Tokarczuk, czyli "czuły narrator" - noblistka o końcu świata i poszukiwaniu nowego

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Agnieszka Lichnerowicz serdecznie państwa zapraszam na kole na spotkanie kolejne spotkanie naszego radiowego klubu książki poczytalni, w którym wymieniamy się wrażeniami czytelniczym wrażeniem Czytelników rozmawiamy tutaj w gronie dziennikarzy współpracowników Radia TOK FM właśnie i przyjaciół Radia TOK FM teraz tutaj, jakim państwo słyszycie nie jestem sama jest ze mną Marta Perchuć-Burzyńska dzień dobry, a na łączach mamy Paulinę Nawrot w końcu dobre dzień dobry i Rozwiń » Łukasza oczywiście Wojta sika dzień dobry dzień dobry jest oczywiście Wojta sika rozmawiać będziemy o trochę spóźnieni, bo książka już jakiś czas jest dostępna, ale chyba musiało się tak także trafi ona tutaj na nasz stół czytelniczy będziemy rozmawiać o zbioru zbiorze esejów Olgi Tokarczuk noblistki oczywiście jest wyraźnie zaznaczone na okładce bliskiej 2018 roku pt. zebranym są te jej eseje czuły narrator to oczywiście znaczący tytuł i pewnie szeroko rozpoznawany wydało wydawnictwo literackie ten, że tom możecie państwo niektóre z tych tekstów znać gdzieś mogliście na nie tra trafić, ale myślę, że większość będzie dla większości Czytelników zupełnie nowa no i co co powiedzieć znamy głównie z powieści, aczkolwiek jest to pisarka zaangażowana taka baczną obserwator świata wokół i w jakim sensie i to, czego może ja bym zaczęła tej eseje dla mnie są bardzo ważne ja przyznam, że współ odczuwał w podobny sposób czy podobnym językiem czy mam podobne zainteresowania tak brzmi bardzo niepokorny co Olga Tokarczuk, ale jaki, ale z drugiej strony mam takie poczucie, że to nie zaskakuje jak już jakieś właśnie pewne motywy wyczuwam to to w tym sensie zabrakło, mimo że takiego błysku jak przy czytaniu czegoś zupełnie odkrywczego, czego zupełnie nowego, ale uważam te teksty za bardzo ważna, ale jestem z początku nawet chcesz podzielić swoim pierwszymi wrażeniami, a potem będziemy rozkładać na czynniki pierwsze chęć to ja Paula to Jasiem co ja chętna, bo od razu tak korespondując do tego co powiedzieć ja też mam silne poczucie, że mocno odczuwam rezonuje takie myślenia nie wiem czy to nie jest zbyt Automobil czują zdradza jednak, o czym pisze Olga Tokarczuk jesteśmy szalenie bliskie sposób w jaki o tym pisze i miałem takie takie przeświadczenie, że z większości tych tekstów przez 6 esejów 6 wykładów i na wiele z nich już gdzieś tam publikowane były i większość właściwie wybija się taka prostota wniosków takich może to oczywistości, do których Tokarczuk dochodzi, prowadząc swoją narrację, ale co jest takie w no nie wiem tak dobrze dobrze to po prostu przeczytać znów się troszkę zmusić to jakiś też refleksji nad sobą nad światem nad życiem i obcowanie z tymi tekstami jest bardzo przyjemny osobie tak dojrzewałam ta książka, żeby czytanie tego czułego narratora też trwały jak najdłużej, bo nie chciałem się tak tak za bardzo po prostu niszami przecież za szybko tak tak to jest bardzo ja się z wieloma rzeczami, które powiedziały nie zgadzam po pierwsze, czytanie esejów czytanie wykładów Olgi Tokarczuk jest ogromna przyjemność obcowania ze słowem tak po prostu ze słowem z frazą z całością, ale też właśnie z pojedynczymi zdaniami, które chciałoby się czasem wyjąć tego tekstu jakoś tak abstrahować i przyglądać się tym zdaniom je sobie tak obracać w myślach w jakiej takiej niesprzeczności, żeby mieć szansę, żeby mieć szansę się z nimi oswoić, bo to są teksty, które wymagają właśnie oswojenia i niespieszno ości, której powiedziałam nie może takiego trochę zamknięcia w jakimś metaforycznym szałasie, żeby zabrzmi bardziej ekologicznie właśnie po to, żeby lepiej w nich tak rozsmakować, ale też podążyć za myślą Tokarczuk trochę taki sposób w jaki ona postrzega świat ten lepszy świat, czyli czy świat nie pędzący tylko świat taki bardziej uspokojony wyciszony świat który, który da się dobrze opowiedzieć i który da się też prawdziwie przeżyć i odczuć no to jest oczywiście świat, którego centrum jest przede wszystkim literatura tych odniesień do do literatury jest ogromnie dużo literatury, której kres w pewnym sensie Olga Tokarczuk wieszczy kres tej literatury, jaką znamy jednocześnie zapewniając, że właśnie tylko literatura jest nas w stanie uratować tylko opowieść poddana nowej narracji jest w stanie przynieść nam ocalenie i taka jest z tego co zrozumiałe wizja tego świata idealnie niższego od tego co tutaj i teraz i prosta konstatacja, ale tak jak Paulina powiedziałeś Olga Tokarczuk prostych bezpośrednich konstatacji się wcale nie boi no konstatacja jest taka, że po prostu warto czytać i sporo tych właśnie argumentów za czytanie literatury autorka nam podsuwa w tych tekstach jednym z wielu jest ten chociażby znajdowaniu literaturze w obcowaniu z językiem twórców swego rodzaju terapii na świat też o to, żeby się przekonać, że istnieją inne wizje również świata ten nasz jest jednym z możliwych to też się wiąże z tą zasadą ekscentryczności, która bardzo zajmuje noblistkę polegające jeśli dobrze rozumiem na tym, że należy rzeczywistość no właśnie interpretować z różnych stron i patrzeć na ten świat z różnych punktów widzenia Łukasz, gdy 2 bardzo ciekawe doświadczenie czytać noblistkę z tym myśleniem, że jeszcze jakiś czas temu, a to nie było tak dawno to noblistką nie była i zastanawiałem się, bo po tym co mówił jeszcze głównie Agnieszkę i Paulina, jakby to było, gdyby Olga Tokarczuk noblistką nie była mielibyśmy tak wysokie wymagania te w ogóle bardzo ciekawe ja mam wrażenie, że na trochę taki ich wymaganiach dotyczących, jaki sami sobie stawia albo jakie świat nam stawia mówi przygląda się temu właśnie przez pryzmat tego na czym zna się najbardziej czy mówiąc kolokwialnie najbardziej siedzi, czyli tych nawiązań literackich w tym trochę Marta mówiła jest tu najwięcej to na pewno jest taki zbiór, z którego bardzo mocno można wyczytać bardzo mocno rezonuje to jak Tokarczuk świat literatury widzi jak konstruuje jak go stwarza, skąd ten czwarty osobowy narrator Unii pochodzi jak to się wszystko złożyło to co mnie zafascynowało to jest jednak taka narracyjna zdolności lekkość ja bardzo lubię to w tych wykładach i tekstach, że one właśnie nie są przez intelektualistę ważne i bardzo lubię to, że one są jak w tytule to słowo od kilku lat pojawia się dość często w tej narracji o książkach spojrzeniu na literaturę dzięki Oldze Tokarczuk i dzięki temu ostatniemu zakładowi noblowskie mu to słowo czuły myślę, że jest tutaj bardzo bardzo ważne Bono rezygnuje też pewne w poprzednich tekstach co pokazuje pewną drogę, bo tutaj też widzimy Olgę Tokarczuk pewnej myślowej drodze dochodzenia śledzenia pewnych procesów to jest bardzo bardzo interesujące jest trochę tak jakby Olga Tokarczuk zadała sobie zadanie napisać trochę o sobie o swoim pisaniu o świecie, który ją otacza jak na niego patrzy i i zreferował nam to w postaci książki czuły narrator jachcie tuż za granicą to nie wtrąci się opłacała się Paulina wtrącić, ale tutaj się zastopowała, ale będzie mogła od razu ruszyć po informacjach, dlatego że już za chwilę w radiu TOK FM informacje, ale po informacjach zaprosimy państwa na drugą część rozmowy naszego Radia spotkanie radiowego klubu książki poczytalni dziś książka, która musiała chyba nas zainteresować dlatego, że to jest to są eseje laureatki Olgi Tokarczuk, której ona uważa właśnie, że literatura czy narracja czy ten narrator, który jest czuły pomoże nam zbudować nowy świat świat umiera to jest ta z mojej perspektywy najważniejsza diagnoza się nie boi tego zdania i to ja bym dorzuciła już i może co pod chwycić w kolejnej rozmowie mówimy o czułości jej, którą ona ma mówimy o tej ekscentryczną ości, czyli osiąganiu pogłosy nie tylko z tego samego centrum, ale może poza centrum właśnie najlepszy pomysł pochodzą, ale uważam, że to są teksty czuły delikatny proste, ale niezwykle radykalne to jest to jest solowe powiedziałabym nawet Marta Perchuć Burzyńska Paulina Nawrocka Łukasz Wojtusik Agnieszka Lichnerowicz o informację wraca świat umiera my tego nie zauważamy stajemy się wyznawcami prostych sił fizycznych społecznych ekonomicznych, które poruszają nami, jakbyśmy byli zombie to chyba jednak bardziej rozpoznawalnych diagnoz, które pisarka noblistka eseistka Olga Tokarczuk nam dała jej eseje i wykłady wydało wydawnictwo literackie w takim tomie zbiorze czuły narrator i właśnie dziś o tych zbiorą od tym świecie, który ona opowiada o tym jak opowiada rozmawiamy mówiliśmy pozwolę sobie podsumować o tym, że właśnie to jest z 1 strony ona w literaturze umiejętności zanurzania się fikcji, ale też umiejętności narracji opowiadania świata niekoniecznie w sposób taki linearnej oczywisty, więc w szukaniu bardzo skomplikowanym świecie takich opowieści widzi ratunek dla świata, które umiera to co nie zachwyca Unii to jest właśnie ta radykalna odwaga mierzenia się z tą rzeczywistością ja też mam takie wrażenie umierającego świata to jest bardzo wiele wątków, więc nie wiem, które wy byście podchwycili, bo dla mnie chyba chyba to jest to najważniejsze najtrudniejsze jest o ten temat tutaj wędrowcy jak to u Tokarczuk pojawia i to co wydaje się przykład tego radykalizmu, który musi być znaczy dla czytelnika niezwykle trudne wojska kontestacja Rze, że świat w pełni się skurczył to znaczy już już niema miejsc, w których nie byliśmy, więc to podróżowanie po świecie takim, jakie znaliśmy przestaje być odkrywa przestało być odkrywaniem przestaje być spełniające, a biorąc pod uwagę koszty społeczne etyczne ekologiczne powinniśmy przestać podróżować i że to jest nowe nowe radykalizm to jest nowa odkrywanie świata właśnie z tej perspektywy to się wydało niezwykle dla mnie trudne, lecz jest to właśnie przez podróżowanie też poznaje świat, ale to jest tylko początek tej opowieści wydają się niezwykle ciekawe ważne ma się zmienić definicję podróży dania Prostak, a teraz oddajmy go spełnienia, bo do aktywności zależy z dala od oficera, który zupełnie innego, ale tu w odniesieniu do tego czasu na Agnieszkę, że jakby prócz czym wielu tematów dotyczących literatury pisania bycia pisarzem tu na tych wszystkich takich związanych z tworzeniem są właśnie te wątki takie społeczne jest podróżowanie jego definicja tak naprawdę cały ten esej ćwiczenia obcości, który właśnie wracałem do góry nogami to patrzenie na podróż jako na coś rozwijającego nas umożliwiających nam poszerzania horyzontów, ale przecież jest temat zwierząt jest temat płci jak rozszerzanie granic w ogóle tematy tożsamościowe i dla mnie chyba taki na takim najbardziej definiujący wszystko jest ten pierwszy esej, czyli od nas ja pierwszy to jest też tak jedyny chyba esej już pandemicznej perspektywy tych doświadczeń ostatnich miesięcy i to teza, że właściwie powinniśmy zerwać z tym antropocen przez bank, który mamy, w którym funkcjonujemy w ogóle zmienić postrzeganie siebie jako część natury w tym wszystkim te inne wątki zawierają trochę tak to widzę jak ogólnie jest dygresja, kto chciał powiedzieć Szach powiedz no MEN uczeń wie jak zachowa ważność czuliśmy się Marta nie jest jakby dosłownie kilka zdań, a propos tego co powiedziała Paulina bo, bo dla mnie najważniejszym esejem był ten esej zatytułowany od nas ja on miał swój pierwodruk zresztą w polityce we wrześniu jest jest częścią projektu eks centrum projektu prowadzonego przez fundację Olgi Tokarczuk nie wiem jak się osiąga gros zje a, ale zmagał, ale wiem, że jest bardzo pociągający właśnie to wyzwanie do w tym kontekście literackim cały czas mówię, bo ona też tutaj zahacza oto stworzenie tej biblioteki nowych pojęć, które mogą nam właśnie opisać świat, gdzie się z tym to spójna z tym co pisze Olga Tokarczuk także już mówiliśmy o tym, ale to wątki się no powtarzają często w tych esejach w tym co wypowiedziała również wcześniej właśnie w mowie noblowskiej, że warto, żebyśmy tworzyli tę opowieść, która wyszłaby poza nie komunikatywny więzienie własnego ja i która byłaby tą opowieścią szerszą nie mogę też tylko, że to jest bardzo ciekawe ćwiczenie, które pokazaliśmy takie mam wrażenie w zasadzie pokazało życie, że to są takie teksty, które pomimo tego co powiedzieliśmy wydają się być takie spłatą oczywistą albo oczywistą ścieżką drogą rozumowania takie też teksty, które są bardzo międzykulturowe, bo dotykają różnych mitologii różnych pojęć nie tylko dotyczących literatury, ale także filozofii wydawać by się mogło też takie proste, ale mam wrażenie, że fajne jest to, że ta bezkompromisowość Tokarczuk płytowa Aniu, czy stawianiu jakiś teraz jest jest ciekawym w ogóle takim zadaniem myślowym, bo trochę przez to krzyknęliśmy, ale no ta radykalna dla mnie to jest taki najbardziej mocny, jeżeli chodzi o właśnie radykalizm tekst, o którym mówiła, a Agnieszka, czyli te na podróżowaniu od pytań jest takie czy to jest na jakiej zasadzie, że traktujemy Tokaj to jest tylko właśnie zwykła coś co powinnam dać domyślenia czy to jest także jesteśmy w stanie za tą myślą puścić coś w tym kierunku zrobić chcemy, ale właśnie ja np. w stosunku do tego tekstu mam że, że jestem jak zgadzam się, ale jednocześnie się nie zgadzam, ale nie wydaje ci się nie wydaje wam nie wydaje się państwu, że to jest kluczowy w ogóle kluczowy dylemat czy kluczowa postawa naszych czasów dostajemy informacje na temat bardzo różne umierających gatunków kryzysu klimatycznego głodu niesprawiedliwości nierówności po prostu dużo dużo i nawet, jakie akceptuje wiemy tak zgadzamy się tu nie działamy to znaczy taki właśnie to jesteśmy konfrontowanie mamy wiemy co powinniśmy zrobić, ale z różnych powodów tego nie robimy tak samo mam wrażenie z czytaniem tego tekstu, że ona dochodzi do najbardziej oczywistego wniosku i co Agnieszka ani nie rezygnowało to wrażenie którymi się Poczytaj fora w zeszłym roku tak tak reklamują to skojarzy, że to jest takie okej teraz już wiecie jest to i to i to dobrze by było zrobić to, ale minister skarbu są gotowi na to jest to także wydaje właśnie dlatego ten radykalizm, że nasi nie, bo pewnych konfrontacji oczywiście nie trzeba się z nią zgadzać, ale wydaje się, że najczęściej, gdy taka postawa, że wniosek z wnioskiem się zgadzamy tylko nie zgadzam się w tym co z tego wynika jesteśmy konsekwentni tak ja myślę też szyby widzimy oczami Tokarczuk tylko pewną część zjawiska, bo część zjawisk i ciekawa byłaby na wkład polemika z takim tekstem prowadzona właśnie jakiś narracji, która byłaby w stanie powiedzieć, że oczywiście założenia są słuszne, ale nie, dlaczego nie np. albo tak i co za tym idzie, bo chyba do tego zmierzamy, żeby to przeszło w działaniu no ja jednak, bo ja rozumiem to racja trochę inaczej odbieram pewnie tak szeroko na pewno jak Olga Tokarczuk, ale rozumiem to, że można zostać 1 miejscu jak pisze Tokarczuk przyjmować do siebie przybyszów podróżnych można zmienić perspektywę sprawić by świat kręcił się wokół nas nie wygonili ze świata ja uważam, że właśnie w tym w tym jestem ten siła i dramatyzm niektórych z tych jej esejów też to co dziś wydaje ważne mniej to, że ten czuły narrator, który na zewnątrz, czyli stara się być bardzo na zewnątrz dostrzega skomplikowaną świata i w pewnym sensie odrzuca wszystkie postawy, które próbują go barbarzyńską niebezpiecznie uprościć dużo pisze z 1 strony w tym liberalizmie dosłowności w tym sensie ona to jest też dla nich właściwe jej stosunek do takich Religi systemowych instytucjonalnych musi być taki, jaki jest i znamy to z jej twórczości to jest w ogóle dla mnie ciekawe pytania aleja jest tu zatrzymam, żeby nie czujesz się wystarczające intelektualnie przygotowana, ale na ile ta jej opowieść, która z 1 strony dystansuje się do takiej nauki takiej analizy bardzo technicznej właśnie taki naukowej dystansuje się właśnie od tego świata takiego dogmatyzmu bym powiedział, który jest właściwy czy może być właściwie nie chce, żeby zostało odebrane jako muszę stosować pewne skróty jest właściwy dla dla takich religii instytucjonalnych, ale czy jej postawa w sensie pewnej pani się też jest religijna czy jak nazwać tak głęboko metafizyczna za stosunek do natury wydają się to tutaj to jest dla mnie zawsze było bardzo ciekawe Tokarczuk i w tych esejach też wydaje mnie prowokowało w każdym razie takich myśli na ile właśnie ta jej postawa też jest takim problem ze zespołem przekonań, które można by też określić jako biblijny no tych wątków w ogóle jest mnóstwo to też jest ciekawy tekstach takich jak ten zbiór Olgi Tokarczuk żonę gdzieś nas rezonują problem chyba dotyczy tego, żeby rezygnowały jakoś przekładały się na nasze myślenie o świecie nawet jeśli się z nimi nie zgadzamy albo jeśli myślimy albo czuje albo czytam literaturę inaczej chyba nie czytam tak głęboko mówiły o tym, że Rze, że jakość dla was to myślenie o świecie bardzo bliskie i być może aż tak głęboko nie wchodzę w ten element, ale też w ogóle jeszcze jest jest jeszcze 1 bardzo fajny element, który zauważyłem, że to jest oczywista oczywistość, ale z bardzo ciekawe, że tak przynajmniej wydaje po tym co widzę jak to jest napisane, że to chyba nie było jednak także to były wykłady wiecie jak to czasami przychodzą wykładowcy i mają jakąś prelekcję jak w wydziale jakaś znana postać to sobie tam zrobić szkielet, a potem to płynie tutaj każde zdanie jest bardzo mocno przemyślane i jedno wynika z drugiego ten wciąż jest intelektualnie bardzo intensywny to jest prawdziwa sztuka też wprowadzić na poziomie naukowym taki wywód, ale ona sama tam też poruszę ten wątek, że to jest temu formuła, którą naprawdę dobrze te znajdują to przeważnie tak obcowania takiego właśnie z publicznością, która chyba no co jest wartością dodaną w ogóle w całym procesie tworzenia takiego wykładu, gdyż mogłoby przyjść powiedzieć Olga Tokarczuk to jestem na sali takich 40 Wojciech IQ wyznawców i 80 Agnieszka Lichnerowicz i Pauliny Nawrockiej, które niezależnie od tego co powiesz bez tak tak zróbmy idźmy tą drogą to jest bardzo bliskiej też tak myślę rozwiązań, ale to myślę że, gdybym miała takie podejście to my coś takiego zdarzyło jechać z opieką bardzo bardzo docenia dla mnie w ogóle siła wielkość tej twórczości polega po części na tym, o czym mówiłem przed samą przed przerwą w duże są słowa właśnie przy intelektualistów vany w kontekście, że to pisanie nie jest przyjęte aktualizowane to jest dla mnie chyba także podsumowujące boja mam takie poczucie, że to jest taka proza, która mnie nasz proza takie jak wpisanie takiego eseju taka twórczość takie teksty, które nie zmuszają do właśnie refleksji wciągają mnie jakieś intelektualne rozważania, a przy tym ja nie czujesz się głębsza aniołem przecież ciąża zwolni także obcy jest tekstem, z którą syn nie mogę poradzić mój aparat pojęciowy po prostu nie wyrabia ja po prostu Jaś czy mądrzejsze dzięki temu, że to czytam co jest niezwykła tak to prawda, że trzeba się nad tymi tekstami pochylić jednak takiej nie śpieszno ości, bo inaczej można doznać naprawdę udaru jak tak się chciało naraz to wszystko przeczytać, ale można też podejść do tego jeszcze inaczej, czyli najpierw czytać powieści Olgi Tokarczuk, a potem jako suplement właśnie zanurzyć się w tym jak sama o tym jak się pisze tworzy narratorów o związaniu szukasz wewnętrznego lub zakład karny w postaci jak się im ustępuje tak to wszystko jest ja się przyznam od razu, że że, że np. czytając księgi Jakubowe, a tym ratusz czwartą osobowym takim rządem, a to jest właśnie ten rodzaj narratora tak często stosowany w taki odkrywczy i taki ważny Olgi Tokarczuk ci wybaczyć, ale tak nie było dopiero później przeczytałem, przygotowując się zresztą rozmowy z Olgą Tokarczuk, że tak właśnie jest zachęcamy państwa zapraszamy do tej już powtórzę się, ale nie śmiesznej dziś wiecznej przygody z Olgą Tokarczuk i czułym narratorem zbiorem esejów i wykładów książkę wydało wydawnictwo literackie rozmawialiśmy o nich w gronie Paulina Nawrocka Agnieszka Lichnerowicz Marta Perchuć-Burzyńska i Łukasz Wojtusik bardzo wam dziękuję za to wspólne spotkanie i słyszymy się w trzeciej części audycji poczytalni zostaje Łukasz Wojtusik zostaje ja i będziemy rozmawiać o najnowszej powieści wita Szostaka cudze Hezbollah będzie też sporo racji język teraz czas na informacje Zwiń «

Tokarczuk, czyli "czuły narrator" - noblistka o końcu świata i poszukiwaniu nowego

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POCZYTALNI

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 05:00

Najnowsze Podcasty

Przemysł i ekologia w UE, czyli Zero-Net Industry Act

O historii parlamentarnych budynków przy Wiejskiej

Dlaczego połowa Polaków chce bronić pamięci o Janie Pawle II?

Nowości Cupry oraz sprzedaż nowych aut w UE od 2035 roku

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL