REKLAMA

Dlaczego warto zainteresować się kulturą łowicką?

Magazyn Radia TOK FM
Data emisji:
2021-01-03 14:00
Audycja:
Magazyn Radia TOK FM
Prowadzący:
Przemysław Iwańczyk
W studio:
Maciej Malangiewicz
Czas trwania:
24:55 min.
Udostępnij:

Rozmowa o albumie „Łowicka kultura ludowa. Pamięć fotografii”

W trakcie pandemii Polacy piją jeszcze więcej alkoholu Pierwszy polski sklep socjalny

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
niedzielny magazyn Radia TOK FM kłaniam się państwo ponownie Przemysław Iwańczyk naszym gościem jest pan Maciej Frankiewicz dyrektor łowickiego ośrodka kultury dzień dobry dzień dobry witam serdecznie współautor albumu Łowicka kultura ludowa pamięć fotografii i muszę przyznać swojej fascynacji kulturą Księstwa łowickiego dawno nie widziałem wydawnictwa, które miałoby tyle zdjęć pochodzących z tak różnych i też ważnych nie tylko dla ziemi łowickiej epok, bo to co Rozwiń » dostało się w ręce Czytelników bądź też tych, którzy oglądają te fotografie to właściwie takie kompendium wiedzy historycznej i też fotograficznej tak w zasadzie od początku jak zaistniała szeroko fotografia czy od przełomu dziewiętnastego dwudziestego wieku, kiedy zaczęło być utrwalane na właśnie kliszach czy nawet kiełkach te pierwsze ślady obecności Krzyżaków, czyli mieszkańców terenów tutaj wokół Łowicza Skierniewic tutaj właśnie zaczęła się nasza historia, którą chcieliśmy albo miał powiedzieć i pokazać tak naprawdę cały dwudziesty wiek w tych różnych dekadach jak ta łódzka kultura ludowa zmieniała się ten pomysł narodził się kilka lat temu przy okazji takiego projektu wydawaliśmy antologie łowickiej muzyki ludowej to są zbiory pana Mariana Moskwy takiego wobec tych Kol Berga, który przez 50 lat chodził po wsiach zbierał zapisywał nuty słowa utworów przyśpiewek itd. i ta publikacja była wydana 2018 roku i troszkę zilustrował liczmy starymi zdjęciami, które dotyczyły osób, które udzielały tych muzycznych informacji pan Moskwie i stwierdziliśmy, że skoro po łódzkich domach kredens szuflada na terenie również powiatu łowickiego jest jeszcze tak dużo i ikonografii dokumentu, a faktów tam zdjęć to trzeba w przyszłości pokłonić się właśnie nad pokazaniem tej kultury ludowej naszej łowickiej na starej fotografii przy obrazek jest czymś pięknym w związku z tym podjęliśmy ten trud na przełomie 20192019 dwudziestego roku i ten album powstał w nią premiera teraz 8grudnia przyznam, że to mam takie w niemym ambiwalentne odczucia dotyczące podkreślania swojego pochodzenia, bo z 1 strony, gdzie wybrzmiewa w nas to poczucie jedności no przecież społecznie spotykamy się bądź też poszukujemy swoich korzeni właśnie by znaleźć jakiś wspólny związek, ale też poczucie odrębności dziś wybrzmiewa zarazem, kiedy to ktoś, kto sięga po swoją historię chcę podkreślić, że jednak nie należy tylko do Polski tylko należy do pewnej grupy i tak jest z Krzyżakami, bo tak popularnie mówi się o mieszkańcach ziemi łowickiej dokładnie tak to dla nawet osób, które nie chcą, jakby znawcami tematu już tak powiedzieć tytułem wstępu, że jest bardzo mały terytorialnie obszar księstw dawne Księstwo łowickie obecnie Łowicz okolice to kiedy już czy Krzyżacy jak zaistnieli tak naprawdę już społecznie w połowie dziewiętnastego wieku w królestwie polskim to tak naprawdę było 200 wsi 2 miasta Łowicz Skierniewice, ale tak naprawdę, bo tylko 50 000 osób to byli tacy swojskości Indianie w centrum centrum Polski, którzy stworzyli niepowtarzalną kulturę, której jesteśmy dumni kulturę, która po latach została wpisana tak naprawdę dziedzictwo naszego kraju w związku z tym chcieliśmy po opowiedzieć o tej historii, dlaczego tu, dlaczego ci ludzie podjęli się takiego trudu, że teraz tak naprawdę ta spuścizna ta tożsamość, którą po sobie pozostawili przeprawa nas o nas współczesnych o wielką dumę, a ja do tego projektu zaprosiłem osoby, które związane są właśnie z ziemią łowicką, które są też znawcy znawcami tematu, bo chciałem, żeby wywołać tym albumem lekką taką burzę mózgów i dyskusje co jeszcze pozostało z tej historii co jest prawdziwe co jest niestety już stylizowane i w tym momencie każdy z nas autorów czy współautorów to, skąd historie najbardziej lubi tego projektu oprócz tak jak pan wspomniał pomysłodawcy drugą osobą to pan Jacek Rutkowski łowicki regionalista graficzną też miłośnik starej starej fotografii, ale zaprosiliśmy też trzymanie dr Karol Karoliny Rutkowską antropologa kultury mówi Anka z urodzenia panią Magdę Bartosiewicz etnografa, który pracuje Polski muzeum, ale pozyskaniem, a więc tego drugiego miasta czy ta bliskość może się tak nie za kozie miła i panią Marzenę Sawicką zwierz, która jest historykiem sztuki i najpierw postanowiliśmy odnieść do takiego pięknego pięknych zdań w 1909 roku łowickiego lek. Stanisława Stanisławskiego, który publiczny napisał, że ci księża tacy Kolorowi, którzy przyjeżdżają tego pobicia razem ze wspólnotą żydowską psują wizerunek miasta ten mieszczański ten duchowny i to zdaniem tak bardzo intrygowało, dlaczego psują przecież to jest akurat coś pięknego tamte czasy taki taki fenomen małego powiatowego miasteczka, ale multikulti w związku z tym szliśmy tym tropem w pierwszej wersji miałoby to miał być to fotografie przede wszystkim Krzyżaków na tle naszego miasta w przestrzeni miejskiej na ulicach w kościołach itd. ale ponieważ zbiórkę publiczną, która zaraz powiem spowodowała, że dostaliśmy czy znaleźliśmy ponad 1000 wspaniałych fotografii stwierdziliśmy, że nie to my musimy pokazać ten cały region ten cały region Pomorską kulturę ludową w tych mniejszych wsiach osadach wioskach w związku z tym koncepcja tego było się rozszerzyło dodam też, że w zasadzie powinien robić na początku, że jak pomysł był wydania albumu było tyle można można być proste, ponieważ byliśmy dofinansowanie z ministerstwa kultury dziedzictwa Narodowego programu kultura ludowa tradycyjna no i to był taki dobry skok, że mamy zabezpieczenie finansowe w związku z tym możemy te badania to działania stworzyć w związku z tym ogłosiliśmy zbiórkę publiczną założenia też było, że nie sięgamy tak naprawdę do instytucji do muzeów do różnego typu archiwów tylko uruchamiany społeczność lokalną chcemy pozyskać zdjęcia nigdzie nie znane niepublikowane często też może nawet i nieopisane, a zniszczone i z tego właśnie stworzyć tam łowicką historia i wszystko zaczęło się bardzo fajnie na przełomie lutego i marca, kiedy ogłosiliśmy zbiórkę, kiedy zaczęły pierwsze sygnały do nas docierać, że OKS są osoby, które mają, ale wybuchła niestety graniczne pandemia okazało się, że nasz projekt wisi na włosku nie możemy z tym jest pan się spotkać osobiście odwiedzić w domu obejrzeć zdjęcia porozmawiać wypić kawę herbatę tylko musimy po prostu czekać na lepsze czasy oczywiście byliśmy w kontakcie mailowym cały czas nas z tymi osobami, a w sumie było 70 przez fakty podczas zbiórki i dopiero okres wakacyjny takim szczęśliwym czasem takiej szkole wierzy, ale o odwilży pandemicznej, kiedy no i osobiście oraz przynosili bądź mniej odwiedzaliśmy skandowaliśmy opisywaliśmy i w wielu przypadkach również zdjęcia były tak naprawdę naprawione, bo swoją próbę czasu szczególnie te najstarsze przeszły w związku z tym ten materiał, który tak naprawdę do września zdobyliśmy to jest grubo ponad 1000 fotografii tak jak mówię to najstarsza z przełomu dziewiętnastego dwudziestego wieku i dociągnąć do historii świadomie do połowy lat osiemdziesiątych bardzo bardzo fajny odzew to to jest po prostu to było piękne tak osoby nie dowierzał na niektóre po co pan zdjęcia co z tego będzie strzeżone są tak naprawdę nikomu niepotrzebne no ale efekt końcowy strych jesteśmy naprawdę zadowoleni i też pan o tym powiedział pokazał, że to osoby zaczęły się strasznie cieszyć strasznie nam dziękować, że oto dziadek babcia prababcia czy w ogóle sąsiad czy trzecie czy w ogóle zdjęć, które nie mają pojęcia znalazło się w albumie tworzy część historii naszej łowickiej tożsamość pozwoli pan, że wrócimy za chwilkę do naszej rozmowy nie tylko naszym słuchaczom przypomnę, że naszym gościem jest Maciej Marcinkiewicz dyrektor łowickiego ośrodka kultury współautor albumu Łowicka kultura ludowa pamięć fotografia kilka wracamy teraz informacje koniec, że państwo po informacjach Radia TOK FM Przemysław Iwańczyk mówi je ponownie dzień dobry towarzysz pana Macieja Frankiewicza dyrektor łowickiego ośrodka kultury nie współautora albumu Łowicka kultura ludowa pamięć fotografii jeszcze dzień dobry dzień dobry witam przed informacjami opowiada pan naszym słuchaczom, skąd wziął się pomysł na album w jaki sposób no zdobyliście państwo fotografie, które wzbogaciły ubogacił właściwie stanowią istotę tego albumu powiedzmy teraz, w czym kultura Łowicka jest nadzwyczajna nie chciałbym mówić, że jest najlepsza, ale jest nadzwyczajna w porównaniu z innymi w obrębie naszego kraju było naprawdę pierwsza można powiedzieć, więc w tej można powiedzieć połowie dziewiętnastego wieku, kiedy ci chłopi otrzymali ziemie otrzymali możliwość tak naprawdę samodzielnego odtworzenia swego otoczenia swoich gospodarstw tak dalej to był przecież ewenement Księstwie turysty polskim oni tak naprawdę postanowili pokazać, że można żyć zgodnie z 4 porami roku, ale bardzo też kolorowym takim anturażu, czyli poprzez strój przede wszystkim sztukę ludową słynny łowickie wycinanki wyroby garncarskie przez muzykę taniec śpiew, ale ta kultura ludowa i ta kolorystyka, której mówię oczywiście pewnej korelacji w ścisłej korelacji z religią z pracą z dużą i tak naprawdę z polskością to tak już wspomniałem byli nasi nasi prawdziwi tacy Indianie polscy, którzy wokół Łowicza właśnie w tych w tych wioskach zaczęli po prostu żyć w symbiozie oczywiście z kulturą trudno jest tak naprawdę wyjaśnić fenomen tej tej tej sytuacji trudno jest też policzyć ile osób podjęło ten trud tworzenia tego czegoś nowego natomiast zajęli tym się oczywiście badacze w okresie międzywojennym pani Aniela Chmielińska, która założyła również muzeum Etnograficzne w Łowiczu również przed wojną, ale po wojnie przez wiele wiele lat pan Henryk Świątkowski kurz kustosz muzeum Narodowego w Łowiczu oni to wszystko tak naprawdę badali mieli kontakt jeszcze z tymi ludźmi w tym w tej w tym okresie autentycznym i to właśnie dzięki nim to wszystko pozostało teraz zdeponowane czy właśnie było muzeum w Łowiczu czy wielu wielu kolekcjach prywatnych i dzięki temu właśnie, że oni to badaliśmy również staramy się jako to już kolejne pokolenie pamiętać o tym i przypominać edukować tych najmłodszych no to wszystko wpływa na to, że ta, że z tej kultury ludowej możemy być dumni na to realnie nie mówimy, że jesteśmy wtedy najlepszy byliśmy lepsi przecież byli górale Krakowiacy byliby Kaszubi natomiast no w centralnej Polsce na pewno tutaj lideruje w zachodnim Mazowszu inną rzeczą jest to, o czym też się z czekaliśmy z tym naszym kolegom akcyjnym podczas tworzenia tego albumu, w którym momencie ta kultura ludowa się tak naprawdę skończyła w każdy swoją teorię opowiem o swojej oskarżona oczywiście subiektywna dla mnie tam też kultura Łużycka skończyła się zaraz po zakończeniu drugiej wojny światowej niestety działania wojenne tutaj przede wszystkim wojna obronna 39 największa bitwa nad Bzurą zniszczył dużo łowickich wsi w związku z tym również zniszczyła stroje wiele z nich zostało spalonych sprzedanych z różnych powodów w czasie wojny i tak naprawdę po czterdziestym piątym roku ta kultura istniało, ale coraz bardziej w formie stylizowanej już reglamentowana przez państwo już wykorzystywana propagandowo przecież zespoły pieśni tańca czy kapele powstawały głównie przy zakładowych domach kultury czy przy dużych zakładach pracy i tak naprawdę od tego momentu możemy mówić o takiej drugiej fali takiej drugiej fali ja tak naprawdę kończy tą swoją miłość, chociaż oczywiście mówię bardzo subiektywnie na tym okresie do do drugiej wojny światowej, bo potem mieszkańcy wsi częściowo migrowali do miasta chcieli bardzo zostać mieszczanami mężczyźni z dosyć szybko narzucili swój strój ludowy kobiety no jeszcze w tym trzymały, ale oczywiście już moda miejska już zrzekania się tej o tych swoich korzeni sprawiło to, że coraz mniej osób tworzyło to kultura autentyczną, ale oczywiście nie ujmuje w fakturze ona dalej trwa do tej pory trwa takim największym oczywiście nasz w tym można powiedzieć znakiem firmowym jest jest słynny Boże ciało łowickie słynna procesja, która odbywa wiele tysięcy osób wybranych stroje ludowe maszeruje głównymi historycznymi ulicami miasta natomiast chcieliśmy pokazać przede wszystkim ten strój łowicki się przez te lata zmieniał jak był wykorzystywany, bo głównie właśnie na zdjęcia bazują na pokazaniu stroju i tych Krzyżaków właśnie różnego rodzaju sytuacjach rodzinnych czy przestrzeni miejskiej czy podczas pracy celowo w tym albumie nie podejmowaliśmy tematu twórców ludowych rękodzielników rzemieślników kapel czy zespołu pieśni tańca pan jest kilka fotografii tylko na zasadzie takiego takiego smaczku natomiast ja uważam, że druga część albumu w przyszłości powinna być poświęcona tym rzeszą pewnie tysięcy zdolnych osób, które tworzyły tam kulturę materialną, ale pan mówił, choć było święcie Bożego ciała natomiast nie są nie jest tylko kultura, która od drzewa od czasu do czasu przejeżdżając przez łowickie wsie choćby w niedzielę warto zwrócić uwagę na to, że kobiety głównie, ale również mężczyźni tradycyjnych strojach ludowych chodzą do kościoła naturalnie tak poza tym no naszym obowiązkiem jako animatorów kultury osoby, które kochają to kultura jest jakby kultywowanie i podtrzymywanie związku działają zespoły pieśni tańca na terenie powiatu łowickiego samego miasta kapele ludowe organizujemy wiele projektów wiele konkursów równolegle z tym albumem łódzka kultura ludowa realizowaliśmy drugi projekt współfinansowany przez tym razem narodowe centrum kultury pt. gwarą pan brat działania promujące Białek łowickiej tutaj uczyliśmy dzieci gwary łowieckiej wydaliśmy specjalne takie fiszki gwarowe ze słowami współczesnymi jakąś mówiło właśnie gwarą także szereg takich działań projektu podejmujemy wszyscy urząd miejski starostwo powiatowe muzeum w Łowiczu czy nasza instytucja, bo jest po prostu nasz obowiązek także to nie jest tak, że to zamarło tylko po prostu, jakby skala kultury ludowej w w pierwszej połowie dwudziestego wieku, a teraz no to jest już po prostu inny Tomasz panie Macieju nie wiem czy pan o tym pomyślał, ale wpada pan właśnie zostawioną przez siebie pułapkę, bo nieśmiało chciałem wspomnieć w tej gwarze łowickiej, ale teraz, kiedy do pana zeszło to muszę zapytać charakterystyczne części o to w jaki sposób ona wyróżnia się na tle innych też proszę o próbkę tejże gwary Pańskiej strony o tutaj się poddam tak walkowerem tak bez walki jak to się mówi mieszkańcy ziemi łowickiej, którzy tutaj się Krzyżacy, które tutaj się urodzili są krzakami, a jestem tokiem, czyli osobą wpływową ja tutaj z mieszkań 33 lat, ale pochodzę trochę innego terenu w związku z tym nie jest większym znakiem krwi kości i nie chciałbym listę po prostu zaskoczony nawet pana pytanie natomiast obiecuje, że wszyscy, którzy będą chcieli zainteresować się dialektem łowickim i naszą gwarą zapraszam do kontaktu z nami słubickim ośrodkiem kultury, bo te fiszki gwarowe, które wydaliśmy w formie takich specjalnych kart są tak naprawdę bezpłatnie do nabycia do Rozesłania do osób, które naprawdę są zainteresowane także tutaj służymy kontakt osobnym segmentem osobnym rozdziałem jest Łowicka muzyka ludowa, która mam ma swoje też i głębokie korzenie, ale zapożyczenia z innych regionów Polski tak łódzka muzyka ludowa jest bardzo pojemny temat tak jak wspomniałem świetnie udało nam się w 2 lat programu wydać tą wielką antologii jest naprawdę opozycja, która ma 500 stron jest ponad 300 utworów w zapisie słownym minutowym, więc tu jest taki spory sukces dla regionu, że to wszystko zostało zebrane tak naprawdę w 1 pozycji, ale oczywiście staram też się wydawać muzykę ludową na płytach kompaktowych bardzo dużo jeszcze starych nagrań tak naprawdę, czyli projekt, który też już gdzieś kiełkuje w głowie to jest wydanie takiej właśnie serii boksu płyt CD, a te nagrania są w Warszawie w Instytucie sztuki Polskiej Akademii Nauk one są zdeponowane przez m.in. Tomka pana Henryka Świątkowskiego Instytut sztuki Polskiej Akademii Nauk świetnie rekonstruuje cyfryzacja warto byłoby wydać to właśnie formie muzycznej, żeby to było od słuchane natomiast też regularnie co jakiś czas wydajemy muzykę ludową na płytach różne kaseta DVD przed nami też takie projekty tegoroczne zamierzenia mam nadzieję się uda tworzenie filmów z tańcami łowickim filmów, które jednocześnie byłyby takimi taką formę warsztatów dla osób, które interesują się tańcem muzyką w kraju mogłyby sobie obejrzeć krok po kroku na podstawie tych nagrań nauczyć się ten projekt planujemy na okres wakacyjny chcemy zarejestrować udział zespołu pieśni tańca z naszego terenu w kilku lokalizacjach takich kultowych lokalizacjach związanych z naszą kulturą ludową piętno w samym sercu oczywiście w Łowiczu, ale również w łódzkim parku Etnograficznym w Małoszycach złogi kościelnym kolebce łowickiego folkloru w Lipcach Reymontowskich, gdzie też pięknie piękna od niedawna skansen imieniem Władysława Reymonta także te lokalizacje są wybrane i mam nadzieję ten pomysł się powiedzie, bo jest bardzo takie klubie bardzo dużo różnego rodzaju pomysłów koncepcji, które trzeba póki jeszcze jest czas na to możliwości realizować wrócę teraz albo jeszcze ja też twierdzą, że to było ostatnie pokolenie urodzone w latach czterdziestych, który jeszcze pamiętało potrafiło opisać te osoby na tych zdjęciach większości, bo już pokolenia późniejsze tak naprawdę nie wiedzą, która starych zdjęciach jest, więc tutaj składam hołd tym tej tej grupy 70 latków, którzy tak naprawdę bardzo bardzo pomogli w tej zbiórce i taka refleksja się narodziła rzeczy będzie dalej tym będzie gorzej w związku z tym był taki ostatni moment uratowania tych zdjęć i jakby zwielokrotnienia formę albo u, bo przed nakładzie 400 egzemplarzy, żeby pokazać po prostu to z czegoś naprawdę długi w jaki sposób można nie będąc związanym z ziemią łowicką dziś zasięgać informacji na temat kultury choćby na podstawie tego albumu, który których, który już ukazał się na rynku wydawniczym, a sam albo będzie udostępniony już niebawem formie online za pomocą przelewów na naszej stronie, bo to jest założenie projektu dofinansowania ministerstwa kultury dziedzictwa Narodowego osoby tak naprawdę bardzo zainteresowane tym albumem mogą do nas napisać maila poprzez stronę łowickiego ośrodka kultury i w takim razie też nas część nakładu oczywiście takich celów promocyjnych przeznaczony, ale tak naprawdę kompendium wiedzy o naszej kulturze ludowej to są strony internetowe muzeum w Łowiczu to są strony internetowej urzędu Miejskiego i oczywiście oczywiście nasza natomiast jeśli bardzo cieszy, że jest takie zainteresowanie osób z całego kraju to łowisko, ale nie tylko w ogóle kulturą ludową, że jest bardzo dużo w kraju imprez inicjatyw przedsięwzięcia są tak naprawdę wspierane, że jest taki renesans kultury ludowej, ponieważ po tych przemianach w osiemdziesiątym dziewiątym roku w latach późniejszych trochę pogubiliśmy trochę zapomnieliśmy, a teraz warto, żeby to nowe pokolenie znowu podjęło ten trud i kultywowała wniosło tom naszą niektórzy bardzo barwę dumę i kolory dale niezależnie czy ktoś jest szokiem czy tokiem prawda tak tak jest tak jest, ale ta jest dobry przykład podaje tutaj swój przykład osoba nie z tego terenu może wciągnąć w to środowisko może je pokochać może dlatego środowiska ta działać naprawdę Łowicz łowickie to oczywiście nie tylko kultura ludowa to wielka spuścizna mieszkań mieszczańska Spisz przyzna kościelna to wielkie tradycje wielkie postacie mnóstwo zabytków w naszym mieście zachęca oczywiście do do odwiedzenia szczególnie tych cieplejszych miesiącach mówi, że w sercu Polski tak naprawdę z każdego zakątka kraju jest do niego równie blisko byśmy się odwdzięczyć tu naprawdę można zobaczyć bardzo dużą ciekawych rzeczy samym mieście, ale również wielu ciekawych miejscach choćby muzeum rzeźby ludowej państwa brzozowskich w pobliskim Romowie czy przepięknym warsztacie garncarskim rodzinę Porczyńskich w pobliskim boli mowie czy wspomniany chociażby w Lipcach Reymontowskich skansenie Władysława Reymonta także zapraszam bardzo serdecznie pan Maciej Marcinkiewicz dyrektor łowickiego ośrodka kultury współautor albumu Łowicka kultura ludowa pamięć fotografii był naszym gościem dziękuję panu bardzo dziękuję ślicznie państwo zaproszono informacji Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: NIEDZIELNY MAGAZYN RADIA TOK FM - PRZEMYSŁAW IWAŃCZYK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA
Array