REKLAMA

"To był bardziej akt marzeń niż realna obietnica" - 100. rocznica konstytucji marcowej

Światopodgląd
Data emisji:
2021-03-17 15:40
Audycja:
Prowadzący:
Czas trwania:
13:17 min.
Udostępnij:

100 lat temu została uchwalona konstytucja marcowa. Czy była nowoczesna jak na tamte czasy? Co dawała kobietom? Czy jej założenia były w ogóle realne? Rozmawiamy z prof. Joanną Dufrat z Uniwersytetu Wrocławskiego i dr hab. Dobrochną Kałwą z Uniwersytetu Warszawskiego.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
, a świat podgląd Agnieszka Lichnerowicz TOK epidemii bardzo niepokojących informacji na temat wrócimy jeszcze w światopoglądzie po godzinie szesnastej 20 podtrzymujemy propozycję, które dotyczące ograniczeń przeciwepidemicznych dotyczące szczepionek dotyczące tego tzw. paszportu covidowego, które dziś przedstawiła komisja europejska podsumuje dla państwa po szesnastej 20 dr Agnieszka Smoleńska, dlatego że teraz jednak światopoglądzie w setną rocznicę chcielibyśmy Rozwiń » wspomnieć konstytucję marcową 17marca 1921 roku została uchwalona konstytucja niepodległej już Rzeczpospolitej polskiej, która jest właśnie zwana konstytucją marcową i jej znaczenie kontekst najważniejsze punkty czy spory i też to, jakie dzisiaj pamięć o nich ma dla nas znaczenie wszystkim tym będę teraz rozmawiała prof. Joanną duch rad dzień dobry pani profesor dzień dobry pani profesor jest związana z Instytutem historycznym na Uniwersytecie wrocławskim jesteś z nami dr hab. Dobrochna Kałwa z wydziału historycznego na Uniwersytecie warszawskim dzień dobry pani profesor dzień dobry w takim razie może by w mieście garść faktów obowiązywała oczywiście do 3005. roku formalnie, ale w zasadzie skończyła się razem z przewrotem majowym nie był łatwy proces uchwalania, ponieważ ten Sejm, który został wybrany w roku dziewiętnastym był bardzo podzielony tak jak społeczeństwo było podzielone były różne pomysły ustrojowe różne priorytety, jeżeli chodzi o wartości i ID, chociaż oczywiście no większą siłę w parlamencie mieli przedstawiciele narodowej demokracji i posłowie stronnictw ludowych niż reprezentanci tej lewej strony, więc może na początek panią profesor do rad bym zapytała na ile to był dokument wówczas nowoczesny na ile oddawał, jakby był jakimś trendzie europejskim oddawał ducha czasów odpowiadał na zapotrzebowania też dotyczące praw ówcześnie mieszkających w Rzeczpospolitej no on był bardzo to dzień dobre racje rządu bardzo ostra będzie bardzo nowoczesny taki mogłabym powiedzieć oddający całego ducha nowoczesności postępowość demokratyzacji, które w, który pojawił się po po pierwszej wojnie światowej pamiętajmy, że tę wojnę wygrały państwa, które miały liberalną demokrację demokracja liberalna społeczeństw europejskich wydawała się, więc systemem choćby bardziej zabezpieczającym trwałość i interesy państwa po drugie, wyraźnie są widoczne trendy, które takie radykalizacji, ale też ludzie są niezadowoleni z przebiegu, bo z brutalności i no bardzo sceptyczni co do swoich elit coraz bardziej domagają się poszerzenia podstawy władze państw europejskich państw Europy zachodniej wobec tego po pierwszej wojnie światowej raczej demokracje psują swoje systemy natomiast 1 w krajach w państwach naszego regionu, które powstają uzyskują budują swoją niepodległość nasze wszystkie państwa powstają właśnie przyjmują z reguły ten system demokratyczny jako podstawę swego stroju dominację 1 jedno i nowego parlamentu w tym sensie to też działa w Polsce i konstytucja marcowa była raczej potwierdzeniem pewnego pewnych trendów mniejszej zaprzeczenia albo inaczej mieściła się bardzo dobrze w tym w tych aspiracjach społecznych i narodowych innych starych państw europejskich społeczeństwach, że i tak te, które odzyskiwały niepodległość po pierwszej wojnie światowej, zanim przejdziemy do spraw ustrojowych to może pani profesor kawy zapytam właśnie na ile ona była nie tylko nowoczesna, ale też warstwie aspiracji czy idei wartości bardziej progresywna czy bardziej konserwatywna to bardziej lewicowa prawicowa, gdyby miała brutali Zobacz moje pytanie ja bym powiedziała oni, że to jest koncepcja bardziej ludowa, dlatego że o tym warto pamiętać w sejmie ustawodawczym są 2 ważne partie ludowe i one jednak odciskają swoje swoje piętno pomijam kwestie obyczajowe religijne, bo to jest jakby zupełnie inna opcja i kościół katolicki jest uprzywilejowany oczywistych względów, ale konstytucja obiecuje pełną równość praw i obywateli bez względu na narodowość język rasę lub religię co jest wyrażone w art. 95 także ta równość wobec prawa jest obecna także chociażby w postaci zniesienia przywilejów rodowych stanowych i zakazu używania tytułów rodowych itd. więc jest taka obietnica nowoczesnego społeczeństwa w tym wszyscy są różni mam wrażenie tak, że jest takim tekstem, który powstaje w odpowiedzi na tęsknotę za tą niepodległą ojczyzną, która będzie traktował swoje dzieci sprawiedliwie i jednakowo nie będzie monarchii szlachty i są tak tak proszę zauważyć, że jeszcze, zanim niepodległa powstała to jest tak cały czas tendencja do myślenia o tym, że wszystko będzie lepiej, jeżeli w końcu odzyskamy naszą upragnioną ojczyzna wita Olgę ojczyzna przychodzi powstaje bardzo nowoczesny bardzo progresywnej jednak akt najwyższy na potem okazuje, że rzeczywistość nie nadąża za oczekiwaniami marzeniami wpisanym w konstytucję i to wszystko potem źle on czy pani profesor dobrych narodów raz jeszcze też z tym pytaniem, bo rozważa niektórzy znaczy ta lewa strona miała jeszcze większe oczekiwania większych gwarancji konstytucyjnych kwestii socjalnych i na ile właśnie tutaj można mówić o tym, że zabrakło tego jakby to pani oceniła, że że, że jednak były większe możliwości większe oczekiwania o nie do końca rozumie pytanie znaczenia, bo nie będzie to, że dobre rzeczy po pierwsze, mi się, bo wydaje, że jak się przeglądamy te, które treści konstytucji, zwłaszcza właśnie w tym aspekcie społeczna, a takim prawno człowieczych też na to trudno było wyobrazić, żeby ona miała inny kształt wówczas być może często oczekiwania to wizja sprawiedliwości społecznej próbowano zrealizować, bo w samej konstytucji zapisać, ale także przecież rządy lewicowe, które zaczęły budować polską niepodległość bardzo silnie akcentował to te temu tu społeczny wrażliwość społeczną i szansę wyrównywanie szans społecznych drugiej Rzeczypospolitej to w sejmie ustawodawczym udało się utrzymać, mimo że w trakcie debaty na co konstytucyjną ról przetrwały, jakby tutaj zmieniały się rządy nie też na konserwatywnej konserwatywna centrowa to jakby 1 rzecz trudno, żeby było wyobrazić wycofanie się z tego także, dlatego że główne siły polityczne drugiej Rzeczypospolitej były przekonane, że to jest Barlinek absolutne przywiązania społeczeństwa polskiego do państwa to jest oddanie mu poczucia wpływu tego, że mi wizję, żeby w tym państwie czuł się czuło się po prostu dobrze, żeby miał poczucie, że może kształtować jego losy to jest po prostu chyba jakiś konsens dlatego nawet ja się zgadzam tutaj pani córka może też się przyglądamy tym zapisom to one są bardziej realizacją lewicowego projektu Polski, która miała się odrodzić, jaką Polskę wrażliwą społecznie nowoczesną postępową nie dyskryminującą, ale podkreślić należy, że nie było też jakiś specjalnych opłat w tym aspekcie na sprzeciwu choćby partii największy ówczesnej partii parlamentarnej, jaką była narodowa demokracja to jakby nie było innej innej drogi, gdzie musieli czuć się odpowiedzialni za państwo, żeby będzie odpowiedzialny trzeba było się dobrze stworzyć możliwości dobrego zaczęli zapowiedź, że będą mogli w tym państwie dobrze się czuć pamiętajmy, że ta konstytucja wychowała się bardzo trudnych warunkach zewnętrznych Polska się odradzała konflikcie z sąsiadami granice od 1919 roku do prawie jesieni 1500 dwudziestego trwał konflikt polsko bolszewickiej, który stanowił duże zagrożenie grożenie, więc to te konieczne rozwiązania ma pokazania, a także Revol, że konstytucja będzie, bo była takim znaczeniu, jakby trochę takim podsumowaniem tych wszystkich dyskusji, jakie toczyły, które były bez 2 zdań warunkowane warunkowany rzeczywistością być może te zapowiedzi one się też rzeczywistością państwo polskie było za biedne, żeby realizować te wszystkie obietnice co być może to by się opóźni się zemściło wtedy słowna konstytucji marcowej i na tym że, że na jej trwałości jakimś sensie to właśnie zapytam panie w takim razie teraz profesor kawy to nie jest rok 2021 przez Sejm z jego większością nie został uznany wśród tych, jakby sport jest rokiem konstytucji 3maja nie jest rokiem konstytucji marcowej wydają się ciekawe, dlaczego Sejm czy większość sejmowa nie uznała, że to warto, więc pytanie jak pani uważa jak już sięgający teraz do czego są one polityką historyczną czy pamięcią historyczną jak jak ja i jak podsumować po tych 100 latach, bo nie będziemy teraz już pamięta czy analizować większość z nas tak dokładnie wszystkiego, jakie sobie w głowie zapisać te konstytucje marcową jako, o czym ona co za moment w naszej historii jak ocenić coś takiego nie ukrywam, że dla mnie jest bardzo ważny akt, dlatego że od uchwalenia konstytucji marcowej bardzo trudnym okresie warto pamiętać, że dzień później za ich za jest traktat ryski 2 dni później wybucha powstanie PO-PIS bis trudno na Górnym Śląsku także to jest cały czas bardzo niepewny okres, a mimo to posłowie byli w stanie taki chwalebny akt siebie wydobyć jest bardzo dużo ciekawych rzeczy zapisanych nie tylko dotyczących organów państwowych, ale właśnie tych obowiązków państwa wobec obywatela z bardzo interesujący fragment, gdzie jest także mowa o opiece prawie do pracy i tego, że państwo powinno dążyć do zapewnienia dobrobytu swoim obywatelom na wszystkie możliwe sposoby, ale też rozumiem, dlaczego kontra konstytucja Mar marcowa nie mogła stać się obecnie przedmiotem hołdu ze strony parlamentarzystów, bo obecnie wyraz konstytucja jest podejrzany jak powiedziała ich zaznaczony ideologicznie oczywiście konstytucja marcowa jest też nauką, że uchwalanie chwalę tych aktów to jeszcze za mało trzeba później bardzo dużo pracy włożyć by idee tam wpisane prowadzić życia to było też bardzo trudny i długi proces nie do końca zresztą zrealizowany też w zasadzie jest opowieścią o tym co się dzieje, kiedy mamy zbyt duże oczekiwania marzenia, ale rzeczywistość nie spełnia tych obietnic bądź co bądź Chateau Mar 3 dwudziesty szóstym majowy był rodzajem odpowiedzi, że polityka i państwo nie spełniło oczekiwań wyrażonych właśnie konstytucji baru akt marzeń bardziej niż akt realnych oby oraz obok obietnic takich aspiracji społecznych niewątpliwie tak tak to bardzo bardzo panie dziękuję cieszę się, że nam się udało dzisiaj, choć krótko żałuje ale, choć krótko wspomnieć konstytucję marcową 17marca 1921 roku uchwalona została konstytucja niepodległej Rzeczypospolitej polskiej zwana właśnie konstytucją marcową, którą wspomina myśmy profesor dobrą kawą z uniwersytetu Warszawskiego prof. Joanną do rad Uniwersytetu wrocławskiego jeszcze raz bardzo za to dziękuję informacja Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA