Czym jest neuroplastyczność?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Jan Stradowski przy mikrofonie witam państwa człowiek 20 tym razem zajmie się mózgiem, a właściwie zjawiskiem, które znanej jako neuro plastyczność cóż takiego po co na badanie tego zjawiska co nam może przynieść teraz w przyszłości o tym opowiedzieć się dr hab. Ewelina np. prof. Instytucie biologii Doświadczalnej imienia Marcelego Nenckiego współ kierujący ośrodkiem badawczym broni i dzień dobry dzień dobry naród plastyczność brzmi tak trochę, jakbyśmy mówili o Rozwiń » tym, że nasz mózg jest plastyczny, ale to jest przenośnia, bo mówimy o tym, że mózg może właśnie nocą może robić, dlaczego nasz układ nerwowy jest euro plastyczny pani profesor nasz mózg jest rzeczywiście klasyczny i to pewnym znaczeniu dosłownym tego słowa sensie to znaczy może się bardzo łatwo zmieniać pod wpływem uczenia jak myślimy o plastyczności u osób dorosłych to przede wszystkim myślimy o efektach uczenia się, jeżeli spotykamy w naszym życiu coś nowego dowiadujemy się czegoś nowego oś to przekłada się to na zmiany w tzw. sile połączeń synaptycznych co brzmi bardzo mądrze, ale generalnie sprowadza się do tego, że pewne połączenia pomiędzy neuronami w naszym mózgu, czyli komórkami naszego mózgu, które biorą udział w uczeniu się zaczynają pracować bardziej efektywnie te zmiany służą kodowanie informacji, która jest podstawą uczenia się tak naprawdę uczymy się cały czas wszystko co nas spotyka wszystko co jest nowe, a jest jakimś stopniu przez nas zapamiętywane, więc ten proces jest bardzo bardzo istotna decyduje o tym kim jesteśmy tak bez uczenia się pamięci nie bardzo byśmy mieli swoją tożsamość tak jak ją powszechnie rozumiane nie mówi państwo pamiętają ze szkoły, jeżeli nie przypomnimy neurony, czyli komórki nerwowe łączą się ze sobą poprzez tzw. Synapsy 1EUR może łączyć się nie tylko 1 innym tonem, ale nawet z tysiącami innych neuronów te Synapsy między nimi mogą powstawać mogą zanikać mogą być bardziej efektywna niektóre blokują wysłania posłów inny jak właśnie przekazują, czyli mamy taką bardzo złożoną sieć połączeń, które się cały czas przebudowuje w naszej głowie tak i sieci połączeń przebudowując oświadczyli plastyczna są podstawą uczenia się i pamięci ten system jest oczywiście bardzo bardzo złożone ja mówiłam mu o napisach, ale zwykle mówiącą Senat Stach myślimy o wielu wielu wielu napisach, bo tak jak pan wspomniał neurony łączą się z innymi na dużą skalę co znaczy połączeń jest bardzo dużo co decyduje o złożoności tego systemu, ale też o jego efektywności to pamiętajmy, że to nie jest zjawisko typowe tylko dla ludzkiego mózgu ludzkiego układu nerwowego to prawdopodobnie występuje u wszystkich stworzeń, które mają układ nerwowy nawet chyba najprostszych tak wszystkie organizmy się uczą co więcej wiele z tych mechanizmów, które są wykorzystywane przez neurony zjawisko plastyczności są bardzo podobne dlatego możemy badać je, wykorzystując też prostsze organizmy prostszym układzie nerwowym co oczywiście ułatwia nam zadanie, bo powiedzmy mózg myślę czy mózg muszki owocowe jest dużo mniej złożone niż mózg człowieka niełatwo go zbadać w warunkach laboratoryjnych zgłaszano nastręcza to mniej problemów technicznych czy etycznych, bo badanie ludzkiego mózgu, które jest niedobrze bardzo złożony w tym dodatek żywy myślę jest dosyć skomplikowana tak oczywiście dlatego wykorzystujemy modele zwierzęce wszystkie zwierzęta się czegoś uczą po coś może być mniej lub bardziej skomplikowane zależnie od stopnia rozwoju układu nerwowego, ale tak jak wspominałam te mechanizmy bardzo podstawowe są wspólna, niemniej myślę, że wszystkich najbardziej interesuje w tym momencie to to ona mózg ten właśnie ludzki mózg jest taki euro klasycznej akurat pisze m.in. o tym w najnowszym wydaniu magazynu Fokus, gdzie Uznam euro plastyczność jeden z takich największych sekretów takich największych zagadek nauki współczesnej jeśli chodzi o budowę ludzkiego ciała czy sądzi pani to jest uprawniony tak jak myślę, że to jest bardzo fascynujące zjawiska przede wszystkim bardzo ważna dla naszego codziennego funkcjonowania, ale także dla zrozumienia różnych problemów takich chorobowych tak, które pojawiają się w związku z zaburzeniami plastyczności normalnej, bo wiele chorób psychicznych generalnie rzecz biorąc chorób układu nerwowego wiąże się właśnie z zaburzeniami Europa styczności, a więc z 1 strony to jest takie podstawowe zrozumienie od tego jak funkcjonuje nasz mózg, który jest niezwykle złożonym organem tak ma pan rację bardzo mało jeszcze wiemy o jego funkcjonowaniu, ale z drugiej strony ma też taki wymiar praktyczny to znaczy usiłujemy dowiedzieć, jakie podłoże różnych zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu po to, żeby znaleźć takie mechanizmy, na które można oddziaływać terapeutycznie tak czy znaleźć leki czy sposoby zapobiegania takim zaburzeniom od dresu to jest bardzo ważne, żebyśmy mogli zrozumieć w ogóle jak mózg się rozwija, bo jeżeli cofniemy się troszkę na linii czasu każdego z nas zaczynaliśmy swoje życie jako 1 komórka potem malutki zarodek się tam dopiero się wydzielają komórki, które mają być w przyszłości układem nerwowym z tej małej grupy komórek powstaje potężny to niesamowicie złożony na takim jest mózg 86 miliardów neuronów mniej więcej jak naukowcy szacują jak wstyd panu komórek dochodzi do 86 miliardów to też jest nadal procesowego chyba do końca nie rozumiemy dobrze tak to prawda inni to jest z 1 strony fascynujące z drugiej strony wszelkie zaburzenia tego procesu mają bardzo poważna konsekwencja, więc chcielibyśmy dowiedzieć jak jak działa natomiast ten system jest bardzo bardzo bardzo złożone wobec czego dowiedzenia się, jaką funkcję jest bardzo trudne zarazem to jest trudna do zrozumienia czasami towar pewne czy działają tak, jakbyśmy chcieli, jeżeli mamy zaburzenia takie jak chociażby autyzm, który ma dużo wspólnego z tym jak się komórki nerwowe mózgu łączą to z badań naukowych wynika to się pojawiają właśnie wżyciu płodowym to mózg jest inaczej połączony niż innych ludzi, a zarazem potem rodzisz dziecko, które zachowuje się w odmienny sposób dla części ludzi łatwiej jest znaleźć łatwe wytłumaczenie takie właśnie do kwoty te szczepionki wszystko się popsuło w tym mógł, chociaż wiemy, że to zaczęło się o wiele wcześniej, zanim dziecko mogą być zaszczepione zaczęło się na innym zupełnie poziomie, więc prawdopodobnie zrozumienie takiego mechanizmu to mogłoby to nam pomóc w zwalczaniu pewnych szkodliwych stereotypów, które teraz pokutują w społeczeństwie tak oczywiste ja myślę, że autyzm jest dobrym przykładem do wyjaśnienia pewnej złożoności zjawiska to znaczy wiemy, że duża część mutacji genetycznych, które prowadzą do zaburzeń o charakterze autystyczne takich związanych z problemami interakcja miedzy innymi ludzi z życiem społecznym jest związana z innym zmienionym funkcjonowaniem Senat natomiast w tej chwili wiemy już od wielu genów, które mogą zostać uszkodzona i skutkować takimi konsekwencjami, a więc trochę wiemy o tych mechanizmach genetycznych i trochę też wiadomo mechanizmach środowiskowych, które mogą zmieniać genetycznie organizm tak, że skutkuje zaburzeniami autystycznymi późniejszym życiu natomiast z drugiej strony z tych wszystkich badań, których jest bardzo wiele wyłania się taki obraz bardzo złożonego zjawiska to znaczy różnych ludzi to zaburzenia są różne to nie jest 1 gen, a nawet nie jest to kilka genów tylko jest także u różnych osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą występować różne zmiany genetyczne, które mogą mieć coś bardzo różne przyczyny to są kwestie dziedziczne, ale są też jakieś oddziaływania środowiskowe, które tak jak pan wspomniał często występują bardzo bardzo wcześnie już w życiu płodowym winno myślę, że kwestia szczepionek jest tutaj już świecie naukowym wyjaśniona to znaczy wiemy, że szczepionki powodują autyzm Łoś to jest taka historia interesująca historia człowieka, który usiłował zrobić karierę naukową opartą na kłamstwie, które niestety bardzo dobrze się sprzedało i zaszkodziło idei szczepień natomiast znamy już sporo mechanizmów ale, żeby zrozumieć całość zaburzenia myślę, że jeszcze dosyć długa droga przed nami, a te badania są szczególnie trudne ze względu na złożoność objawów tak mamy ludzi, którzy teoretycznie mają tę samą diagnozę, ale mają różne podłoże mózgowe i różne zastaw objawach i po to, żeby wyjaśnić jak to działa, dlaczego różnica występuje ona z 1 strony na poziomie genetycznym, ale mamy też drugi poziom złożoności to taki, że np. mamy zespoły takie jak np. zespół kłamliwego chromosomu x, który ma dobrze określone podłoże genetyczne to mutacja 1 dania i około 50% pacjentów wykazuje zaburzenia spektrum autyzmu, ale 50% pacjentów pytania, dlaczego nie 100%, dlaczego nie wszyscy, mimo że mają to samo zaburzenia na poziomie genetycznym, dlaczego te objawy są różna to jest taki też drugi poziom złożoności związane z tzw. tłem genetycznym, czyli pewnie takim zestawem genów, które każdy z nas posiada, ale też pewnie jakimiś oddziaływaniem środowiskowymi, które są różne w przypadku tych grup pacjentów z zaburzeniami i bez zaburzeń tura jeszcze mało poznaliśmy ja czasami używam, bo jestem sam ojcem trochę autystyczny synów urząd takiego porównania do kalejdoskopu mamy kawałki, które są w tym kalejdoskopie w środku jak otrząśniemy nie była to się układają 1zł pociąg nie my nim drugi raz trzeci raz te same kawałki układają się z zarządu jednak już inny odmienny dlatego moi 3 synowie mają ten autyzm różnym natężeniu głównymi objawami, mimo że mają w zasadzie ten sam wydawałoby się zestaw genów pomnie po mojej żonie, więc to chyba pokazuje trochę to ta złożoność pewnie też jest na innych poziomach też jest podobna to się pewnie to inne czynniki te układają w zależności od tego jaki dany człowiek miał przebieg dzieciństwa życia płodowego nawet windy układ objawów czy inne ich natężenie tak jak zresztą bardzo trafne porównanie i pokazuje, że nawet w przypadku użycia bardzo podobnych warunkach tak jak myślimy o dzieciach, które od państwa, bo one mają dosyć podobne warunki, czyli wspólnych rodziców to te różnice występują to pokazuje złożoność problemu natomiast z drugiej strony wiemy, gdzie szukać tak wiemy co jest istotnym elementem, który jest oburzony i tam elementem wspólnym jest właśnie Europa styczność, czyli szerzej mówiąc funkcjonowania synaps 600 połączeń pomiędzy neuronami z 1 strony to ciekawe, że rozumiemy przyczyny z drugiej strony to trochę niepokojące jak myślimy, jeżeli takie zaburzenie kształtuje się już na poziomie życia płodowego ten mózg tak wcześnie ma już połączenia nieprawidłowe czy to w opolskim znacząco odmienną od od średniej toczymy po tym co się stanie ogólna to wpłynąć możemy ten mózg co budować jakiś sposób także bon lepiej funkcjonował czytanego plastycznością dla nas odwracalna czy nieodwracalna cały czas mamy nadzieję, że jest jednak odwracalna jak myślimy o mózgu nawet dorosłym dzieci są jeszcze bardziej plastyczne, a nawet, ale nawet dorośli mają bardzo plastyczny mózg tak naprawdę większość oddziaływań terapeutycznych wiąże się z przebudową jakiś połączeń mózg tak jak myślimy o terapiach behawioralnych, kiedy uczymy czegoś pacjenta to wiąże się to ze zmianami plastyczności mózgu no oczywiście chcielibyśmy, żeby to było jak najbardziej efektywna terapia behawioralna pomagają, jakiego stopnia a, ale chcielibyśmy poznać mechanizmy na tyle dokładnie, żeby móc oddziaływać bardzo wybiórczo na systemy, które są najbardziej zadłużona i związane z określonymi objawami tak trzeba pamiętać o tym że, ponieważ mózg jest takim złożonym tworem jak chcemy oddziaływać na całą plastyczność mózgu może to mieć też różne negatywne konsekwencje takie skutki uboczne, a więc chcielibyśmy zorientować się w przypadku różnych pacjentów, jaki jest rzeczywiście problem i móc stworzyć takie narzędzia, które pozwolą oddziaływać wybiórczo na ten problem tak, żeby nie zniszczyć pracy całego mózgu tak, bo oni takie ogólne oddziaływania na plastyczność może mieć wiele równie negatywnych skutków ubocznych takich, które mogą okazać w sumie nawet bardziej poważna niż niż objawy, więc to jest dosyć trudny problem, ale też wydaje się że, ponieważ nasza wiedza wzrasta w tym zakresie tak wiemy coraz więcej wiemy coraz więcej konkretnych mechanizmach to gdzieś na horyzoncie rysują się takie możliwości takich scalonych taroki coś takiego zindywidualizowanych terapii dopasowany do konkretnego pacjenta i tych widokach na przyszłości o tym, skąd właściwie wiemy jak to wszystko działa co można zrobić porozmawiamy za moment w drugiej części audycji ponownie przy mikrofonie Jan Stradowski dzisiaj rozmawiamy o euro plastyczności dr hab. Eweliną chłopską prof. Instytucie biologii Doświadczalnej imienia Marcelego Nenckiego spółki dającą ośrodkiem badawczym banicji witam ponownie pani profesor witam nie wyjaśniliśmy w pierwszej części co jest bronić, bo to brzmi bardzo nowocześnie miasto mózgu, ale to co za ośrodek badawczy to sprawdzić co to za projekt taki projekt realizowany dzięki wsparciu fundacji na rzecz nauki polskiej we współpracy jest siecią i Zambia, czyli siecią laboratoriów biologii molekularnej laboratoria są rozsiane w całej Europie to jest nasz tzw. partner zagraniczny, który im pomaga nam organizować taką jednostkę, którą ma się składać nowo utworzonych laboratorium plus laboratorium kierowanego przeze mnie i przez prof. Leszka Kaczmarka i razem tworzyć taki ośrodek skupiony na badaniach plastyczności neuronalnych plastyczności mózgu o zdrowiu i chorobie to znaczy interesuje nas taka plastyczność fizjologiczna tzw. czyli normalnie funkcjonującego mózgu, ale też plastyczność związana z różnymi zaburzeniami pracy mózgu tylko zaburzenia są różnorodne wspominaliśmy w poprzedniej części naszej rozmowy o tych miast i to jest coś co mnie interesuje, dlatego że ja skupiam swoje badania mają w wyjaśnieniu możliwych mechanizmów leżących u podłoża interakcji społecznych a, ale interesują nas też uzależnienia interesują nas zaburzenia lękowe depresja czy różne sytuacje, w których Moskwa nie funkcjonuje tak jak normalnie, czyli ta końcówka Citi, jeżeli chodzi o nas bronić to jest od plastik traktuje plastyczności czy euro plastyczności można tak powiedzieć tak też jesteście państwo ośrodkiem któremu, który określa mianem, aby to jest międzynarodowa agencja badawcza jest dobrze pamiętam tak do tej pory mogliśmy przede wszystkim o tym co nas interesuje naukowo, ale to jest jeszcze druga strona medalu to znaczy chcielibyśmy mieć tak to organizacje do taką związaną z zatrudnianiem nowych kierowników grup badawczych przyciąganiem nowych ludzi do naszego ośrodka w tym modelowa Ano na tym jak działa jak bio, czyli sieć, która jest naszym partnera, czyli taką bardzo nowoczesną chodzi o przejrzystość konkursów otwartość konkursów taką konkurencyjność na arenie międzynarodowej chcielibyśmy, żeby jakość była jak najlepsza w związku z tym wzorujemy się na takich dobrych wzorcach płynących z sieci ja biorę mamy np. taki zewnętrzne i Borg naukowe tzw. czyli taką grupę naukowców z różnych krajów, którzy zbierają się od czasu do czasu i doradzają nam jak kierować ośrodkiem pomagają w rekrutacji nowych osób zatrudnionych w tej jednostce, którą kieruje ma ono 1 słowem doradzają to jest takie ważne, dlatego że do takiego spojrzenia z zewnątrz tak oni mogą sobie popatrzeć na to jak nauka funkcjonują u nas jak można by sprawić, żeby było lepiej, ale to jest także państwo dyskutujecie nawet naukowców z zagranicy to jest bardziej Polska grupa badawcza na czym polega współpraca międzynarodowa konkursy są oczywiście otwarte i mamy sporo aplikacji również za granice no 1 dla liderów, którzy już zostali rekrutowani nie jest Polakiem tak przyjechał tutaj z ostatniego miejsca pracy przed przyjazdem do Polski to był córy już palcami pozostali kierownicy grup badawczych są polskiego pochodzenia, ale mające spore doświadczenie w pracy zagranicznej także staramy się, żeby ten element, a kontaktu z zagranicą był tutaj istotne takie podtrzymywać kontakty oczywiście, ponieważ naszym partnerem jest Biel to możemy korzystać z zasobów, a laboratoriów sieci Taxi to są Instytutu w różnych krajach europejskich, które oferują bardzo nowoczesne laboratoria biologii molekularnej oraz dostęp do różnego rodzaju takiego dosyć wyspecjalizowanego sprzętu co jest oczywiście dużym wsparciem i możemy z tego swobodnie korzystać także rekrutujemy też oczywiście ludzi poza kierownikami grup badawczych rekrutuje członków tych grup badawczych tak rekrutujemy też ludzi spoza Polski oczywiście, bo nauka jest i powinna być międzynarodowa na zarazem takie zjawisko jak na plastyczność tak złożony tak skomplikowane tak jest nadal dla nas tajemniczo wymaga zaangażowania i sił możliwie szerokich środków, które są dostępne nie tylko w Polsce, bo inaczej rozumiem nie będzie postępu w tej dziedzinie nie mogą się zamykać na współpracę, bo inaczej wiele nie osiągniemy tak zdecydowania mogły nie ma czegoś takiego jak Polska nauka tak szczególnie jeśli myślimy o takim zjawisku jak euro plastycznych no jest grupa naukowców na całym świecie, którzy się zajmują ten program i to ich odkrycia się sumują ma oczywiście publikujemy te co odkrywamy czasopismach naukowych, które każdy może przeczytać tak teraz jako językiem międzynarodowym językiem nauki angielskiej to wszystko co publikujemy jest publikowane w tym języku dostępne każdemu naukowcowi na świecie tej chwili większość czasopism ma formę internetową można sobie w prosty sposób dostać się do takich publikacji dzięki temu wiedzieć co się dzieje w branży, że tak bowiem zarazem temat jest tak obszerny zapewnia też państwo się na pewnych obszarach koncentruje wspominała pani Ewo, pani sama zajmuje się akurat interakcja społecznymi na poziomie neuro naukowym czy regionalnym neuro plastycznym czy jest jakieś inne obszary badawcze państwo eksponuje się w ramach właśnie broni City tak mamy kilku kilka grup badawczych, które mają troszkę odrębne zainteresowania i interesują się właśnie niech ludzie, których muzykiem ludzkim i modelami z bieżącymi mamy też taką linię włada, którą staramy się rozwijać związaną z organu i damy to są takie hodowle komórek, które nieco przypominają tek mózg tak, ale możemy używać do tego celu komórek ludzkich i wyhodować takie minimum ligi takie dni, bo i tak i sprawdzać jak jak funkcjonuje plastyczność właśnie w takich utworach co ma tę zaletę, że możemy badać komórki pochodzące od pacjentów tak w jakimś konkretnym tłem genetycznym czy jakimś konkretnym i właściwościami indywidualnymi charakterystycznymi dla ze spacjami lub interesują nas też uzależnienia np. bo to też jest taka część badań związano Europa styczności, dlatego że uważa się, że Europa styczności jest podłożem uzależnień w szczególności pewien sposób zmieniona Europa styczność z określonych obszarach mózgu określone mechanizmy molekularne wiązane są z takimi tendencjami do uzależniania się np. od alkoholu czy od kokainy od badających państwo pełną elastyczność, która występuje w mózgu po urazach np. czy po udarach, ponieważ to jest taki fascynujący przykład tego jak mózg potrafi się przebudować ja używam takiego porównania do komputera, bo często mimo robót, których komputer, chociaż wiemy to jest nieprecyzyjne, ale jeżeli komputer dowolne właściwie dzisiaj posiadamy uszkodził jakimś miejscu mechanicznie to najczęściej już nie wraca do sprawności natomiast nasz mózg, który potrafi tworzyć naprawdę ciężkie zniszczenia po jakimś czasie umie odbudować tę funkcję i to chyba właśnie dzięki niemu plastyczności jak sądzę następuje coś tak niesłychanego tak to prawda te możliwości regeneracyjne są bardzo duża i udar jest bardzo dobrym przykładem, bo nawet, jeżeli zostanie zniszczona spora część mózgu to jesteśmy w stanie doprowadzić metodami rehabilitacji wspomagania plastyczności do przynajmniej częściowego odzyskania funkcji, tak więc tak to pokazuje jak duże są możliwości plastyczności tak jest bardzo interesujące jak wspomagać tego typu Europa styczność no interesuje nas też w tym sensie epilepsja tak zmiany podatkowe powstające w mózgu też mają sporo wspólnego plastycznością mamy też grupa, która zajmuje się zmianami epigon etycznej to jest interesującą częścią są zmiany, które często towarzyszą różnym zaburzeniom i mogą być przekazywane na kolejne pokolenia fakty czy do kolejnych pokoleń może potomstwo można przekazać w ten sposób jakieś zmiany w pewien sposób nabyta środowiskowo c jest to taki jest stosunkowo nowy rodzaj badań neurobiologii, aczkolwiek już dosyć ugruntowane, w który no właśnie bada takie mechanizmy poza gazowego przekazywania informacji również między pokolenia warto pamiętać, że epi genetyką czy epigonem to są takie zmiany chemiczne które, jakby przyklejają się do nowego genomu, czyli do OFE nici dna nie zmieniają jej zapis ten zapis genów jest taki, jaki był, ale to co się do nich przykleja wręcz dosłownie się tutaj są często związki chemiczne, które gdzieś tam się z tą nową nicią dna łączą one zmieniają to jak geny potem są odczytywane, czyli mamy taką kolejną warstwę złożoności w tym procesie tak to po to jest bardzo interesujące wydaje się istotne zjawisko tak, która może modyfikować funkcjonowania naszych genów, czyli tego czym tak klasycznie myśleliśmy, że jest głównym motorem różnych zmian czy zaburzeń i przede wszystkim jest jest dziedziczone przekazywane potomstwo, a wiele mechanizmów wiele warstw złożoności, które powodują nasze euro plastyczność jest tak niesłychana czy badania to państwo prowadzicie mają jakiś horyzont czasowy takim moglibyśmy określić, kiedy będą z nich praktyczne efekty jeszcze za wcześnie na to by o tym mówić, bo to jest właśnie tak złożony problem sugestie praktycznych efektów się pojawiają oczywiście to znaczy dużą część naszych badań są badania podstawowe tak to jest takie to są takie badania, które są kierowane głównie ciekawość poznawczą i chcemy się dowiedzieć o tym jak działa mózg w jakim zakresie np. wspomniane przeze mnie interakcja społeczna interesujemy się jak określone części mózgu jak określone obwody neuronalnych kontrolują takie interakcje no to jest taka wiedza bardzo podstawowa natomiast również przyglądamy się jak te mechanizmy, które odkrywamy funkcjonują zwykle w przypadku jakichś zaburzeń interakcji społecznych co tam jest samorząd i tego typu badania krok po kroku prowadzą nas coraz lepszego zrozumienia wskazują, gdzie szukać i wskazują na potencjalne mechanizmy, które mogą być też takimi celami różnych oddziaływań terapeutycznych i oczywiście od tego typu odkryć do leków czy trafi to droga jest dosyć daleka, ale krok po kroku przybliżamy się, jeżeli pyta pan horyzont czasowy to oczywiście trudno powiedzieć, że trudno określić, dlatego że oni no jest to proces klub i błędów tak i nie wszystkie odkrycia, które wydają się obiecująco będą miały przełożenie na terapię natomiast myślę, że to co jest dla nas kluczowe, toteż musimy poznać mechanizm to znaczy nie ma szans na dobrą terapie, jeżeli nie zrozumiemy jak jakieś zjawisko działa tak jak mózg kontroluje określone aspekty zachowań o tym pamiętać, że badania naukowe wymagają cierpliwości wymagają pokory, kiedy mamy do czynienia z czymś takim słuchaniu złożonym jak chociażby właśnie interakcji między naszymi neuronami mózgu, ale zarazem są to niezbędne byśmy byli w stanie dokonać postępu w tej dziedzinie na ten postęp bardzo liczymy trzymamy kciuki bardzo dziękuję mojej rozmówczyni dr hab. Ewelinę Chłopska pod Instytut biologii Doświadczalnej imienia Marcelego Nenckiego współ kierujący ośrodkiem badawczym badań Citi bardzo dziękuję zapraszam państwa jak zwykle w sobotę mówił Jan Stradowski to słyszenia Zwiń «

Czym jest neuroplastyczność?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: CZŁOWIEK 2.0

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 21:00

Najnowsze Podcasty

Kończenie relacji przyjacielskiej jest inne niż relacji romantycznej

Beata Kozidrak: Nikt mnie nie złamie

Czy Warszawa nie umie się starzeć?

Serial o tym, jak powstawał "Ojciec chrzestny". Czy warto oglądać "The Offer"?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL