"Przez wieki w jednej unii". O skomplikowanych relacjach polsko-litewskich

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

majówkowy poranek w radiu TOK FM Maciej Zakrocki dzień dobry ponownie przed nami druga godzina świątecznego poranka mniej więcej o tej porze w Sejmie polskim rozpoczynają się uroczystości związane z 200 trzydziestą rocznicą uchwalenia konstytucji 3maja uroczystości specjalne, ponieważ połączone z naszymi partnerami z Republiki litewskiej nieco wcześniej przed tym wydarzeniem zaproszenie do naszej audycji przyjął pan Edwarda Borisowa ambasador Republiki litewskiej, którego Rozwiń » serdecznie witam dzień dobry dzień dobry no właśnie nagrywamy tę rozmowę nieco wcześniej, bo zapewne będzie pan właśnie już 3maja po dziewiątej bardzo zajęty proszę 2 słowa powiedzieć o tej inicjatywie połączenia z Sejmu polskiego no i Sejm ma sur lita litewskiego właśnie tego dnia dziękuję bardzo, zaproszenia do wywiadu faktycznie ta idea połączenia tych 2 obrad Sejmu już powstała wcześniej wielu tym roku kiedy, kiedy przewodniczący Sejmu Sejm ma się dogodny, że musi być musi odbyć taka uroczystość uroczystość dla obu państw obu narodów i w tej w tym kierunku pracowaliśmy też przez cały czas, żeby mieć to poleć społeczne posiedzenie i dostatecznie do tego też nawiązuje się wizyta pana prezydenta Litwy do Polski, który będzie brał udział w imprezach przeprawowych przepracowanych przez kancelarię pana prezydenta Dudy no właśnie to jest dosyć chyba ważny moment, dlatego że przez wieki całe no byliśmy w 1 Unii Unii zaczęła się od związku Korony Królestwa polskiego wielkiego Księstwa litewskiego wiele wieków temu w konstytucji 3maja w samej treści nie znalazły się zapisy nawiązujące właśnie do do tej wspólnoty, ale już w kolejnych aktach m.in. w tzw. zaręczeni wzajemnym obojga narodów ten związek został potwierdzony proszę powiedzieć pana zdaniem, dlaczego nam tak razem dobrze szło przez tyle przez tyle wieków no ja myślę, że po pierwsze, mówiące pierwsza pierwszy ten związek Sojusz polsko-litewski powstał już w 1300 dwudziesty piątym roku między wielkim śpiącym, kiedy Eminem i Władysławem Łokietkiem tak już mamy dość dość takiego doświadczenie działania razem ma pierwsza taka Unia już personalna to na pewno to koronacja Władysława Jagiełły wielkiego księcia litewskiego na króla polskiego i ślub z królem polskim Herbiego ci Jadwigą tak myślę, że już od czternastego 100 lecie do doświadczenia było dość duży i to przez cały czas kształtowały się i przez Sojusz później do Unii lubelskiej to już była Unia realna już połączenie było nie przez osoby króla, ale 2 państw między sobą i oni stworzyli Republikę ci wcześniej rzeczy pospolite, a i to wszystkie przetrwały do już w konstytucji 3maja pan ma prawdę w konstytucji samej już nie określa się jako związek państw wielkiego Księstwa litewskiego i Korony i Królestwa polskiego, ale z drugiej strony konstytucję to nie jest tylko oddzielny dokument jest cały zbiór dokumentów tzw. pakt konwenty jak pan dobrze powiedział, że jednym z tych dokumentów jest wzajemne dręczenie obojga narodów, które były ogłoszone dwudzieste 20października 1790 pierwszego roku na pewno inicjatywę i znicze apele litewskiej strony najaktywniejszym jako takim ropociąg propozycją listą tego doręczenia był nestor Sapieha wielki kanclerz litewski i ja myślę to zaręczyny faktyczne postawił okres na takiej takiej dyskusji, jakie państwo powstało po konstytucji 3maja faktycznie to było potwierdzone potwierdzonej 1 tajnej takie tu leży mniejsze warunki Unii lubelskiej, że to państwo stanowi się po 1 dane pod dany organizm z 2 pan wielkiego Księstwa litewskiego i Korony Korony polskiej i ja myślę to przetrwało już po tym, jako faktycznie było to państwo rozdzielono już ostatecznie ostatecznie trzeci rozdział Rzeczypospolitej odbył się w PiS 795 piątym roku, ale postęp stale ta konstytucję i wręczenie odgrywał bardzo dużą rolę osobiście dla Litwinów to doręczenie było bardzo ważny, dlatego że Litwini bardzo aktywnie brali udział we wszystkich powstaniach zespole wspólnie z Polakami czy to było powstanie listopadowe powstanie styczniowe no i faktycznie już przez cały 19 wiek ta wspólna wspólna współpracy poparcie głównych jako pilarzy w konstytucji czy wręczenie było ważne dla obu narodów no tak właśnie tak jak powiedziałem pan to świetnie tutaj z treści no wieki cały wszystko nam się dobrze udawało mieliśmy nie tylko poczucie tej więzi, ale wspólnie działaliśmy dla dla wspólnego dobra no niestety wiek dwudziesty okres po pierwszej wojnie światowej spowodował, że pojawiła się duża sprzeczność różnych interesów nie czas, żeby może dzisiaj to wszystko omawiać to jednak wydaje się, że właśnie XX-wiecznej wydarzenia przynajmniej z tych lat w skrócie teraz oczywiście mówię no 1889 spowodowały że, że gdzieś pozostałby właśnie takie no nie wiem jak to nazwać problemy delikatnie mówiąc między między nami no i czy właśnie ta uroczystość teraz tą rocznicę 200 trzydziesta rocznica konstytucji 3maja to też nie jest dobry czas, aby zademonstrować jakąś taką silną wolę, bo myślę żona jest, aby te trudne historie dwudziestego wieku no jakoś próbować zamknąć, żebyśmy znowu powrócili właśnie do jak najbliższych przyjaznych relacji no to jest bardzo świetną okazję pan prawdę i faktyczne to się zaczęło nie w tym początkiem dwudziestego wieku wieku to już faktycznie skutek tych wydarzeń co powstali już o końcu w końcu dziewiętnastego wieku w drugiej połowie dziewiętnastego wieku, kiedy powstali ruchy narodowe i tym Ruch Narodowy Litwinów, dlatego że moje już dążyli do państwa Narodowego do Odrodzenia języka litewskiego i faktycznie to nie było jakieś przeciwieństwo z Polakami albo po polsku, ale na pewno to dawało jakieś takie tło dla problemów w przyszłości, dlatego że nie było tak dość doskonale rozdzielone gdzie, gdzie są granice etniczne, gdzie są są jako takie można powiedzieć historyczne cechy, które są ważne dla obu narodów i faktycznie ta ta kwestia Wilna no i byle czym w tym tym takim powiem najmniej znajduje się w mniejszym najzdolniejszym takim momentem, kiedy państwo się rozdzielili ostatecznie no muszę powiedzieć, że cywilna była stolica historyczna Litwy, ale już na początku dwudziestego wieku zam. przez etnicznych Polaków ludzi Teresie uważali już Polaków i faktycznie to były w prawie międzynarodowym ta stanowi pewien, kiedy pewien kazus jak to rozstrzygnąć no to już mamy teraz teraz za sobą mamy dobre stosunki Polacy na Litwie cieszył się i poparciem i wsparciem i różnymi różnymi możliwościami, które wcześniej było bardzo oczekiwać, że oni mogą być takie jak i jakie są są teraz i myślę, że w tej w tej dobrej takie sprawy w takich dobrych nastrojach my możemy budować to wzajemne i rozumienie poparcie to uda udaje się nam przechodzić ty historyczne różne różne jako momenty, które byli byli wcześniej i przez to już patrzeć na te pozytywne momenty naszej historii, a przepraszam pozytywnych momentów historii w czasie 400 lat można znaleźć znacznie więcej niż przez dwudziestoletnią odrobi początku dwudziestego stulecia tak my chyba musimy patrzeć na to więcej pozytywnie patrząc, gdzie co nas łączy to samo Wilno nas łączyć ci ci po prostu i starać się nie nie unikając, ale po prostu nie zbyteczny angażuję to tych spraw, rozdzielając to na pewno i właśnie to jest myślę dobry sygnał to wydarzenie właśnie 3maja, że jest Wola załatwiania różnych spraw one panie ambasadorze no właśnie nie ma co ukrywać one one wracają ta kwestia języka pisowni nazwisk kwestia majątków jak wiemy przez te ostatnie 30 lat te problemy wracają dość powiedzieć, że wczoraj również media donosiły o takim piśmie, które Stowarzyszenie nauczycieli szkół polskich na Litwie Macierz szkolna skierowało do najwyższych władz litewskich, wyrażając sprzeciw wobec proponowanych zmian wg tej organizacji tego stowarzyszenia te zmiany uderzają w nauczanie języka ojczystego w szkołach polskich widać, więc choćby po tym, 1 wczorajszym po tej informacji, że jest ich spraw trochę do załatwienia no ja rozumiem, że jest Wola Wola polityczna też potrzebna, aby to dobrze rozwiązać no na pewno to wolę jest z drugiej strony to ja przepraszam, ale nie widziałem tego listu ma Jerzy szkół polskich, ale mogę mogę powiedzieć to faktyczne no chyba to jest taka miara prezenty, dlatego że teraz na Litwie niczym nie dzieje takiego na cenę co trzeba było reagować szykuje się reforma szkolnictwa, ale to nie zmienia szkolnictwa szkół mniejszości narodowej, ale celnego całego szkolnictwa na Litwie, dlatego że musimy uruchomić tu reformy wszak przekształca przekształcenie naszego szkolnictwa na taką już mody Moderną powiedzmy tak już ciężkie i w tej sprawie chyba mają jakieś obawy, ale jako pani premier jak pan prezydent już przez wieczór wszystkich, że to nie będzie uderzać do szkolnictwa mniejszości narodowych w tym mniejszości mniejszości polskiej z drugiej strony pisownia nazwisk potrwa to trochę już już chyba 25 lat mówimy o tym jeśli tak mieć naprawdę to co mówimy o ten już 30 lat, dlatego że w 0101. dokumencie dokumencie podpisanym przez ministra spraw zagranicznych 1990 drugim roku deklaracji o podstawach stosunków prawnych między Litwą opolską na tej kweście byli dość szczegółowy jako umówione, ale z drugiej strony musimy patrzeć, że ta ta kwestia pisowni nazwisk mam więcej teraz już dotyczy nie nie Polaków mieszkających na Litwie więcej Litwinek, który jako myślę, że Amon już za granicą nie mogą mieć sport to jest dość pełen pewien problem i myślę, że no teraz jest taka chęć na pewno to Sejm będzie decydował Sejm litewski będzie decydował jak i jakie rozwiązanie jako ustawa będzie uchwalona no ale ale co mamy teraz to mamy na pewno ich chęć i potrzebę pytanie rozmawiać no tak, że wszystkim pytaniem, które powstawały to jest proces to jest ciągły proces i przestępca ciągły proces musimy dość otwarcie o tym mówić podtrzymywać dialog jak mniejszością polską tak i rządem polskim w tych sprawach tak myślę to to jest dość pozytywny z drugiej strony musi mnie nie pamiętać, że mamy i litewską mniejszością po stronie polskiej na północy, czyli zyski i oni są mniejszością i oni są różne różne potrzeby pan jako podręczników jako szkół podstawowych jako też Kinder Garden przedszkola przedszkole przepraszam sprzed przedszkola to są też pytania, które staramy się rozwiązywać jak z władzami miejskimi takie rządem polskim, dlatego że no jesteśmy sąsiadami na pewno w tym mniejszości są po obu stronach granicy musimy bardzo otwarci bardzo pozytywne o tym rozmawiać dziś starcie oddane znaleźć takie wyjście, które by odpowiadali odpowiadali wszystkim innym mniejszościom Narodowym państwu no dzisiaj świętujemy w takim razie poświęca się trzeba wrócić do rozwiązywania tych problemów myślę, że właśnie dobra atmosfera 3maja pomoże w załatwieniu tych spraw dzisiaj podziękować panie ambasadorze bardzo dziękuję bardzo, ważny jest czas mieli 3 wizyty faktycznie w czasie tych tego świętowania będzie pan premier Morawiecki na Litwie pan prezydent przyjeżdża przywiezie do Warszawy wspólne posiedzenie Sejmu pan pan marszałek Senatu pojedzie już 5maja maja już na taką już ostateczną okazji w Pałacu lasów w Wilnie to będzie dobry by bardzo piękne święta raz jeszcze bardzo dziękuję pan Robert Warda Borisowa ambasada Republiki litewskiej był gościem naszego świątecznego poranka dziękuję za rozmowę dziękuję bardzo, dowiedzenia Zwiń «

"Przez wieki w jednej unii". O skomplikowanych relacjach polsko-litewskich

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIĘTA Z RADIEM TOK FM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 00:00

Najnowsze Podcasty

Historia Gunthera Niethammera, esesmana i ornitologa z Auschwitz

Media publiczne po nowemu, ale tak naprawdę

Bezpieczeństwo w sieci. Jak chronić się przed zagrożeniami online i nie paść ofiarą cyberprzestępców? [AUDIOPREZENTACJA]

Tu nikt nie bije. Dom na nowe życie

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL