Bezpieczeństwo państwa niejedno ma imię

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór państwu przy mikrofonie Karolina Lewicka zapraszam państwa na audycję sprawy różne moim państwa dzisiejszym gościem jest prof. Kamila Rowińska wydział nauk politycznych i studiów międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego współautorka książki bezpieczeństwo międzynarodowe dobry wieczór pani prof. Directory, lecz państwo będziemy dzisiaj rozmawiać o bezpieczeństwie i rozmaitych jego aspektach, ale zaczną sprawy podstawowej, czyli od kwestii definicyjnych bo Rozwiń » kiedy słyszymy słowo bezpieczeństwo to najczęściej rozumiemy je bardzo potoczny sposób to znaczy bezpieczeństwo militarne mamy armię, która strzeże naszych granic oczywiście liczba czołgów posiadanie albo nie broni nuklearnej liczba żołnierzy itd. tym podobne i to jest także do pewnego momentu w literaturze naukowej też obowiązywało właśnie takie postrzeganie bezpieczeństwa militarną nuklearne dopiero renesans badań nad bezpieczeństwem to są lata siedemdziesiąte i 80 dwudziestego wieku wzbogaci te dyscypliny w książce pisze pani o niezwykle istotnym artykule Ricciardo Manas 1983 roku, który zwrócił uwagę, że definiowanie bezpieczeństwa Narodowego wyłącznie lub przede wszystkim w kategoriach militarnych niesie ze sobą głęboką zafałszowany obraz rzeczywistości, dlaczego zafałszowane Ano, dlatego że zmieniła się polityka i zmieniły się społeczeństwa narody oczekują czegoś więcej od polityki od polityków niż tylko tego by polityka politycy zapewniali społeczeństwu narodowi bezpieczeństwo na danym terytorium oczekują m.in. o czym można było przeczytać w tym artykule zapewnienia korzystania z takiej wartości jak dobrobyt ekonomiczny jak wyglądała ta całościowa ewolucja od bezpieczeństwa militarnego ku bezpieczeństwu rozumianemu wieloaspektowo bezpieczeństwo żywnościowe mu energetycznemu wodne klimatyczne mu itd. tym podobne tak jest w istocie bardzo ciekawe zagadnienie i sama ewolucja badań nad bezpieczeństwem dostarczono niesamowitego materiału właśnie, która jednocześnie jest taką odpowiedzią na te zarysowane przez panią pytanie jest i w istocie problem, czyli jak daleko mamy iść w naszym rozumieniu bezpieczeństwa w tym oczywiście chodzi o przetrwanie przetrwanie państwa istnienie państwa o możliwości rozwoju to są pewnie tak podstawowe wartości chronione, ale ten czas, kiedy zaczęliśmy myśleć o bezpieczeństwie szerzej, czyli tutaj świetnie pani zarysowała te zjawisko bardzo wąskiego takiego Military stycznego pojmowania bezpieczeństwa, które charakteryzowało, zwłaszcza dziś lata lata pięćdziesiąte dwudziestego wieku rzeczywiście taki okres nazywany w badaniach nad bezpieczeństwem mianem złotego wieku Golden Ages Security Stawisk to taki bardzo charakterystyczne określenie wskazywał, że wtedy wytwarzały nam się różne koncepcje, do których my dzisiaj wracamy z założenia pragmatyczne jakieś dylematy bezpieczeństwa itd. rzeczywiście badacze byli ogromnej mierze skoncentrowani chociażby na wyliczaniu, która strona ile posiada tych zdolności wojskowe hełmy plenarnych itd. i w latach siedemdziesiątych ten okres, które określone jest mianem renesansu renesansu badań nad bezpieczeństwem międzynarodowym tak renesansu badań nad bezpieczeństwem dokładnie w tym metaforyczne ujęcie renesansu tego, że przez lata 10 miesiącach lekki zastój w natomiast renesans był niezwykle pobudzające, jaką myślę no właśnie o bezpieczeństwie życia u nas jest tylko 1 przykładem jego SLD fani sekwencji mieliśmy lub wielu innych badaczy, który właśnie ten sam sposób zaczyna przekonywać, że nie można tak wąsko militarystów nie potrzeba bezpieczeństwa, bo faktycznie niż głęboko zafałszowane obrazy rzeczywistości i rozwoju 1 wydarzeniu, chociaż nie było jedno, które tak bardzo wpłynęło na zmianę tego dyskursu ci radni musieli stać na to nałożyło natomiast to wydarzenie na pewno wszyscy tutaj słuchacze będą kojarzyli siedemdziesiąty trzeci rok październik spotkanie kartelu Carter bólu naftowego OPEC państw eksporterów ropy naftowej i nałożenie pierwszy raz w historii embarga naftowego embarga na dostawy ropy uwaga dla państw, które wspierały zwolnieniom KIP PUR Izrael czy rzeczywiście chodzi o przeciętną statystyczne równocześnie także kartę inne sztuczny sposób wywindował ceny ropy naftowej one wzrosły do 3 osób to kilkadziesiąt procent w ciągu kilku miesięcy było zabójcze dla gospodarek państwa zachodnich państw osobliwie wszystkich państw wysokorozwiniętych trybu uzależniona od importowanej ropy bliskowschodni szalenie ważne wydarzenie uzmysłowiło, że nie trzeba mieć potencjału nuklearnego nie trzeba mieć potencjał nawet kiedy konwencjonalnego militarnego, żeby stanowić poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa bezpieczeństwa energetycznego bezpieczeństwa tutaj dostaw surowców energetycznych tych importowanych i bezpieczeństwa ekonomicznego zresztą wyobrazić, że 80 czwartym roku te państwa wysoko rozwinięte państwa znalazły się w głębokiej recesji wysokie recesja po pierwszy raz od drugiej wojny światowej doświadczyły właśnie tych przerw fizycznych przerw w dostawach surowca, więc jest jedną z wydarzeń, które bardzo rozbudziło debatę i właśnie skłoniło do zastanowienia się nad tym na ile w prawidłowy rozumieliśmy obszar pada i nagle okazało się, że kwestia bezpieczeństwa to nie tylko siła armii, ale także dostawy np. ropy tak, która jest niezwykle istotna, bo przerwanie dostaw rodzi skutki polityczne gospodarcze społeczne i chwieje bezpieczeństwem państwa dokładnie tak dodam jeszcze 1, które jest też bardzo, żeby tutaj wspomnieć Otóż siedemdziesiąty 0310. czwarte roku są też bardzo po raporty klubu rzymskiego także pierwsze konferencje np. konferencja rzymska żywnościowa te wszystkie te wszystkie wydarzenia miały również spory wpływ na właśnie rozwój tego dyskursu bezpieczeństwa na pojmowanie bezpieczeństwa teraz cofniemy się tego raportu klubu rzymskiego jednego z najbardziej wpływowych wpływowych raportów, czyli zatytułowanego granice wzrostu mówi nam o tym, że wykładniczy sposób rosnąca liczba populacji ziemi doprowadzi do sytuacji także nasz model rozwoju gospodarczego doprowadzi do sytuacji, w której środowisko naturalne nie będzie w stanie pomieścić takiej ilości ludności nie będzie po prostu w stanie sprostać naszym tym rosnącym potrzebom konsumpcyjnym i tutaj raport klubu rzymskiego to jest bardzo dobre tak jest też zobaczyć nałożenie się o czasowe właśnie 2 rada kryzysu naftowego i wpływowego raportu klubu rzymskiego, który mówi, że będą wyczerpywały się ziemskie zasoby różne zasoby surowców naturalnych w tym surowców energetycznych to po prostu pobudziło tamtą dyskusję i rzeczywiście my jeszcze badania nad bezpieczeństwem stosujemy taki termin sekurytyzacja, czyli podnoszenie różnych problemów do rangi problemu bezpieczeństwa i w latach 70 w istocie zauważamy z sekurytyzowanych coraz większej liczby problem z problemów energetycznych oczywiście problemów żywnościowych problemów wodnych itd. itd. więc ten zakres badań naszą rozszerza oczywiście wpływ na postrzeganie bezpieczeństwa miał też, o czym pani wspomina w książce bezpieczeństwo międzynarodowe koniec zimnej wojny pamiętamy te hurraoptymistyczne prognozy o końcu historii teraz tamtej pory wszystko miało być już naprawdę bardzo fajne historia pokazała, że nigdy się nie kończy, ale o to mniejsza koniec zimnej wojny, czyli rywalizacji 2 wielkich bloków to spadek znaczenia siły militarnej no i to ogłoszenie zwycięstwa wartości liberalnych tego, że będzie mniej konfliktów na świecie, że kraje nie będą zagrożone czy te bloki nie będą zagrożone wybuchem trzeciej wojny światowej to wszystko też chyba sprawiało, że ta reorientacja w kierunku bezpieczeństwa pojmowanego inaczej niż tylko militarnie następowała w istocie, tym bardziej wraz z końcem zimnej wojny rzeczywiście zaostrzyła się nasza percepcja i można było się skoncentrować bardziej na innych zjawiska, które obserwowaliśmy w tej otaczającej nas rzeczywistości jak chociażby narastające deficyty ekologiczne czy niedobory różnych zasobów naturalnych jest to nie tyle ten hurraoptymizm zresztą widzimy dzisiejsza oczywiście tutaj perspektywa 2021 roku jak bardzo przeciętny akt jest dokładnie tak niestety jest z prognozami, że rzezie nie zawsze się one nam tutaj potwierdzają natomiast rzeczywiście WOS 3 dziś my dla tak jak powiedziałem naszą percepcję skoncentrowaliśmy można różnych innych zagadnieniach, czyli byliśmy problemy chociażby właśnie wspomniana przeze mnie demograficzne problemy niedoboru żywności kryzys żywnościowy lat dziewięćdziesiątych czyli, które wprowadzały ludzi na ulice dosłownie rzecz ujmując nadmienię, że 70 czwartek, o którym też wcześniej wspominam też był wzrost cen żywności, która to oczywiście wcześniej też wzrostem cen ropy naftowej i też wyprowadzi ludzi na ulice skrajne tego przykład Miś oczywiście w 2011 roku opalaniem reżimu w Afryce rozliczy te wydarzenia po prostu łatwiej nam było obserwować i oczywiście to jest też czas, kiedy mamy ruchy ekologiczne, ale bardzo aktywną rolę NGOs zaczyna odgrywać też, że właśnie sekurytyzowanych wielu problemów oczywiście z perspektywy znowu 2021 roku jakże widocznych jakże nam bliskich typu zmiany klimatu przecież właśnie wtedy rozpoczyna się też wielka wielka debata, choć już wcześniej dziś koniec lat osiemdziesiątych mieliśmy pierwsze konferencje ekspertów, które dokładnie mówiła o tym, że należy spodziewać się największym wyzwaniem największym zagrożeniem 2001. wieku będą właśnie zmieniający się zmieniających się klimat i implikacje znającego się klimatu dla bezpieczeństwa w związku z tym nie tyle ten hurra optymizm miał tutaj znaczenie co rzeczywiście też narastanie różnych problemów ich te karty roli operacja powiedziałem no jednak wzrost intensywności chociażby takich zjawisk różne klęski żywiołowe, więc siłą rzeczy zaczęliśmy rozumieć jak ogromny wpływ na nasze bezpieczeństwo mają inne zagadnienia niż tylko te związane z budowaniem siły wojskowej potęgi nuklearnej itd. to porozmawiajmy teraz pani profesor szerzej o bezpieczeństwie energetycznym i zanim panią zapytam czym ono jest to bezpieczeństwo energetyczne jak jest teraz w nauce pojmowane jak jest ujmowane w strategiach bezpieczeństwa Narodowego poszczególnych państw to jeszcze kilka słów o tym co doprowadziło państwo do tego by mówić i pisać o bezpieczeństwie energetycznym już pani o tym częściowo wspominała mówiąc o z 1 strony kryzysie naftowym 1973 roku, który pokazał elitą politycznych politycznym różnych państw jak bardzo gospodarki ich są zależne od stałych dostaw surowców, które nie występują na danym terytorium z drugiej strony te raporty klubu rzymskiego raport granice wzrostu tak czy tzw. nieomal zmianie my pamiętamy Thomas ma Altus w roku wybuchu wielkiej rewolucji francuskiej 1700 osiemdziesiątym dziewiątym roku przebije przewidywał lukę żywnościową ludności będzie tak dużo za jakiś czas powiadał, że nie starczy żywności te prognozy akurat nie sprawdziły na szczęście widzimy, że czym innym raczej mamy problem mamy dużo żywności, ale jest nierównomiernie rozłożona po całym świecie jedni jedzą za dużo drudzy zdecydowanie za mało albo nawet czerpią głód, czyli Noma zmianie zmęczyli kryzys naftowy coś jeszcze należy dodać te katastrofy klimatyczne to są te 3 czynniki, które z ogniskową uwagę elit politycznych na bezpieczeństwie energetycznym czy coś jeszcze trzeba dorzucić z pewnością ten wspomniany przeze mnie na pewno kryzys z żywnością jak kryzys żywnościowe to przede wszystkim mam na myśl tej rosnące ceny żywności czy to tylko osoby ekonomicznej dostępności żywności właśnie 60 czwartym roku także było bardzo bardzo bardzo wyraźne z kryzysami żywnościowym, które właśnie zaczyna się od ograniczenia ekonomicznej dostępności podstawowych artykułów spożywczych wiążą się konsekwencje właśnie w postaci chociażby protestów społecznych w pierwszej kolejności te protesty mogą przerodzić się w obalanie reżimów konflikty zbrojne, więc też zmniejszałaby znaczenia właśnie pierwszy kryzysów żywnościowych w tym sekurytyzowanych innych zagadnień niż tylko militarne bezpieczeństwa, a propos ta masa Altusa jest ciekawa sprawa, ponieważ ostatnio zadawałem studentom im pytanie czy na pewno ma tu się pomylił dokładnie zresztą też powiedziano jednak postawiłam w artykule w udziale w książce, czyli że jednak z perspektywy przebadać się pomylił katastrofy tutaj nie było jeśli chodzi o dostępność żywności, ponieważ postęp technologiczny ma taką tendencję, że jednak postępem technologicznym próbujemy próbujemy tłumaczyć, że te wszystkie alarmistyczne wizje one się nie sprawców i sprawdzone przez jesteśmy tacy mądrzy i coś wymyślimy na 5 minut przed katastrofą dokładnie na nie od razu powiem, że jestem stale byli tacy pewni co do tego czy na pewno ma tu się pomylił ja nieważną z perspektywy 2001. wieku, jeżeli widzimy te obszary regiony świata z ogromną ilością populacji niedożywione głodującej to faktycznie problem głodu świecie występuje nasza perspektywa takiej zachodnią centralnej prawdopodobnie na co dzień tego nie nie dostrzegamy w końcu żyjemy w tej części świata, gdzie sama Europa jest 100 kilkadziesiąt kilogramów żywności, którą rocznie wyrzuca człowiek mieszkający tutaj w tej części nasz świat, więc tego nie dostrzegamy natomiast faktycznie to jest oczywiście z nadprodukcją żywności w 1 części świata i brak odpowiedzi podaży, a także ekonomicznej dostępności żywności i innych częściach świata czas ten problem oczywiście występuje jeszcze współczesna sytuacja pandemiczna z tą pewnością nie mamy jeszcze dokładnych danych za 2020 roku, ale już dziś wstępne są prognozy, które się pojawia mówiąca o tym, że kolejne kilka kilkadziesiąt do ponad 100 000 000 nowych głodujących dojdzie nam w ciągu 2020 roku, więc w no tak, ale z drugiej strony Altus przewidywał ludzkości po prostu nie uda się wyprodukować żywności, a dla tylu ludzi ilu za jakiś czas będzie na ziemi okazuje się, że ludzkość jest w stanie wyprodukować dostateczną ilość jedzenia tylko, że ci, którzy produkują dużo nie chcą się dzielić z tymi, którzy mają mało albo wcale tak zgoda, czyli to właśnie ten problem natury strukturalnej dystrybucji żywności, ale też pamiętajmy, że z każdym kolejnym rokiem każdą kolejną dekadą był areałów uprawnych w skali świata także jeśli chodzi o euro będzie po prostu ubywało w związku z tym produkcja żywności pamiętajmy też żywności odpowiedniej jakości to także ma znaczenie będzie coraz trudniejsza także by w regionie, która w tym momencie możemy nie doświadczają w takim stopniu chociażby problem deficytu wody pitnej, które przecież też niezbędne do produkcji żywności to jest perspektywa właśnie najbliższa nadchodzących dekad także Instytut jej w zbyt alarmistyczne tak różnych tonie się wypowiadać tak późnych godzin natomiast no taka rzecz ze straży żyjemy w związku z tym zgoda do pewnego stopnia jest to oczywiście problem natury strukturalnej, czyli dystrybucji żywności, ale właśnie zastrzeżeniem, że w ciągu nadchodzących tutaj dekad w związku ze zmianami oczywiście klimatu będziemy doświadczać coraz większy problem problem nie tylko w dystrybucji żywności, ale także produkcji żywności wracam do bezpieczeństwa energetycznego definiuje pani w następujący sposób jest czytelna jasna definicja tak poproszę o rozłożenie na czynniki pierwsze stała dostępność przystępnej cenowo energii pochodzącej z różnych źródeł spełniającej odpowiednie parametry jakościowe i ekologiczne no to po kolei stała dostępność tak spadek po kryzysie naftowym, żeby nam nie odcięli nie zakręcili Kurka tak rzeczywiście nawet kilka elementów tej jakże prostej definicji natomiast z myślą, że na tych 3 stała dostępność ekonomiczna dostępność i wymiar ekologiczny, choć jest ich troszeczkę 3 więcej geologicznej tak dalej wymienia w tym z więcej wymiarów krytyki moim też właśnie rozumieniu problematyki bezpieczeństwa energetycznego stała dostępność to jest wymiar faktury strategiczne bezpieczeństwa energetycznego chodzi o to by w każdym czasie nieważne co się dzieje mogą być kryzysy naftowe gazowe i inne historie przerwę dostaw, bo osoby jakiś kartele albo eksporterzy w rodzaju Rosji akurat celów politycznych technicznych jakichkolwiek będą zakręcać kurki i manipulować tymi dostawami nieważne państwo ma zapewnić stałą dostępność energii w każdej formie w każdym czasie czy także w czasach kryzysu w dawnej NRD państwo po prostu nie funkcjonuje koniec Krupka bez energii nikt nas jakoś nie funkcji bez energii mamy tej audycji ich bez energii oczywiście wszelkie sektory gospodarki nam siadają energia jest u podstaw wszystkiego jest ich sercem jest absolutnie taką bazą całego naszego systemu społeczno-gospodarczego bez dostaw energii nie mamy produkcji żywności dostawy wody pitnej itd. więc całą pewnością bezpieczeństwo strategicznej infrastruktury energetycznej to właśnie odpowiedzialna za zapewnienie nam tej stałej dostępności elektryczności czy czy paliw silnikowych, czyli tak już produktów końcowych oczywiście jest kwestią priorytetową dla każdego państwa, czyli bezpieczeństwo infrastruktury energetycznej czy jak zapewnić stałą dostępność energii w każdym czasie testu podstawowe pytanie, na które odpowiedzi udzielają le stracę przy osoby odpowiedzialne za przygotowywanie strategii bezpieczeństwa Narodowego w tym właśnie wymiarze energetycznym, ale też uzupełnia pani profesor, bo może w tym wątku warto wspomnieć także o tym, o czym pani w rozdziale swoim pisze, czyli o militaryzacji bezpieczeństwa energetycznego, żeby sobie zapewnić stałe dostawy i uniknąć sytuacji, że jakieś łańcuchy dostaw zostaną przerwane to np. stany Zjednoczone angażują bardzo poważne siły wojskowe na całym świecie tak absolutnie tak to jest taki obszar myśmy badań, którym ja dosyć mocno się zajmuje, czyli układ czy to militaryzacja rozumiem brak stały dostęp dostęp do surowców zapewniamy poprzez oczywiście dywersyfikację przez zabezpieczenia tego, żebyśmy mieli dostęp do różnych technologii np. import trasy itd. rywalizacja to słowo klucz przez wiele lat w Polskiej polityce energetycznej jak to zrobić, żeby się uniezależnić od Rosji tak jest natomiast słowo dywersyfikacja powinniśmy odnosić to właściwie wszystkich wymiarów sektora energetycznego, czyli dywersyfikacja także dostawców węglowodorów i dywersyfikacji właśnie teraz transport ich technologii i technologii produkcji gdzieś tam w rafineriach będą przystosowane nie tylko do przetwarzania owej rosyjskiej ropy, ale także innych gatunków też tak absolutnie słowo klucz za słowo klucz od czasu Winstona Churchilla, który przez przedstawiał przedstawiało brytyjską marynarkę wojenną jeszcze przed pierwszą wojną światową na z węgla bezpiecznego węgla walizki na ropę i właśnie podatki słowa nasze bezpieczeństwo Live in Diver City and Walls dzielą, czyli leży właśnie tej dywersyfikacji dywersyfikacji nośników energii, że tu też bardzo ciekawa historia i proszę zobaczyć pod właściwy zaczęliśmy dywersyfikację poszukiwań w tym sektorze wojskowym bezpieczeństwa w związku z tym wracam do jednego z panią redaktor pytania o militaryzacji faktycznie zapewnienie stałej dostępności czasami wymaga ich wykorzystania sił zbrojnych i to nazywam to militaryzacja od polityki energetycznej, czyli zabezpieczenie militarne infrastruktury strategicznej i czy to będzie jakiś strategiczny ropociągi czy czy tankowiec konieczność przewiezienia dajmy na to zatoki, a także nad morze będzie cieśniny Ormuz, a następnie Babel mandat, a tam mamy powiedzmy ataki piratów czy ataki rebeliantów daje to też wymaga fizycznego za zabezpieczenia to rozumiem przez militaryzacji polityki energetycznej, ale militaryzacja może rzeczywiście prowadzić do sytuacji, gdzie wysyłamy siły zbrojne po to, by zapewnić dostęp do bazy surowcowej często określamy mianem po prostu konfliktów surowcom surowcowych, czyli rozpętuje konflikt zbrojny jeden z naszych tych motywacji jest zapewnienie sobie dostępu do bazy surowcowej w jakiej części świata tego też tak często i amerykańskie czy zachodnie się rzeczywiście interwencję w Zatoce Perskiej były postrzegane właśnie tę perspektywę surowcowe, czyli na ile w tych motywacja państw Zachodu organizujących np. operacji pustynna burza po dziewięćdziesiątym pierwszym roku po to, by wyzwolić Kuwejt na ile były podyktowane kwestią zabezpieczenia dostępu do ropy naftowej, więc rzeczywiście ta militaryzacja polityki energetycznej musi być bardzo poważnie traktowana i ile dzisiaj mówimy o tym głównie w odniesieniu do zamorskich dostaw surowców, czyli ropy gazu silnego od lat przyszłości pamiętajmy, że im bardziej będą w ten proces transformacji energetycznej zachodzić, tym bardziej ta militaryzacja może być rozszerzona można taką potrzebę rozszerzenia jej na również właśnie te nowe obszary energetyki, czyli zabezpieczanie morskich farm wiatrowych instalacji fotowoltaicznych itd. także te czynniki absolutnie zawsze będą musiały być uwzględniane czy na ile możemy spodziewać jakiś zagrożeń, które wymagają w takim razie zabezpieczeń militarnych co panią profesor do definicji bezpieczeństwa energetycznego, bo mówiła pani profesor 1 składową te geo strategiczną, czyli bezpieczeństwo stałość dostaw dywersyfikacja źródeł posiadanie rezerw itd. tym podobne, ale mamy jeszcze 2 inne wątki ekologiczne ekonomiczne tak jest ekonomiczny w takim razie chodzi nam o ekonomiczną dostęp do tras co z tego, że zdywersyfikuje na tysiące sposobów tutaj nasze sektor energetyczny budujemy bardzo kosztowne magazyny itd. jeżeli w ostatecznym, które tym ostateczny efekt będzie taki, że nie będzie stać na zakup tejże energii i mówię tutaj zarówno nas stać w sensie gospodarstw domowych jak i przemysłu, którzy będzie mniej konkurencyjne, bo energia będzie droższa jak i państwa, ponieważ państwo zawsze oczywiście, decydując się tutaj na import np. ropy naftowej z bliskiego Wschodu, a import ropy naftowej w Rosji też musi rozważyć, która z tych ofert jest bardziej konkurencyjna cenowo, więc czasami w tym wymiarze strategicznym musimy myśleć na zasadzie bezpieczeństwo ceny nie ma i dlatego należy z drugiej strony potem, kiedy prąd jest potrzebne dla naszej gospodarki to już cena prądu ma znaczenia dokładnie i tym sposobem możemy bardzo pięknie przenieść się właśnie w tym wymiar ekologiczny bezpieczeństwa, które czasami w planie w Polsce obserwujemy obserwuje tę, że toczące się od lat dyskusję nad transformacją energetyczną problematyką polityki klimatycznej, czyli Magda jest postrzegany jako uwzględnienie jego będzie zaburza nam ten rachunek ekonomiczny finalny będzie drogi z tym, że proszę zwrócić uwagę, że rzeczywiście zmierza ekologicznym przede wszystkim chodzi o to by nasz model konsumpcji i produkcji energii wywierał możliwie minimalny negatywny efekt na środowisko naturalne jak zapewne wszyscy wiemy niestety współczesny sektor paliwowy energetyczny nasz model też konsumpcji mam na myśli tutaj brak szczególnych bodźców ku temu by oszczędzać energię do Energi konsumujemy i mamie żałujemy sobie tej energii nie żałujemy tak jest również wykres 3 drugi taki rachunek sumienia cha dokładnie jak na tego na co dzień myślimy w ogóle o zjawisku konsumowane przez nas energii czy ma dla nas znaczenie czy wyłączamy z gniazdek ładowarki czy zostawiamy telewizory i inne sprzęty znana w tym trybie ten Pańczyk czy nie, jeżeli tego nie robimy to znaczy, że nie postrzegamy też nie mamy jakich takich bodźców, żeby to robić kino to właśnie odłączyć bardzo proste tak odłączanie ładowarki z gniazdka, dlaczego no, bo być może nie mamy jakiegoś ekonomicznego bodźca ku temu czy nie odczuwamy tak bardzo tego rachunku za energię w tym miesięcznym czytam trzymiesięcznym rozliczeń natomiast zmierzam do tego wymiaru ekologicznego w wszystkie dzisiejsze targi współczesny bilans energetyczny, czyli konsumowana przez świat energia pochodzi ze źródeł nieodnawialnych w skali globalnej na pierwszym jest ropa naftowa 30 kilku procentowym wciąż udziałem na drugim miejscu w skali globalnej jest wciąż Węgier 3 mi się dopiero zajmuje gaz ziemny i dopiero po tym, tutaj szacownych w maju na 12% odnawialne źródła energii zgoda na węźle zwrócił uwagę, że już obecnie odnawialne źródła energii zajmują znaczy mających znacznie więcej znaczy jest wyższa dynamika wzrostu, ale też ich udział jest z roku na rok coraz wyższy jak energii nuklearnej jest bardzo ciekawym charakterystycznym zjawiskiem też temu trendowi wartość na pewno przyglądać w kontekście naszych właśnie wyborów energetycznych w tyle lat energetycznym świata, który pani przed chwilą przytoczyła paliwo jądrowe to raptem 4% tak dokładnie pamiętajmy, że wśród odnawialnych źródeł energii główną rolę wciąż odgrywa energetyka wodna natomiast rośnie udział tych innych odnawialnych źródeł energii czy to będzie fotowoltaika energia słońca czy czy energetyka wiatrowa zamiast wciąż oczywiście głównym źródłem odnawialnym napędzający się tak można powiedzieć to gospodarka jest karetka wodna natomiast te wybory energetyczne współczesne, jeżeli nasz bilans jest oparty na ropie węglu i gazie oczywiście są bardzo określone konsekwencje dla środowiska naturalnego mówi to zarówno o wydobyciu transporcie, jaki później przetwarzaniu tych, że pierwotnych nośników energii po takie nazywane też, że pierwotne nośniki energii trują się i zanieczyszczeniem środowiska naturalnego i oczywiście z emisją gazów cieplarnianych są przede wszystkim dwutlenku węgla co jest oczywiście główną przyczyną obserwowanych już obecnie zmian klimatu w związku z tym doprowadzenie do sytuacji, które nasz sektor energetyczny będzie funkcjonował już bardziej zrównoważony sposób a, a miejmy nadzieję za te kolejne 3 dekady w wielu miejscach na świecie te emisje netto sektora energetycznego szerzej o emisji co 2 będą mocno zminimalizowane mamy już za mała, gdzie mogę o tym również porozmawiać o całe problematyce klimatycznej energetycznej też ważne zmierza właśnie ku realizacji tego wymiaru ekologicznego, czyli nasza konsumpcja i produkcja energii mają być zrównoważone w tym sensie, że w 2 jak najmniejsze szkody dla środowiska naturalnego i oczywiście ograniczyć wpływ tego sektora w obserwowanych zmianach klimatu co co jest oczywiście tutaj największym naszym współczesnym wyzwaniem i ten z kolei oczywiście służą wszelkie procesy transformacji energetycznej, czyli tego przechodzenia na odnawialne przede wszystkim odnawialne źródła energii zwiększenia efektywności energetycznej to jest absolutne słowo Kluth zrównać się o tym ekonomicznym wymiarze bezpieczeństwa i ekologicznym niestety też najbardziej zaniedbywane obszar bezpieczeństwa energetycznego mówi zarówno w Polsce, jaki o w ogóle państwach Unii Europejskiej, o co chodzi o to, żeby nasza energetyka była w tym sensie konkurencyjna, żebyśmy jako gospodarka potrzebowali znacznie mniej energii konsumować, żeby się rozwijać niż inne państwa te 21 wskaźnik efektywności energetycznej im mniej dane państwo potrzebuje konsumować na społeczeństwo potrzebuje konsumować energii wytworzyć jednostkę PKB nic bardziej konkurencyjne względem in tylko, że to właśnie wymaga działań na rzecz oszczędzania energii zarówno na tym poziomie gospodarstwa domowego, czyli naszym poziomie jak i poziomie przedsiębiorstw przy poziomie całej całego systemu rzecz jasna całego państwa i gospodarki no to nas prowadzi oczywiście już bardzo prostą ścieżką ku bezpieczeństwu ekologicznemu klimatycznemu raport światowej komisji do spraw środowiska rozwoju rok uwaga osiemdziesiąty siódmy ludzkość będzie musiała stawić czoła 2 wielkim zagrożeniom pierwsze związane jest z rozprzestrzenianiem broni nuklearnej drugie to degradacja środowiska naturalnego w skali całego świata przy czym nie jest to prognoza przyszłości, ale fakt, który ma miejsce właśnie tu i teraz przypomnę rok 1987 na wielu chyba wówczas wydawało, że to jest jednak pieśni bardzo odległej przyszłości niestety tak niestety wielu tak się wydawało ja pamiętam moje pierwsze lektury raportów IPC, czyli międzyrządowego panelu do spraw zmian klimatu i czy jest to są tysiące naukowców które, którzy pracują zbierają informacje na temat dotychczasowych badań z gości z całego świata w zakresie zmian klimatu to są też analizy danych z ziemskich i nie tylko ziemskich punktach czy u nas też punktów obserwacyjnych i te raporty, które o również opierały swoje tutaj wnioski na analizach wyników modelowania ówczesny niedostępnego modelowania zmian zachodzących w chińskim systemie klimatycznym do Johna z lat dziewięćdziesiątych i wnioski z lat dziewięćdziesiątych w ten sposób one terenu określanego alarmistyczne tymczasem jak dziś zaglądamy do tych raportów okazuje się, że one mocno nie oszacowała tego co my obserwujemy już w 2021 do szacowania zagrożenia ryzyka absolutnie tak to oczywiście spowodowane tym, że te parametry pracy zmieniają się w ogóle moc obliczeniowa komputerów 2 modele z dzieckiem systemu klimat trzeba oczywiście są udoskonalane czy nasza wiedza jest oczywiście pogłębiania mamy coraz nowe parametry, czyli te nowe dane to student wkomponowane i na tej podstawie no te prognozy zamiast zamiast wylewać na trochę optymizmu są coraz gorzej widział, że dobrze teraz oraz oczywiście bardziej alarmistyczne to zmierza właśnie to do tego, że chociażby pamiętam, że w tych raportach z lat dziewięćdziesiątych ust przewidywano, że przekraczanie tzw. punktu krytycznego chińskiego systemu klimatycznego tylko do nieodwracalnych zmian i punkty krytyczne chociażby topniejąca, topiąc lądolód Grenlandii czym to pieniądze pokrywa lodowa oceanu arktycznego, a arktycznego Antarktyda zachodnia Dallas kilku kilka kilkanaście punktów krytycznych nieodwracalne długofalowe zmiany ziemskim ekosystemie one miały następować przy podniesieniu temperatury powierzchni ziemi o 45 stopni, czyli Celsjusza w porównaniu do do tej epoki przed industrialne tymczasem już obecnie, kiedy osiągnęliśmy ten poziom wzrostu temperatur myślimy o 1 °C dusz przypomnę wszystkim że, że ten poziom został osiągnięty i teraz zgodnie z porozumieniem paryskim mamy czynić wysiłki wszystko jest tylko w naszej mocy by nie dopuścić to do wzrostu wyższego jak te 1,5 do 2 °C do końca tego stulecia no obserwujemy, że dzisiaj przy przekroczeniu 1 °C te zmiany absolutnie obserwujemy czy jesteśmy coraz bliżej przekraczania tychże punktów krytyczne, czyli dojścia do momentu, kiedy zmiany będą nieodwracalne, a wpływ przekroczenia np. ustępowanie Antarktydy dziś tam zachodniej na na pozostałe punkty krytyczne tego ziemskiego systemu klimatycznego będą to, żeby projekt niewyobrażalne, bo zapewne dla ich wielu klimatologów do to dziś jest wyobrażalne jest też problem oni to wytłumaczyć jak to wygląda, ale perspektywy tutaj nie klimatologów, czyli nas jest naprawdę nie wyobraża, czyli to do jakiej skali zmian będzie dochodziło ze wszelkimi tego aplikacjami dla bezpieczeństwa Międzynarodowego jeszcze dopytam pani profesor bardzo ciekawy wątek zmiany w postrzeganiu bezpieczeństwa ekologicznego klimatycznego w ramach bezpieczeństwa Narodowego, bo najpierw to było tak, że badacze przestrzegali przed tym, że zmiany klimatyczne mogą doprowadzić to migracje ekologicznych konfliktów zbrojnych to zresztą też nieodległej przyszłości widzieliśmy tak ludność Afryki zepchnięta przez morze Śródziemne do Europy to wypchnięcie było spowodowane nie tylko wojnami nie tylko pragnieniem lepszego spokojniejszego bardziej dostatniego życia, ale także zmianami klimatycznymi rzecz jasna, które zachodziły i zachodzą w Afryce, ale potem zaczęto koncentrować się nie tylko na takich zagrożeniach, które mogą do nas przyjść, ale przede wszystkim na tym, żeby zapewnić warunki egzystencji naszemu społeczeństwu naszemu narodowi mówi oczywiście myśleniu elit politycznych, a także też zmiany w społeczeństwach jednostki zaczynają wymagać od polityki od polityków, żeby mogło oddychać czystym powietrzem, żeby mogli pić czystą wodę, żeby było dużo zieleni wokół nie tylko, żebyśmy byli bezpieczni pod względem klimatycznym ekologicznym, ale także, żeby komfort naszego życia był wyższy, a nie coraz gorsze to prawda rola społeczeństwa jest tutaj i zapewne nie doceniano wystarczającym stopniu także przez badaczy bezpieczeństwa Międzynarodowego natomiast faktycznie to tu jest, zwłaszcza demokratycznych państwach oczywiście kwestią tych nacisków idących ze strony społeczeństwa, które staje się społeczeństwem świadomym myślącym, obserwując zachodzące zmiany i wymagających określonych działań od polityków, ale tutaj być może może PiS, który zaskoczy natomiast rzeczywiście te zmiany zachodzą też pod wpływem jednak samo refleksji decydentów politycznych w tym sensie marzyć nie może tych może mądrych myślących czytających może wtedy w dobrych Suwała bardzo dobrze w wypadkach akta, bo to jednak o to chodzi czyli, żeby żeby, żeby tu też jest także ta zmiana w sposobie myśleniu następuje z dnia na dzień no to proces oczywiście długoletni tak to samo przez działy się w stanach Zjednoczonych czy nasz drugi największy na świecie w Chinach, gdzie większość państw odpowiedzialny za emisję co 2 i cóż przez przez już pomija administrację oczywiście poprzednią natomiast za czasów chociażby prezydenta Busha zamawiali najpierw raport jest wśród różnych środowisk eksperckich od środowisk wojskowych przez właśnie środowiska badaczy bezpieczeństwa po właśnie klimatologów itd. tak dalej, żeby w którymś tam z kolei w raporcie departamentu obrony czy raport służb wywiadowczych jasno powiedzieć, że zmiany klimatu stanowią bardzo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa Narodowego Stanów zjednoczonych i od tego momentu kiedy wysłany został taki sygnał jednoznaczny w zasadzie sygnały z różnych środowisk to nie mówimy, że teraz na środowiska ekologiczne będą też sygnały wysyłać te powiedziałam środowisko wojskowych środowisko badaczy bezpieczeństwa tak dalej tak dalej wysyła sygnał to jest największe zagrożenie bezpieczeństwa Narodowego Stanów zjednoczonych także z perspektywy działalności różnych operacji w wojskowe z perspektywy chociażby baz wojskowych rozlokowanych na całym świecie, którym także np. grozi zatopienie da na to czy jedna z implikacji bez zmian klimatu dla bezpieczeństwa i rozpoczyna proces uzmysławiają sobie wtedy decydentów politycznych Stanach Zjednoczonych niewielkie zagrożenie bezpieczeństwa i następnie przekłada się na konkretne działania chociażby przystąpienie właśnie do do porozumienia paryskiego to samo dotyczy chińskiej Republiki ludowe czy mówimy teraz w państwie demokratycznym największą odpowiedzialny tutaj za współczesne emisję co 2 do atmosfery i cóż od paru lat widzimy wielką zmianę pozytywne wprawdzie w retoryce i deklaracjach Chin, które nie tylko przyłączyły się ratyfikowały porozumienie paryskie zadeklarowały, że do 2030 roku osiągnął szczyt emisji dwutlenku węgla do atmosfery, a przecież w zeszłym teraz mamy 2021 wiedzą państwo ten czas trochę dziwnie płynie teraz w okresie pandemii takich w grudniu 2020 roku zaczął się zastanowić, w którym teraz jesteśmy momencie w każdym w grudniu 2020 roku po raz pierwszy Chiny zadeklarowały cel neutralności klimatycznej na do 2060 roku samo dekadę później niż powiedzmy ten cel dla Unii Europejskiej Japonii Korei Południowej, więc to są wielkie zmiany, które obserwujemy teraz tak one wynikają z kalkulacji po pierwsze, tu jest zagrożenie bezpieczeństwa będzie zagrożenie bezpieczeństwa Narodowego tych państw jest świadomość podstawowa druga sprawa to jest to co też regulacje dotyczące wzrostu gospodarki i jest jasne, że inwestowanie dzisiaj to co nazywamy transformacją energetyczną czy właśnie dostosowywaniem naszego sektora energetycznego i w tym obszarze produkcji konsumpcji energii będzie opłacalne po prostu dokładnie tak i do tego nawet w Polsce nikogo nie trzeba specjalnie przekonywać branża doskonale to wie, że takowym wyczuwa biznes bez bezproblemowo mamy takie konferencje trop odbywający się największy w Polsce Europa UR oraz na pół roku się odbywają pamiętam czas, kiedy w nikt nie mówił o odnawialnych źródeł była energetycznie parę lat temu na tym, że właśnie konferencjach atak od 4 czy 5 latach, więc tylko grze z decyzją o odnawialnych źródłach energii ma tutaj nie ma casu klimat węgla tam jest od lat, ale są wiatraki tak tak sobie taki jest fotowoltaika oczywiście tak różne innowacyjne technologie, które potencjalnie mogą tutaj przy różnych biznes wie co do tego nie ma nie ma żadnych wątpliwości że, że biznes wie to jest przyszłość to się opłaca, a ta efektywność kosztowa tylko z roku na rok rośnie w zasadzie nie ma innej drogi powiedzmy sobie szczerze tak nawet tak nie ma dla tych tak jak mówił myślących nie ma innej drogi, bo to jest przyszłość, bo to jest kwestia tej innowacyjności gospodarki nadchodzących dekadach dyskrecja się konkurencyjność gospodarki, która będzie też efektem właśnie tej konkurencyjności cenowej energetyki itd. tak dalej, więc wielu wielu czynników albo się bardzo ciekawą sprawę, a propos pandemii covid-u tak tak koniecznie profesor powoli zbliżamy się do końca naszej audycji chciałbym poprosić o skompletowanie bezpieczeństwa energetycznego klimatycznego ekologicznego 1 zdaniem chciałabym jeszcze zapytać koniecznie o bezpieczeństwo zdrowotne, bo to jest kwestia, która jest tu i teraz, która rozgrywa się w przyszłym przyspieszy one w tempie naszych oczach tak niestety ich czy konkluzje energetyczną klimatyczną ekologiczna jest taka, że nie ma odwrotu idziemy w kierunku odnawialnych źródeł energii nie ma odwrotu idziemy w tym odnawialnej energii, ale ja czytam od siebie, że to nie wystarczy znaczy to na pewno nie wystarczy musi zmienić się też model konsumpcji energii czy te inwestycje efektywność energetyczną one są jednak najtrudniejsze to widzimy nawet teraz, kiedy docenialiśmy komisja europejska oceniała narodowe plany państw członkowskich, które właśnie o tym w tej oceny miało wynikać czy będziemy w stanie spełnić cele polityki klimatyczno-energetycznej 2030 roku i co się okazuje najsłabsi jesteśmy w tych możliwościach realizacji celu poprawy efektywności energetycznej, więc nie tylko OC, ale także właśnie inwestycje w absolutnie poprawę efektywności energetycznej całej gospodarki wiemy pani profesor, że w historii ludzkości znacznie więcej osób zginęło w wyniku chorób zakaźnych właśnie niż konfliktów zbrojnych, a jednocześnie przy pani, że żadna ze współczesnych epidemii pandemii nie skutkowała taką skalą implikacji dla bezpieczeństwa Międzynarodowego, a także takim wzrostem zbiorowej świadomości w zakresie powiązań między zdrowiem publicznym bezpieczeństwem Narodowym i międzynarodowym żadna ze współczesnych epidemii pandemii tylko covid zmienił to myślenie postrzeganie bezpieczeństwa zdrowotnego w kontekście bezpieczeństwa Narodowego Międzynarodowego właściwie ze zdrowiem się co 4 i w jaki sposób mogę rozwinąć dokładnie to myślę oprócz chociażby z samego zrzucenia uwagę uwagi pani pana na fakt, że jesteś pierwszy raz, kiedy ja, mimo że przez lata pisano o różnych wymiarach bezpieczeństwa Międzynarodowego tych nie militarny wymiar pierwszy raz także napisałam o bezpieczeństwie zdrowotnym, czyli także moją świadomość po prostu pandemia zmieniła zakreślić wagi rozprzestrzeniania się do różnych patogenów co ciekawe oczywiście, ponieważ zajmuje się głównie w badaniach problematyki energetycznej energetycznej klimatycznej postrzegam to jako takie ostrzeżenie znowu przed tym co możemy mieć do do czynienia z 2001. wieku po jednak cieplejszy klimat sprzyja sprzyja rozprzestrzenianiu się różnych patogenów i w tym sensie rzeczywiście jeszcze bardziej powinniśmy być wyczuleni na temat bezpieczeństwa zdrowotnego dodam jeszcze 1 bardzo ważną rzecz w tym kontekście bezpieczeństwa zdrowotnego mianowicie Eko badacze bezpieczeństwa postrzegane są to kategoria sposób nie płócienny chodzi o to, że nie możemy wybiórczo skoncentrować na 1 sektorze bezpieczeństwa zaniedbywać inne, bo naczynia połączone tak dokładnie znacznie połączone, czyli zaczyna nam się w sektorze bezpieczeństwa zdrowotnego problem tak zjawisko, które urasta do rangi globalnej pandemii zaczęło się nam to zagrożenie w sektorze bezpieczeństwa zdrowotnego i jesteśmy na początku 2021 roku nie dość, że nie jesteśmy w stanie jeszcze nie widzimy tego światełka w tunelu mimo szczepione po problemy dystrybucji podaży tak danej to widzimy, że w ciągu roku pandemia uderzyła bardzo wiele innych sektorów bezpieczeństwa od bezpieczeństwa społecznego przez bezpieczeństwo żywnościowe w wielu regionach świata, czyli tutaj bezpieczeństwo dostępu dowody, bo np. w regionach konfliktów zbrojnych znaczne ograniczenia musiały być wprowadzone dla możliwości dostarczenia pomocy humanitarnej co tylko powoduje, że ta pomoc po prostu nie dociera do najbardziej potrzebujących czy to w Jemenie mali czy raty musimy różnych innych też miejscach globu w tym roku w kontekście mówić czy tam się toczą konflikty zbrojne mamy do czynienia, że już nie ekstremalnymi zjawiskami klimatycznymi i do tego jeszcze covid 19 uderza także przecież w tamtych regionach świata i ogranicza możliwości dostaw pomocy humanitarnej i znamy implikacje dla wielu wymiarów bezpieczeństwa oczywiście z perspektywy świata tutaj naszego Zachodniego bezpieczeństwa ekonomicznego to chyba nikomu nie trzeba tłumaczyć jak silne są implikacje dla właśnie bezpieczeństwa ekonomicznego i jakie zdanie muszę prosić pani profesor postulował zatem niepodzielny myślenie o bezpieczeństwie, czyli myślenie, w którym żaden z tych żadne z wymiarów bezpieczeństwa nie jest zaniedbywane postrzegane są dokładnie te naczynia połączone i pamiętajmy że, że bezpieczeństwo jest absolutnie bezcenne warto tutaj o niego walczyć we wszystkich tych możliwych wymiarach i my jesteśmy też częścią tego procesu także nie nie tylko z perspektywy państwa, ale też od nas bardzo wiele zależy czy na ile będziemy bezpieczni i w sensie bezpieczeństwa klimatycznego i wielu wymiarach także nasza rola jest tutaj też sporo do odegrania prof. Kamila Wrońska wydział nauk politycznych jest tu już w międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego współautorka książki bezpieczeństwo międzynarodowe była moim państwa gościem pani profesor bardzo dziękuję rozmowa bardzo dziękuję państwu dziękuję za wspólnie spędzony czas zapraszam na sprawy różne już za tydzień w niedzielę po dwudziestej drugiej, a teraz życzę państwu spokojnej nocy dobrych snów do usłyszenia Zwiń «

Bezpieczeństwo państwa niejedno ma imię

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: SPRAWY RÓŻNE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

Zapraszamy na wycieczkę po Europie. Nieważne czy spojrzycie w lewo czy w prawo, na pewno zobaczycie... inflację

Przegląd prasy ekonomicznej

"Aby sytuacja dzieci w Polsce przeszła przemianę, musi zmienić się podejście społeczne"

"Dewastacja polskiego prawa jest taka sama jak w Związku Radzieckim"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL