do wysłuchania podcastu zaprasza Savills międzynarodowa firma doradcza działająca na rynku nieruchomości komercyjnych witam serdecznie Jakub Baliński tokfm PL 4maja po kilku tygodniach w kolejnym lockdownie swoje podwoje dla klientów otworzyły na szeroką skalę sklepy w galeriach handlowych, bo pamiętajmy, że sklepy spożywcze drogerie były otwarte, ale np. wiosennej kurtki butiku nie dało się kupić i choć otwarcie nastąpiło i to w reżimie sanitarnym i pewnymi limitami jeśli
Rozwiń »
chodzi o osoby to jednak wiele osób przykład moja żona z bardzo wielką ulgą przyjęła decyzję rządu w tej sprawie a jakiej kondycji są galerie po takiej przymusowej przerwie i o tym sobie dzisiaj rozmawiamy z moimi roszczeniami i żeby było łatwiej to obie panie pracują w firmie Savills Polska dlatego witam panią Wiolety Wojtczak, która w tej firmie jest dyrektorem działu badań analiz rynku dzień dobry dzień dobre i witam panią Martę Mikołajczyk Pedrycz, która też kim jest dyrektorem, ale działu zarządzania nieruchomościami komercyjnymi dzień dobry dzień dobry witam państwa no na szczęście ten długi wstęp mamy za sobą wszyscy przedstawieni możemy przejść dalej Szanowny panie tak zapytam od razu z grubej rury czy pani już były na pierwszym biegu po lockdownie jeszcze nie potem jeszcze nie jeszcze nie jeszcze nie byłyśmy w stanie, a ja też jeszcze nie byłem, ale chyba będę musiał wybrać, bo strasznie w tym ciekawe też jak galerie teraz po tym, lockdownie wyglądają czy sklepy są przeżyły jakoś ten lockdown przeżyły na pewno to nie ulega wątpliwości zresztą tak jak te 3 pozostałe LOK dane wracaliśmy do obiektów handlowych dość często nie dość dość chętnie jak pokazują dane dotyczące odwiedzalności chociażby obiektów handlowych także na pewno centra handlowe galerie handlowe funkcjonują pewnie trochę bardziej poobijana niż kiedykolwiek wcześniej, ale wraca do czego na pewno mamy także zostawiam ktoś policzył straty, jakie poniesiemy poniosły galerie handlowe i to już nawet już nie wracamy do poprzednich lockdownów, ale tego ostatniego, czyli tutaj przed Wielkanocą pamiętam, że dokładnych kalkulacji tego czwartego ogólnopolskiego lockdownu jeszcze niema, ale wg danych polskiej rady centrów handlowych, z którą współpracujemy, który też jesteśmy członkiem i mamy informację, że w efekcie dotychczasowych obostrzeń jest około 50 000 000 000zł utraconych przychodów najemców centrów handlowych i druga wartość, która też jest istotna, czyli koszty, które są poniesione przez właścicieli centrów handlowych wynoszą, więc 500 000 000zł to jest to stanowi ponad połowę rocznych przychodów właścicieli centrów handlu, czyli osób ta kwota naprawdę robi wrażenie nie są nawet, więc olbrzymie pieniądze to jest tak naprawdę to są wartości de facto do tego czwartego lockdownu, który tak naprawdę te straty branży jeszcze tylko pogłębiła tak, a proszę w takim razie być jak też do końca tego nie wiem jestem bardzo ciekawy jak wchodzimy sobie do takiej galerii handlowej to oglądamy sklepy różnych Marek tak są niektóre światowe koncerny jakieś mniejsze sklepy czy to jest także tam są jacyś prywatni najemcy, którzy te sklepy wynajmują czy też sieci po prostu wykupują sobie miejsca w tej galerii handlowych ma domyślił jakiś pewne franczyzy czy coś takiego jak mamy z powiedzmy sklepy z VAT-em taki znany tutaj spożywcze i ten prawda z gadem w zasadzie nie uwagę tylko gadem inną każdy może sobie otworzyć taki sklep składem natomiast musi się zgłosić do tej firmy matki i dostać odpowiedni tam know how i odpowiednie wszystkie jak sprzęty teraz jak to jest w galeriach handlowych czytam co jakiś prywaciarze tacy naprawdę mali czy to jest wszystko tak naprawdę wielkie korporacje i duże firmy obiekty handlowe czy rynek obiektów handlowych w Polsce jest bardzo zróżnicowane mamy obiekty zarówno takie chętne dość małe, w których oferta jest obecnie ograniczona i mamy te duże centra handlowe, które znamy lubimy często odwiedzane i tak naprawdę trudno powiedzieć, jakie procentowe udziały mają właściciele prywatni czy duże sieci handlowe natomiast na pewno faktem jest to, że popularnymi najemcami w polskich obiekty handlowe są zarówno marki czy sieci, które pochodzą z Polski są nasza rodzima to są rzeczywiście bardzo bardzo popularne sklepy no mam oczywiście te sieci, które są znane na całym świecie tak naprawdę wydają się, że my często nie mamy nie mamy świadomości, że część sklepów, do których chodzimy to jest tak naprawdę Polska sieć dużej sieci polskich zgromadzone np. w grupie LPP czy w grupie c czy VE GI grupa LPP ubrania prawda jest do roku pełna oddania przez cały w zajściu, że każdy kojarzy z symboli pewnie był co najmniej raz w tym sklepie UE mamy wiele sieci popularnych polskich, które zajmują się produkcją sprzedażą obuwia czy galanterii skórzanej marki mody damskiej mody męskiej biżuteria sklepy meblowe naprawdę można powielać przykłady polskich Marek nazwy tych Marek często są jednak nie polsko brzmiące stąd wchodząc do takiego sklepu możemy nawet nie wiedzieć, że swe wchodzimy do UE i polskiej sieci i to co pan powiedział o Francuzach oczywiście także wiele firm umożliwia podpisywanie umów na zasadzie franczyzy, czyli firma prywatna tak naprawdę korzysta z tzw. know how danej sieci dane o brandu ma od nich udzielaną pomoc jeśli chodzi o funkcjonowanie o prowadzenie samej sprzedaży czy o to jak ma wyglądać dany sklep w związku z tym to też jest także za dużą znaną marką w sklepie może stać osoba Polski przedsiębiorca, który po prostu działa na zasadzie franczyzobiorcę podpisał taką umowę z najmu z dużą siecią jak w takim razie te sklepy działały w czasie lockdownu no powiedzmy myśli mówi o konkretnych sklepach, bo galerie handlowe jako tako były otwarte tak, bo te markety spożywcze drogerie jakiś tt pojedyncze punkty usługowe były otwarte, ale jednak sklepy właśnie z ta większość sklepów była zamknięta i zastanawiam się co robili pracownicy firm i właściciele, bo przecież wszystkiego nie mogli sprzątać codziennie myć okien i zmieniać wystawy no trudno sobie wyobrazić co się coś co się robiło w takich sklepach w czasie takiego lockdownu faktycznie w trakcie lockdownu, kiedy formalnie tylko niektóre sklepy mogą być otwarte cała reszta, bo zamknięta, ale mimo, że galeria handlowa powinna być zamknięta to, aby umożliwić np. operatorem spożywczym pracy drogeria apteką też musiał być otwarta i wówczas w pozostałych sklepach, które zgodnie z wytycznymi rządu powinny być zamknięte były prowadzone np. prace remontowe modernizacja, ale większości sklepy służył jako mi cenę do obsługujących zamówienia online, czyli najemcy supportowali się towarem, który w, którym mieli w sklepach i sprzedawali, obsługując zamówienia składane przez internet dużo najemców inwestowało też w tych obie przypada duża grupa modowa, którym mówiliśmy zainwestowała i wprowadziła metki elektroniczne, które umożliwiają np. w czasie rzeczywistym można śledzić dostępność towaru i pozwalało np. lepiej kontrolować przepływy między magazynem salonami dzięki czemu szybciej dokładniej odpowiada się już na potrzeby klienta, czyli inwestowało w technologie i projekty, które wspierały sprzedaż wielokanałowa, bo między czasie sklepy były tradycyjne zamknięte, ale rozwijała się np. sprzedaż dań z różnymi opcjami wystawy no właśnie do teraz przed otwarciem myślą panie, że będzie energia, więc tak się uda mu wbrew w mediach synergia między online, a tą sprzedażą tradycyjną czy jedno drugie wyprze, w którym momencie czy to jednak będzie funkcjonowało sobie, tym bardziej po pandemii, gdy technologia, którą pan mówił, że firmy rozwijały to, że to będzie mogło funkcjonować razem cała branża w tym momencie widzi, że przyszłość handlu to jest wzajemne uzupełnianie się kanałów my nie odejdzie na nią sprzedażą online, a na pewno nie odejdą klienci od zakupów w sklepach tradycyjnych, gdzie zawsze po każdym lockdownie widzimy na podstawie liczby odwiedzających, że następny to odbicie i również preferowana forma sprzedaży to sprzedaż wielokanałowa, czyli to pojęciu omnichannel, które się pojawia my i wszyscy przedstawiciele branży handlowej umożliwiamy klientom poprzez wprowadzanie usług dodatkowych, czyli tzw. Click and Collect, czyli zamawiamy odbieramy w sklepie ryzykant kolekcji można zarezerwować jakieś obrońców MKS w internecie hodować sklepie między najemcami jest teraz walka o czas dostawy, który też jest kluczowy mamy obietnice zostały w przeciągu 3 godzin np. od złożenia zamówienia jak też słyszałam rekord 2 godziny również niektórzy operatorzy spożywczy prześcigają się skrócenie czasu dostawy i mimo częściowego przeniesienia się do sieci w szczególności w czasie pandemii kiedy, kiedy były wprowadzone lockdowny klienci, bazując na dotychczasowej historii on odbicia po otwarciu centrów handlowych jak po przykładach z innych krajów europejskich mają zamiar iść do galerii po tradycyjne zakupy faktycznie, że ograniczenia, które wynikły z pandemii wpłynął też ogólnie za tęsknotę za pójściem do sklepu dotknięcie tego towaru przymierzenia szybkim natychmiastowych zakupów i miejmy nadzieję, że ta no nowa normalność pozwoli umożliwi klientom, żeby te zakupy się normalnie odbywały w galeriach handlowych oczywiście zastrzegają, że raz sanitarny będzie cały czas utrzymany na bardzo wysoki poziom wyżej pewnie warto też może wspomnieć o tym, że sprzedaż internetowa rzeczywiście miała taki bardzo silne im impuls do dalszego rozwoju, ale kupowanie przez internet już tam ma nam towarzyszy od od kilku lat 2019 roku udział sprzedaży przez internet w sprzedaży detalicznej w Polsce to było około 56%, a styczeń luty zeszłego roku to jest nadal wskaźnik na poziomie 56% udziału sprzedaży internetowej sprzedaży detalicznej natomiast marzec-kwiecień, czyli pierwsze miesiące, w których mieliśmy lockdown to już jest 8 i prawie 12% c, a udziału odpowiednio, a listopad, kiedy był kolejny lockdown to jest znowu powyżej 11% natomiast w tych miesiącach, w których mogliśmy korzystać stop ograniczone, ale jednak ofertę obiektów handlowych widać, że dane udział sprzedaży internetowej spada nie spada do tego poziomu, które notowane były w styczniu 3 zlotemu natomiast tym widać zdecydowanie, że część zakupów, które realizowaliśmy w czasie lockdownu przez internet UE realizujemy winny sposób FIA stacji mamy, ale mówiły panie no i upadały duże liczby duże kwoty i zastawiają się, kto za to zapłaci za straty, które ponieść poniosły i galerie handlowe najemcy czy niestety będziemy musieli zapłacić za to my w cenach produktów o ewentualnym zapewnia takim różne dla różnych kategorii produktowych wzroście cen wydaje się, że będzie raczej decydować wysoka inflacja w marcu tego roku tym inflacja wynosiła 32% taki w kwietniu urosły jeszcze aż w kwietniu na szybki szacunek pokazuje nawet 4 trze wydaje się, że jednak tutaj bardzo inflacja niż pandemia co więcej ograniczenia w handlu zwiększyły tak naprawdę liczby promocji którą, którą oferują sklepy i jesteś moja, ale również tematem doświadczenia jako klienta jak lojalnych wielu wielu sklepów to rzeczywiście liczba ofert promocyjnych, które sieci oferowały, a w czasie pandemii się zwiększyła też należy pamiętać, że większość z nas posługuje się bardzo sprawnie smartfonem i dla klientów obiektów handlowych oznacza to tak naprawdę, że w czasie rzeczywistym będąc nawet w sklepie może sprawdzić sobie ceny danego produktu w internecie i zdecydować się, jeżeli nie jest to taki produkt, którego potrzebują FC teraz natychmiast mogą zdecydować czy zakupią go właśnie w sklepie stacjonarnym czy jednak w internecie, więc to jest na pewno sytuacja, którą należy obserwować natomiast za ewentualne korekty cen nie obwiniam, abym tylko tych ostatnich wielu miesięcy jak wg pani galerie będą wyglądały teraz już no powiedzmy po pandemii tak, bo już za chwilę będziemy szczepieni miejmy nadzieję tak wakacje czy z już nawet nie zostały w sklepach, ale o samych centrach handlowych czy prognozują pani jakieś takie znaczące zmiany coś coś z tych centrów handlowych zniknie coś nowego się pojawić one będą po prostu takie same jak przed lockdownami przed pandemią centra handlowe obiekty handlowe to jest ciągła ewolucja czy to obiekty, które powstawały w ostatnich kilku latach zdecydowanie różnią się od tych, które budowane były 20 lat temu 15 lat temu itd. my modernizacja obiektów handlowych to też takie stałe elementy tak naprawdę w rynku handlowego to ma cały czas powodować to, że dany obiekt jest atrakcyjne zarówno w oczach klientów jak i najemców w związku z tym te zmiany są, ale są one tak naprawdę zawsze związane z rynkiem handlowe na pewno będziemy pewne zmiany obserwować chociażby poprzez staże nie do końca wszyscy poradzili sobie doskonale albo średnio ze z okresem pandemii i to też taka obserwacja, którą pewnie będziemy robić w jeszcze w nadchodzących miesiącach nic nie jest jeszcze, aby wiele rzeczy jest się ostatecznych mieliśmy kilka Marek, które już nie będziemy widzieć we obiektach handlowych, ale też na ich miejsce pojawiały się nowe w 2020 roku mieliśmy 10 debiutów nowych Marek w Polsce także to jest wynik całkiem niezłe, a już 2021 roku widać było ruch i nowe marki ogłosiły już swoje wejścia do Polski czy też poszerzania polskich rodzimych grup handlowych będą też poszerzały swój portfel Marek w Polsce, a także zmianę na pewno będą widoczne, kto konkretnie obrady mogą panie rzucać nazwami czy bardziej na branżach możemy musimy skupić bardziej, że kto sobie nie da rady w tej pandemii w te marki, które wycofały z 2020 roku z Polski to jest m.in. TESKO, który chyba każdy Polak kojarzy natomiast to nie jest decyzja, która była spowodowana pandemią to nie jest to trwało wcześniej chyba już do zakładania podobne podobne problemy już wcześniejsza miała Marka Camaieu czy czy Marka Promod en które, które już problemy narastające od kilku lat po prostu dały znak sobie z o osobie z 2020 roku stąd ich już nie zobaczymy po tym, jak wrócimy po oddaniu do sklepów czy do sieci do centrów handlowych to ich już nie zobaczymy tak natomiast nie można jeszcze wyraźnie powiedzieć, jakie marki i ewentualnie upadły tylko i wyłącznie, powołując się na efekt pandemii tak może też dodała, że pandemia to taka mocniejsza rewolucja faktycznie, która przyspieszyła niektóre procesy i unaoczniła nam zmiany, które już rozpoczęły się przed lockdownem i to trzeba powiązać nie wszyscy najemcy będącego z tego czasu obronną ręką jest fakt część jeszcze walczy z utrzymaniem płynności, ale patrząc dalej to następnie też życie nie lubi próżni pojawią się możliwości dla innych pomysłów innych konceptów innych pieców zajmą miejsce ty, którzy przed pandemią mogą już mieli trudności ta pandemia po prostu tylko przyspieszyła np. mogą rozwijać się formaty typu pop-up Store, czyli tzw. sklepy tymczasowe to jest jakaś propozycja dla rozwijających się Marek, ale jest to też opcja np. sprzedaży nadwyżki towarów dla innych najemców jest jeden z pomysłów na uzupełnienie oczywiście niewynajętej powierzchni w obiektach handlowych, która może się tymczasowo też uaktywnić pojawić na czym dokładnie polega sklepy tymczasowe, dlaczego pan co powiązane jest to na pewno elastyczną konstrukcją umów, czyli to nie takie obwarowane ścisłymi zapisami, że jest możliwość np. eksponowania towarów albo, jeżeli pojawiają się w magazynie ilość towarów np. nie wiem z kolekcją wiosenną, które nie zdążył wyprzedać odpowiednio wcześniej miesiąc 2 blokadę jest to możliwe, że ten towar można sprzedawać wynająć powierzchnie po atrakcyjnych warunkach powiedzmy na ten moment i sprzedawać koniunktury po miesiącach roku zamknąć przenieść 10 rzeczy jest nowa Marka i boi się jeszcze wejść np. ten umowę długoterminową z mocnymi obostrzeniami może spróbować też wejście do galerii obiektu handlowego właśnie po jako pop-up Store, czyli wejść i sprzedawać zobaczyć jak będzie przyjęte przez klienta w tych czasach istotne jest też fakt, że zmieniły się oczekiwania klientów odnośnie zakupu zmienił się też potrzeby stąd cały czas podkreślamy, bo to również będzie rozwijało się na rynku się będzie wzrastała różnorodność dodatkowych funkcji usług, które będą dodawane będzie odczuwalny na pewno wpływ nowych technologii digitalizacji, ale takiej, która ma służyć klientowi, kto ma służyć gwarantować bezpieczne zakupy służyć wygodzie zakup, czyli idący faktycznie wszystko, żeby ułatwić proces zakupu dla każdego klienta co ważne trzeba też powiedzieć, że zmiany w branży centrów handlowych są czymś w ciągłym powiedzmy naturalnym fakt jest tak, jednakże pandemia mocno mocno przyspieszyła niektóre procesy, a poleca pani jakieś marki, które warto śledzić, które zadebiutowały w 2020 roku albo zadebiutują teraz 6maja otworzył się drugi sklep Primarka po pierwsze, otwartym w Warszawie otworzył się Poznań UE to jest wejście, które była długo oczekiwane i też myślę, że wielokrotnie komentowane, więc to na pewno Marek, które ogłosiły swoje wejście do Polski w tym roku to jest sieć drogerii na ME, którą pewnie klienci kojarzą chociażby z wyjazdów zagranicznych, a obecna naszych sąsiadów obserwować myślę, że też warto chociażby nowe koncepty grupy CCC, czyli Half państwa, czyli tak i dyskontowy na sportową markę, która się pojawia rzeczywiście myślę, że nadchodzące miesiące bardzo ciekawym okresem dla rynku handlowego jeśli zostaną nam się Szanowny panie czy jest jakiś taki limit ilości galerii handlowych w Polsce, bo przed pandemią można było odnieść wrażenie, że one się otwierają i otwierają otwierają nagle tak szybko rzucam nazwami tutaj Warszawy tak otworzyła się galeria Północna otworzyła się galeria na Młocinach i miała być przebudowywany TESKO na Ursynowie też jakąś galerię czy i ta pandemia te procesy jakoś troszeczkę przyhamuje czy będziemy mieli nadal taką ekspansję tych centrów handlowych też w czwarty chyba sobie uzmysłowić, że te obiekty handlowe, które pan nie ma na to nie są otwarte z 1 roku prawda to nie jest także w 2019 nagle w Warszawie przybyło kilka obiektów handlowych tylko one są rzeczywiście rozłożone w czasie i też to może być takie trochę złudne wrażenie, dlatego że wartości dotyczące nowej podaży powierzchni centrów handlowych w Polsce wskazują, że tak naprawdę tych metrów kwadratowych od kilku lat przybywa coraz mniej co roku, ale mówiąc to w pewnie część z nas ma w głowie, że powstawało oczy nadal powstaje sporo obiektów mniejszych i trochę o bardziej lokalnym charakterze, w których są taką mini wersją galerii handlowych dużych galerie handlowe, tyle że zamiast to jest mit 1 SEK to np. branża modowa czy sklepy modowe, a w dużych galeriach są reprezentowane przez kilkanaście różnych Marek to w takim mniejszym obiekcie tych Marek jest 12 itd. więc tego typu obiektów jest tym więcej na rynku więcej się więcej powstaje wiemy też powstają najczęściej w mniejszych miejscowościach tam, gdzie ta oferta handlowa do tej pory była raczej ograniczona, a klienci musieli się dojeżdżać stoją dalej położonych obiektów handlowych też taka niższa jednak z punktu widzenia branży handlowej niższa aktywność deweloperów na tym rynku UE tak naprawdę wynika też z tego, że rynek handlowy w Polsce jest rynkiem nasyconym już, a i tak już od od kilku lat w związku z tym wydaje się, że te duże obiekty, które miały zostać wybudowane tak naprawdę zostały już wybudowane co do planów, które część deweloper deweloperów w miała UE no to te plany są weryfikowane na działki są przed przeznaczane na inne funkcje zwykle też takie, w których jednak jakiś zasób lokali handlowo osobowych również musi być zachowane, a dla zdrowia zwykle mieszkańców często osiedli, które powstają na takich działkach czy rozwiąże niedziela bez handlu galerii nie zabiły i tym bardziej pandemia tej galerii nie zabije tak trzymają się trzymać będą mocno tak oczywiście, chociaż jest dosyć istotne, aby podkreślić, że cała branża handlowa bardzo oczywiście z przedstawicielem polskiej rady centrów handlowych zwraca się cały czas rządu za apelem o wyznaczenie nowych terminów niedziel handlowych dlaczego, ponieważ niedziele handlowe przewidziane na 22001. roku w sumie 7 sztuk 3 pierwsze już mamy stracone ze względu na czwarty ogólnopolski lockdown i pomoc państwa jest w tym aspekcie szczególnie ważne, aby wprowadzić więcej niedziel handlowych biorąc pod uwagę dramatyczną sytuację całego sektora mówiliśmy, podając liczbę na początku dla podmiotów, które wielu przypadkach znajdują się tak naprawdę na skraju bankructwa, o czym pan też dotknął temat, jaki wszyscy jak najemcy wychodzą po tym, czwartym nokdaunie tutaj znaczenie ma każdy dzień prowadzenia działalności otwartego sklepu sesję jedno 1 punkt, a drugi równie ważne jest to, że powrót niedziel handlowych ten byłby wskazany również ze względów bezpieczeństwa wtedy po prostu ruch klientów rozłoży się na większą liczbę dni biorąc pod uwagę utrzymanie wysokiego reżimu sanitarnego, który oczywiście cały czas mamy prowadzony na galeriach łącznie z tym, że jest na bieżąco monitorowana liczba odwiedzających w każdym w każdym lokalu na terenie powierzchni wspólnych w takim razie nie pozostaje nam nic innego tylko wybrać się na zakupy tak mi się wydaje moimi państwa gości Miami były panie reprezentujące firmy Savills Polska pani Wioleta Wojtczak dziękuję bardzo, dziękuję bardzo pani Marta Mikołajczyk perć dziękuję bardzo, dziękuję bardzo ja nazywam się Jakub Zieliński do usłyszenia
Zwiń «