REKLAMA

Merytokracja to oszustwo i niesprawiedliwość? I jeszcze przyczyna zwycięstwa Trumpa?

Wieczorem
Data emisji:
10-03-2021 22:00 (Powtórka: 21-07-2021)
Audycja:
Prowadzący:
Czas trwania:
50:40 min.
Udostępnij:

Merytokracja była wielka obietnicą systemu, który miał uwzględniać nie rasę, czy płeć, ale zasługi i kompetencje. Coraz więcej wskazuje jednak na to, że merytokracja nie istnieje, jest tylko zasłona dymną dla rodzących się plutokracji i nowoczesnej arystokracji; dzieci bogatych są bogate, dzieci rodziców z wyższym wykształceniem uczą się na tych samych prestiżowych uczelniach, a amerykański sen nie istnieje. W "Tyranii merytokracji" prof. Michael Sandel przekonuje jednak nie tylko, że współczesna merytokracja została skorumpowana, ale że problem jest znacznie głębszy. Merytokracja prowadzi bowiem do zwodniczego wrażenia, że bogaci i posiadający władzę sobie na to zasłużyli, a cała reszta, która ma niski status, też na to zasłużyła. No i teraz się buntuje.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
Agnieszka Lichnerowicz dziś wieczorem zapraszam chciałabym państwa zaprosić na rozmowę o merytokracji, czyli to jeszcze to potwierdzimy gośćmi o systemie społecznym, w którym żyjemy, a które wydają się jest coraz częściej obwiniany czy obciążane ten właśnie system merytokracji liczne odpowiedzialnością za destabilizację czy frustrację społeczną polityczną w wielu państwach Zachodu, a może nie tylko z Zachodu pewnie będziemy się na tym Zachodzie koncentrować, choć Rozwiń » może nie tylko, a więc to może być dla niektórych rozmowa szokująca dla niektórych być może pozwalająca połączyć kropki i pewne intuicje potwierdzić, a będą ze mną rozmawiać i o do tej dyskusji dokładać Anna Gromada dobry wieczór dobry wieczór Anna Gromada jest badaczką związaną z współ założycielką fundacji Kaleckiego też badaczką związaną z Polską Akademią Nauk doradczyni nią rządów organizacji międzynarodowych w kwestii ostatnio był jest autorką była autorką dużego raportu ani szefa o dobrostanie dzieci i młodzieży w krajach rozwiniętych jesteś z nami dr Michał zadry Jamróz dobry wieczór o wyłączył mikrofon wieczór nas chronić tych, do których śledczy dr zawody za Adrian mróz jest adiunktem w Instytucie zdrowia publicznego na Uniwersytecie Jagiellońskim jest współpracownikiem europejskiego obserwatorium systemów i polityk zdrowotnych w Brukseli gościnnym wykładowcą na Uniwersytecie kopenhaskim zacznę od słownika merytokracji wg encyklopedii PWN to jest system społeczny, w którym status społeczny jest osiągany dzięki zasługom od angielskiego emeryt stąd merytokracji ja ani na podstawie czynników przypisanych jak wiek płeć lub cechy dziedziczone termin jak podaje PWM zastosował Young w taki książce zdrajców emeryt z merytokracji i twierdził właśnie, że zapowiadał, że wiek 2001. będzie wiekiem rządów merytokracji ów, a więc ludzi najbardziej kompetentnych w jakim zawodzie lub jakiejś dziedzinie wiedzy i wydaje mi się, że tak instynktownie, a nawet stawiam tezę, choć nie mam na to dowodów tylko tak instynktownie stawiam, że większość z nas żyje w przekonaniu, że to jest najsprawiedliwszym z systemów i będziemy dziś rzeczywiście się nad tym zastanawiać ale zanim ustalimy, a może ustali, że jest bardzo niesprawiedliwe, a przede wszystkim nie istnieje tylko jest oszustwem to niema co byście jeszcze państwo do tej definicji merytokracji czy praktyki merytokracji dorzucili jak najbardziej Gromada nie porzucać pochodzi z encyklopedii też swoje tak iluzję klarowności definicji, ale powiedział noblista Marcosem idea merytokracji wiele zajęć zalet, ale jasność wcale nie jest jedną z nich to znaczy, że nawet jeśli zrozumiemy, że ten jednak merytokracji pochodzi od męża i Ameryce stale wysiłek nadal to nam zostawia parę pytań po pierwsze, czyni talent jak kto ma o tym decydować, jaką jest różne kulturowo po drugie, kto docenia ekstrakty z osobą oceniającą przez moich własnych badań nad wodę doktoracie wynika, że ludzie często definiują talent i wysiłek w sposób który, który gloryfikuje własnym dziełem biografią naukowe artystyczne i zbyt często jest całkowicie świadomie, a kolejna rzecz jest taka, jaka ta osoba na ograniczenia, ponieważ każdy z nas działa w warunkach ograniczonych zasobów, żeby te główne ograniczenia dotyczą czasu i uwagi no i później chętnie podam parę przykładów o tym jak merytokracji podważone właśnie przez to kto definiuje tego ocenia i ograniczenie osobą czy to co pani zwróciła uwagę samego zarania definicji to jest to, że to decyduje o tym co z czym są te zasługi, że to, że poziom czy przestrzeń do pewnej manipulacji, ale tak zdecydowane kształty decyduje o widzimy te różnice np. kulturowo słodkie bardzo ciekawe badania mi się dla mnie np. klasy wyższej średniej z Francji i z USA być ona go osobą od 2 obywatelstwa pokazuje, że to co chodzi np. za taką bystrością naukową we Francji często wynika skala tradycji kartezjański, czyli takiej wychodzącej od wątpienia, a przez to właśnie bardziej kwestionującej bardziej abstrakcyjnej i to samo co uchodzi właśnie za to umiejętność intelektualną w 1 kraju, a ci dość abstrakcyjne rozmowy kwestionowanie założeń intelektu oznacza krytyczne podejście intelektualne zabawy tak zdarzyć za te abstrakcje jak elokwencja listy to samo co właśnie już punktuje w 1 kraju jako emeryci jako te zasługi w drugim kraju, którą badaczy w USA jest ten często wyśmiewane jako przesadne krytycznej naciągane no takie odbijanie bawełna natomiast tam często właśnie ta inteligencja jest bardziej postrzegana jako praktyczne kompetencje i jak znajomość faktów, które właśnie mają praktyczne zastosowanie jest wysoki poziom 0 i odnośnie tego jak rozumiemy to czym są w większości tylko intelektualny przykład ja stawiam tezy oddaje głos Michałowi za Daria brązowi, że merytokracji tak jak mają instynktownie rozumiemy jest ściśle związane z wolnym rynkiem niż kapitalizmem czy po prostu Mery to zasługa to jest to co docenia rynek tak dokładnie to jest to jest dość istotny komponent, aczkolwiek nie tylko, ponieważ merytokracji i chyba jeszcze też dorzuciłbym się z paroma uwagami odnośnie definicji i test wspominam o tym, bo często jest to źródło zamieszania w dyskusjach merytokracji merytokracji to nie jest nadawanie roli społecznej adekwatnie do umiejętności, czyli to nie jest tak, że ktoś nauczyłby się na ślusarzy ME to będziesz ślusarzem, bo bardzo często kontrargument, że na to jak merytokracji osobnik losowo przyznawać zadania na zawody te absolutnie nie do, więc dobre jak pani Anna wspomniała właśnie to jest coś zupełnie to jest coś innego znajdowanie pozycji społecznej w tym w co wchodził już władza i tutaj w tym sensie odróżniamy merytokracji od nepotyzmu czy przyznawanie członkom rodziny przyznawanie jest spoza z powodu przynależności klasowej jakaś oligarchia, a co ciekawe tutaj merytokracji ja pasuje do takich klasycznych koncepcji arystokracji kim byliśmy o Aris stojak najlepszy i oczywiście jest emerytom praca ma być przeciwstawiana, jakiej chodzę nacjonalizmowi przyznajemy komuś wyraźnie solowej i rasizmowi i itd. już się pojawi też mówimy o tym, że ten meteoryt to zasługa będzie to właśnie mówimy to jest książka kompetencji zasługi także już widzę, że nawet taki pewnie bardzo na kompetencje jak rozumiała ponieważ, ponieważ jak oryginalnie i często co ja krytykował merytokracji jest rozumiana bardzo jako o stwierdzenie, kto jest kompetentny w danej kwestii, a ta rzecz ta kwestia jest sprawdzana w drodze egzaminów testów obroną dysertacji testów IQ matur dyplomów itd. i ten pierwszy szczebel coś co o tym jak wspomnę to jest pewne na świadczy skomponowany w znacznej części z testów nawet można powiedzieć mamy pewnego testu pracy nie da się osiągnąć pewnego poziomu bez zdania jakiś testów tego pewnego stopnia wydaje nam się oczywiste wspaniałe dobre słuszne, ale wszyscy, którzy zdawali testy, a wiemy sporo demokracji masowej, gdzie nie da się bardzo wnikliwie sprawdzać kogo dziś umiejętności w ten sposób, więc bardzo często zdajemy się bardzo masowe mechanizmy sprawdzania kompetencji, więc mamy rządy często gracji i pewne pewnych rzeczy nie osiągniemy rzeczywiście nie dam pewnych testów mogą być czasem bardzo arbitralne a jakie głupie testy są to każdy akademik wie tak naprawdę, a z dnia Adamik i akademik czy też, ale akademicy najbardziej, ponieważ oni testy tworzą i i no ja osobiście nienawidzę test i i po od przyznam od razu zauważyli wypadkach są one po prostu kompromisem, jakiego rodzaju ani musimy zweryfikować wiedzę, ale bez dużo studentów mało czasu wszyscy jesteśmy nad nowym tak żyliśmy kompetencje, a z drugiej są właśnie wspomniane zasługi i tutaj badamy dorobek osiągnięcia, a tutaj pojawia się, czyli powiedzmy kompetencje testujemy tak trochę trochę na wejściu trochę trochę publicznie, ale zasługi duży, jakby bardziej empirii pragmatyczna rzecz kwestie użyteczności czy pracy i tu bar pojawia się właśnie ta to kto to ten mariaż edukacji z rynkiem rynek nam zweryfikuje czy ktoś kompetentny czy ma ten emeryt no tutaj mamy taką mieszankę na świat jest mieszanką właśnie ten do pracy i rynku pracy, gdzie naszą pozycję społeczną awans społeczny determinowany jest przez zdawanie testów i jakieś osiągnięcia i tutaj się pojawia ten poważny problem w tym jak się mierzy, ponieważ wtedy to oczywiście możemy zmienić ocenę, kto ile osiągnął w testach esencji albo jaki ma Kijów punkty zajęła nazbierać punktom za no to z kolei w przypadku tego jak rynek weryfikuje tym to zasługi no to będzie moda to będzie to będą zasoby tutaj smutną rzeczą w kapitalizm jest to bardzo często wcale ktoś nie miał wielkich zasług ani nawet testów radni na nowo, a te pieniądze ten kapitał ma z różnych źródeł naj często powstaje wrażenie, że to co miałby weryfikować czyjś emeryt czy zasługi czy właśnie te rynkowe zasługi to czy wyprodukował dobry produkt wypuścił na rynek wspaniałe urządzenie wszyscy kupy no to ma być to ten sukces ma być weryfikowane w tym i zrobił, a dziś nie ma pieniędzy na bardzo często przeskakujemy z z tego powodu do wniosków taki, że jeśli ktoś ma dużo pieniędzy to znaczy, że zasłużył tak, a najjaśniej tutaj mamy już zaczyna będą wyższe już pojawił się lampka szampana i są już nawet do tego przejdziemy jeszcze tylko wydaje się warto zaznaczyć, że tam arystokracja tak przemawia tak mi się wydaje wielu ludzi jako najlepszy system z 2 powodów to znaczy efektywności i sprawiedliwości kiedyś mieliśmy system patriarchalny takich rachityczne właśnie nieważne, że rodzic rodziły się w jakiej rodzinie arystokratycznej z tego powodu miał władzy, bo bogaty rodziły się tam jakiś niższej klasie społecznej to nie miały szans na awans no, a razem z oświeceniem demokracją wolnym rynkiem kapitalizmem pojawił się system możliwość wolność, że ci, którzy ma to zasłuży to będą mieli więcej władzy więcej pieniędzy i to jest zresztą sprawiedliwe, bo oni się bardziej przyczyniają do społeczeństwa no i teraz pytanie, bo ja chętnie przejdę do krytyki tego co znaczy dekonstrukcji powiedzenia, dlaczego to jest oszustwo, a do tego jeszcze szkodliwe i pytanie czy znamy alternatywa, ale może jeszcze chcecie państwo coś dorzucić, zanim ruszymy i przejedziemy walcem po merytokracji tak wnuczkę na uwagę na myśl to jest ważne co słyszę mój rozmówca uwagę czy te różnice między ideą i operacjonalizacji, o czym czasami mamy środki światłe idee, bo wiadomo, że każdy będzie od woli być leczony przez kompetentnego niż niekompetentnego lekarza, ale też jest o wiele trudniej, a konkretnie powiedzieć jak biorąc pod uwagę ograniczone zasoby zmierzymy kompetencję i czy mój rozmówca powiedział o testach, bo użył słów właśnie wielu studentów mało czasu jeśli chciał powiedzieć właśnie, że rekrutacja do różnych firm w tym firm, które mają na czole napisane są demokratyczne też podlega po podobnym podobną dynamiką Stańczyk są bardzo ciekawe badania rynku gier z tego jak rekrutują kandydatów do najbardziej elitarnych en takich serwisów usługowych w USA mogłoby się tak jak inne najlepsze firmy konsultingowe inwestycji Mbanku gości inwestycyjnej jak również takie duże korporacje prawnicze i Wigury w czasie rzeczywistym obserwowała oceniających, licząc ile czasu poświęcają na euro od na co zwracają uwagę ile czasu ile tej uwagi zwracają na nie wyszło nie jej, że wśród ponad setki rekruterów regulujących spędzają oni między 10 sekund 4 minut na cywili, a że ponad 80 proc z nich nawet nie sporządzano list motywacyjny wpis tej pierwszej fazie do decydowania w zakresie rozmowy kwalifikacyjne i zdecydowana większość zignorował transkrypcji, czyli w praktyce park kilkanaście sekund spędzonych na CV i co więcej dalej patrzyła mierzyła na co jest patrzenie na to obcymi i jeśli założymy, że ktoś ma tylko oczko 10 sekund spojrzenie na państwa i to, czego będzie szukał będzie szukał dużych nazw, które już są znane i to jeszcze bardziej napędza spiralę pt. zwycięzca idzie bierze wszystko w przypadku rekrutacji tego typu prac zwycięzca bierze wszystko oznacza najbardziej prestiżowe ośrodki edukacyjne czy takie szukanie nazw typu Harvard Stanford Cambridge Oxford i co oczywiście nie jest kimś takim proxy jest jakimś takim ani skróty myślowe, które oczywiście może przynieść dużo się np. de de, zachowując doświadczenia ludzi, które są inne nie dają tak łatwo ubrać jedno słowo instytucjonalne ta dyskusja, którą mamy jeszcze bym dodała wydaje się istotna z wielu powodów, ale 3 są ostatnie to znaczy przy okazji pandemii pojawiło się pytanie właśnie, kto ma zasługi dla społeczeństwa to jest istotne dla społeczeństwa i o ile bardziej jest to makler giełdowy od pielęgniarki albo kto powinien dostać szybciej szczepienie druga kwestia oczywiście związana z niedawnym dniem kobiet, bo to jest zawsze ten kontrargument Marty krytyczne, że przecież to rynek decyduje o tym czy kobieta jest lepsza czy ten człowiek lepszy czy ten i w ogóle jest ślepy na kwestie płci skoro dziś jest mało kobiet to znaczy, że gdzieś w nich jest problem one po prostu nie przeszły tego merytorycznego testu na trzeci najważniejszy oczywiście dotyczy tego tej całej zawieruchy nie frustracji politycznej, czyli hasztag tam PiS czy brak, dlaczego ludzie podejmują dla tych, zwłaszcza po uniwersytetach tak zupełnie niezrozumiałe decyzje polityczne no i teraz chyba pierwsza teza, którą moglibyśmy się zmierzyć to jest pytanie czy my mamy merytokracji czy my aspirujemy do posiadania merytokracji nawet jako ideału demokracji też nie mamy w pełni, ale nowy dążymy do niej jako pewnego ideału, więc czym w ogóle dążymy do merytokracji czy to jest wielka ściema oszustwo może teraz Michał zabija mróz te no ja odpowiem w ten sposób, że to zależy jak zdefiniujemy merytokracji dedykujemy właśnie jak jako testu racje i ma rynkach Noto no wygląda na to że co by się zgadzał w odpowiedzi powinny dodałbym jeszcze 1 istotną do tej wiele lat i olej z niech pani pani wspomniała o tym też bardzo ważne, że musimy rozdzielić 2 rzeczy Air efektywność merytokracji i to czy my edukację sprawiedliwa i tutaj skoro może jak mówimy na kanwie tego tekstu Majka Sabela to taka sama liczba, bo o tym nie wspomnieliśmy uważa, że inspirację jakąś bohaterką tej rozmowy będzie książka takiego chorwackiego profesora klasą della pt. merytokracji właśnie tak tak tak właśnie grania merytokracji, ale przecież jak do czerni emeryt Ney Enej jako filozof kryje zresztą naprawdę wybitnym filozofem, gdyby oba jedną z największych atutów jest to, że potrafi złożone problemy filozoficzne etyczne tłumaczy tłumaczyć taki bardzo MF empatycznym języków przetłumaczyć na ludzkie fakt i on w sumie takich wykładów, których cele, które właśnie bardzo angażuje studentów takie rozważania żywo rozważania etyczne filozoficzne na żywo, a nie tylko wykłada, a tym zresztą zastosować w praktyce bardzo dużą filozofii w praktyce tak jest i ten talent widać u u są de la i on bardzo ważną rzecz w tym tekście pokazuje jak i jak rozjeżdża 7 koncept merytokracji, czyli takie jak ona urządzona może być efektywny jak wymiar o tym też rozmawiamy, bo to jest pytanie co z prezesem ale, ale absolutnie obala tezę udowadnia obala tezę, że to jest jakikolwiek sposób sprawiedliwy system, że tej możemy być jakimkolwiek zasług ktoś zasłużył na jakimś prawdziwie sprawiedliwy zmieni też czas na pytanie o zasadach merytokracji oznaczałoby to, że ani profesor akademicki albo pracownik akademicki trzeba więcej niż sprzątaczka ja się za zawsze zastanawiam ale dlaczego tak jest, ale w ogóle w ogóle nie przekonuje taka teza, że to, że mam doktor doktora itd. to powinien zawrzeć więcej niż osoba, która sprząta sprząta SA sale wykładowe mego Uniwersytet i zresztą dostaliśmy tego rodzaju dyskusji warstwa jest pełna nas w mediach społecznościowych w UE jest bardzo powszechne przekonanie bardzo intuicyjne, że profesor, a że to, że lekarz powinien więcej zarabiać niż osoba sprzątająca będą od razu taki prowokacyjny przykład, że jednak wiele osób dziwnie głową pełną opinię powinien, ale przecież mamy sytuację, w której Niewiem makler giełdowy zarabia 1020× więcej niż pielęgniarka, która ratuje życie ma też dokładnie to jest tak jakby przykład tego, że system działa od merytokracji AK, a pan chciał system w ogóle rozmawia z UE, ale właśnie właśnie dokładnie to my mówimy o takiej operacji, że i Instagramie, że influencerzy zarabiają kupę kasy o Ninie, żeby na bank za picie, jakby my mamy w tym pro po 1 dotyczy z jakiego powodu ktoś miałby mieć więcej na życie i żyć bardziej godnie od innej osoby tak, choć jeśli pan więcej 20 proc spadnie więcej nawet 20 tak absolutnie absolutnie, więc to jest jeden z tych problemów wtedy możemy teraz ja mam wrażenie, że to też pominę tutaj wspomnieć merytokracji się na naszych oczach mistrz się rozlatuje nawet tych osób, które instynktownie intuicyjnie żyzna gleba zgadzają m.in. w moim wykonaniu przez popularność takich autorów jak Jordan Peele SA, bo to co robić Jordan Peterson to on w zasadzie on zresztą tak jak poziom jak wielu filozofów porządnych, a nawet ekonomistów sem oraz Sundance minął Hayes, który już absolutnie nie chodzi o sprawiedliwość efektywnych Doda pite są mówi jasno i wyraźnie ten system jest okrutny bezwzględny on niszczy wam życie jesteście biedni wy jesteście macie nikłe, bo tam jakoś ten coach inceli jest zaliczany, że zrozumienie możecie znaleźć partnerki lekarz dramat polega na tym, że możecie nie klasyfikować do 15 do do NATO do do pracy, która wymaga od poziomu inteligencji tak by dalej ja, jakby dziele z wami ten ból wasz tak tak mówi Peterson, a nie on będzie on jest nawet rozczulił nas pan zapłacić 2 ale jaka jest recepta to jest jego recepta jest taka, że trzymajcie się tam wyprostuj się stańcie wyprostowani dzielnie, bo tak jak rynek rynek zabić starą testamentu Bóg jest okrutny wcale nie jest sprawiedliwe nie wiem, jakie są wyroki on może wybrać jakiś jakieś zakłady z szatanem coś w tym rodzaju jedynie macie pojęcia co się zaś po prostu mówicie stanąć na wysokości zna to jest wasza dzielność to jest wasza duma i to właśnie widzimy właśnie to rozpadających się zresztą przepraszam jeszcze odrzuca, ale merytokracji także jest głównym więziennym jako czwarty charakterem u u w książce jednego z kandydatów w wyborach w prawyborach demokratycznych w USA Andrew Young, który napisał książkę tam szczęśliwy leciał tytuł i przeciw tym o o kryzysie dla dla osób słabszych najbiedniejszych, który kraju główną tezą w tej książce jest jest rozważanie zagadnień tego, jakie konsekwencje ma ten rynkowy kapitalizm, a USA i to my to ich jeden z głównych wątków z istotnych wątków jego książki jest właśnie MF co do testu kreacja robi ludzi on przyznaje, że obserwował ludzi, którzy więcej od niego pracowali, a nawet wydawali się być też utalentowani, ale wie nawet, więc od niego pracowali, ale nie mieli talentu do zdawania testów to jest taka smutna sprawa i one by podejmuje refleksję nad tym widzi, że to jest coś nie tak z tym systemem bon to merytokracji na obietnica od awansu społecznego zaczyna się rozpadać w stanach Zjednoczonych dostrzegamy to, że stany Zjednoczone mimo tego, że się od dekad, a od swojego zarania lansował jako kraj może, więc spełnienie amerykańskiego snu od pucybuta do milionera to stany Zjednoczone okazują się spośród krajów wysokorozwiniętych, a jednym z jednymi z najtrudniejszych we wspinaniu się w tej drabinie awansu społecznego tutaj tutaj tutaj właśnie zmowa stąd cały czas powraca też powracająca nowo rosnących nierównościach społecznych o rosnących o o elektryfikacji ładu społecznego i po skutkują wynikających z tych problemów wynikających z problemów wzroście o śmierci rozpaczy, a problemów psychicznych eskalacji problemów narkotykowych i o tym przy zarówno właśnie handel jak i Jan, a to są problemy kręte te byłyby skutki uboczne my do pracy, a może efektywnej, jakim pan w swoim wymiarze, ale generuje gigantyczny no przepraszam za użycie terminu, ale tak to jest traktowane odpadł ludzki tak tworzy tworzy masę ludzi, którzy en, którzy mają się czuć przegranymi znowu z ich własnej winy, bo to jest też geniusz tego starego systemu, a on, a mówi o tym, że są co jest winien za sławą pracowało ich nie wstawać wcześnie rano o szóstej nad ranem od piątej odkładały się nie oszczędzałem dostatecznie pieniędzy tak dali pojawi na nie można go odnowić posprzątać pokój dziękuję, że głos, a nie gromadzi tylko właśnie po co, więc sąd zwraca uwagę na 2 rzeczy jednak to jest oszustwo to znaczy, że to już arystokracja w stanach, że jak się urodziła w rodzinie art. 100 to pójdzie na Harvard, chodźmy no może nie choćby więcej, ale z dużo większym prawdopodobieństwem, a ja nie pochodzi z rodziny on podaje statystyki jak już w zasadzie ta elita się kręci teraz swoją kolej, a druga rzecz, którą tras zwrócił uwagę Michał zabija mróz jest taka, że to bardzo dają się ciekawie opisuje to znaczy, że merytokracji tworzy takie wrażenie u osoby, która zajdzie wysoko co ona wszystko zawdzięcza sobie, że można przeprowadzić cały religijny, ale w dużej mierze mówi, że kiedyś przynajmniej w tych religiach protestanckich oni wierzyli, że to jest łaska to znaczy, że coś się udało, dlatego że w punkcie wybrał albo miały szczęście albo zbieg okoliczności i w sumie to, że jest bogaty ma władzę to może być wdzięczne, a na skutek całej ewolucji tego poglądu teraz ktoś ma władzę pieniądze to to jest przekonany, że muszę należało, ale skoro jemu się należało do tego, który nie ma władzy nie ma pieniędzy znaczy, że też się to należało to znaczy, że to prowadzić do systemu, w którym jest garstka wygranych i cała reszta przegranych, którzy muszą winić siebie i odgłosami gromadź Chyła i był właśnie z waszych wspólnych wypowiedzi brak 3 koncepcję efektywności sprawiedliwości posługiwania się zastanawia się właśnie jak one kształtowały się od samego początku, czyli właśnie od Mankella Jaga Drive Drive merytokracji, który nocą ciekawe co nie wszyscy wiedzą, że jest napisany w konwencji takiej typowej w ręce brytyjskiej wystąpi społecznej dokładnie tej samej konwencji, jaki był napisany rok 1984 na wspaniały świat hak chciałbym zapytać czy czytaliście to jest dobra książka, bo ja nie czytałam i mieć tam 1500 osiemdziesiąty czwarty fragment rajców emeryta okresy i analizy, a jeszcze, zanim przejdę do tej analizy tego też cierpliwości posługiwania tym żeście nam ciekawostkę, że sama jak duży problem z znalezieniu wydawcy i udałem się znaleźć wydawcy nie poprzez emeryci nie poprzez te zasługi, ale poprzez co poprzez znajomość dokładnie, bo zgodnie, a konkretnie pożalił się swemu koledze na plaży wali, że nie może znaleźć mój kolega mu bardzo komuś z wydaniem tego i jeśli będzie troszkę czasu możemy dla dojść do tych różnych filarów to znaczy jeśli niema nic to co czyni hak jest inne mamy sieci mamy czynniki psychologiczne łącznik demograficzne mamy przypadek mamy geny, tak więc oczywiście wydaje resztę użyte analizy porównawcze są Sejm PL świat, ale wrócę właśnie do tych efektywności i sprawiedliwości i zasługiwał Ania no właśnie w jego świecie w tym 105 został byli klasyfikowani na drabinie społecznej na podstawie wyników, czego oczywiście testów i że to na początku miał ująć jako sprawiedliwy system, ale uległ degeneracji z powodu poczucia wyższości elit emeryta krytycznej i właśnie książce ranga cały system jest obalony w wyniku rewolucji, którą kierują 2 główne grupy słabo wykształceni i gospodynie domowe tak pani Elizy, czyli tego czym jak mamy rozumieć ten efektywność jeśli efektywność oznacza produkowanie więcej PKB oczywiście może to być system, jakim poziomie efektywne natomiast jeśli za efektywność Wyśnione np. przyczynianie się do spójności tkanki społecznej to widzimy, że jest to co system, który jest tą tkankę raczej rozdziela zamiast starać się z tym pytanie o to co chcemy chcemy chcemy liczyć druga rzecz to jest właśnie sprawiedliwość i ona bardzo się łączy z tą koncepcją wysłuchiwania, bo mamy coś sprawiedliwie jeśli coś zasłużyliśmy no i w słowach Janka, który był zadłużony jak ludzie nie mogą zrozumieć, że jego stopnia, że wszyscy zrozumieli, że ogólne zasady stopień rozwoju akcji przez grupy, a tutaj oni się nie byli w stanie nabrać i niechcący zaimplementowany system dzięki 2000 pierwsze roku zgodnie z publiką tak bardzo smutne tezy rozliczenie jestem mówiąc takie słowa, że żadna pot klasa nigdy nie została przedstawiona tak moralnie naga i co ma na myśli się, że insta przedstawionego tak moralnie tak to znaczy, że nie tylko jest też na dole, ale też jesteśmy dostępu jesteś głupi, ale leniwy i ogólnie jest twoja wina no i można zadać pytanie, dlaczego anten systemu i wbrew intencji autora wraz z różnymi powodem został za pokazanie zaakceptowany jako jako pożądane wydaje się, że po pierwsze, że społeczna z perspektywy historycznej to znaczy ludzie często myślą kategoriami porównawczymi widzę tego co było wcześniej, a człowiek, który w 50 osób roku poczta Wielkiej Brytanii przypomnę, że to są tysiące ósmy roku nadal takie uczelnie Oxford Cambridge stawali się chłopcy wyłącznie chłopcy z wyższych skończyli określone licea i po prostu zlotu każda solidnego ulicą szedł do zachowanego koledżu, a do tych liceów najczęściej zostawali, bo chodzi tam ich ojcowie, a więc z punktu widzenia czytelnika, który siedzi w wielkiej Brytanii pięćdziesiątym ósmy roku czyta taki system może się wydawać lepszy wiza Witek czy było w czerwcu, czyli więzów krwi podbojów nepotyzmu czy takie zasady te, które na niektórych amerykańskiej, a Uniwersytet się mówić większymi od daty zgodził, więc Tryńczy, czyli kolejnych pytań chorych z efekty w lęk więc, więc natomiast jeśli pójdziemy jeszcze głębiej historię nie problemy tego do 50 czy domy dwudziestolecia międzywojennego, ale np. do etyki przy nowoczesnej czy np. etyki wreszcie Franciszkańskiej, jakie dziś silnie zakorzenione w średniowiecznym FRD macie to widzimy, że w tym paradygmacie ci, którzy są na dole hierarchii społecznej zasługują na zasługują wysuwać Święty godny litości tak czy UE, czyli w pewnym sensie mogą być bohaterami ci, którzy zrezygnowali z niektórych dóbr doczesnego świata i nikomu nie przychodzi wtedy, żeby oceniać ich talent i wysiłek tamie określony podział kompetencji umiejętności osiągnięcia bardzo ważnego szczegółu ustawy, żeby godności wytrwać w takim miejscu i co z tego wynika dla mnie najważniejszą rzeczą, która z tego wynika jest to, że system proces pani tej efektywności którymi obdarza godnością ludzi do UE systemem nie tylko demoralizujący, ale też niestabilny Czechy czy tak MF odnoszącej się to sprawia, że budujemy system, w którym ludzie na dole nie mają nic do stracenia, a ich możemy sobie wyobrazić np. jeśli 91970 John Lennon śpiewał ulgi Class Hero samo co by przynajmniej okazywała się do godności człowieka pracującego, a 2001. wieku nikt nie chce być idiotą kazał, więc to jest pytanie jak traktujemy tylko niektóre z oponami czy ci ludzie ma jakikolwiek interes, żeby w tym układzie trwać jak jeszcze się na chwilę zatrzymała, bo przyznam, że testowałam książkę są de la rozmówca właśnie przekonując, że fałsz merytokracji we współczesnej też to technokratyczny dwudziestą pierwszą wiecznej merytokracji polega na tym, że buduje przekonanie tych, którym się udało czy powiodło mają taki status czy finansowy czy władze czy szacunek, że sami sobie co zasłużyli, że to jest wynikiem ich pracy podczas gdy toteż jest jakość wynikiem ich pracy, ale prawdopodobnie dużo większym dużo większej mierze to jest wynikiem no albo łaski Boskiej albo w przypadku zbiegu okoliczności i wiem, że bardzo wiele osób będzie budowało się przeciwko takiemu ujęciu, zwłaszcza jeżeli bardzo ciężko w życiu pracowali na to co mają i zwrócę się może teraz znów do Michała zabierają za jak jak pan no przekonał czy pokazał tym ludziom, że albo nie wiem właśnie pan rozważy ile tu jest indywidualne zasługi, a ile zbiegu okoliczności, o których mówiła zaczęła mówić Anna Gromada wraz rozwijamy no ja musiałam zmierzyć z kim są jednak nieprawda jest strasznie ciężko na to pracowałem, a nawet mój ojciec pracował lub, który zaczął budować naszą firma, tak więc ja nie jestem w stanie turystycznym test bardzo ważny jest argumenty w tej obronie merytokracji ja zapracowałem na to, więc zasłużyłem sobie na to oczywiście to jest klasyczny przykład elity survival ba jest czyli, czyli czy takiej tendencyjności na rzecz takie, jakie zjawisko mówiąc o tym, że uwzględniamy tylko łącznie te pozytywne efekty tego nie mówimy o tym, a co z tymi, którzy naprawdę harowali ciężko, ale niczego nie osiągniecie to jest to, żeby umyka trochę w tej całej dyskusji, ale generalnie emerytom racja miała ogromną obietnice, a obietnica ująłbym w ten sposób to była obietnica związana właśnie w tym unikatowym okresem powojennym zwanym ekonomi dotąd blok jest, czyli wspaniałymi wspaniałe trzydziestolecie, kiedy był wzrost gospodarczy wiązał się z z nad podnoszeniem wszystkich Łodzi i wszystkim rosły płace, a wszyscy awansowali społecznie itd. powojenny boom gospodarczy w wielu krajach szczególnie szczególnie europejskich też odbywały od zachodnioeuropejskich też odbudowywał po wojnie i powstało wrażenie właśnie 1 kapitalizm jest dokładnie taki system, że przypływ unosi wszystkie łodzie, że to podbudował teorię skazywania takiego sprawiedliwości oraz jest bardziej, że spełnili obietnicę to konieczna była taka, że i czy tak te edukacja czy też system ustalania nierówności społecznych na podstawie zasługi, czyli godzimy się lanie na nierówności społeczne czasem nawet drastyczne jako sprawiedliwe dlatego m.in. że te nierówności będą użyteczne to znaczy, że będą ludzie właściwi na właściwym miejscu, dzięki którym będzie się żyło lepiej wszystkim i to już wiemy, że w ostatnich latach tu nie działa tak raczej raczej żaden mechanizm się po psu mechanizm miał też działać mniej więcej na zasadzie te czegoś co nazywam społecznym, a Sferis jest takie urządzenie gry starożytnej Grecji urządzenie hip liczne sprawy wyrównywał dystans koni na bieżni, ale zwoła Felis i jakby merytokracji polegają tak my edukacja zdaje sobie sprawę z tego, że systematyczne zdaje sobie sprawę z tego, że są nierówności intelektualnej równości różnych zakresach oczywistym jest, że osoba wychowana w domu powiedzmy akademików będzie predestynowana do tego, żeby lepiej radzić kolejarze albo praw jak dokładnie lekarzu będzie znała środowisko będzie otoczona książkami będzie rozumiała żargon by żyć ludzie zanurzona w tym pewien wyjęta z tego będzie sprawniejsza w tych sprawach no, więc zna tutaj przywołam ten dyskurs Edersona von powiada, że on się nie zgadza na równość wyników, ale zgadza się na równość szans, bo to jest procent podatek spadkowy np. do to był to była konsekwencja tego m.in. ale generalnie tak jest taka teza jest zakładająca, że no i merytokracji ten system właśnie w tej gwarantuje równe szanse wszyscy idą do tych samych szkół przez te same szczeble muszą przeskoczyć, ale potem jak jest nierówność wyników to absolutnie nic do tego nie zapominamy o tym, że moje wyniki będą szansami mojego dziecka, a my potomków dnia i to się jeśli ktoś będzie kumulował oczywiście, żeby będzie z konieczności klarował jakaś arystokracja rodowa zresztą na marginesie dodam jeszcze dyskusji, bo to też czasem wątek często podnoszone ta dyskusja o amerykańskiej akcje afirmatywne o tym przyjmowaniu osób z dysz adwent dzięki takiej grupy po słabszych, że pokolenia kwestionowanych przez dokładnie dyskryminowanych grup, że uznawanej za naruszenie tego mechanizmu merytokracji prawda jest niestety taka że w stanach Zjednoczonych ten mechanizm jest tylko korektą tego, że te, a wynik uniwersytety na największe one mają dokładnie ten sam mechanizm dla dzieci ich absolwentów, czyli oprócz tego, że tym dzieciom absolwentów jest łatwiej po prostu ze względu na wejście do 3 000 000 jeszcze zostać teraz to jeszcze do tego dostają punkty za to, że Rze, że należały do absolwentów, bo tak się buduje pada no elity Atom być elitą była, więc na tym polega ta te 2 obietnice wady tego powiązanie tych 2 obietnic jako tej obietnicy równy start równość szans nierówność wyników nie ani równość wyników po to, żeby wszystkim było lepiej nawet tym, którzy przegrali to się zaczęła coraz bardziej jest po problematyczne no i to właśnie docieramy do tego głównego wątku ci, którzy przegrali i tutaj tak to jest kluczowe także państwa korzystam, który tworzy ludzi przegranych, którzy powinni winić siebie za dnia, kiedy dokładnie boję, bo jeszcze 1 rzecz tylko dodam, że właśnie w tym handel jak to zasada Jankiem rząd siedzeń zajęta podkreśla, że dawniejszych systemach człowiek miał przynajmniej takie usprawiedliwienie wobec zwierząt należał do złej klasy ziemi takie ręcznymi kogo mogą pocieszać łącznym jest dobry tutaj w tej wspólnocie lokalnej, a merytokracji jak ktoś nie poszedł do szkoły wyżej nie nie wspinał się na tych szczeblach kariery i został np. swojej wspólnocie, jaka to jest przed zrywem, a jest tam Sejmu i nawet jeśli jest dobry w swoim fachu np. swoim lokalnym środowisku to i tak zostaje tak z tyłu głowy takie poczucie, że ja spróbowałem, ale przegrałem coś w tym rodzaju i UE to jest to jest to jest internalizacji dane te to handel bardzo podkreśla, że to jest niesamowicie udany system budowania szerokiej społecznej, gdzie nikt przeciwko niej wiele się nie buntuje, bo przegrani internalizacji to nawet sami pokazują osobą, a to ja w takim razie już teraz widzę, że bardzo bym chętnie i będę państwa namawiała na część drugą tej rozmowy, bo jeszcze nawet nie jesteśmy w połowie mam wrażenie, więc praktyką mam nadzieję przyjmie zaproszenie ustalimy termin i pozwolę sobie związku z tym, bo wydaje się, że to nie jest może kluczowe dla rekonstrukcji krytyki merytokracji, ale dziś kluczowe emocjonalnie dla tych, którzy mogą nas słuchać mieć poczucie że, gdy zajmujemy ich wysiłek to znaczy ja jak Anna Gromada zważyła indywidualną zasług i w kwestii tego jak wiadomo w przypadku pani rozpisała na kilka innych wątków jak przekazała no komuś, kto ciężko pracował na swój sukces może to nie do końca jego sukces, a nie ja nie mówię ludziom, że sukces to nie jest sukces w państwie na początku skupie modne co znaczy praca ciężka praca to najłatwiejszy do określenia ilościową no i tutaj pierwsza jest taka że, gdy siedzimy trendy w czasie widzimy, że ludzie bogaci pracują więcej od biednych mniej więcej lat sześćdziesiątych to są dane dla USA postępowały najwięcej najwięcej danych wcześniej mówił zapisem o klasie bliźniaczej czy nie ma też na KE nie czerpała poczucia wyższości z powodu tego życie współpracowała wręcz przeciwnie praca była dla jeleni, a więc Fed natomiast to, że im więcej pracuje to my nawet zasługuje jest czymś co jest skorelowane właśnie z tym, że to bogaci pracują więcej od ostatnich kilkudziesięciu lat druga rzecz jest taka, że jeśli przestaniemy patrzeć na jednostkę, ale czy my zaczniemy na kraje czyli gdzie się przeciw, w którym kraju przeciętnie pracuje dużo w ten dzień nie przepracuje mało to widzimy, że to najbiedniejszy kraj jak się pracuje duża jak zajmuje tylko 41 ma krajami, które są albo Unii Europejskiej albo OECD, ale już w tej grupie widzimy, że najwięcej pracuje w Meksyku, czyli ponad 2100 godzin rocznie, a w kraju tak jak Chile Grecja, a dziwka troszeczkę biedniejszych tutaj 1 wyjątek Korea jest związane z kulturą pracy natomiast najmniejsze pracuje w kraju absolutnie najbogatszych tak jak Norwegia dania Holandia, a więc tutaj nie chodzi o liczbę godzin przepracowanych tylko niektórzy powiedzieli, że chodzi o efektywność pracy, ale jeśli efektywność miałaby się przekładać na zarobki bardzo niepokojącym trendem jest to, że na 40 000 etyką i grupy firm porównywalność grupę firm, które były na indeksie SM pisał Andrzej wystaw znaczony w latach 60 dzisiaj to widzimy, że w latach sześćdziesiątych osoba na szczycie takiej spółki takiej grupy zarabiała więcej 20 pensji swojego przeciętnego pracownika natomiast dzisiaj zarabia 300 pensji jest niesamowita czy to czy szef takiej spółki nastąpi efekt chce twierdzi, że jest 300× efektywniejsze, które zarabiają nie mylę może tak ożenię się nie wydaje, żeby tak było natomiast w grę wchodzą inne rzeczy jak ogólnie argument, który jak atrakcyjnym przecena w swoim doktoracie jest taki, że jest ogólnie zbyt dużo ludzi utalentowanych innych o wiele więcej ludzi ciężko pracujących niż z tych miejsc na szczycie i ktokolwiek, jakkolwiek ciężko pracowała sama praca nie, ale nie wystarcza, ponieważ zawsze musi być ktoś, kto jest NN czy w stanie dostrzec nas potencjał i wypromować nas Ewy dzięki nim ktoś jest jest praca jest, ale kompetencja wzięcia jest obserwator i tak pozycję obserwatora jest bardzo silnie zależne od sieci, w których jesteśmy od sieci od kontaktów to z kolei są zależne ode w części wiążą się nasze pochodzenie demograficzne w części zaś osobowością w części z naszymi strategiami, więc jest nie bardzo niewiele miejsc na świecie, gdzie można dojść sam ciężką pracą, ponieważ po prostu sama ciężka praca jest niewystarczająca kryterium no to już nie będę w takim razie zaczynała chyba nowego wątku, bo tu pytanie jest oczywiście sporo, podsumowując jednak kwestia to jest to na ile merytokracji istnieje ana ile zdegenerowana mamy jakąś Pluto rację czy arystokrację, czyli jednak już amerykański sen nie istnieje jak druga sprawa dotyczy tego, że ten emeryt do pracy, którą mamy powoduje, że jest poczucie, że każdy jest jakby winny jest swojego losu, czyli ci, którym udało się coś tam ściągnąć mają poczucie, że się to należy, ale w takim razie ci, którym żyje się gorzej mają mniej no to proszę się należy w zasadzie ich życie zostaje sprowadzone do tego nawet nie chcę powtarzać tego słowa, ale sam szczyt to jeszcze jest wiele kwestii to, czyli jednak co wpływa na nasz los na druga kwestia jest co z tym zrobić to znaczy czy jest alternatywa jakaś czy należy po prostu system naprawić też go tak, zamawiając mam nadzieję drugą część naszej rozmowy jak pani na to patrzy zwracam się dane gromady jako część służy państwu żyć jak część jak co dalej co jak mamy już tą Konstanty Emeryk pracy to co jednak co dalej ja widzę tutaj kilka ogólnie uważam, że im bardziej płaska jest piramida społeczna, bo niemal z iluzji, że kiedykolwiek zniknie nie absolutnie nie mam takich, ale takich przesłanek uważa, że ogólnie mniejsze są nierówności między ludźmi mniejsze ciśnienie i ciśnienie widać np. w zdrowiu psychicznym dzieci młodzież, że widać w liczbie godzin, jakie spędzają w szkole poza szkołą na korepetycjach widać w stresie rodziców, zwłaszcza w tych systemach, w których wstąpienie dziecka odpowiedniej uczelni jest gwarantem przyszłego sukcesu nierównych państwach, w których jest duża grupa takich USA, że na pewno jest go rodzic może być mniej zestresowane tylko po prostu mniej Kijowa jest być sprzątaczką może nie wiem UP szewcem w Norwegii niższe co w USA i tu postawić kropki, bo chciałbym bardzo kontynuować, a Michał Zadroga Rosy w pana myślenie o tym co z tym zrobić, gdzie no właśnie idzie głównie w stronę o radzenia sobie z tym problemem skutków psychologiczne dla zdrowia publicznego, bo obserwuję, że to co wiemy od paru lat, że po raz pierwszy w historii wypłaszczenie nam oczekiwana długość życia, a nawet niektórych badań zaczną spadać co jest bardzo niepokojącą, a zjawiskiem dodałbym jeszcze, że oprócz tego skutku merytokracji, o których wspomnieliśmy o tym co na górze dzieje żadne, ale to oligarcha, ale to jest też fascynujące, że my do pracy jest mechanizmem niebywale efektywnym dyscyplinowania społeczeństwa, ponieważ ci, którzy przegrywają w tym społeczeństwie są na jego dole dalej są przekonane o tym, że jeszcze trochę ciężej pracują i będzie lepiej im, więc jeszcze bardziej próbują sobie żyły inżynierze czają się to jest wymuszanie kultury pracoholizmu jak dalej tutaj mogę tylko zasygnalizować pewne rozwiązania Kongres miał Sander, czyli elementu losowości np. gwarantowany dochód podstawowy okres minął jak np. to są tematu wrócimy możemy nie mam lecz gdy sprawa ja z przyjemnością, bo dziś musimy zawiesić tę naszą rozmowę los przewidział inne punkty programu dr Michał zadry Jamróz adiunkt w Instytucie zdrowia publicznego na Uniwersytecie Jagiellońskim Anna Gromada badaczka związana z Polską Akademią Nauk i fundację Kaleckiego państwa gośćmi bardzo za rozmowę dziękuję z nadzieją na część dróg dziękuję bardzo, pozdrawiam serdecznie Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: WIECZOREM

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA