AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU
witam państwa w podcaście mistrzowie słowa nazywam się Martyna Turska jestem wydawczyni podcastów gazety wyborczej mistrzowie słowa to podcast, w którym mistrzowie sceny czytają Mistrzów pióra tydzień temu Bartosz bielenia przeczyta dla państwa reportaż Grzegorza Szymanka pt. imperium dusz, czyli jak zostałem spiskowcy, a w dzisiejszym drugim odcinku podcastu mistrzowie słowa o tym czy Meryl Streep może grać każde krzesło, a głupie Goldberg może zagrać tylko krzesło
Rozwiń »
czarne przed państwem Wojciech Malajkat, który przeczyta tekst Jacka Dehnela pt. a gdyby Szekspir była czarną Polko, gdyby Szekspir była czarną polską Jacek de 2019 roku przez Polski internet przetoczyła się histeria, że w Wiedźminie Netfliksa grają Czarni aktorzy, kto widział kiedyś czarne elfy zapisywali dramatycznie fani historycznej poprawności, którzy najwyraźniej wielokrotnie widzieli elfy białej skórze histeria wraca ze zdwojoną siłą, kiedy czarna aktorka Jodie czarne SMS ma zagrać nie tylko Sielska w prequelu Wiedźmina, ale nieszczęsną żonę Henryka ósmego Annę Boleyn twardogłowi powtarzają mantrę o wyłącznie białych el fach umiarkowani powiadają, że w świecie fantazji wszystko uchodzi, ale przecież mamy do czynienia z filmem historycznym, więc trzeba dochować rasowego decoroom wyobraźmy sobie, gdyby drzewiej wywoływało to podobne kontrowersje w 1966 obchody Tysiąclecia przyćmione paleniem komitetów partyjnych, albowiem społeczeństwo nie zgadza się, żeby rolę Egipcjanina Ramzesa trzynastego grał nie dumny syn Afryki tylko jakiś tam Polak Zelnik napięcie społeczne rośnie, tym bardziej że w 1960 ósmy roku protesty dotyczą jeszcze obsadzenia białego Polaka niejakiego Olbrychskiego w roli krymskiego Tatara Azję tutaj wojownicza w sumie po 2 latach doprowadza to do upadku rządu Gomułki 19700201. poważniejszy kryzys ekipy Gierka, kiedy Wajda obsadza biało, z którego Pszoniaka w roli młodego mieszkańca Judei jest osią i z Nazaretu Piłat i inni cenzura zatrzymuje film na półkach w obawie przed zamieszkami rok 198080 pierwszy ludność masowo protestują przeciwko obsadzeniu blade blondynki Aleksandry Śląskiej w roli ognistej czarnowłosa i Włoszki z południa, bo my twórcy w odpowiedzi na zamieszki rząd wprowadza stan wojenny 1984 teatr telewizji wystawia Otella, gdzie Maura w służbie wenecjan gra niegdysiejszy podrabiany Tatar Daniel Olbrychski wojna na ulicach wkracza ono 1999 nie nauczony przykrym doświadczeniem z przeszłości Hofman obsadza po raz kolejny w roli Tatara Olbrychskiego i dokłada do tego Ferenc ego w roli tatarskiego chana społeczeństwo Warszawy pisze tylko świnie siedzą w kinie i bojkotuje projekcję 2001, kiedy Jerzy Kawalerowicz zatrudnia białych Polaków w roli ludów basenu morza Śródziemnego, czyli Rzymian i Żydów oburzony etniczną niezgodnością naród pali mu dekoracje do filmu i wszystko trzeba przykrywać plastikowym sztucznym bluszczem nic z tego oczywiście się nie wydarzyło czemu zatem czarna Anna Boleyn wprowadza taki sam przyjmijmy roboczo, że podstawową cechą wielkiej sztuki jest jej uniwersalność, że wielkie opowieści o Gilgameszu obie Antygony Rolandzie Romeo i liczy Ham lecie trwają przez stulecia, a czasem i Tysiąclecia i niekiedy uwspółcześniona niekiedy obowiązywać one do kontekstu danego miejsca czasu aluzjami są aktualne tyleż w szekspirowskim Londynie co w dzisiejszej kim czasie Paryżu czy Wałbrzychu jeden z najsłynniejszych monologów szekspirowskich wygłaszane jest przez szeroka weneckiego Żyda człowieka, którego ówczesne przepisy co noc zamykają gacie żydowskiej dzielnicy, która da im wszystkim innym dzielnicom zamkniętym nie tylko tym związanym z Holokaustem, ale i dzielnicą amerykańskich miast, gdzie spycha się czarnych czy inne mniejszości w sztuce, którą łatwo zbyć jako antysemicką, bo w istocie korzysta z licznych stereotypów Szekspir dokonuje wolty wobec głównej linii fabularnej, ale też wobec oczekiwań widowni i tam, gdzie Charlotte woła zemsty za swoje krzywdy wkłada w jego usta jeden z najwspanialszych argumentów o przyrodzonej ludzkiej godności bez względu na to gdzie i jakich rodziców przeszliśmy na świat tłumaczeniu Barańczaka jestem Żydem czy Żyd nie ma oczu czy Żyd nie ma rąk twarzy narządów zmysłów uczuć namiętności skoro żywi się tym samym jadłem rani go ten sam oręż gnębią te same choroby leczą te same leki Zięby grzeje ta sama zima lato co chrześcijanina ukłucie nas wcześnie będziemy krwawić połaskocze wcześnie będziemy ich otaczać truciciel wcześniej umrzemy a gdy nas skrzywdzić czy nie będziemy szukać pomsty skoro we wszystkim innym jesteśmy, jakby to w tym jesteśmy do was podobni przez lata słuchałem o uniwersalności Szekspira zresztą jestem przekonany i przez lata słuchałem o kunszcie aktorów, że Gajos może zagrać krzesło, że Streep może czytać książkę telefoniczną i tak będzie to ciekawe, że Zapasiewicz nawet w roli trupa byłby znakomity to proteus owa umiejętność wcielania się bez mała każdego sprawia obok głębi psychologicznej rozliczy maestrii w podawaniu tekstu, że uważamy aktorów za wielkich tym którzy, próbując argumentu ad absurdum mówią, a może nie Kopernika gra kobieta przypominam, że nie tylko widzieliśmy wielkie role tego rodzaju Budzisz Krzyżanowska jako Hamlet Feldman jako Nikifor słynną jako Orlando, że nie tylko utorowała do nich drogę wielka Sarah Bernard jako Lorenca żyją i Hamlet ale, że to w ogóle są podstawy teatru pomijam już japoński teatr kabuki czy chińską operę, ale mężczyźni grali wszystkie role kobiece w antycznym teatrze greckim i w teatrze szekspirowskim, czyli 2 wielkich źródłach, z których bierze się teatr dzisiejszy, a wraz z nim film, a zatem aktorzy mogą zagrać wszystko człowieka innej narodowości innej epoki innej płci innym wieku, ale wszystko to miałoby kończyć się na rasie i to tylko 1 stronę Meryl Streep może grać każde krzesło łup Goldberg może grać tylko przez czarne, bo biali są przecież uniwersalni mogą grać i Kleopatrę i Ramzesa trzynastego i dr paliwo Winnetou służb zdolna oraz pomińmy już czasy, kiedy postaci historyczne w sztukach, czyli Bretta operowych traktowano z pewną jak nie pełną dowolnością przez firmę, gdzie historycznego Hamleta z kroniki getta do norm Saxo gramatyka i realia na dworze króla Jutów w 0910. wieku w przeciwnym razie nie wysyłałby księcia na Uniwersytet w Wittenberdze założone w 1500 drugim roku jeśli jednak pomyślimy o historyczności sztuce takiej jak ją wykuł wiek dziewiętnasty poniósł dalej dwudziesty 2001. od początku zmagały się ze sobą 2 prądy nierzadko w tych samych dziełach wierność i świadoma niewierność realiom Jan Matejko mógł drobiazgowo studiować gotyckie obrazy i adresować rękopisów historyczne zbroje kostiumy fryzury, a jednak jogging na pod Grunwaldem zabijanie rycerz Mszczuj ze Skrzynna tylko 2 pierwszych Litwinów, z których 1 trzyma katowski topór i nosi takiż katowski czerwony kaptur, a drugi dźga Krzyżaka włócznią Świętego Maurycego kopią lancy cesarskiej, którą odtąd trzeci dał Chrobremu, która w lipcu 1400 dziesiątego roku jako relikwia leżała w skarbcu na Wawelu w sali sejmowej, gdzie zdecydowanie niepodobny do grupowego Ludowego pierwowzoru Rejtan rozdziera koszulę siedzą stoją ludzie, których tam nie było, a tacy, którzy wtedy już nie żyli od początku bowiem powieści historycznej malarstwa historycznego filmu mamy do czynienia nie samo tylko rekonstrukcją, ale i symbolicznym wykładem z oglądamy historię nie tylko po to, żeby wiedzieć jak było naprawdę temu służą nam prace naukowe, a z tym różnie bywa, ale po to, żeby zrozumieć siebie swój świat to co aktualne co ponadczasowe czasem autorzy celowo i tak będzie w serialu o Annie Boleyn łamią konwencje jak we wspaniałym 2 w zimie, gdzie w czasie rodzinnej kłótni Ryszard lwie serce wyciąga sztylet jego brat Jan krzyczy on ma nóż, a zblazowany Eleonory akwitańskiej Katharine Hepburn lub Glen Close obie w tej roli wspaniałe mówi oczywiście, że ma nóż zawsze przy sobie nóż wszyscy mamy noże jest rok 11003008. jesteśmy barbarzyńcami, o ile Kazimierz wielki jedzący ziemniaki pomidory to błąd historyczny niczego nie wnoszący wynikający z nieznajomości rzeczy o tyle włócznia Świętego Maurycego celowana jogging na to czytelny zamysł i praca na symbolach co, do których autor świadomy widz wiedzą, że są historycznie nieścisłe co tym bardziej zwraca uwagę na ich osobną symboliczną naturę pod koniec dziewiętnastego wieku po klęskach powstania listopadowego styczniowego stało się jasne, że sami panowie Szlachta etniczni Polacy z herbami nie odzyskają niepodległości do wspólnego projektu walki z obcym trzeba było przekonać lud mniejszości etniczne i właśnie to mówią te 2 figury przed rumakiem wielkiego mistrza to nasza wspólna robota, dlaczego jakoś sobie z tą nie prawdą historyczną radzimy, widząc w niej zrozumiałą konwencję, a nie radzimy sobie czarną Anną Boleyn dalej, dlaczego radzimy sobie z całym mnóstwem innych konwencji z czarno-białą Merlin mądrą i czarno-biały Bodo, dlaczego radzimy sobie z tym, że państwo kramy rowie Meryl Streep i z tym Hofman kłócą się ze sobą mówiąc tym samym barytonem lektora, który potem podkłada głos jeszcze po kilkuletniej Kramer rządku, bo jesteśmy do tego przyzwyczajeni czemu zatem nie możemy sobie poradzić z tym, że aktorzy jak my wszyscy mają różne pochodzenie przecież kolor skóry to nie wszystko część z nas białych Polaków wywodzi się z różnych grup etnicznych Niemców Rosjan Żydów czy niedawno zmarły Krzysztof Kowalewski grał gorzej Rocha Kowalskiego albo pana Zagłoba, bo miał matkę Żydówkę albo czy Franciszek Pieczka gorzej sobie radził w roli galicyjskiego Żyda tak Austeria, bo sam jest rodowitym Ślązakiem wyobraźmy sobie teraz aktorzy dostają rozpiski, w których muszą grać zgodnie ze swoją etniczność albo pochodzeniu klasowym każdy dostaje paszport, w którym wypisani są wszyscy jego prapradziadek 2 genealogii wylicza czy może grać chłopów robotników mieszczan szlachciców czy arystokratów absurdalne nie odpowiadamy za to kto był naszym pradziadka im nie powinno ważyć na naszych zawodowych możliwościach zgoda czemu, więc ma ważyć na możliwościach zawodowych Czarni czarne mając czy Idrisa Elby czarna Anna Boleyn razi, bo nie jesteśmy przyzwyczajeni do tej konwencji, a czemu nie możemy się do niej przyzwyczaić, choć na wyszliśmy do córki krawca grającej królową odpowiedź jest łatwo, ale nieprzyjemna zamiast, więc stanąć z nią oko w oko szukamy usprawiedliwień, że chodzi o podobieństwo, a doprawdy ilu Czytelników w początkach tego tekstu zorientowało się, że historyczna królowa Bona tak naprawdę nie była z południa tylko z północy Włoch i nie miała czarnych włosów czy grający w juniorach seksowny Johna tam Reyes Meyers z kości policzkowe mi jak brzytwy naprawdę był podobny do Henryka ósmego o twarzy jak Połeć słoniny ktoś naprawdę sądzi, że Aleksander szósty aborcja wygląda jak i żeremi Aero w rodzinie Borgiów ba o wyglądzie ilu naszych postaci historycznych sprzed wynalezienia fotografii a tym bardziej przed w miarę realistycznego malarstwa renesansowego faktycznie coś wiemy do kogo jest podobnie Chrobry czy Kazimierz wielki nie do siebie przecież tylko do twarzy wymyślonych przez Bacciarellego i Matejkę 100200 lat naród jest zmyśleniem jest konwencją koncepcja, że my wygraliśmy pod Grunwaldem jest równie u dna jak to, że my wygraliśmy jakiś mecz z Bułgarami mecz rozegrało kilkunastu Polaków i kilkunastu Bułgarów często wcale nie rodowitych, a my siedzieliśmy na mapie i oglądaliśmy albo robiliśmy co innego nie żyliśmy w piętnastym wieku i nie braliśmy udziału w bitwie pod Grunwaldem nawet jeśli umiemy doprowadzić genealogii nie do jakiegoś przodka, który tam faktycznie targał kopię i mieć, a nawet odniósł rany to symboliczna konstrukcja pod wieloma względami pożyteczna pod innymi szkodliwa, ale nie jest to w przeciwieństwie do społeczeństwa nic realnego nie powiemy, że polskie społeczeństwo walczy pod Grunwaldem albo wygrywa mecz polskie społeczeństwo to realni my natomiast Polski naród to konstrukcja symboliczna my umowne w tej umowie łączy nas wspólna tożsamość, dla której zasadnicza jest wspólna historia nawet jeśli jej wspólność jest pod różnymi względami wątpliwa dlatego mamy szkoły imienia Sobieskiego królowej Jadwigi dlatego odgrywamy teatrzyki Kościuszką albo Emilią Plater łączy nas wspólny wkład w literaturę naukę kulturę dlatego Mickiewicz Chopin Kopernik Curie Skłodowska są nasi nawet jeśli w każdym z tych przypadków można mieć pewne zastrzeżenia dlatego nasi są również na innym poziomie na poziomie tożsamości europejskiej Dante Szekspir Leonardo Darwin i dzieła, które stworzyli z perspektywy nadal dość homogeniczne etnicznie Polski to może trudniejsze do zrozumienia, ale społeczeństwo brytyjskie amerykańskie czy francuskie jest już inne są tam bardzo liczni obywatele o korzeniach afrykańskich arabskich indyjskich chińskich, którzy są rodowitymi miejscowymi członkami społeczeństwa, ale i narodu od pokolenia 2510 potomkowie niewolników przywiezionych na statkach w osiemnastym wieku są znacznie bardziej amerykańscy niż Donald Trump, którego wszyscy dziadkowie urodzili się w Europie dla brytyjskich czarnych aktorów Szekspir jest tak samo ich jak dla nas nawet bardziej, bo był jak oni Anglikiem pisał w ich języku, ale też Henryk ósme jest tak samo ich historią jak historią każdego innego obywatela urodzonego na brytyjskiej ziemi czemu nie mieliby odgrywać czemu mieliby być z niej wykluczeni wszystkim, którzy pytają czy biały aktor po czerwoną twarzą mógłby grać Nelsona Mandelę albo czy czarny aktor mógłby grać Hitlera Stalina mogę odpowiedzieć jedno jeśli ktoś w 2001. wieku nie orientuje się czemu służył w USA blackface, jaki jest jego związek sprawami zima kryła począwszy od samej nazwy, a także jak wygląda sytuacja aktorek aktorów mniejszości etnicznych, ale też aktorów z niepełnosprawnościami aktorów transseksualnych tak dalej na rynku dającym rzekomo równe szanse jeśli nie wie tego wszystkiego to tylko i wyłącznie, dlatego że Niechcę wiedzieć i żadne moje argumenty ani odwołujące się do historii ani do ogólnodostępnej wiedzy ani do statystyk danych ani do empatii nie zadziałają bo kto bardzo nie chcę wiedzieć, żeby wiedza nie weszła w kolizję ze stereotypami ten nie no świat się zmienia raz wzięły się stąd, że rozeszliśmy się niezliczone pokolenia temu i wydostaliśmy osobno przez co nabraliśmy różnych cech zewnętrznych, a to w ścisłym połączeniu z 15 wiecznym hiszpańskim antysemityzmem koncepcją czystości krwi i usprawiedliwianie niewolnictwa kolonializmu zrodziło rasistowskie koncepty zakazy mieszania teorię wyższości niższości jednak ten ścisły podział na osobne krainy z ich własnymi ludami jest to od dawna nieaktualne, a przez ostatnie pokolenia mieszanie się gwałtownie przyspiesza nasi potomkowie będą niewątpliwie członkami różnych społeczeństw, a zapewne również członkami owych symbolicznych struktur, które nazywamy narodami nie będą jednak tak etnicznie rozróżnialne jak my dzisiaj już dziś w amerykańskim teatrze można skompletować obsadę Roma Yuli, gdzie każdy będzie miał inną etniczność i żadna z tych osób nie będzie miała ale jakie Toma znaczenie czy wiktoriańska obsada ze śnieżnobiałych singielek i biegowa tych Irlandczyków była odpowiedniej sza by opowiadać historię średniowiecznych Włochów z Werony nasze prawo wyrasta z Rzymu sztuka Grecji mitologia Judei cyfry są arabskie papier chiński jesteśmy dziedzicami światowego dorobku dorobku ludzkości, do którego prowincjonalni Polak inną Lidka mają tyle spraw co Anglik i Włoszka Chopin jest nasz Szekspir jest nasz Henryk ósmy jego 6 żon też nasi, a jeśli naprawdę nie możecie pogodzić się z tym, że Anna Boleyn może być czarna to jeszcze raz zastanówcie się, jakim cudem Merlin mądrą może być symbolem seksu, choć jest dwuwymiarowa czarno-biała martwa od ponad pół wieku i mówi do nas płaskiego ekranu skądinąd wspaniałym głosem Tomasza Wojciech Malajkat tak dla państwa przeczytał tekst Jacka Dehnela pt. gdyby Szekspir była czarną Polką, która ukaże się w magazynie wolna sobota 13marca dziękujemy, że jesteście państwo z nami w klubie wyborczej polecamy się już za tydzień z nowym odcinkiem w podcaście mistrzowie słowa Martyna Turska do usłyszenia
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: MISTRZOWIE SŁOWA GAZETY WYBORCZEJ
-
08:34
-
-
-
-
REKLAMA
POPULARNE
-
25.02.2023 06:15 Gościnnie: Mistrzowie Słowa Gazety Wyborczej08:34
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL