REKLAMA

KultOFFe: Ajschylos "Oresteja"

OFF Czarek
Data emisji:
2021-03-05 11:00
Audycja:
OFF Czarek
Prowadzący:
Cezary Łasiczka
W studio:
dr hab. Jacek Friedrich
Czas trwania:
23:46 min.
Udostępnij:

Wojna z Ujgurami Obrączka prawdę o ptaku powie?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
po czasie państwa, bo gość jest pan dr hab. Jacek Friedrich historyk sztuki dyrektor muzeum Narodowego w Gdańsku Instytut historii sztuki Uniwersytetu gdańskiego dzień dobry witam serdecznie dzień dobry witam przejmie wracamy do naszego pierwotnego planu no bo od mieliśmy rozmawiać w tym tygodniu kiedy, kiedy jest zaskoczona z bardzo smutna wiadomość o śmierci pana prof. Jerzego Limona, a mieliśmy rozmawiać oraz tej, a Heliosa to zresztą wspomniał pan pod koniec naszej rozmowy, Rozwiń » że to był spektakl, który pan właśnie w gdańskim teatrze szekspirowskim obejrzą tak tak rzeczywiście mówiła wtedy, że Orzeł oraz te, które od młodych moich lat jest dla mnie takim posągiem literatury w ogóle może początkiem wielkiej literatury, którą znam dobrze różnych przykładać czytałem wielokrotnie nigdy właściwie nie widział na scenie nie jest może bardzo często stawiana jest 1 jedyny raz, kiedy widziałem to właśnie w gdańskim teatrze szekspirowskim, kiedy gości były występy w przychodach stary i właśnie prof. Limon tą osobą, która nas zaprosił natomiast jemu zawdzięczam to, że rzecz, że taką okazję przyciągała scenicznego kontaktu z tym tekstem wspaniały z nutą żalu, dlaczego właściwie Oresta ja panie profesorze czy, dlatego że nie wiem jest oprócz tego, że liczba ofiar jest jest mniejsza to przypomina to pan obecną sytuację polityczną już to kwestia polityczna nauczyciel polityczność sorry z tej też zajmuje swoje miejsce co tak niezwykły tekst, którym z, którym mamy bardzo różne składniki ludzkiego bytowania polityczność też tam jest no cóż w ostatnią część mnie to właściwie jest poświęcona odrodzeniu się pewne polityczności takiemu dochodzeniu ze stanu już pierwotnego chaosu może barbarzyństwa, ale to jakiś swoisty wzniosłości którą, którą też Ajschylos wspaniale pokazuje w tych 2 pierwszych częściach dlatego tego ducha indywidualnego rozprawiania się ze światem, którego właśnie Wołyń daty ostatniej części świat się kończy zaczyna się świat prawa prawda świat świat już w zewnętrznej oceny ludzkich ludzkich działań, które sprawiedliwych sędziów jak się nazywa to oczywiście polityczności jest częścią reszty, ale wszyscy coś o wiele wiele, więc na pewno nie redukował jest dzisiaj dzisiejszej aktualności właśnie takich, bo zawsze dokończyły będzie istniał tu w Polsce będzie aktualna tylko do jakich sporów politycznych to co jest tekst o wzniosłości człowieka szaleństwo człowieka o Szydło przeznaczenia jak którymś momencie wszyscy są szamańskie los to nazywa się o niemożności ucieczki właściwie z tego co tak głęboko grecki prawda tak głęboko archaiczne o zbrodni kości o powinności dla nadzwyczajnych tak nadzwyczajną to jest to jest rzecz te rzeczy władza zawsze zawsze zawsze to zmienia się kostiumy zmieniają się w dekorację, ale właściwie chyba człowiek aż tak bardzo się nie zmieni dotąd czasu no tak dzieje niestety jazdę, bo mówiąc to właśnie mówiąc polityczności między nie chodzi mi aż do tak bardzo, jakie konkretne partie polityczne bardziej o to, że jednak wiadomo, że będąc autorem mamy do czynienia czy mamy do wyboru albo gdzieś tam stworzyć historię opartą na na samym dole, czyli szary obywatel albo na samej górze tutaj tutaj jednak mamy do czynienia z ludźmi władzy tak dla władzy, którzy mają narzędzia do tego, aby swoje realizować swoje cele są z pewnością zaczną się też władze jedność głównych jednostek głównych namiętności, które pchają ku ku zbrodniom oczywiście uzgodniono spiętrzenie zbrodni i sami oraz tej w tym co co poprzedza tę historię, bo czy wobec cały ród atrybut turysty bohaterowi to jest brud straszliwy prawda przeklęty przez bogów naznaczony tym okrutne okrucieństwo przeznaczenia bardziej niż jakikolwiek inny Rud starożytny sama Elektra siostra Orestesa od głównego bohatera oraz tej Uwe właściwy do bohatera zostaje mu mówi o swojej rodzinie takie słowa wiem, że najbliższe są dla nas wrogami to jest zupełne odwrócenie takiego myślenia o rodzinie, które na ogół Money właśnie to jest miejsce ciepła bezpieczeństwa wsparcia dla trendów to było miejsce, w którym najbliżsi byli byli katami prawda by zarzyna noszę już Cassandra ta słynna wieszczka projekt Niechciał słuchać pamiętamy prawda z tych historii o zdobyciu Troi, która tu oczywiście tłem historycznym te dla oczu mitycznym dla z tej z kolei mówi o próbach dom ten wydaje odór i mordu pada oczywiście, że nie mamy do czynienia z taką zwykłą rodziną, bo dotyczy właśnie z narodem, który prócz Chorwat władze w pewnym sensie fundusz, ale w pewnym momencie trudno właściwie rozstrzygnąć czy to żądza władzy jest to tą sprężyną główną to był niekończącego się okrucieństwa tej zemsty czy też właśnie już samo okrucieństwo zaczyna być takim żywiołem takim jakimś wilkiem przecież sam z uiszczonym łańcucha, który już cały czas tylko nowe ofiary ofiary na swojej drodze wyławia i pochłania terenie, który tam się przez większość większość tego tekstu przewijają prawda właśnie nienasycony nikt inny niestety ciągle tych chwil ludzkiej przemiana zresztą rynki straszliwych archaicznych bus jeszcze przed poprzedzających bogów olimpijskich, których wszyscy znamy Zeusa Apollina Ateny, które są to są współ bohaterami gdzieś tam nad tym wszystkim tę boską trudno publiczne piecze prawda to wojnę, bo to także bogowie w starożytności między sobą walczą z dwudziestym z jakimiś zabawkami narzędziami w kredytach, ale trzeci, bo olimpijscy bogowie prawda oni oni też szkolić walczą o jakimś sensie z tymi wcześniejszymi ustawami właśnie takimi straszliwie archaicznymi brutalnymi ten ten smak ludzkiej krwi, za którym Erynie bezustannie węższą prawda to jest takie ruskie uznanie rzeczywiście okrucieństwa i IT będzie dobry człowiek, czyli trzecia część to, że ten moment takiego takiej takiej próby upłynęła starego świata tak tak to są to są te rynki zresztą trzeciej części właśnie zmieniają pełnić proces bardzo znamienny moment terenie czy właśnie te straszliwe potworne nawet 6 fizycznych od odrażający cuchnący właśnie pierwotne bóstwa zmieniają się w tym Skawy boginie które, którzy od, których można się odwołać właśnie w tym zaciszu domowym, które mają właśnie sprzyjać Heleną prawda Grekom ich liczbie codzienności, ale ta przemiana ona przecież następuje właśnie za pomocą siły prawo, bo równolegle do tych przemian różni wełnę, gdy dokonuje się przemiana tej logiki zemsty, która napędza przecież cała historia redakcję ogromną część w ogóle w greckiej greckiej mitologii greckiej czy historii właśnie zamienia się w te rządy prawa to jest nadzwyczajne ułani oczywiście z punktu widzenia takie dramaturgiczne o pewne wydają się najmniej atrakcyjne współczesnemu widzowi, który jest oswojony z pewnie z okrucieństwem ze zbrodniami i właśnie ten taki to ten dyskurs właściwie takie, które się toczy w trzeciej części jak przerwać ten łańcuch zemsty jak przerwać te bezustanne postęp okrucieństwo prawda to jest to jest coś co się wydaje, że mało atrakcyjne mało sceniczne, ale to też fascynujące oczywiście także w sensie historycznym to wspaniale odwzorowuje te przemiany, które wczasach Peryklesa użyczyła nam dokonywały i w tym sensie od mamy kolejną warstwę praw dlatego tego tekstu właśnie taką, a aktualną polityczną, o czym już mówiliśmy jest to głos właściwie w debacie to swego rodzaju paradoks jedno z najbardziej uniwersalnych usługowych arcydzieł ponadczasowych jest to w dużej mierze głosy wyborcze w debacie politycznej aktualnej wówczas za nasz Grecji bom panie profesorze powrócimy, jeżeli pan Polak woli do oraz te i inne Ajschylosa po informacjach Radia TOK FM informację, że kilka minut o godzinie jedenastej 20 państwa moim gościem jest pan dr hab. Jacek Friedrich historyk sztuki dyrektor muzeum Narodowego w Gdańsku oraz Instytut historii sztuki Uniwersytetu gdańskiego wracamy po informacjach o wcale państwa i moim gościem jest pan dr hab. Jacek Friedrich historyk sztuki dyrektor muzeum Narodowego w Gdańsku także Instytut historii sztuki Uniwersytetu gdańskiego Ajschylosa i jego Oresta ja, która na fascynujące jest to to bez wątpienia panie profesorze jednak zastanawiam się, jaki jest pana zdanie na temat czytania dramat, a to ta, która wraz z ciekawych jest bardzo ciekawy temat i ja przecież, że należy akurat do tego do tej frakcji, która zdecydowanie bardziej lubi czytać dramat niż oglądać na scenie powyższego wynika, że może z tego, że złożą się rozpocząć w aktach tych owoców dziennie dla was by były fascynujące ale, ale z nie może może też kwestia pewnej intymności kontaktu nie powiedzieć, że to pewnie jakiś głębszy mechanizm tutaj za tym stoją tak jasne już było przeznaczone dla sceny może, jeżeli mogę pozwać na pewno też refleksja potrzeba oglądania tej 1 scenicznej wersji oraz teatru widziałem może też mój dystans do oglądania klasyki dramaturgiczne europejskiej współcześnie bierze się stąd, że tam niewiele z tych tekstów zostaje są tak poszatkowane rozwali Sowa i wczasów wynaturzone Rze, że niewiele zostaje z tej wzniosłości pierwotnego wzoru zasad lat rok od tradycyjnych ma w sobie takiego pisarce bardzo ciekawy sam sobie na stronie internetowej teatru starego właśnie oraz ja tam przy tak, aby towar wraz z Janem klatą, ale prawda tak i on i tak doskonale w opisie coś takiego być może wszystko co wydarza się argo ma dla niego dobre TSA znana jedynie chorych groteskowej wizji to znaczy, że jeżeli w ten sposób podchodzi do takiego tekstu korzystania to powinien z tego dobrego wyjść nie może, a wyszło i można mnie za tak straszliwe rozczarowanie straszliwe, ale to nie o tym, żeby nie o tym pewnie powie będzie mówił scenicznej aktualizacji tylko tego tylko do dramatu nominalnego wykorzysta może właśnie to jest powód, dla którego wolę czytać tekst tekst tak, jakie skonstruowali genialni ludzie w rodzaju Ajschylosa Szekspira czy Strindberga lub gotowego prawda to myślę, że to w ten sposób większa frajda jednak niż niż wynurzenia sfrustrowanych współczesnych reżyserów albo po prostu goniących za modą też często niestety, ale od 2 w dialogu Wiącek z Warlikowskim dialog Warlikowski z Rosją jak wjadą auta, kiedy rozległ się też, że nie będę dobrym partnerem, bo ja jak mówią dużo, ale podpytuje panie profesorze odczytanie dramatu, a ja jeszcze do dorzuca jedną z 1 poprzeczkę do tego pytania czy czytanie dramatu greckiego no bo jednak mam wrażenie tu warto się przygotować, czyli nie wiemy rozebrać się zarzucić prześcieradło stanąć na baczności odczytywać te spiżowe Joński chasydzkie oraz wersy to jest to to jest niewątpliwie jeden z ogromnych walorów, a aktualną po stronie w obronie ma pan zapisał, bo moja, ale zdecydowanie tak zachowują się też prawdopodobnie też jeden z tych powodów, który w, których współczesny teatr może zgodnie z czystym do tego, że rzeczka rytm rytm myśl oraz tej zmienny surowo czasami są dialogi to skutek Elektry i Orestesa versus verso jedno pierwszy i potem bez miary całe takie długie monologi prawda niesamowicie zorganizowana tutaj Arce Arce przykładem jest przykład Stefana srebrnego to jest prawdziwe arcydzieło polszczyzny to to właśnie scenicznych tych wizualizacja, jakie to nazwać aktualizacjach od często ginie ja zresztą szczerze, że w ogóle samo to poczucie za każdym razem, kiedy tam wielką literaturę antyczną poczucie, że jestem kaleką tak jak niestety większość decydowała naszego pokolenia zostałem pozbawiony możliwości czytania tego w oryginale do jeszcze nasi bracia topie nawet wtedy, kiedy pan został przepis pozbawiony rozumiem, dlaczego o tym, że nie ma tym, że nie ma o tym, że nie mamy greki łaciny w szkole co do pewnego momentu pan nie miał tego mam potem jako władcze, gdy dorośli mieli tam się na studia jeszcze uczy, ale Grek już nikt nie uczucia Panek z językami, zwłaszcza martwymi prawda, jeżeli nie nauczy dziecka tak jak uczono to w jeszcze w dziewiętnastym wieku to potem właściwie panie profesorze wygrywała, czyli woli pan tyle lat narzekać niż nauczyć greki i boi się tylko nie zrobi w dzieciństwie co to ludzie znali dobrze grekę łacinę to wynikało z tego, że oczywiście tylko od 0607. roku życia Grecy tak dzieci i nie Bóg Europejczykach wykształcą mali Grecy lat tradycją jest w 100 lat temu natomiast natomiast to jest w ogóle inny fascynujący temat, jeżeli o tym mówić Polkę niż dobrze pamiętam, że ich wielki potentat naftowy miał taką porę senator Jerzy Stępowski, który ze swoich esejów o tym pisze że one taką zasadę, że on do pracy przyjmuje ludzi, którzy to jedyne kryterium duży dobrze znają język martwy Greka łacina hebrajski albo Gagosian skrętna Szkot powyżej tego nauczył nauczyła się wszystkiego, że to oczywiście to jest pewien rodzaj anegdoty, ale ciekawego lub jakieś zadanie jak z moich kwalifikacji wówczas sądzę, aby pewnie po łacinie ale, ale wracając do stanu oraz tej ja się, że po to, myślę, że warto powiedzieć, iż to pańskie pytanie dotyczy kwestii formy prawda, bo ja to treść można rozłożyć można jakoś tam nawet pewnie można by seria osobistego pewnie jakiś tam film telewizyjny albo hollywoodzką superprodukcję teraz myślę że, gdyby zachowywać ducha Ajschylosa to współczesna popkultura miałby z tym ogromny problem, dlatego że u Ajschylosa wersety tt tt tt mitologii greckiej przecież to jest ósma siedzi ktoś już mówiliśmy, ale proszę zwrócić uwagę one są niebywale dyskretnie pokazane 3 mordy proszę dokonują w ciągu tego tylko teatrolog trylogii one są pokazane są pokazane w ten sposób, żeby dwukrotnie tylko słyszymy głos głos, gdzie strony złem sceny w ogóle nie widzimy na scenie tego dokumentu zapisania ani ich stosowanie wcześniaka będą na ani potem zabicie tutaj metry szybkość dowiadujemy o tym albo albo głosu wołającego o ratunek albo z portu w zakresie relacji to nadzwyczajne do tych mimo całego okrucieństwa było tego archaicznego greckiego świata, a heros całkowicie odrzuca tę pokusę epatowania publiczności właśnie takimi detalami zwrot to jest inne prawdę dzisiejszej popkultury kult masowy pewno to ścięte tu sadystyczne i lubuje się pokazywali nam krwi wnętrzności rzezi tak dalej prawda to jest zwyczajne w tym sensie jest też bardzo inne to oczywiście w dużej mierze inny świat ja rozumiem, że uczestniczy może być trochę prochy trochę z tym problem i było, gdyby jeszcze mogę znać z inną moją fascynacją też proszą literacką postać sagi Star islandzki o też jesteś świat zupełnie inne od naszego teraz wraca część w postaci tej po, ale też panie nauczyły starej Śląskiego języka no nie takich, lecz pan tego, który artystów ze słomianym fascynatów tych są osoby są oczywiście są oczywiście pokusy, ale cóż będziemy mówić na życie życie swoje wymaga takim Himilsbach naród Tobias Tobias atak natomiast, dlaczego Topor też wysoka, bo czas, bo ten świat, który z 1 strony naprawdę bardzo inne od naszego produktu Spiritual te kobiety wznoszące rytualne okrzyki radości albo przeciwnie całe społeczności, które wznoszą okrzyki też rytualne zaktualizowane konwencji realizowane cierpienia grozy mężczyźni, którzy podnoszą ramię w urzędach wynosi innego mężczyznę martwego z jego domu prawda to wszystko przychody z tej gdzieś tam się pojawia w tle, gdy świat rytuału świat świat bardzo dla nas archaiczny świat, w którym to to jest myślę wielka siła w pewnym sensie tej literatury właśnie Sak islamskich tych najbardziej archaicznej literatury greckiej pewnie Eurypidesa to się zmienia, ale potężna redukcja takie psycholog biznesu, bo takie badania wciąż we własnych wnętrzności duchowych które, które są bardzo bardzo bardzo często dzisiaj prąd spotykane w sztuce na rzecz właśnie taki dość obiektywne, ale przez to surowej i właściwie bardziej prawdziwie przerażający wizji rzeczywistości to właśnie wszystko jest u Ajschylosa to jest fascynujące jest właśnie w tych uwagach islamski front to to jest literatura, która już z tego względu jest trudna dla dzisiejszego czytelnika, bo rozumiem, że oczy widzę rozrywek od tego czy tamtą naszą drugą część spotkania tak nie jest łatwa lektura no proszę sobie pani profesorze liczne, że wyobrazić, a program, gdyby takie spełnił czyny duże zapewne, że w zwycięskiej chodziłby w purpurze niech stanie się głównym serce nie boi głos ludu emocji wagę posiadł w duszy mojej niezgodzie nie zazdrościć komuś z, ale to pan, gdy sięga po po jakieś tam nie było, że Kasprowicza czy jakiś nakazu różnica, ale właśnie on może teraz mamy rzeczywiście zdrobnienie bazowało właśnie, ale nie, ale oczywiście spożycia przykład w swoim czasie był czeka wraca do współczesnego czy co uważane jest dowód na to, że wielką literaturę w każdym pokoleniu powinno się tłumaczyć na nowo, że to jest pewnego rodzaju mankament naszej kultury mamy niewiele takich tekstów, które mają po 8012 przykładów, że co 1520 lat ktoś, kto zdolny do rozwoju myśmy lateksu, które Boy Żeleński przetłumaczył, że to dziś to są jedyne wspaniały, ale często są jedyne przykłady różnych arcydzieł przyjrzeć się czyta w przykładzie srebrnego czy nawet w tym nowym przekładzie Roberta Rutkowskiego, który nasze mankamenty można ją ma też miejsca dobry ciekawy Otóż zupełnie inaczej to brzmi to jak to, bo świadczy, bo mam, które od czwarta roku przychód polskiego przekład taki taki dialog owiec i tak jest członkiem chóru uzyskuje świadczą szlachetnej duszy być może, ale czy pewne może dowód pan sobie teraz wyobrazić, że mógł chodzić i to zupełnie inny pan sobie oba te dialogi twarze w siedzi zapłakany w barze barman lub barmankę mówi UZ twoje świadczą szlachetnej naturze w dobra, ale wypad do świadczeń sprowadza to paru w ulicę tak dobrał się pan do pracy i pana system lub asystentka mówi panie dyrektorze z pana świadczą pan szlachetnej naturze redaktorze panie redaktorze widzę, że bardzo bardzo wprowadzić sztukę drut do funkcji portu dzisiaj nasz punkt odniesienia przyznawał jeśli przyzna ją uzasadniają przystąpią zdaje sprawę oczywiście to jest sprawę z tego, że został dawno sztuka to się nie dotyczy tylko tylko literatury dawną sztukę seksu światem innym obcym dla nas one na co dzień jesteśmy zanurzeni w czymś innym, ale właściwie tylko spojrzał na na coś co większość odbiorców konsumentów popkultury myślę, że rozumieniem Gwiezdne wojny prawno to logiczne, bo wciąż są taką skrojoną na miarę współczesnego człowieka no właśnie taką trochę uproszczoną wizją jednak wielkich mitów przeszłości sprawdzają się, że nic nic jakaś rzeczywistość przekraczająca człowieka przekraczająca już na pewno przekraczająca codzienność ludzką to jest coś jest potrzebny do tego żeby, żeby móc żyć w sposób trochę pełniejszy, a nie tylko taki zwierzę co, a cała walczy proces przeciwko zwierzęce nie zwierzęta są wspaniałe ale, ale myślę, że ja jednak jestem bardzo pod ZDM konserwatywnym fundamentalistą myślę, że jednak człowiek plus świat ludzkich i w tym co dobrej co złe jest już doskonale pokazuje jak grecka literatura także to co złe jednak jest zdecydowanie odmienną istotą płatne są praktyczniejsze zwierzęcia panie profesorze bardzo panu dziękuję dziękuję serdecznie także pan dr hab. Jacek Friedrich historyk sztuki dyrektor muzeum Narodowego w Gdańsku, ale także Instytut historii sztuki Uniwersytetu gdańskiego był państwa i moim gościem rozmawialiśmy o oraz tej wajchy Llosa wystawione także w Polsce czasem gorszych w inscenizacjach, a czasem może i lepszych informacji zbliżają się, ale nie byłbym sobą, gdyby nie zagrają nie przypomniał albo nie wspomniał o programie Inter luda dzisiaj Szanowni Państwo po godzinie dwudziestej drugiej gościem będzie Mariusz Wilk Wilczyński, a może to państwa zaskoczę, ale m.in. rozmawiać będziemy o filmie zabito i wyjedź z tego miasta, który być może sprawi, że już wkrótce do polskich zdobyczy oscarowych przybędzie do tego do tej szafki z tymi statuetkami przybędzie jeszcze 1 właśnie za ten film informację o godzinie 1140 czy już kilka minut dziś program przygotował Paweł Ziętara, a nad jakością naszych połączeń czuwał Szymon waluta Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA