O czym milczymy mówiąc o tabu?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

wieczór Radia TOK FM dobry wieczór Karolina Kaczyńska to jest audycja drżący grunt, zajmując się tematami związanymi z cielesnością i seksualnym wymiarem co krok mam takie wrażenie, że trafiam na jakąś strefę tabu to tabu jest ciągle łamane przez różne dzieła sztuki książki filmy czy prace naukowe i tak trochę się z tego śmieje nie dlatego, żeby to to było specjalnie śmieszne, ale mam wrażenie, że przy tym wszystkim tej całej pracy tej ciągłej wojnie na jakiej Rozwiń » jesteśmy z różnymi tabu tabu mają się wciąż dobrze i miał takie wrażenie, że wynika to m.in. właśnie z tego, że trochę szacujemy tym określeniem upraszczając właściwie to, o czym tabu jest, używając tego terminu do określenia różnych różnych obszarów, które są nieobecne w dyskursie albo co, do których jest taka społeczna zgoda co do milczenia i pomijania tych tych tych tematów, a kiedyś zastanowimy właściwie nad tym czym to tabu jest to okazuje się, że to jest o wiele bardziej skomplikowanych konstrukcji i ma ono wiele więcej niuansów dlatego właśnie zaprosiłem moją dzisiejszą gościnie panią prof. Magdaleną Radkowską-Walkowicz Instytut etnologii antropologii kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego dobry wieczór pani profesor dobry wieczór pani profesor mam taką nadzieję, że pani wyciągnie z takich intelektualnych tarapatów mam wrażenie, że trochę wpada się pułapki logicznej, kiedy się myśli o tabu o tym czym właściwie tabu jest, kiedy próbuje zrozumieć dlatego pytam na początku nie wiem czy to proste pytanie wydaje mi się, że nie, ale właśnie czym jest tabu, a jej bałem się, że trochę panią rozczaruję, ponieważ współczesną antropologię raczej stawia pytania wszystko komplikuje i odpowiedzią na prawie każde pytania, które stawia się współczesnym antropolożka antropologią i antropologa jest to zależy albo trwania, ale zmiennie, więc obawiam się, że na koniec naszej rozmowy wcale nie będzie pani miała większego porządku, ale spróbujemy ze, szczególnie że samo tabu jest czymś co służy porządkowi i jest przede wszystkim kategorią klasyfikujące świat pomagającą ludziom w tym świecie jakoś znaleźć w związku z tym na być może to tabu też na takim bardziej meta poziomy pomoże nam jakoś też to u uporządkować świat, który wokół wokół tego tabu został zbudowany, a na początku, odpowiadając na pytanie czym jest tabu odpowiem za Jerzym Wasilewskim profesorem antropologii i autorem autorem książki pt. tabu takich najważniejszych w polskich książek teologicznych dotyczących tego tematu i on mówi tak to jest enigmą ta jest tym co do końca nie wiadomo czym jest znana zaraz oczywiście próbuje w jaki sposób uporządkować i tak jak już inni badacze i badaczki przednim i po nim wskazuje na to, że tabu jest pewnym zespołem postaw i przede wszystkim związane z różnymi zakazami nakazami dla Wasilewskiego tak samo jak Merida dla was, za którą on przyjmuje swoją teorię tabu jest nie tylko takim negatywnym zakazem, ale jest też czymś co pozwala stworzyć pewną sytuację idealną czy nie jest to związane z tym co złe nieczyste brudna, ale jest związany bardziej nawet właśnie ze sferą sako potrzebuje dlatego takim ciekawym terminami dlatego też tak chyba dobrze się zakorzenia w kulturze europejskiej jako słowo, ponieważ łączy w sobie zarówno to co nieczyste, jaki to co święte i pokazuje, że te 2 obszary wydawałoby się całkowicie siebie odległe one są dość są bardzo sobie bliskie jak właśnie te i właśnie ta bliskość jest rozumiana bo kiedy myślimy o tabu i kiedy zastanawiamy się nad tym, że to co właśnie jest bruk Kane jest bardzo blisko tego co jest święte to w jaki sposób możemy to tłumaczyć w jaki sposób właśnie antropologia tłumaczy no coś co wydaje się absolutnie ze sobą sprzeczne i rozdzielne no właśnie ma jednak jest w ten sposób próbuje to zrozumieć pokazują, że musimy pewne rzeczy widzieć jako nieczyste usunąć sprzed naszych oczu musimy uporządkować po to, żeby móc ponownie zainicjować czy powróci do czasów początków jakieś takiego ładu potrzebna jest to co z brudem Medina oraz te słowa obrót takie bardzo istotne to co z brudem to co z nieczystościami po 3 czy czy też to coś co jest anomalią jest potrzebny po to, żebyśmy mogli zrozumieć łat, żebyśmy wierzyli, że ten ład gdzieś jest, żebyśmy go, a także codzienne życie, żebyśmy mogli go pewien sposób odtwarzać tak, ale w wielu kulturach sakralne i nieczyste urządzały też bardzo wprost taki sposób, że im pewne zakazy dotyczyły np. kobiety rejestrujące tej akcji kobiety nieczystej tak samo dotyczył kapłana, bo już w UE w obu przypadkach chodziło o to, żeby nie bruk, acz pewnej sakralnej rzeczywistości, więc tym zaczęto się tak tak tak to się może ktoś może łączyć, ale wiąże się też w ogóle samą istotą sacrum jako sacrum odwód oczywiście bardziej tradycyjnego porządku myślenia przed nowoczesnego porządku myślenia, ale to co jest sacrum samo w sobie jest też ambiwalentny ona jest fascynujące jest przerażająca jest piękne, ale jest właśnie chwilami odrażający nie można tego dotknąć, bo grozi to śmiercią jestem już samo pojęcie sacrum łączą się zła jest taka duża dawka ambiwalencji zostawiam właśnie nad tymi zasadami, których pani wspomniała, czyli nad tymi zasadami, które dotyczą i kobiet jest trujący, które właśnie są wg różnych kultur traktowane jako nieczyste oczywiście to też ma jakiś przedłużenie w tym jak jest się w naszej kulturze podchodzi do do tematu menstruacji oczywiście, że gdzieś ten temat zawsze jest właśnie objęty objęty tabu ciekawi mnie na ile właśnie jak to rozumieć, bo to jest wydaje mi się bardzo tutaj skomplikowane, że kapłan jako osoba, która jednak ma kontakt z bóstwami rozumiem, że też dokonuje różnych różnych rytuałów oczyszczenia to są te same rytuały, które dotyczą kobiet ma trujących właśnie tych tych, które są uznawane za nieczyste czy to to w tym rzecz jeśli chodzi o kwestie, a nie, ale nie do końca są tymi samymi one mogą wyglądać tak samo i one w mogą się wiązać z podobnym zestawem zachowań, ale kapłan robi to, dlatego że łączy się ze świętem, więc musi być czyste, a kobieta robi to, dlatego że jest właśnie Brooka ana i że ona swoich lokali mogą także Brooka, jakby cały cały świat nie tylko to sfera sferę sacrum, ale ona, jakby zakłóca w ogóle takiemu porządkowi myślę, że dochodzi też się od Brożka na kilku poziomach od właśnie takim poziomie właśnie takim religijnym czy kosmologicznym, kiedy chodzi o bardzo poważną rzeczka kontaktu nie właśnie sacrum, ale chodzi też o takie wyczucie pewnego ładu codzienności tak i dlatego ta dlatego także to nie jest tak, że tabu czy różne zakazy dotyczą tylko czasu Świętego czy tylko sfery sakralnej, ale dotyczą właśnie także codzienności tak chodzi o to, że ten ład jest odczuwane ład, który gdzieś tam swoją legitymizację i większy porządek ma w kulturach tradycyjnych sacrum i ten ład może być właśnie na co dzień w pewien sposób chronione poprzez sieć zakazów nakazów chronimy pewien porządek i kobieta Mes trujące w wielu kulturach, ale tak jak powiedziała dzisiaj w czasie spotykam z różnymi zestawem zakazów i a ich zwyczajów związanych z sytuacją ona wysoko rzuca pewien rodzaj porządku, który jest ładu, który ustanawiany, dlaczego właśnie menstruacja zakłóca porządek, bo to, bo to jest bardzo ciekawe, dlaczego ta cielesność, która wydaje się właśnie czymś naturalnym czymś takim bardzo ludzkim, dlaczego to jest 11jeden z tych obszarów tabu, bo to oczywiście zdaję sobie sprawę z tego, że w ogóle cielesności z takim obszarem tabu tak jak już wcześniej wspominałam, ale właśnie kwestia, skąd się to bierze, że pewne zjawiska, które są no naturalne są czymś normalnym właśnie właśnie są objęte tabu nie ma 1 dobrej odpowiedzi na to pytanie no różni antropolodzy różnie próbowali to zrozumieć, a jednak pewne tabu najczęściej dotyczy tak jak pani powiedział kwestii cielesności i związanej z 16 kwestie odżywiania tutaj tabu tabu najczęściej tych 2 sfer sfer będzie dotyczyć co wskazuje na to, że jakiś kłopot jako ludzie stąd cielesnością mamy i presji i jedno i jedno odpowiedzi na to by pytanie może być kołem kłopot z cielesnością i naszą fizjologią być może, dlatego że w ten sposób przypomina nam ona o tym, że pochodzimy także ze świata naturę, że jesteśmy czysto kulturowym członkami społeczeństwa, że w ogóle społeczeństwo, że istnieje, że jesteśmy czysto społecznie czysto kultura tylko, że jesteśmy także właśnie częścią natury też jesteśmy 1 nogą tu drugą nogą tu w związku z tym ten porządek klasyfikacji inny zostaje w jaki sposób zaburzone no jest to też sposób, jaki wstręt w stosunku do cielesności sposobem, żeby odróżnić od świata zwierząt co myślę, że dla człowieka zawsze było dosyć dosyć istotną kwestią zresztą dzisiaj też wiem jak ważne dla nas jest bardzo ciągłe myślenie o granicach między ludźmi, a zwierzętami to jest jej kolej jeszcze na odpowiedź daje właśnie wspomniana wcześniej Merida wraz i tak to łączy się z tym co wcześniej powiedziałam, ale ona mówi, że ona również w ogóle ciało człowieka jest pewien sposób takim mikro społeczeństwem i to i i człowiek właśnie bo jakby powiedzieć człowiek z 1 strony na czele odbijają się różne różne kwestie społeczne, ale jednocześnie to ciało pomaga nam sporo zrozumieć czym społeczeństwo i pomaga nam ustanawiać relację społeczeństwa dlatego wszystko jakby do tego ciała odnosiła i powiemy też Merida Glass zwracam uwagę na to, że to Włosi ciało, a także zachowania, a takie jak jedzenie wyznaczają nam porządek świata i i aby właśnie ten w tym świecie sobie czułych mógł dobrze radzić, żeby ten świat dobrze oswoić musi go na stok klasyfikować musi wiedzieć co jest dobre co jest złe jest czyste nieczyste, kto jest projekt jest obce i to nie dotyczy tylko społeczeństwa cele społeczne sprzed nowoczesnych czy społeczeństw plemiennych to zdecydowanie czy także społeczeństwa nowoczesnego, który w ogóle ufundowane na takiej fiksacji na czystości na tym, żeby jasno było to jest swój, kto jest obcy, kto jest tak jak wcześniej wiedział dobry akt złe też Polakiem aktor nie Polak jednak jest katolikiem, kto nie jest katolikiem właśnie te czystość, która też wydaje taką kategorię, bo takie pani profesor wspomina mer de mer AG z takim bardzo ważnym pojęciem jest brud jako taka figura czegoś jest na swoim miejscu co zakłóca porządek, ale ten brud tak jak pani teraz teraz to argumentuje nie jest takim brudem sensu stricto to to jest często bardzo metaforyczne to czym właściwie co właściwie uznajemy za nieczyste czasem co jest bezpośrednio właśnie to są jakieś bezpośrednie materialne kwestie związane z jeśli mówimy o cielesności właśnie z przemianą materii tak różnymi dziedzinami itd. ale gdzieś to wszystko płynnie przechodzi metafory nieczystości Mery tak mówią wręcz brud jest w oku patrzącego istnieje obiektywnie coś takiego jak brud brud jest tym co człowiek właśnie w toku tych swoich klasyfikacji przeróżnych uzna za coś nie na swoim miejscu i emerytach respekt pokazuje bardzo obrazowo czy może być brudna przed brudem będą buty, które ktoś postawi na stole w kuchni tak buty, które sobie grzecznie stoją w przedpokoju, ale nie będą brudem one będą na swoim miejscu natomiast przełożone na stół w kuchni zdecydowanie będą przekraczały porządek klasyfikacji będą to właśnie powtarzam za panią po raz drugi to te sformowanie będą nie na miejscu tak ktoś Zygmunt Bauman lubi powoływać się na tory Merida, ale żeby, żeby wskazać z czego część z tego wynikają nasze problemy z różnymi opcjami też w ten sposób mówi mówi, że jeżeli nie wiemy osoba arabskiego pochodzenia jest w swoim kraju to ona jest czysta na swoim miejscu tak wysoka ona przychodzi do nas od razu staje się niebezpieczna i musimy wymyślić masę różnych rzeczy, żeby się jej pozbyć tak i myślę, że takich przykładów moglibyśmy moglibyśmy mnożyć tak papier toaletowy, jeżeli będzie w łazience będzie na swoim miejscu nie będzie brudem, ale papier toaletowy nawet czysty papier toaletowy, który nagle zostanie nie wiem wrzucony do rury kanalizacyjnej ta stanie się brudem, ponieważ zacznie pewnie przekroczyłyby granicę koniecznie powinny się tam znaleźć też jeśli chodzi o ten brud wokół patrzącego myślę, że to co jest ciekawe tutaj tak jak pani profesor powiedziała, że społeczeństwo nowoczesnym nie jest obce tabu, bo jeśli myślimy o tabu jako taki takim konstrukcje, które porządkuje świat nadaje właśnie pewną logikę to społeczeństwo nowoczesnym mam takie wrażenie, że jednak tabu jest jakimś synonimem takiego porządku, który nie jest wytłumaczone logicznie, który nie jest w stanie obronić racjonalne tak tak to jest wydaje się, że taka racjonalność tabu dzisiaj tak samo widoczne, kiedy tylko kiedyś to było ładnie nazwane, że ta, że to jest coś co właśnie sakralne święte albo znowu nieczyste, jakby to trochę wystarczyło trzeba było się zastanawiać umysłowo nowoczesna potrzebuje innego rodzaju wytłumaczeń, ale nie znaczy, że w ogóle zniknęła irracjonalność myślę, że właśnie tam, gdzie się pojawia jakiś rodzaj irracjonalnego zachowania związanego ze wstydem ze zdumieniem wyparciem zaczerwienieniem się tak to tam nie się pojawiają takie irracjonalne symptomy tam mówimy, że za tym może stało tabu czy to jest tak naprawdę właśnie jakimś rodzajem takiej nie irracjonalne taki nie racjonalnej sfery, które i tak wywołuje w nas jakieś poważna, a nie błaha emocje w ogóle taka jest, ale jest zazwyczaj związane jednak z takimi emocjami, które z trochę traktujemy jako negatywne, bo takie pani profesor mówi to jest zaczerwienienie się co jest jakaś oznaka zawstydzenia to jest jakiś unik który, który robimy, ponieważ czujemy, że dana kwestia nie powinna się pojawić w naszym otoczeniu jednak to tabu z tą wiedzą, którą mamy naukową jest jednak źródłem cierpienia je i w ogóle się też pani o tym mówi, bo antropolodzy i antropolożka dr siedzieli tam, żeby coś tak ładnie klasyfikować oddzielać płucze lubią myśleć o tabu jako oczywiście bardzo ważnym poważnym fundamentalnym tabu jest jest czymś za za złamanie, czego grożą najpoważniejsze sankcje ze śmiercią włącznie tak natomiast myślę, że ich w związku z tym myślę, że też istniała tendencja się czyta książki antropologiczna temat tabu to widać ich nie ich taki rodzaj sentymentu może takie jak schowany gdzieś jednak pozytywnego wartościowania ulegli Dallas, którą bardzo ceni, które bardzo inspirujące to bardzo widoczne czy ona pisze swoją książkę w zasadzie w książkę czystości brud pisze w latach sześćdziesiątych, kiedy mamy wybuch kultury w zmian zmiana zmiana obyczajowości także takiej seksualności wszyscy próbują zrzucić różne Pięta także związane z właśnie z tą sferą seksualną Amer także wtedy mówił kontrola jest nam potrzebna kontrola jest coś istotnego ta kontrola, która jest sprawowana właśnie za pomocą różnych zakazów także zakazów związanych z tabu i myślę, że w antropologii istnieje taka tendencja do takiego do takiego właśnie sentymentalnego traktowania tego tabu, ale jednak uciec na antropologa, zwłaszcza antropologia społeczna będzie trochę inaczej opatrzyła będzie zwracała uwagę na to media klaster zda świetnie gotowała sprawę, ale że ta bus służy służy także do ukrywania różnych form przemocy ani tak mówi o tym, że ta służy manipulowania stosunku do manipulacji służy do manipulowania stosunkami społecznymi należy dzisiaj widzimy także, że właśnie tabu nie tylko służy do manipulowania, ale właśnie do do tego, żeby zasłaniać jakiś formę władzy formy przemocy i w tym znaczeniu trzeba także pamiętać o no o tym że, że tabu tabu to nie jest tylko coś coś takiego co chroni naszą prywatność coś co jest właśnie takim pozytywnym sposobami, a od pozy pozytywną pozostałością dawnych kulturach, ale etapu, a tak jak chce kultura kultura popularna tabu aż prosi o to, żeby je łamać, żeby je konstruować, żeby się ciągle przeglądać, więc tym czy tam dzisiaj jesteś taką taką kategorią nieuchwytna mobilną, ale cały czas interweniującą nasz sposób myślenia świecie, ale interweniująca nie przez to, że jest jako stała wiemy, że tego nie dotykamy tylko raczej bardziej przypomina nam o sobie że, że chciałaby istnieć istnieć na poziomie języka i że że trzeba jak, że ona o sobie przypomina to, żebyśmy specjalista sposób ją przekraczali i lubi takie myślenie tabu znaczy, że tutaj dzisiaj taką kategorią bardziej właśnie niestabilną tylko taką, która pomaga nam ciągle podważać zastany porządek świata po to, żebyśmy zobaczyli pod spodem tkwiące właśnie manipulacji nierówności i jakie mechanizmy przemocy mam wrażenie, że to jest taka kategoria taki konstrukt konstruktor jest bardzo przezroczyste, że często jest trudne do zauważenia, że jesteśmy tak, że z racji tego, że to też związane z pewnym traktowaniem rzeczy normatywnie bądź nie normatywnie jako nie normatywne to to tutaj często jest takie trudne do zauważenia, że oczywiście niektóre obszary bez problemu możemy je określić, ale niektóre tak naprawdę wydaje mi się, że trochę przypomina taką rysę na szkle, którą dopiero pod bardzo czujnym dotykiem możemy wyczuć na powierzchni dopiero wtedy się przyjrzeć tak się stanie może trochę tak jest kiedyś w takim razie był kiedyś może to było prostsze, bo jakaś sfera jakiś przedmiot mówi się to jest tabu i wszyscy wiedzieli, a teraz wydaje mi się, że jeżeli mówimy, jakiej sferze też, że ona jest tabu to nasz wtedy nie jest, bo mniejsza nie wiemy ani pomyśleliśmy, że się umówiliśmy się zobaczyliśmy prawda, a istota takim ważnym znaczeniu to ona przecież właśnie tym, o czym nawet nie do końca powinniśmy móc pomyśleć nic nie do końca możemy zauważyć, bo to właśnie takie bardzo poważne bardzo bardzo święcone albo właśnie bardzo nieczysta i więc się zastanowić się to właśnie celu nie wy ewoluowało taką pozycję, kiedy jak się coś mówić coś złamane tabu czy 3 co się stało, bo to w tym momencie magicznie przestaje być tabu, ale to Acta to się, że chciałby jeszcze rozważyć adresatem pomyślałam, że ta, że to może w ten sposób w ten sposób działać boją się zostawiać nadto zaczęłam takie na początku przed, wprowadzając do tematu audycji na tym często zastanawiam, bo wydaje mi się, że właśnie to mówienie o tabu jako na o takim Senat to jest bardzo poręczne, jaką mówienie o czymś, o czym się nie mówi na co zwraca uwagi wydaje mi się, że to też jest takim jednak, że to jest o wiele głębsze nawet jeśli mówimy o tabu to to tabu jako taki pewien nakaz bądź zakaz, który wywołuje w nas konkretne emocje, bo to też jest takie nielogiczne, że to dalej jednak funkcjonuje tak jak zastanawiają się nad tym, bo też oczywiście sięgnęłam do książki prof. Wasilewskiego o tytule tabu, bo jakże inaczej mogłoby się książka nazywać w tym przypadku, które właśnie się zastanawia nad nad tym czym czym tabu jest i analizuje jego różny wymiar nie tylko te dotyczące bezpośrednio cielesności to kiedy właśnie były tu kiedy, kiedy pochylał się nad kwestią związaną z cielesnością i na wydzielina mi, które właśnie są często realizowane jako właśnie takie nieczystości ciała to wspomniał o tym, że jednak np. kobiece mleko nie jest z tego porządku, że ono nie jest to negatywną dziedziną ale kiedy myślę o o naszej kulturze i o tym w jaki sposób na świat jest odbierana matka karmiąca dziecko to jednak jest to no złamanie tabu, o czym wydaje mi się nad w ostatnich dniach każde okrążenie zdjęcia posłanek, które karmiły wróży to nie w naszym Sejmie to oznacza co najmniej do marca w naszym wejścia chyba wczoraj przedwczoraj na komisji Komisji Zdrowia była ze swojej jak oni będą córeczko córeczko, ale może synkiem ze swoim dzieckiem była i w którym momencie zaczęła karmić w tym samym czasie Niemcy zadawała pytania odpowiada referowała jakiś punkt programu i to faktycznie to zdjęcie obiegła prasę i oczywiście tutaj część była zachwycona część zniesmaczona tym faktem, ale jeśli coś panią zgadzam się, że to mleko jest taką substancją, która jest na swoim miejscu pod warunkiem, że kto, że matka jest sam na sam z dzieckiem i że karmi je jakimś ustronnym miejscu, że nikt tego nie widzi, że to mleko nie katuje go wprost na życie tak i tak, ale tutaj Marcelina Zawisza myślę, że ona przekroczyła też, że to no ten porządek czyta to można nazwać ten porządek, który mówi Marita klas, bo to ona zrobiła to zrobi to właśnie połączyła 22 zupełnie inne porządki porządek aż tak bardzo prywatne związane z karmieniem z porządkiem publicznym związanym ze publiczną misję, jaką jest bycie bycie posłanką i to wzburzyło herbata i toteż spowodowało to oburzenie jak ona może także na pewno dzieckiem zajmował się w domu ani w pracy czyni była można powiedzieć ta sytuacja, bo nie może sama posłanka, ale ta sytuacja była, jakby powiedziała Merida dla porządku grodu ona tutaj zachowała się no nieczysto, ponieważ zaburzyła porządek klasy wakacyjny wydaje się to co jest ciekawe jeśli chodzi o tabu, kiedy rozważamy tę kwestię cielesności to już to jest drugi przykład dotyczące to dotyczące właśnie tabu czy brudu i nieczystości, ale on dotyczy kobiet i wydaje się, że tabu jednak o wiele silniej represjonują ich można tak mówić deprecjonuje kobiety tak wydaje się zdecydowanie się czyta te materiały Etnograficzne także teza te zgromadzone w książce tabu jest ich naprawdę bardzo dużo to w większości dotyczy to kobiet kobiet w połogu kobiet w ciąży kobiet MEN strój łączących kobiet już demonstrujących itd. zwłaszcza w ciekawe są, a my się te AK z dotyczący właśnie kobiet wciąż czeka biznes trujące, bo widać, że to także służy tutaj no tego szmer nagle nie powie, ale na pewno opowiedzą feministki czy tak to powiedział feministki która, który także inspirowały się Merida Glass będą widzieć, że ten zespół różnych zakazów jest bardzo często związane z szeroko rozumianą kulturą patriarchalną, która za pomocą tych zakazów usta na euro ów pokazuje kobiecie, gdzie jest miejsce i znajduje sposoby na to, żeby kobiet te właśnie, żeby ją w pewien sposób zdyscyplinować, więc zdecydowanie do kobiet i i tak jak pani już wcześniej wspomniała kwestia menstruacji cały czas w naszej kulturze nie jest do końca rozwiązana oczywiście mamy teraz w Polsce też tak jak akcja menstruacja muszę coraz częściej ubóstwo menstruacyjne coraz częściej pojawiają się reklamy, gdzie podpaski już nie są barwione wodą tylko mają to nie jest pokazane, że mogą też kolor czerwony ale, więc wiemy, że to jest pewien sposób los tak, ale cały czas to budzi ogromne emocje się zastanowią czy jesteś analogicznego w przypadku mężczyzn wydaje mi się, że takie oznakowanie, jeżeli analogiczny przykład seks homoseksualne i mężczyzn będzie znacznie bardziej nabuzowany bardziej niż czysty niż niż akt seksualny kobiet na to, ale chyba nie jest ta analogia wydaje się, że właśnie kobieta zdecydowanie jest więcej miejsc, których ona jest to nieczystą, którą trzeba nałożyć, jakimi zestawem zakazów nakazów podobają się ja jeszcze to pamiętam dzieciństwo ostatnio czytam jakieś badania niedawno robione i okazuje się, że naprawdę bardzo duża część społeczeństwa to nie jest 50% stąd też między 3040 tras nie pamiętam wierzy w różny ze w różne zakazy dotyczące właśnie kobiety jest trujący jak np. też nie powinno piec ciasta, a ponad 4 ogórki nie ucisza tak nasz racjonalny rozum oczywiście myślę sobie no wynika to pewno, jakiego działanie hormonów chemii zapachu Ferro feromonów tak dalej tak pewno tak sobie to usprawiedliwiamy, ale nauka mówi, że to kompletnie nie ma nic wspólnego tak doświadczeni mam też mówi kupiec w czasie menstruacji często to nic się nie stanie ale, ale nie wcześniej jest cały czas podobno bardzo bardzo powszechna powszechne mniemanie ale, żeby tutaj być sprawiedliwym trzeba też powiedzieć, że takiej taki rodzaj mniemania może być różny sposób interpretowane, że ja sobie wyobrażał, że może to być coś co będą podtrzymywać kobiety po to, żeby przynajmniej raz miesiącu nie musisz piec ciasta, tak więc wyobrażam sobie rzeczy, że większość uznawania tego typu zakazy raczej raczej dyscyplinował kobiety, ale Merda, ale też pokazuje, że w kulturach tradycyjnych czasem menstruacja mogła służyć także samą kobietą do uzyskania jakiegoś rodzaju przywileju tak, ale to jest właśnie pytanie ile ten przywilej jest przywilejem ana ile dalej ogranicza nas jeśli chodzi o nasze uczestnictwo w społeczeństwie czy czyn jeśli chodzi o naszą pozycję społeczną, bo wydaje mi się jeśli chodzi tu i strat jest sytuacja jest takim dobrym tego przykładem wydaje mi się też samo macierzyństwo, że z 1 strony właśnie tutaj mamy do czynienia z tą sferą brudu i takich nieczystości czegoś co powinno być właśnie przeżywane w odosobnieniu ze względu NATO NATO brutalnie, że taki, że tego sław żyje, a z drugiej strony też jest, bo to oczywiście nie nie naszej go kręgu kulturowego, ale już niestety nie pamiętam, jakiego jeśli chodzi o menstruacji to też to był taki czas, w którym kobiety mogły właśnie spokoju w odosobnieniu przeżyć ten okres to było bardziej na zasadzie tego docenienia tego specyficznego czasu i takiego odpoczynku bardzo też fizjologicznego jak niektórzy uważają i takiego pewnego docenienia tej tezy tej sytuacji tylko i w przypadku jeślibyśmy tłumaczyli tym spotkaniem nieczystości i w przypadku jeśli wyróżnimy właśnie to to kobiece doświadczenie menstruacji czy macierzyństwa, bo to macierzyństwo też często się uważa, że powinny jednak być przeżywane z innymi kobietami jeśli już to i tak mamy tutaj to zepchnięcie do strefy prywatnej zepchnięcie do sfery prywatnej i trochę ograniczenie wyboru tak czy wybór pozostaną na poziomie interpretacji czy jesteśmy zamknięci w domu po to, żeby odpoczywać jesteśmy zamknięci w domu dlatego jesteśmy nieczyste, ale ja się upierać, że są takie psy upierać przy tym, że są takie sytuacje, kiedy można wykorzystać sprawcza i trasy przypominam znowu ze swojej młodości szkołę i jest to świadczenie chyba powszechna pamiętam lekcje wuefu, na których jeżeli to niebyły fajne lekcje no to połowa dziewczyn co najmniej kilka razy tego w miesiącu mówi, że nie dysponowano tak myślę, że to było takie sprawdź wykorzystanie faktu, że kobieta nastrój oczywiście żadna z dziewcząt nie ma zdrowe kilka razy w miesiącu, więc chodzi o jakich patologiczna sytuację medyczną patologiczne wiele dziewczyn także jak był dobry w USA fajny wf to nie przeszkadzał im, że majstrują, ale miały sprawczą to wykorzystywać i tam się wydaje to też pokazuje, że no znowu ambiwalencja, których zaczynałyśmy, że w zakazach tego typu zakazach, które swoją podstawę taką irracjonalną jest stawka ambiwalencji przy odpowiednich warunkach społecznych i możliwościach i odpowiedzi pozycji społecznej, którą mają właśnie kobiety może to wykorzystać także na dla siebie można wykorzystać tę ambiwalencję często jest ustalenie nie znaczy nadal nie żyjemy w kulturze patriarchalnej, że kobieta jest kojarzona z tym wszystkim co jest związane z naturą w związku z tym cały czas podejrzliwi na nią patrzy i że nie przekracza granice domu przekracza granice natury właśnie i pojawia się w przestrzeni publicznej, a najgorzej ze swoją naturę w postaci właśnie nagiej piersi, która karmi dziecko pojawia się w tej przestrzeni najbardziej taki związanej z kulturą, czyli przestrzeni polityki jednak jeszcze się zatrzymał na chwilę przy tym na tym przykładzie, którą pani mówi, bo wydaje mi się, że z kolei jest jednak ta broń obu się z nami to wykorzystywanie chociażby w tym przypadku menstruacji tak do do powiedzmy zwolnienia z wuefu parę razy miesiące to jest pytanie na ile właśnie to jest takie powiedzmy nie mam wzmacniające, że można wykorzystać tę sytuację dla siebie na ile to też dotyczy tego grania tymi kartami, które nam zostały narzucone taki mamy kilka kart tylko nie możemy grać, więc zaczynamy z nich z nich robić użytek, bo nie mamy innej opcji, bo tutaj też kwestia tego jeśli chodzi o zupełnie inną rozmowę myślę że, gdyby strażniczka pani mówić każda karta narzuca nam biologia prawda w tym przypadku, więc ja myślę, że tak samo może być jak bezpieczne totalne neutralizowania, bo to jest to czy od czego wyłączony moje pokolenie myślę tak jak neutralizowania właśnie menstruacji, czyli mówienia to takie trochę nic tak mną nauczyliśmy się świetnie ukrywać to tam nie narzekać, a nam się przyszli nie mówił, że jesteśmy nieczyste jest także moje pokolenie większości jesteśmy wychowane na myśleniu, że menstruacja wcześniej czysty myśmy ojczyzny nie możemy tych ogórków nieszczęsnych sieci piec ciast, ale cieszmy się tak neutralizować myślę, że dzisiejszy trend, a zatem takie tendencje są bardzo ciekawe antropologiczne nie, które ukażą trybu proszę o przywrócenie menstruacji właściwego miejsca dzięki temu kobieta ma prawo czuć się ile tak nie musi od razu jak tylko poczuje bólu łykać od i ulegać prochów pomożecie w jaki sposób ze swoim ciałem w tym czasie negocjować i poprzez nie za pośrednictwem firm farmaceutycznych tylko jakiś sposób, który będzie może bliższe im się wydaje, że no dlatego to nie jest takie no właśnie takie oczywiste, że zawsze podkreślanie Time menstruacji będzie czymś co kobiety będzie dziś znowu Spychała nie chciałabym tutaj absolutnie też mówi, że menstruacja to nic właściwie to nie choroba i w ogóle nie powinno się tak traktować menstruacji, bo to jest to dzięki tobie to jedź bez wszedł np. tak i oczywiście oczywiście jeśli ma się doświadczenie menstruacji bądź 1 to też tak naprawdę jest to bardzo indywidualne, ale znając różne doświadczenia jeśli się o tym rozmawia z choćby z innymi kobietami to wiadomo że, że to jest bardzo różne tylko pytanie na ile właśnie to, bo od razu od razu sobie myślę o tym czym zazwyczaj właśnie menstruacja się wiąże i czym się kojarzy przykład podane przez panią i które właśnie z tego powodu kwestionuje, bo tutaj jest odbieranie kobietom racjonalności ze względu na to, że majstrują tak i zje i dlatego mówię o tej Łęcznej broni, bo z 1 strony no właśnie nauka nie potwierdza tego, że kobiety są nieracjonalne, kiedy majstrują, ale często się spotykam też z takimi przypadkami, gdzie same kobiety tłumaczą swoje zachowanie, które jest właśnie takie powiedzmy od hamowania tak oni musi się kontrolować ponieś konstruuje w tym znaczeniu chowane sam od chama od hamowania, czyli że pozbawione hamulców cha związkach tak jest to też podawane jako ten przykład, że mogę się tak zachować, ponieważ mam okres powielamy takie myślenie, które często tym wytłumaczeniem nie jest okresem szkody niż wewnętrzne głęboki konflikt w relacji związku czy jakiś jakiś powód, którą właśnie nie chcemy mówić, ale możemy to zrzucić właśnie na NATO miesiąc czka przeżywane i wydaje mi się tutaj jeśli dajemy dziewczynką czy kobietom prawo do sytuacji tak jak nie Włochy wprowadziły urlopy menstruacyjne dla dla kobiet to wydaje mi się jak najbardziej pozytywnym zjawiskiem, że może w miesiącu właśnie parę dni jest totalnie normalne, że możesz ćwiczyć czy właśnie do pracy no tak ich znaczenie w kolejny pretekst też by nie zatrudnić kobiety, bo wtedy trzeba będzie się wiązać z tym, że będziesz mieć mniej efektywnego pracownika, więc tak na to też zgadzam to działa działa w różne różne strony, ale sam fakt, że tutaj siedzimy różnych miejscach rozmawiamy o tym też pokazuje, że to ta menstruacji no tak mocno ustabilizowana, chyba że właśnie zaczął się taki proces mówienia, że łamiemy łamiemy tabu co wcześniej mówiłam jest taki proces, w którym ta zaczyna znikać, a nie znaczy, że to w ogóle nie znika boję się, że pojawią się nowe tabu pojawia się inne sfery nieczyste inne sfery, które będziemy gdzieś, gdzie chować i pani obserwacji jeśli chodzi o te inne sfery, które rozwijają np. nowe tabu, które się pojawiają pani takie takie obserwacje dotyczące właśnie kwestii cielesności pytanie pana to znaczy nowym prawda inaczej będą konsekwentna nam powiedzieć, że w momencie, kiedy wypowie to przestanie być czynowników ma myśleć, ale nie stanowił np. kwestie owłosienia na czele kobiet one są takie dni też nie można o tym mówić, bo mógł bez reklamy depilatorów na pewno nie można nie powinna się kobieta pokazywać tak bezładnie ułożonymi nogami nieogolony Pacha Pacha już nie mówiąc o kobiecie, która ma właśnie na twarzy to jest taka rzecz, która cały czas wprawia innych uczestników życia społecznego ten rodzaj lęku i zakłopotania i w sumie nie wiadomo dlaczego tak, a wiąże się to c z owym zakwestionowaniem granic w tym przypadku granic między płciami, a także granic między naturą kulturą tak, bo włosy są tym co przypominają nam o pochodzeniu z natury, więc myślę, ale jednocześnie też widzimy taki trend się pojawią nie znajdziemy np. bardzo się lekarze bardzo go zobaczyć, ale taki trend, który młode dziewczyny przestaną przed liczną tak właśnie po to, żeby podkreślić jak taki transfer SLD też wymiar wymiar tabu, bo tak jak mówi wspominana wspominana Marii da Glass tabu jest tak naprawdę potrzebne porządkowi tabu tabu tam, gdzie jest czystość przeciwieństwo nieczystości przeciwieństwo tego tej sfery, które chronione przestał, bo tam jest czystość tam nie ma zmiany tam nuda i tam jest no tam świat się zatrzymuje w związku z tym, jeżeli chcemy mieć zmiana chcemy mieć na końcu rewolucja, ale ale, ale jakiejś jakoś dwuznaczność kompromis jakiś ruch tam właśnie to tabu powinna się pojawiać to był w takim razie też jest takim tak naprawdę dobrym konserwatorem tradycji on bardzo dobrym konserwatorem tradycji to widzimy świetnie chociażby w przypadku polskiej polityki i działania polskiego nitka polskiego kościoła katolickiego da, bo w jego przypadku widzimy różne rodzaje sferę tabu, więc jest na pewno obrońcą porządku konserwatywnego, a z drugiej strony to co jest nabuzowany w momencie, kiedy przekracza granicę, kiedy właśnie pojawiają się przed oczami może powodować pewną zmianę i ale jednocześnie, jeżeli pojawia się pewna zmiana to my wtedy widzimy właśnie za pomocą różnych nieczystości, które się pojawiają także mi się podoba to stwierdzenie Merida glazury czystość jest wrogiem zmiany w tym znaczeniu, że ten konserwatywny porządek tradycyjny porządek będzie dążył do takich właśnie bardzo jasne granice granice, których już mówiłam chociażby dotyczące naszego życia politycznego właśnie to jest swój to jest obcych jest kobietą z mężczyzną, kto kim może uprawiać seks itd. myślę bardziej rewolucyjna dużą do zmiany będzie próbowała, a 1 element 1 kategorii przeciągać do do tej drugiej kategorii i wtedy może zaistnieć jakiś rodzaj zmiany, więc stały działa też nasiona działa też na korzyść umorzenie tyle tak działa na korzyść zmianę co przekraczanie tabu działa na przekraczanie tak działa na koszt zmian dlatego tak bardzo przekraczać tabu lubię artyści, którzy mają za zadanie wprowadzać niełatwo uporządkowany świat naszego myślenia na pewno ci, którzy chcą być artystami tworzącymi w nurcie krytycznym, bo to też kwestia tego roszczenia dała czy chcemy podtrzymywać proces wchodzenia na ten te nieczystości brodę wszelkiego rodzaju, ale że współcześni naukowcy przecież, że przekraczają granice życia śmierci ingerując w najmniejsze nie wiem komórki ciała ludzkiego albo interweniując czy, przyglądając się początkom życia ludzkiego czy też przekraczają pewien sposób, bo dzięki temu rozwija się nauka zmienia się świat zawsze musisz oczywiście w takim pozytywnym porządku na zmiany nie zawsze Sokol pozytywne, ale wydaje mi się że, że zmiany muszą muszą istnieć inaczej musisz mieć sztab musi istnieć sposób na łamanie tego tabu tabu nie no być może ta nie istniejesz nie ma w ogóle pomysł na to, że można by je złamać wyższe dlatego myślę o nim tak trochę jako takiej rysie na szkle, bo właśnie, żeby minister pomysł trzeba zauważono istnieje prawda, a leczy czy idąc tą metaforą Regle z takich niestety już kończę, bo myślę, że jeszcze byśmy mogły długo rozmawiać, ale myślę sobie tak właśnie, podążając za tym tropy myślenia czy zmiana przekraczanie tabu to jest oswajanie się z brudem tak na jakim poziomie tak to jest zapraszanie brudu do o do naszego świata i w związku z tym też oswojenie go Kozią przestaje być łączy, kiedy oswajamy przestały być brudem akcyjnego staje się brudem albo gdzieś ten inny wróć jeszcze cały czas istnieje czy kandydowanie do swojego porządku rzeczy, których uważaliśmy za te, które nie pasują tak wraz z brudem znaczeniu takim nadanym przez Marit, ale oczywiście dla radnych, a będziemy też potocznie chodzi o czystość brud nie zawsze musi być czymś takim bardzo złym tak nie ma oczywiście raczej już idąc tą metaforą tak rozumiem, że tutaj chodzi o coś co jest przekracza porządek, do którego jesteśmy przyzwyczajeni bądź uważam za zatem właściwe taka myśl, że takie naszą odczuciu codzienności to są te są dobre procesy czasem oczywiście procesy mogę prowadzić nas światy, do których nie chcieliśmy wstępować w dosyć smutna płyta w Polsce się tak bardzo miało być wcześniej być bardzo optymistyczne te właśnie taki i rodzaj to łamanie tabu, ale też przypominania o tym ciągłe mówienie taka konferencja tego słowa tabu czy pani na początku i chciałam jednak zaznaczyć także, że to urlop myśleć o tym jako czymś pozytywnym to jest właśnie takie wprowadzenie świata w poddawani świata w wątpliwość wprowadzenie w ciągu roku, a generalnie wydaje się, że dla świata to jest dobre o to jest jednak bardziej mistyczna błędach i pani profesor jednak pani wydaje mi się, że nie wyciągnęła z tych różnych pułapek które, które miałam, więc bardzo pani dziękuję za dzisiaj bardzo także dziękuję mają gościnę była pani prof. Magdalena Radkowska-Walkowicz Instytutu etnologii antropologii kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego dobranoc państwu dobranoc Zwiń «

O czym milczymy mówiąc o tabu?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: DRŻĄCY GRUNT

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Dlaczego Polacy nie palą się do protestów?

Freud vs Clausevitz. Dlaczego ludzie zaczęli prowadzić wojny i wciąż to robią? [Ehrenreich]

Rada UE ostatecznie przegłosowała przepisy zakazujące sprzedaży nowych aut spalinowych od 2035 roku. Jak oceniasz te decyzję?

Czy mamy wystarczającą ilość energii jeśli w ciągu 10 lat pojawi się 1 mln samochodów elektrycznych?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL