W splątanym gaju dysz i rur. Co jest czym w silniku rakietowym

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry mówi inż. Jaśkowiak zasada działania silnika rakietowego w sumie nie jest skomplikowana bierzemy 2 substancje zazwyczaj skrajnie niebezpieczne materiały wybuchowe następuje piorunujące reakcja chemiczna ekstremalnie gorące spaliny z ogromną prędkością wydostają się z 1 strony rakieta leci w drugą zgodnie z prawidłami fizyki podstawy są proste, ale gotowy silnik rakietowy taki nie jest to jedno z najbardziej złożonych urządzenie jest człowiek gdzieś pomiędzy Rozwiń » pierwszymi założeniami, a wdrożeniem sprawy zaczynają się ma trwać, choć stanowi niewielką część masy rakiety silnik odpowiada za większość kosztu budowy przyjrzyjmy się zatem szczegółom jak konstruuje się silniki rakietowe, dlaczego takie trudne z czego składają co się dzieje w ich wnętrzu spróbujmy rozplanować kłębowisko przewodów zaworów i pomp przynajmniej do pewnego stopnia niech to będzie szkic zarysów wstępnego wprowadzenia do anatomii fizjologii silników rakietowych usługi kosmiczne dla ludności zaprasza inż. Jaśkowiak już na początek sprostowanie nie we wszystkich silnikach rakietowych zachodzi reakcja chemiczna istnieją silniki nuklearne, które opierają się na rozpadzie jądra atomowego zadań jednak nigdy jeszcze nie napędzał rakiety są silniki jonowe w ich przypadku odrzut zapewnia Strumień dodatnio naładowanych cząstek mamy też takie, które po prostu wypuszczają paliwo nagromadzone wcześniej pod ciśnieniem bez żadnej reakcji albo procesu o przydaje się czasem podczas manewrów w kosmosie, ale my będziemy mówili o najszerzej znanych Grzmiąca tych rozgrzanych do czerwoności silnikach chemicznych, które wykorzystują spalanie paliw my częściej ciekłych dziękuję ocenia czy prof. Piotr Wolański z Instytutu lotnictwa sieci badawczej Łukasiewicz i wynik takiego spalania w komorze zaczęły się kilka rakietowego wytwarzana jest bardzo wysokie ciśnienie przy okazji oczywiście również bardzo wysoka temperatura i IT każdy po bardzo wysokim ciśnieniem sam rozpalane dyszy do prędkości nawet ponad 4 km na sekundę przy najlepszych barwach terenowych takich materiałów pędnych do reakcji spalania potrzebujemy 2 składników substratów czy też reagentów paliwa i utleniacza, gdy taką reakcję prowadzimy na co dzień dajmy NATO w silniku samochodowym tlen pochodzi z powietrza takiego luksusu nie ma przestrzeni kosmicznej rakieta zarówno paliwo, jaki utleniacza niesie ze sobą prof. Wolański powiedział, że najczęściej i jedno i drugie jest ciekłe najpowszechniejsze rozwiązanie jest równocześnie najbardziej skomplikowanym, więc najpierw o rakietach na paliwo stałe jeśli pamiętacie starty wahadłowców takie były 2 białe dopalacze umieszczane po bokach orbitera mówi dr hab. Piotr Strzelczyk z Politechniki rzeszowskiej członek polskiego Towarzystwa rakietowego stały materiał pewne czy mamy mieszankę od razu paliwa intro Celuloza żywice polimerowe oraz utleniacza, więc w rakietach SM bety od wahadłowców materiały będą jest kauczuk syntetyczny zmierza zespół ma aluminiową od Jelenia Góra plan MON-u taka konstrukcja zbliża się do prostoty, której mówiliśmy na początku rakietę nabija się materiałem pewnym mieszanką paliwa i utleniacza zapłon NIK umieszczany zazwyczaj na górze odpala reakcję huk ogień dym i lecimy jest to pomysł walec wydrążonym środkiem z jednej z kanap pomińmy i wypalenie zaczyna się od środka tam nie ma części ruchomych typu pompy zawory innych rzeczy, które były w stanie zepsuć kanał Płomień JOW-y biegnie pośrodku wzdłuż całej osi rakiety i to właśnie tam następuje reakcja nie wyznaczonym zamkniętym miejscu, a właśnie równomiernie na całej długości jak się to fachowo nazywa ziarna od wydłużonego środka materiał pędny wypala się ku zewnętrznej osłonie z powodu położenia zapomni IKE znajduje się po przeciwnej stronie niż gdyż, którą wydostają się spaliny nie od razu dzieje się to w całym kanale, ale po kilku chwilach reakcja trwa już jednocześnie od samej góry do samego dołu problemów jest kilka przede wszystkim rakiety na paliwo stałe nie da się wyłączyć raz zapoczątkowana reakcja musi się wypalić niema żadnego mechanizmu żadnej przegrody, która odciążyłaby resztę materiału błędnego i pozwoliłaby go zachować na później wykorzystuje się zwykle dość paskudne substancje chemiczne ani ich wytwarzanie ani spalanie ani utylizacja nie służą środowisku, pomijając już nawet fakt, że chodzi po prostu materiały wybuchowe, które 1 Iskra dzieli od eksplozji o bardzo spalania generalnie flag gracji detonacji de Telegraf do kiedy są upomnienia porusza się z prędkością mniejszą prędkość dźwięku pośrodku detonacji co umie pływać szybciej od prędkości, więc oczywiście cała sztuka polega na tym, żeby uzyskać w przypadku tak jeśli na paliwo stałe funduszu pracy, czyli spalanie takie spokojne, dlaczego powoduje wzrost temperatury ciśnienia, ale nie ma charakteru eksplozji, bo zależy nam, żeby średnica kanału Płomień owego powiększała się stopniowo nie radykalnie, dążąc do nieskończoności w tym celu należy sprawić by cały czas w 1 momencie spaliła się mniej więcej ta sama ilość substancji wyobraźcie sobie długość rakiety się co oczywiste nie zmienia, ale skoro kanał się poszerza to także reakcja obejmuje coraz więcej materiału błędnego i w ten sposób de la Grecja łatwo zamienia się w detonację rakieta zamiast w kosmosie znajduje się wszędzie dookoła w uchwalaniu takiego środka łącznie ogarnięte przypomina nam wzrasta postawy tego walca dlatego wewnętrznego zaczyna wzrastać stosuje się za takie formy tam typu gwiazdki czy koło Spychowa jak to się mówi, że byli informowani o wyższym kanału, żeby utrzymywać tę funkcję miały stałą w trakcie procesu spalania właśnie o to, żeby nie doszło do złota narzucić ich eksplozji, czyli robimy wszystko by otrzymać elegancką reakcję biegnącą wzdłuż całej rakiety miarowo od wewnątrz na zewnątrz tak, żeby dostać dużo gorących spalin, które opuszczając, gdyż jest ogromną prędkością wprawią rakietę ruch alternatywą byłoby spalanie od dołu do góry co jednak nie zdaje egzaminu w przypadku silników, które mają wytworzyć znaczącą siłę ciągu Adam Matusiewicz kierownik działu Rachel bogaczy filmowej oraz niewielkie silniki o krótkim czasie pracy np. Kazimierz Moczarski bardzo często mają swoich badań dopiero zobaczyli żadnej postaci inny albo w postaci walca, czyli zaślepia lepsze komory z punktu widzenia wyższy co znaczy, że pan się takimi panuje papieros takiego jeśli papieros w komorze spalania po Palikot w kryzysie i 2 równoległe przemieszcza się wzdłuż silnika nie poprzeć takie przedszkola lub do firmy Space Forest wrócimy za moment, bo robią fenomenalne rzeczy ale, żeby w pełni docenić trzeba jeszcze co nieco powiedzieć rakiety na paliwo stałe stosuje się głównie, gdy potrzebna jest dodatkowa siła ciągu, czyli przy starcie jeszcze raz odwołam się do dopalaczy wahadłowca po mniej więcej 2 minutach lotu odłączyły się od orbitera, który leciał dalej, korzystając z bardziej co do zasady wydajnych silników na paliwo ciekłe najszerzej stosowanych i najbardziej skomplikowanych teraz właśnie o nich ponownie prof. Piotr Wolański wykorzystują różne materiały pewne Adam popularnie mówi paliwo, ale paliwa najczęściej panowie niewielki procent np. w silnikach rakietowych na ciekły tlen ciekły wodór 6× więcej jesz masowo tlenu niż wodoru poprawnie trzeba byłoby mówić materiały pędne, bo to jest paliwo i butle zamiast 1 ziarna łączącego paliwo i utleniacza napełnia się nimi 2 osobne zbiorniki mamy do czynienia jak sama nazwa wskazuje z ciekłym, a nie stałym materiałem zbędnym zamiast ciekłego wodoru można np. zastosować Rozynek, czyli naftę albo w ostatni krzyk mody ciekły metan albo jeszcze coś innego oczywiście, żeby skropić wodór metan czy tlen-li bądź co bądź Gazy trzeba bardzo schłodzić są to zatem kriogenicznych materiały pędne, czyli takie, które trzeba tankować w bardzo niskiej temperaturze wodór jest najbardziej wydajnym paliwem chcemy w końcu by spaliny opuszczały, że z jak największą prędkością mają się rozprężenie przechodzić od wysokiego ciśnienia do niskiego i w ten sposób napędzać nasz pojazd będzie wahadłowiec, bo on akurat lata na wodór jest dość problematyczne, czyli im lżejsze są spaliny przy tej samej temperaturze to ta prędkość wypływu jest większa to lepiej, gdybyśmy spalarni na ciasnych biometryczne cały dochód netto byłaby po pierwsze, wyższa temperatura w komorze spalania prędkość wypływu byłaby mniejsza dzisiaj najczęściej robi przy stosunku około 1 kg wodoru na 6 kg tlenu, a były silniki takie życie jak kilogram wodoru na 4,5 kg tlenu pod sam w sobie jest fantastycznie czynnikiem roboczym, gdybyśmy mieli bardzo gorący wodór to lepiej głosem bardzo gorących wybory zasilać silnik rakietowy w ogóle nie prowadzi do spalania zasilanego wodorem tlen z wodoru ten powstaje para, która ma większą masę cząsteczkową chcemy przez dysze puszczać gazu jak naj niższej masie cząsteczkowej silniki na paliwo ciekłe da się włączać wyłączać co stanowi poważny krok naprzód w dziedzinie bezpieczeństwa za chwilę przyjrzymy się dokładnie, bo w szczegółach tkwi cały Legion Diabłów istnieje jednak rozwiązanie pośrednie pomiędzy prostymi rakietami na paliwo stałe, a skomplikowanymi na paliwo ciekłe na taką właśnie konstrukcją pracuje Adam Matusiewicz silniki hybrydowe są trochę takim łącznikiem możemy powiedzieć między silnikami noweli zostały silnikami na paliwo ciekłe bardziej łączą zalety obu systemów fundował z 1 strony naszych polskich realiach co niebagatelne pozwalają wytwarzać i dość duże bez kolizji z prawem takiego zestawu istnieje w przypadku jego apel został polskim prawem pan rakietowe nie jest wyszczególnione osobna kategoria, więc traktowany jest wszystko, aby jak materiał wybuchowy w związku z tym wytwarzanie paliwa wymaga posiadania koncesji, czego nie wymagają silniki hybrydowe ten konkretny silnik nosi oznaczenie SM w 1000 i będzie napędzał osób orbitalne rakiety Perun rozwijaną przez polską firmę Space Forest po 40 sekundach pracy silnika znajdzie się na wysokości około 150km z kilkudziesięciu kilogramowym ładunkiem, który na parę minut znajdzie się w nieważkości SS 1000 przeszedł już testy działa i spełnia oczekiwania inżynierów za kilka dni czekają kolejne po to, by sprawdzić czy uda się go jeszcze odchudzić używamy systemu stała pani od zakończenia trudno co z jego Europy też łączenia nie kojarzę szczerze mówiąc kiedyś użycia tego dużą skalę takich jak i profesjonalnego w Niemczech, ale taki układ można sobie wyobrazić łatwo natomiast trochę lądujemy z zagrożeniami od, których uciekamy przybyli właśnie, bo wtedy w komorze spalania okazuje się, że mamy blok grymas radnemu np. jasne taki silnik będzie działało natomiast do rana bonus definicji Adrian był silnik hybrydowy nie jest co prawda taki wydajny jak silnik na paliwo ciekłe, ale bardziej niż na paliwo stałe, od którego z kolei jest bardziej skomplikowany, ale ponownie mniej niż, gdybyśmy mieli sobie radzić z paliwami kriogenicznych mi albo naftą lotniczą to po prostu kompromis zamiast 2 zbiorników mamy jeden, z którego utleniacz podaje się na ziarno paliwowe u nas w tym projekcie kultu jest skroplony dwutlenek azotu, czyli gaz rozweselający większości rozpoznawalny oraz jako środek znieczulający, bo dentyści Przyborowa bardzo często używały, ale bardzo często też rozpoznawalny w tym świecie motoryzacyjnym jako tzw nic to umożliwia wyciśnięcie większej mocy silnika tłokowego OTK ZU zawiera więcej tlenu w swoim składzie niż mamy w powietrzu, więc oczywiście takiej formy można podbić, ale kosztem temperatury 1, czyli nawet z tego robił ze mną, a co z paliwem bardzo często są substancje takie jak HP TB, czyli uwodniony poliglota więcej po prostu palenie gumy krótko mówiąc czy nawet parafina może być paliwem zawieszenie Hydro Gomułka każdy rodzaj paliwa stałego mogą to być innym sprasowany palet drewnianych jeśli chodzi o paliwo to część stanu to z lasu w przypadku jest modyfikowana parafia, a więc też bardzo przyjazna substancja widać ekologię ekonomię ten aspekt, że mamy groźnym jedzenia mamy groźny paliwo czyni naszą pracę urzędników ustały byliśmy też duże argument nie musimy bardzo ciekły tlen chociażby, który z 1 strony jest bardzo zimny, a z drugiej strony jest szalonym ocenia czysta parafina to jest substancje, które nie mówimy, owszem, zdarzają jak poparzone palce czy przystąpienie do takiej rzeczy rozumie, gdyż krajowe rakiety na paliwo stałe trzeba było nabić jednorodnym materiałem zbędnym w rakiecie na paliwo ciekłe zamontować zbiorniki na paliwo i utleniaczy w przypadku Peru na napędzanego silnikiem SR w 1000 trzeba poniekąd zrobić jedno drugie do zbiornika tankujemy ciekły podtlenek azotu natomiast paliwo w projekcie Space Forest wkłada się do środka rakiety ziarno to w zasadzie cienkościenne rury wypełnione parafiną średnica jakieś 30 cm długość około 180 wokół tej rury budujemy sobie teraz cały się jak zamykany to z 1 strony zakupu komory testowej z drugiej strony komory spalania z dyszą i całość słowami rozumiemy wyrzucaliśmy nad wystawą, które w takiej komorze widujemy zalewamy taką będą nasze Makrum widujemy ponury cień, bo punktujemy miło nam datki dużej maszyny, które zbudowaliśmy, która wygląda, więc dużo tokarka po prostu zostawić na obroty siła odśrodkowa rozlewano do paliwo tego uciekającego by wypowiedział się dokładnie robi jednorodne i zostawiono w takiej postaci mamy zatem 3 rodzaje silników na paliwo stałe na paliwo ciekłe oraz hybrydowe te pierwsze bez ruchomych części bardzo proste niezawodne nie z tym kojarzy się jednak prawda silnik rakietowy, skąd bierze się to cała Armatura otaczająca dysze no, więc teraz robi się naprawdę ciekawie, żeby zaszła reakcja musimy połączyć paliwo z utleniaczem czasem wystarczy już tylko to by zaczęło się spalanie mówimy wówczas o hiper licznych materiałach pędnych, choć akurat nie jest ten przypadek w przypadku silnika SR w 1000 trzeba uczulenia czy podać na ziarno zapytałem Adama Matusiewicza o instalacje wtryskowe lepiej sobie wyobrazić jak duży ręcznik odpowie oczywiście taki prosty pełnomocników jest bardziej skomplikowany taka struktura wierceń w budżecie mamy też w rodzaju myśli tak bardzo dużego, podając kilkadziesiąt kilogramów na sekundę samo się jednak nie dzieje coś musi sprawić by utlenia przez instalację tryskaczową, czyli prysznic przeszedł ze zbiornika do komory spalania nieważne czy mówimy o hybrydzie czy o silniku na paliwo ciekłe inżynierowie ze Space Forest musieli poszukać sposobu by polać parafiny nad tlenkiem azotu ma znaleźli jego własne ciśnienie park jest dosyć wysoki mówimy o poziomie 50 barów dla temperatury pokojowej w związku z tym jest taki agent, który sami się w stanie wypłacać zbiornikach jak mamy zbiory z poprzedniego co tu oni częścią gazowy taką puszkę gazu tego dziękuję podwyżkę taką warstwę dzieci, jeżeli pobierany jest do Górnika, choć jeszcze wyznaczyć otworzymy zawód to ciśnienie par wyłączną wycieczek po pierwsze to jest Super wygodny układ my z tego korzystamy, bo to pozwala zasilać silnik ciekłe utleniacz bez użycia żadnych punktów tylko przez po prostu otwarcie było proste i efektywne my zaś mieliśmy dziś komplikować sprawę wypłacanie utleniacza w ten sposób ma kilka wad po pierwsze, ciśnienie par spada w miarę jak zbiornik się opróżnia gazowy nadtlenek azotu się rozpręża i coraz słabiej popychacze w stronę prysznica to oznacza, że na ziarno paliwowe trafia mniej utleniacza reakcja spowalnia, a siła ciągu spada teraz odchodzimy już od silnika SR 1000 rakiety Perun, dla której to zupełnie wystarczające rozwiązanie, gdyby trzeba było rozwiązać ten problem na potrzeby innego projektu odpowiedź brzmiałaby więcej gazu dodatkowy zbiornik np. helem pozwoliłby dalej przepychać utleniacz albo paliwo nawet jeśli ciśnienie par byłoby już zbyt niskie tak jak w sprawie stanu radio jakiś tam przy gazowej jak pan wcześniej problem gazu w Tychach tam zawartych w krajach Hel ma tę zaletę, że jest gazem szlachetnym ma zatem nie wejdzie w żadną reakcję, jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem to w całym układzie będzie zupełnie neutralny w przypadku rakiet o większym udźwigu do podawania paliwa i utleniacza w kierunku komory spalania trzeba zastosować pompę czy ją zasilić nowozelandzka firma rok dla wymyśliła taki sposób po prostu zamontujemy w silniku rakietowym silnik elektryczny baterie on sprawi ruch Pompeo ta z kolei przy pompuje materiał pędny ze zbiornika do komory genialny, ale do pewnego stopnia, bo rakieta Elektron nadal jest dość niewielka na niską orbitę okołoziemską jest w stanie wynieść kilkaset kilogramów ładunku Małysz raczej wieś po prostsze rozwiązanie, bo łatwiej taki silnik elektryczny bateriami konstruować już konstruowali bardzo złożony układ zasilania czy ciśnieniowego czy z pomocą turbo po koniec końców jeśli rakieta ma być wielka jak Saturn 5 wszystkie te metody okażą się niewystarczające ani ciśnienie materiału błędnego ani dodatkowy gaz ani elektryczna pompa nie dostarczą do komory spalania wystarczająco dużo paliwa i utleniacza wówczas trzeba postawić na turbo Pompeo na urządzenie z 1 strony wykorzystuje gorące Gazy, które pochodzą z fragmentów, które tak wykorzystuje rakieta do napędzania taki punkt środkowej, która z kolei reagentów wyciąga ze zbiorników i skład podpowiem dzisiaj no i tu dochodzimy do wyjaśnienia, skąd bierze się konieczność instalowania w silniku rakietowym, który wykorzystuje ciekły materiały pędne całej tej armatury podróży, jaką odbywa paliwo i utleniacza nie jest bynajmniej prostą liniowa ze zbiornika do komory spalania boom i się na zewnątrz to oczywiście jest podstawowe założenie, ale im mocniejsza rakieta tym więcej musi spalać materiałów pędnych tym szybciej muszą trafiać do komory spalania, a jedyną rzeczą, którą mamy by napędzać turbo pompy są materiały, które ta sama turbo pompa ma nam zapewnić możliwości to zadziałało jest kilka wszystkie opierają się na manipulacji Stanami skupienia oraz ścieżką, jaką podąża utleniacza paliwa wszystkie systemy są zabawą natury hydraulicznych, bo każdy taki właśnie z Bośni i każda komora dodatkowa każdy przebieg rozpraw dzisiaj i zarządzanie przepływami ciśnieniowych wszystkich jest częścią systemu nie jest trywialny najlepiej byłoby, gdyby paliwo i utleniacze, napędzając turbinę, która napędza pompę, która podaje Obara agent do komory spalania ostatecznie tam właśnie trafiały to się nie zawsze udaje czasem trzeba część uwolnić bez reakcji i taki cykl jest mniej wydajny można jednak dołożyć do silnika jeszcze 1 komorę spalania reakcja, która tam zajdzie wprawi w ruch turbinę, a przy tym pozwoli uniknąć straty paliwa i utleniacza mamy komory spalania wstępnego, do której trafia 1 Reagan w całości albo paliwo, aby oceniać cały Strumień, gdzie przez komorę wstępu dodatkowo ludzie tam część drugiego agentów przypuszczamy by powiedzmy całe państwo wszystko mu wstępu i puszczamy do nich trochę utleniacza, a więc zachodzi tam takie kiepskie w połowie, ale spalanie zachodzi dostajemy gorące Gazy jak czytamy na turbinę, więc ono napędza pompę no i z tej komory spalania wstępnego wygasły wszystkie wychodzą komory spalania główny firma SpaceX rozwinęła koncepcję jeszcze bardziej zamiast 1 dodatkowej komory 2 osobna dla uczenia, a osobne dla paliwa zarówno 1 jak i drugi Reagan przechodzi przez wstępne spalanie, a dopiero później dochodzi do głównej reakcji, której efekty widać słychać silnik, który SpaceX skonstruował w taki sposób nazywa się Raptor i łatwo znajdziecie zdjęcia pokazujące do czego w sensie wizualnym prowadzi taki pomysł imponujące kilka tygodni temu minęła setna rocznica pierwszego lotu rakiety na paliwo ciekłe skonstruował ją Amerykanin Robert Goddard jeden z ojców astronautyki to on dowiódł, że takie urządzenia są w ogóle możliwe może nie do końca takie jakich mówiliśmy, bo przed wiekiem nie było mowy by silnik komplikować do takiego stopnia w ciągu takich paru nastu minut, jakie spędziliśmy razem Godard mógłby nam streścić znaczącą część wiedzy, jaką ludzkość miała wówczas silnikach rakietowych my zaś nie powiedzieliśmy nie o tym z czego wynika kształt dysz i dlaczego w próżni silnik musi wyglądać inaczej nie o tym jak chronić go przed ekstremalnymi warunkami wewnętrzną ani jak sprawić by udało się go wykorzystać wielokrotnie itd. itd. itd. gdybyście kiedyś po tym, krótkim wprowadzeniu stanęli przed wyzwaniem zaprojektowania silnika rakietowego stanowczo doradzałbym wykorzystanie stałych materiałów pędnych, bo to znacząco upraszcza całą konstrukcję, choć na gruncie polskiego prawa jest problematyczne jeśli natomiast to rozwiązanie okaże się niewystarczające wówczas pamiętajcie o tym, że najlepszy cykl pracy to taki, który pozwoli uniknąć strat paliwa i utleniacza, a wracając do Godarda w jego przypadku wszystko było jeszcze postawione na głowie zamiast umieścić zbiornik na górze, gdy się na dole zrobił odwrotnie co miało zapewnić rakiecie stabilność ten system jakoś nie przyjął to były usługi kosmiczne dla ludności uwagi wnioski reklamacje przyjmuje się pod adresem Piotr europejską jak małpa TOK kropkę usługi kosmiczne dla ludności kolejna premiera w najbliższą niedzielę Zwiń «

W splątanym gaju dysz i rur. Co jest czym w silniku rakietowym

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: USŁUGI KOSMICZNE DLA LUDNOŚCI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 06:00

Najnowsze Podcasty

Przegląd prasy polskiej i polskojęzycznej

Dzień dobry!

Kim był József Mindszenty?

Niebawem pokochacie nowy gmach MSN. Wystarczy, że zajrzycie do środka

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL