"Bez Pana i Plebana", czyli gawędy z ludowej historii Śląska

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

, a świat podgląd Agnieszka Lichnerowicz światopoglądzie czas na 111 gawęd z ludowej historii Śląska to jest podtytuł nowej książki Dariusza z Legii, która tytuł ma znacznie bardziej intrygujący czy prowokujący czy zachęcający może bez pana i plebana autor, czyli Dariusz zalega jest państwa gościem dzień dobrem dzień dobry pozdrawiam państwa z parku Śląskiego o to proszę powiedzieć, że ptaki słychać no na tym polega park w wydanym po nie będę tego small Talks efekt Rozwiń » kontynuowała przejdźmy do rzeczy, ale jeszcze na początek kilka formalności oczywiście powinnam przedstawić gościa szerzej możecie państwo znacie jako autora innej książki albo filmu książki w każdym razie szans zbuntowane rozmawialiśmy ani tutaj w światopoglądzie i też pewnie dlatego zdecydowaliśmy się na patronat medialny nad książką Radia TOK FM ma patronat nad książką, której będziemy rozmawiać to proszę państwa oznacza dobrą wiadomość dla państwa słuchaczy, bo kilka egzemplarzy książki do roku będziemy dla zainteresowanych mieli do prezentowania w odpowiednim momencie podam państwu adres mailowy, na które będziecie mogli pisać to wszystko dzięki uprzejmości wydawnictwa RM, które książkę Dariusza z Legii wydało jeszcze 1 formalność istotna ciekawa i związana też pewnie z pierwszym pytaniem, dlatego że książka Dariusza zaległ jest już trzecią częścią serii act w w ramach wydawnictwa RM które, jakby w szefuje Przemysław Wielgosz to jest seria ludowej historii Polski to ostatnio coraz popularniejsza na szczęście w Polsce koncepcja opowiadania historii czy jej interpretowania, a co przy świecach panu to znaczy siedział pan w tych archiwach te anegdoty historie gawędy wygrzebywał jakiś gazet książek itd. po co no właśnie po co zajmować historią to jest pierwsza rzecz ten można bardziej ludową no ja myślę, że to jest wbrew pozorom jednak bardzo ważnym, bo jeżeli historie ograniczymy tylko do suchych faktów do samych dat to nie jest nic ciekawego szczerze mówiąc natomiast, jeżeli patrzymy jakoś na pewne procesy społeczne, jeżeli patrzymy na historię z punktu widzenia ludu tych klas ludowych no to robił ciekawi my na Śląsku tak w Polsce powiedzmy panuje przekonanie już jesteśmy z synami szlachty wszyscy mieliśmy dworki szlacheckie tak samo tutaj na Śląsku mieliśmy z kolei coś takiego, że była fascynacja, że my wszyscy praw jesteśmy pod pochodzimy od arystokracji przemysłowej, a tutaj jest właśnie chcę trochę inaczej pokazać chce pokazać nie tylko tych Ślązaków Śląski robotników chłopów kojarzony właśnie Ber ci kie np. Kasza w wodzie Onko i klub okiem tylko chce pokazać, że oni też potrafili stawiać czoła przeciwnościom losu potrafili się buntować organizować i ja nie skończy to wzięło, ale rzeczywiście było takie przekonanie, że część Ślązacy to taki po to, potulny ludek i to przewija się i historiografii niemieckiej historiografii polskiej, że właśnie na Śląsku tuż nic nie działo, że ci ludzie rzeczywiście byli spokojni strajkowali oni walczyli tymczasem okazuje się, że wcale aż tak aż tak nie było mieliśmy tu wielkie fale strajków mieliśmy organizacje robotnicze i to bardzo bardzo radykalne i to się budowa właśnie tej historii i też, że wychodzimy poza kolejne to jest oczywiście wydaje mi się postawią taką tezę szczególnie ciekawa książka dla mieszkańców Śląska właśnie, którzy kojarzą bardziej choćby geografię czy mają historię rodzinną związaną z tym regionem, ale zapewniam państwa to niezwykle ciekawe i jakoś może nawet obowiązkowe dla wszystkich z nas, a ja czytałam to czas oczywiście rocznicy różnych uroczystości wspomnień tzw. trzeciego powstania Śląskiego, więc rozumiem, że ta książka też z takim buntem przeciw interpretacji narracji totalnie podporządkowanej tej polskości to znaczy temu tej tęsknocie Śląska za polskością, która chyba coraz trudniej wygłaszać taką manipulację takim się wydaje taką prostą opowieść ale, że to jest też jaki, jakby odrzucenie tej interpretacji narodowej w opowiadaniu historii bardziej myślę, że tak samo Śląski jak ziemia powiedzmy polskojęzyczne na początku dwudziestego wieku nie był, którzy dopiero zaczęły formować jakieś kwestie narodom tak i myślę, że poczucie jakieś poczucie narodowe jak takie bardzo mocna naprawdę obejmowała mniejszość społeczeństwa Śląskiego tak samo jak społeczeństwo powiedzmy w Kongresówce czy w Galicji tu oczywiście w czasie powstań śląskich należało się jako zadeklarować narodową, ale nawet mimo tego, jeżeli weźmie pod uwagę udział w powstaniach śląskich no to to jest jednak tylko część mieszkańców tego regionu brał udział w tych walkach 40 000 maksymalnie 40 000 Ślązaków zaangażowany, gdy tymczasem robotników samych na Górnym Śląsku było 300 000 miasto już widać tę skalę powiedzmy tego problemu, a z drugiej strony myślę, że też trzeba sobie uświadomić, że coś innego czy propolski Ślązacy, którzy walczyli o powstaniach oni mieli inną wizję Polski niż to niż powiedzmy inteligent z Krakowa tak to zupełnie treść Polska hasło Polska coś zupełnie dla nich innego znaczył to znaczy bardziej było nacechowane kwestiami socjalnymi społecznymi, więc nie były takie uniesienia pięknoduchów tylko było wprost powiedziane są na to nawet w prasie powstańcze było, że my tutaj walczymy przeciwko tym kapitalistą, że my tu się domagamy demokratyzacji władz lokalnych, więc jest pełno tego śladów tej historii Śląskiej, które warto wyciągnąć właśnie to jest rzeczywiście jak przepraszam cię nie, bo chciał powiedzieć, że to to PiS nawet we wstępie, że często te bunty anty feudalne potem były przy interpretowaniu jakąś bunty antyniemieckie, czyli ta motywacja wiadomo, że nigdy nie jest prosta, ale czy często bardziej taka socjalna społeczna ekonomiczna była potem re interpretowana przez polską historię Graf jako taka narodowa patriotyczna no ja jestem teraz w miejscu, gdzie właśnie premier Morawiecki posadził dąb by okazji powstań śląskich 10m 7 miast będących jeszcze mały, ale to właśnie całe te uroczystości, które były z okazji trzeciego powstania pokazują dalej tę dominację narracji to nawet niejaki stan polskiej warszawski jest po prostu z punktu widzenia warszawskich polityków, którzy tu się chcą pokazać no i wymyślają sobie bajeczki na właśnie myślę, że ta historia bez tego dużo ciekawsze, a na ile właśnie twoja historia jest ta książka IT Ewę na nie jako prace archeologiczne związane z wykupywaniem tych historii na ile ona też jest potrzebna mieszkańcom tego regionu no bo mam wrażenie że, a może to jest tylko wrażenie z oddali może ta dyskusja refleksja nad tożsamością śląską jak Kol wiek, kto ją interpretuje łączy z polskością czy, deklarując dzielność czy w ogóle nie uznaje tego zasad tożsamość narodową, bo to bardzo różne są postawy najlepsza książka jest właśnie też chciałby, żeby była głosem liczyć na to, że wpływ na tę dyskusję, dlaczego no oczywiście, że liczę na to na udział w tej dyskusji, ponieważ dotychczas jednak mówienie o historii Śląska sprowadzał takich konfliktów zwykle Narodowego, czyli Polski punkt widzenia i niemiecki punkt widzenia szarości za to zazwyczaj tam nie pokazywano poza tym nie pokazywano tego jednak tła na klasowego tak powiem tak dobrze stąd dopisana Pleban no właśnie to przejdźmy do rzeczy oczywiście przypomniał, że to słynne zawołanie Zofii Daszyńskiego chińskiej prasie nie dostaje prawa zdobywa walce mam wrażenie, że to też jest opowieść o tym Moska strajkach krwawo tłumionych, ale też zwycięskich choćby ten, któremu da by, w którego uczestnikom udało się wywalczyć 10 godzinne jeszcze wówczas dzień pracy ruch bunty rewolucje niski ruchy socjalistyczne to wszystko w tej książce jest to może pozwolić sobie po prostu poprosić, żeby przytoczył ulubionego swojego bohatera tych opowieści, a ja potem zwrócę uwagę na mojego moją no moją ulubioną postacią jest Agnes 2 dni o moja babka oraz Gliwic na 5 z tych też chcieliby to jest naprawdę zasługuje na serial Netflixa jak historia tej kobiety, ale taki właśnie mamy o wiele więcej, bo rzeczywiście Dorota Kurzyńska, ale też działaczy August Winter, który niestety zmarł dość tragicznie trzeba to ski, więc są takie są np. History komunistów, którzy brali udział wcześniej walczyli w Legionach polskich, a potem tysiące osiemnasty 19 rok zostawali komunikat z komunistami to pytanie, dlaczego o wrócimy beza za chwilę do tej rozmowy jak komuś jeszcze powiem, że Agnes Wapnicy dumna Agnes z Gliwic to jest tytuł gawędy nr 13 właśnie o Agnes była ikoną ruchu robotniczego w Berlinie krytykowała hipokryzję kościoła postać zdecydowanie Warta przypomnienia pisze Dariusz zalega to jest bardzo, bo to są niedługi gawędy przez to dzięki temu ma jest ich aż 111, ale dziś to niezwykle dramatyczne, ale też takie ciekawe bogate doświadczenie zwroty akcji życie wrócimy do rozmowy z Dariuszem zaległą o jego książce bez pana i plebana może czas się na tym tytule też na chwilę skupić przypomnę też będziemy dla państwa kilka egzemplarzy tej książki wracamy za kilka minut, a świat podgląd Agnieszka Lichnerowicz przede mną cały czas książka bez pana i plebana z serii ludowa historia Polski, którą wydało wydawnictwo RM radiu TOK FM ma patronat nad tą książką i też z racji tego dzięki uprzejmości wydawnictwa dla państwa kilka egzemplarzy pierwsze maile już przychodzą, ale ja chciała poprosić państwa, żebyście pisali na adres dla was małpa TOK kropkę FM właśnie na ten adres, jeżeli będziecie zainteresowani książką autor da autor Dariusz zalega cały czas z państwa gościem dzień dobry jeszcze raz witam ponownie nam, że maile są Warszawy również więc, bo jak się słucha Dariusza z Legii Dariusz zalega ma swego rodzaju chyba taki resentyment ani my to nazwać dobrze, ale będzie poczucie, że rzeczywiście Warszawa i doświadczenie narzuca swoje doświadczenie swoje interpretacje tak całemu krajowi tak można chyba powiedzieć nie powiem że, że nie podzielam no takie odczucie rzeczywiście można mieć natomiast to jednak widać troszeczkę historii, gdzie jednak koncentrujemy na tym co się dzieje w samej stolicy myśli są okulary warszawskie to przejdźmy do pana i plebana chciałbym może, gdybyś mógł opowiedzieć słuchaczom wydaje mi się, że w tej książce w tych spośród tych 1111 gawęd wiele to są opowieści o ludziach jakich takie krótkie, chociaż notki biodra na dłuższe notki biograficzne przypomnienie niezwykle ciekawych zaangażowanych ludzi w politykę w związki zawodowe aktywność polityczną społeczną biblioteki wydawanie gazet nie są ludzie którzy, którym postawiono potem pomniki, ale zwraca też momentu historycznego właśnie tego regionu tak niezwykle wielokulturowego czy właśnie na na starciu tych płyt tektonicznych różnych potem żywiołów narodowych po prostu były to to bardzo burzliwe losy przez to niezwykle ciekawe, ale myślałam, że mógłby słuchaczom opowiedzieć, bo wydaje mi się, że to jest może być bardzo inspirujące 400 ponad lat później, czyli dziś historii kadłuba wolnego z początku siedemnastego wieku, o czym dla siebie sektory, gdyż mówią krótko wprowadzi powiedz, dlaczego wydać się na tle interesujące ją do książki zmieściła jest po pierwsze, dlatego, że to jest najdłużej działająca spółdzielnia praktycznie Europie właśnie w kadłubie wielkim poza tym jest to jedna z nielicznych przypadków, kiedy chłopom udało się wykupić pańszczyzny i poddaństwa, ale co więcej nie nie było także podzieli się tym majątkiem kupionym, ale utrzymali tę strukturę wspólnotową miasto rzeczywiście ewenement na skalę europejską, ale też z drugiej strony pokazuje, jaki potencjał jednak był tej ludności chłopskiej, gdyby nie doszło do procesu wracał do realizacji niestety to jeszcze więcej opowie o niej, ale tutaj właśnie to jest też bardzo ciekawe też zjawisko takie, że mamy na Śląsku bardzo duży też potencjał buntów Chłopskich to jest w ogóle zapomniana historia przez tego się przetaczały bunty chłopskie czasami miały inspiracje religijną są podejrzenia, że np. 1 taki błąd był właśnie inspirowany przez pana baptystów, więc z tego wywodziły cały też nurt potem z górnictwa Śląskiego więc, gdzie ostatni zbójnicy właściwie już tacy porządni rabusie Noto skończyli dwudziestym wieku słynny PiS Julka np. więc takie historie masa tylko trzeba po prostu poukładać w układach jakoś inaczej te klocki trzeba docenić, że te historie mogą być ciekawe, bo np. w PRL-u rząd opisano tego typu sprawach tylko TOZ jest Marian dogmatycznie i często trudno niestety, a moim zdaniem da się zrobić, żeby historia była sekcji była ciekawa tak jest ojca zresztą ja bym przy tym ja myślę, gdy przy pogrzebała przy tym kadłubie, bo nie wiem czy wysłać doceniają jak bardzo to jest rewolucyjna historia tak naprawdę to znaczy właśnie chłopów, którzy wykupili się tak z tej pracy pańszczyźnianej dali radę i jak długo tak nie więcej niż 30 stanie z pamięci odtworzyć tworzyli tego rodzaju tom spółdzielnie czy kolektywnie opiekowali się tym swoim mają istnieje to teraz, a do teraz istnieje coś o nazwach jako wspólnota lasów drobno Włościańskiej czy coś miałaby znacjonalizowana w PRL-u jako mienie poniemieckie miał być znacjonalizowane w czasach hitlerowskich, ale udało się przetrwać, więc jest najdłużej działająca tego typu struktura ta mówi Europie bardzo ciekawe komu być postawię pomnik, a ja nie lubi stawiać pomników nie nie pomniki to jest, bo potem się obala pomniki to może nie jest takie ciekawe dla mnie np. zjawisko tym domu robotniczego, który tam właśnie dużo pisze, które są też ewenementem dla mnie, bo przez cały Śląsk Cieszyński był u upstrzone tymi domami robotniczymi ludzie sami budowali sami chcieli mieć swoje miejsce na spotkania swojego powody swojej czytelnie, więc okazać taki świat kod kulturowy się zaczął tworzyć i od pomników lepsze są domy robotnicze moim zdaniem na dziś też na dziś na dziś na dziś też no dobrze przyjęta słuchać o jakimś Śląsku autor mówi pisze Górny Śląsk Górny Śląsk, który z 1 strony sięga oczywiście po Ostrowice na granicy Frytka i mistyka jest ta część, która jest już w Czechach w nowe województwo opolskie no i obejmuje sen serce województwa Śląskiego, że tak powiem na tym regionie skupia, dlaczego tylko na tym, ponieważ historia np. Dolnego Śląska jest jednak zupełnie inna tutaj jednak mamy problem z perspektywy błogosławieństwo i przekleństwo węglowe tak powiem ta niecka Węglowa, która ciągnie się od kar winy Ostrawy przez Rybnik aż po Gliwice czy Zabrze no ona wspólne działa na rozwój tej ziemi no, gdyby nie ten przemysł to może bylibyśmy tylko częścią powiedzmy wielkiego Śląska wrocławskiego natomiast, ponieważ był ten przemysł, bo to największe Zagłębie przemysłowe w Europie środkowej no jasne, że to odcisnęło swoje piętno na tej ziemi na tym społeczeństwie i co więcej dochodziło procesów modernizacyjnych, które były normalne tego typu społeczeństwach ja pamiętam ostatnio znalazłem jakiś taki dokument spółki Brackiej taka ubezpieczania 20 stron instrukcji z końca dziewiętnastego wieku ten robotnik musiał przeczytać ze zrozumieniem i to jest właśnie kapitalna jak wejście w ten świat przemysłowy od razu jednak zmienia pewne nawyki uczy wymusza oczywiście po testach dyscyplina w latach pięćdziesiątych, kiedy w brakowało rąk do pracy w kopalniach czy jest to 800 000 ludzi do kopalń tylko o to, żeby nie został 80 000 no ludzie postanie otrzymali jak przyjeżdżali z powiedzmy z regionu w jakiś wiejskich polskim no to wchodzi do zupełnie innego świata to jest często bardzo duży przeskok ciekawa jest też opowieść o nie wie jak to odmienić zjawisku z niemiecka albo tak mi się kojarzy nazywanego osób w lód, czyli ma gdzieś to było ile to prawie 100 lat od połowy dziewiętnastego wieku do 3009. roku w czasie, którego zarówno z górnego i Dolnego Śląska wyjechało 1 000 000 osób wyjechali za chlebem co oczywiście sprzeczne z takim naszym instynktowne rozumieniem żoną Śląski jednak właśnie już szczególnie w czasie tej epoki przemysłowej, kiedy surowce zaczęły szczególnie dużo znaczyć kojarzy nam się jednak z jakimś no może bogactwem bo, bo wiemy, że byli ci, którzy korzystali z nadwyżek ci, którzy pracowali na tę nadwyżki z 3, dlaczego wyjeżdżali znaczy po pierwsze to jest oczywiście kwestia tego, że wielkie nierówności płacowe, że Zagłębie przemysłowe Śląsk miał najniższe pensje spośród szóstki zagłębi przemysłowych Niemiec potem tylko wyprzedziliśmy wałbrzyskie z drugiej strony infrastruktura w Zagłębiu Ruhry oczywiście była o wiele lepsza kwestie mieszkalnictwa kwestia nawet uprawnień pracowniczych było o wiele lepiej rozwinięte na właśnie w zachodnich Niemczech i zresztą tutaj też taki ciekawostka wszyscy, bo ja jestem rolnikiem tego, że każdy region w Polsce powinien swoją ludową historię i teraz właśnie ciekawostka czy słyszałaś o górnikach z Wielkopolski ja jestem z takiej rodziny trochę no właśnie ci, którzy pojechali właśnie do festiwali i potem wysłali do Poznania pieniążki z tej wezwali i potem właśnie z tych pieniążków powstawały wszystkie kasy samopomocowe, które się tam potem szczyciły szczyciła Wielkopolska jest tu jest pełno takich właśnie różnych zakrętów historii, które warte są przypomnienia to jeszcze krótko od słuchacza pytanie co łączy czy zespołem hańba czy będziecie artystycznie kolaborował z chce przyjaciele, a więc nadajemy na podobnych myślę, że nadajemy na podobnych falach tylko, że oni w muzyce, a ja w tym słowie pisanym Dariusz zalega autor książki bez pana plebana był państwa gościem Radia TOK FM ma patronat nad tą książką nad tymi 111 gawędami ludowej historii Śląska proszę pisać, jeżeli zainteresowała państwa ta książka adres dla was małpa TOK kropkę FM albo po prostu w drodze kupna cha ją nabyć dzięki uprzejmości wydawnictwa kilka egzemplarzy dla państwa Zwiń «

"Bez Pana i Plebana", czyli gawędy z ludowej historii Śląska

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

Europejskie ciepłe kluski - Poranny przegląd prasy Jana Wróbla

Mniejsze parówki, napompowane paczki chipsów, cieńszy papier toaletowy - w najlepsze trwa masowe mydlenie oczu konsumentom

Przegląd prasy ekonomicznej

"Polskiej armii sprzęt jest potrzebny, ale pod warunkiem, że mamy na to pieniądze"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL