największym wrogiem przyrody jest tron NIK, a covid to tylko wersja demo tego co może nas czekać jeśli nie przyjmiemy w końcu masowo do wiadomości że, niszcząc planetę niszczymy naszą przyszłość podstawą tej destrukcji jest światowy system produkcji żywności tak wynika z opublikowanego niedawno raportu think-tanku czata House fundacji Compassion in Łotwa Ming i ONZ przez ostatnich 50 lat to właśnie przekształcenie naturalnych ekosystemów uprawy lub pastwiska było
Rozwiń »
najpoważniejszą przyczyną zanikania naturalnych siedlisk zwierząt, a przez to dramatycznie szybkiego zmniejszania się bioróżnorodności na ziemi czym jest bioróżnorodność i dlaczego to od niej zależy nasze przetrwanie, a także jak powinniśmy ją chronić o tym dziś rozmawiam z moimi gośćmi Małgorzata Gołota zapraszam na klimat potrzebuje zmian musimy zmienić swoje przyzwyczajenia i nawyki codzienne proste czasem najprostsze stawką jest nasza przyszłość dlatego nadchodzi klimat zmian podcast ekologiczne Małgorzaty Gołoty dr Przemysław Nawrocki WWF Polska i Małgorzata Szadkowska prezeska polskiego biura Compensy min Łotwa większą dzisiaj moimi państwa gośćmi dzień dobry dzień dobry dobre zacznę od podstawowego pytania, czyli czym jest bioróżnorodność, bo to jest po pierwsze, temat tego odcinka drugie słowo, które ostatnio słyszymy dosyć często w dość alarmującym kontekście dość cięć groźnym kontekście, ale nie do końca chyba wszyscy je jesteśmy w stanie przyporządkować do jakichś naszych codziennych czynności codziennych zachowań nie jesteśmy w stanie dostrzec tej zależności pomiędzy stanem bioróżnorodności pomiędzy utratą bioróżnorodności, do której dopuszczamy, a tym jakich warunkach żyjemy i że będziemy w najbliższych latach najogólniej mówiąc bioróżnorodność to jeszcze różnicowanie świata jeszcze drzewek przy czym to zróżnicowanie oceniamy na kilku poziomach w tym takim najniższym wręcz się na biochemiczną poziomem różnorodności biologicznej to już się zróżnicowania na poziomie genetycznym w obrębie danego gatunku, który powoduje, że różne populacje tego samego gatunku inaczej wyglądają na choćby człowiek biednych rejonach świata będzie mają Jasną skórę błękitne oczy, a w innych rejonach świata bardzo ciemną skórę brązowe oczy to jest np. przejaw tego typu od bioróżnorodności drugiej parze bioróżnorodności to jeszcze bioróżnorodność na poziomie gatunków czyli o ile gatunków występuje na danym terenie, które powinny na tym terenie występować im więcej takich rodzimych gatunków związanych z naturalnymi ścieżkami bioróżnorodność wyższego na koniec mamy bioróżnorodność na poziomie systemu, czyli takich większych jednostek, na które składają się przeróżne gatunki ze sobą integralnie powiązane z takim typem lekarz systemu jest np. las naturalny takie jak Puszcza Białowieska czy rozległe otwarte bagna tak jak bagna biebrzańskie czy zalewana Dolina rzeki np. takie jak środkowa Wisła i wszystkie gatunki, które w tym właśnie typem takiego, jakby krajobrazy są związane roślinne wierzą, że głos drobnych organizmów, które nie dostrzeżemy pod gołym okiem one również panował oczywiście bioróżnorodności bakterię bieg ruszy tak dalej tej bioróżnorodności czy może właśnie raczej o jej utracie zaczęliśmy głośno mówić na całym świecie stosunkowo niedawno mówicie, że utrata bioróżnorodności przyspiesza na całym świecie, że tempo wymierania gatunków jest teraz kilka wielkości wyższe niż jego średnia w ostatnich 10 000 000 lat, kiedy ten proces się zaciął i dlaczego zyskał nasze tak szerokie zainteresowanie dopiero teraz proces wymierania byli zaradności generowane przez człowieka, bo o tym tutaj mówimy wbrew pozorom zaczął się nie teraz pani ani nawet nie w wypłacie przemysłowej tylko w zasadzie w momencie jak człowiek zaczął swoją wielką podróż po świecie jak nasi przodkowie 68 000 lat temu mniej więcej wyruszyli z Afryki na podbój innych kontynentów wszędzie tam się pojawił człowiek ginęła tzw. megafauny, czyli duże gatunki krzaków, które były najczęściej ssaków, ale nie tylko również gadów nic ich red, które były na bardzo cennym łupem dla dla łowców zbieraczy dlatego np. w Europie i Ameryce północnej nie mamy tych sympatycznych bohaterów SL animowanego filmu epoka lodowcowa mamy tu leniwców ziemi, które były w Ameryce północnej nie mamy na Rossie Włocha tych nie, dlatego że się zmienił klimat tylko, dlatego że te zwierzęta zostały wytępione na doszczętnie przez człowieka, jeżeli człowiek się pojawią na Wyspach tak jak np. na nowej Zelandii to również ginęły wielki gatunki tak jak olbrzymie nie lotne taki moe znacznie większa strusi to samo stało się z podobnym atakiem na Madagaskarze jak człowiek trafił na Madagaskar to również wyginęły nie lemur wielkości niedźwiedzie i podobnie wielkie gatunki torbaczy ścierali, gdzie tam dotarcie, niemniej jednak uświadomienie sobie tego, że tracimy gwałtownie bioróżnorodność wymieranie obecnie jest około, a czy studia dadzą nawet 10000× szybsze niż, gdyby nie było człowieka to jeszcze można opowiedzieć się dorobek ostatnich kilkudziesięciu latach, zwłaszcza ostatniego wieku czuje jego połowy w zasadzie, gdzie z powszechnym stosowaniem DT spowodowało, że zaczęły ginąć ptaki drapieżne on najwięcej kumulowały tej trucizny starszaków wędrowny przestał się rozmnażać się i zaczęły ginąć właśnie przede wszystkim duże ptaki drapieżne czy zaalarmowało ludzkość m.in. większe słynnej książce cicha wiosna, która pokazywała, że jeżeli będziemy dalej stosowali tego typu na szkodliwe substancje bronić świecie zaczną masowo ginąć tak jak już nie ma również my to m.in. spowodowało powstanie w latach sześćdziesiątych największych organizacji zajmujących się ochroną przyrody z takich jak światowa Unia ochrony przyrody już Jan i WWF, który bez nas miał za swoją główną misję i zdobywanie środków i wdrażanie różnych sposobów ochrony tych gatunków, które już 5 z kolei wskazywał jako zagrożone wymarciem, dlatego że już 5 stworzył liście gatunków, które są nim zagrożone wyginięciem w różnych kategoriach, czyli np. krytycznie jak i zagrożone bądź nawet takie, które już wymarły na wolności i oczywiście również takie gatunki, które są mniej zagrożone, ale również może spotkać taki los jak jak właśnie taki moc, a z kolei w UE od lat siedemdziesiątych prowadzi inwentaryzację liczebności populacji wielu gatunków Sejm po to, żeby ocenić czy liczebności kręgowców, bo tak właśnie zwierzęta zostały potraktowane jako miara jest stabilna spadać rośnie no niestety ten wydawany to co 2 lata od lat siedemdziesiątych raportu łatwo tak pan Rafał żyjącej planety pokazuje, że w ciągu 40 lat liczebność kręgowców, czyli ryt płazów gadów ptaków niższa w skali świata spadła aż o 68% co oznacza, że z każdym 10 kręgowców, które żyły na ziemi w latach siedemdziesiątych zostało obecnie zaledwie 3 w przypadku będą trudności gatunków związanych z 3 i ekosystemami, bo czwartki ten spadek jest jeszcze bardziej dramatycznym sięga powyżej 80 proc co oznacza, że z każdym 10 gatunków ryb płazów gadów ptaków ssaków żyjących w rzekach nad jeziorami na świecie 10 z nich zostało obecnie zaledwie 2, a takie połączenie się populację znaczy znać zaczną uginać miast masowo gatunki i ściąć tak dramatyczne alarmy, że jeżeli czegoś nie zmienimy w naszym postępowaniu podejściu do eksploatowania zasobów ziemi to czeka nas w niedługim czasie niestety może nawet kilkudziesięciu lat wymarcia około 1 000 000 gatunków trudno sobie taką liczbę nawet wyobrazić dziękuję chciałem jeszcze tak oni się do pytania, które pani zdała do tej kwestii, dlaczego teraz właściwie rozmawiamy o o bioróżnorodności Otóż tak nie jest, że ten temat pojawił się teraz tu dr Nawrocki wspominałem, że problem jest od dłuższego czasu natomiast pewnie będzie zgodna, że w tej chwili dopiero rozmawiamy o tym tak upubliczni pomyślimy ten temat, dlatego że postulat czy też wnioski z raportu, o którym też z nim rozmawiamy czy ten raport tam chaos na temat utraty bioróżnorodności tak naprawdę postulatu, który tam się pojawiają to są postulaty właśnie z lat siedemdziesiątych, ale znów tu tzw. Millennium ekologii głębokiej i jeżeli ktoś, jeżeli ktoś znaczną celem może po prostu wolność internetu szybko szybko zobaczyć to hasło, które tam padają też takie zadanie dla ludzkości w najbliższym czasie, a przypominam to Sejm zostanie rozpisany jeszcze sprzed 50 lat, a czy są to ile to nie zmieni jeśli chodzi o zadanie Delta ludzkości, które pojawiły teraz w tym procesie tam chaos ME pierwsze testy, które tam pada oddziaływaniu człowieka na ekosystemy właśnie na tym biura bioróżnorodności jest zbyt dużo, więc ten, ale mógł już podnoszą, kiedy druga kwestia, która tam głos wspomina, a że biuro radnej należy po prostu wszech miar chronić i człowiek nie ma prawie nie ma prawa i myślimy tylko troszeczkę kolektywnie uszczupla, czyli doprowadzać DM nośnik niszczenie pojedynczych EMG posłowie nie ma prawa ograniczać dzięki różnorodności no oczywiście wydaje się taka i jeden z najważniejszych postulatów, które nam się pojawia i który jak najbardziej teraz został powtórzony te 50 lat później w raporcie, że zmiany SA są absolutnie konieczna i takie fundamentalne zmiany zarówno pan pani w naszej mentalności powiedziałabym, ale też zmiany technologiczne i zmiany kwestia ekonomii i czytając nowy raport Evil tam basen czy postęp we współpracy z naszą fundacją to mówiąc szczerze jak bramy nie ma już załamana taka też powiedziałabym w ogóle zła, że do tego doprowadziliśmy, bo powtórzę jeszcze raz to co zostało opublikowane w zeszłym tygodniu w tym raporcie tych napraw tytuł jest mocno we wszystko zgrać się pojawia to jest powtórzenie haseł opisy niebezpieczeństw które, które nas czekają słonie, które byłyby powtarzanym 50 lat temu miała 50 lat niewiele zmieniło wszystko właściwie przyspieszyło i głos wniosek z zapłatą właściwie 2 wnioski, które się pojawiły jest w tym raporcie na temat bioróżnorodności na pierwszy, że nasz system produkcji żywności nasz system by żywnościowe jest główną przyczyną utraty bioróżnorodności tej tak ważnej, której wspomina już dr Nawrocki na drugi wniosek, które płynie z raportu udało się naprawdę przygnębiające, że bez reform tego całego systemu ten proces będzie jeszcze przyspieszał przyspieszał, a i tak naprawdę to zagrozi przetrwaniu ludzkiej populacji skoro zatem państwo oboje stwierdzać, że to nie jest nic nowego, że problem jest znane, jakkolwiek wydaje się, że jeszcze niedawno kilka dekad temu tą grupą, która wiedziała co się dzieje i jechał właśnie jakaś zależność zachodzi między bioróżnorodnością i stanem jako systemowa warunkami jakich żyją ludzie była to dość dość wąska grupa, niemniej jednak znano już wtedy w latach siedemdziesiątych postulaty propozycje rozwiązań i tych zmian na lepsze dalej jak to się stało, że przez ich kilka ostatnich dekad pozostawaliśmy tak na dobrą sprawę bierni wobec zjawiska utraty bioróżnorodności na świecie stanie się dosłownie mówiąc siła tego systemu żywnościowego, które sami stworzyliśmy silną oczywiście co nazywane jest w tej chwili to po jego nie jest w raporcie, ale cóż my Fundacja już od naprawdę wielu miast nawet 10 lat o tym mówi pani Marta pierwszego widzenia zwiększona konsumpcja spływała zaczęliśmy zużywać coraz większym tempie coraz więcej zasobów, które mamy na planecie oraz zeszliśmy, wytwarzając jedzenie wytwory wytwarzamy zresztą cały czas ponad miarę wytwarzanej żywności dużo więcej niż potrzebujemy co oczywiście spowodowało, iż mamy spadek też ceny żywności i ja powiedział, że to oczywiście jest szereg powiązań ale, ale straciliśmy szacunek do do jedzenia, które produkujemy, a jeżeli spojrzymy na liczbę i już jest z 1 strony, więc po prostu czytam, że mamy ponad 700 000 000 ludzi naprawiać cierpiących głód ponad 3 miliardy ludzi jest źle ożywionych pan to jednocześnie tak dużo jedzenia, z których 13 zaś wyrzucane, a jest po prostu planowane w różny sposób jest wyrzucana to jednak zadaje sobie pytanie które, którą pani zdawać jak to możliwe, że dochodzi do tej sytuacji, że tym dużo ludzi cierpi głód jest niedożywionych lub też jest zdziwiony, gdy trzeba pamiętać, że można dostarczyć sobie przecież odpowiednia ilość kalorii, bo bardzo zależy ile stanowi wciąż być w Wiśle Odrze mianem bardzo oczywiście o kwestie jedzenia, który ubogie w składniki odżywcze, ale bogaty kalorie i nie tylko powiedział, a jednocześnie zwiedzaliśmy nigdy nie było ważniejsze w tej chwili teraz faktycznie próbujemy się z tego wydostać, ale ja też powiedziałem chciałbym to wybrzmiało, że rozwiązania, które są proponowane wokół tematu bioróżnorodności czy wokół w ogóle tematu szeroko pojętej ochrony planety to jest za mało to co się dzieje zarówno takich poziomach lokalnych, ale też na poziomach międzynarodowych i ja uważam, że naprawdę musimy dokonać fundamentalnej zmiany raz systemu produkcji żywności musi się zmienić, ale też my mentalnie musimy się całkowicie przestawić, jeżeli wiemy, że sposób produkujemy żywność zagraża przetrwaniu naszemu no naprawdę ważne nie ma na co czekać nie możemy czekać kolejne 50 lat po prostu ktoś będzie za późno myślę sobie Drodzy Państwo, że działania najlepiej skłania nas na ludzi pełną świadomość zagrożenia pełna świadomość konsekwencji, jakie dane zachowanie czy dana zjawisko ze sobą pociągi, a więc co zmieni w naszym życiu powiedzmy trustu jasno głośno konkretnie utrata bioróżnorodności biologicznej ludności i konkretnych gatunków roślin zwierząt czym ryzykujemy de facto nie, robiąc nic albo, robiąc zbyt mało, jeżeli chodzi tu geo różnorodność w takim najprostszym ujęciu to nowość organizmów na ziemi między między nimi np. zapewniać to po prostu dostarcza nam pożywienia i nas chroni oczywiście byliśmy dużo innych funkcji, ale co się stanie co się właściwie już w tej chwili dzieje kiedy, kiedy tracimy tą pierwszą Rados, ponieważ zmniejsza się no właśnie liczba różnych gatunków czy ta roślina czy czy zwierząt zostaniemy sytuacji być może w pewnym momencie, w którym będziemy mieli tylko kilka gatunków roślin i niemożliwe będzie produkcję już dalej nasze naszej żywności ich do samego ZUS bierze pani co zresztą myślę, że to się bardzo ważna postać to się już w tej chwili dzieje z 1 strony, jeżeli chodzi o uprawę to mamy po prostu monokultury czy wszędzie uprawiana ta sama roślina pije nie ma w ogóle tego zróżnicowania też postępu zmian, czyli jednocześnie bardzo niszczy to dla tak, jeżeli cały czas w 1 obszarze ziemi uprawiana jest sama roślina to pociąga rocznik kolejny konsekwencji niszczymy gleby, na których po prostu dalszej perspektywie będzie niemożliwe niemożliwe uprawa kolejnych roślin, ale też nawet tych samych tak by apostołów my ze sobą tygrysy, bo czeka natomiast, jeżeli chodzi o zwierzęta częściowy wspomniał jeśli chodzi o zapylacze dzieci, które po prostu mamy mamy Tomasz ożywienia kwestia on umierania, który jest podnoszą też od wielu wielu lat jest to poważny problem, że one giną są obszary na ziemi, gdzie w dosłownie wypożycza się i przewozi się zapylaczy 1 miejsca drugie przez 1 rejonu drugi, żeby one pomogły no po prostu zapylać rośliny choć, żeby się i to jedzenie natomiast jeśli chodzi o zwierzętach takim praktycznym ujęciu, jeżeli ja także na statystyki i determinizm zresztą takie obrazowe, gdybyśmy mieli zważyć wszystkie ssaki naziemne, które źle to jest także 60%, czyli tych wszystkich ssaków, które mamy na całej planecie są zwierzęta hodowane na potrzeby naszych talerzy 36% to jest mecz lub Dżem i zaledwie 4% to są zwierzęta dzikie dres i jeszcze raz 60% to są zwierzęta, które hodujemy po to, żeby zjeść myślę, że to po prostu by taki szykujące dziękuję szokujące jest szokującym obrazem jak się zastanowić, że zaledwie 4% ssaków marzeń to są zwierzęta dzikie, więc tego procesu absolutnie w tej chwili zachwiane doprowadziliśmy do sytuacji, w której większość też celem jest żelem, który mieliśmy zamieszkać tak wtedy prawie połowa z nich przeznaczamy na nowości na rolnictwo, czyli uprawę zbóż dla zwierząt, które hodujemy po prostu ponad wszelką miarę, więc jesteśmy też taki dosłownie szalonej sytuacji, w której mamy dużo więcej kurczaków, które później zmianę mamy dużo więcej świń, a nie zwierząt dziki niż się ludzi i podkreślam cel dziękujemy cały czas za dużo tej żywności i szanujemy to już wspominałam apostołom zużywamy zasoby planety tutaj ziemię czy te wody zatruwane też jednocześnie powietrza, bo jestem mega fermy hodowle przemysłowe polega na stłuczeniu na stosunkowo niewielkiej przestrzeni najczęściej jeszcze zamkniętej przestrzeni tak czy te hangary czy betonowe po prostu wielkie wielkie budynki jej dziesiątek tysięcy zwierząt jest to jest kwestia, którą trzeba tego informatycznie podnosić i posłów cały czas o nich mówić brak bioróżnorodności w rolnictwie jest naprawdę bardzo niebezpieczne, bo to jest to się dzieje no właśnie o tym od ostatnich TK, że my co do służby zmieniony zwierzęta tak jak nie potrzebujemy, czyli genetyczne do zwierzeń następuje, bo one były bardziej wydajne, żebyśmy mogli to po prostu lepiej wykorzystać produkty które, która wypływa tylko produkujemy z chciał natomiast jeszcze 1 kwestia, która jest obok tego, jeżeli zostaną winę i tu też pada w raporcie warto też już w ostatnich dekadach było podnoszone wielokrotnie przez różne organizacje różne instytucje też przez światową organizację zdrowia też przez ONZ w produkcja zwierzęca, czyli produkcja mięsa produkcja nabiału jajek jest bardzo nieefektywna środowiskowo znaczy to, tyle że ilość zasobów, które musimy wykorzystać, żeby wyprodukować tego z PKO wyprodukowała strzelnicy mleka jest po prostu w ogóle nie efektywna potrzebujemy to szacuje, że od 18 do 30cal podczas gdy nawet trzykrotnie więcej kalorii możemy otrzymywać roślin, a więc się to też jest taka ważna kwestia do podniesienia lub może to jest przesada, że nie robimy nic, dlatego że mimo wszystko świadomość zagrożenia ta właśnie, która tak dobrze wybrzmiała po raz pierwszy w latach siedemdziesiątych spowodowała, że podejmowane są przeróżne działania na rzecz zahamowania spadku bioróżnorodności choćby w-f swojej pracy przez dziesiątki lat przyczynił się do stworzenia setek obszarów chronionych w Polsce np. czy parki narodowe powstały przy wsparciu UEFA na biebrzańskich park Narodowy przyczyniliśmy się też pośrednio do powstania parku Narodowego ujście Warty prowadzone są różne projekty restytucji gatunku wymarłym w Polsce przykładem jeszcze restytucja Sokoła wędrownego, która zaczyna przynosić wyniki czym czy trwająca restytucja największej i zapełnionej praktycznie ryby, więc w naszym Bałtyku i naszych rzekach jesiotra stron naszego też ryba, która ma się może osiągać ponad 4m długości im i 300 kg wagi, czyli ryba długości kajaka już praktycznie zapomnieliśmy, że takie giganty kiedyś mieliśmy, ale tak jak wcześniej to było powiedziane te wszystkie działania niestety nie wystarczają, dlatego że Gino na ogromną skalę naturalne siedliska najczęściej są zastępowane terenami rolnymi właśnie wycinane są ogromne przestrzenie lasów tropikalnych nikt na afrykańskie sawanny w tej chwili ta dzika bioróżnorodność jest częścią zamknięta, że opłatami niewielki rezerwat, których zdecydowanie za mało nie są ze sobą połączone w związku z tym nie mogą tej funkcji prawidłowo pełnić i to jest m.in. powód, dla którego pomimo tego, że wysiłki na rzecz ochrony bioróżnorodności podejmujemy one ciągle spada dlatego, że to jest za mało podobny wniosek w raporcie, bo łatwo jest do, a do tego co wcześniej było mówione o raporcie eksponujące kwestie rolnictwa, że nie ma możliwości zahamowania tego procesu bez radykalnych zmian na wszystkich poziomach politycznych i globalnie na poziomie państw i na poziomie naszych wyborów konsumentów a dlaczego powinniśmy być zainteresowani tym, żeby nie zanikła bioróżnorodność to lista tych powodów jest naprawdę długa bardzo te wszystkie w tej chwili zagrożone wymarciem gatunki jak np. połowa gatunków drzew wpuszcza amazońskiej w tej chwili zagrożona wymarciem czy jakieś niepożądane zupełnie rośliny, które mogą rosnąć właśnie na tych drzewach mogą kryć w sobie jakieś unikalne właściwości, które np. czy mogą być wykorzystywane przy produkcji lekarstw na jakich bardzo poważną chorobę na czele z rakiem jest np. taki gatunek nie jest ssaka zwany Gorce wygląda jak pozbawiony futra chomik i stąd nazwa deptak te zwierzęta żyją w dużej rodzinnych grupach w Afryce Południowej to one przypominają trochę stylem życia mrówki termity pań, dlatego że są ściekami, ale czy się okazało, że te golce gryzienie potrafią rzecz się dziesięciokrotnie dłużej niż inne gryzonie, które odpowiadają wielkości mają zupełnie unikalny system biochemiczny, który w tej chwili intensywnie badany przyznał potrzeba być może Todda rozwiązanie na zlikwidowanie bardzo uciążliwe dla ludzkości chorób związanych ze starzeniem się możemy sobie teraz dobre jak byśmy utracili właśnie golce to nigdy się nie dowiemy co przyroda wymyśliła, żeby spowolnić proces starzenia jeszcze się w taki gatunek krewetki zwanej klaunem bardzo kolorowy w związku z tym ceniony przez akwarystów zauważono, że te krewetki potrafią uderzyć się swoim odnóża tak silnie szkoła akwarium, że potrafi pęknąć pomimo tego, że jest to bardzo małe 100 albo stosunkowo niewielkie zbierze z niezwykłą siłą uderzają i okazuje się, że struktura wewnętrzna tego odnóża na krowę jeszcze tak unikalne, że teraz nie sposób ułożenia związek białka, które wykazały dokładne analizy, bo dużo tej krewetki zaczyna być wykorzystywane do konstrukcji bardzo odpornych dziękuję tym materiały, które np. mogą być używane do budowy samolot no to właśnie też warto przez chwilę pomyśleć o samolocie, bo jeden z najwybitniejszych biologów współczesnych autor książki utraty bioróżnorodności proszę raz była płytsza właśnie wspomniał o samolocie jako przykład, dlaczego utrata bioróżnorodności powinno się obchodzić, bo w tej chwili jest także powoli tracimy gatunki poszczególne i utratę tych gatunków przyspiesza i tam utraty gatunków można porównać do wyjmowania po 1 znicze spajającym kawałki blachy, które są poszycie zewnętrzne konstrukcji samolotu i możemy Anity wyciągać do pewnego momentu samolot będzie wciąż latał aż wyciągniemy ostatni, po którego wyciągnięcie samolot się rozleci i wszyscy, którzy nie leczą wino nie to jest właśnie to, że pewnie momencie ta utrata bioróżnorodności, do której tak beztrosko prowadzimy nie, próbując się zastanowić się nad konsekwencjami naszych codziennych wyborów tego rozbuchanego konsumpcjonizmu może doprowadzić do tego, że w pewnym momencie to będzie właśnie ten ostatni gatunek, który spowoduje gwałtowne załamanie się w produkcji żywności może np. czy załamanie się procesu sekwestracji dwutlenku węgla, że dojdzie do jakiejś gwałtownej zmiany, która doprowadzi do tego, że już nie tylko będą ginęły gatunki, ale zaczniemy ginąć ludzie i to na masową skalę może to spowodować po prostu konieczne naszej cywilizacji, a niestety ten problem, jakim mamy to jest m.in. takie, że nie umiemy myśleć się jednak, bo nie mówiąc oba pokolenia do przodu najczęściej myślimy w kategorii kilku najbliższych lat może maksymalnie kategorii przyszłości naszych dzieci, a politycy mają tendencję do myślenia wyłącznie w perspektywie 1 kadencji i tam m.in. doprowadziła nas do takiej sytuacji, że tracimy to niezwykłe piękno, które jest nam nie tylko potrzebne do tego, żebyśmy byli ludźmi szczęśliwymi, ale w ogóle do tego, żebyśmy po prostu przeżyli jako jako datę, a kwestie klimatu czy może raczej zmian klimatu w jaki sposób utrata bioróżnorodności postępująca w tak dynamicznej dramatyczny sposób wpływa na stan naszej planety klimat panie doktorze może pana na początek powołam do tablicy w zależności się można powiedzieć idą 2 strony, bo przede wszystkim ocieplanie się klimatu związane z eksploatacją paliw kopalnych, ale również właśnie z hodowlą ogromnej ilości zwierząt, które z kolei Leeds produkują jako odpad, że tak się wyrażę metan, który jest jednym z gazów cieplarnianych powoduje, że mamy w tej chwili 2 zakłady dające się na siebie zjawiska ta dzika bioróżnorodność w tej chwili zamknięta na niewielkich Wyspach, że tak można obrażać to ująć, bo się park Narodowy Serengeti w Afryce otoczony terenami rolniczymi to jest rodzaj takiej wyspy ekologicznej i tak w tej chwili wygląda bioróżnorodność na całym świecie praktycznie, że rząd niewielkie zamknięte obszary częściej ze sobą w ogóle nie połączone i na to nakłada na wzrost temperatur, czyli wysychanie terenów podmokłych wielu przypadkach temperatury, które różne gatunki nie są w stanie znieść, bo po prostu giną przy takich temperaturach jak ryby łososiowate, które giną, jeżeli temperatura wody osiągnie przez dłuższy czas zaledwie 20 stopnic i w tej chwili mamy w związku z tym ogromne zagrożenie polegające na tym, że te zwierzęta rośliny, o które w tej chwili msza nieliczne generalnie są może jeszcze nie zagrożone wymarciem krytycznie, ale są już blisko tego po prostu nie będą miały gdzieś przemieścić nie będą miały przy tym swym upałem zabijających młodsze, bo w naszej wyobrazić, że w miarę ocieplania klimatu zasięgu geograficznego konkursie będą przesuwać np. w Europie na północ tak się rzeczywiście dzieje wy niektóre gatunki owadów ciepłolubnych już obserwowane Finlandii, a u nas też np. częściej dzisiejsze widzi modliszki gatunek z południa Europy, którego dawniejsze w Polsce nie obserwował natomiast, jeżeli te zwierzęta są zamknięte na tej właśnie Wyspach ekologicznych, zwłaszcza większe zwierzęta, które nie są w stanie przekraczać takich już barier, jakim jest teren rolniczy po prostu zginą im można powiedzieć, że wyobrażone bioróżnorodność się już bardzo Fabiano tym, że naturalnych siedlisk pozostało tak bardzo mało natomiast z kolei odraczając to zależność, czyli jak ocieplanie się klimatu i Sejm dla, unikając bioróżnorodność wpływa na nas na to, że najważniejszym problemem jak na razie to wziąć pod uwagę to jest to że, niszcząc naturalne ekosystemy powodujemy, że tracą one naturalną zdolność do absorbowania dwutlenku węgla w związku z tym ten proces się przegrzewanie się planety przyspiesza dlatego, że jeżeli wycinamy ogromne połacie lasów deszczowych, jeżeli wypala my tak się dzieje i nad małżonką i waży południowo wschodniej to to nie da, że wysyłamy atmosfery ogromne ilości węgla to pozbawiamy korzystamy możliwości ponownego przechwytywania węgla, bo w takim pierwotnym lesie jak np. Puszcza Białowieska to nie dojdzie mamy ogromną ilość węgla związanego pnie drzew, nawet jeżeli takie drzewo się przewróci umrzeć, stojąc i zostanie na miejscu nietknięte jeszcze przez 100 lat będzie związany jego dniu pozostanie na wykorzystamy, a jeżeli do tego się dołożymy 1 element bardzo ważny, czyli zakwaszenie się czarno, bo dwutlenek węgla rozpuszcza się w wodzie morskiej ważą się łagodnie wprawdzie, ale jednak kwas, który rozpuszcza ne muszlę takich zwierząt jak np. czy ostrygi mogą czarne szeregi w tej chwili mają problemy z rozwijaniem się m.in. właśnie, dlatego że mają osłabiony muszle, ale rozpuszczenie się dwutlenku węgla również powoduje degradację muszli mikroorganizmy, które są bardzo ważne w zgony mikroskopijne, które są ogromnie ważne w wychwytywaniu dwutlenku węgla, jeżeli będziemy niszczyli bioróżnorodność poprzez właśnie te niekorzystne zmiany klimatu to te wszystkie naturalne mechanizmy wchłaniania odpadów naszych, jakim jest właśnie dwutlenek węgla załamią się i to będzie też jedną z czynników, dla których trzeba pamiętać, o który chciał myśleć, pamiętając o tym, że jeżeli nie będziemy ochronny chronili bioróżnorodności one nie uchroni nas przed katastrofą, bo działamy się funkcjonowaniu biosfery dlatego też ogromnie ważne jest, żebyśmy pamiętali o tzw. usługa systemowe, bo zwykle bioróżnorodność jest rozumiana oczywiście przede wszystkim jako piękne atrakcyjne gatunki, ale te wszystkie gatunki razem zebrane wykorzystamy świadczą dla nas ogromnie ważne usługi ekosystemy regulują rozmaite zjawiska właśnie takie o charakterze fizykochemicznych jak cię jak obiekt pierwiastków w przyrodzie, czyli wiążą weń węgiel powodują redukcję tlenu regulują zjawiska atmosferyczne np. korzystamy leśne przechwytują ogromnej ilości opadów i chronią nas przed powodziami Eko systemy dostarczają ogromnej ilości głosów, a których nawet nie wiemy albo może inaczej wiemy, że takie osiągi są świadczone np. oczyszczanie ścieków, ale trzeba wybudować oczyszczalnię trzeba trzeba za to płacić natomiast taką samą funkcję pełniła korzystamy np. roślinności planowanej w dolinach rzecznych czy czy organizmy żyjące ledwie na wiślanych męstwa dlatego też, jeżeli doprowadzimy do utraty w tej głoszą lekarz systemowe, które cię jest bardzo ważne, o czym donoszą, że część można ją obliczyć na wtedy sobie jeszcze lekarz systemowe zwyczajnie się monety pieniądze z krótko mówiąc, czyli nadać wartość monetarną okazuje się, że to w sumie to systemowe świadczone generalnie przede wszystkim zresztą naturalną bioróżnorodność sza 4 i poraża większe niż globalny PKB to jeszcze jest sprawą 125 000 000USD rocznie, ale niestety to przez, o czym dzisiaj mówiliśmy, czyli gigantyczna degradacja naturalnych ekosystemów eksploatacja nadmierna dzięki gatunku przez nadmierne połowy ryb np. czy przesz polowania na dziko żyjące zwierzęta powoduje że, aby bardzo szybkim już w tempie tracimy te usługi jako systemowe straciliśmy już też znaczną część jak głoszą pierwsze szachowych ten proces przyspiesza, więc się np. uczenia się, że ta utratę głosu lekarz systemowych w ciągu ostatnich 520 lat to jeszcze do dwudziesto czy milionów dolarów nawet większym można powiedzieć podcina gałąź, na której siedzimy niestety nie może jeszcze tylko do dodam do tej wypowiedzi i taką liczbę, która też się będzie dosyć obrazowa zmiany klimatu WM, przyspieszając do tego nie ma żadnych wątpliwości, toteż słyszymy od osób wielu las przez ostatnich wakacji bardzo można na ten temat natomiast znowu w tym systemie produkcji naszej żywności zostały liczono, że rolnictwo, czyli oczywiście wszystkie uprawy hodowla zwierząt, ale także zamianę ziem czy ta konwersja TV stacja wycinanie lasów pod uprawę czy całkowita przemiana zjemy no właśnie znowu dla rolnictwa, a także przetwarzania jeszcze transportowanie naszego pożywienia całość tych procesu już generuje około 30% gazów cieplarnianych produkowanych przez przez człowieka 30 proc, czyli 13 do tego z negatywnego wkładu naszego swoje w niszczeniu nasze plany te w jest postępujące zmiany klimatyczne, bo to jest znowu ten nieefektywny system naszej nasi producenci żywności i jest jeszcze 1 wątek, który chciałabym po sieci, które już trochę wybrzmiał państwa wypowiedziach, a mianowicie choroby zakaźne, czyli efekt ingerencji człowieka świat dzikich zwierząt roślin i tutaj połączeń na szacunki międzyrządowej Platformy naukowo politycznej do spraw różnorodności biologicznej i usług jako systemowych, która podaje, że prawie 2 000 000 nieodkrytych wirusów może istnieć w świecie ptaków i ssaków odkrytych oczywiście przez nas ludzi z czego mniej więcej połowa 850 000 może przejść na człowieka czy w takim razie jeśli nie uwzględnimy tego, o czym tutaj mówimy od kilkudziesięciu minut, że musimy się zmienić musimy przestać tak agresywnie chodzić świat dzikiej przyrody grożą nam kolejne pandemie tak jak covid-19 albo nawet jeszcze gorsze jeśli chodzi o chorobę, które pochodzą od zwierząt ten problem zaczął się w momencie, kiedy człowiek czesze czy systemu pozyskiwania żywności nie typu gościa zbiera na na jest żywność pochodząca z rolnictwa wtedy hodowla zwierząt z powodu wał, że zaczęliśmy je jako gatunek chorować na choroby odzwierzęce to m.in. było przyczyną, dla którego moc rolniczy pomimo tego, że mieli może bardziej pewny dostęp do pokarmu Unisław czy zbieracie jak wykazują badania archeologiczne, bo można powiedzieć skończyli się byli niżsi naj słabsi fizycznie niż łowcy zbieracze i generalnie bardziej schorowani i to jest niestety ten problem, że część zawsze jeszcze możliwość, że rzecz, jakiej się niewielu się, który istnieje już wśród czy gatunku dzięki czy nawet hodowlanych, jeżeli montuje może i może stać się bardzo groźną chorobą dla człowieka i musimy być niestety na to przygotowani i tu warto podkreślić jednak, że szansa na to że, że taki wyruszy zagrozi człowiekowi znacznie się większa i jeżeli eksploatujemy gatunki nie dziko żyjących zwierząt tak jak to się dzieje z warzyw południowo wschodniej, gdzie na rynkach żywności można znaleźć praktycznie wszystkie dziko żyjące zwierzęta często nielegalnie sprowadzane też względu na m.in. nieestetyczne najczęściej zupełnie nieuzasadnione przekonanie o właściwościach leczniczych niektórych gatunków choćby takich jak pan Goliny zwane część łóżko oczami, które być może były 1 się, że ze źródeł wirusa covid-19 w większym jednym z rozwiązań dla zmniejszenia takiego zagrożenia jest zaprzestanie na handlowanie dzikimi zwierzętami jest zaprzestanie polowań, które powodują wymieranie wielu gatunków dziko żyjących zwierząt, bo oprócz niszczenie osiedli głównie właśnie ze względu na rolnictwo, ale też oczywiście inne typy działalności człowieka tym największym zagrożeniem dla bioróżnorodności jest pośrednictwo legalne czasami polowania, ale zwykle przez ten handel dzikimi zwierzętami, których ciała czas albo zjadane, bo wykorzystywane na na tradycyjne lekarstwa nie działają jakieś wspominała choćby nogi Ross oraz na szarość jako afrodyzjaki to oczywiście nie ma absolutnie żadnego sensu takie przekonanie, że takie lekarstwa może działać to właśnie takie polowania powodują, że człowiek chodził bardzo bezpośredni kontakt dziko żyjącym zwierzęciem to jest to najlepsza niestety okazja, żeby takiego ruszy czy inny drobnoustrój chorobotwórczy cieszy, że zwierzęcia na człowieka, więc rozwiązanie nielegalnego handlu dzikimi zwierzętami i nic i tzw uśmiech, czyli tych polowań na część rabunkowo prowadzonych na dziko żyjące zwierzęta rozwiązanie tego problemu również wiąże po pierwsze, szczyt w naszym własnym interesie, żebyśmy po prostu pozostanie zdrowie jako ludzie pani Małgosiu pani jeszcze proszę o komentarz bowiem, że kompletny Polska prowadziła badania na temat prawdopodobieństwa wystąpienia kolejnych pandemii w kontekście i powiązaniu z istnieniem hodowli przemysłowych, więc jak państwa perspektywy kształtuje się nasza przyszłość zgadza się tak, odpowiadając dojeden z 1 słowem na pytania, które pani redaktor zadania czy czyhają na nas kolejne pandemie tak to by niestety nie mam do mieści, jeżeli jest, jeżeli myślimy w czasie pandemii i dalej jesteśmy w rzeczywistości covid 19 to uznajmy, że to jest komisja demo, które dostaliśmy, żeby zobaczyć co się wydarzy, jeżeli będzie, jeżeli no po prostu wydarzy się globalnie pandemia natomiast ja też bym jeszcze raz do ME do tej biomasy, której wspomniałam 60% na ziemi zwierzęta hodowlane, jeżeli chodzi o saki zaledwie 4 proc zwierzęta dzikie, więc tak naprawdę bardzo dużym problemem są są hodowle zwierząt, które mamy i pandemię, które mogły właśnie ten wynika z tych intensywnych hodowli i w ten sposób kolejnictwa, które po prostu cały czas uprawiane to są one do przewidzenia konsekwencje, jeżeli jem zastanowimy się też na tym co mieliśmy w przeszłości ich 100 lat temu mieliśmy świńską grypę w efekcie zaraziło się prawdopodobnie 13 świata no i nieporównywalnie większa liczba zgonów w tej chwili pandemii, które mamy natomiast mówi Ross, który przyszedł właśnie set od święta i o tym szczególe minusem, że tak naprawdę mieliśmy Abbey tę spółkę w lżejszej wersji, ale znowu była kwestia koniec epidemii pochodzącej od od zwierząt hodowlanych od świń w 20002005 roku, ale na szczęście dużo mniejszą skalę natomiast to jest coś co i przeszłości człowiek się wydarza i wydają się będzie najprawdopodobniej do wszystkich szacunków, które mamy, które zebraliśmy swoje zdanie, które zebraliśmy, które porównaliśmy, że dokładnie takie, że ryzyko tych badań jest bardzo wysokie i my też uważamy, że kolejne pandemie pochodzące od zwierząt hodowlanych się wydarzają natomiast pytanie jest święte to nie jest pytanie czy one się wydarza, bo jesteśmy przekonani, że tak mając dowody zebrane w ostatnich dziesiątkach lat natomiast poza kwestie po prostu kiedy i myślę, że to bardzo ważne jest to, żeby podkreślić bardzo się przecież my taki pierwszy wniosek raportu główne nazwijmy to wniosek tego raportu czasem chaos nie możemy uprawy rolnictwa taki sposób jak robiliśmy do tej pory reforma jest po prostu absolutnie potrzebna jest potrzebna natychmiast kończąc już, podsumowując myślę, że warto byłoby na koniec dać słuchaczom pewną nadzieję i powiedzieć co powinniśmy zmienić jako obywatele jako społeczeństwo jako jednostki jako jako gremium pewne obywatelskie, żeby zapobiec spełnieniu tych dramatycznych prognoz przytoczę tutaj zalecenia, które znaną już jak państwo powiedzieli w latach siedemdziesiątych IT, które w swoim raporcie zawarł czeka chaos, czyli po pierwsze, światowe wzorce żywieniowe muszą skupić wokół diet opartych znacznie bardziej na roślinach z przyczyn globalny proces marnotrawienia żywności musi zostać znacząco ograniczone po drugie, większa ilość terenów musi być chroniona przed przekształceniem i eksploatacją by można było na nich przywrócić naturalne ekosystemy potrzecie zwiększone musi zostać znaczenie naturalnych metod uprawy ziemi w rolnictwie no i teraz, jakie są szanse na wdrożenie tych 3 filarów i co za tym idzie całej reformy systemu produkcji żywności w skali świata ja myślę, że szanse są chyba bardzo duże to jest coś co jest do zrobienia natomiast tak jak już już mówiłam to jest fundamentalna zmiana zarówno w naszym podejściu, czyli podejściu do wszystkich obywateli tutaj mówi tylko obywatela Polski mówił takim globalnym ujęciu, bo to jest też coś co wybrzmiewa proporcji jest bardzo istotne, że współpraca międzynarodowa jest niezbędna to jest to ja też widzę swojej pracy, kto rozmawiał z politykami natomiast na tym właśnie zmian w rolnictwie, które są niezbędne, które muszą się odbyć jak słyszę nagle, że co z tego, że nie zakażemy u nas 1 rzeczy, że zrobimy coś tam 1 wtedy wzajemne stanie produkty z innych krajów tak to jest taka jest podjęta przez spowolnienie taki jest rzucanie po prostu odpowiedzialność cały czas na kolejne znakowi ZUS natomiast to odpowiedzialność już ktoś po prostu musi działać i też z drugiej strony jest troszeczkę nie zgadzam, żeby tak wszystko zrzucać na tę rolę konsumenta kosmetyki i żeby tak tylko nam ukazujący norweską chwali uzasadnień oddali całą brudną robotę i że to my, ale wszystko zmieni swoje życie się dostosować decydenci polityczni grają tu kluczową rolę oczywiście nasza osobista zmiana, czyli lokali co możemy zrobić możemy i powinniśmy ograniczyć spożycie mięsa produktów odzwierzęcych natomiast zmiana zmianie możliwie muszą towarzyszyć zmiany systemowe, które zaproponują po prostu rządy, które zaproponuje nasze Ministerstwo Rolnictwa im to zmiana jest możliwa osiedle jest możliwe, ponieważ to jesteśmy w takiej szczególnej sytuacji za w najbliższych dniach kończą się konsultacje dotyczące wspólnej polityki rolnej konsultacji dla Polski można można oczywiście wysłać do ministra rolnictwa, że mam się zapoznawał też będą wysoka oczywiście swoją swoją opinię natomiast my już państwowych, że to są olbrzymie naprawdę pieniądze do rozdysponowania, które Polska zostaje tylko dostanie do zainwestowania właśnie w zmiany, które uważa, że są niezbędne oczywiście podyktowane też pewnymi wytycznymi unijnymi, które mają zmierzać do tego, że mamy rzeczywiście chronić AM klawisz prawdę jak chronić naszą bioróżnorodność i teraz tak jak mówi, że mamy do dyspozycji bardzo duże pieniądze no to potrzeba po prostu byli politycznej, żeby wprowadzić w życie, jeżeli do tego dołożymy do tego zmuszony do zmiany to chęć zmiany tutaj zresztą widać czy to badania jakiś opinii publicznej czy w liczbie restauracji wegetariańskich wegańskich, które powstają nawet w Warszawie w całej Polsce to widać, że ludzie są chętni na taką zmianę zbroi się też są gotowi źle czy zrobić jeszcze ten 0102. nawet już trzeci krok niż w ciągu zmiany myślę o tym o ochronie ochrony środowiska ochronie naszej planety natomiast podkreślam to zmiana musi być poparte też wolę polityczną nie może być tak, że wszystko zostanie zwrócone na nas to my mamy wykonać całą robotę, a czy taka futurystyczna wizja, że powiedzmy Unia europejska jako taki duży rynek ograniczy import wołowiny 80% byłaby adekwatna do obecnej sytuacji byłaby wskazana pomogłaby nam wejść z impasu jeśli chodzi o utratę bioróżnorodności nadmiernego wylesiania i i wszystkie te kwestie, o których tutaj mówimy z dnia wszystkie pytania tak natomiast znowu wracam do tego wspomniane współpraca międzynarodowa, która jest absolutnie niezbędne oczywiście, jeżeli niania, a ja czy wprowadziłoby faktycznie jest ograniczenie może podatek zostałby nałożony na na produkty, które nie są szczególnie szkodliwe w kwestii środowiskowych należy wysoki podatek to jest rozwiązanie natomiast trzeba pamiętać, że to wina, gdybym dalej produkowana kraje, które produkują najwięcej wołowiny na świecie stany Zjednoczone Brazylia to są jednocześnie kraje, które konsumują najwięcej też oczywiście dochodzą mięsnym śle MP, więc wracając do pytania tak to byłoby jakimś rozwiązaniem, ale jeżeli musimy o generalnie musimy myśleć o 1 planetę to jest nasza wspólna planetę w wtedy faktycznie możemy zostać ograniczenia, ale jednocześnie podobne kroki musi wykonać rząd Brazylii musi dokonać rząd Chin zmiany nieetyczne większa dostępność posiłków no właśnie roślinnych i instytucjach publicznych obniżanie VAT na produkty zdrowe planowanie ich podnoszenie podatku na produkty niezdrowe środowiskowo dużo takich działań, jeżeli takie takie działanie wydarzył się faktycznie na całym świecie to jest stosują co jest postulowane w raporcie co tam chaos czy ta współpraca międzynarodowa te umowy międzynarodowe jeśli tak i tak cele muszą zostać wyznaczone dla nas jako ludzkości jako wspólne cele natomiast rządy lokalne muszą dostosować się też do tych do tych gadów muszą stacji osiągać raport WWF raport żyjącej planety prowadzi do dokładnie takich samych wniosków, że nie ma możliwości rozwiązania problemu gwałtownego zaniku bioróżnorodności i zagrożenia dla ludzkości bez działań na wszystkich możliwych poziomach, czyli porozumień międzynarodowej odejścia od paradygmatu wzrostu nieograniczonego, czyli budowanie wymaga po prostu model światowej ekonomi muszą być wprowadzone bardzo rygorystyczne działania na na poziomie poszczególnych krajów również oczywiście bardzo dużo zależy od firm, które zaczynają mieć większe znaczenie już czasami jeśli chodzi o wpływ na środowisko nie rządy oraz 3 oczywiście bardzo dużo znaczy nasz własny wybór czegokolwiek żywności szczególnie właśnie odchodzenie od od diety opartej na większe też pierwsza rzecz oczywiście, jaką możemy zrobić generalnie na białku pochodzenia bieżącego czy, jeżeli będziemy w stanie zredukować naszej diecie białko pochodzenia bieżącego czy już jeżdżę pierwszy krok w dobrej strony i tu jeszcze trzeba dodać jedno, że nie wystarczy ograniczyć się czy doprowadzi do tego, żeby nie niesie dalej naturalnych siedlisk in zajmować się pod tereny rolne, ale wręcz odwrotnie trzeba zacząć odbudowywać utracone ekosystemu naturalne trzeba autoryzować mało może ktoś o tym wie że, gdy w Polsce rolnictwo jest również czynnikiem bardzo negatywnie wpływającym na przyrodę, zwłaszcza rzek zdecydowana większość polskich rzek została niemal całkowicie zdegradowana właśnie ze względu na rolnictwo zostały osuszone ogromne tereny mokradło we w Polsce teraz mamy problemy suszy był wyginęły gatunki ryb czy z uwagi na przekształcenia rzeki tak dalej, więc czy mamy naprawdę bardzo dużo do zrobienia im wciąż szanse, że unikniemy światowego kryzysu bioróżnorodności ciągle możemy uratować również ludzkość, ale tak jak już mówiliśmy jeszcze możliwe tylko wtedy, kiedy będzie odpowiednio duża determinacja wszystkich poziomach na poziomie ja porozumienie globalnych na poziomie działań rządu korporacji samorządów lokalnych i nasze zwykłych ludzi jeszcze nie za późno natomiast czy to wyraźnie podkreślić z uwagi na to, że ja byłem świadkiem niszczenia na ogromną kamy niezwykle pięknych bogatych pod względem przyrodniczym fragmentów naszego kraju właśnie dla potrzeb rolnictwa, kiedy siano bagna w latach siedemdziesiątych i ja mam pełną świadomość, że ja należę do najprawdopodobniej ostatniego pokolenia, któremu było lepiej niż poprzednika pod różnymi względami natomiast, jeżeli nie zrobimy czegoś się naprawdę radykalnego pełną determinacją o charakterze decyzji nie polityków tylko mężów stanu doprowadzimy do tego, że te pokolenia, które przyjdą, czyli pokolenie moich córek moich wnuków FM przypuszczalnie jeszcze nie w obliczu gigantycznego kryzysu załamania się światowej bioróżnorodności być może walki o przetrwanie naszej cywilizacji, więc jeszcze nie za późno, ale naprawdę potrzebujemy ogromnej determinacji, żeby na ziemi zostały takie piękne zwierzęta jak jak pan jak Czajki jak tygrysy słonie, żebyśmy po prostu zostali również my tej determinacji tych Solidarności w działaniu wszystkim państwu życzymy do tego zachęcamy, bo jak już powiedziano oboje gościa powiedzieli dzisiaj kilkakrotnie jest to co walczyć, bo walczymy właściwie nasze własne przetrwanie dziękuję bardzo, dr Przemysław Dąbrowski było Polska i Małgorzata Szadkowska prezeska polskiego oddziału konta min Łotwa Ming był dzisiaj moimi państwowości dziękuję dziękuję ocenia klimat zmian podcast ekologiczny Małgorzaty Gut rozmowa z ekspertami praktykami życia nasz Klima potrzebuje zmian musimy zmienić swoje przyzwyczajenia i nawyki
Zwiń «