Rewolucja lutowa we Francji (1848 rok)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

do przeszłości o wielkiej rewolucji francuskiej przyszedł czas Napoleona ale kiedy poniósł on ostateczną klęskę do Paryża zawitali Burbonowie niby świat francuski zatoczył koło wrócił do stanu pierwotnego, a jednak zmieniło się wszystko i prosta restauracja Burbonów nie mogła się udać pierwszy na tronie Ludwik osiemnasty wprawdzie umocnił panowanie dynastii i umarł we własnym królewski łóżku, ale już jego następca srodze zawiódł poddanych wybuchła rewolucja, a Rozwiń » Karol dziesiąty salwował się ucieczką do Wielkiej Brytanii tłum domagał się Republiki, ale staje się monarchia konstytucyjna przez raptem 20 minut panuje Ludwik dziewiętnasty potem przez tydzień Henryk piąty wreszcie na tron wstępuje książę Orleanu Ludwik Filip nie jest już królem Francji, lecz Francuzów subtelna różnica w nazwie miała władcy kraju uczynić także jego obywatela po 2 latach rządów próbują obalić Republikanie bezskutecznie Ludwik rządzi dalej nawet niesionym idzie poszerza uprawnienia parlamentu przywraca wolność prasy Religi sytuacja polityczna się stabilizuje jak się okaże w sumie na krótko niezadowolenie społeczne wraca z całą mocą, kiedy Francję dotyka nieurodzaj słabe plony rok po roku oznaczają drożyzna w handlu stagnacja przedsiębiorstwa bankrutują banki upadają Monach oraz rząd krytykują zgodnie i robotnicy i burżuazja organizują bankiety, na których pod pozorem wznoszenia toastów wygłasza się hasła krytyczne wobec władz kolejny bankiet zostaje zatem zakazane wówczas lud paryski zaczyna robić to czym jest mocno wprawiony stawia na ulicach barykady wybucha kolejna rewolucja jest 22lutego 1800 czterdziestego ósmego roku powrót do przeszłości w poniedziałki po dwudziestej drugiej zaprasza Karolina Lewicka dobry wieczór państwu przy mikrofonie Karolina Lewicka moim państwa dzisiejszym gościem jest prof. Dariusz Nawrot zakład historii nowożytnej dziewiętnastego wieku Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach panie profesorze dobry wieczór dobry wieczór pani dobry wieczór państwu dziś będziemy rozmawiać o rewolucji lutowej ale zanim do niej dojdziemy do tego, kiedy lud paryski znowu ustawia barykady na ulicach to chciałabym porozmawiać przez chwilę o tym okresie kilku dekad rewolucję lutową poprzedzających, bo tak, odkąd zaczęła się rewolucja francuska 1700 osiemdziesiątym dziewiątym roku to właściwie nie było w historii Francji, a żadnego momentu spokojnego cały czas co się działo było nie stabilnie nie można było niczego przewidywać i cały czas działy się przetaczały się przez Francję jakieś wielkie wydarzenia, dlaczego ta epoka jest taka szturm brankę byśmy powiedzieli burzliwa możliwa burzliwa, dlatego że generalnie biorąc rewolucja francuska uruchomiła procesy, które klub to nie przebudowują Europy musimy mieć świadomość tego, że właściwie odchodzi przeszłość stare społeczeństwo to społeczeństwo stanowe udaną zostało zburzone przez te wszystkie nowe zasady, które wprowadziła rewolucję, która upowszechniła w Europie epoka napoleońska zmienia się gospodarka europejska to wszystko właściwie przekaz posługuje można powiedzieć ten dotychczasowy układ społeczno-gospodarczy jak to strasznie nie brzmi, ale tak naprawdę odchodzą po nazwijmy to stare podziały stanowe budują się zupełnie nowe warstwy klasy społeczeństwa jest jeszcze oczywiście będzie funkcjonować w Europie dziewiętnastego wieku stara elita zasilona bardzo często nową krwią z pieniędzmi, ale zaczyna nam się pojawiać na scenie klasa, która stanie się siłą napędową europejskiego społeczeństwa, czyli klasa średnia ta klasa, którą tworzyć będą rzesze przedsiębiorców inteligenci ludzie wolnych zawodów nauczyciele urzędnicy oni staną się swoistego rodzaju motorem postępu przekładający się na zmiany w gospodarce to wszystko jeszcze będzie jakimś sensie powiązane z tymi zmianami własnościowymi niezwykle kluczowym, jakie wprowadza i we Francji i w Europie rewolucja dotyczącymi ziemi, bo pamiętajmy przecież, że w prawdzie na Wschodzie, ale jeszcze firmy w okowach feudalizmu, ale na Zachodzie chłop staje się pełnym prawnym właścicielem ziemi i to też przekłada się przede wszystkim ma zmiany dotyczące gospodarki miejskiej, ale także na efekty w postaci chociażby boomu demograficznego jak Europa przeżywa tej pierwszej połowie dziewiętnastego wieku co też będzie oddziaływało na sytuację w całości można by powiedzieć wydarzeń na kontynencie na to wszystko nakłada się będą oczywiście jeszcze problemy polityczne poza tym społeczno-gospodarczymi pamiętajmy, że upadek Napoleona w roku 1800 piętnastym to jest czas, kiedy zwycięża reakcja, czyli ci zwycięzcy, którzy pokonali cesarza Francuzów szukają teraz możliwości powrotu do ofiar reżimu do tego porządków sprzed roku 1700 osiemdziesiątego dziewiątego oni najchętniej na ile by się dało wymazali by te wszystkie zmiany przekreślili, a konsekwencją tego są oczywiście wszystkie napięcia polityczne, jakie jeszcze będą w kolejnych dekadach lat dwudziestych trzydziestych, a po lata czterdzieste dotyczyły nie tylko Francji, ale całej Europy Francja będzie przeżywać coś by w roku 1800 trzydziestym, kiedy dojdzie do rewolucji lipcowej tej rewolucji pro będzie właśnie powodowała chęć powrotu przez panującego wówczas na tronie władcę byłego hrabiego padła teraz króla Karola do tych zasad monarchia absolutna sprzed roku 1700 osiemdziesiątego dziewiątego to się spotka się ze sprzeciwem będzie to swoistego rodzaju złamania układu, jaki zawarły stare nowe elity francuskie jeszcze w roku 1800 czternastym ma konsekwencją tego będzie pozbawienie Karola dziesiątego bardziej objęcie tronu przez Ludwika Filipa orleańskiego, czyli mamy wielką rewolucję francuską potem epokę napoleońską, a potem restauracje Burbonów i kiedy budowie wstępują na tron, toteż sporo się dzieje od 1800 trzydziestego roku na tronie zasiada wspomniany przez pana prof. Ludwik Filip z linii Orla Pańskiej jak się później okaże ostatni monarcha rodu Burbonów jego burzliwy życiorys dobrze też odzwierciedla to burzliwe życie polityczne francuskie przez kilka dekad, bo tak w okresie wielkiej rewolucji francuskiej był członkiem klubu jakobinów potem służył w armii rewolucyjnej w czasie wojny z Austrią przeszedł na stronę Austriaków w 1700 dziewięćdziesiątym trzecim roku wyemigrował do Anglii, a po restauracji Burbonów w 1814 razem z siostrą Adelajdę wrócił do Francji od 1800 trzydziestego roku jest królem Francuzów i dochodzimy do roku 1800 czterdziestego ósmego po to jest rok rewolucji lutowej czy istotne jest to co wydarzyło się kilka lat wcześniej to znaczy w roku 1800 czterdziestym piątym w czterdziestym szóstym, kiedy Franz Franz Francję 2 kolejnych latach dotknął nieurodzaj i drożyzna to oczywiście też kwestia podstawowa tutaj pamiętajmy o 1 rok 200 szóstym właśnie Rossiego szósty jest kulminacyjny to skrót, który w 2 jest właśnie ludzie pogodowych, ale kryzys, który powoduje potężne spustoszenie w rolnictwie panów, a to przekłada się po raz pierwszy takiej skali na inne gałęzie gospodarki można by powiedzieć troszkę tak przewrotnie, że kiedyś miasto wieś żyły troszkę obok siebie jest w gruncie rzeczy w dużej mierze pogrążona w tej tzw. gospodarce naturalnej osi wszystko co trzeba było wytwarzała na swoje potrzeby te zależności między wsią, a miastem nie była aż tak silny pierwsza połowa dziewiętnastego wieku buduje nowe zupełnie zależności, które no będą kierowały oczywiście we współczesnym świecie aż po dzień dzisiejszy należności, których właściwie rozwój 1 drugiego obszaru gospodarczego jest od siebie współzależnych to, że miasta mogły rozkwitnąć to, że zaczęła się wielka rewolucja skali oznaczająca industrializację Europy także Francji w pierwszej połowie dziewiętnastego wieku w dużej mierze wynikało umożliwienia produkcji i moc, czyli możliwość sprzedawania właśnie nasz 40 szóstym roku doszło do sytuacji, w której w jej gwałtownie ograniczyła konsumpcję, bo w momencie, kiedy w słowie brakuje chleba nie wydaje się na inne rzecz w tym momencie miasto, które żyło dzięki wsi właśnie dzięki temu, że mogła masową produkcję lokować na wsi zostało w gruncie rzeczy z tą produkcją i zaczęło się dławi zaczęło się dławić co oznaczało oczywiście gwałtowne spadki cen ograniczenie płac redukcje załóg, a w końcu bankructwa tych przedsiębiorstw nie były w stanie poradzić sobie na rynku, w którym towary na nie znajdowały nabywców 40 szóstym roku wieś wywołała w gruncie raczej wielki kryzys, który przelicza się na rozwijającą się gospodarkę europejską było to widoczne właściwie nona większością obszarów kontynentu europejskiego i co interesującą ile w czterdziestym siódmym roku sytuacja ma się zaczęła się poprawiać, bo zbiory były dużo lepsze niż w roku czterdziestym szóstym wieś mogła odetchnąć wmieście kryzys, który rozpoczął się po czterdziestym szóstym roku trwały na, a jaką przykładał się w życiu miasta no przede wszystkim to są tysiące ludzi praw znalazłam się właściwie na krawędzi śmierci głodowej pamiętajmy, że te przekształcenia, które dotyczą przebudowy społeczeństwa to także zawsze budowach oraz związana jest tysiącami ludzi, która wasi dała miasta była jednym z czynników urbanizacji Europy, ale byli to ludzie, którzy trafiali do tych miast, dlatego że mieli tylko 1 rzecz do zaoferowania swoją zdolność do pracy w tych miastach szukali możliwości zatrudnienia, które pozwalałoby przetrwać ci ludzie żyli w mieście na skraju możliwości egzystencji konsekwencją sytuacji, w której jakikolwiek sposób ograniczono pensje nie najgorzej zwalniano ich zakładów oznaczało żony zostawali bez środków do życia to były grupy, które w tym czasie nie były w stanie wygenerować oszczędności, które pozwoliłyby przetrwać trudny okres by osoby często zdajemy sprawę, ale właśnie mówią o roku czterdziestym siódmym tym przełomie roku właśnie czterdziestego siódmego już 2008. ma musi mieć świadomość, że ulice wielkich miast europejskich takich jak Paryż jak Berlin bardzo często wyglądają jak z ulicy gen w czasie drugiej wojny światowej to jest także leży zresztą martwa matka, obok której chwili niemowlę, bo ona umarła, bo nie zdążyła, żeby dostąpić trzeba i ówczesnych warunkach w ówczesnym podejściu społeczeństwa w ogóle w tym problemu wszyscy przechodzą nad tym obojętnie uwagę, że właściwie ona sama sobie winna pomówieniu, które u nas SA wybrała nikt nie czuje się zobowiązany nawet, żeby się pochylić praw oczywiście istnieją jakieś tam sierocińca próby pomocy społecznej to są tzw. krople w o morzu potrzeb podobnie zresztą działalność wtedy tzw. socjalistów utopijnych, którzy wprawdzie podejmują działania czasami spektakularnym tak kołem u niego robotnicy w fabryce pracują w 13 godzin narodowe notami Towarzystwa mdleją są szlachetne pracodawca bałam się to wydaje się śmieszne atak naprawdę wtedy odbierano tych ludzi ten świat i te podziały które, gdy społeczność funkcjonował a jakim monarchą jest Ludwik Filip Logi film przechodzi rewolucję polskim monarchą musi, bo użyłbym takiego związku z dnia który, jakoby ba 75 le jemu się wydaje, że właściwe maszynę, jakim jest monarchia, którą stworzył po roku 1800 trzydziestym świetnie funkcjonuje, nawet jeżeli dłużnik szwankuje tą najgorszą rzeczą jest, że ma w tym mechanizmie, bo z tego to tylko idzie tragedia, więc najlepiej tkwi w tym układzie jest opierać się na tych siłach politycznych, które stanowią podbudowę dla monarchii to są wielkie partie na czele złotem partia oporu i partia ruchu, której liderem 1 jest m.in. odium baru, ale konsekwencją, jakby całej tej polityki jest przede wszystkim wielkie zaniechanie w ogóle nie dostosowanie polityki państwa do zmieniających się okoliczności, bo taki monarchą jest ludzi chwili człowiekiem, który nie potrafi zareagować na to co się wokół niego dzieje, a sytuacja naprawdę staje się groźna, bo w momencie, kiedy tysiące ludzi przede wszystkim dużych ośrodkach miejskich nowe Francji tomów mówimy oczywiście w tym momencie Paryżu, bo tym 36 milionowym społeczeństwie pan to jest ponad 1 000 000 mieszkańców już w tej Polsce o 1 000 000 chociażby jako taki drugi ważny ośrodek także przemysłowych w tym świecie wielkich miast właśnie sytuacja przypomina troszkę beczkę prochu ci ludzie warstw robotniczych są właściwie postawieni przed ścianą, którą albo przebiją albo, pod którą brzydką mogą zdechnąć głodu czuję to co jest rzeczą ważną klasa średnia klasa średnia, bo ona jest niewątpliwie siłą ważną społeczeństwie torach siłą, która w tym społeczeństwie nie ma możliwości ani kontrolowania władzy ani wyrażania swojej opinii, dlatego że jest ubezwłasnowolniona przez system polityczny, jakim jest monarchia lipcowa Ludwika Filipa, w którym prawa polityczne i możliwości zabierania głosu ograniczają się tylko do wąskiej elity pamiętajmy, że po liberalizacji konstytucji po roku 1800 trzydziestym na 36 000 000 Francuzów prawo głosu posiada 240 około 240 000 widzimy, jakie to są proporcje prawda 22lutego 1800 czterdziestego ósmego roku wybuchły uliczne zamieszki był jakiś konkretny powód czy po prostu nagle została przelana czara goryczy ludzie wychodzą na ulice stawiają barykady no to tutaj oczywiście spory nie mają wątpliwości co było przyczyną 22lutego odwołano właściwie ostatni kończący taką kampanię polityczną bankiem w Paryżu, a żeby powiedzieć to były bankiety wyjaśni słuchaczom bowiem pyta, bo raz w uchwale nie można było publicznie wygłaszać mów politycznych panowała cenzura starano się głos opozycji tłumić w tych 2 partiach tzw. dynastycznych stanowiących podpory tronu Ludwika Filipa doszło jednak było dorosła część działaczy umiarkowanych także Republika monarchistą właśnie odium Bach na czele stwierdziła, że nie można tak dalej tkwić właściwie nie lubię niższego, że trzeba zacząć działać szukać dla władzy silniejszego poparcia pomysłu, który chcieli zrealizować jest pomysł, który w pewnym sensie kopią tego co stało się wcześniej Anglik poszerzenia kręgu wyborców rozciągnięcia praw politycznych na klasę średnią, która w ten sposób po pierwsze, miałaby możliwość kontrolowania władzy, ale także uczestniczenia w tej władzy to byłby krok, który niewątpliwie wzmocniłby monarchię lipcową te bankiety były w gruncie rzeczy próbą przeskoczenia zakazu, bo na czym polegała na tym, że wystawiało się stoły na ulicą organizowało się bankiet, na którym rozlewano do szalenie dużo zresztą ilości wina trzeba było za to słono zapłacić, bo uczestnictwo w ankiecie wiązane było odpłatnością i wznoszą kolejne podcasty po prostu wygłaszano mowy polityczne, które były programy umiarkowanych reformatorów monarchii, którzy liczyli, że uda się w zmusić króla jego otoczenie do tego by podjęli się reform, ale odpowiedź była jednoznaczna wyrażają słynne zdanie k wota Boga się, żeby prawa polityczne bogacze się stańcie się milionerami wtedy w cudzysłowie będziecie mogli decydować będziecie mogli być wybierani to oczywiście Drodzy Państwo było głosy, który mógł tylko doprowadzić do wzrostu napięcia a kiedy Pomowiec Gronowo w końcu czterdziestego siódmego roku ludzie chwili odrzucił całkowicie możliwość jakiegokolwiek kompromisu, kiedy zaczęto stosować restrykcje, zakazując właśnie organizacji tego ostatniego bankietu NATO była prosta droga do tego, żeby wywołać eksplozji, do której doszło jak zwykle zresztą nieudolność władzy tak powiedzmy szczerze, bo co jest właściwe swoistego rodzaju pro Quota sytuacji, że bankiet odwołano organizatorzy się o tym dowiedzieli się na to zgodzili, ale zrobiono to tak późno, że większość osób na tym bankiecie się pojawiła dowiedziała się o tym, że ten bankiet obwołany już w trakcie jego właściwie porządku no oczywiście to musiało być zaczynem rewolucji rewolucji, która zaczyna się w Paryżu 22lutego, ale tutaj powiem tak, żeby zrozumieć w ogóle to co się dzieje w Europie 40 osób w roku, żeby zrozumieć co się stało we Francji w tym dniu trzeba pamiętać, że jesteśmy obserwatorami właściwie kilku rewolucji jednocześnie rewolucji, które są różne w czasie miejscu bardzo często rodzi, które są także różne pod względem grup, które te rewolucje wywołują, a co najważniejsze cele poszczególnych rewolucji są wzajemnie sprzeczne i dokładnie co się dzieje w gruncie rzeczy parę butów 22lutego czterdziestego ósmego roku no bo oczywiście, kto uczestniczy ankieta klasa średnia inteligenci młodzież studencka ona zresztą stanie się w tym dniu jednym z zaczynów zamieszek, które rozwijają się po Paryżu i jest to klasyczny właściwie przypadek rewolucji klasy średniej rewolucji klasy średniej, która domaga się praw politycznych rozciągnięcia mają tych zasad, które wypracowała jeszcze kiedy rewolucja prawda pod hasłem znany nam wolności równości braterstwa seta, ale na wieść o tej rewolucji klasy średniej dochodzi do zjawiska, które wyraźnie Ville w Paryżu rozpoczyna się do tak można powiedzieć obrazowo rewolucja przedni świata w Paryżu akurat dokładnie oddaje to rzeczywiste położenie dzielnic robotniczych ci ludzie, którzy w gruncie rzeczy są sytuacją ekonomiczną postawieni przed krawędzią właściwie przepaści oni na wieść o tej rewolucji politycznej zaczynają swoją rewolucję nie polityczną, bo ta rewolucja w gruncie wprowadza się do 1 hasła, które oni artykułują też mieć kromkę chleba i miska zupy, żebyśmy mieli gwarancję, że przetrwamy do kolejnego dnia sprzężenie tych 2 rewolucji wywołuje impet, że nikt nie jest właściwie w stanie nad nim zapanować kulminacja następuje 2003. kiedy dochodzi do manifestacji pod siedzibą znienawidzonego ministra spraw zagranicznych i premiera i złota, gdzie stojące Kompanii wojska rozpoczynają ostatnią można by powiedzieć jak tu reguły w przypadku rewolucji bywa do dziś poszukuje się tego, który oddał pierwszy strzał, ale faktem jest, że w Paryżu po tych zamieszkach 2002. 2003. zaczyna się prawdziwa rewolucja pomaga nawet opisywany najpierw na bruk lecą butelki jak pani dlaczego, żeby ktoś nie mógł przejść, bo będzie dużo szkła nie pierwsza rzecz to była zabezpieczenie przed budową barykad wiadomo było, że jakakolwiek akcja próba grodzenia ulic spotka się natychmiast kontrakcją sił no w tym wypadku Gwardii narodowych sił porządkowych one mogą szarżował rozpędza szkołą w momencie, kiedy rozpocznie się rzucanie obrót szła, czyli szklane odłamki, które będą kaleczyć Końskie kopyta to właściwie hamujemy możliwe, że atak Kawalerii, a wtedy pod ich budżetach zaczynają lecieć meble jakieś stare niepotrzebne przedmioty zaczyna się wnosi zgłosi barykady rzeczywiście pary właściwie krótkim czasie zamienia się miasto poprzez przekazanie barykadami i co najważniejsze najważniejsza siła porządkowa w tym mieście Gwardia narodowa nie przystępuje do energicznego zwalczania rewolucji dlatego, że to kwartet tworzy klasa średnia prawda nie mogą nic dziwnego, że nie ma zapału do walki z powstańcami partie gdzieś nie, strzelając swojego brata willa prawda, ale panie profesorze ta rewolucja się zaczyna 22lutego można stwierdzić, że bardzo szybko poszło, bo już 2 dni później Ludwik chwili abdykował na rzecz swojego wnuka uciekł do Anglii, gdzie zresztą jako człowiek wiekowy sam pan profesor o tym wspomniał 2 lata później zmarł w roku 1800 pięćdziesiątym czy tego 24lutego ta rewolucja się ukończyć czy następuje jakiś inny etap nie da się rewolucja się pierwsza w tym sensie tak po pierwsze, 2003. 2004. rewolucja oczywiście zwycięża król właściwie przymuszony, bo ludzie szturmują jego siedzibę Killer potem okazało do zgromadzenia Narodowego no klubach tykać nawet szukanie przynosi efektu ludzi Fili opuszcza pan już jedzie w kierunku prawda Wybrzeża to taka anegdotka jest prawdziwa ponoć, że w tej karać się niewiele rozumiał tego co się stało, bo to taki paradoks sytuacji klub barykad, którego barykady wniosły do ławy czy jest w ruchu obalony został przez barykady czterdziestym ósmym jedyna refleksja kogo nachodziła w czasie podróży z Paryża to było powtarzające się co chwilę zdanie jeszcze gorzej niż Karol dziesiąty coraz gorzej niż Karol dziesiąt no i tyle tylko refleksji ustanie król 2 nie był zbyt restrykcyjnych prawda, a natomiast co jest rzeczą kluczową 2004. następuje powstrzymanie tych rewolucji, dlatego że dochodzi właśnie do spłaty, których władza leży na ulicy wtedy działają właściwie można by powiedzieć umiarkowani i radykalni Republikanie ta pozycja nie była silna podobnie doszła opozycja Bonaparte Polska we Francji jest liderem wtedy jest przebywający w Anglii ludzi Napoleon Bonaparte ta opozycja republikańska są przede wszystkim 2 gazety le nacjonalizm reform którymi związani są tacy działacze polityczni jak w przypadku tej pierwszej dla reform to jest Ledley rolę przypadku racjonalne to m.in. marki ci ludzie, którzy właśnie tworzą pakiet szmalu kanapowe to w tym rozumieniu, że dokładnie się jeśli na 1 kanapie, bo tylu było tak żartobliwie oczywiście rzecz ujmując zauważyli, że właściwie przed nimi jest wielką okazja by sięgnąć po władzę, wykorzystując paraliż, jaki nastąpił w zgromadzeniu Narodowym, które wprawdzie jest monarchistą ręczne ze swoich przekonań politycznych orientacji, ale sparaliżowany strachem przed tą rewolucją prawa uznała, że w Paryżu to nie przed tą rewolucją polityczną pracy przez kasy średnio tylko przed tą rewolucją przedmieść pan wykorzystują to sparaliżowanie zgromadzenia można wykorzystać ten fakt do tego by sięgnąć po władzę i powołują rząd tymczasowy to zaś sprawą do 11 osobowa ekipa stworzy nam rząd prawda tymczasowy, który przejdzie władza oficjalnie 25lutego ogłoszono powstanie drugiej Republiki tylko, że będzie to sytuacja o tyle szczególna, że ten sukces zawdzięczać będzie rewolucja w 2 rewolucją rewolucji klasy średniej politycznej robionej bardzo określonym celu, jakim było zliberalizowanie systemu sprawowania władzy i tej drugiej rewolucji rewolucji przednich rewolucji podhasłem, które w gruncie rzeczy wydaje nam się czymś naturalnym gwarancja kromki chleba miski zupy, ale rewolucja, która z takim żądaniem tak naprawdę staje się rewolucją socjalną zupełnie w innym obszarze przez inną grupę w innym celu, a co najważniejsze naruszającym żądaniem poważny sposób porządek społeczny wtedy oczywiście rozumiano to sytuacji dlatego rewolucja klasy przedniej robi wszystko, żeby zawiesić konfrontację to jest cała ta polityka, która rozpocznie się właściwie od 26lutego, jaką rząd tymczasowy podejmie m.in. budowania warsztatów narodowych potem kolejnych decyzji, które ma inną jakimś sensie spacyfikować rewolucji rewolucja przednich i dać tej rewolucji klasy średniej siły NATO by móc się rozprawić z tą pierwszą, czyli mamy drugą Republikę, która zresztą to na marginesie była chyba ostatni ustroju we Francji ustanowionym w drodze rewolucji właśnie mała i mamy tu wracamy do początku naszej historii dekret z 5marca czterdziestego ósmego na nadal czterdziestym ósmym jesteśmy, który uregulował nowe warunki wyborcza, czyli wracamy do tej dyskusji, która Francuzom wcześniej towarzyszyła, że no była taka potrzeba, żeby jednak demokracja objęła swym zasięgiem nieco więcej uprawnionych do głosowania wg tego dekretu miało to być około 9 000 000 ludzi, a tak to jest rzecz niezwykle ważna, bo to po czasach rewolucji francuskiej no a potem Polski, który też formalnie głosowanie powszechne obowiązywało wprowadzono zasady głosowania powszechnego znoszące w tym momencie cenzus majątkowy właśnie całkowicie, likwidując zostają tylko 2 zloty, które no funkcjonują prawda wtedy jeszcze w społeczeństwie dziewiętnastowiecznym jako efekt m.in. pozycji prawnej kobiety, czyli przede wszystkim cenzus płci na wszystkie kobiety niezależnie od wieku wykluczone są z życia publicznego, chociaż oczywiście głosy kobiet m.in. słynny został akurat w tej dziedzinie zmian będą się wtedy 40 osób pożegnały i tak już Jakuba obniżono ten cel do 21 lat chyba biernego prawa 25 lat, a więc właściwie mamy rzeczywiście 9 goli, ale nie dało się inaczej po tym co się stało między 2002. dwudziestym czwarty ciężarów rewolucji tak jak trzeba było w cudzysłowie budowa zakładać, bo to oczywiście są roboty publiczne oraz kościoła i warsztaty narodowe trzeba było tworzyć warsztaty narodowe po to, żeby można było dać kromkę chleba i mieszka byłby to trzeba było też tak możliwość jak gdyby skanalizowania tego protestu form nie prawda możliwości wypowiedzenia się właśnie poprzez głosowanie jest to powszechne prawo wyborcze było czymś naturalnym w tym rozwoju sytuacji, jaka nastąpiła Ano z ideologii Republikańskiej, której oczywiście wyznawcami byli płód rządu tymczasowego skupieni wokół reform ile się na no oczywiście wynikało także to właśnie podejście do sprawy demokracji i jakby rozszerzenia praw politycznych wszystkich nie było, więc umowy tylko klasie średniej tak jak to zrobili Anglicy 3002. roku zasada powszechności stała się te obowiązują no 2003. 24kwietnia mamy wybory frekwencja znakomita na poziomie 84% jako gość Nowak pozazdrościć tak, jaką władze nam wyłania ten tłum uprawnionych do głosowania no i tutaj zaskoczenie pełne pewno, bo oczywiście nie radykałowie nie Republikanie triumfują dziękują monarchiści, dlatego że przy wszystkich tych zmian oczywiście takie Zachodu spojrzeć na francuskim w procesie urbanizacji ustali, jaki Francja w swojej masie dalej wiejska, a więc w ogóle nie rozumie tego wszystkiego co się dzieje w centrum Paryżu ona przywiązana do tradycyjnych wartości na nią oddziaływuje część produkcyjna propaganda, która bardzo często związana jest propagandą kościelną efekt jest taki, że większości głosuje na moment jest i tak naprawdę ci radykalni nazwijmy to Republikanie zdobywają około 110 jedzie 1 można kilkanaście procent głosów trochę więcej jeszcze umiarkowanie, ale reszta to różnej maści od umiarkowanych po radykalnych monarchistów Zając dla tych wszystkich ze środowisk republikańskich, którzy liczyli na to, że być może uda się coś jeszcze ugrać te wybory zresztą przesuwano, bo one najpewniej już na początku kwietnia potem była wielka manifestacja w Paryżu m.in. zorganizowana przez środowiska lewicowe 17marca służąca przesunięciu terminu, że było troszkę więcej czasu na agitację na to by dotrzeć do mas i postarać prawda pokazać to prawdziwe oblicze Republiki, które powinni wesprzeć te działania nie przynoszą rezultatu wyrok wasz wynik tych wyborów 2003. jedno, ale po pani dlaczego, bo państwo tak naprawdę zawsze decydują postawa wyborców w masie pieniędzy, a sytuacja, jaka istnieje wtedy we Francji oznacza sięganie po państwo do kieszeni przeciętnego podatnika sposób na dzisiejsze standardy niewyobrażalne proszę wyobrazić podatek nadzwyczajny, który wynosi 45 centymów Franta sporo i 40 mieli gorszy od złotówki dochodu no to przecież ludzi mamy na ulicach prawda na czym polega problem, żeby spacyfikować rewolucja przed mieć trzeba było rozpocząć na wielką skalę politykę socjalną, ale to jest polityka, do której ówczesne państwo nie jest przystosowany pamiętamy to jeszcze z tej lekcji szkolnych zasada Józefa prawda państwo w roli stróża nocnego ono w ogóle nie spełnia funkcji redystrybucyjnych to nie jest rola państwa w tej epoce natomiast tutaj faktem jest podjęcie przez państwo takiej funkcji redystrybucyjnych proszę wyobrazić każdy zatrudniony w warsztatach narodowej dostaje 2 franki wypłaty dzielnie, jeżeli nie dostaje pracy, bo nie ma dla niego Amron publicznie, która ma wykonywać dostaje jakieś 1,5 potem Franza sił nie mają co się dzieje jak się okazuje, że w Paryżu każdemu, kto przyjdzie się zgłosi mają po franku przechodzą wszyscy in-house wokół Paryża rusza do stolicy, bo tam dają za darmo pieniądze te wysiłki finansowe w samym Paryżu to już na początku maja 120 000 franków dziennie to są gigantyczne sumy jak na ówczesne państwo, które trzeba wykładać każdego dnia po to, by zatrzymywać, gdyby trzeci stara się spacyfikować tą rewolucję przednich, bo nadal panie profesorze trwa też ten kryzys w przemyśle kryzys bankowy prawda, a tak, ale mówię, kto jest ofiarą to głównie płaci podatki również no, więc jeżeli w dodatku prawda rozczarowana, bo im się kojarzy republikańskim, że ta Republika przychodzi bierze ich pieniądze ciężko wypracowane i dlaczego klimatu oddawać te pieniądze prawda na potrzeby miasta tych ludzi, którzy tamtych miastach prawda budują, ale prawdziwość zapewnień sprawców ówczesnym świecie, więc ja mówię to wszystko powoduje, że rzeczywiście przed republikanami sytuacja jest niezwykle skomplikowana chodzi zbiera się zgromadzenie jak proklamuje po raz kolejny drugą Republikę prawda głos tak jest w prawdzie rząd tymczasowy składa dymisję prawda, ale Republikanie jeszcze dla Martę, lecz Jurę utrzymują się władzy powstaje tzw. komitet wykonawczy, który właściwie jest kwas z rządem, ale w pełni zależny tak na dobrą sprawę od zgromadzenia, ponieważ zgromadzenie konstytucyjne jest najwyższą władzą ustawodawczą ma pełną przewagę także nad władzą wykonawczą no oczywiście dla Republikanów stara się zbyć albo nie być to znaczy to jest ten moment, który albo trzeba się zdecydować na starcie z rewolucją przewieźć w pasie w gruncie rzeczy zwycięstw są i tym samym zachować władze albo polecieć w słowie i oddać pole monarchistą, który dominują tak naprawdę zgromadzeń, więc efektem tego są te wydarzenia, które się rozmywają mają czasu pracy, czyli mówimy już o tym momencie, kiedy zgromadzenie konstytucyjne wydaje decyzję o likwidacji owych warsztatów narodowych tak dalej robotnikom do wyboru 2 możliwości albo będą pracować na prowincji albo będą wstępować do armii już dnia następnego wybucha powstanie, które objęło cały kraj swoim zasięgiem no tak pamiętam, że to jest Drodzy Państwo ten moment, w którym tak po pierwsze, 15maja jest taka prowokacja wielka manifestacja sią posłużyła sprawa Polska dokładnie wydarzenia w Wielkopolsce do zorganizowania tej manifestacji chodziło tego zaniechania władzy protest środowisk lewicowych domagających się interwencji na rzecz Polaku konsekwencją tego było wyłapanie tak byśmy powiedzieli tych liderów politycznych, którzy mogliby próbować stanąć na czele rewolucji przedmieść, reprezentując takie skrajnie lewicowe przekonania polityczne i to się udało co było sukcesem niewątpliwe obok tego umiarkowanego republikańskiego monarchistów ma pod prostą konsekwencją było to co było nieuchronne, bo finansowo rosną jeśli tego nie był w stanie być Maciej decyzja o likwidacji warsztatów Narodowy no i powstanie w Paryżu 2003. 26czerwca o straszna rzecz, bo w gruncie rzeczy tak po pierwsze, te masy Paryża, które wtedy ruszyły na barykady oni tak naprawdę walczyli o tą prostą zasadę, której jak chcieli mieć gwarancję, że mogą żyć tym po 6 chcieli mieć gwarancję, że będą mieli pracę będą mieli środki na utrzymanie próbowano zresztą tłumaczyć tym robotnik, żeby nie walczyli, żeby się poddali, żeby usuwali ławy ginie m.in. arcybiskup Paryża, który w trakcie tych wydarzeń próbuje mediować, ale tą sytuację najlepiej komentuje takie autentyczne wydarzenie jednym z barykad, kiedy tam pojawiła się przed tymi robotnikami robotnikami taka taki człowiek, który namawiać do tego, żeby przedstawiła zaprzestali walki, żeby złożyli broń i tej barykady rozlega się taki głos mówi pan przestanie nas przekonywać pana śpiewali tuje pan zrozumie ani nie był głodny i nie myślą o głodzie, który oznacza, że od wczoraj od śniadania nie jadłem tylko w Łodzi, który jest chorobę bóle głodzie, który trwa permanentnie wynika z kondycji społecznej, jakiej znajdują się tysiące ludzi zdolnych war społeczeństwa no kończyła się kończy, ponieważ armia pod wodzą kampania ma przewagę wierzyciel mianowany właściwie szefem wykonawczej władzy generał, który obiecuje stłumić rewolucję to rewolucja tłumił rozprawia się w sposób brutalny wyłapywane wtedy broń czarno prochowa byłaby dla kościoła to było widać tutaj koło kciuka nad takimi wejść w dłoni ślady prochu, więc była chowano każdego, kto takie ślady no ustawiano, więc pod murem ogrodów luksemburskich wojsko rozstrzeliwał wie pani, że okoliczni mieszkańcy zaprotestowali przeciwko hałasowi w związku z tym następne partie ewakuowano bagnetami AK była wtedy wrażliwość społeczna taki świat, ale faktem, że udaje się republikanom utrzymać władzę wtedy o sobie kamienia, który tak naprawdę staje się liderem tego obozu u zresztą rozpatrzy, więc niezwykle ambitnego dla marki na to co zresztą projekt odgrywa wielką rolę w tej takiej mobilizacji klasy średniej we Francji w latach trzydziestych np. bardzo ważną pracę, która będzie odnosiła się do czasów rewolucji francuskiej, ale tak naprawdę nie będzie historią rewolucją dla historii w tytule ma ich uwagę nasz rząd zrobi to 11 lub grupowej Republikańskiej rewolucji praw tylko być właśnie wielkim manifestem klasy średniej, która będzie domagała się na nowo powód do zasad wolności równości braterstwa w tym rozumieniu rewolucyjnych w ramach tę będzie się widział jako lider właściwie Republiki lokowania w tym momencie go wyprzeć szansą dla niego będą zmiany ustrojowe, które w najbliższym czasie we Francji będą zachodzić we wrześniu tego samego roku ciągle, którym wiele się dzieje mamy uzupełniające wybory, w których zdecydowanie zwycięży-li monarchiści najwięcej głosów zebrał Ludwik Napoleon Bonaparte bratanek Napoleona, który już nam się w tej historii pojawił, który za chwilę zacznie odgrywać jeszcze poważniejszą polityczną rolę i głównym zadaniem zgromadzenia było opracowanie nowej konstytucji to się udało tak jest tak jak konstytucja jest bardzo zresztą wartościowym dokumentem ona przede wszystkim do osób bezwzględnie przestrzegać zasady trójpodziału władzy być właściwie nie mamy tak konstytucji wasz sposób ten takim innym są mieszane tutaj jest dokładne rozdzielenie władzy zgromadzenia władzy prezydenta, który jest szefem rządu i właśnie szefem władzy wykonawczej dokument, który afirmuje oczywiście wszystkie wolności republikańskie, więc mówię dokument niezwykle ważne z punktu widzenia także prawnikom rodziny euro i 10grudnia czterdziestego ósmego roku odbyły się wybory prezydenckie wygrywa Ludwik Napoleon głównie dzięki owym masom wiejskim i pewnie, dlatego że wciąż żywa była dla nich legenda tego prawdziwego Napoleona Bonaparte jest taka legenda, że kiedy Ludwik Napoleon startował w wyborach uzupełniających do konstytuanty, a dwukrotnie do gromadzenia panował najpierw w czerwcu wygrał zresztą wybory, ale na skutek między protestów pierwsza zrezygnował Jaros zrezygnował potem drugi raz we wrześniu wchodzi w skład zgromadzenia i wtedy taka anegdota, że chłopi głosowali w okręgu, w którym on kandydował to mówili, że idą głosować na cesarza Napoleona prawdziwe tłumaczono, że cofa już nie żyje 2001. nasze pokolenie zakończy swego żywota, ale oni opowiadali o sobie mam tutaj tłumaczycie my swoje wiemy idziemy głosować na cesarza Napoleona pan dodał jednak zresztą pierwsze nie do końca prawdziwe, ale ona daje i istotę sprawy to, że na ludzi Apollon zdobyła 75% głosów, bo oczywiście wynika z naszą mamę na nożownika z prostego faktu wielu za tęskniło za pierwszym cofa w tak rozumianym przede wszystkim jako stabilizacja polityczna krótko mówiąc ani monarchiści ani Republikanie różnej maści ówczesny Francuzom nie dawali poczucia bezpieczeństwa wzajemnie skłóceni Żagań jak ambicjami drukowania, który widział się w roli lidera prawda jako pogromca rewolucji częściowej tu dla marki, który uznawał się za swoistego rodzaju guru klasy średniej tucz inni radykalni działacze republikańscy, którzy mieli swoje ambicje to wszystko pokazywało, że są to ludzie, którzy nie zapewnią 1 spokoju po burzliwym okresie rocznej rewolucji nikt nie chciał powtórki z końca osiemnastego wieku, żeby rewolucja trwała latami chciano końca, a ten koniec gwarantował tą propozycją jako ucieleśnia ludzi Napoleon Bonaparte monologi Napoleona Bonapartego większość klubów zagłosowała idziesz, która pamiętała o powiedzeniu, że w każdym chłopskim plecaku prawa żołnierza łódzkiego Pawła Marszałkowska się znajduje i robotnicy, którzy zostali w taki sposób potraktowany przez Republikę wczesną czterdziestego ósmego roku, dla których Napoleon był jakąś szansą, o czym też za chwilę musimy 2 słowa chociażby powiedzieć, bo rzeczywiście szansą dla nich wielką i poprosiliśmy klasa średnia Francuzka, która też pamiętało w czasach cesarstwa widziała przede wszystkim wieku na Polonię człowieka, który gwarantować będzie porządek biła trzymamy prezydenta i za chwilę historia znowu zacznie przyspieszać, bo przeskakujemy do kolejnego roku, czyli 1800 czterdziestego dziewiątego w maju znowu są wybory do zgromadzenia Narodowego najwięcej mandatów bierze prawica do zgromadzenia nie dostało się wielu bohaterów rewolucji lutowej umiarkowani Republikanie zdobyli niewiele głosów mieli zaledwie 75 mandatów poza tym jest jeszcze ten kontekst międzynarodowy europejska wiosna ludów powoli też wygasała w tamtym czasie no i wiosną roku 1800 pięćdziesiątego, czyli o rok potem po tym, wyborze do zgromadzenia Narodowego mamy no już próbę cofnięcia tego wszystkiego co rewolucja lutowa przyniosła Francuzom, czyli najpierw ustawa wyborcza, która ograniczała zasady powszechnego głosowania jak ogólna Paulą idzie w kierunku władzy autorytarnej on czuje, że większość społeczeństwa takiego autorytaryzmu sprawnego autorytaryzmu jakiego, jaki reprezentował system rządów jego stryja oczekuje ją dokładnie w tym kierunku szedł ze swoimi współpracownikami i proszą spotykał się aplauz, bo jak wiemy efekt tego tzw. zamachu stanu będzie prawda potem zatwierdzany przez społeczne się przez społeczeństwo w plebiscycie i wynik będzie niezwykle korzystny dla Napoleona 7,51 000 000 Francuzów spośród tych 9 uprawnionych opowie się za mają naprzeciwko siebie zaledwie 600 i tam kilkadziesiąt tysięcy głosów na mnie, więc przewaga prawda wielokrotna pewne miejsce tylko wyjaśnimy pytał o to czy lud chce utrzymania władzy Ludwika Napoleona i wyposażenia go w niezbędne dla utrzymania Republiki środki, czyli Ludwik Napoleon, sięgając po Konstytucyjny instrumenty, zasłaniając się wolą ludu zapewnił sobie pełnię władzy dokładnie dokładnie moim, bo można by powiedzieć w ten sposób, że Ludwik Napoleon w jakimś sensie ucieleśnia to ludowe oczekiwanie wzięcia udziału we w sprawowaniu władzy zresztą pan pani, że cesarstwo, które rozpocznie się wkrótce, bo od 1800 pięćdziesiątego drugiego roku będzie prawda swoistego rodzaju ucieleśnieniem na polskiej tradycji, która pozwoli jednak po okresie rządów autorytarnych zbudować we franki najbardziej liberalne państwo ówczesnego świata, bo po bocznych ścieżek lata sześćdziesiąte historii drugiego cesarstwa i ten kierunek zmian, jaki będzie zachodził we Francji będzie oznaczało budowanie najbardziej demokratycznego państwa przez 6, bo wyjaśnijmy, że 2grudnia 50 tego drugiego roku Ludwik Napoleon ogłosił się cesarzem Francuzów to był formalny koniec naszej drugiej Republiki, której historię opowiadamy, która została obalona, żeby było śmieszniej na mocy ogłoszonej przez siebie konstytucji dokładnie, ale powiedzmy jeszcze 1 rzeczy, ponieważ Boga o finale w ogóle wiosny ludowi tak wielkim finale, jaki mamy we Francji warto powiedzieć o 1 rzeczy niezwykle istotnej właściwie rok czterdziesty ósmy i 40 dziewiąty to jest rewolucja, która właściwie buduje dzisiejszą Europy tak by mogli powiedzieć, jakim rozumie po pierwsze po czterdziestym dziewiątym roku, chociaż w większości przypadków jak mawiano zwyciężyły siły starego porządku no tak naprawdę 1 tron upadku Ludwika Filipa zastąpił jutro także ilość odpowiedzieli na polu raczej czego ale istotą sprawy po czterdziestym dziewiątym roku stare elity powracają właściwie w Europie dopłaty już nie próbowały reakcji krótko mówiąc nie chciały już wrócić do stanu sprzed kostek rodzi się nowoczesny europejski konserwa, bo pojawiła się świadomość wygraliśmy bitwę, ale jesteśmy w stanie wygrać wojnę i w związku z tym nie lepiej godzi się na stopniowy proces zmian kontrolowany zachowaniem dla tej pary Eli miejsca tak w społeczeństwie dalej u szczytu władzy niż zdecydować się na kolejną bitwę z przeciwnikiem, który będzie co rok silniejszy i który w przyszłości może nawet zdjąć to rzecz niezwykle ważna, ponieważ pamiętajmy, że prawdzie to tak roku 48 Francuzów wyszło, ponieważ także w innych częściach Europy to jest potężne doświadczenie większość ludzi po raz pierwszy ma prawo zabrać głos Warty Głowacz swoje oczekiwania marzenia poprzez fakt, że są po raz pierwszy dopuszczenie do urn wyborczych jest niezwykle istotna, która zmienia mentalność Europejczyków i pamiętajmy, że za następne 50 lat właściwie większość państw europejskich jak jeszcze doliczymy Rosję po 900 piątym roku będzie już państwami konstytucyjnymi to już nie będą monarchie absolutne, które dominują w Europie przed rokiem czterdziestym ósmym prawda to jest pierwsza zasadnicza kwestia i druga kwestia praw się wiąże z Apollonem trzeci przegra rewolucja przedmieść ona będzie wielką przegraną roku 3008. ale co jest rzeczą ważną, o ile jeszcze w tym 40 ósmy dziewiątym roku można było spotkać się z tym brakiem możliwości my tej marki jak i zasady, że warstwy niż same są odpowiedzialne za swoje położenie przez swoją nieodpowiedzialną seksualną myśl rozumienia prawda, że każdy przyrost żywności powoduje przyrost ludności, ale przyrost żywność następuje w postępie arytmetycznym, a ludności w postępie geometrycznym co w konsekwencji zamienia poprawę sytuacji w kolejną w Europie zrozumiano, że nie można zostaliście grup społecznych sami sobie rozpoczyna się budowanie tego co moglibyśmy nazwać dzisiaj europejskim państwem socjalnym my żyjemy zupełnie innym świecie niż np. współcześni Amerykanie właśnie dzięki temu co stało się 48 dziewiątym roku co uświadomiły Europejczykom, jakim poważnym problemem jest wypełnienie właściwą treścią tego trzeciego hasła wolność wszyscy wiemy, o co chodzi o równość wszyscy wiemy, o co chodzi, ale ziemię tak naprawdę braterstwo prawa, a to jest rzecz niezwykle ważna tutaj rzecz kluczowa na połączenie to jest tak naprawdę pierwszy socjalista władze my możemy dzisiaj śmiało powiedzieć, że nienawidził gości czekało ma, dlatego że nie miał większego konkurenta to na połączenie rozpoczyna zupełnie nową politykę socjalną we Francji najpierw zaczną od małych kroków takich jak przekazanie wielkiego majątku logika chwili pana, że tzw. lombardów państwowych, ale rzecz kluczowa, bo ci ludzie, którzy z reguły nie mają pieniędzy na to, żeby przeżyć kolejny dzień mogą teraz zaciągać, jeżeli są zmuszeni długi po regulowanych przez państwo stopie procentowej to już nie jest prawda jak to się długi i miejsce do zarabiania przeszłość Apple rozpoczynają się inne działania, które służą jak osiągi wzmocnieniu pozycji tych najsłabszych od komisji trójstronnych, które znamy dzisiaj dobrze z naszych doświadczeń poprzez potem legalizację związków zawodowych prawa do kraju przez pamiętajmy, że robotnicy francuski pojechali na wystawę światową do Londynu, którzy Stali się w cudzysłowie współzałożycielami pierwszej Międzynarodówki tą podróżą byli na koszt Napoleona, czego to naprawdę człowiek, który powoduje, że w ciągu paru dekad, które jest łatwo Francji tak naprawdę położenie większości ludności radykalnie się poprawia to zaczyna być problem, że nie brakuje chleba zaczyna brakować ma dobrego chleba tu też mam rolę Napoleona czy szczególnej to też je, chociaż sytuacja najbardziej prawdziwa to z inspiracji cesarza ogłoszono konkurs na tłuszcz, który byłby na tyle tani, że dostępne dla szerokich warstw społeczeństw panuje efektem oczywiście zwycięskiego rozstrzygnięcia margaryna, którą wszyscy dobrze zna dodam tylko już, komentując naszą rozmowę, że drugiemu cesarstwu też nie był pisany długi żywot, bo upadnie w wyniku wojny francusko pruskiej 1800 siedemdziesiątym roku nasz cesarz dostanie się do niewoli pruskiej panie profesorze bardzo dziękuję prof. Dariusz Nawrot zakład historii nowożytnej dziewiętnastego wieku Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach był moim państwa gościem dziękuję pani dziękuję państwu ja wszystkich miłośników historii zapraszam za tydzień na audycję z cyklu powrót do przyszłości teraz życzę państwu spokojnej nocy dobrych snów Zwiń «

Rewolucja lutowa we Francji (1848 rok)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 17:00

Najnowsze Podcasty

Konwencja PiS w Katowicach. "Nigdy więcej Tuska"

"Marsz Miliona Serc jak Trzecia Solidarność"

Przemówienie Donalda Tuska [Marsz Miliona Serc]

Pomoc mieszkaniowa dla studentów

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL