Wolność mediów w Polsce. Jeśli UE nie zareaguje, skończymy jak Węgry

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Mikołaj Lizut kłaniam się państwo się na minutę minęło południe, a w dzisiejszym programie Dominika Bychawska Świniarska prawniczka Helsińskiej fundacji praw człowieka dzień dobre dzień dobry witam panie redaktorze witam państwa i Anna Szymańska artykuł w Getin dzień dobry dzień dobry witam państwa serdecznie raport przygotowany przez ITI, czyli International przez Instytut na temat mediów w Polsce bije na trwogę jego tytuł to demokracja w odwrocie, choć ograniczenie Rozwiń » wolności mediów w Polsce ten raport jakoś połączył się w czasie z projektowanym przez rząd nowym podatkiem czy raczej haraczem od reklam czy to jest powód do niepokoju czy już do dzwonów na trwogę może najpierw pani Anna Szymańska ja myślę, że to już jest niestety ten taki moment bardzo poważny, kiedy mamy do czynienia już takim ostatnim dzwonkiem jeśli chodzi o za reagowanie na na to co się dzieje z wolnością mediów w Polsce ja myślę, że akurat dobrze się stało, że ten nasz raport, który został stworzony pod przewodnictwem Internacional przez Instytut tele z wpisanie tego raportu zaangażowane było kilka międzynarodowych organizacji to w akurat się w zeszły w czasie stąd z tym protestem mediów stąd z tym haraczem jak to pan powiedział myślę że, że już w tym momencie też w Europie jest coraz mniej złudzeń na temat tego co co się w Polsce dzieje myślę że, że to dobrze bo, bo ten protest pokazał i w Brukseli i w stanach Zjednoczonych że, że sytuacja się naprawdę poważna tej ustawy o nowym podatku od reklam jeszcze nie ma no zobaczymy jak to się skończy z 1 strony widać oczywiście do dużą determinację ze strony rządzących, ale wiemy też np. z koalicjantów, czyli porozumienie Jarosława Gowina no łagodnie rzecz ujmując to nie są entuzjaści tego nowego projektu, zwłaszcza że nie był z nimi konsultowane, ale jeśli chodzi o przepisy i praktyki związane z mediami już obowiązujące w Polsce co to co budzi największy niepokój pani Dominika Bychawska z Czerska ja myślę, że ten ostatni raport i ustawy musimy trochę patrzyć na to wszystko w szerszym kontekście, czyli popatrzyć sobie co się działo z mediami od 2015 roku i tu zauważamy, że po pierwsze w zasadzie tylko zaraz po objęciu władzy przez rządy PiS mamy przejęcie mediów publicznych przez wejście w życie bardzo kontrowersyjnych ustaw wprowadzenie rady mediów narodowych organu totalnie zależnego od władzy następnie następnie mieliśmy próbę repolonizacji mediów szczęśliwie przepisy unijne były tym takim buforem, który powstrzymywał to niewiele ma niewiele doznało jeśli chodzi np. o o Polska Press, który właśnie został z repolonizacją one to znaczy przypomnijmy, że PKN Orlen kupił te wydawnictwa grupujące bardzo wiele lokalnych tytułów prasowych repolonizację to znaczy odkupił od niemieckiego wydawcy tak oczywiście i do tego mamy przecież jeszcze decyzji UOKIK-u, która jest zupełnie innym kierunku jeśli chodzi o radiu Zet i gore to wszystko składa się na taki taki obraz medialny, który tak naprawdę preferuje się ostro media prorządowe współdziałające współgrające z partią u władzy, a wyklucza się coraz bardziej te, które są krytyczne i niezależni i niezależne wiemy, że od początku władzy PiS było udar udostępnia od udaremniła tak naprawdę kontakty niezależnych dziennikarzy też sporo głównymi politykami z oficjelami u władzy pamiętamy kwestie wpuszczania do chociażby uda busa w trakcie kampanii wyborczej tylko wybranych dziennikarzy właściwej opcji to wszystko budzi taki rodzi taki klimat no dosyć dużego niepokoju, który jeszcze zaostrzył się w w trakcie pandemii wprowadzane zapowiedział obecna władza przyjęła taką strategię, że z dziennikarzami jej niechętnymi po prostu nie rozmawia trochę jak kościół katolicki w Polsce, który też może zwyczajnie nie udziela informacji tym, którym nie chce ich udzielić i co więcej ta strategia można powiedzieć jest dość skuteczna patrząc na sąd w Lesznie niestety się udziela, bo wiemy że, że też pewne ruchy społeczne lub mniej lub na bardziej nam bliskie też potrafiły wykluczyć dziennikarzy z kolei telewizji polskiej z różnego rodzaju eventów to wszystko jest bardzo groźne, bo to po podkopuje brzydko mówiąc czy czy powoduje, że ta ufność wobec dziennikarzy czy zawodu dziennikarskiego cały czas spada, gdzie w ogóle retoryka wobec dziennikarzy ze strony władz czy ze strony nawet opozycji jasno nie najlepsza i pamiętam takie stare badanie Cambridge jeśli się nie mylę prof. Zielonki przeprowadzone 12 lat temu, którą wskazywano, że dziennikarze w Polsce cieszą się bardzo duża społecznym zaufaniem dużo wyższym niż księża czy lekarze było bardzo zadziwiające, bo to był fenomen na skalę europejską myślę, że to w ostatnim czasie drastycznie się zmieniło i oprócz tego nastawienia negatywnego polityków do czy oficjeli generalnie do dziennikarzy dochodzą kwestie prawnego molestowania brzydko mówiąc przez wszelkiego rodzaju postępowania o zniesławienie procesy cywilne bardzo szerokie próby wprowadzenia zabezpieczeń powództwa zasadzie w takim zakresie, żeby blokować informacje na pewne niewygodne tematy do tak, ale sądy na ogół tutaj jednak nie stosują drastyczny sposób tych zabezpieczeń powództwa czy rzadko się też zdarza nie mam danych oczywiście, żeby kogoś z dziennikarzy sąd wskazał np. art. 200212, czyli kodeksu karnego skazać wskazuje nie wskazuje na karę pozbawienia wolności ale, ale wskazania od 20152018 roku statystyki skazań w 2 tylko 212 z § 2 dotyczącego mediów podwoiły się, jeżeli osoby główne osoby w państwie myślę o m.in. Jarosławie Kaczyńskim uciekają się do art. 212 same z niego korzystają daje to niestety bardzo zły przykład dla pozostałych polityków nie mówiąc już dla polityka samorządowych i jak bardzo komplikuje życie w prasie lokalnej, która i tak już niema łatwej liniowym od konkurencji właśnie prawda to wszystko składa się na niezbyt wesoły obraz wracamy do naszej wracamy do naszej rozmowy tuż po informacjach Radia TOK FM Joanna Szymańska artykule Getin i Dominika Bychawska Sieniawska prawniczka Helsińskiej fundacji praw człowieka to goście dzisiejszego program, a teraz na poważnie Dominika Bychawska Sieniawska prawniczka Helsińskiej fundacji praw człowieka i Joanna Szymańska art. Marcin są ze mną w programie rozmawiamy o raporcie przygotowanym przez pod auspicjami ITI dotyczy toczącym mediów w Polsce ten raport jest właściwie jednoznaczne to znaczy mówi o o tym, że wolne dziennikarstwo w Polsce powoli umiera i oczywiście to są najróżniejsze przykłady działań obecnej władzy wobec wolnych mediów przez 5 lat rządów PiS no ten wpływ na media jest przede wszystkim negatywne dość tutaj wymienić przejęcie właśnie z prostytuowania mediów publicznych przemiana ich jednoznacznie w tubę propagandy propaganda ową obecnej władzy to są różne działania restrykcyjne dziennikarze, a także mediów, które władze patrzą na ręce, ale ja chciałbym zadać panu paniom też pytanie przewrotne czy nie jest czasem tak, że w ogóle kondycja mediów i zawód dziennikarza pokazuje się właśnie wszędzie na świecie jest to efekt internetu może pani Anna Szymańska to znaczy ja myślę, że jednak wyzwania, które teraz stoją przed mediami w Polsce są tak oczywiście ma pan ma pan też rację, ale w raporcie mówimy o konkretnych przykładach takich takiego strategicznego atakowania niezależnych mediów i chciałabym się tu odnieść to co pan do tego co pan powiedział przed przerwą, że to prawda są te pozwy przeciwko dziennikarzom, ale one zazwyczaj sądy się dobrze tam zachowują tak to ludzie nie są wskazywani, ale to właśnie wg nas nie o to chodzi to po angielsku coś na złe ślad czy strategiczna akcja prawna przeciwko udziałowi w życiu publicznym bardzo często w tych sprawach w tych pozwach nawet nie chodzi o to, żeby wygrać, ale zagrożone jak rozumiem tak dokładnie i to są to są też ogromne koszty takich spraw Gazeta wyborcza od 2015 roku ma ponad 50 to też są inne media tak jak polityka oko Press czy Onet jeden z dziennikarzy powiedział mi przy pisaniu tego raportu, że w jego tylko w sprawach już te koszta sądowe koszta adwokata na to wszystko już wyniosło 70 000zł, a sprawy jeszcze się toczą, tak więc to są też takie to taka repolonizacja, że tak powiem tylnymi drzwiami nie ma może w żadnej ustawy nadany moment, ale te wszystkie działania w tym ten nowy pomysł tym podatkiem to są też taka wg nas skoordynowana akcja przeciwko przeciwko niezależnym wasza bardzo często te pozwy wobec dziennikarzy i poszczególnych redakcji są finansowane przez instytucje państwowe czy tak naprawdę no te koszty podróży nasze podatki podatnicy tak no właśnie, ale wracając jeszcze do do sprawy, bo no, bo widać z tego raportu jak bardzo źle jest w Polsce ta władza po prostu nie cierpi wolnych mediów są każda władza każdej władzy media powinny patrzeć na ręce to jest po prostu jeden z takich ważnych elementów demokratycznego systemu czeka Balazs po prostu media wolne media są przede wszystkim dla rządzonych rządzących to właśnie obywatelom powinny one służyć i w Polsce rzeczywiście ta sytuacja jest zła jeśli powie coraz gorsza, ale chciałbym powrócić do do swojego pytania odnośnie kondycji mediów w ogóle wiemy jak ogromnym problemem są np. efekt newsy i to, żeby to, żeby szukać zdobywać informacje z dobrych sprawdzonych źródeł to jest problem nie tylko w Polsce, ale chyba wszędzie na sieć pani Dominika Bychawska z Czerska zdecydowanie to jest to jest problem, ale też pokazuje nam, że w tym momencie, kiedy te w tej newsów, ale tego natłoku internet to i informacji w internecie mamy tak duża jest tym bardziej potrzebne poważne dziennikarstwo dziennikarstwo oparte na fakty kingu na na sprawdzeniu wiadomości i ona ma tu olbrzymią rolę do do odegrania i jeżeli chodzi o samą walkę swej newsami i dezinformacją w internecie pomału to zaczyna być regulowane Unia europejska pracuje nad 2 projektami ustaw Digital Service act in vitro market act, które mają jakość te media szczególnie media społecznościowe duże Platformy internetowe zobowiązać do walki swej newsami też, nakładając ewentualnie karę w momencie, kiedy nie będą się do tego stosowały mamy podobne ustawy, które już obowiązują od bodajże 2017 roku w Niemczech niestety u nas też próbuje wprowadzić taką ustawę to jest trochę niecelowe, zważywszy na to, że zaraz będziemy mieli prawdopodobnie regulacje unijne i tak będziemy musieli wszystko co w tej w tym projekcie zostało zawarte zmieniać, niemniej jednak przed nami Unia europejska, bo oczywiście sytuacja w stanach jest zupełnie inna i podejście do wolności słowa jest troszeczkę inne przynajmniej Unia europejska stale stara się cywilizować przestrzeń medialną też orzecznictwo międzynarodowe w tym szereg orzeczeń europejskiego Trybunału praw człowieka jednak w tym w tym pomagają raport mówi o wielu podobieństwach pomiędzy polską, a sytuacją na Węgrzech z mediami no mam wrażenie jednak sytuacja na Węgrzech poszła jeszcze dalej to znaczy rząd Viktora Orbána właściwie zlikwidował wolne media albo te media, które były krytyczne wobec władzy w analizowanej przejął albo właśnie docisnął przy pomocy różnego typu regulacji także finansowych no myśmy mieli w zeszłym tygodniu Szcze bez precedensu protest wolnych mediów media bez wyboru protest bez precedensu, bo w właściwie zniknęły główne stacje telewizyjne programy radiowe, a prasa na pierwszej stronie wydrukowała czarne strony z ze swoim apelem do rządzących to jest także protest niezwykły także przez to, że na ogół media ścieżką konkurują ze sobą o zarówno uwagę widzów jaki, jaki o zyski z rynku reklamowego tym razem właściwie stanęły ramię w ramie to jest rzeczywiście niezwykła sytuacja prawda też chyba pokazuje na powagę sytuacji, że jednak media próbują pokazać nie tylko naszej władzy, ale też myślę, że Rze, że z zagranicy myślę szczególnie Unii Europejskiej, że to jest ostatni dzwonek, żeby zareagować i tu pan redaktor wspomniał o Węgrzech tu Unia europejska zupełnie nie zdała egzaminu i pozwoliła na to, że w przeciągu 6 lat 80% mediów na na Węgrzech jest zupełnie poddane czy pod wpływem partii rządzącej i ten protest jak rozumiem też pokazać właśnie społeczności międzynarodowej, że Rze, że należy działać i może nie przespać tak jak przy okazji Węgier w tej sytuacji, ale to daje to daje jak rozumiem pewną nadzieję rasowych Jarosławowi Kaczyńskiemu, że można domknąć ten system można zdławić wolne media i właściwie nikt nie stanie jeśli chodzi o Unię europejską ich obronie każda skutecznie no tak było przynajmniej w sprawie Węgier i tu Węgrzy w wcześniej zaczęli ten proces Grecja może zabrzmieć pesymistycznie, ale jeszcze wszystko przed nami jest właśnie nie będzie żadnej żadnej reakcji jeśli jest w jaki sposób to co się teraz nie nie odwróci to niestety wszystko jeszcze przed przed polską te porównania one są bardzo częste, aczkolwiek trzeba pamiętać, że na Węgrzech jest jednak trochę inny system ta po tych przemianach transformacyjnych tam taki system oligarchiczny się wytworzył, więc Orbán przejmował media w większości właśnie przez swoich tam zaufanych oligarchów biznesmenów, a u nas my widzimy teraz coś takiego bezprecedensowego na skalę Unię europejską, czyli to coś pan redaktor wspomina przejęcie Polska Press przez spółkę skarbu państwa przez Orlen i to to jest tak naprawdę no w wielka sprawa, bo jeszcze za po opat zobaczyć, że Polska Press ma zasięg jak się pisze, że nawet 17 000 000 osób to przed nami wybory samorządowe wiemy, że partia rządząca nie zawsze była zadowolona z wyników w regionach to właśnie jest taki kolejny krok, który pokazuje, że wcale nie trzeba wprowadzać żadnych konkretnych ustaw repolonizacji, które by bardzo się oczywiście w Brukseli nie spodobały, bo byłyby w sprzeczności z z z prawem unijnym spodobały też by się w stanach Zjednoczonych ze względu właśnie pasaże kamery Ameryka Allen Amerykanie mają także w polskich mediach swoje inwestycje i na pewno by się to spotkało reakcje już spotykaną dosyć jednoznaczne reakcje na plany związane z nowym haraczem od reklam z ośrodkiem dosyć jednoznacznych reakcji ze strony nowej administracji dzioba 1 dokładnie, a w przypadku takie takie w takiej sytuacji, kiedy Orient po prostu wykupuje to tego konfliktu nie ma, więc to jest niepokojące też na to trzeba będzie dalej też zwracać uwagę, jaką stronę to to pójdzie skażona, że jest różnica między mimo wszystko z tym systemem węgierskim mnie co się bardziej kojarzy z tym jak na początku na początku rządów Putina Gazprom też no właśnie przejmował media niezależne układy przykłady coraz bardziej koszmarny bardzo serdecznie dziękuję za tę rozmowę Anna Szymańska artykule think i Dominika Bychawska z Karska prawniczka Helsińskiej fundacji praw człowieka były gośćmi programu, a teraz informacji Zwiń «

Wolność mediów w Polsce. Jeśli UE nie zareaguje, skończymy jak Węgry

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: A TERAZ NA POWAŻNIE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 20:00

Najnowsze Podcasty

Czy Warszawa nie umie się starzeć?

Serial o tym, jak powstawał "Ojciec chrzestny". Czy warto oglądać "The Offer"?

"Jak płakać w miejscach publicznych" Emilii Dłużewskiej

"Wędrówka tusz" - jakie jest miejsce zwierząt we współczesnym świecie?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL