wieczór Radia TOK FM wieczór Radia TOK FM dobry wieczór przy mikrofonie Zuzanna Piechowicz, a chciałbym powiedzieć studia listy nie stoi tylko gdzieś daleko na swojej kanapie albo przy swoim biurku Urszula Dąbrowska biolożka dziennikarka popularyzatorka nauki dobry wieczór dobry wieczór bardzo miło dziękuję za pracę zaproszenie porozmawiamy dzisiaj od swej książce życie towarzyskie mózgu 21 powodów by być ludźmi i to jest taka książka, którą zaczął pisać przed
Rozwiń »
pandemią kończyła się z tego co pisze we wstępie na początku pandemii, a właściwie jest książką o tym, że pandemia i izolacja społeczna robią nam realną krzywdę nie tylko na takim poziomie psychologiczną emocjonalnym, ale też na poziomie biologicznym zgadza się cieszę się, że od tego zaczynamy właśnie chciałam zwrócić uwagę na to, że ja zaczynam tę książkę pisać zupełnie innym świecie wtedy wydawało mi się, że ja muszę się tak przebić z tym komunikatem, że relacje bliskość drugiego człowieka są bardzo dla nas ważne z punktu widzenia psychologicznego biologicznego miał takie poczucie, że muszę tak przekonać Czytelników teraz rozmawiamy zupełnie innym kontekście wydaje się, że we wszystkich to jest ważna, ale tak zgadza się samotność izolacja to jest coś do czego zupełnie jak ludzie nie jesteśmy przygotowani i tak być nie powinno czy też jedną z moich ulubionych książek takich najciekawszych na mnie, czyli dna Bendtnera i niebieskie strefy 9 akcji długowieczności ludzi żyjących najdłużej on był jest dziennikarzem naszych dzieł grafiki i miał taką misję życiową, że jeździł po świecie i sprawdzał te miejsca, w których średnia życia ludzi była najdłuższa mieszkała przed najwięcej stulatków i sprawdzał, dlaczego właśnie ci ludzie żyją najdłużej i jednym z kluczowych elementów byli właśnie inni ludzie tak zgadza się, ale pamiętam że, gdy ta książka robiła taką pierwszą furorę w świecie to na co zwracaliśmy wtedy największą uwagę to dieta dieta śródziemnomorska to taka była sprzedawana ta pozycja dla mnie właśnie kluczowe przeczytaniu książki było to, że ambitne zwraca uwagę na to jak bardzo tyle wszystkie społeczności wymienione w niebieskich strefach są osadzone w kontaktach w relacjach jak ci staruszkowie praktycznie nigdy nie zdarza się tak, żeby oni żyli sami oni mają codzienne regularne kontakty z rodziną ze swoją wspólnotą najbliższym otoczeniem ciągle spotykają i pielęgnują, więc właściwie nie pielęgnują one są po prostu częścią życia piszesz o czymś co nazywasz zdrowym społecznym, które mam wrażenie tak zdrowie fizyczne już byśmy trochę zrozumieli, że jest ważna, a właściwie bardzo rozumieli jest to pierwsza rzecz, która przychodzi nam namyśl, że myślimy o zdrowiu zdrowie psychiczne dużo mamy w tej sprawie do zrobienia jeszcze, żeby nie dbać, żeby uznać, że to też element zdrowia tabu wokół korzystania z pomocy wsparcia psychiatrów psychologów psychoterapeutów jest jeszcze cały czas w Polsce duże, ale zdrowie społeczne to jest jeszcze na jakiś po prostu dalekim horyzoncie jak mówi zdrowie społeczne to myślę, że nawet nie wszyscy nasi słuchacze słuchaczki wiedzą, o co chodzi dodał, że po spróbujmy rozwikłać ja myślę, że jako społeczeństwo przechodzimy przez takie różne lekcję w życiorysach osobnych osób to się różnie układa, ale my już zrozumieliśmy, że tak jedzenie bardzo ważna nie chodzi o to, żeby mieć pełny brzuch, ale trzeba też dostarczać sobie substancji odżywczych w samo zrobić np. ze snem to samo zrobiliśmy z o uprawianie sportu nie tylko dla ciała, ale także dla ducha i teraz przychodzi nam przez przez taką kolejną lekcję zrozumieć jak bardzo ważna do całej całościowego dobrostanu, a nie jest są relacje międzyludzkie, a po pandemia nam pomóc w tym bardzo pomaga bardzo przykro, że to musiał być taka lekcja takie koszty, ale szybko się cieszę troszeczkę się cieszę że, a ta świadomość tego jak ważne są kontakty z bliskimi wchodzić na te wyszła na taki pierwszy plan ja chciałam od razu też powiedzieć, że taką perspektywę biologiczną, a jestem z wykształcenia biologiem, a oczywiście rozumiem związki wątki psychologiczne i jak najbardziej możemy też o tym rozmawiać, ale dla mnie było ważne przy pisaniu książki co zrozumienie właściwy na początku to mnie tak najbardziej zafascynowało, że MF wyewoluował szliśmy po to, żeby być innymi ludźmi my jako człowiek nie jesteśmy stworzeni do tego, żeby żyć samodzielnie rodzimy się takie bezbronna istota takiej potrzeby potrzebujemy opieki dorosłych, a właściwie potem nam tak zostaje tylko o tym zapominamy potrzebujemy innych ludzi, a druga rzecz taka rewolucyjna, która mnie na początku niezmiernie zafascynowała co to, że jesteśmy tacy inteligentni mamy takie wielkie mózgi właśnie po to, żeby radzić sobie ze złożonym środowiskiem społecznym i to, że komponujemy symfonie albo programujemy niesamowite aplikacja w internecie to jest skutek uboczny tego, że nas nasz mózg powstał taki duży, abyśmy mogli śledzić inne osoby poznawać budować relację rozumieć inne osoby no to było coś co o takim punktem wyjścia dla mnie napisania tej książki, a jednocześnie czytuje badania, które pokazują, że ten kontakt za pośrednictwem za pośrednictwem może poprosić mnie telefonu komputera internetu, który nie jest kontaktem bezpośrednim nie zapewnia nam tych kontaktów społecznych, który biologicznie potrzebujemy skazanych czy jak czytałam ten fragment przypominam sobie no tak po prostu mamy przechlapane w dachu, że notek złapała na tym, ale po pierwsze, chciałbym powiedzieć, że kontakt telefoniczne listowne e-mailowe czy przez internet jest lepszy niż żaden kontakt i oczywiście tego się trzymajmy no tak jesteśmy ssakami mam nadzieję, że słuchacze nie będą za złe jeśli przypomnę o tym drobnym biologiczną akcję tak sobie myślę obrazowo ostrzega społecznych jako takich chomika albo króliczka w sklepie zoologicznym, które zbijają się taką kulkę, a przynajmniej raz na jakiś czas biegają załatwią swoje sprawy, ale potem potrzebującego kontaktu fizycznego bezpośredniej obecności im jesteśmy tacy sami po prostu potrzebujemy się przytulić potrzebujemy spojrzeć komuś oczy dotknąć go może nawet poczuć jego zapach chyba nie pisze w książce ale, toteż jest istotny aspekt bycia drugim człowiekiem, ale no i tak posiada pośredniczą one kontakt to już nie są takie SA czy, używając tego niemodnego słowa, a kontakt bezpośredni taki kontakt fizyczna działa na nas na poziomie po prostu biologicznym mamy skórze specjalne receptory one działają tylko po to, żeby zauważać spokojny delikatny dok dotyk, a drugiej osoby albo jeśli mówimy o zwierzętach co drugiego zwierzęcia IT receptory pobudzają wydzielanie endorfin w naszym organizmie endorfiny to są bardzo zbawienne cząsteczki, ponieważ ona uśmierzają ból i wprowadzają na nas dobre spokojne błogi nastrój, a jeżeli nasze życie jest przesycone stresem gonitwą no co jak Kania dżdżu potrzebujemy takich sytuacji łagodzący uspokajający drugim takim hormonem taką cząsteczkę jest oksytocyna oksytocyna, czyli hormonu macierzyństwa, ale też bliskości przytulania ciepła i bezpieczeństwa, jeżeli jest nam ciężko znaleźć się w sytuacji, gdy ktoś życzliwy trzyma nas za rękę albo przytula nas albo głaszcze albo po prostu jesteśmy blisko np. na kanapie przed telewizorem, jeżeli takich sytuacji nie ma no to brakuje nam tych hormonów czy można żyć bez nich chyba można czy jest to najlepsza opcja na życie chyba Ania takim przykładem tego bardzo nam to potrzebne jest to, że niemowlęta, które są pozbawione dotyku, których nikt nie dotyka, nawet jeżeli mają zapewnione różne inne potrzeby fizjologiczne, czyli np. są nakarmione jest ciepło to i tak potrafią umrzeć ze względu na brak właśnie tego dotyku dokładnie bardzo lubię o tym rozmawiać muszę powiedzieć były całe niestety takie eksperymenty, które świat przeprowadził chcący lub niechcący przytoczy rumuńskie takie ośrodki domy dziecka w tym, które w, który został zostawały tatę umieszczane noworodki, a my się trzęsie głos, kiedy o tym mówię, bo po prostu bardzo lubię tego tematu on porusza mnie do chyba szpiku kości, ale dokładnie tak jak powiedziałaś dzieci, które nie, które są pozbawione czułego dotyku po prostu nie przeżywają co więcej nie tylko ludzkie dzieci tak się dzieje nawet z maluszkami małp szympansów Bonobo to też niestety sprawdzano krezusów o coś na jedną z bardziej znanych badań no może przejdźmy do tych lepszych bardziej pozytywnych tematów, że jednak możemy budować relacje przez całe życie, jeżeli nawet nie mamy dzisiaj tego bezpośredniego kontaktu to możemy budować taką namiastkę bezpośredniej bliskości przez bliskość emocjonalną intelektualną, którą możemy nawiązywać nawet listownie w książce piszesz o takiej liczbie 150 osób, z którymi jesteśmy w stanie utrzymywać jakiś kontakt z, skąd ta liczba i wydają się ona zarówno niewielka jak myślę np. media społecznościowe jak ogromna, kiedy myślę o tym z iloma osobami mamy codzienny bezpośredni kontakt tutaj trochę odsuwa na bok realia pandemii myślę wspominam te czasy, kiedy było normalni tak 150 liczba 153 dla mnie taka troszeczkę zagwozdka, ale już tłumacze tę liczbę opracował, więc z badań i z Polski prof. Robina Dunbara on zauważył jego współpracownicy zauważyli również taką korelację wśród naczelnych, iż każdy gatunek żyje w jakiejś grupie określonej liczebnie i im większa grupa to w tym gatunku osobniki mają większe mózgi nie zauważył, że ta korelacja doskonale sprawdza się także z ludźmi i wyliczył, że w przypadku ludzi to właśnie tą grupą jest 150 tylko jak określić to 150 skoro jednocześnie żyjemy w 2 milionowych albo wielomilionowych miastach jednocześnie mamy kilkaset osób znajomych na Facebooku, a tak naprawdę, gdyby policzyć to w ciągu dnia rozmawiamy z kilkoma kilkunastoma osobami, więc ta liczba 150 to powiedzmy jest jakaś jakiś taki horyzont zrozumienia, ale Robina Dunbara przekonuje, że do tego jest dostosowane nasz mózg do takiego nawiązania bez takiego nawiązania relacji, która jest żywa, która jest autentyczna znamy te los mniej więcej 150 osób potrafi wypowiedzieć się mniej więcej dzieje w ich życiu jak one są związane z nami i ewentualnie między sobą jesteśmy w nasz mózg jest w stanie śledzić, a życiorysy i poczynania tych osób i relacje do nas, czyli tak naprawdę taka ułuda mediów społecznościowych, gdzie ludzie mają zwykle około 600 kontaktów jest właściwie mitami taką mrzonką, bo jesteśmy w stanie biologicznie śledzić losów aż takiej liczby osób nie jesteśmy w stanie, ale nie ma też powodu wykazywać tych osób tutaj możemy już się boję boję powoływać się na analizy socjologów już w latach siedemdziesiątych takiej socjolog Mark grano Vettel jeszcze przed erą internetu czy mediów społecznościowych zauważył, że w naszym życiu są takie bliskie więzi on jeszcze nie znał, ale wtedy doniesień Robina Dunbara nie było, ale zauważa, że są takie więzi, która ma nawiązujemy bezpośrednio jest rodzina przyjaciele koledzy z pracy i tzw. luźne więzi, czyli osoby przypadkowe, które pojawiają się w naszym życiu, a i i to można, więc mają do odegrania swoją rolę w społeczeństwie w życiorysie każdej osoby, bo to jest taki zasób kontaktów potencjalnych znajomości, które w którymś momencie Moore mogą nam się przydać nie muszą, ale są i nie ma powodu, żeby takich relacji nie utrzymywać co więcej badanie jedno z takiej ba głośniejsza badań to była taka meta analiza, w której połączono wyniki badań po prawie 150 różnych eksperymentów i ta metaanaliza objęła 300 000 osób rzuciła faktami, ale zmierzam do tego, że w tym badaniu wyszło, że samotność jest bardzo szkodliwa kontakty międzyludzkie są bardzo zdrowe podsłuchując i co czeka nie tylko kontakty właśnie takie bliskie rodzina znajomi koledzy, ale takie przypadkowe kontakty jak spotkania w sklepie rozmowy zdjęcie rozmowy z recepcją istotą rozmowy w pociągu, czyli właśnie takie luźne więzi, które są przypadkowe niezorganizowane, a jednak taka życzliwość codzienna międzyludzka też przyczynia się do dobrostanu zdrowia ludzi prof. Wiktor Osiatyński zawsze powtarzał, żebyśmy starali się zwiększyć właśnie taką życzliwość między ludzką nie mówił o robieniu dobrani mówił o uprzejmości mówił właśnie o życzliwości tej i tym mówić, ale zastanawiam się jak biologicznie zdefiniować samotność, bo poczucie samotności może być różne w różnych sytuacjach możemy czuć się samotni będą otoczeni ludźmi możemy nie czuć się samotnie, spędzając czas samemu samodzielnie samej jak biologicznie zdefiniować samotność tę szkodliwą doskonale że, że porusza ten fakt rzeczywiście fajnie, gdybyśmy sobie to rozróżnienie rozluźnili i bycie samemu nie oznacza samotności bycie otoczonym wielu wieloma osobami nie oznacza tego, że czujemy się zrozumiani i przyjęci i dobrze z innymi no i naukowcy też wszyscy zjeżdżają nie tylko tutaj w tej rozmowie najłatwiej jest przebadać taką po prostu izolację społeczną fakt, że ktoś ma ograniczona nie może uniemożliwia ona kontakty z innymi, czyli właściwie to co teraz przez na całym świecie przeżywamy, czego doświadczamy, ale izolacja po społeczna izolacja po prostu sama w sobie jeszcze nie musi nieść za sobą negatywnych konsekwencji, chociaż przeciągająca się prawdopodobnie będzie będzie takie konsekwencje niosła jeśli pytasz jak zdefiniować biologicznie samotność to powiem, że trzeba ją decyzji definiować subiektywnie, jeżeli jakaś osoba czy ja jak słuchać po prostu czuję, że ma mało kontaktów społecznych albo kontakty, które ma nie wypełniają jego potrzeby bliskości zrozumienia no to wystarczy to oznacza, że jestem ktoś jest samotne i ta samotność też taką epidemią 2001. wieku podajesz te informacje są w książce np. o tym, że w wielkiej Brytanii powstał pełnomocnik rządu do spraw samotności były kampanie społeczne na ten temat, ale te dane Eurostatu, które cytuje są przerażające i Szwecja dania Litwa to są kraje, których ponad połowa gospodarstw domowych ma tylko 1 mieszkańca, jeżeli chodzi o Polskę razem z kilkoma innymi krajami m.in. Maltą i Słowacji Portugalii jesteśmy na na dole tej listy, jeżeli chodzi o Europę to są dane przerażające, bo właśnie potencjalnie mieszkanie samemu sprzyja temu, aby mieć to poczucie takiej właśnie złe szkodliwe samotności jest tak jak najbardziej jak mówisz, ale chciałabym teraz uspokoić wszystkie osoby, które mieszkają same, bo chciałabym wprowadzać niepotrzebne jak i stygmatyzacji absolutnie nie 3 nie nie jest tak nie jest równoznaczne, że jeżeli prowadzimy jednoosobowe gospodarstwo domowe to od razu jesteśmy samotni i niestety drugą stronę nie jest także, jeżeli mamy pełną chatę to już jest wszystko w porządku i musimy się oni martwić z tą samotnością jak wspomniałam jest także najważniejsze jest aspekt subiektywne i badania pokazują też to, że ludzie tak jak w każdym aspekcie po prostu się między sobą różnią jedni potrzebują dużo intymnych rozmów bycia drugim człowiekiem i takiej więzi głębokiej porozumienia, a drudzy po prostu potrzebują z kimś bliskim i na rower i to jest oka nie ma co się tutaj przejmować, a są osoby, które miesiącami pracują nad doktoratem albo malują obrazy w zaciszu swojej pracowni i zupełnie inna samotność doskwiera na drugą nóżkę możemy sobie wyobrazić mamy, która od rana do wieczora zajmuje się trójką maluchów jest oblepiona ma do kontaktu fizycznego po kokardkę i tak może odczuwać samotność właśnie za jakąś głębszą rozmową zrozumieniem czy czy po prostu śmiechem z osobą dorosłą dlatego chyba istotne jest przede wszystkim taki wygląd i zrozumienie, czego tak naprawdę potrzeba, bo po prostu kontakty międzyludzkie to jest taka potrzeba taka potrzeba jak jedzenie no i musimy zrozumieć, czego nam, czego nam brakuje już nie brakuje to bardzo dobrze przy tej samotności i jeśli mogłabym poruszyć ważny wątek, które chciałbym, żeby wybrzmiał to jest taka okoliczność w naszym związku są odczucia samotności, które działa właśnie troszeczkę podobnie jak głód ono jest bardzo zdrowe to leczymy się samotni mana spokojnie do tego, żeby nawiązać relację tak samo jak głód ma nas popchnąć do tego, żebyśmy co jest wierni co jest uwarunkowane ewolucyjnie, ponieważ my jako ludzie jako gatunek społeczne przez setki tysięcy lat jeśli nie miliony po prostu nie mogliśmy żyć w samotności samotność izolacja oznaczała dla nas zagrożenie bezpośrednie zagrożenie życia dlatego ewolucja bardzo postarała się, żebyśmy nie doprowadzali do takich sytuacji dzisiaj możemy żyć w pojedynkę możemy zarabiać pieniądze samo zamawiać jedzenia, ale te mechanizmy budowane przez miliony lat nadal nas pozostają i to jest to obraża ona nas skłania do tego właśnie, żeby zadzwonić spotkać się porozmawiać zatroszczyć się z tym, że samotność ma taki niebezpieczny Haczek, którą chciałbym powiedzieć dla nas wszystkich dla wszystkich słuchaczy, że przedłużająca się samotność sprawia, że trochę jest nam trudno być drugim człowiekiem ten mechanizm polega na tym, że samotność uruchamia w naszym mózgu takie taki obszar coś nazwać ciało migdałowate ciało migdałowate jest dyrektorem różnego rodzaju zagrożenia, ale także zagrożenia społecznego i przedłużająca się samotność izolacja sprawia, że to ciało migdałowate jest nadwrażliwe to z kolei powoduje, że wyczuwa zagrożenie społeczne tam, gdzie może go nawet nie być, a my to w praktyce przeżywamy jako taki dyskomfort w kontaktach między międzyludzkich doszukujemy się jakiś jakiś wrogości jakiegoś niezrozumienia tam, gdzie niekoniecznie to zrozumienie zrozumienie musi być to jest myślę, że ważne dla nas wszystkich, którzy wniesiono większym stopniu teraz jesteśmy poddani takiej izolacji że, gdy lody puszczą mam nadzieję, że już niedługo i znów będziemy mogli się spotykać z ludźmi co być może na początku niektórych osób wcale nie będzie takie łatwe, ponieważ to nadwrażliwe ciało migdałowate będzie doszukiwał się krzywych spojrzeń i ironicznych uśmieszków tam, gdzie wcale ich nie ma i po prostu dobrze sobie zdawać z tego sprawę, gdy będziemy mogli się znowu normalnie spotykać ze wszystkimi każdego dnia to może nie być takie łatwe, bo po prostu to taki nieużywane nasz mięsień kontaktów społecznych będzie musiał się znowu troszeczkę rozruszać czy perspektywy biologicznej ma znaczenie czy te bliskie kontakty są kontakty z rodziną czy są kontakty przed przyjaciółmi czy kwestia pokrewieństwa na to, jakie znaczenie dla interesujące pytanie nie ma właśnie to jest bardzo ciekawe to jest mój jeden z moich ulubionych temat to jest temat przyjaźniami w ogóle na początku myślałam, że będę pisać książkę chcę pomyślałam, że to będzie książka o przyjaźni z aspektem euro naukowym ale gdy zaczęłam robić pisać zrozumiałam, że jednak ta ten mózg jest tak faks fascynującym organem, że on musi być głównym bohaterem nie zmienia to faktu, że przyjaźnie z moim naprawdę jednym z ulubionych tematów i warto wiedzieć, że przyjaźnią się nie tylko ludzie, ale także np. konie słonie no nie mówiąc już 8 pasach i to jest bardzo fajne, że mamy rodzimy się jakiejś rodzinie Super, kiedy jest ona fajna funkcjonalna daje nam poczucie bezpieczeństwa, ale spokojnie możemy sobie taką nową rodzinę w postaci przyjaciół znajomych budować przez całe życie i co ciekawe też bardzo lubię te badania naukowe, które pokazują, że im dalej las im więcej mamy lat ceny te przyjaźnie nabierają na znaczeniu jest to też naturalne, bo po prostu rodzice odchodzą wcześniejsze pokolenia odchodzą, a zostają z nami znajomi przyjaciele to bardzo ciekawe, bo intuicyjnie wydaje nam się, że to właśnie wśród dzieci nastolatków ta presja rówieśnicza ci rówieśnicy przyjaciele znajomi mają dużo większe znaczenie tak być może tak na pewno tak jest w ogóle w okresie rozwojowym i kontakty społeczne są na wagę złota i to jesteś ten temat którymi teraz bardzo leży na sercu ze względu na to jak pandemia ogranicza kontakty z pozycji i młodzieży, a tym bardziej, że 1,5 roku wieku kilka kilkanaście lat zupełnie inny czas niż kiedyś, kiedy mamy po 304070 lat 1,5 roku to jest kilkanaście po życiu dziecka czy nastolatka i absolutnie jest jak mówiłeś kontakty społeczne budowanie przyjaźni budowanie relacji, a w dzieciństwie pomaga w ogóle się uczyć rozwijać i w aspekcie emocjonalnym w aspekcie duchowym przez zabawę i oczywiście w aspekcie intelektualnym, bo dzieci uczą się od siebie nawzajem i od innych osób dorosłych nauczycieli rodziców w młodości w tym Apple okresie nastąpi lat plan u nastolatków kontakty społeczne to już jest w ogóle bardzo ważny element budowania własnej tożsamości rozumienia ze rozumienia tego kim jest i rozumienia swojego miejsca w społeczeństwie i tak ten w tym okresie rozwojowym to rzeczywiście relację są bardzo ważne dla takiego kształtowania się człowieka i myślę, że to się troszeczkę zmienia u dorosłych może to jest moje spojrzenie indywidualne, ale mam wrażenie, że przyjaźnie i relację dorosłości to jest taki już towarzyszenie takie wspieranie siebie nawzajem tutaj otwieram się od razu kilka wątków też biologicznych, bo np. bardzo lubię taki i fakt, o którym też oczywiście pisze w książce, że rozmowy między kobietami to jest naturalny budowany przez matkę naturę sposób obniżania stresu to odkryła taka badaczka szali tej lord, która zauważyła, że funkcjonuje w nauce takie postrzeganie, że na reakcję stresową na niebezpieczeństwo reagujemy w sposób taki hasłowo Night Flight, czyli ucieczką albo walką potem jeszcze do tego doszło hasło przejście takim zagrożeniem, a to badaczka zauważyła, że to się w ogóle jakoś nie ma do tego co ona doświadcza w życiu codziennymi, gdy obserwuje swoje przyjaciółki, bo my kobiety ciekawa jestem czy się zgodzić niż, gdy coś złego się dzieje to najchętniej byśmy zadzwoniłem do mamy siostry albo przyjaciółki często tak robimy pan zgoda i ona wzięła pod lupę te wcześniejsze badania okazało się, że w większość tych badań właściwie wszystkie były robione na albo zwierzętach płci męskiej albo na mężczyznach, a to niebyła jakaś zła Wola tych badaczy tylko oni sobie tak kombinowali, że kobiety mają cykl hormonalne i może lepiej by było grząsko mężczyzn, bo w tym z tym cyklem hormonalnym jest także on może zaburzać wyniki badań no to jest całkiem słuszne podejście, ale wyklucza połowę populacji z jakich wniosków i siali terror postanowiła sprawdzić przeprowadziła szereg badań analiz i wyszło, że no nie jest jeszcze do tego wszystkiego 1 aspekt i jeśli chodzi o kobiety to my na sytuację zagrożenia jak mówimy dzisiaj po ludzku, czyli na jakiś stres reagujemy nie fakt slajd tylko Tent NBC Trent, a to z takim wolnym tłumaczeniu oznacza, że chcemy się zaopiekować młotów kimś młodszym czy potrzebujących pomocy no bo przez całą całe miliony lat miałyśmy zwykle jakieś maluszki wokół siebie, aby trend oznacza po prostu znalezienie jakiegoś zaprzyjaźnieni, ale w takim kontekście budowania relacji z innymi kobietami lub mężczyznami, która będzie dla nas wsparciem takim bezpośrednim po prostu ochroną fizyczną, ale też takim wsparciem emocjonalnym i w całym mechanizmie bardzo ważną rolę odgrywa wspomniana wcześniej oksytocyna, która raz, że w sytuacji zagrożenia się wydziela silniej kobiet i powoduje taką potrzebę nawiązania kontaktów nawiązania relacji domyślnie inną kobietą A2 ta relacja z tą kobietą znowu też powoduje wydzielanie exit oksytocyny jest takie sprzężenie dodatnie, a oksytocyna w przypadku kobiet działa bardzo dobrze regulują regulujące na korty ZOL myślę, że już o słuchaliśmy się z tym słowem jest to jeden z hormonów stresu, które udziela się tak jak adrenalina, ale niestety dłużej rozkłada i dłużej zostaje w organizmie powodując, przyczyniając się do chorób cywilizacyjnych, a w takim bezpośrednio odczuć po prostu powodują, że jesteśmy pod miną one zdenerwowana, a zestresowana jak mówimy, więc jeżeli tak jest to proponuję po prostu sięgnąć po telefon powiedzieć mam już siostrze przyjaciółce znajoma co tam się dzieje co leży na sercu co jest bardzo dobre działanie w przypadku kobiet, ale źli mężczyźni też lubią to niema sobie odmawiać bardzo zaskoczyło mnie, kiedy czytając tę książkę doszła do rozdziału, bo potrafimy czytać w myślach i właściwie starością, który mówi podaje biologiczne podstawy to może tego, że my w jaki sposób potrafimy czytać w myślach i teraz musi szybko odpowiedzieć jak to działa, bo część słuchaczy albo nas łączy albo spadnie z krzesła, a jej szybko na ich to jest też wspaniałe działo i w ogóle wspaniała wiedza o mózgu, że bardzo duże tego co mamy między uszami jest nastawione na to, żeby czytać i rozumieć innych ludzi począwszy od tego, że po prostu jesteśmy cali nastawieni myśmy wzrok owcami cel nastawieni na odbiór informacji niewerbalnych tego co się dzieje w głowie innej osoby przez dowiadujemy się tego przez to jak ona krzywi się, jaką mam mimikę, gdy spogląda pomagają nam w tym neurony lustrzane, które o, którym mogłybyśmy zrobić stosowne FOT kas, ale one pozwalają nam nie tylko rozumie co się dzieje w UE w drugim człowieku jego przeżycia osobiste, ale też po części płuc, a neurony lustrzane są fundamentem empatii z kolei empatia jest fundamentem altruizmu, ale to nie wszystko, bo my jako ludzi mamy jeszcze niesamowitą umiejętność wyobrażenia sobie tego co się dzieje w głowie innej osoby i naukowcy nazwali to teoria umysłu i ta teoria umysły taką zdolnością, która chyba jest jedną z najbardziej unikatowych zdolności człowieka, bo to nie jest wcale takie oczywiste, że my potrafimy wziąć pod uwagę to, że ktoś inny ma inne odczucia inne spostrzeżenia co innego widzi co innego na tej podstawie sobie w głowie buduje wystarczająco szybko tak wystarczająco szybko przepraszam za pogania nie, ponieważ też kończy nam się niestety czas na rozmowę bardzo dziękuję za nią już teraz chciał powiedzieć, że poproszę o wystąpienie w podcaście dobra praca cały i duża część książki o tym dlaczego potrzebujemy dróg innych ludzi do uczenia się do współpracy, a to jest właśnie jeden z tematów tego podcastu zapraszam na stronę tokfm PL tam więcej na ten temat bardzo jeszcze raz dziękuję Urszula Dąbrowska biolożka popularyzatorka nauki dziennikarka autorka książki życie towarzyskie mózgu 21 powodów by być ludźmi bardzo dziękuję bardzo, było mi rozmawiać z tą mamy dla państwa kilka egzemplarzy tej książki proszę pisać dla was małpa TOK kropkę FM dla was małpa TOK kropkę FM, a już za chwilę dr Elżbieta Zubrzycka opowie o tym jak wspierać dziecko w trakcie rozstania rodziców zostańcie z nami
Zwiń «