Tajny referat Chruszczowa "O kulcie jednostki i jego następstwach"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Maciej Zakrocki przedstawia dobry wieczór w czwartek 25lutego w nocy z 2004. na 25lutego 1956 roku przywódca związku Radzieckiego Nikita Chruszczow wygłosił w czasie dwudziestego zjazdu komunistycznej partii związku Radzieckiego tajny referat o kulcie jednostki i jego następstwach to wydarzenie sprzed 65 lat zasługuje na przypomnienie, szczególnie że w czwartki przypominam państwu ważne wydarzenia w historii świata, a to na dodatek było też ważne dla naszej historii, bo ze Rozwiń » zjazdów w Moskwie nie wrócił rządzący polską towarzysz Bierut po prostu tam nagle zmarł zaraz potem mieliśmy poznański czerwiec, a potem październik i przejęcie władzy przez Władysława Gomułkę, a tajny referat to był wstrząs, bo to jeden z najbliższych współpracowników Stalina nie tylko zaczął mówić prawdę o stanie niż, ale też opisał cały stworzony przez Stalina system zbrodni, którego ofiarami były miliony Rosjan jak obywatele innych państw prof. Leszek Kołakowski w tekście pt. główne nurty marksizmu pisał potem następca Stalina oznajmił partii, a rychło całej kuli ziemskiej, że wczorajszy wódz postępowej ludzkości natchnienie świata ojciec narodu Radzieckiego wielki koryfeusza nauki największy geniusz militarne największy geniusz w dziejach w ogólności był mordercą milionów oprawców paranoikiem, a przy tym nieukiem w sprawach wojskowych, który doprowadził państwo sowieckie na skraj przepaści, jaki to musiało być szok, kiedy niektórzy mieli jeszcze w pamięci szopkę propagandową po śmierci Stalina w marcu pięćdziesiątego trzeciego roku, a tu zaledwie po 3 latach cała postępowa ludzkość dowiedziała się, że największy człowiek naszych czasów był zbrodniarzem, którego polityka pod każdym względem zasługuje na potępienie to niesłychane zestawienie reakcję na referat partii komunistycznej związku Radzieckiego w inny brat partiach wiarygodność samego demaskatorski, czyli Nikity Chruszczowa przedstawi państwu prof. Wiesław Władyka bardziej znany słuchaczom TOK FM jako komentator polityczny piątkowe poranki, a to przecież znakomity historyk zajmiemy się też innymi skutkami wiekopomnego referatu, czyli takim właśnie skutkami dla państw obozu socjalistycznego dla całego ruchu komunistycznego także na Zachodzie czasem naiwnie bieżącemu wielkość Józefa Stalina no i pojawi się pytanie, które nurtuje mnie od lat jak po zdemaskowaniu dyktatora w przedstawieniu zbrodniczego systemu, który mógł trwać tyle lat dzięki kultowi jednostki czy i wodza mogą się schować takie postaci jak marce tu kim IR sen czy Fidel Castro, dlaczego dyktatorskie zapędy tego typu komunistów nie zostały powstrzymane po tym, jak na dwudziestym zjeździe kursów ukazał światu, z czym dyktatura się wiąże o tym rozmawiał z prof. Markiem ornaty kierownikiem zakładu dziejów dwudziestego wieku w Instytucie historii polskiej Akademii to wszystko już za chwilę, ale najpierw subiektywny przegląd informacji dnia Maciej Zakrocki przedstawia jak donosiła Rzeczpospolita po opanowaniu pandemii koronawirusa Nowa Zelandia przeżywa boom gospodarczy szybko przybywa bogatych obywateli nowozelandzki paszport stał się jednym z najbardziej pożądanych nieruchomości gwałtownie drożeją tak, że bank centralny zapowiedział nałożenie ograniczeń na kredytowanie hipoteczne wg magazynu Forbes po pokonaniu pandemii Nowa Zelandia staje się tak bogatym krajem, że wystarczy zrobić to niecałe 3 000 000USD, aby zostać członkiem 1% najbogatszych mieszkańców wysp to stawia nową Zelandię na czwartym miejscu na świecie pod względem tego wskaźnika po Monako Szwajcarii Stanach Zjednoczonych od grudnia 2020 roku paszport nowej Zelandii stał się trzecim wśród najbardziej wpływowych paszportów na świecie zgodnie z paszport indeks, który mierzy zdolność obywateli różnych krajów do podróżowania bez wiz dlatego bogaci ludzie z całego świata oferują obecnie milionowe inwestycje za prawo do przeprowadzki do nowej Zelandii w szczytowym momencie tego zainteresowania co 30 sekund ktoś ze Stanów zjednoczonych odwiedzał stronę imigracyjną nowej Zelandii chętnych nie brakuje, choć opłaty związane z taką przeprowadzką wynoszą 2 200 000USD, a cała procedura trwa od 3 do 4 miesięcy szybko sprawdziłem wyciągu konta i na razie nie skorzystam, ale prawo Nowa Zelandia Maciej Zakrocki przedstawia pracodawca może zezwolić w ramach swojej polityki neutralności na noszenie przez swoich pracowników symboli religijnych niewielkich rozmiarów stwierdził rzecznik generalny Trybunału sprawiedliwości Unii Europejskiej Atanas Just run TOZ opinia dotyczy 2 połączonych spraw którymi zajmuje się złe w pierwszej z nich Stowarzyszenie prowadzące w Niemczech ośrodki opieki edukacji dziennej przyjął instrukcję w sprawie wymogu przestrzegania neutralności zakazano w niej pracownikom noszenia w miejscu pracy widocznych oznak politycznych światopoglądowych religijnych w szczególności wskazano na krzyż chrześcijański chustę islamską lub żydowską ekipę jedna z nauczycielek wyznania muzułmańskiego odmówiła zdjęcia swojej chusty i została tymczasowo zawieszona w swoich obowiązkach druga sprawa dotyczy sieci drogerii jedna z pracownic nie zastosowała się do żądania zdjęcia chusty islamskiej obie sprawy trafiły do sądów, a te zwróciły się do Trybunału sprawiedliwości Unii z pytaniem czy opisywane reguły przedsiębiorstw prywatnych są zgodne z dyrektywą o równym traktowaniu w zakresie zatrudnienia pracy i dzisiaj rzecznik generalny z UE stwierdził, że polityka neutralności politycznej światopoglądowej lub religijnej pracodawcy w relacjach z klientami nie jest zgodna z wznoszeniem przez jego pracowników symboli religijnych widocznych albo nie, ale niewielkich rozmiarów innymi słowy dyskretnych, które nie rzucają się od razu boczne oczywiście opinia rzecznika nie wyrok na ten jeszcze musimy poczekać Maciej Zakrocki przedstawia dzisiejszy cytat dnia pochodzi z wywiadu dla gazety wyborczej dotyczy decyzji rządu o lockdownie regionalnym, który objął województwo warmińsko-mazurskie wracają tam restrykcje dopiero co zdjęte można powiedzieć, że to wyjście naprzeciw postulatom wielu środowisk, które apelowały by wrócić do pomysłu z końca ubiegłego roku, kiedy zamrożenia dotyczyły coś czasem tylko powiatów, w których był wysoki wskaźnik zakażeń, a jednak pytanie o ocenę decyzji wobec warmińskomazurskiego profesor tylko Kruger z grupy MOCOS modelujący rozwój epidemii dla rządu powiedział tak to miało duży sens, gdy byliśmy przed wysoką falą na mapie były pojedyncze czerwone plamki teraz mamy już około 80% powiatów w Polsce na krytycznym poziomie epidemiologicznym co znaczy, że już połowa kraju jest zagrożona wysoką falą w tych wszystkich powiatach należałoby natychmiast zamknąć szkoły hotele centra handlowe wszystko co ostatnio zapytaliśmy prof. Ernest Kuchar specjalista chorób zakaźnych kierownik kliniki pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu medycznego konsultant Lux Medu co o tym sądzi czy rzeczywiście dzisiaj rząd powinien jednak znowu wprowadzić ogólnokrajowy lockdown, komentując słowa pana profesora przy pierwsza przychodzi namyśl, że nie wchodzi się 2× do tej samej wody co ja chcę przez to powiedzieć te same środki, które lockdown, które przybyły, który może przedsięwziąć rząd nie daje już takich samych efektów z 1 stron dlatego też winnej fazie epidemii, bo proszę zobaczyć poprzedni rząd wprowadził w marcu tego roku, kiedy zakaźne były tak naprawdę pojedyncze dzisiaj z perspektywy czasu to trochę to się każdy daje nadgorliwością, ale wtedy nie wiedzieliśmy, jaka będzie śmiertelność widzieć były tylko co nas czeka ten poziom lęku społecznego było ogromne, a w tej chwili nasze społeczeństwo to proszę państwa po roku tak się o swoją sytuacją, że z jak mówią nauczyło się w tych warunkach żyć niestety omijać wszystkie zakaz to przecież anegdotyczna jest z koleżankami mówi, że idzie na basen jakież było zamknięte i pytano ją przyjdzie na trening czy na zawody, ale proszę państwa 1 przykład, chociaż nie sprawdził zweryfikować czy tak było w istocie tak opowiadała, żeby podać, że poprą duże, że nauczyliśmy się mówiąc krótko zakazu mijać i myślę, że tylko dzięki temu, że będzie on wprowadzony do tych nie będziemy go przestrzegać, dlatego że po prostu społeczeństwo jest zmęczony i to jest argument, który podaje na to, że wprowadzenie całkowitego lockdownu może będzie daje efekty w dysponowaniu społeczeństwa kim i niemieckim jak nie dlatego o tym, a u nas to obawiam się, że efekty będą znacznie mniejszości w ogóle jakikolwiek bardzo dziękuję, a teraz pora już na główny zapowiadany temat audycji Maciej Zakrocki przedstawia gościem audycji jest pan prof. Wiesław Władyka historyk od osiemdziesiątego piątego roku w tygodniku polityka co piątkowe komentator poranku TOK FM sytuacji politycznej w Polsce najczęściej dobry wieczór dobry mecz, grając w no i teraz chciałem jeszcze zastanowić się wspólnie nad takim oto tematem związanym z rocznicą właściwie nie z rocznicą tylko samym referatem Chruszczowa właściwie nie wiadomo co przyszło do głowy, żeby wygłosić przemówienie na co liczy co chciał w ten sposób zyskać mniejsze wydanie rzeczy trzeba poszukać jakiejś takiego wyjaśnienia wręcz psychologicznego, ale za tym stała też pewnemu prawda polityczna mianowicie jak Stalin umarł toczyła się walka na Kremlu przejęcie władzy wyszedł zwycięsko jej właśnie ci zaś Siergiejewicz Chruszczow i on współwinny miesiąca wszystkich tych zbrodni stalinowskich bardzo aktywny można powiedzieć, że funkcjonariusz Stalina on próbował się u legitymować jako następca na obniżeniu drzewa pomarańczy historycznej Stalina lub inaczej zwalają na Stalina wszystkie winy błędy zbrodnie tak dalej są przez zaczęto mówić właśnie destalinizacji i że to był świadomy taki ruch jak wzmacniania własnej pozycji szusować i można powiedzieć, iż zbliżania się z wszystkich win, które on osobiście również miał na swoim koncie nie zapominajmy rządził przez guru czas publiką ukraińską i to w czasach największej kolektywizacji właśnie zbrodni ludobójczych itd. jest on osobiście był współwinny absolutnie tak temu temu czasowi ustali mori, niemniej ten jego referat o kursie jednostki i jego następstwach wygłoszony w zamkniętym posiedzeniu komitetu centralnego partii i radzieckiej, czyli dostępne tylko dla towarzyszy ze związku Radzieckiego gości zagranicznych nie byli wpuszczani m.in. Polska delegacja ryzyko, bo Bolesławem Bierutem na czele ten też referaty specyficzny innych formach ileś tam stron 8090 stron, które się Nikita Chruszczow przeczytał czytał tych kilka rodzin i to jest to jedno wielkie pasmo cały taki zasób właśnie zbrodni Stalina i i charakterystyk patologiczne osobowości Stali na fundusz jest pod tym względem wstrząsający tekst na Jurze ruszy tak po kolei wymienia zbrodnie Stalina tak zbrodnie polityczne jak przeciwko konkretnym Narodowym i wymienia też różne podaje różnego typu sesji stalinowski i i można powiedzieć jest dość takich referat pewnie władz umysłowych, dlatego że tam w ogóle nie ma pytanie jak to mogło wszystko działa zaistnieć i w jaki sposób to się utrzymywało jeśli w zespołach tylko do jednostki, ale tutaj słowa, bo na sprzedaż aktorzy słuchali tego przemówienia no to jak słuchają słuchali na świat takie takie zdanie samowola 1 osoby zachęcała do samowoli również innych oraz umożliwiają masowe aresztowania deportacje wielu tysięcy ludzi egzekucje bez sądu normalnego śledztwa w 2 wywoływały stan niepewności strach, a nawet rozłączenie rzecz mówił też o sobie prawda i pewnie wielu towarzysza, którzy siedzieli na tej na tej sali dlatego topie zastanawia i stąd pytanie poco to z broni wolności wolność chodzi o o nich tak tak, ale też były dawał szansę umycia rąk, bo nas wszystko zaczynało Stali i kończyło na sali ja bym powiedział, żeby w tym oficjalnym wystąpieniu Chruszczowa, czyli dziecięcy 2 dni przed ogłoszeniem tajnego referatu on bardzo ogólnikowo zrywam się spowiadał w przeszłości nie partii ruchu Stalina wymienił nazwiska tylko raz co tak można powiedzieć kontury logo to inne dla pana Anastasi Mikojan, który też oficjalnie tam przemawiał było o wiele bardziej krytyczny niż ich już to dopiero właśnie w tym tajnym referacie ruszą pojechał po całości jeszcze wydarzy oczywiście to był też problem, który się potem odbił echem w Polsce jak to mówiono rewolucja moralna zapanowała, ponieważ byli stalinowskim często bardzo bardzo aktywni w pierśnicy byli więcej chętnie życzyli i nie swoje winy z niedzieli zasłonięte przez chwilę Stali, więc ten rodzaj takiego pozbywania się ze słyszenia czy pozbywania się etyki w przeszłości przeprosili teraz na czystość moralną etyczną teraźniejszości Havla to zostały żądamy powiedziałby odwaga staniała rozum podrożał o coś takiego ten rodzaj takiego pełnego hipokryzji oczyszczania się, a może chcesz coś autentycznego uwalniania się od mrocznej przeszłości, bo ten proces mógł mieć taki charakter on był dość powszechny niesie także, że ruszy to dość umiejętnie tak powiem podał hity w tym, którzy krzywdzili, a teraz poczuli się szydzenia, gdyby prawda i ją już w pierwszym szeregu my właśnie w tej chwili ludzi, którzy rozliczali przeszłość jak spożytkować na marginesie, że jeśli byłyby się czytać przemówienie Władysława Gomułki z października 55 szóstego roku jako przemawia to jednak przejmuje władzę tam jest cały wielki fragment o stalinizmie kulcie jednostki to jest bardzo interesujące przemówienie i tusze Gomułka bezsprzecznie nieporównanie lepiej głębiej może wystawiać realizował ustalili właśnie ten pan tutaj już na to zwróć uwagę, pokazując rzek jak Stalin produkował my Stali Inków zastali był wszechogarniający strach szukać nowych wszechogarniającej zbrodnię zła, ale też można odnieść takie wrażenie, że z 1 strony ta taka ekspiacja właśnie i w wywalczenie wszystkiego jeśli można użyć niezbyt może ładnego słowa w w tym referacie no przez niektórych jest jednak oceniana trochę inaczej, że on jednak miał trochę świadomości skutków, jaki ta umowa może mieć szczególnie dla tzw. mas partyjnych to jest jednak ciągle świeżo po wielkiej wojnie Ojczyźnianej no no naprawdę powtarzać ludziom przez przez dekady, a w czasie wojny w szczególności, że to jest architekt tego zwycięstwa i w ogóle największy przecież człowiek świata i tak zmiana dziennie ma zrobić z niego mordercę człowieka na dodatek niespełna rozumu może to morze było by zbyt wiele i dlatego np. niektórzy zwracają uwagę, że ktoś w tym tajnym referacie nie ma jednak też takiego rozliczenia całego okresu od rewolucji październikowej, że właściwie ten stalinizm zaczyna się w tym referacie 3004. roku tak jak też sprytnie trochę pomijano zbrodnie chociażby właśnie czasu wielkiego głodu 3233 czy to rzeczywiście był taki zabieg, który miał no nie wiem uspokoić nieco albo jednak złagodzić trochę to wystąpienie szczególnie właśnie dla tych taksy wyobrażam ten zjazd tych siedzących całe piersi zasłonięte orderami w jej wielkiej wojny Ojczyźnianej i raptem słuchają takie rzeczy może czarno im jednak coś dać na uspokojenie, ale dawano dawano bardzo specyficzny sposób były jak mówił dla zdarzeń tajny, że to na zamkniętym posiedzeniu obieg nie tego referatu głos potem wszystkim z przypadkiem polskim szczególnym, ale także inny temat trochę ten może on nie był rozpowszechniany partię komunistyczną wolno całego świata coś słyszały upominały się od referat idol z Kremla nie dostały już w czerwcu po pięćdziesiątego szóstego roku agencja TASS dementowała pogłoski, jakoby w jakiś referat wygłoszony na dwudziestym, że nie znamy w tej chwili dziką proszę zauważyć zresztą jak ta destalinizacja potem może stabilizacja z nowej wersji Breżniew Wolski tak, ale ona nigdy aż do Gorbaczowa do Gorbaczowa nigdy nie opublikowała jego referat referat valium, zanim pod KRUS przez jakiś czas co wyście nas dotyczy postawy polskiej przez jakiś czas by udzielić takiej euforii zaś lekko nietrzeźwy wszedł Otóż jak przyjechał do Polski po śmierci Bieruta jest takim plenum partyjnym w Polsce kogoś w przerwie opowiadały się od sali opowiada się w coś mu zaproponował poprosił, żeby się nie zgodził się tłumaczyć tym referat reali przetłumaczone język Polski zapoznają z Liteksem partię całą partię i 8 godzin ja się zgodzić w takim chaosie po śmierci Bieruta przy takim początkującym sekretarzem Edwardem HBO takim śmietniku pojawił się taki właśnie nieoczekiwany i nieoczekiwany zwrot właściwie od to był wstrząsający tekst wstrząsający całą opinią publiczną w Polsce, ponieważ nogą rozpowszechniania takiej zasadzie, że tajne łamane tam zespołów lekarzy naprawdę numerowanych i trafiał obiekt taki, że miał trafić do podstawowych organizacji partyjnych do pierwszych sekretarzy po Beatę OP to była taka podstawowa komórka partyjna w każdej właściwie instytucji prawa no bo oczywiście poza kościołem, ale wszędzie by były po po sekretarze mieli za zadanie odczytać ten referat i on był czytany w Polsce jak szeroko długo jeśli zeszła na poziom po Petru zaczął społecznie muszę natychmiast wszyscy znali tak i to był jedyny taki przypadek ponieważ ten referat samej Moskwie podobno zaginął no nie patrzył podobno szukał po osiemdziesiątym szóstym roku nie mógł w archiwach odnaleźć takie takie plotki dlatego, żebyśmy w polityce i opublikowaliśmy kolegów słyszałem Rykowski taki tekst o tym i do polityki dołączyliśmy tekst broszury też tego tajnego referatu się świetnie sprzedał po osiemdziesiątym szóstym roku a, a towarzysze radzieccy robią nie mogli się na 9 ulic tego nie ma gdzieś zaginęło to jest tak w sposób bardzo pilny przypadek prof. Paweł Machcewicz w 1 ze swoich tekstów na temat 50 tego szóstego roku właśnie w Polsce przywołuje historię Stefana Staszewskiego ówczesnego pierwszego sekretarza komitetu wojewódzkiego w Warszawie, który w rozmowie z Teresą Torańską twierdził, że rzeczywiście zamówienie oficjalne ta zgoda na druk tego referatu dotyczyła 3000 numerowanych egzemplarzy, a on może siebie robił tutaj trochę bohatera wydał drukarza polecenie wydrukowania 15 000 broszur z powtarzającą się numeracja, żeby coś było w altankach zna tego, że tak no tak tak tutaj tak NATO, czyli jak tak to potem jest, skąd taka teoria, że podobno można było kupić wszystko zresztą na bazarze Różyckiego tajny odpowiadasz towarzysze pracy drukarskiej podobne, ale dobili jeszcze za własny by już na rachunek dobili jeszcze kilka tysięcy egzemplarzy jest i puścili to na rynek pełna i nie jest tak taki jest anegdota opowieść bardzo popularna, że Amerykanie chcieli dotrzeć do tego tekstu i konsul amerykański pisarz dyplomata w Warszawie poseł kupił na bazarze Różyckiego, a drugim źródłem jest także tego referatu był był wywiad izraelski wysokość metodą dodać do tego, więc Polacy pod urzędem okazali się tutaj jak zawsze niesamowitą sprawnością i poczuciem humoru no a potem oczywiście się przedostało było czytane w wolnej Europie miasto też miało miało wpływ na nowo się Polska jest specjalnym przypadkiem bo, bo rzeczywiście ten referat się rozprzestrzeniał doszło nawet do sytuacji takich no z punktu widzenia rozumiem partii szalenie groźny skoro skoro w organizacjach partyjnych zaczęto nie tylko domagać się destalinizacji już pełnej, ale podania prawdy dotyczącej chociażby Katynia są też takiej informacji właśnie, że działacze partyjni zaczęli mówić o 17 września jako nożu w plecy itd. więc straszne rzeczy zaczęły się zaś w no ale to to już inna historia natomiast litera chciałem jeszcze wrócić do takiego tekstu, który napisał pan z lutym 2013 roku właśnie dla polityki, mówiąc że mimo tej tej destabilizacji mimo tego coś co zostało powiedziane w tym tajnym referacie to rzeczywiście akurat może z tych powodów, że tonie, że to zostało tam skuteczniej utajnione no nie doszło do takiej rzeczywistej destalinizacji przynajmniej w umysłach ludzi podaje pan tam przykład nawet Aleksandra Kiereńskiego premiera rządu rosyjskiego siedemnastego roku, który pod koniec życia to był rok 70 pytany jak ocenia Stalina powiedział, że był to polityk, który najbardziej sponiewierał Rosję i ludzi, ale też wyniósł ją do potęgi największej z możliwych w no to jak rozumiem miała być taka egzemplarz sikać się, że nawet wroga bolszewików na jakimś sensie docenia tego Stalin i może dlatego w tej Rosji tak ciężko było mimo referatu Chruszczowa się zdestabilizować stawia tezę sprawdzających, bo pod też jak redaktor tak wyglądał chociażby w Gruzji, jaki jest sentyment resentyment wobec Stalina, ale te to co ta jego seksualność na pewno był, więc zwycięzca drugiej wojny światowej jednak człowiek, który siedział obok największych polityków Zachodu jak równy z równymi i i rozbił się taką masową wyobraźnię prawda i tak rzecz tego zasadzenia czy podlegania tej stabilizacji mam na różne sposoby również w kulturze przecież nie dotyczyła tylko narodów związku Radzieckiego swój czy te wzory sowieckiej, ale czy 6 mamy problem, bo weszły taką jak wiemy z taką miłością wręcz czasami prawda różnych środowisk na Zachodzie które, które były wdzięczne Stalinowi, więc co wpływa Rosji radzieckiej zdrowa żona wojnę wygrała no była głównie o zwycięstwo jednak, nic więc jeszcze wydaje się tu się tym uczucia bardzo Pluta mały, a jeszcze jeśli się popatrzy nawet dzisiaj na te obchody końca 2 wojny światowej w Moskwie czy są widać takie autentyczne, a więc jest co jest jednym z takich kamieni tożsamościowych z tej tamtej wspólnoty jaka ona by była dla nich my się wydaje, że rzecz stabilizacja to jest cały czas jakiś otwarty problem no i tu w takim razie może morze kupując wrócę do tego 0101. pytania czy w takim razie Chruszczow owi się nie udało zerwać ze Stalinem, że to właściwie tylko jemu może pomogło umocnić swoją władzę i w gronie najbliższych towarzyszy no a potem właściwie się dosyć długo utrzymał ten jego w taki trochę flirt z Zachodem, bo mówię tutaj oczywiście o wizycie w stanach Zjednoczonych w spotkaniach z energii również również słynne spotkanie w Wiedniu no wiadomo to był czas zimnej wojny i dalej było mnóstwo wrogości między mocarstwami, ale sprawiał takie wrażenie zupełnie inna jednak wiele sił trzymał no, więc jak to właśnie wszystko w spór o ofercie ich finał związkowy dodał, że oczywiście ten tajny referat jest najbardziej takim widomym znakiem próbą zamknięcia od przeszłości czasów zimnej wojny itd. bo się na tym 20 zjeździe, który w, które oznaczenie cała w celi to tam odwołano bardzo wiele takich aksjomatów stalinowski można m.in. przyznano prawo do narodowych dróg komunizmu uznano model jugosłowiańskich chiński zapowiedziano taką zakończoną zimną wojnę muszą wręcz powiedział, że my możemy się ścigać rywalizować, ale w trybie pokojowym rewolucja przestała być takim zasadą nadrzędną przyznano, że również druga pokojowa i może prowadzić do komunizmu tam dostawał, jaką załatwiono docent szukać jakichś porozumień stąd się wzięły też różne gesty później spotkania, które pan powiedział to było faktyczne zamknięcie wielu polach tej epoki znać dzisiejszego okresu stalinowskiego jednej z ich niż dalej w jaki sposób się tam powraca ono z różnym dodatkowych innych formach prawa przypomnijmy sobie ten wrogi związek radziecki w różnych sytuacjach w 2 tysiące głosów czy pan przebywa Afganistanie i tak należy ten rodzaj brutalnej bezwzględnej polityki taki rodzaj prawa imperializmu, który stanie wynika z niesamowitej potężnych to on był obecny aż do czasu wypracowali tak ta destabilizacja, nawet jeżeli miała swoje efekty to też będzie nie wykorzystała zostaliśmy do końca dziś zdaniem no bardzo dziękuję za tą refleksję pan prof. Wiesław Władyka historyk dzisiaj bardziej w tej roli w radiu TOK FM był z nami dziękuję za dziękuję bardzo, dziękuję Maciej Zakrocki przedstawia, a teraz gościem audycji pan prof. Marek Kornat kierownik zakładu dziejów dwudziestego wieku w Instytucie historii Polskiej Akademii Nauk dobry wieczór dobry wieczór kłaniam się podczas pierwszej rozmowy na ten temat gość mówił o tym jak starał się chyba sam Chruszczow na sam koniec referatu za chęci wszystkich czy wręcz no nie wiem czy on mógł prosić nakazywać, aby jednak ten referat się nie wydostał żeby, żeby został tajnym referatem no ale potem była zgoda na jego publikację w Polsce natomiast ciekaw jestem jak to było z innymi państwami nie tylko naszego bloku, ale też państwami zachodnimi, gdzie co tu dużo mówić partie komunistyczne tak jak we Francji czy Włoszech były bardzo silnej popularne, więc na ile inni poznali ten referat, jaki on miał wpływ tak no przede wszystkim należy stwierdzić, że jednym z pierwszych miejsc w publikacji na Zachodzie tego tekstu w sumie bardzo niezwykłe, jaką był oczywiście dziennik Le Monde francuski notabene jakiś czas temu Francuzi na swoisty sposób celebrowali rocznice tego wydarzenia to znaczy, wydając specjalny dodatek do wspomnianego czasopisma, a co do pytania cóż powiedzieć no oczywiście było to wstrząsające doświadczenie dla ideowych komunistów wyznawców doktryny proszę tak wyrażę doktryny bez zastrzeżeń kierujących się przekonaniem, które zresztą później zwerbalizował Sartre, a mianowicie, że krytyka modelu sowieckiego jest niczym innym tylko przyczynianie się do rozczarowania i i w ogóle zwątpienia klasy Robotniczej na Zachodzie, a więc to był naprawdę głęboki szok wielkości się tak wielkość tej akcji, jaką był referat głosowanie polega bynajmniej na warstwie historycznej, jaką on miał, bo przecież doskonale wiemy, iż odsłania zaledwie i to bardzo specyficzny sposób zaledwie niewielki fragment prawdy historycznej dyktaturze Stalina problem polegał na tym, że doszło do wystąpienia chłodzącego najwyższy autorytet partii komunistycznej ze strony jego następcy to i to wydaje się kluczowe, bo przecież jak słusznie jak słusznie mówimy zajmują się teorie totalitaryzmu totalitaryzmy są rodzajem nowej świeckiej religii nowej świeckiej religii i uderzenie najwyższe autorytety takie właśnie jak to, które się stało jest zamierzony sposób za sprawą referatu Chruszczowa musiałoby doniosłe konsekwencje do tak, ale właśnie ciekaw jestem w jakim stopniu odbierano samego Chruszczowa no bo trudno byłoby przecież uznać, że to człowiek, który w tym Stalinem nie miał nic wspólnego był jednym z narzędzi tego tego dyktatora, wprowadzając straszne rzeczy chociażby na Ukrainie czy czy w okresie drugiej wojny światowej pod Stalingradem no i chodzi potem właśnie o to jak też ten świat odbiera tego Chruszczowa, tym bardziej że z 1 strony, krytykując to co wyprawiał Stalin za chwilę związek sowiecki przeprowadza straszną krwawą operację militarną na Węgrzy, tak więc bądź jak można było znowu uznać, że nie wiem może rząd tam jakby uderzył się pierwsi, że teraz będzie inaczej skoro właściwie no nic się zmienia tak nazywano określenie świat jak odbierał jest uproszczeniem, dlatego że świat zróżnicowany prawda mamy do czynienia przecież rozmaitymi podejściami do sowieckiego państwa jego ustroju jego polityki to wszystko jest chyba rzeczą oczywistą, aby rozróżnić natomiast nie może być tak nie może być tak to ujęte, że mamy tu do czynienia z takim samym podejście jeśli chodzi o komunistów jeśli chodzi o ludzi wiernych i tej partii komunistycznej na Zachodzie to sądzę, iż paraliżował wszystko ten zasadniczy pogląd, że przywódcą trudno dyskutować to znaczy nie można dyskutować innymi słowy przywódca jest no jest kapłanem prawda co do tego ideologii tego państwa jest autorytetem najwyższym i to miało swoje zasadnicze zasadnicze znaczenie, a co do co do polityki sowieckiej oczywiście, że Chruszczow wcale nie zamierzał żaden sposób nie zamierzał doprowadzić to całkowitego no tak powiem uderzenia podstawy dyktatury partii totalitarnej poparcie, na podstawie której działał system sowiecki to oczywiste chciał pozbyć się kultu Stalina to było potrzebne do stworzenia na krótko mówiąc własnego przywództwa tak ja osobiście to ideę mianowicie inną to to bardzo umie płytki jak dzisiaj to oceniamy rozliczenie przy miało umożliwić umożliwić uzasadnienie jego własnego autorytetu i tak widział genezę tajnego referatu zresztą jak pan redaktor wspomniał miało być nieujawnionych nie ujrzeć światła dziennego to Węgier co do listopada 1956 roku oczywiście, że wydarzenia te zaprzeczały wszelkim złudzeniom co do pokoju włości związku sowieckiego było oczywiste, że będzie bronił zdobyczy osiągniętych w wyniku drugiej wojny w światowej nie ma tu nie ma wątpliwości, że tak było nie wiem właśnie jak to też było w innych państwach, bo no dużo więcej informacji na ten temat oczywiście jest z Polski bo kiedy u nas ten tajny referat przestał być tajny no miał on miał on wyraźnie my no taki efekt wzrostu, jakbyśmy powiedzieli nastroju i antykomunistycznych i anty antysowieckich no chociażby głośny czerwiec agencję miary no zaraz po tym, zjeździe dwudziestym KPZR czerwiec poznański tam przecież dosyć szybko wśród robotników z, którzy idą w pochodzie do centrum miasta pojawiają się hasła obok tych haseł ekonomicznych polityczne hasła precz z komunistami chcemy wolności chcemy wolnych wyborów pod kontrolą ONZ prawda jak tylko jest ja nie sądzę, aby to było powiązane z treścią tajnego referatu moim zdaniem rewolta poznańska czy punkt poznańskich o charakterze robotniczym jest przede wszystkim związanych z katastrofalnymi realiami ekonomicznymi związanymi z ówczesną sytuacją w PRL natomiast idee rozliczenia stalinowską dyktaturą są bardziej żywotne w czasie polskiego października, który jest przełomem, jakim niewątpliwie niewątpliwie wielkim ja bym to raczej wiązał w ten sposób oczywiście, że z pewnością wielu Polaków cieszyło się z tego powodu, że dochodzi do takiej oto spektakularnej akcji na ich następca człowieka, który miał być nieomylny wiecznej Roericha idea jego miały być wieczne podejmuje rzucam wyzwanie podejmuje jego dosyć dosyć konkretnie krytykę, niemniej wydaje mi się, że kartę tego wiązać nienależnie pani dla ocenił, a co do znaczenia Międzynarodowego tajnego referatu całą pewnością jest to poważne osłabienie moim zdaniem osłabienie no tu o nieomylności Moskwy jako centrum komunizmu światowego to ma wielkie znaczenie zewnętrzne zagraniczne międzynarodowe to ja oczywiście w tak powiedziałem troszkę lepiej oczywiście poruszam się w historii tej tej Polski niż innych po państw poszczególnych państw i zacząłem od czerwca też oczywiście chciałem przejść do tych haseł październikowych, gdzie jednak to m.in. no pojawiają się rzeczy wtedy, które się w głowie nie mieściły, bo np. 23października z wrocławskiego domu towarowego rozrzucane ulotki z hasłami bolszewicy precz z Polski wyjaśnić sprawę Katynia uwolnić Polaków Sybiru no kostek na Sybir tak chodziło oczywiście o rok Ossowskiego nawet na posiedzeniach organizacji partyjnych pojawiały się żądania wyjaśnienia 17września 3009. roku, więc gdzieś tam to odwagę wydaje się, że jednak ten tajny referat dorzuca natomiast nowych może ta Polska jest trochę inna może te Węgry właśnie ale, ale nie ma żadnego, że tak powiem rezonansu nie wiem w Czechosłowacji NRD Rumunii Bułgarii tak nie ma nie ma doświadczenia października 50 tego szóstego jest doświadczeniem w Polskim i oczywiście jesień tego roku doświadczenie w węgierskim pozostałych krajach ujawnionych się tak wyrażę no właściwie mamy kontynuację dotychczasowego reżimu Czesi będą mieli swoje 5 minut 60 ustaw jak o tym jak doskonale o tym wiemy programu praskiej wiosny niewątpliwie trzeba jeszcze dodać tak trochę posługują się do tych dotychczas mówiliśmy że to wydarzenie, jakim jest szybka interwencja na Węgrzech bardzo poważnych poważny sposób popularyzował sowieckie ten sowiecki WIG WIG bardzo pozytywny tak chciałem powiedzieć w oczach intelektualistów zachodnich rozwiązanie wszystkich nie wolno uogólniać, ale mogą być części to jednak działało to wszystko było ważne, a co do polskiego października późno przyszedł on bez wątpienia w sposób nieoczekiwany niedawno zleciłem rozmaite polskie dyskusje emigracyjne, a więc, jakby nie było świecie wolnym, gdzie w myśl nie jest skuta skazujący autor cenzurą kursując między końcem czerwca piątek szóstego roku, a ściślej rzecz biorąc między słynnym przemówieniem Cyrankiewicza o tym, że władza ludowa obecnie rękę każdemu, kto ją podniesie na nią, a wypadkami październikowymi na emigracji głównie się zastanawiam nad tym jak uruchomić międzynarodową opinię, żeby nie dopuścić do zapowiedzianych przez władze PRL procesów karnych przeciwko domniemanym rzekomym rzeczywistych sprawców rewolty poznańskiej spodziewano się będą procesy pokazowe, że może być szafą szafowanie karą śmierci do obficie to pokazuje jak gwałtownie zmienił wszystko październik natomiast 1 byłoby wielkim uproszczeniem, gdyby np. hasła wyjaśnić Katyń czy też czy też rozliczyć się w stosunkach polsko sowieckich z powodu 17września 3009. roku, gdyby to tłumaczyć inspiracją Rostowskiego referatu szerzenie ustąpił tylko tylko tyle i aż tyle mianowicie stwierdził, że kult osoby Stalina jest niezgodnej z leninowską koncepcję partii kolektywnego kierownictwa itd. ostro zaatakował Stalina za nieprzygotowanie jego zdaniem oczywiście do wojny z Niemcami w czterdziestym pierwszym no oczywiście na tym właśnie właściwie jeśli jeśli wspomnimy jeszcze, że Stalin oskarżony jako ten, który ta ustawa oczywiście jako ten, który wywołał wielki terror, który godził kadry samej partii administracji armii to na tym lista argumentów krytycznych rozstała się kończy rada kursów lub nie mówi właściwie więcej, a firmuje wszystkie decyzje kierownictwa partii komunistycznej od października siedemnastego roku aż po zgonie Stalina na początku marca 50 tego, czego atakuje tylko w tych 3 sprawach, niemniej jednak to wszystko niezwykle doniosłe moim zdaniem, bo rujnuje mi nieomylności wodza to ma kolosalne znaczenie kolosalne znaczenie i daje to inspiracje do możliwości działania jakich dyskusji o przywództwie państwa, które jest rządzone przez partie i właśnie to się wydawało jeszcze jeszcze 23lutego pisze tego szóstego roku niewyobrażalne stało się rzeczywistością w no to jeszcze na koniec na koniec chciałem zapytać o taki wątek, bo pan przed chwilą właśnie powiedział, że m.in. w tym wystąpieniu kluczowa jest jest podkreślenie odejścia od leninowskiego zasad funkcjonowania partii komunistycznych od o właśnie plan kolektywnego rządzenia na rzecz 3 dyktatury 1 osoby jeszcze panie redaktorze przepraszam za cudze słowo, ale zależy jak to zabrzmi ja w tej chwili nie planuje wystąpić o roli obrońcy Lenina, ale za czasów Lenina jednak dyskusja była w partii komunistycznych klub, mimo że dziwnie dla kogoś, kto ma na ten temat pewne publicystyczne wyobrażenia, ale Lenina wolno było skrytykować na posiedzeniu biura politycznego i można było go krytykować jak sądzę na ulicy tato mogą, ale biurze politycznym tak wyrażę argonem partyjnym jak najbardziej tyle tylko zieleni swoim talentem perswazyjny jednak wielkim autorytetem w kręgu kierownictwa partii potrafił zawsze wygra głosowanie weźmy przykład pokoju grzewczego itd. dyskusja była natomiast za jego następcy oczywiście Irenie oczywiście nie to jest jednak pewna jakość kardynał nieraz no tak tutaj właśnie wracam do do pytania, które chciałem zadać no to dlaczego w takim razie mamy potem po dwudziestym zjeździe po tajnym referacie jednak dalej marce długa, który jest do września 71006. roku no dyktatorem kim IR sen era, który jest wiecznym prezydentem prawda założycielem wręcz dynastii Kimów rządzi do tak do dziewięćdziesiątej ósmego roku, dlaczego mamy Fidela Castro może bardziej rajdowy jak to mówi młodzież dyktator do szesnastego roku, ale nawet po tym czasie pod terenem na pewno i to w porwaniu kino, ale świta no właśnie o to czemu tajny referat nie kończy z tego typu dyktatorami komunistycznym świecie Jano tych dyktatorów azjatyckich, których pan łaskaw przywołać charakteryzowało przede wszystkim podejście totalnym sprzeciwem wobec referatów słowa to jest jeden z powodów jeden z powodów rozluźnienia więzi Pekin Moskwa czy Budka Pekin pamiętajmy o Sojuszu zawarte w pięćdziesiątym roku jeszcze zostali teraz dochodzi do rozłamu rywalizacji i właśnie przeobrażenia polityki sowieckiej po dwudziestym jeszcze stoją stoją temu naprzeciw i druga sprawa bardzo ważna Otóż przypadek Korei północnej jest na pewno jednym z argumentów, więc wszystkich przekonuje to co teraz powiem, ale wydaje się, że to jest przykład na to, iż brak jakiegokolwiek modyfikowania czy zmiany kursu polityki, którą definiuje osoba nr 1 w danym państwie państwie zamkniętym dodajmy, bo tutaj zamknięte taka właśnie sytuacja, kiedy nie ma żadnych odchyleń modyfikacji 1 po drugim przywódcy przejmuje mniej więcej to samo co daje pewien rodzaj skuteczności reżimu totalitarnego, który nieosiągalnych w innych warunkach mówią krótko totalitaryzm północnokoreańskiej okazuje się niezmiernie niezmiernie skuteczny być może w ogóle najbardziej skuteczny na świecie, żeby tych wszystkich, które znamy i jest chciałem powiedzieć jest chciałem powiedzieć o tym, że to jest chyba istotna też rzecz, a mianowicie nie należy mieć co jednak złudzeń referat Chruszczowa nie proponuje żadnych modyfikacji ustrojowych prawda to nie jest tak, że odchodzimy od koncepcji monopartii od koncepcji dyktatury proletariatu, który sprawuje wiadomo, jaka partia, która jest de facto właścicielem państwa, o ile wiadomo dopiero pod koniec swoich przerwanych spiskiem z pieskiem kolegów nazwijmy to tak rządów Chruszczow rozważał ponoć rewolucyjne posunięcie, a mianowicie wprowadzenie kadencyjności w partii, ale kadencyjności naprawdę problem, bo Stali inżyniera kadencję tylko nie wiadomo, żeby było na to jest naprawdę byłyby np. kadencje czteroletnie pięcioletnie działaczy czy tabor od stanowiska bywało choćby ferment w aparacie, a więc usług takie myśli później dopiero natomiast sam referat nie wnosi żadnych pozytywnych propozycji reformy ustrojowej tego nie ma po prostu tego nie ma tu jest tylko rachunek kultem Stalina jako nieomylnego wodza i stratega i to przeprowadzony bardzo połowicznie, bo pamiętajmy, że zbrodnicza kolekcja lamp agresywne działania pakt Ribbentrop-Mołotow wszystko to nie istnieje w fakcie przepraszam, ale w tajnym referacie szkoła takie no ale trzeba o tym pamiętać dziękuję, że pan nam się to przypomniał 605 rocznicę wystąpienia Chruszczowa bardzo dziękuję pan poseł Marek Kornat kierownik zakładu dziejów dwudziestego wieku w Instytucie historii Polskiej Akademii Nauk z nami dziękuję za równowagę co brano podziękowania dla Małgorzaty Raczyńskiej, która audycję wydawała Maciej Zakrocki dobrej nocy Zwiń «

Tajny referat Chruszczowa "O kulcie jednostki i jego następstwach"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 22:00

Najnowsze Podcasty

Reguła Łuczaja - kosić trawę wtedy, kiedy jest po kolana

Wojtek Mazolewski. Jego deklaracja "Jestem"

"Panna Kim wie" Nam-Joo Cho

"Nie jestem twoim Polakiem. Reportaż z Norwegii" Ewa Sapieżyńska

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL