Tłumacz między innymi. Szkice o przekładach, językach i literaturze

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry to jest program off czarek witam państwa bardzo serdecznie zapraszam na dzisiejsze spotkanie, którego bohaterem nr 1 pan prof. Jerzy Jarniewicz literaturoznawca poeta krytyk literacki i tłumacz też nie jest zupełnie bez znaczenia dla naszej dzisiejszej rozmowy Instytut anglistyki Uniwersytetu łódzkiego panie profesorze witam pana bardzo serdecznie dzień dobry państwu dziękuję panu, inspirując się do naszej dzisiejszej rozmowy sięgnąłem po książkę pana autorstwa Rozwiń » wydano 2018 roku nakładem wydawnictwa Ossolineum książka zatytułowana tłumacz m.in. szkice o przekładach językach i literaturze i wiem, że niektórzy słuchacze na grupie czy grupie dyskusyjnej Radia TOK FM na Facebooku narzekają, że z powodu programów m.in. Owczarek musieli nabyć różnego rodzaju książki albo płyty nie daj Boże no, więc Szanowni Państwo zła informacja jest taka, że jeżeli ktoś jeszcze tej książki nie czytał to myślę, że jak najszybciej powinien tę książkę przeczytać czyta się książkę doskonale, a pan prof. Jerzy Arnie Jarniewicz jest wybitnym erudytą i po prostu to jest fantastyczna podróż po świecie, który wydaje nam się światem właśnie taki powiedziałbym bardzo prostym, bo cóż to znaczy być tłumaczy, kto zna język i znajdzie wydawcę, bo nie znajdzie wydawcy to siada czyta tekst oryginału, po czym przy pomocy języka może paru słowników w trudnych momentach tłumaczy od mamy mamy to samo tylko w języku, który rozumiemy tymczasem sprawa jest bardzo skomplikowana może zacznę od deklaracji niewiary pana profesora, który pisze nie wierzy przekład literacki wiem, że to dla mnie zajmującego się przekładu od ponad 30 lat deklaracja ryzykowna wręcz kaskaderskie kwestionująca rację bytu moją i współtowarzyszy fachu powiła wszystko powtórzy im dłużej tłumaczy tym głębiej jestem przekonany, że przekład to działalność z gatunku niemożliwych, w czym rzecz pani profesor się no zabrzmiało to bardzo, a po najpierw podziękuję za te miłe rzeczy te słowa dotyczące mojej książki zawsze mi to słychać że, że takie książki są czytane i wzbudzają zainteresowanie, ale wrócę do do tej nie przykłada kości, które rzeczywiście zaczyna książką tej deklaracji nie przykłada ilości nawet nawet pozwolił sobie nazwać to moje wyznanie wiary czy wyznanie niewiary prawda jakiś jakieś credo anty credo, więc sądzę, że panie przykładają noście, która leży u podłoża działalności translator ski, którą uważam za tak naprawdę za warunek przekładu literackiego, bo chciałbym tutaj uściślić, że zajmujemy się przekładem literackim jak przykład ma wiele różnych postaci Aten, który mnie interesuje i które będziemy rozmawiać dziś to przekład literacki, więc uważam, że nie przykłada czynność jest jest warunkiem istnienia przekładu literackiego kiedyś się mówiono, że finalnie jest nie przykładali literat literatura jest nie przekłada na, a mimo to ją się przekłada taka mimo to przekład istnieje ja ja ja stawiam tezę dosyć bardzo proszę bardziej radykalnie, bo uważam, że literatura jest nie przekłada na ich dlatego ją się przekłada, a to nie przykładałem jest mobilizacją nas Czytelników, którzy za pobudzenie to nie przykłada żywnością siadamy przy komputerze czy bierzemy do ręki niektórzy z nas jeszcze długopisy ołówki i i zmagamy się z tą nie przykładali szczątek przykładali się wyzwaniem wobec wobec tłumacza wyzwaniu, które nigdy nie będzie spełnione dlatego też przekład jest nad twórczością, która nigdy nie zaspokoi naszych oczekiwań nigdy nie nie znajdziemy ostatecznie nie doczekamy się ostatecznego przekładu no przysłowiowego Hamleta co pokolenie albo nawet nawet częściej zdarza się, że dostajemy kolejne przykłady Hamleta nie znaczy to, że poprzednich przekłady są przykładami złymi tylko, że dzieło literackie i stawia opór przy próbie jakiegokolwiek przeniesienia do do do innego języka niż, po którym w, którym powstał panie przekładają się jak tak się zastanowić to chyba oczywistością prawda to 22 powodów przede wszystkim o odrębności języków ja przykładem z języka angielskiego przyglądam się głównie przykładem z języka angielskiego wydaje się, że angielszczyzna język Polski 2EURpejskie języki europejskie języki na dość bliskie sobie, ale tak tak naprawdę to to tak jakby porównać z trójką do kwadratu prawa Kwadrat i ich przełożenie tekstu, który został napisany w języku angielskim na na język Polski to jest jak nałożenie trójkąta na Kwadrat po prostu się nie da to są inne mechanizmy jak inny system język angielski jest chociażby językiem pozycyjnym, gdzie tak, gdy idzie funkcja dramatyczne słowa zależy od tego w od miejsca tego słowa w zdaniu język Polski z językiem fleksyjnym ma wiele przyrostów, które pozwalają nam bardzo swobodnie traktować np. szyk zdań tak i to co może osiągnąć twórca pisarz poeta prozaik w języku angielskim jest tym samym nie do oddania w języku polskim, bo to są inne inny mechanizm, tak więc z powodu tej nie przykłada nie przykłada ilość czy nie nie przyjechał nie przysiada równości języków no przekład jest właśnie to niemożliwością, któremu druga jeśli mogę pociągnąć bardzo proszę pań i drugich drugi powód, dla której dla, którego jestem przekonany o tym że, że przekład literacki jest jest niemożliwy, bo literatura jest takim taką działalnością literacką, która nie wyczerpuje się jakichkolwiek interpretacji tak nie nie nie w otrzymamy ostatecznej interpretacji Dziadów czy pana Tadeusza tak tak jak to w w przytaczał kiedyś i dość zabawnych zabawną scenę z powieści Davida Lodge, a chyba była powiedz zamiana jedna z jego akademickich jeśli tam pojawia się postać szalonego profesora, który obsesyjnie wierzy, że może napisać, że napisze ostateczną interpretację powieści dzień z tym taką po, których w ogóle NIK nie nie będzie zajmował interpretowanie powieści donos Otóż jest to oczywiście mrzonka to jest niemożliwe, a po drugie, nad byłoby to byłoby szaleństwo, bo to to zabiłoby literatura literatura tym właśnie żyje, że nie jest niewyczerpana interpretacyjny, że też, że te sensy nie dadzą się uchwycić w jakimkolwiek choćby genialnym czy najbardziej wszech obejmujący spojrzeniu nie przykładali literatury jest jest jej życie jest gwarantem tego, że ona ona cały czas będzie z nami i teraz nie przykłada ilość literatury czy przekład i jako niemożliwość jest tym, że jednak cały czas się z nim zmierzamy z takim poczuciem, a porażki porażki, które jest porażką szczęśliwą dla nas dla Czytelników tak każdy przykład jest porażką bo, bo no do końca tego tekstu, który tłumaczymy nie wyczerpiemy nie nie oddamy go w języku przekładu jak zawsze zostaje coś czego, czego nie oddaliśmy nie możemy oddać z wielu powodów, o których tak fragmentarycznie mówiły nawet nawet panie profesorze, gdyby to się udało, ale do tego wątku proponuje byśmy powrócili po informacjach nawet gdyby to się udało to pozostaje jeszcze coś innego, bo Otóż z pewnością zakładam, że są wśród naszych słuchaczy tacy, którzy język angielski znają i którzy np. w którymś momencie swojego życia sięgnęli po Szekspira myślą sobie, a tam tłumaczenia przeczytam Szekspira w oryginale poprzez oparcie w głowie mu za głowę mówiąc, ale w ogóle, o co chodzi, dlaczego niby ktoś z tego nie przetłumaczył z tego angielskiego, który pisał Szekspir takie wnioski, który jest w stanie zrozumieć, czyli o tłumaczeniach z naszego nasze, czyli np. z polskiego na Polski o tym 1 ze szkiców traktuje i do tego wątku powrócimy po informacjach Radia TOK FM, a informację już za kilka minut jak to informację o tej porze dziesiątej 20 pan prof. Jerzy Jarniewicz literaturoznawca poeta krytyk literacki tłumacz z Instytutu anglistyki Uniwersytetu łódzkiego opowiada swej książce o zmaganiu się z tłumaczeniem z tłumaczeniami tłumacz m.in. szkice o przekładach językach i literaturze książka ukazała się nakładem wydawnictwa Ossolineum informacje po informacjach wracamy po czasie dzisiaj w tłumaczeniu opowiada pan prof. Jerzy Jarniewicz literaturoznawca poeta krytyk literacki tłumacz z Instytutu anglistyki Uniwersytetu łódzkiego więcej znajdą państwo w książce pana profesora zatytułowanej tłumacz m.in. szkice o przekładach językach literaturze książka ukazała się nakładem wydawnictwa Ossolineum panie profesorze po służby tłumaczy polskiego na Polski, bo to kusi ich powiedziałbym krótko niepoważnie, odpowiadając bardziej poważnie próbuje zebrać argumenty argumentów jest bardzo dużo zaskoczeń może państwo naprawdę sporo argumentów i nie wiem może ten Polski podzielił argumenty takie grupy w argument logiczny może praktyczny czar i artystyczny tak by nazwał i przedstawić w skrócie argument logiczny, czyli argument w konsekwencji proszę mi powiedzieć, dlaczego nie, dlaczego nie możemy tłumaczyć Kochanowskiego na współczesną polszczyznę, dlaczego nie może przy przełożyć dzieł staropolskich na język, którym dzisiaj posługujemy na wrażliwość naszą nie tylko językowo, ale wszelako tak na realia świata, który nam jest bliski skoro tłumaczy w ten sposób chociażby Szekspira akt, tłumacząc Szekspira na Polski Szekspira, który żył szesnastym 17 wieku nie tłumaczymy go na polszczyznę 1617 wieczną tłumaczymy polszczyzny współczesną, więc jeżeli takie współcześnie nianie jest możliwe auto euro w przypadku tekstów dzieł autorów obcojęzycznych to dlaczego nie robić tego z dziełami literatury polskiej tak to byłby to byłby 0101. argument dorzuca tutaj jeszcze, że w muzyce takiego tłumaczenia dzieł dawnych zakazu takiego tłumaczenia dzieł dawnych niema kompozytorzy muzycy wracają by dzieł dawnych re interpretując je, nadając im właśnie współczesną formę tak to jest oczywiście przykład innego rodzaju, bo na obszarze muzyki rozgrywający się, ale stanowi chyba jakąś jakąś paralele, której powinniśmy się przyjrzeć prawda, jeżeli nie wiemy po podaje w tej książce przykład Morrisa Ravela prawdę który, który uwspółcześnił obrazki z wystawy Musorgskiego z stworzył stworzył ich no no nową współczesną wersję taka a, a potem zupełnie innym języku kilkadziesiąt lat później odtworzyli Musorgskiego ten jego utwór muzycy rockowi Teresy z kapeli Emerson Lake pan prawda o, choć odbywa, jakby nieustannie w muzyce literaturze żyjemy w takim dosyć dziwnym przekonaniu, że coś zostało napisane to jest święte nietykalne powinno być najlepiej zamkniętych, w jakich gablotach gdzieś w podziemiach jakieś muzeum, do którego nikt nie przychodzi niech sobie tam but chwieje nikt sobie tę pokrywa się kurzem, ale przynajmniej nie dotykane Otóż na siłę nie burzy tak tutaj przejdę do tego praktycznego argumentu, który no każe mi twierdzić, że pozwala twierdzić, że powinniśmy wracać do literatury staropolskiej ją przekładać tak na współczesność Otóż powinniśmy, bo boi się czy no spójrzmy prawdzie w oczy tak ile osób sięga do literatury staropolskiej w i czytają dla przyjemności wejdziemy do księgarni to jesteś taki po argument, który chciałbym zadać tym wszystkim, którzy się boją tego że, że nagle Kochanowski przemówi dwudziesto pierwszo wieczną polszczyzną wejdźmy do księgarni zobaczmy ile literatury polskiej jest w tej chwili w księgarniach do nabycia i aby nawet chyba zaryzykować tezę, że pan 6 rei prawda aż 6 trzyma widza ale, ale mielibyśmy pewnie trudności ze znalezieniem równie pieśnią Sobótce Kochanowskiego prawda literatura jest u nas nieobecna myśmy sobie zafundowaliśmy sobie zafundowali wielki grobowiec literatury dawnej dlatego właśnie uważamy, że to jest jakiś Święty Święty Graal, którego wokół, którego możemy jakich odprawiać na najrozmaitsze Misteria natomiast nie możemy wziąć go do naszych współczesnych rąk czy też mówiąc inaczej rząd nasz współczesny język, tak więc ten praktyczny wymiar dla mnie jest bardzo istotny, a my tym tekstom tekstom nowe życie no i myślę też są trzecim argumencie, który nazwijmy argumentem nie artystyczne estetycznym literackim, a których znaczenie wpływu nie widzę nie więcej niż, tyle że ja chciałbym usłyszeć, żeby najlepsi twórcy i Polsce współczesnej polszczyzny skonsultowali się z tymi wybitnymi twórcami dawnej polszczyzny, a właśnie żeby, żeby go do twórczości poetów dawnych zapomnianych wrócili poeci, których unijnej, których wkład już współczesną literaturę polską jest nie niekwestionowanej tak sobie marzyłem, że być może nie wiem poezję na Borowskiego mógłby przełożyć Andrzej Sosnowski czy czy poezję nierealny Stanisławskiego, która teraz jest tłumaczona na angielski z wielkim powodzeniem, a w Polsce chyba mało dostępna, żeby np. tłumaczyła w chwili Justyna Bargielska, tak więc funk takie takie takie dialogi współczesności współczesnej literatury współczesnej głosów polskich rezerw z głosami sprzed wieków tylko mogą nam mogą przynieść wielki czytelniczy pożytek i Boga przecież wskutek tego oryginalne teksty zaginęły by prawda nadal osoby zainteresowane tą literaturą będą mogły sięgać będą sięgać do tych do tych tekstów tak, ale być może nawet więcej osób będzie sięgać do tych tekstów oryginalnych zaciekawione te osoby zaciekawione tym jak one zabrzmiały w w roku 2021 i polszczyzną właśnie naszych naszych naszych czasów panie profesorze, kiedy myślimy o tłumacza to myślimy o kimś, kto jest takim trochę pomostem pomiędzy językiem oryginału czy dziełem, a odbiorcą taki pomocnik przewodnik może bardziej pan tutaj zastanawia się jak bardzo tłumaczy jest autorem albo współautorem w takie jak ja nawet przyznam jest okazja, żeby zrobić publicznie, więc przyznają, że jak się nie zastanawiam, jakie ma cechy i sądzę, że jeżeli poważnie przyjmiemy ten argument, którym zaczęliśmy naszą rozmowę, czyli do przykład literacki jest niemożliwe literatura jest nie przekłada na języki są nie z punktu no to, żeby tak, żeby przekład literacki istniał, że mógł powstawać konieczna jest twórczość koniecznej twórcze podejście tłumacza do do tłumaczą tego tekstu tak to autorstwo tłumacza jest koniecznością wypływającą z ze specyfiki swoistości tekstu literackiego chciałbym to powtórzyć bo, bo mówimy o tym kilkakrotnie, ale czy często spotykam się właśnie takimi uwagami o to jest takie takie, a arystokratyczne prawda o tym już istniejące dla tłumaczy, że tłumacz chce być chcę być autorem a, a co np. ZRM co drukarek to też sprawa druga też ma ma wpływ na ostateczną postać książki Otóż chciałbym powiedzieć, że mówiąc o autorskim charakterze autorskim, czyli twórczym charakterze tłumacza o tym, że tłumacz jest autorem nie chce go żaden sposób uszlachetnia aktor nie jest nobilitacja tylko to jest to jest diagnoza to jest diagnoza, bo przecież nie jest to nobilitacja, bo przecież autorzy tłum no są lepsi gorsi to, że kiedyś, że tłumacze autorem nie znaczy, że jest kimś lepszym tak może być autorem słabym i bywają tłumaczy, których autorami słaby napęd ale, ale trudno byłoby zrozumieć, że literatura dobra literatura literatura rzeczywiście wymagające pod wieloma względem sprawiające największą frajdę ona mogłaby powstać w innym języku inaczej niż niższe w sposób bardziej kreatywny ten niższy niż wtedy, kiedy tłumacz pozwoli sobie na i to zabrzmi prowokacyjnie ale, ale świadomie mówi o odwrócenie się od tekstu tak po to, że główna główny obowiązek, jaki spoczywa na tłumaczył to jest obowiązek nie wobec Szekspira przysłowiowego czy są po klęsce angielszczyzny, ale wobec języka, który przykłada tak tylko wobec języka, który przykładamy wobec polszczyzny mamy zobowiązania, jeżeli w ogóle może mówić o zobowiązaniach one na związek właśnie z językiem językiem, że możemy możemy o zobowiązaniu i pewnej odpowiedzialności mówić do tego wątku odpowiedzialności powrócimy po informacjach Radia TOK FM tłumacz m.in. szkice o przekładach językach literaturze książka pana prof. Jerzego Markiewicza także oni rozmawiamy, ale samej materii informacji już za kilka minut o godzinie dziesiątej 40 po informacjach wracamy po wczoraj pan prof. Jerzy Jarniewicz literaturoznawca poeta krytyk literacki tłumacz z Instytutu anglistyki Uniwersytetu łódzkiego opowiada o tłumaczeniu tłumacz m.in. szkice przekładach językach literaturze to książka pana profesora jedna z wydana przez wydawnictwo Ossolineum ma wrażenie panie profesorze, że oprócz znajomości języka i pewnie jakiś kolekcji słowników przyda się jednak przydaje się bycie poetą, ale także Osucha nie w muzyce słuchanie muzyki czy można tłumaczyć nie, słuchając muzyki panie profesorze ja sobie nie wyobrażam, ale mówi o sobie nie wyobrażam sobie, żebym mógł tłumaczyć literaturę, która jest jednak zawsze zawsze mniej lub bardziej ewidentny sposób, ale zawsze jest muzyką jest nauką rytmu jest na czytanie ma umysł i wrażliwości wyobraźni tym bez tego sztukę nie istnieje, czyli właśnie rytmem w wiem, że w czasami trudno jest tłumaczyć przy włączonej muzyce nie wiem czy tu mnie czy to też pan pyta czy tłumaczenie już tak jako taka działalność konkretna, kiedy siedzimy nad tekstem zastanawiamy się nagle przy najlepszym najlepszymi rozwiązaniami czy wtedy muzyka przeszkadza Otóż, aby bywa tak i tak w ogóle powiem powiem tutaj jest cokolwiek cokolwiek będziemy mówić o przykładzie to to jest tak jak jak ze sztuką czasami przeszkadza czasami nie przeszkadza czasami dla 1 jest jest czymś koniecznym potrzebnym dla innego nie mnie ta muzyka muzyka instrumentalna to rzeczywiście, bo przy tłumaczeniu nie mogę nie mogę słuchać jego silnego głosu taki to byłaby to byłoby kupić jazdy ale, ale ale, ale muzyki słucham tak wróćmy albo może rozpocznijmy, bo pojawił się wątek odpowiedzialności tłumacza pan pisze, że tymczasem tłumacz, który przekłada kiepską powieść, a następnie uwiarygodniają swoim nazwiskiem na karcie tytułowej podobną krytyką się nie spotyka tutaj mówimy to jest wyrwane z kontekstu zdanie dotyczące tego, jeżeli ktoś pisze kiepską powieść no to firmuje swoim nazwiskiem no to oczywiście może wpłynąć na taką osobę falę krytyki, ale tłumacz, który uwiarygadnia kiepską powieść swoim nazwiskiem jako tłumacza z krytyką się nie spotyka tak to jest zaskakujące, bo żyjemy w czasach chyba nikogo nie zaskoczy, że oczekujemy też odpowiedzialność nie tylko pisarzy, ale np. dziennikarzy prawda spikerów telewizyjnych radiowych za to co mówią złoszczą nas nie tylko tekst, który w, które podają nie tylko wymowa tego, o czym mówią ale, ale sam fakt, że się tego podejmują niż ze swoją twarzą swoim nazwiskiem firmują coś co jest dla nas nie do przyjęcia, więc u uważałbym oczekiwałbym że, że podobne nastawienie będziemy mieli do tłumaczy, że tłumacz, który przekłada książka, której wie, że jest książką sławą no po popełni jakąś niestosowność tak tak bym powiedział jeszcze jeszcze rok temu w tej chwili muszę to jednak niuansować jeśli pan pozwoli bardzo proszę jak żyjemy w konkretnych warunkach bardzo bardzo cieszy, że po mojej książce wybucha dyskusja dosyć nawet taka burzliwa dyskusja z moimi kolegami koleżankami tłumaczami cel zgodnie ze stowarzyszenia tłumaczy literatury, że nie nie dostrzegam ekonomicznego uwarunkowania zawodu tłumacza zawód tłumacza ach, nie wszystkim zapewnia zapewnia ten komfort, który miał mu, więc są tłumacze, którzy czekają na jakąkolwiek propozycję tłumaczką, bo to jest ich zawód bądź z tego żyją, bo muszą utrzymać rodzin 7 rodziny, więc weźmy pod uwagę zanim, zanim albo wybiorę to zatem pod uwagę, zanim zacznie ciskać gromy i powiem inaczej uważam, że należałoby dusz Tang dojść do takiej kondycji do takiego stanu do takiej rzeczywistości do tego świata takiego świata, w którym właśnie tłumaczy będzie miał tę możliwość wyboru tych tekstów, który gotów będzie żerować, na który gotów będzie 2 rybne, których jakość będzie gotów gwarant znaczy, gdy w teksty są tylko wydawcy kierują się trochę innymi powodami, jeżeli chodzi o wydanie tak tak tak no no tu tłum tu mamy tu mamy ten w ten konflikt między interesami rynku tak interesami, czyli znowu inwestorzy tak inwestorzy kontra architekci wydawcy kontra tłumacze na końcu jest klient, który akceptuje pani prof. Szanowni Państwo pewnie słyszeli państwo niejednokrotnie zdanie nic nie trzeba tego 2× tłumaczyć, a tymczasem dla tłumacza to właśnie wyzwanie przyznam się, że z niecierpliwością teraz czekam na tłumaczenie nowe tłumaczenie Greka Zorby, na które zgodził się pan Ireneusz Kania i przy okazji już tych państw, którzy korzystają z kalendarza poproszę o wpisanie najbliższego piątku godziny dwudziestej drugiej do kalendarza bo, bo wtedy właśnie pani Ireneusz Kania o okres Zorro będzie będzie opowiadał o zmaganiu się z tym tekstem natomiast nie trzeba tego gwarantują pęd za rzeczy nie chciałem tego 2× tłumaczyć to raczej wyzwanie dla tłumacza prawda, bo pojawiają się kolejne tłumaczenia nie zawsze wnoszące faktycznie czy niczego nowego w to jest wyzwanie to jest piękno tego co do tego zawodu tej profesji czy czy też piękno literatury tutaj nie stawiałbym takiej linii dzielącej literatury naszą literaturę obcą ale, ale przypomnę państwu, że mamy tak klasyczna powieść jak przygody Alicji w krainie czarów istnieje w polszczyźnie 14 przekłada powiedzmy, że mniej tym 7 z tych przykładów to są przykłady które, które mogłyby istnieć tak, ale nie wyobrażam sobie kogokolwiek, kto tę powieść kocha jest nas chyba milionach, żeby nie cieszył się z tego faktu, że może rozmawiać z Alicją poprzez bardzo różne wrażliwości tłumaczy poprzez bardzo różne języki obce różne polszczyzny tak, bo mówimy o przekładach na język Polski mamy mamy przykłady Alicji tak tak wybitnych tłumaczy jak Opowiedz mi nie wiem Smoczyński czy Marianowicz, czyli Jolanta Kozak, ale także przykład wybitnej wynik bliski pani profesor krakowskiej czy też ostatni przykład, który chciał, których w, których chciałbym tutaj, bo zawsze to robił za reklamowe bardzo proszę zatem, bo jest przykładem całkowicie odlotowy jeśli mogę pozwolić sobie kolonializm jest to przykład, który nosi tytuł perypetie Alicji czary teorią i anonsuje siebie ten przykład jako przykład niewiernej przekład Grzegorza Wasowskiego czternasty przekład Alicja w krainie czarów nosi tytuł perypetie Alicji na czas Vittorio jest przykładem przezabawny jest przykładem znakomitym błyskotliwych jednocześnie tak jak tłumaczy zdradę na stronie tytułowej niewiernym, bo ktoś kto by wziął oryginał przepraszam Lewisa Carrolla mógłby wejść tutaj jest stawka, jaka tutaj pojawią na tej kotem gdzieś jakieś odniesienia do do polskich realne, ale przy okazji tego tłumaczenia można by zadać pytanie, które też tak się stawia dlaczego, dlaczego tłumacze obawiają się tłumaczenia tytułów obawiają się tłumaczenia tytułu potu, bo chyba tytuł jest tą etykietką prawda utworu i i często, gdybyśmy wrócili do przedszkola do tekstu, który kilkakrotnie przekładany istnieje pod pt. właśnie serce są jądro ciemności tak też mamy 738 przekładów jądra ciemności i one wszystkie powtarzają właśnie tę frazę jądra ciemności tak tę frazę pierwszego przykładu zresztą ponoć zasugerowane przez samego Konrada wszystko powtarzają ten tytuł poza bardzo swobodnym przykłady Jacka Dukaja nie wiem czy państwo znak znają jego jego jego przekład jego adaptacji raczej jego spolszczenie nazywa spolszczenie jądra ciemności, którą nazwał zatytułował z serca ciemności, więc z 1 strony tak tłumaczy chcieliby się niechętnie z nich nie chcieli wprowadzać czytelnika w błąd tak, mówiąc że nie inaczej powinni chcieliby stracić tego czytelnika, który zafascynowany tą powieścią prawda, więc podsuwają tę powieść moim przykładzie, ale z tym samym tytułem tak, a z drugiej strony właśnie w ten sposób być może, wprowadzając panika w błąd, bo czytelnik myśli że, dostając piąte szóste sercem jądro ciemności dostaje, a ten sam tekst, który czytał no 203040 lat temu, ale są to bywa różnie ja rozumiem logikę jednych drugim mniejsze zdarzało tłumaczyć się tłumaczyć po powieści już wcześniej tłumaczone i nie jakiejś różnej ich ambicji, ale właśnie takiego poczucia obowiązku z czytelnika uważałem, że na nadal należy ten ustanowiony przez ład patrzeć innym tytułem, zwłaszcza sądzę, że tytuły zawsze były ciekawsze i bliższe bliższe oryginałowi niż panie przed panie profesorze kaj w pana karierze tłumacza do tej pory co było największym wyzwaniem słowo zdanie, z czym pan się na jej najdłużej zmagał lub najbardziej brał zabawy no w największą bestią potworem monstrum to był dzień wczoraj nad tutaj chyba nie zaskoczenie pan pani Ania ani słuchać naszych tłumaczyłem ówczesnego ojca jego powieść portret artysty w wieku młodzieńczym, ale potem też tłumaczyłem jego i jego prozę, którą pisał tuż przed powstaniem wygasłej prawdę, czyli powieści, której on, a odpuścił sobie angielską gramatykę prawie całkowicie albo ją przeorał przemienił na własne na własny obrasta ta proza, którą stronę się zmierzyły proza w sumie niewielka krótka by objętościowo wydana potem w zupełnie hotel Finna no kosztowała mnie wiele potu, ale przyznam od razu, że to jest to jest przeżycie, a no bardzo podniecające pobudzające i poczucie uczestniczenia w czymś co jest tak językowo twórcze tak szaleńca UE to umiejętność albo Boże to nie jest umiejętność nabywa wejścia w świat językowy takiego geniusza kim był Joyce, ale takie przekonanie, że w pewnym momencie jest gdzieś w jego świecie i nie tyle go tłumaczy, bo nie da się tego tłumaczyć nie da się go nawet zrozumieć, ale zaczyna się mówić do Sejmu tak zaczyna się oddychać ojcem albo inaczej też NFZ każe się do sobie mówić jak nie widzę tak to jest taki moment wielkiego, a nie chcą używać bez słów, które może nie powinny paść rano, ale takiego wielkiego pobudzenia, które mobilizuje mnie przynajmniej do konfrontacji z tak nie przykłada innymi tekstami jak późne teksty lex tłumaczy się między sobą gryzą mówią, ale kurde, jak to przetłumaczyć jako NATO przetłumaczyła beznadziejnie nie zna się czy raczej się wspierają i czy da się urodzić jeszcze parę lat temu bym powiedział, że przede wszystkim się gryzą są za zawistni zazdrośni, ale po to, byłoby chyba nie fair wobec nas tłumaczy oczywiście też gryzie BiT City krytykujemy i ładnie się odnosimy do do konkurencji prawda ale, choć wiem, że od paru lat, zwłaszcza kiedy powstało Stowarzyszenie tłumaczy literatury, których o, których wspomniałem tutaj widzę no coś innego taką budującą się tworzącą się być może albo wyłaniający się na moich oczach Solidarność tłumaczy nie tylko w kwestiach zawodowych tak, bo straszenie tłumaczy literatury w takim taką organizacją para związkową, a można wyleczyć za tłumaczenie powieści o wie pan chyba nie Zeman natychmiast pisarz dostał wschód od obywateli, ale krótko powiedzieć jak mówią o tej Solidarności ze na łamach forum tego stowarzyszenia tłumaczy podpowiadają rozwiązania tak w wspieranie się zachęca doradzają sobie tak to jest to jest dla mnie niesamowite, bo np. przekroczony została ta taka bariera takiego poczucia, że że, że inny tłumaczy konkurentem nie nie musi być w panie profesorze bardzo dziękuje tłumaczy m.in. szkice o przekładach językach literaturze książka wydana przez wydawnictwo Ossolineum, o których opowiadał jest także autorem pan prof. Jerzy Jarniewicz literaturoznawca poeta krytyk literacki tłumacz z Instytutu anglistyki Uniwersytetu łódzkiego tak się zupełnie przypadkowo Szanowni Państwo złożyło, że to akurat nie przypadkowo informacje są za chwilę jedenastej, ale zupełnie przypadkowo tato złożyło, że po informacjach państwa moim gościem będzie także tłumacz, ale wcześniej, więc będzie też tłumaczenia, ale nie tylko tłumaczeniach informację o jedenastej po informacjach wracamy Zwiń «

Tłumacz między innymi. Szkice o przekładach, językach i literaturze

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 08:00

Najnowsze Podcasty

Dzień dobry

O życiu z pasją i życiu z pasji mówi Anna Olej-Kobus

Życie świń matek w klatkach

Pogodę można skuteczniej prognozować niż politykę. OZE vs atom [energia dla klimatu]

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL