30 lat temu wojska radzieckie zaczęły oficjalnie opuszczać teren Polski

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Maciej Zakrocki przedstawia dobry wieczór w czwartek 8kwietnia w czwartki rozmawiamy o ciekawych wydarzeniach w historii świata dzisiaj wydawczyni Małgorzata Łuczyńska zaproponowała swego rodzaju miks historii świata z historią Polski, zerkając do kartki kalendarza trafiła bowiem na informację, że od 8kwietnia 1991 roku, więc 30 lat temu rozpoczęło się wycofywanie z Polski wojsk radzieckich tego dnia garnizonu Borne Sulinowo wyjechał Echelon transportujący kilkudziesięciu Rozwiń » wagonach jednostkę rakietową cała historia skończyła się 18września 90 tego trzeciego roku, kiedy to ostatni radzieccy żołnierze wyjechali z Polski dokładnie z dworca wschodniego w Warszawie w Polsce pozostała tylko misja wojskowa w liczbie około 30 żołnierzy, która nadzorowała tranzyt wojsk rosyjskich z obszaru byłej NRD do Rosji stało się coś w co wielu nie wierzyło, że może się stać zaledwie kilka lat wcześniej Rosjanie, którzy jak dowodzili wyzwolili Polskę w czterdziestym czwartym co jest piątym roku zostali w nowych granicach naszego kraju na dekady pilnowali światowego pokoju przynajmniej oficjalnie, ale głównie pilnowali czy socjalizm się w Polsce właściwy sposób zakorzenia my woleliśmy mówić o nowej okupacji o przeniesieniu na bagnetach nowego porządku politycznego, który wydawał się być na długo jeszcze na początku osiemdziesiątego dziewiątego roku ówczesny sekretarz generalny NATO Manfred Werner jak usłyszał tezę, że może dojść do rozpadu bloku wschodniego, a nawet w związku Radzieckiego sugerował, że jest zbyt dorosły by wierzyć takie bajki jednak stało się najbardziej irytującym w tej historii jest fakt, że po okrągłym stole wyborach czerwcowych, które zapoczątkowały praską wiosnę inne aksamitne rewolucje były jak mówiliśmy w demoludach można było z różnych obozów politycznych usłyszeć, że te przemiany były zbyt łagodne, że trzeba było wziąć za twarz komunistów przeprowadzić głębokie zmiany nie układa się ze Starym reżimem czy to w Polsce Czechosłowacji czy na Węgrzech giną niestety w tej wrzawie głos Lecha Wałęsy, który przypominał, że to wszystko działo się w czasie, gdy na terenach owych demoludów stacjonowały silne jednostki armii radzieckiej, a w niektórych bazach wbrew prawu i umowom międzynarodowym trzymano broń masowego rażenia szkoda, że ci mądrale krytykujących sposób tempo przemian szybko o tym zapomnieli także z tego powodu kilka dni po dwudziestej drugiej rocznicy zakończenia obrad okrągłego stołu przypomnimy historię stacjonowania wojsk radzieckich w Polsce i regionie dokładnie przypomni ją pan dr Wojciech KON dusza ze stowarzyszenia pamięć i dialog autor książek tajemnice garnizonów radzieckich w Polsce i mała Moskwa rzecz o radzieckiej Legnicy natomiast pani Anna Maria Dyner z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych opowie o trudnych rozmowach dotyczących wycofania wojsk radzieckich z Polski po proste nie było patrząc z punktu widzenia skomplikowanej ciągle wtedy trwającej rywalizacji między Wschodem i Zachodem te rozmowy gość już za chwilę najpierw zapraszam na subiektywny przegląd informacji dnia Maciej Zakrocki przedstawia Mirosław Żukowski napisał ciekawy tekst Rzeczpospolitej nawiązujący do dyskusji o igrzyskach zimowych 2022 roku w Pekinie szef działu sportowego w Rzepie napisał tak olimpijskim kontekście słowo bojkot kojarzy się fatalnie przede wszystkim z nieszczęściem sportowców konfliktem między mocarstwami niestety świat znów jest bardzo podzielony i może za to rachunek wystawić sportowi, kiedy rzecznik departamentu stanu NED Price powiedział, że bojkot zimowych igrzysk 2022 w Pekinie to temat, o którym warto porozmawiać z naszymi sojusznikami partnerami powiało zimną wojną bojkot igrzysk w osiemdziesiątym roku w Moskwie i zemsta są w bloku 4 lata później to najczarniejsze lata powojennej historii olimpizmu konsekwencje ponieśli sportowcy żadna ze stron nie miała z tego politycznych korzyści dlatego wydawało się, że do tej rzeki powrotu nie ma i nie było, gdy Pekin organizowały 2008 roku igrzyska letnie putinowska Rosja zimowe 2014, choć w obu przypadkach pretekstów do bojkotu nie brakowało międzynarodowy komitet olimpijski wciąż straszy, że każda polityczna demonstracja podczas igrzysk będzie skutkować wykluczeniem, ale strażnicy olimpijskiej kasy nie mogą już spać spokojnie, bo letnie igrzyska w Tokio i zimowe w Pekinie będą pierwszymi po tym, jak świat przerwały akcję mitu i plag Lives Mater trudno sobie wyobrazić, że zaangażowany politycznie sportowiec położy uszy po sobie, bo tak chce szef MKOl władcy sportu swoje powinni zrobić wcześniej nie dawać igrzyska dyktatorom nawet w sytuacji tak było z Pekinem 2022, gdy nikt inny ich nie chce teraz te błędy mogą naprawić sportowcy, o ile zostaną ukarani za nieswoje winy planuje Mirosław Żukowski no cóż nic dodać nic ująć Maciej Zakrocki przedstawia wyborcza PL przypominała dzisiaj o tym, że oba 1 zaczął swoją kadencję odkręcania wielu decyzji swojego poprzednika przede wszystkim kwestiach polityki środowiskowej czy imigracyjnej jednak po ponad 2 miesiącach rządów nadal obowiązuje wiele decyzji Donalda Trumpa, z którymi nowy prezydent się nie zgadza i które też postanowił zmienić jedna z nich dotyczy pomocy dla Palestyńczyków w okupowanym przez la Izrael zachodnim brzegu Jordanu w strefie Gazy Izrael i stany Zjednoczone to wieloletni sojusznicy jednak Trump wyjątkowo sprzyjał rządzącemu krajem beniaminkowi Netanjahu m.in. zdecydował o przeniesieniu do Jerozolimy ambasady amerykańskiej co było zapalną kwestią dla Palestyńczyków uznających miasto za swoją stolicę ponadto Trump wstrzymał finansowanie pomocy humanitarnej rozwojowej dla Palestyńczyków w tym tygodniu joba 1 zadecydował o częściowym przywróceniu tej pomocy na kwotę 2135 000 000USD sekretarz stanu Antony Blinken poinformował, że z puli środków 75 000 000 zostanie przeznaczonych na pomoc gospodarczą i rozwojową na zachodnim brzegu i w strefie Gazy 10 000 000 trafi na programy pokojowe amerykańskiej agencji pomocowej pozostałe środki trafią do agendy ONZ-etu zajmującej się pomocą Palestyńczykom wcześniej stany Zjednoczone przeznaczyły już 15 000 000USD na pomoc skutkom pandemii na terytoriach palestyńskich Maciej Zakrocki przedstawia dzisiejszy cytat dnia to fragment listu do prezesa głosu w sprawie spisu powszechnego, którego nadawcami jest ponad 40 organizacji działających na rzecz osób LGBT domagają się one wprowadzenia zmian w formularzu spisu powszechnego zwracamy się z prośbą o taką modyfikację algorytmu formularza, aby podczas jego wypełnienia możliwe było wskazanie innej półki niż te zakodowana w numerze PESEL, a także innej płci niż kobieta lub mężczyzna, dlaczego formularzy w obecnym kształcie narusza godność i prawo do ochrony życia prywatnego osób transpłciowych wyjaśnia nam Ola Kaczorek ze stowarzyszenia miłość nie wyklucza, która także jest sygnatariuszem listu problem, które pojawia się po przy aktualnym spisie powszechnym, a polega na tym, że na dzień dobry wpisujemy swój numer PESEL, a w numerze PESEL oprócz daty urodzenia mamy też zakodowaną płacz którą, która została oznaczona w naszych dokument sytuacja, w której znajdują się osoby transpłciowe w tym osoby niebinarne i polega na tym, że nie każda z tych osób ma zmienione zmienione dokumenty każda z tych osób dokonała korekty tych dokumentów z różnych przyczyn niektórzy mogą w ogóle tego nie planować niektórzy mogli mogli po prostu jeszcze przejść procedurę w związku, z czym na dzień dobry dostają zaznaczoną płeć, która nie jest zgodna ze stanem faktycznym niektórych osób z tego co słyszeliśmy ta młodzież zaznaczone automatycznie niektórych osób można wyznaczyć samemu natomiast formularz i tak nie przepuszcza nikogo dalej, więc już w tym pierwszym kroku jesteśmy zmuszeni podać prawdziwą informację to jest 1 rzecz oprócz taką mamy też właśnie osoby niebinarne, które w ogóle nie mieszczą się w tym podziale na kobiety mężczyzn PIP też nie będą stania w tym spisie powszechnym podać informacji europejskiej z rzeczywistością jest też druga sprawa to znaczy problem, który w, które pojawia się w przypadku par osób tej samej płci, które zawarły związek za granicą związek małżeński za partnerski, bo opcje mamy do wyboru taką czy pozostajemy z jakim mamy stan cywilny kawaler panna czy zamężne zamężna ma tutaj znowu pojawia się pytanie, ponieważ polskie prawo nie uznaje związków osób tej samej płci zawartych za granicą to czy podajemy informację zgodną z prawdą, czyli to, że jesteśmy zamężne zależni czy żona też nacji czy znowu po prostu podaje nieprawdę, bo polskie państwo nie uznaje tego podatku to są 22 momenty, w których osoby są zmuszone do podania informacji nieprawdziwej i tak naprawdę wybór, który nam pozostaje to, aby podać nieprawdziwą informację wtedy narażamy się na odpowiedzialność wykroczeniową w, a odpowiedzialność karną, bo pełną świadomością po to, podajemy informację nieprawdziwą albo w ogóle odmawiamy uczestnictwa w PiS-ie, a i wtedy to jest odpowiedzialność wykroczeniową tak czy inaczej wybór pomiędzy wykroczeniem, a czynem, który grozi odpowiedzialność ma bardzo dziękujemy mamy teraz dla państwa ciekawe upominki książki, a dokładnie książka Michała Wójcika zemsta zapomniane powstania w obozach zagłady Treblinka Sobibór Auschwitz Birkenau wystarczy napisać do nas na adres dla was małpa TOK kropkę FM pierwsze zgłoszenia będą premiowane książką to ciekawa, choć oczywiście emocjonalnie trudna książka, ale ważne, bo mierząca się m.in. ze stereotypowym przekonaniem, że w czasie wojny Żydzi się nie bronili szli jak barany na rzecz tymczasem we wszystkich tych obozach istniała konspiracja, która doprowadziła do zbrojnych wystąpień buntów dzięki heroicznej postawie więźniów walczących zazwyczaj bez broni często na noże i gołe pięści 2 z nich uwieńczone zostały spektakularnym sukcesem to ciekawie napisana książka właśnie o buntach w Treblince Sobiborze Auschwitz-Birkenau jest mniej też interesujący wątek poświęcony rotmistrzowi Witoldowi Pileckiemu słowem ważna ciekawa lektura zachęcam do pisania do nas jeszcze raz przypomnę adres dla was małpa TOK kropkę FM no a teraz już pora na główny temat audycji Maciej Zakrocki przedstawia pierwszym gościem audycji jest pan dr Wojciech fundusze Stowarzyszenie pamięć i dialog autor książek tajemnice garnizonów radzieckich w Polsce i mała Moskwa rzecz o radzieckiej Legnicy dobry wieczór dobry czy tak najogólniej rzecz biorąc to pewnie wszyscy słuchacze wiedzą, że armia najpierw czerwona, a dopiero potem radziecka przeszła przez Polskę w związku z operacjami końca drugiej wojny światowej no ale została mówiąc bardzo ogólnie zasilimy w takim razie tego na podstawie czego została czy to była jako sformalizowane jak liczna to była grupa no i dlaczego znaleźli się akurat w tych miejscach, które do dzisiaj do dzisiaj część słuchaczy na pewno pamięta jak chociażby Legnica czy Borne Sulinowo oczywiście nie było sformalizowane, bo nie miała kogo armia zwycięska pytać o pozwolenie musiała się zabezpieczać pozwolenie po prostu szła w tym marszu bycie ruskim na Berlin wyzwalają w procesie budziło po kolei po kolei kraje to okupacji niemieckiej w Polsce zatrzymali się na 48 lat, czyli nie tylko w Polsce, bo duże grupy wojsku tworzono na tych terenach, które były właśnie wyzwalane przez armię czerwoną, a więc w Polsce ulokowaną akurat północną grupę wojsk decyzja 10czerwca czterdziestego piątego roku na jej od tego momentu te wojska stacjonowały aż do 448 lat jeśli będzie miesiącem od roku, a ich formalne, a raczej uregulowanie formalnoprawnej pobytu nastąpiło dopiero w tym 1006. roku i w latach następnych już szczegółowych różnych dokumentach także do pięćdziesiątego szóstego roku była była na pewno ich pobyt był miał charakter niesformalizowany i się, zwłaszcza były ciężkie pierwsze miesiące pierwsze lata te pierwsze miesiące to właściwie zachowywała się na terenach wyzwalanych szczególnie na tych terenach byłych niemieckich przyłączonych do Polski jak armia okupacyjna jest tego okresu zostały negatywne wspomnienia, bo wiadomo, jakie okupant zachowuje na terenach zajętych i rebusy i mienia, które traktowane były jako mienie trofeum nie rozbierali je fabryk poproszeni mieszkań ładowanie wszystko na zielone, które nie, bo w związku Radzieckiego ten majątek ziem przyłączonych do Polski wywodziły także ten okres pierwszych, zwłaszcza pierwsze miesiące, bo formalne przekazywanie władzy polskiej administracji na tych terenach w tym danych 1 przyłączonych do Polski następowało w Legnicy np. w maju Polska administracja cokolwiek miała do pobierania formalnie zaczęła przejmować władzę, ale tak to było wiele innych miastach, gdzie zatrzymały się jednostki jednostki radzieckie w tej głowie, której pan wspomniał 50 tego szóstego roku umowa o statusie prawnym wojska radzieckie ustalono, że będzie tych żołnierzy między 6062 000 rok później pięćdziesiątym siódmym roku powołano biuro pełnomocnika rządu polskiego do spraw pobytu wojsk radzieckich w Polsce nowych rzeczywiście jakaś forma sformalizowania tego się pojawiła, ale czy rzeczywiście to było także noże to wojsko z racji reprezentowania mocarstwo, które narzuciła nam również tutaj swoją władzę ono było w jakim sensie bezkarne ono podlegało jakiejkolwiek polskiej jurysdykcji, żebyśmy wiedzieli co się tam dzieje w tych miasteczkach czy w tych jednostkach, gdzie stacjonowali żołnierze czytam polskie władze miały do tego jakiś dostęp pyta m.in. o to, bo ostatnio, kiedy się pojawiła kwestia rozbudowy obecności wojsk amerykańskich w Europie to pojawiały się właśnie pytania czy np. żołnierze amerykańscy jak coś przeskrobią będą podlegali polskiej jurysdykcji no właśnie też było takie tak takie zaniepokojenie, że nie wierzy, że będą będą poza tą jurysdykcją ja jak i ci Rosjanie mogli robić co chcieli czy nie formalności podpisanie tego porozumienia o stacjonowaniu pięćdziesiątym szóstym roku nieprzypadkowe akurat jest rok pięćdziesiątym pięćdziesiąty szósty do nastąpiło wyraźne żądanie strony polskiej Rosjanie od początku do końca mówili, że im za żaden status jest niepotrzebny i to pobytu bez statusu było dobrze i dalej będzie dobrze i właściwie przez cały okres byli wychodzili na swoich własnych zasadach to oczywiście były dokumenty normujące wspomniał pan liczebności faktycznie miały być 62 do 66 00040 000 miało to być armia lądowa 17 000 lotnictwo 7000 tam inne rodzaje sił zbrojnych, ale też pamiętajmy, że były po to, tysiące jedno również pracowników cywilnych były to tysiące rodziny, czyli w Polsce do stacjonowały, gdy mówimy już od tych liczbach wyjściowych uregulowanych właśnie w tych porozumieniach NATO było ich o około 100 000 jest to 100100110 000 łącznie właśnie spraw pracownikami cywilnymi członkami rodzin i 40 000 członków rodzin była to dla mnie była to potężna grupa, ale nasze warunki mniej znacząca, bo podobnie liczebny byłyby te grupy zniszczony na Węgrzech wciąż Słowacji może 1006. roku bojową porównujemy się z tą grupą piersi duże, bo zachodnioniemieckim były tam 500 000, że samego wojska było 350 000 plus właśnie nie dane te różne inne grupy to tam potężna fakty tak potężne, bo mieliśmy zgrupowanie także będą byłyby porozumienia, ale jest 1 no i tereny, na których oni nie stacjonowali no były terenami eksterytorialny i czyli nie podlegały polskiej i jurysdykcji tam był udział w ogrodzie i jeśli inny żołnierz wyszedł z garnizonu i popełnił przestępstwo i obecny patrol się napatoczył nas i zaczął ścigać to ścigały go tylko do muru drobny miasteczka wojskowego przeskoczył właściwie to już się kończyło nasze działanie było porozumienie nawet gdyby został złapany na gorącym uczynku 1 kradzieży czytam jakiegoś innego przestępstwa przecież zdarzało się tego zupełnie sporo to na mocy porozumienia całą zgromadzoną nie wiem wstępną dokumentację przekaże przekazywane prokuraturze wojskowej danego garnizonu, który dalej my prowadzili prowadzili DT czynności także w obie, gdyby nie podlegali polskiej jurysdykcji to jak było to z punktu widzenia nie wiemy chociażby właśnie tych miasteczek, o których pan mówi, bo byli w Legnicy Świdnicy w Świętoszowie Bornem Sulinowie kominie wielu innych miejscach myśmy mieli udostępnić te tereny myśmy mieli oddać właśnie jakieś wybrane no i znowu przez kogoś przez polskie władze dziś może dopiero pierwszy okres pierwsze miesiące na nie mieliście kogo pytać prawda wchodzili na terenie wyzwala nie było polskiej władzy nie było polskiej administracji, a więc zajmowali po swojej pod swoje potrzeby to co to co uważali za stosowne do podobnie było w Legnicy wandale weszli do byłego niemieckiego wyzwolonego będzie mówiło miasta zajęli całą infrastrukturę poniemiecką zajęli potrzebne im budynki użyteczności publicznej mieszkania grozili się a gdy to robili to mieszkańców Legnicy wyrzucili na drugą stronę miasta no nie mniej rozbudowaną jeśli chodzi o infrastrukturę to było tzw. zatacza wie zajęli zajęli na terenie miasta to co po prostu potrzebowali dopiero później zezwolili na powrót nie było takiej sytuacji, że to oczywiście to się funkcjonowało, bo z tych osób byli oni faktycznie w tych miejscach, gdzie się zatrzymali początkowo pierwszy gospodarze później współgospodarze dny tego miasta także jasne, że to jakoś później regulowane na zasadzie dzierżawy prawda na zasadzie użyczenia my i kto właściwie przez cały okres funkcjonowało nie płacili jakieś kwoty nie odpowiedział nieodpowiadający jedyny taktyczny wartościom również za usługi świadczone im przez te miasta w postaci niewiele energii zaopatrzenia gazu itd. tak daleko były jak, jakiej kwoty płacone, ale najczęściej były one nieporównywalne do faktycznie ponoszonych kosztów i płacone z ogromnym osiąganie no myśmy was wyzwoli to powinniście okazywać nowe na każdym kroku wdzięczności coś słyszał, a właściwie nie przestały inny okres pobytu, bo pan też wspomina ilu miastach itd. po pięćdziesiąty szóstym roku regulował, że 39 garnizonów w Polsce formalnie istnieje wiemy, że było ich więcej daje jeszcze w latach osiemdziesiątych w drugiej połowie 42 były garnizony i wy wcześniej 70 było garnizonów no faktycznie by do końca jeszcze dzisiaj nie mamy, bo dokumentacja czy też wywieziona i są parki VAT nie jest objęte tajemnicą my wojskową tej ich archiwa, które pokazały faktycznie ich jedyny stan posiadania danych danych by garnizonach tak, ale tylko szacunkową możemy możemy określać inny liczebności tych mniej zgrupowań tych jednostek w poszczególnych miastach chwili, ale tak tak do końca my dokładnie nie byliśmy w stanie wyliczyć i gdzie stacjonują w ilu ich tam jest tych garnizonach niby co o tym jakie mają uzbrojenie co robią to było wszystko wiemy to przecież tajemnicą w tej no właśnie, jakie mają uzbrojenie czy taka NT teza, która się gdzieś tam pojawia, że również na terytorium Polski znajdowała się wbrew wszelkiego rodzaju porozumieniom czy umowom międzynarodowym taktyczna broń jądrowa czy to jest tak taki rodzaj spekulacje morze czy można może pana badań wynika że, że jest podstawa, aby nadmiernie odpowie dzisiaj wiadomo są sojusze źródła są dokumenty też wtedy ostatni cios po tych tajemnica garnizonu o tym pisze oczywiście strona Polska wiedziałam, ale było to otrzymywane ścisłej tajemnicy, bo na podstawie porozumienia międzyrządowego lata 6770 wybudowano 3 schrony atomowe w Polsce Borne Sulinowo gdzieś rozpoczęło oficjalne wycofywanie byłoby tam był 1 ze schronów atomowych później i tutaj na naszym terenie można powiedzieć Dolny Śląsk to poligon będzie fiński Trzemeszno lubuskie i koło Białogardu, ale były to schrony wybudowane na podstawie porozumienia z polską Wyry ładunkami jądrowymi przeznaczonymi dla wyspecjalizowanych w wybranych jednostek polskiej to czy takie, które miały i nośniki do ich użycia w przypadku konfliktu to wiemy, że to było 178 ładunków jądrowych na potrzeby wojska polskiego mówiło się, więc czy schrony atomowe, ale oprócz tego przypuszcza się jest to zasadne, bo do końca nie wiemy, bo co do tych Czechy magazynu atomowych to wiemy, bo są dokumenty odtajnione chociażby to Radosław Sikorski zrobił, gdy był ministrem spraw zagranicznych był jak dokumenty pewny Wisła w tej grze, bo wtedy, ale od publicznego my prawdopodobnie posiadali kilka magazynów jądrowych na własne potrzeby, a więc poza tymi przeznaczonymi dla polskich jednostek już w latach sześćdziesiątych prawdopodobnie mieli własne magazyny atomowe do końca, bo nie wiemy czy była tam faktycznie przechowywana dodatkowa na ich własne potrzeby broń jądrowa czy nie, ale nie obiekty były przystosowane no sportowa Portowa ewidentny przykład to co do tego nie ma wątpliwości, że był tam przy lotnisku magazyn przystosowany do ładunków jądrowych no przypuszczać, że inne magazyny mogły być jeszcze paru paru paru miejscach w Polsce i na Wybrzeżu i no to w tym czasie w pasie zachodnim i północnym dziękuję również broń jądrowa to nie jak pan wie się do Davida powiedział podczas tego oficjalnego rozpoczęcia 8kwietnia 1001. roku rozpoczęcie oficjalnego wycofywania jednostek jednostek bojowych potem ważnych jednostek bojowych i to zaczęło się od Bornego Sulinowa powiedział, że tak mieliśmy na terytorium Polski broń jądrową, ale ona już została wywieziona to by tak dzisiaj na pewno mega sprawa była była tak broni jądrowej w Polsce pewnie z punktu widzenia takiego spojrzenia na sprawę z lotu ptaka to będziemy wszyscy mówić, że to były wojska okupacyjne, ale z punktu widzenia prawdopodobnie tak sobie nie ma, ale właśnie pana chciałem o to zapytać mieszkańców tych okolic, gdzie znajdowały się rosyjskie czy radzieckie właściwie wcześniej garnizony czy można powiedzieć w jakim sensie tam ci ludzie nie postrzegali tych żołnierzy jako okupantów tylko jako pewnego rodzaju no nie wiem naturalny krajobraz, jaki powstał po drugiej wojnie światowej innymi słowy jak się układały relacje lokalnej społeczności z tymi okupacyjnym mi jak jak to mówimy generalnie wojska no to co nie wszyscy tak jak mówią, bo nam się okupacja no kojarzyli wiemy, jakim horrorem okupacji także tu taki nieporównywalne są zupełnie inne sytuacje jak wcześniej mówiłem my pewne cechy zachowań tych wojsk, zwłaszcza w pierwszych miesiącach nosił inny charakter pensję relacji okupant, a ludność podbita prawda właściwie do prawa należy do nas i robimy robimy co pewien, gdyby się opierać no to jeszcze do pięćdziesiątego szóstego roku, bo nieuregulowane to było po prostu tak i oby na pewno już nie po pięćdziesiątym szóstym roku kiedy, kiedy powstały jedne te rządowe porozumienia rządowe ustalenia regulujące zasady odszkodowania itd. itd. bo oczywiście wiemy, dlaczego akurat byli tutaj nie tylko tutaj winnych, jeżeli te garnizony były rozmieszczone wiemy, jaką rolę miały pełnić i ci żołnierze, którzy tu przyjeżdżali do przyjeżdżali ze świadomością, że dostąpili zaszczytu wysłania ich na rubieże socjalizmu, aby bronić po prostu tych rubieży przed przed Zachodem by chcieli świadczyć swój interes nacjonalistyczne obowiązek i tak byli przygotowani tak byli po prostu szkoleni no w Polsce mówiło się, że dopóki eset i Rosjanie mówili, że dopóki my tu jesteśmy możecie być pewni co do nienaruszalności naszych granic zachodnich nawet był taki moment, że Chruszczow szantażował bułkę czy puszczał oko jest tam na Zachodzie są w granicach lądowych jeszcze może się zmienić, a więc ich to uzasadnieniem takiej politycznej ich obecności, bo miało, że są gwarantem nienaruszalności naszej granicy zachodniej nic nam się nie stanie dopóki oni tu jest starcie mówią no ale też wiemy, że w obecności potężnych sił wewnętrznych w danym kraju wpływa po prostu na politykę tego kraju także tu, żeby wprost powiedzieć no, że byli też strażnikiem interesów Kremla w skrócie mówiąc to, że ten ład ustrojowy który, który zaczął budowany był udany po boi ta polityka prowadzona wtyka, gdzie stacjonują nie ulegnie zmianie nikt nagle nie będziemy żądał wyprowadzenia, ale też ich pobytu miał istotne znaczenie, bo byliśmy tą drogą jest na zachód prawda, czyli zaplecze dla zachodniej grupy wojska, bo wiemy jedynie te jednostki północnej grupy, ale też i nasze jednostki w ramach sił zbrojnych układu Warszawskiego wiadomo, że okresie tej zimnej wojny i akurat nasze wojsko mówi wojskom polskim ale, ale przede wszystkim jednostką Radzieckim przypadała rola tego drugiego rzutu w wypadku konfliktu zbrojnego Zachodu, bo to cały czas był przecież okres okres z zimnowojennych ale by ci żołnierze ci oficerowie, którzy także dziewięćdziesiąty pierwszy drugim trzeci roku dowiadują się, że są okupantami to tego oczywiście mgnienie nie przyjmowali ich do dzisiaj, niemniej nie przyjmują do dzisiaj rząd ani ani oni takiej kuli ani też w relacjach z ludnością polską nie na tych terenach stacjonowali w miesiącach potraktowali no bo gdy obserwowania Legii, ale też w innych miastach ułożyły się to współczucie jest życie prywatne, ale też i na szczeblu oficjalnym, bo trzeba było sobie ułożyć to współżycie gdy, gdy bili i mieniu w gościnie by na wiele dziesiątków lat normy miało się miało się tutaj Rosja bardzo dziękuję raz jeszcze dr Wojciech KON dusza Stowarzyszenie pamięci dialog autor znakomitych książek na temat, który dzisiaj rozmawiamy także na ciąg dalszy też państwa odsyłam do tych książek, a teraz raz jeszcze dziękuję piękny głos również bardzo dziękuję państwu Maciej Zakrocki przedstawia, a teraz z nami już pani Anna Maria Dyner Polski Instytut Spraw Międzynarodowych dobry wieczór dobry wieczór właściwie to mówi się, że Rosjanie rozpoczęli wycofywanie wojsk z Polski już po wyborach czerwcowych w osiemdziesiątym dziewiątym roku, ale właściwie na podstawie czego tylko na podstawie tego, że mieli świadomość, że coś się w Polsce chyba jednak nieodwracalnego stał to jest druga bardzo skomplikowana kwestia, kiedy tak naprawdę rozpoczęło się stosowanie wojsk radzieckich z Polski, bo nawet ten 8kwietnia, którą rocznicę dzisiaj powiedzmy w cudzysłowie obchodzimy, więc NATO dyskusyjną faktycznie część żołnierzy armii radzieckiej została wycofana jeszcze przed tym okresem, ale w zasadzie rozpoczął będzie nawet ten 8kwietnia rozpoczęcie tego to ósmy atak 91 tak, gdyż odbywało na podstawie w zasadzie pewnego porozumienia pomiędzy ministrami spraw zagranicznych już Polski trzeciej Rzeczypospolitej, a jeszcze ówczesnego związku Radzieckiego i Krzysztofa Skubiszewskiego Eduarda Szewardnadze po całości sytuacji oficjalnie zaczęła się 7września 1990 roku, kiedy w imieniu rządu polskiego minister spraw zagranicznych wystosowało notę do związku Radzieckiego z prośbą o wycofanie wojsk radzieckich jest Polski negocjacje w tej sprawie odbyło się właściwie pierwsza część rozmowy pomiędzy Skubiszewski nasz bardzo nas rozpoczęły się 11października 1990 roku, ale tak na dobrą sprawę układ o wycofaniu wojsk radzieckich został podpisany dopiero w październiku 1991 roku, czyli rok później i w zasadzie na troszkę więcej niż 1,5 miesiąca przed rozpadem ZSRR co też było bardzo ciekawe w tym czasie trwały z 1 strony negocjacji pomiędzy polską, a związkiem Radzieckim było 3 komisje, które negocjowały sposób procesowania się wojsk, a jednocześnie związek radziecki te wojska wycofywał, więc tak dobrą sprawę trudno dokładnie wyznaczyć datę, kiedy się zaczęła cała cała procedura warto też spojrzeć na kontekst tego co się działo, bo w tym samym czasie już trwało wycofywanie wojsk Czechosłowacji ówczesnej trwało wycofywanie wojsk radzieckich z Węgier no i na dodatek wszystkiego w 19 listopada 90 tego roku został zawarty traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, które też ograniczał trafi jego obowiązywania liczba jednostek również sprzętu wojskowego, które poszczególne państwa mogły posiadać to był bardzo ciekawy czas jeśli chodzi m.in. kwestie rozbrojeniowe i kwestię wycofywania się w zasadzie zbijania spod swojego potencjału militarnego przez związek radziecki Europy Środkowej no między nimi też dlatego o tym mówimy nie tylko, dlatego że dwudziesta rocznica, ale właśnie żyć, że strasznie ciekawy proces, bo ja dlatego jeszcze wrócę na sekundę do tych wyborów czerwcowych, bo przecież, kiedy one się odbywają, kiedy Tadeusz Mazowiecki został pierwszym niekomunistycznym premierem Krzysztof Skubiszewski pierwszym niekomunistycznym ministrem spraw zagranicznych to właściwie mnóstwo rzeczy jest jeszcze po staremu jest układ warszawski w tym rządzie Tadeusza mazowieckiego tzw. resortach siłowych są jeszcze przedstawiciele starej władzy na Sejm w końcu też dalej kontraktowy co więcej jest ciągle NRD Ericha Honeckera MII to jest myślę, że również istotne wart wasz warte podkreślenia, że chociażby przedstawiciele polskiej opozycji po wyborach czerwcowych sami trochę nie dowierzają, że to wszystko już idzie w tę stronę że, że to tak łatwo dalej się potoczy, że właściwie zaczyna się właśnie coś co później nazwaliśmy aksamitną rewolucją co więcej, a może jeszcze się znajdą siły nawet samej Polsce, które będą starały się tutaj nieoczekiwanej dla obozu starego obozu władzy znaczy dlatego Pozbud wynik wyborów czerwcowych był druzgocący niektórzy nie sądzili, że będzie to aż tak się zaczęły pojawiać informacje, że może znajdą siły, które będą chciały wszystko odwrócić, więc jeszcze jeśli mogę prosić właśnie komponowanie to w ten krajobraz no bo pamiętajmy, że jeszcze Polska jednostki radzieckie w Polsce jest krajem tranzytowym do najważniejszego miejsca stacjonowania wojsk radzieckich, czyli NRD faktycznie po wyborach czerwcowych mało komu się wydawało, że te procesy, które zachodzą całej przestrzeni postsowieckiej i w zasadzie całej przestrzeni komunistycznej tak moglibyśmy określić się dużym uproszczeniu, że one skończą się tym meczem, z czym się skończyły, bo jeszcze ten rok 1990 nie był w stanie takim pewnym krokiem oczywiście warto zwrócić uwagę na 2 rzeczy to był rok kiedy związek radziecki już poważnie lizał rany po Afganistanie co prawda zakończył wycofywanie wojsk obrotem 81009. roku, ale już trzeszczał w szwach, bo pierwsza deklaracja niepodległości Litwy to jest rok 1990 końcówka, więc w zasadzie było to procesy przez liczne, które dotyczyły też republik związkowych, które doprowadziły do bardzo szybkich wydarzenie w roku 90 tym pierwszym, czego efektem był też było też wycofywanie się wojsk radzieckich Polski co ciekawe ten wątek, którym pan pan wspomniał, że Polska była krajem tranzytowym dla wojsk do NRD NRD ówczesnego też był to, dlatego że w pewnym momencie Polska zagrała, a że, jeżeli strona radziecka nikt nie zgodzi się na nasze warunki dotyczące wycofywania wojsk i armii czerwonej terytorium Polski to zostanie zablokowany tranzyt właśnie pomiędzy ZSRR, a NRD, bo m.in. twierdzono, że nie może być także Polska w zasadzie jest tutaj tylko przedmiotem nie jest podmiotem, że musi puszczać ten tranzyt, chociaż dotyczy to jej własnego terytorium natomiast potem okazało, że w zasadzie procesy poszły już na tyle głęboko na tyle daleko, że nawet tak gra tym wstrzymaniem czasowym tranzytu do NRD nie była aż tak potrzebna tak to był 1000 dziewięćdziesiątego pierwszego roku, kiedy Polski rząd zdecydował o zablokowaniu tego tranzytu rzeczywiście no dobrze, ale czy powinniśmy na to wszystko spojrzeć z punktu widzenia poczucia Gorbaczowa, że naprawdę ten stary świat odchodzi przeszłość, że nie uda się już utrzymać wpływów radzieckich tutaj na tym dawnym terenie w no, tym bardziej że on też miał świadomość narastającego oporu wobec tej polityki pierestrojki i polityki tego co jak to ładnie nazwał jeden z jego doradców doktryną jak się ten piosenkarz amerykański nazywa, który śpiewał małej to była właśnie doktryna jego imienia, czyli już teraz nie ma doktryny Breżniewa, że jeżeli jakieś państwo chce się wycofać bez przyjaźni ze związkiem Radzieckim tylko właśnie teraz będzie mógł iść swoją drogą nowo mówi o tym między, dlatego że przecież w Sierpcu w połowie sierpnia 90 tego pierwszego roku mam ma miejsce tzw. pucz Janajewa chyba to też ważny element w tej całej historii związanej z wycofywaniem wojsk tak tysięcznej wydaje bardzo ważne i w ogóle dlatego wspomniałam o tych protestach roku dziewięćdziesiątego, które prowadzą po dziewięćdziesiątego pierwszego, dlatego że 90 pierwszej prezes stałość jest kluczowy dla złości i ZSRR, gdzie 50 rok jeszcze się mogło wydawać, że reformy, którego oczach zaproponował one doprowadzą do restrukturyzacji państwa, ale nie doprowadzą do jego upadku natomiast rok dziewięćdziesiąty pierwszy przynosił diametralne zmiany w tym zakresie przede wszystkim to co już Litwa zasygnalizowała, czyli tendencje odśrodkowe jeszcze przed przed puczem Janajewa poszczególne Republiki związkowe w kwietniu 1991 roku zawierają układ pomiędzy rządami republik związkowych, a rządem federalnym mieliśmy pomoc w dużym uproszczeniu określić z rządem związku Radzieckiego natomiast pucz Janajewa był tak tak wyrazem buntu nazwijmy to bardzo umownie twardogłowych przeciwko tym reformom, które wprowadził Gorbaczow przeciwko temu wszystkiemu co zaczęło się dziać w związku Radzieckim, a był taką z takim ostatnim podbiegiem nazwijmy to zatrzymania tej tzw. sławetnej rewolucji komunistycznej i utrzymania państwa chcecie ZSRR, a w swoim kształcie natomiast w trakcie tego tego puczu, a deklaracja niepodległości ogłaszają państwa bałtyckie Ukraina, a tuż po jego zakończeniu ogłasza Białoruś zgłaszają wszystkie 3 Republiki Kaukazu południowego, czyli Armenia Azerbejdżan Gruzja oraz ogłasza to niepodległość Uzbekistanu tak jak Białoruś, więc to pokazuje jak się są tendencje odśrodkowe w związku Radzieckim i w zasadzie ten proces jest 3 nie do zatrzymania to znaczy ta lawina, na które bowiem w mieście pierwszy Kamyk jest pływało się w 1990 roku wchodzi w 1990 pierwsza, a kończy się to rozpadem związku Radzieckiego podpisaniem umów w Białowieży natomiast co ciekawe już w tym czasie 2 radzieckie wtedy wycofuje się Polski wypracuje się innych państw oczywiście mogą wtedy powodować pewne obawy czy np. te porozumienia, które do końca jest negocjowaliśmy jeszcze ZSRR jak choćby właśnie ten układ o wycofaniu się wojsk radzieckich 2006. październik 1001. roku rząd w ogóle ktokolwiek będzie przestrzegany na całe dla nas szczęście był i tutaj też 3 trzeba zwrócić uwagę na plecach długi proces negocjacyjny, który trwał i to, że sprawa została zastosowana opcja zerowa, bo tak dobrą sprawę najwięcej kontrowersji już w trakcie tego wypracowania wywoływało kwestie majątkowe, czyli tak naprawdę, kto komu ile powinien zapłacić oczywiście tak naprawdę domniemanie było, że to związek radziecki, a potem Rosja powinny powinny Polsce oddać duże pieniądze tych pieniędzy Polska zrezygnowała w zasadzie mając na celu dużo ważniejszą rzecz, czyli właśnie wycofanie się jednostek u to umożliwiło odzyskanie suwerenności Państwowej warto dodać 1 rzecz, bo tak dobrą sprawę, czyli patrzymy na kwestie rozpadu tego byłego byłego bloku socjalistycznego, a to 28czerwca 9 tego pierwszego roku rozpadem RWPG rady by od gospodarczej, a tu dni później, czyli 1lipca 9 tego pierwszego rozpada się układ warszawski i to też bardzo duże znaczenie dla wymiaru wojskowego w regionie tak usług to wszystko nałożono na proces rozbrojeniowy, które w zasadzie rozpoczęły się jeszcze w latach osiemdziesiątych pokazuje jak bardzo powiedzmy sobie szczerze pewien sposób nasz region świata miał miał szczęście, że jednak ZSRR targany własnymi problemami złocony poniekąd też przez sytuację światową senator zbrojenie zdecydował, bo nawet wspomniane przeze mnie traktat o siłach konwencjonalnych w Europie, który zostało wynegocjowane w dziewięćdziesiątym roku, a dopiero Rosja putinowska to całkiem niedawno się z niego wycofała on jednak nie tylko redukował liczbę wojsk liczby sprzętu, ale też umożliwia dodatkowe kontrole, więc to był bardzo ciekawy okres w dziejach dla naszego regionu świata tutaj może jeszcze warto powiedzieć, że ciekawości tej historii do tej ciekawości można dodać fakt, że kiedy toczyły się, o ile dożywają tam w Wiedniu rokowania dotyczące uzbrojenia konwencjonalnego w Europie to przecież państwa bloku wschodniego uczestniczyły w tych rokowaniach no właśnie jako strona układu Warszawskiego, a później na jakimś sensie te państwa są beneficjentem tego układu, choć właśnie no negocjacje rozpoczęły się wtedy, kiedy jeszcze były po drugiej stronie jest, toteż bardzo myślę ciekawą historię, że wszystko od ABW tak moglibyśmy powiedzieć, gdzie powiedzmy państwa bloku socjalistycznego jeszcze po drugiej stronie one bardzo szybko dzięki temu zyskały nie wyobrażam sobie, abyśmy mogli o tej historii opowiadać bez przypomnienia roli prezydenta Lecha Wałęsy no pomijam fakt, że sam pan prezydent mówił o tym w ten sposób o tym, czyli o wycofaniu wojsk radzieckich z Polski przeprowadziły ten sprawę od początku do końca z negocjacjami włącznie te były właściwie poza moim zasięgiem tego dokonuje rząd ale, ponieważ rządy poprawy tej sprawy, a ja powiedziałem narodowi, że tego dokonam sam negocjowałem i doprowadziłem tę sprawę do końca no jeszcze może zacytuję 1 fragment on rzeczywiście jest symboliczny emocjonalny wypowiedzi pana prezydenta 17września 1993 roku symboliczną rocznicę agresji radzieckiej na Polskę 3009. roku dowódca północnej grupy wojsk gen. Leonid Kowaliow zameldował prezydentowi Lechowi Wałęsie zakończenie wycofywania wojsk radzieckich z Polski następnego dnia dworca wschodniego wyjechało ostatnich 24 oficerów w tym 5 generał wspominał, ale Wałęsa, jaka była rola pana prezydenta myślę, że bardzo duża tutaj, o czym wspomnieliśmy jeszcze kilka temu, czyli ta opcja zerowa, że nie będziemy przyjmować pieniędzy podejmować rozliczeń finansowych spowodowała, że związek radziecki też szybciej niż początkowo sam zakładał wycofał wojska terytorium Polski to było dość istotne dlatego tak jak wspomniałam były 3 grupy 3 stoliki negocjacyjne, które dotyczyło choćby terminów sposobu zastosowania wojski właśnie te kwestie finansowe na największy impas dotyczą negocjacji tej trzeciej grupy finansowej nie ma co się oszukiwać, że pewnie, gdyby nie ta decyzja to byłoby dużo trudniej, żeby te wojska radzieckie Polskę opuściły negocjacje myślę, że to też przeciekała historia również dla historyków dyplomacji, ale myślę, że nie tylko jak można było ciekawy sposób na negocjacje przeprowadzić, jakie żądania się pojawiały, której w, której strony warto też podkreślić, że na samym początku strona Polska w zasadzie postawiła warunek, który nie był nijak do spełnienia przez armię radziecką, czyli wycofanie wojsk do końca 90 tego pierwszego roku i to nawet nie chodziło o wycofanie z samych żołnierzy sprzętu to jeszcze można byłoby w jaki sposób zorganizować logistycznie, ale warto zwrócić uwagę, że również całe zaplecze infrastrukturalne większości przypadków zostało przez armię radziecką ze sobą zebrane, więc to wymagało już nieco dłuższego dłuższego czasu nie ma co się oszukiwać, że faktycznie ośrodek prezydencki odegrał tutaj dość istotną rolę nazwijmy to takiego sworznia czy ośrodka, który sprawił, że te negocjacje udało się w miarę szybko zakończyć w miarę szybko tak jak wspomniałem to ponad rok negocjowania, a strona ma jeszcze ówcześnie radziecka, a potem rosyjska decydowały o tym, że jeszcze nawet przyspieszono pierwotnie zakładane zakładany plan, a to się udało jeśli niepamięć, niemniej na kilka miesięcy przed takim pierwotną pierwotną ostateczną datą no i tak to prawda, że ten 17 września po takim symbolem, a tego wycofywania się armii radzieckiej, a która jakimś tam sposób można można stwierdzić, że od momentu wejścia w 1939 roku na terytorium drugiej RP do tego czasu była była na terytorium Polski obecność tutaj pomijam tu okres drugiej wojny światowej, które wzrost jest określony drugiej wojnie Ojczyźnianej, czyli napadł napaści ZSRR napaści trzeciej rzeszy na ZSRR ale, ale w zasadzie tak notę 2 symboliczne daty, jakby się splotły no i tak skończyła się ta historia przy okazji kończy się nasza rozmowa bardzo pani dziękuję pani Anna Maria Dyner Polski Instytut Spraw Międzynarodowych była gościem audycji bardzo dziękuję życzę dobrze ją również podziękowania dla Małgorzaty Raczyńskiej, która audycji wydawała Maciej Zakrocki usłyszymy jutro jak zawsze po 2003. to usłyszy Zwiń «

30 lat temu wojska radzieckie zaczęły oficjalnie opuszczać teren Polski

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 08:00

Najnowsze Podcasty

"Małżeństwo nie do rozwiązania, to promocja poglądów sprzecznych z prawami człowiek"

"Jesteśmy w impasie na opozycji, czekam na propozycję jednej listy"

Kochajmy nietoperze, bo bez nich zabraknie nam tequili!

Program Czyste Powietrze - od stycznia zmiany

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL