Jak uzależnia się mózg? I jak neuropsychologia pomaga w terapii uzależnień?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

do wysłuchania podcastu zaprasza ośrodek terapii uzależnień Neffos wojnie dzień dobry przy mikrofonie Zuzanna Piechowicz to jest kolejna rozmowa z cyklu rozmów o uzależnieniach w tym odcinku podcastu moim gościem jest prof. Mateusz gola z Instytutu psychologii Polskiej Akademii Nauk prof. Kola zajmuje się badaniem tego w jaki sposób uzależnia się mózg stworzył m.in. aplikację Nałogometr o tym jak uzależnia się mózg jak tę wiedzę możemy wykorzystać, że wsparciu w leczeniu Rozwiń » osób uzależnionych już teraz zapraszam życie znało Guya rozmowy Zuzanny Piechowicz panie profesorze czy coś w naszym mózgu naszych mózgach naszym muzykowi jak pewnie pan powiedział i daje odpowiedź na pytanie, dlaczego 1 osoba uzależni się od różnych zachowań od substancji psychoaktywnych, a druga osoba korzysta z tych samych środków korzysta z tych samych zachowań i nie uzależnia się z nich będą te fascynujące pytania rzeczywiście w ciągu ostatnich lat coraz więcej mamy różnego rodzaju odpowiedzi na nie wiemy już dzisiaj, że uzależnienie to przewlekła choroba mózgu no wiemy też muzykę to jest nasz rząd, który odpowiada również za naszą psychikę no, a czynniki, które sprzyjają uzależnieniu się to są zarówno czynniki takie euro na leczenie na zależne od tego jak ten mózg funkcjonuje jak połączenia w tym mózg działają jak reaguje na różne rzeczy, jakie psychologiczne, a czy to jak przeżywamy nasze codzienne życie, ale również i genetyczne, a na 1 takich najlepszych wskaźników tego czy ktoś będzie podatny na uzależnienie czy nie jest ten czynnik genetyczny, czyli po prostu proste pytanie czy ktoś się w mojej najbliższej rodzinie jeden z rodziców dwojga swoich rodziców może i dziadkowie byli od czegoś uzależnieni jeśli mamy tę sytuację taką obydwoje rodzice byli, zaczynając ten czynnik genetyczny prawdopodobnie występuje co znaczy on będzie aktywnym natomiast ryzyko uzależnienia się jest większe, a na naszych badaniach w badaniach mózgu, które prowadzimy widzimy również takie zmiany strukturalne, czyli to jak ten mózg wyglądam jeśli spojrzymy sobie na osoby z różnymi uzależnieniami np. w zeszłym roku porównywaliśmy osoby uzależnione od alkoholu z osobami uzależnionymi od hazardu i osobami problematyczne korzystającym z pornografii tak w sposób nałogowy i porównywaliśmy te 3 grupy między sobą oraz między osobami kontrolnymi bez żadnych uzależnień i tak np. mogliśmy zaobserwować, że wszystkie 3 grupy osób z uzależnieniami miały trochę mniej tych neuronów tych substancji szarej pewnych obszarach kory czołowej odpowiadający za taką kontrolę zachowania długoterminowe planowanie odraczanie gratyfikacji możliwość poczekania na nagrody tam też za sobą było mniej ma też od lat wiele grupy pokazuje również nasza, że poza tymi zmianami strukturalnymi również mózg zmienia się jego sposób funkcjonowania już w drodze rozwoju uzależnienia i ten mózg staje się coraz bardziej podatny na różnego rodzaju wyzwalacze takie wskazówki, które po prostu wręcz powodują taki głód nałogowy chęć sięgnięcia po te substancje, które jesteśmy uzależnieni od jakieś zachowanie, która jest naszą nałogowych zachowań czy to znaczy, że są osoby, którym uzależnienie grozi to zależy też ulubiona odpowiedź psychologów tak, ale chyba naukowców w ogóle, bo światy skomplikowanym i jeśli chodzi o uzależnienia to różne zachowania i różne substancje mają różny potencjał uzależniający, a jednym z takich najmocniej uzależniających substancji jest heroina, a różnego rodzaju, kiedy tak jest np. mocne środki przeciwbólowe morfina i pochodne bądź przed meta amfetamina i tutaj nawet nie mając takich predyspozycji do uzależnienia przy długotrwałym zażywaniu tych substancji takie ryzyko występuje jeśli chodzi o różnego rodzaju zachowania no to wiemy np. że hazard, zwłaszcza takiej kasy będzie można wygrywać duże ilości pieniędzy np. automaty jednoręki bandyta itd. mają większy potencjał uzależniający niż np. media społecznościowe netto wszystko zależy od tego jak dana substancja, bo jak dane zachowanie jak bardzo mocno oddziaływuje na mózg, czyli w skrócie można by powiedzieć jak dużo daje nam przyjemności i takiego oczekiwania potencjalnej nagrody, a w stosunku do wysiłku, który musimy w to włożyć im ta proporcja bardzo zachwiała, czyli mniejszy wysiłek większa potencjalna nagroda im większy potencjał uzależniający, a im to jest także musimy więcej wysiłku włożyć, żeby otrzymać jakąś przyjemność np. sport, a część naprawdę namęczyć napocić, żeby czuć z tego przyjemność tym mniejszy potencjał uzależniający no i tak to tak to właśnie działa na teraz ta właściwość uzależniająca danej substancji bądź danego zachowania również wchodzi w taką interakcję, czyli wzajemne różnego rodzaju zależności jest cechami danej osoby, czyli właśnie z tymi, jakie ma geny jak ten mózg jest kształtowane jak wyglądają takie cechy mózgu jak np. możliwych do odraczania gratyfikacji kontrola poznawcza czy też cechami psychicznymi, czyli jak dobrze na świat radzimy sobie różnego rodzaju trudnymi emocjami czy mamy raczej tendencję rozwiązywać problemy czy od nich uciekać czy też kompetencje społeczne jak łatwo nam poprosić o pomoc w sytuacji, kiedy jest nam trudno je osoby z mniejszymi kompetencjami będą miały tendencję większą jej też ryzyko będzie większy, żeby uciekać różnego rodzaju rzeczy zachowania czy substancje my też wtedy ryzyko uzależnienia jest większa te wszystkie kompetencje można ćwiczyć i osoby uzależnione czuje podczas terapii, ale zastanawiam się czy wiedzą umysłu czy badania na temat pierwszej daje odpowiedź krótszą drogę od skuteczniejsze sposoby na to jak wychodzić z uzależnienia, jakie kontrolować, a tak jak najbardziej ta wiedza o mózgu daje nam bardzo dużo różnych rozwiązań, które kiedyś problem jeszcze 50 lat temu, a nie bylibyśmy w stanie nawet pomyśleć o i tutaj takim przykładem są np. rakiem takie zastępcze substytucyjne np. osoby uzależnione od rodziny mogą dostać zamiennik w postaci metadonu np. a rodzin innych substancji, które oddziałują na te same receptory mózgu więc, jakby po to, substancja powoduje, że ta osoba nie odczuwa tego głodu i odstaw objawy odstawienne ech, natomiast nie wywołują takiego haju, więc ten człowiek jest w stanie normalnie funkcjonować, a testem bezpośredni efekt tej wiedzy na temat tego jak jak uzależnienia akurat od heroiny mnie czy tej działa na mózg i inne takie przykłady na to przykłady takich terapii właśnie najbardziej już na celowanym na konkretne mechanizmy danej osoby to cały czas jeszcze jest rzadkie i cały czas pracujemy nad skuteczniejszym wdrażaniem takich metod natomiast już tak eksperymentalne programy cie np. terapię uzależnienia od nikotyny wybiera się na ścieżkę terapii na podstawie informacji, które można zabrać ze sobą uzależnionej i algorytmów uczenia maszynowego, które dopasowują najskuteczniejszą ścieżkę terapii dla danej osoby coś podobnego próbujemy również zrobić w taki właśnie projekcie projekt młodsze i ogólnopolskie badanie nałogów a gdzie staramy się też zrozumieć jak to uzależnienie wygląda różnych osób i potencjalnie wciągu najbliższych lat móc dobierać oddziaływaniami do potrzeb danej osoby do konkretnych deficytów, ale też wzmacniać jej mocne strony i inne takie przykłady właśnie, gdzie wiedza o mózgu pozwala nam zwiększyć skuteczność terapii to są takie przykłady właśnie stosowania różnego rodzaju nowych metod te nie inwazyjna przez szkołę stymulacja mózgu czy to polem magnetycznym prądem takim niskim napięciu to nie są elektrowstrząsy testem coś takiego bardziej jak prąd, który możemy materii mieć i no są też już badania pokazujące, że to może działać natomiast do wdrożenia takich metod jest daleko spodziewam się, że one się też spotykają z dużą nieufnością ze strony osób, które mogłyby potencjalnie sekret korzystać, bo mogę się spotykać pamiętajmy, że zależy to mnie też autor w pewnym momencie dostał nagrodę Nobla, a więc skojarzenia z różnymi rodzajami różnego rodzaju stymulacją mózgu albo wpływu takiego mechanicznego na wnioski nie są są w tym najlepsza tak dosyć takie mocne tutaj porównanie pani użyła nieporównanie raczej wie pan wielu jak myślę, że bierze też wysłuchać myśli elektrowstrząsy niby bateria, ale jednak i wiemy stymulacja mózgu to jest skażeń, które przychodzi jeszcze nieraz spotkało tak to jest dobra uwaga rzeczywiście takie skażenie mogą się rodzić rzeczywiście nauka ma swoje ciemne strony, zwłaszcza początki neuronauki trzecie psychiatrii dla Bytomia z tego bardzo niestety niechlubnym przykładem natomiast w dzisiejszych czasach standardy badań standardy etyczne są bardzo rozwinięte tutaj ilość wymagań, które czas spełnić jest olbrzymia Jan, a więc to wszystko jest dosyć bezpiecznym no tym rzeczywiście takie skażenie elektrowstrząsami może budzić duże obawy natomiast w praktyce wygląda także jest stymulacja bardzo takim prądem niewielkim natężeniu i ten prąd tak naprawdę nie wywołuje żadnych takich odczuwalny efektów, a tylko lekko po prostu uaktywnia neurony także one są w stanie potem mer szybciej uczyć się różnego rodzaju nowych zachowań i inne tego rodzaju terapie takie właśnie też oparte na eksperymentalnych metodach są terapie też ze stosowaniem środków celem różnego rodzaju halucynogennych i takich np. tekę SLA Cybina, czyli te różnego rodzaju jaśniej grzybki, które są z powodzeniem stosowane eksperymentalnych terapiach uzależnień od nikotyny jak na razie on też zwiększają elastyczność mózgu i pozwalają jeszcze odpowiedniej takim etapie teraz terapeutycznym jeśli to ta sesja przygotowana z tymi środkami jeśli później odpowiednie przeżyta obecności przeszkolonego terapeuty na to też dają lepsze efekty niż tradycyjna trapy nikotyny, ale to są rzeczywiście jeszcze daleka droga do wdrożenia takich rzeczy natomiast jeśli chodzi o takie bardziej sprawdzone metody na to też wiedza na temat mózgu i tego jak ten mózg się zmienia jak funkcjonuje uzależnieniach i pozwala coraz częściej dobierać środki farmakologiczne, które mogą pomóc osobom uzależnionym może nie tyle w takiej długotrwałej i radosnej trzeźwości, ale właśnie w tych pierwszych np. miesiącach odstawienia, a tutaj też już teraz więcej na ten temat wiemy, a wiadomo, że niektóre leki są skuteczne pozwalających zmniejszyć ten głód nałogowy i przejść przez pierwsze fazy odstawiania czy to substancje czy nałogowe zachowania poruszył pan bardzo ciekawy wątek tego, że psychodeliki od atakują dobre imię, bo wymagają wielu właśnie zaburzeń psychicznych czy to depresji czy właśnie uzależnieniach czy lęku stresu pourazowego więc, więc tutaj też jest pewien renesans ja jeszcze chciał tylko zapytać pana panie profesorze tak hipotetycznie jeszcze, żeby podkreślić, że nawet te metody są bezpieczne czy jakby była taka możliwość konieczność albo taka szansa, że ryzyko sporu będzie pan czuł się być podobno pan czemu zabiegowi był właśnie w tej elektro stymulacji i jedno ja akurat testowałem masowe, bo podczas badań, które prowadziliśmy tutaj w stanach Zjednoczonych na Uniwersytet California San Diego właśnie zrobiliśmy takie próby kliniczne z zastosowaniem przez szkoły stymulacji magnetycznej, a więc też, zanim te protokoły żeśmy wdrażali do badań to zazwyczaj także też testuje oraz te rzeczy na sobie Ney z doświadczenia wiem, że była to całkowicie bezpieczne własnego doświadczenia oczywiście w takich badaniach sam pewnego rodzaju czynniki ryzyka osoby, które mają historie napadów padaczkowych nie mogą w nich brać udziału osoby, które mają różnego rodzaju implanty mogą one w głowie też jakieś płytki zastępcze czas tak dalej to też wykluczone, ale są jakieś wyjątkowe przypadki natomiast większości osób już ta terapia jest ogólnie uznaną formą terapii w lekoopornej depresji czy lekoopornych zaburzeń obsesyjne kompulsywny aktualnie też trwają badania nad tym, jakie zastosować uzależnieniach jeśli będzie skuteczna to prawda pewnie wejdzie też do użycia pewnie na początku w stanach jednoczonych, ale też niebawem w Polsce powiedział pan, że są rzeczy teraz, jeżeli chodzi o informacje dotyczące tego jak wykorzystujemy badania nad wnioskiem o wyleczeniu właśnie uzależnień i pan też stworzyć coś co myślę, że 50 lat temu może Stanisław Lem byłby w stanie wymyślić, czyli weryfikacji, która ma pomagać osobom uzależnionym Love tak stworzyłem aplikację Nałogometr razem z zespołem kredytu od im ta aplikacja po swoim z jej celem jest to, żeby wspierać osoby uzależnione, które chcą odstawiać również swojego rodzaju różnego rodzaju nałogi przede wszystkim używki i uzależnienia behawioralne i no całe by plan stojący za pracami rozwojowymi, które trwają cały czas tak naprawdę ostateczna wersja aplikacji będzie dostępna dopiero w przyszłym roku jest taki, żeby móc również przewidywać nawroty w uzależnieniach tej chwili już takie eksperymentalne wersje tej aplikacji pozwalają na dosyć skuteczne przewidywanie, a tych zwrotów także by móc odpowiednio wcześnie ostrzegać te osoby o ryzyku, ale nie tylko dostrzegać również informacji, czego to ryzyko wynika także każdy mógł odpowiednio wcześnie zadbać oto czynniki, które mogą wpłynąć na jego trzeźwość negatywnie no i często także nasz mózg kraju każdego nie tylko osoby uzależnionej jest w stanie operować tylko na ograniczonej liczby informacji w danym momencie czasu, a więc jeśli próbujemy zobaczyć przyczyny naszych zachowań często patrzymy tylko na te czynniki, które bezpośrednio przed jakimś wydarzeniem na wpływały inaczej np. jeśli ktoś miał wpadkę na uzależnieniu odpowiedzi tylko, że właśnie się zdenerwował albo zestresował w pracy albo pokucie np. z kimś bliskim nie, a natomiast często także kłócimy się denerwujemy stresujemy man nie mamy chęci sięgnięcia po używki, bo np. jesteśmy dobrze wypoczęci pani poddane aktywność fizyczną, bo dbamy również jakąś równowagę emocjonalną itd. wystarczy tylko rzutem inne czynniki zaczną się jakoś pomału sypać trochę jak w takich kostka domina, a wtedy wystarczy potem jakieś drobne wyzwalać i ta abstynencja po prostu jest mocno zagrożona i to są takie rzeczy, które nowoczesne technologie własnym smartfony smartwatche są w stanie pomóc nam monitorować tam na przy odpowiednim pokazanie tych danych użytkownikowi takiej aplikacji można zobaczyć po prostu jak jego funkcjonowania na co dzień wygląda co pomaga, a co przeszkadza, a w życiu z dala od nałogu, ale takie cele i właśnie tej tej naszej aplikacji czy z perspektywy Moskwy jest ważne albo widać różnicę tym, że dana osoba jest uzależniona od substancji psychoaktywnych o tym, że jest uzależniona od zachowań czy ten uzależniony mózg reaguje tak samo te fantastyczne pytanie czy takie pytanie, na które próbujemy odpowiedzieć od kilku lat właśnie z zespołem naukowym i projektu PN seksualność PL, gdzie badamy nałogowe zachowania seksualne i również w Polskiej Akademii Nauk ze współpracownikami z różnych innych ośrodków również patrzyliśmy nam uzależnienia od substancji i są pewne elementy wspólne to są takie elementy, które definiują generalnie to, o czym jest uzależnienie i może o nich powiem na początek, a za chwilę powiem też od różnicach, więc jeśli chodzi on cechy wspólne i uzależnień od zachowań, uzależniając substancji co przede wszystkim za takie zmiany w tym jak ten mózg funkcjonuje jako rada, jaką reaguje na otaczającą nas rzeczywistość, a 1 zmiana polega na tym, że części układu nagrody szczególnie tego układu motywującego, który odpowiada za wyrzut dopaminy, a takie elementy mózgu jak brzuszne prążkowie np. czy Kora oczodołowa one po prostu z czasem zaczynają znacznie silniej reagować na wszystko co kojarzyło nam się z naszym nałogiem i obojętnie czy to jest uzależnienie od substancji od zachowania to wszystkie wskazówki cały kontekst za każdym razem podejmowania zachowań nałogowych korzystają z danej substancji jest tam zapisywane przez struktury, a i one potem bardzo silny i bardzo szybko reagują na pojawienie się jakiegokolwiek wyzwalacza, czyli tego wszystko co nam się skarżyło czy to miejsce, w którym przeżywaliśmy albo np. korzystaliśmy z pornografii i hazardu czym innych naszych gier komputerowych czy na widok ludzi, z którymi np. sport skarżyła nam się te nasze zachowania nałogowe, a czym w sytuacjach, kiedy odczuwam podobne emocje po, których zawsze sięgaliśmy świetnego substancje takie zachowanie i tam reaktywność ona powoduje właśnie taki szybki wyrzut dopaminy dopamina odpowiada za motywację w tym przypadku motywacja do tego, żeby po raz kolejny sięgnąć podaną substancja podana zachowaniem i to jest przez osobą zarażoną odczuwane jako taki duży silny trudny do odparcia wewnętrzny przymus nazywanego w tym głodem nałogowym i często właśnie po nim następuje już bezpośrednio wpadka, bo ten mózg tak mocno motywuje żeby, żeby sięgnąć po to, to tym przedmiocie uzależnienia, ale i to jest taka zmiana, którą widać w różnych uzależnieniach dodatkowe badania uzależnień behawioralnych mi i tymi od substancji pokazują też, że pewne obszary kory czołowej właśnie ta Kora oczodołowa, która odpowiada za uczenie się różnych przyjemności, a w życiu w pewnym momencie zaczyna być nadmiernie zajęta tylko właśnie tam 1 rodzajem sztywnym rodzajem przyjemności czy naszym nałogiem i ta zdolność uczenia się do czerpania przyjemności innych rzeczy jest ograniczona dodatkowo taką cechą wspólną właśnie są te zmiany strukturalne nie wiemy tylko one są wynikiem korzystania z danej substancji czy danego zachowania, czyli efektem uzależnienia czy sam część już występujące wcześniej stanowią predyspozycje do uzależnienia te są zmiany związane z tym, że mniej substancji szarej min mniej neuronów w tych obszarach kory, która odpowiada za kontrolę zachowania to są cechy wspólne, a teraz jeśli chodzi o różnicę, bo tam długotrwałe korzystanie np. alkoholu czy metamfetaminy będzie powodowało dalsze ubytki substancji szarej neuronów w różnych obszarach mózgu dodatkowo długotrwałe korzystanie np. celem heroiny na pewno będzie powodowało zmiany procesorach opioidowych długotrwałe korzystanie z marihuany efekt tych receptora odpowiada odpowiadających kanapek Cannabis dobrych odpowiadający właśnie za te substancje, które są marihuany itd. tak dalej i tak są takie zmiany specyficzne widzimy też zmiany specyficzne uzależnieniach behawioralnych, które dotyczą po prostu już tego typowego zachowania tej danej substancji, jeżeli dobrze zrozumiała próbuje to podsumować istnieją też panie profesorze czy czy złapano, bo to co pan było powiedzieć to znaczy mechanizm uzależnienia z perspektywy EUR biologicznej jest taki sam różnię się w zależności od skutków, które ma dane uzależnienie, czyli od alkoholu ma mózg taki przed uchwałą przy długotrwałym użytkowaniu tak samo jest przez hazard na portfel czy pracoholizm na relację no dokładnie tak no też wiemy, że takie rzeczy jak np. nauka zachowania seksualne czy hazard też odciskają swe specyficzne piętno mózgów konkretnych zmianach też funkcjonalną mózg panie profesorze to jeszcze na koniec chciałem zapytać pana, bo o kurs, który można znaleźć na stronie skuteczną pomoc teatr jest bezpłatny bus jak kto może z niego skorzystać to jest głos akurat przeznaczony dla osób, które mają problemy z nałogowym korzystaniem z pornografii i ten kurs na wasze port detoks jest bezpłatny dziesięciodniowy kurs, w którym po kolei po prostu przeprowadzam osoby, które mają taki problem, a przez najważniejsze zagadnienia, które warto zwrócić uwagę jeśli mamy jakieś wątpliwości czy korzystamy z pornografii sposób nałogowe czy nie i tak wygląda także są tam krótkie filmiki zajmują około 56 minut, a po każdym z nich jest seria pytań, na które można sobie odpowiedzieć i zyskać trochę wygląda właśnie w to co się dzieje i po 10 dniach sprawdzić czy udało się ten detoks przejść oraz jakie mamy potem konkluzje i ocenić jesteśmy w grupie o użytkowników zwykłych rekreacyjnych, które nic nie grozi czy takich, którzy są jakieś grupie ryzyka może po prostu już potrzebujemy też jakieś bardziej profesjonalnej pomocy konkurs do znaczenia stronie skuteczna pomoc PL bardzo panu dziękuję doktor habilitowany na tę szkołę prof. Instytutu psychologii Polskiej Akademii Nauk zapraszamy też strona hiper seksualność TF dziękuję bardzo, dziękuję państwu i wszystkim osobom, które zmagają się z nałogami życie dużo wytrwałości nadziei, a naprawdę warto chyba każdy dzień przeżyć bez bez uzależnienia cieszyć się w pełni możliwościami, które na życie, ale się do tych słów dołączą nazywał się Zuzanna Piechowicz i usłyszy życie znało wiem rozmowy Zuzanny Piechowicz do wysłuchania podcastu zaprosił ośrodek terapii uzależnień Neffos wodzenie Zwiń «

Jak uzależnia się mózg? I jak neuropsychologia pomaga w terapii uzależnień?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŻYCIE Z NAŁOGIEM

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 16:00

Najnowsze Podcasty

Niemiecka wolta w obronie silników spalinowych [szczyt UE]

Gospodarka jest w dołku - potwierdzają to dane za luty

Dlaczego siedząc przed komputerem rzadziej mrugamy?

Przesłuchanie Borisa Johnsona - "To jest tylko kwestia czy ten upadek będzie bezwzględny i bardzo bolesny czy trochę odłożony w czasie"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL