Uznanie języków: kaszubski tak, śląski nie?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

poranek Radia TOK FM mój uznanie etnolektu Śląskiego za język regionalny, a tym samym objęcie go ochroną wynikającą z tego tytułu może spowodować podobne oczekiwania przedstawicieli innych grup regionalnych chcących pielęgnować swoje lokalne tu cudzysłów języki w nawiasie gwarę dialekt tak brzmi dokument MSW, które cytowała Rzeczpospolita to jest fragment opinii do projektu ustawy uznającej Śląski za język regionalny projekt przygotowany jest przez komisję komisji Rozwiń » przepraszam KO PSL i lewicę przeleżał ponad rok, a teraz został wyjęty z zamrażarki po apelu porozumienia śląskich organizacji i polityków partii śląskość tama, dlaczego Śląski miałby być takim zagrożeniem np. kaszubski jako język regionalny funkcjonuje takie pytanie dzisiaj stawiamy są z nami pani prof. Jolanta Tambor Instytutu językoznawstwa wydziału humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach dyrektorka szkoły języka kultury polskiej dzień dobry pani profesor dzień dobry miło mi pan prof. Cezary Obracht-Prondzyński prezes Instytutu kaszubskiego zakładu antropologii społecznej Uniwersytetu gdańskiego dzień dobry panie profesorze dzień dobry państwo autor wspomnianej opinii idzie dalej pisze uznanie istnienia kolejnych dialektów jako języków regionalnych mogłoby w rezultacie doprowadzić do paradoksalnej sytuacji, w której społeczeństwo Rzeczypospolitej polskiej składałoby się wyłącznie osób posługujących się odrębnymi językami regionalnymi bez istnienia Narodowego języka ogólnego jak pani takie obawy skomentowała pani profesor z tak naprawdę musiałbym powiedzieć, że czegoś równie dziwnego i absurdalnego już dawno nie słyszałam, ponieważ nie rozumiem w ogóle, jakim torem poszło myślenie tej osoby, która opisała, bo o ani europejska karta języków mniejszościowych grup regionalnych ani Polska ustawa o mniejszościach narodowych etnicznych języku regionalnym nie mówią żadnym miejscu o zastępowaniu językami regionalnymi języka państwowego języka Narodowego języka ogólnego języka urzędowego czy jakkolwiek pytań między nazwać język Polski pozostaje językiem językiem ogólnym językiem Narodowym językiem, w którym prowadzi się nauczanie szkoły w szkołach językiem, którym prowadzi się debatę publiczną itd. itd. natomiast języki regionalne służą zupełnie czemu innemu ana dodatek jest tych lektur ów, które mogłyby się ubiegać mogłyby się starać o status chronionego języka Regionalnego już coraz mniej, więc zdecydowanie nie ma w ogóle takich obaw w ogóle nie rozumie, jakim torem poszło to myślenie, kto jeszcze ewentualnie jakie jeszcze lekko byłby w kolejce poza śląskim myślę, że warto zadbać o ochronę tych leków które, które jeszcze, że tak powiem się trzymają i ich użytkownicy dbają o o to żeby, żeby je u ochronić, żeby powstawała literatura w tych językach tak daleko np. byłaby gwara czy też potem już mógłby się starać o status języka Regionalnego podhalańskiej to byłaby Kurpiów Szczytna i kocie mężczyzna itd. itd. no pewnie by się jeszcze kilka znalazło, gdyby no i oczywiście język filmowy tak to jest jedna z rzeczy, którą byśmy bardzo chcieli też zaapelować zadbać, ale w tej w tej opinii, o której pani redaktor mówi też zdecydowanie przeciwko filmowi jakiemuś Wilanowskie mu ten, że twórca opinii się opowiada przeciwko, jakie są państwa drodzy słuchacze słuchaczki doświadczenia w tej sprawie proszę dzwonić 224 czwórki 044 i z naszym wydawcą Tomkiem kopką na ten temat rozmawiać przekaże tutaj do mnie panie profesorze zwracam się do prof. Cezarego Brechta Prądzyńskiego z Instytutu kaszubskiego kaszubski jest językiem regionalnym 2005 roku na mieliście solidną protekcję w postaci najbardziej znanego prym Kaszuba, jakim myślę jest premier były nie kraju, czyli Donald Tusk chciał zapytać pana 2 sprawy co dodaje, że kaszubski jest uznane za język regionalny oraz czy nie obawia pan się, że mam tego zabiorą skoro zagraża integralności językowej zacznę od tego drugiego Lech Bądkowski mawiał kiedyś grupujących nie ma litewscy czy dla, bo jeśli niema litości nie obawiamy się, chociaż oczywiście rzeczywistość jest tak nieprzewidywalna w Polsce, że ktoś może na to wpaść czas, kiedy ta decyzja została podjęta był specyficznym momentem, kiedy w ogóle uchwalano ustawy o mniejszościach narodowych etnicznych oraz o języku regionalnym i jako 11 język został uznany Kaszubskiej to się wiązało z tym, że właściwie nie wiadomo do końca było co z Kaszubami zrobić to znaczy nie chciano uznać za mniejszość zresztą Kaszuby tych kryteriów przypisanych do mniejszości etnicznej wtedy nie spełniali wymyślono tę formułę dla niektórych w środowisku kaszubskim ona jest wystarczająca bardzo dobra efektywna dla niektórych niewystarczająca na testach drugorzędne ona funkcjonuje i ma różne skutki pozytywne poza obecnym elementem takiego prestiżu to jest oczywiście kwestia ochrony prawnej języka jednocześnie ma ona takiego jak bardzo pragmatyczny to znaczy np. ktoś, kto jeździ po Kaszubach widzi w zasadzie już na całych Kaszubach podwójne nazwy, kiedy wjeżdża się do miejscowości są gminy, w których język może być traktowane jako język pomocniczy natomiast np. nie zna uczony właśnie chciałem powiedzieć, że to kwestia obecności kaszubskiego w szkołach jest kwestią znacznie wcześniejszą ustawa z 2005 roku tymczasem kaszubski w szkołach jest obecny taką szeroką falą od początku lat dziewięćdziesiątych i ta obecność opierała się na ustawodawstwie oświatowym i potem system cały wsparcia języka jest oparty o ustawę oś ustawodawstwo oświatowe dzisiaj dzieciaków, które uczą się kaszubskiego w szkołach w różnych formach jest około się po ponad 20 000 kilkuset nauczycieli jest zwiększona subwencja, która idzie to tych gmin, w których uczy się języka kaszubskiego oczywiście jak ona jest wykorzystywana na ile jest wykorzystywana realnie na nauczanie języka to jest zawsze przedmiotem sporów naszych środowiskach jako działacze regionalni nauczyciele osoby związane z edukacją uważamy, że zbyt małym stopniu samorządowcy oczywiście argumentują inaczej pani Urszula z Katowic do nas dzwoniła opowiadała takie, mimo że jestem Ślązaczką języka Śląskiego czułam się na podwórku dziś nie umiał się posługiwać się śląskim, ale słyszę, kiedy ktoś mówi do mnie po Śląsku czuje więź emocjonalną zdanie pani Urszuli po czterdziestym piątym roku Śląski był wręcz tępione nie rozumiem tego sporu wokół języków regionalnych wokół Śląskiego tak nam pani Urszula powiedziała pani pani profesor rozumie, dlaczego np. kaszubski został uznana ze śląskim jest kłopot chaos trochę tak trochę to 1 czynna jest trudna sprawa do tego, żeby o tym, żeby o tym mówić o myślę, że bardzo dużo złego to jest to wszystko kwestia polityczna upolityczniona nie ma tutaj żadnych sporów językoznawcze wszystko to się opiera na kwestiach politycznej opowie myślę, że bardzo dużo się doprecyzujmy Śląski spełnia te same kryteria np. Kaszubskiej z perspektywy językoznawczych no oczywiście tak po język regionalny w ogóle nie jest kategorią językoznawcą tylko kategorią prawną polityczną to jest kategoria, którą wprowadziła dopiero europejska karta języków mniejszościowych grup regionalnych i jeżeli popatrzymy na na właśnie różne cechy językowe, które możemy 1 i drugiemu przypisać, ale też podobieństwo opolskiego, które możemy 1 drugiemu przepisy są to nie więcej te same warunki przed 2005 rokiem, czyli przed ustaleniem naszej polskiej ustawy spory wokół kaszubskiego były dokładnie takie same jak wokół Śląskiego w tej chwili ja zresztą porównywałem to takiej ekspertyzie dla dla komisji mniejszości w naszym parlamencie, którą kiedyś poproszono zestawiał łam wszystkie argumenty, które były przytaczane kiedyś lekarz szybkiego, a teraz dla Śląskiego, więc jest to w zasadzie identyczna sytuacja myślę, że Śląski nie topił się do tej pory to uzyskania statusu języka Regionalnego m.in. z powodu wsparciu łukowskie radnych nam nam Ślązakom sympatii nadmiernie nadmiernej sympatii i niemieckich zresztą pamiętamy wszyscy słynny tekst o zakamuflowanej opcji niemieckiej, więc myślę, że to zrobiło bardzo dużo złego no i niestety niestety źle rozumiane postulaty ruchu autonomii Śląska, które natychmiast zbierano jako jako sympatie separatystyczne, a nie autonomiczne separacja od autonomii jednak zdecydowanie się różni, więc to wszystko spowodowało zły klimat wokół Śląskiego na poza tym co zresztą z tej opinii rządowej, którą pani przytaczała na początku wynika wyraźnie jak nie wiadomo, o co chodzi chodzi o pieniądze prawda po to, ten fragment, który pani przytaczała jest krótki, a potem przez kilka stron ciągnie się analiza finansowa, która rozpoczyna się słowami nie można również zapomnieć o konsekwencjach finansowych dla budżetu państwa wynikających z etatu ewentualnego przyjęcia w Polsce poselskiego projektu ustawy no jak potem autorzy projektu szacują i leci cała analiza wynika z tego, że nie bardzo nas stać na to, żeby chociaż, jeżeli zakup rozumiemy zaczęły bardzo ważna sprawa dla pana to jest ważne np. jak bardzo bardzo niezwykle, ponieważ uważam, że coś co nie jest zapisane co nie jest chronione ginie o wiele szybciej szacuje się szacują takie ryzyko znawcy ogólnie, że co tydzień ginie 1 język na świecie, więc 90 lat jak jak prof. Kraus dziś Tapie napisał z kinie 90% dzisiejszych języków, więc jeżeli nie postaramy się o podwyższenie prestiżu Śląskiego poprzez nadanie statusu językowego no, toteż niestety mamy szansę znaleźć wśród języków śmiertelnie zagrożonych, a potem nawet i umierających profesorze zwracam się prof. Cezarego brak Prądzyńskiego 3 ta ochrona prawna pomaga szybkiemu faktycznie i pan kibicował śląskiemu, żeby miał podobno ja oczywiście kibicuje śląskiemu i jestem od lat właściwie stłumione tym jak do tego tematu podchodzi, ale oczywiście nie dziwi mnie to, bo jeśli przysłuchiwałem się argumentom negatywnych argumentów w odniesieniu do projektu Villa Nowickiego, gdzie przecież chodziło o Nowik z opinią społeczność, a mimo to padały ciężkie argumenty rządowych tutaj od Polska narażona zostanie na 2 w jaki to myślałem sobie, że gdzieś coś musi być nie po stronie Kaszubskiej Śląskiej Wilamowic kim jakiekolwiek inne mniejszościowy jest największy problem jest po stronie polskiej i ten po stronie polskiej problem jest z głęboką niepewnością własnej tożsamości ja to taki sposób definiuje BOŚ spójrzmy na to taki sposób 38 milionowy naród nawet jeśli uznamy Śląskiej nawet jeśli zapisze się i zadeklaruje się 400 000500 000 osób żony używają nawet jeśli w szkołach będziemy uczyć 30 000 dzieciaków Śląskiego 340 000 co zmienia z punktu widzenia całej wielkiej populacji, jaki musi być nieprawdopodobnie głęboki lęk o to kim jesteśmy co z nami będzie jak i Polakami, że w tej opinii pojawia się taki głos oto za chwileczkę już może będą wszystkie inne towary aż 30 imienia Bóg wie ile jest i zniknie język Polski albo Polacy będą mniejszością mógłbym powiedzieć no sorry, ale przez setki lat tak było jeszcze się przez 1000 nawet tysiącletnia historia polega właśnie na tym, że mówiliśmy swoimi barami ja bym nawet odwrócić tę sytuację zapytał co państwo polskie robi, aby chronić gwary jako nasze najważniejsze dziedzictwo narodowe niestety nie robi nic, a wręcz przeciwnie budzi lęk co musi siedzieć w nas głęboko, że obawiamy się tego już znamy 1 drugi etnolog akt, że coś nam odbierze powiedziałbym tak różne kończyć panie profesorze, choć mówi pan przejąć całość zbożem prawie to samo jest taka, że wszyscy możemy być byle byśmy byli tacy sami dać jedno koperku to jest straszak zresztą, jeżeli mogę tylko włączyć do jedno zmianie zajęty jest ty są takie analizy, które pokazują, że właśnie dążenie do monolitycznej ości dążenie do tego, żebyśmy byli tacy sami okresie powojennym, czyli w tym okresie, który nazywamy często słusznie minionym to prowadziło do takiego myślenia naszych głowach, że wszystko musi być jednakowe, a naruszenie jakichkolwiek którekolwiek biuro nadal Szkot Tambor pan prof. Cezary Obracht-Prondzyński serdecznie państwu dziękuję za te przejmującą dyskusję i ja bardzo śląskiemu innym językom kibicowskiego Zwiń «

Uznanie języków: kaszubski tak, śląski nie?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: PORANEK RADIA TOK FM - WEEKEND - KAROLINA GŁOWACKA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Euro: scenariusze dla Polski [raport]

Od lat walczy o wartości w życiu publicznym. Ale dziś waha się, czy wziąć udział w wyborach

Miał za zadanie utopić Warszawę w morzu krwi. Kim był Franz Kutschera?

Maroko próbuje się podnieść po bardzo silnym trzęsieniu Ziemi. Potrzeby są ogromne

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL