Zamach na Rafaela Leónidasa Trujillę, dyktatora Dominikany

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Maciej Zakrocki przedstawia dobry wieczór w czwartek 27maja czwartek, czyli dzisiaj czas na ciekawy fragment historii świata sięgamy ponownie do kalendarium ma akurat uwagę Małgorzaty Wólczyńskiej wydawczyni audycji nie przykuło żadne wydarzenie z przeszłości pod datą 27maja, ale dopiero 30maja 1961 roku chodzi o zamach na Rafaela Leonidasa trochę willę, czyli dyktatora Dominikany, tak więc okrągła sześćdziesiąta rocznica zamachu przypadnie w niedzielę, ale chyba Rozwiń » rzeczywiście warto tę rocznicę wyprzedzić i dzisiaj przypomnieć państwu tę obrzydliwą i okrutną postać jak twierdzi Władysław Pawlak autor książki księga zamachów od Sarajewa do Dallas trochę ile był bardziej krwawy niż Marcos Pérez Jiménez w Wenezueli miał więcej kobiet dziewiętnastowieczne teraz boliwijski Mel grają i więcej zgarnął pieniędzy niż samo zowie w Nikaragui i Battista Scooby razem wzięci rzeczywiście rządził wyspiarskiej Republiki Dominikany niczym udzielny władca jego despotyzm porównywano nawet z ekscesami szalonego rzymskiego cesarza Kaliguli represje sadyzm morderstwa tortury były codziennymi, choć nieoficjalnymi metodami sprawowania przezeń władzy przyznawał sobie zaszczyty ordery i co tylko przyszło mu do głowy jest taka anegdota z 1952 roku, kiedy prezydent Dwight Eisenhower siedzibie ONZ-etu uprzedził dyktatora, że możemy poświęcić 10 minut ten przyszedł ze swoim mistrzem ceremonii, który zaczął wymieniać wszystkie tytuły swego pana, ponieważ trwało to 10 minut amerykański prezydent stał i powiedział 10 minut minęło przykro mi audiencja dobiegła końca z drugiej strony ten XX-wiecznych Kaligula działał w konkretnym otoczeniu geograficznym i politycznym Amerykanie nieraz przymykali oczy na jego ekscesy, bo jak z kolei mówił inny prezydent Franklin Delano Roosevelt może to i łajdak, ale nasz łajdak był im potrzebny jak wielu innych tego typu gości w mundurach, którzy siali terror w Ameryce Łacińskiej skutecznie, zwalczając liczną i wpływową tam lewice jednak gdy trochę dla jak mówi młodzież przejął John Kennedy zaczął planować jego obalenie przy pomocy miejscowych spiskowców, którym Amerykanie dostarczyli broń no właśnie 30maja 1961 roku na szosie między Santo Domingo San Cristobal dyktatora zabili zamachowcy ze sprzężenia wojskowych cywilów przy wsparciu ambasady amerykańskiej dominikańskie radio podało, że oto 3001. roku ery trudzili o el Ben effector dobroczyńca ojciec odrodzonej ojczyzny Odnowiciela finansowej niepodległości najwyższy Protektor dominikańskich ludzi pracy geniusz pokoju główny Protektor kultury pierwszy wróg komunizmu generalissimus Rafael de Struk ile można zginął tragiczną śmiercią zamachu przygotowanym przez zwyrodniałych spiskowców o tej postaci o dominikanie o roli Stanów zjednoczonych w tej historii, ale o tym państwie dzisiaj 60 lat po pozbyciu się ruch ilu opowie nam dr Marcin Petelski z Instytutu amerykanistyki studiów polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego, zanim jednak pojawi się nasz gość zapraszam jeszcze państwa na subiektywny przegląd informacji dnia Maciej Zakrocki przedstawia prezydent Francji Emmanuel Macron zatwierdził nową kandydaturę na szefa muzeum lub, że od września stery w tej legendarnej placówce przejmie 50 czteroletnia Lorenz DK wybór ten jest ewenementem w długiej historii jednego z najsłynniejszych muzeów świata po raz pierwszy bowiem w muzeum zarządzać będzie kobieta to o tyle jak pisze Justyna Byczkowska na portalu Gazeta PL zatrważające, że placówka działa drobnymi przerwami już 228 lat od czasów rewolucji francuskiej i podwoje otworzyły się dla pierwszych zwiedzających jeszcze w 1700 dziewięćdziesiątym trzecim roku na 1września DHL zastąpi na stanowisku dyrektorskim Żalka Martineza, który rządził lub wręcz przez 8 lat co ciekawe jego rządy też były pod pewnym aspektem przełomowe, ale za Luwru jako zawodowy archeolog wywodzący się z Robotniczej rodziny przełamał z kolei długie pasmo historyków sztuki z arystokratycznymi korzeniami no i to ma chyba radość, bo wybór Lorenza Car, która pochodzi ze szlacheckiej rodziny pisarzy jest dyplomowana specjalistka od dziewiętnastowiecznego malarstwa oznacza powrót do tradycji właśnie tych szefów pochodzenia arystokratycznego, jakie ma plany pani dyrektor na Luwr na razie wiadomo, że planuje wydłużyć godziny działania placówki, która obecnie funkcjonuje jedynie do siedemnastej 30 chce przyciągnąć młodszą widownię podobnie zresztą jak jej poprzednik francuskie ministerstwo kultury zapewnia, że będzie chciała też lepiej pokazać dialog między sztuką starożytną i współczesnym światem powiem krótko gratulacje i powodzenia Maciej Zakrocki przedstawia, przemawiając na otwarciu specjalnego posiedzenia rady praw człowieka ONZ wysoka komisarz narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka Michelle Bachelet podkreśliła, że ataki rakietowe Hamasu na Izrael były prowadzone na oślep bez odróżnienia obiektów cywilnych wojskowych co stanowiło wyraźne naruszenie Międzynarodowego prawa humanitarnego mówiąc o izraelskich nalotach na strefy Gazy zaznaczyła z kolei, że spowodowały one śmierci obrażenia licznych cywilów i rozległe zniszczenia infrastruktury cywilnej w tym budynków mieszkalnych placówek międzynarodowych organizacji humanitarnych obiektu służby zdrowia i biur medialnych mimo zapewnień Izraela wiele z tych budynków zajmowanych przez grupy zbrojne lub były one używane do celów militarnych nie widzieliśmy dotychczas tego dowodów mówiła Basi le nie ma wątpliwości, że Izrael ma prawo do obrony swoich obywateli mieszkańców jednak Palestyńczycy również mają prawa i są to te same prawa podkreśliła wysoka komisarz, ale chyba najważniejsze w tym wystąpieniu było to zdanie, jeżeli okaże się, że izraelskie naloty na strefę Gazy nieproporcjonalnie wpływały na ludność cywilną te ataki mogą zostać uznane za zbrodnie wojenne tylko kto ma tę proporcjonalność lub brak ocenić czekamy na ciąg dalszy tej historii Maciej Zakrocki przedstawia tysiące lat po wybiciu gatunku naukowcy re in produkowali na obszar kontynentalnej Australii diabeł tasmański wpół dzikim rezerwacie urodziło się 7 młodych na razie żyją w torbach matek pytanie czy przetrwają zostali kontynentalnej Diabły zniknęły już 3000 lat temu nie wiadomo do końca, jakiego powodu naukowcy uważają, że przyczyniły się do tego stada psów dingo, ale ludzie, którzy także na Diabły polowali swoją nazwę zawdzięczają m.in. wydawanym przez siebie dźwiękom szczególnie podczas jedzenia, które przeraziły pierwszych osadników do tego stopnia, że nazwali zwierzę szczenięcia ME bez Boba słyną także zaciekłości agresji występujący obecnie wyłącznie na Tasmanii gatunek postanowiła przywrócić Australii grupa naukowców na Tasmanii wybija je rak pyska śmiertelna zakaźna choroba, która zabija zwierzę wciągu kilku miesięcy zdziesiątkowała już 90% populacji od 2006 roku aukcji Arts grupa ochrony przyrody, której szefuje Tim Faulkner przenosi zdrowe zbadane Diabły z Tasmanii do rezerwatów nowej Południowej Walii żyje ich tam już 150 pod koniec ubiegłego roku 26 z nich wypuszczono na pół dziki liczący ponad 400ha ogrodzony teren, na którym muszą sobie radzić bez żadnej pomocy człowieka fakt, że przeżyły zaczęły się rozmnaża się milowym krokiem na drodze przywracania ich australijskiej faunie, bo właśnie w torbach 2 diablice odkryto 7 jak blond Hair Makalu ekspert od diabeł tasmański grafit z Gryfic i University w Queensland powiedział, że prawdziwym testem będzie to czy małe Diabły dożyją dorosłości narażone na taki większych drapieżników no trzymamy kciuki Maciej Zakrocki przedstawia dzisiejszy cytat dnia pochodzi z dokumentu nazywanego już ultimatum, pod którym podpisało się dziewięcioro posłów do parlamentu europejskiego w tym Polski pani Róża Thun pismo dotyczy praworządności w Polsce i na Węgrzech posłowie w piśmie skierowanym do komisji europejskiej domagają się od niej podjęcia kroków w tej sprawie w przeciwnym razie grożą skierowaniem sprawy do Trybunału sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z nadchodzącym terminem 1czerwca komisja europejska powinna działać zgodnie z zasadą warunkowości w zakresie praworządności daje ona komisji nowe i niezmiernie ważne narzędzie do obrony zasad praworządności Unii Europejskiej obcięcia unijnego finansowania dla rządu kraju członkowskiego, który nie przestrzega zasady praworządności regulacja ta obowiązuje od stycznia tego roku, ale do dziś komisja jej nie wykorzystała nie wykonano nawet pierwszego kroku polegającego na wysłaniu pisemnego powiadomienia do krajów członkowskich poprosiliśmy o komentarz do tej inicjatywy prof. Piotra Bogdanowicza radcę prawnego z katedry prawa europejskiego na wydziale prawa administracji Uniwersytetu Warszawskiego europarlamentarzyści, decydując się na taki krok opierają się na przepisach prawa, a te są dość jasne to znaczy jest komisja europejska nie jest związana z wytycznymi, a więc nie musi tych wytycznych nie wydać po to, żeby rozporządzenie mogą być stosowane zgodnie z przepisami traktatu o mnie komisja nie musi czekać na wyrok Trybunału sprawiedliwości w sprawie skargi Polski i mieli Węgier na rozporządzenie i w zasadzie od 1stycznia komisja mogła już rozpocząć pracę mogła powinna, dlatego że i ustalenia zaszczytów, gdyż grudniowego 2020 roku rady europejskiej były niewiążące tak naprawdę mogło się nawet zastanawiać czy rada europejska w ogóle mogła tego rodzaju konkluzje re formować one same w sobie nie stanowiły naruszenia prawa Unii Europejskiej natomiast jeśli chodzi o środki, które służą pan parlamentowi europejskiemu, aby ewentualna skarga na bezczynność no to tutaj, która jest już nieco inaczej w 2 jest nieco inna, dlatego że parlament europejski będzie musiał wykazać, że komisja w istocie była zobowiązana do podejmowania a jakie działania zgodnie z rozporządzeniem a aby komisja rzeczywiście ma obowiązek pisemnie powiadomić państwo członkowskie, jeżeli stwierdzi, że istnieje uzasadnione powody by uznać, że te warunki dotyczące praworządności zostały normy prawnej została naruszona tak taka skarga będzie na pewno niezwykle ciekawa bardzo dziękuję, a teraz już pora na główny temat Dec Maciej Zakrocki przedstawia jest już z nami zapowiadany pan dr Marcin Petelski Instytut amerykanistyki studiów polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego dobry wieczór dobry wieczór no oczywiście dobrze zacząć może tak trochę od początku, czyli że od lokalizacji Dominikany również w kontekście skont my tu w Europie żeśmy się dowiedzieli o jej istnieniu to jest historia oczywiście kolonizacji prowadzonej przez przez Hiszpanów, ale przede wszystkim odkrycia nowego świata prawda, bo cała wyspa, która obejmuje zarówno Republikę Dominikany Jagi Haiti to jest teren odkryty przecież przez tych, którzy szukali drogi do Indii, więc można powiedzieć, że to jest jeden z tych obszarów, które bardzo szybko zostały odkryte przez Europejczyków to były obszary dość wcześnie kolonizować Ney to było, ale też podlegających wpływom bardzo różnych mocarstw europejskich stąd oczywiście różnice trwający do dziś w warstwie językowej kulturowej wreszcie techniczno takiej rasowej ono oddziałują też na życie polityczne to jest wreszcie obszar, który dziś może nam się jawić się może sama Dominika na niej o tym jeszcze dzisiaj powiemy jako ta bardziej zacofana część Ameryki Łacińskiej o tyle w tamtej pierwszej epoce po co jeszcze kolonialnej gospodarka Karaibów to był obszar no można palić przodujący, jeżeli chodzi o dynamikę rozwoju gospodarczego może właściwie bogactwo tak byśmy powiedzieli to bardziej precyzyjne ataki gromadzenie bogactwa, bo przecież wówczas jeszcze w tej epoce kolonialnej prawdziwe pieniądze przynosiło rolnictwo no i dać w obszarze mogą się rozwijać lepiej przynosi większe korzyści niż w przypadku innych kolonizować ich wówczas przez Hiszpanów czy to przez czy też Anglików obszarów, ponieważ prawdziwa cnota krytyk się nie, bo to może tylko poprosił o wspomnienie tego polskiego akcentu jeśli chodzi o historię no przynajmniej tej wyspy jako całości, a może dokładnie tej części, która właśnie dzisiaj nazywa się Haiti tak jest tak jest pamiętajmy, że to był obszar, który znajdował się pod panowaniem francuskim i tam wybuchło powstanie przeciwko władzy francuskiej, którą to, które powstaje postanowili Francuzi zdławić swą dobrą rzeczą pikanterii całej sprawie dodaje fakt, że robiły to władze Francji po obaleniu tej dynastii Burbonów prawda władze po rewolucyjne, które budowały całą tożsamość nowej Francji na idei równości na idei praw człowieka, ale te prawa człowieka nie dotyczyły oczywiście ludności zbuntowanej kolonii z drogą Napoleon miał taką koncepcję, aby w oparciu o karach i wybudować można będzie cały system ekonomiczny, sięgając jeszcze wówczas należącej do Francuzów Luizjany i te problemy związane z utrzymaniem Karaibów przekonały ostatecznie porzucić myśl o utrzymaniu, a właściwie tylko formalnie należącej do Francuzów i słabo przez nich penetrowane Luizjany i to pozwoliło zresztą Stanów zjednoczonych naj taki gwałtowny skok terytorialny, bo nam Francuzi tym Amerykanom Luizjanę od sprzedadzą, a wojsko polskie zostało już wracać do Pańskiej głównego pytania zaangażowane właśnie tłumienie ruchu niepodległościowego czy też wolnościowego, bo to też jest kwestia języka, którego używamy to znaczy czy to znaczy tożsamość narodowa wówczas chodziło po prostu wolność o to, żeby wygrać tam od Francuzów no właśnie my chcieli myśmy wtedy, żeby Francuzi wygnali z naszych terenów tych co nam rozebrali raj, ale przy okazji żeśmy próbował i jest tu mieć podobne tendencje czy dążenia winnej części świata no właśnie, bo nie wszyscy może kojarzą, że Santo Domingo czy San Domingo to jest przecież właśnie dzisiejsze dzisiejsze Haiti no dobrze i teraz powinniśmy się przenieść właściwie, do którego okresu, zanim zaczniemy mówić o tym okrutnym trochę dla 3 może jeszcze warto właśnie jakoś tak orzekł SA no właśnie tak może tak słowa powiemy o tym, bo on może być on jest właśnie reprezentantem pewnego nurtu zjawiska takiej ciągłości w polityce i to zaangażowania amerykańskiego w samej Republice Dominikany i tego przedziału dominikanie przypomnijmy że, o ile dziś jest wyraźna dysproporcja między Dominikaną i Haiti na korzyść Dominikany to wcześniej te relacje się można powiedzieć układały nieco odmiennie Dominikana była słabym krajem wyraźnie ograniczającym w kierunku Stanów zjednoczonych bywały tam środowiska polityczne, ale wręcz oczekiwał aneks jest amerykański, żeby no i wzmocnić gospodarkę tego zacofanego wielce kraju niestabilnego takiego Ross rozszerzonego wewnętrznymi problemami no, a Amerykanie mieli do Dominikany stosunek bez takiego kolonialnej dziewiętnasty wiek tam są takie epizody próby wzmacniania, choć może szczególnie normy tutaj nazwisk kolejnych polityków dominikańskich, którzy próbowaliby w jaki sposób oddziaływać ten kraj jednocześnie modernizując, ale także konsolidując władzy dość powiedzieć, że te, że ten chaos sprowokował ostatecznie Amerykanów do interwencji wojskowej bezpośredniej interwencji wojskowej dominikanie i przejęcia kontroli nad tym krajem w celu zapewnienia pewnej stabilności to to ta interwencja wojskowa dominikanie i ta okupacja, która tam ostatecznie nastąpiła ona była poprzedzona jeszcze na początku dwudziestego wieku coraz silniejszym zaangażowaniem amerykańskim w tym kraju przypomnijmy, że to jest taka epoka, kiedy właściwie za usprawiedliwione w stosunkach międzynarodowych uważano przejęcie kontroli nad jakimś mniejszym państwem w celu wyegzekwowania od niego zobowiązań finansowych Dominika takim krajem była Amerykanie po prostu przejęli kontrolę nad komorami celnymi Dominikany po to, żeby ściągać stamtąd zobowiązania finansowe, ale także by ubiec ewentualnie innych, którzy mieliby takie pretensje, bo jeśli można takie rzeczy robić znaczy, że uprawnieni są do tego także inni wierzyciele to sprawy nie załatwiało ostatecznie Amerykanie, żeby ustabilizować Dominikanę wkroczyli tam rozpoczęli bezpośrednią interwencję wojskową i okupację wyspy, która trwa rok będzie 2004. no, a w tym czasie zaczęli można powiedzieć budować państwo to by temat, którym można by uczynić przedmiotem naszej odrębnej rozmowy kiedy, kiedy oni próbowali to robić z jakim skutkiem do dzisiaj nawet obserwujemy przecież prawda to co co Amerykanie by robić na bliskim Wschodzie po interwencjach w Iraku Afganistanie było próbą jak już budowania państwa do wtedy to się przejawiało chęci zorganizowania jakiejś władzy centralnej wszystkimi struktur wojskowych siłowych tak, żeby ta władza Centralna sprawowała kontrolę nad terytorium kraju, bo to było kryterium w oparciu, o które Amerykanie mogli uznać, iż mamy do czynienia z w miarę sprawnie działającą władzą publiczną, która jest w stanie po pierwsze, zapewnić pewien rodzaj bezpieczeństwa ludności czy nie jaki takie struktury mafijne, gdzie ludność musi do lokalnych kacyków odwoływać, żeby chronić nawet takie zwykłe bezpieczeństwo swoje życia bezpieczeństwo mienia tylko istniej jakaś władza Państwowa jest ta władza Państwowa musi być oczywiście ukształtowana przez Amerykanów spolegliwi wobec nich i Maria ma trwać tak nie ma jedności Amerykanie właśnie, którzy tam sobie są i okupują ten kraj właśnie no jak to pan powiedział przejmując od kontrolę nad cłem tak chciała latami celnymi Dominikany w ten sposób chcieli zresztą odzyskać właśnie swoje pieniądze tam się kręci już w tym czasie taki facet, który ma już 257 lat właśnie niejaki trucht dla i co ją jakoś korzysta w sumie z tej obecności amerykańskiej błąd chyba wstępuje w ogóle amerykańskiej Akademii wojsko w aktach jego szkolili dlatego szkoli w ogóle ten taką strukturę, która była strukturą wojskową policyjną te armaty amerykańskie wiadomo na ogół służby utrzymania porządku wewnętrznego wojny zdarzały się między tymi państwami, ale to z realiami europejskimi jak się da porównać te armie często wstawiane są głównie przez pryzmat rządów junt wojskowych historie, które są znane głównie tam spółki owego stożka Argentyna Chile, ale też Karaiby Jon miał on miał Końskie zdrowie wywodził się z nizin społecznych mówi nieprzypadkowo o tym jego o tym jego zdrowiu to podkreślają wszyscy biografowie to robiło wrażenie na Amerykanach, bo to był taki typ może być urodzonego żołnierza dobrze zorganizowany pewny siebie ogromnej odporności fizycznej no oczywiście słuchany to, czego Amerykanie od niego oczekują i gwarantujący pełną pełen pewne podporządkowanie wobec nich wspiera wspierający się po szczeblach kariery wojskowej on odebrał wojskowe wykształcenia amerykańskie i tam na dominikanie po tym, jak oni się wycofali konsekwentnie robił karierę wojskową to to nie jest on pochodził z domów, które ktoś szczególnie dzieci nie przejmował no to przecież nie była jakaś elita społeczna on często jest taki częsty ty chyba kariery, czyli jak się już niema pomysłu na to co można zrobić, żeby gdzieś się wybić się wybiera karierę wojskową wielu ludzi tak doszło do różnych rzeczy w przeszłość może też tak jak w Polsce trochę wiele lat temu oczywiście jak ktoś miał jedenaścioro dzieci tra tu chyba w jego rodzinie, a NATO rzeczywiście trudno się wszystkimi przejmować no dokładnie tak zwłaszcza, że to niebyła rodzina bardzo zamożna, więc dzieci były puszczone samopas nie był to nie był on nie był świętoszkiem to był człowiek można powiedzieć trochę ulicy to znaczy skłonny do przemocy także wobec kobiet ciągnęły się, zanim jakiś przykre smutne obrzydliwe historie nikt tego nie zatonie poczynić do odpowiedzialności, ale też wiemy o jakich realiach rozmawiamy prawda przemoc stan była częsta i policja nieszczególnie angażował rozwiązywanie czy pośród poszukiwanie sprawców przemocy właśnie gdzieś tam na tych ulicach karaibskich miast o jak sam mądry nie był to jak to się stało, że został on jednak w końcu też generałem czy to tylko właśnie na zasadzie, że miało nie wiem poparcia Amerykanów wszyscy wiedzieli że, że w tej amerykańskiej szkole został wojskowym no bo rzeczywiście spotykam taką informację, że to wielkiego czy Bystrego umysłu był człowiek na to pytanie o to co my będziemy, jakie kompetencje są potrzebne do robienia kariery polityczno-wojskowej k popowa ma rację na pewno, że nie był typ Judyty to jest też to jest bezdyskusyjne, ale miał kompetencje, które pozwalały mu odpowiednio poruszać się po korytarzach władzy i rześki Buczek bezwzględnym to ta bezwzględność pozwalała mu na na eliminowanie przeciwników politycznych przez to nie jest także on prowadził jakąś finezyjną grę on on korzystał on kosztował przemoc w toku walki władzy doszedł tej władzy drogą takiego przewrotu po prostu obalił prezydenta będąc jedną z głównych figur w kraju mając pod kontrolą swoją wojsko i tyle tu to nie wymagał żadnych Turowa była jednak taka finezja przepraszam że, choć tak bo kiedy właśnie doszło do takiego puczu wojskowego wojskowi chcieli obalić prezydenta Wasko za on miał właściwie ruszyć na stolicę z odsieczą, żeby prezydenta by wybronić tak to prawda, że trwa tak myślę, że on ze wsparcia w sumie pojechał wybrać prezydenta zajął jego vis red to nie jest to jest sprytu, którym właśnie rozmawiamy, więc może on nie błyszczał mówiąc kolokwialnie w szkole to nie znaczy, że nie miał kompetencji pozwalających na osiągnięcie pewnych rzeczy w polityce, bo polityka może moglibyśmy długo dyskutować czy polityka prawił intelektualistów jak powiedział, że nie efekt to prawda, ale wkroczymy na niebezpieczny niebezpieczny obszar, gdzie rozpoznawali tutaj, więc zostawmy porzucił go i myślę, że drugi gapowicz powiedzmy w ten sposób, że to był, że to był człowiek który, który wykazywał się kompetencjami pozwalającymi mu na przejęcie władzy w kraju wewnętrznie podzielonym słabo zorganizowanym tam, gdzie ta przemoc czy dysponowania siłą zbrojną pozwala na przejęcie władzy możemy takich przykładów szereg znaleźć w polityce jak jest słaba struktura Państwowa to kontrola nawet części wojska pozwala na przechwycenie władzy prawda no tak gdzieś tam dalekim Iranie Reza Szach swego czasu założył nową dynastię później obali obaj kolejni to to można by mnóstwo takich przykładów przykładów podać on jednym z nich ani 1 drzwi, kiedy słyszałem taką 4 w kontekście Boliwii czy tam się zrodziło to powiedzenie to już nie pamięta, ale to mniej więcej wyglądało tak, bo to kraj, w którym chyba liczba zamachów wojskowych była wyjątkowo dużo i i mówiło się właśnie, że do urzędującego dyktatora generała dzwoni jakiś inny generał mówi np. że ma tam nie wiem 20 czołgów 10 000 żołnierzy Lesia armat no jeśli ten urzędujący prezydent mówił, że mam więcej to ten odkładał słuchawkę, a to przepraszam to zachodnie jak innym razem, a ja się okazywało, że ten urzędujący jednak ma mniej, a to przepraszam już opuszczam gabinetach to rzeczywiście trochę oczywiście, że to zbyt trafiali chowanie często dramatycznych historii, ale rozumiem, że właśnie chodzi o ten mechanizm łatwości przejmowania z chwilą, kiedy się po prostu dysponuje siłą, na którą można użyć tak i rozumiem, że właśnie w ten oto sposób Trujillo zostaje zostaje szefem, choć próbuje chyba tworzyć takie takie trochę no pozory jakiejś demokracji, bo chyba zwyciężył w wyborach Rysia zbadają będą też można się dużo akurat nie jest anegdota przecież to jest jeden z tych przykładów, gdzie było więcej głosów niż uprawnionych do głosowania prawda jest parę takich paru takich przywódców osi min swego czasu tak tak wygrywał wybory i to był on na koszty system był oczywiście Mono partyjny zbudował w nowo zbudował ciekawy państwo, bo to co jest istotą też ciekawe w ogóle tej opowieści o Rafael le ni da się czuję, że on jednocześnie konsolidował władzę budował niesłychanie brutalną dyktaturę, ale jednocześnie był modernizacji tory był reformatorem później po latach jak będzie będą obalać prawda i będzie ta emigracja Dominikańska, bo tam opozycjonistów żyli dano unikanie nie było będzie deliberować nad tym powrotem adres nad budową nowej państwowości to jego późniejszy następca Juan boczne ciekawa postać powie tak niektórzy sobie zupełnie błędnie wyobrażają, że nas ten lud powoła to powita otwartymi ramionami tak nie jest trochę o jest autentycznie kochany przez część ludności Dominikany czasem powiedzieć że, że to jest jedna z tajemnic dyktator, który jakoś zniknął nam po czystych kart podręczników zawsze piszą o terrorze i tak ten, kto czyta może zostać takim poczuciem właściwie do przekonania, że właściwie tylko, dlatego że te dyktatury opierają, a on dla umawiać studio ludzie pracy są moimi jedynymi prawdziwymi przyjaciółmi, bo prawda jest taka, że on oprócz tego filaru władzy, jaką był terror przemoc może 2 słowa o tym zaraz powiemy to zbudował też się odwołał się do zwykłych mieszkańców Dominikany do tej klasy ludowej tak nazwiemy, czyli ludności wiejskiej, bo tam przecież nie było żadnej wielkiej produkcji przemysłowej to była to kraj typowo rolniczy tylko, że on im dał on im dawał ziemię on im dawał infrastrukturę on o nich zadbał, czyli stał się patronem kim tak właśnie takiego patrona, którego ludność wiejska miała tylko na poziomie na ogół jakimś takim lokalnym prawda właściciel ziemski, który pewne gesty wyszynku trudności wykonywał ruch i był takim właścicielem ziemskim zresztą formalnie także możesz dostać do niego należało na poziomie państwa no właśnie, bo to tak trochę wygląda przez chwilę słuchałem właśnie, że nadawał im ziemia de facto, pozostając często właściciele no to to można powiedzieć, że oni w sumie zdobyli jego Niewiem na poddanym trochę jak w czasach może nie pańszczyźnianych ale, ale takie jednak kompletnej podległości wobec pana no byli tak tylko, że taka ptaki były realia społeczne tego regionu i oni nie mieli takiego poczucia że, że ta prawdziwa reforma rolna polegająca na tym, że oni zostają właścicielami ziemi to jest coś co co jest ich co jest ich przeznaczeniem do im się należy mieć poczucie, że wreszcie przed przywódca, który trzyma za twarz tych lat fundusz stów tych wielkich właścicieli ziemskich to trochę przesadzone byłoby to sprawy są dużo bardziej złożony jest bogata literatura na ten temat ale, ale oni dają takie przekonanie, że oni mają do kogo odwołać, gdy mieli poczucie krzywdy, a swoją drogą to można powiedzieć, że też ciekawostka mówiąc trochę o tej dyktaturze, że on tam publikowano takich głównych gazetach oczywiście wszystkich cen budowanych właśnie wychwalających ten reżim po były takie takie kolumny, w których można było krytykować lokalnych urzędników np. tam pisał ktoś prawda, że ten oto urzędnik złodziejem czy jest nim nie niewłaściwym czekiem na na tym miejscu tra zawsze taki ktoś tam skrytykowanie zachodzi w głowę czy ta redakcja publikowała prawdziwy Lis czy te zapowiedzi do końca potem list ukazał się z woli LFL, bo taką nazywano, czyli trochę, że prawda czy tego szefa państwa, bo tak o nim mówiono szef dobroczyńca wokół niego przez rozwinięto cały kult jednostki to też element budowania wizerunku wystarczy wspomnieć, że przecież stolica kraju została nazwana Siuda trochę się co znaczy miasto ruch Ano przemianowano po prostu miasto na imieniem szefa państwa formalnie bywał szefem państwa nie był tylko bywał był taki okres, kiedy pełnił bezpośrednio funkcje takie, kiedy powierzał ją marionetkowe przywódcy no ale on był on był twarzą można powiedzieć rozwinięto tam od jedno 1 dyplomata amerykański napisał coś takiego w 1 ze swoich tekstów, że był w wielu państwach na placówkach, ale tylko w 2 widział taki poziom zniewolenia na poziomie takiej sumy takiego zniewolenia umysłów można powiedzieć przestrzeni publicznej takie kultu jednostki w związku sowieckim dominikanie no właśnie może poza tym, że tyle dobrego panu wrócić jednak teraz jeszcze po poza tym kultem jednostki, które też nie wiem może symbolem jest chociażby to, że koronował swoją córkę na królową Andżelika pierwsza taka, że mający formę swoją swoją żonę ogłosił pisarką filozofa, mimo że podobno nie najlepiej władał piórem w ogóle no no i oczywiście się obrzydliwie bogaci mówi obrzydliwe w rozumieniu, że to straszliwe pieniądze szczególnie właśnie jak na ciągle jednak biedny kraj to tak jak innych dyktatorach mówiło ile mieli nie wiem samochodów kolekcji to w jego przypadku mówi się 2000 mundurów garnitur 10 000 krawatów itd. ale to to są powiedzmy takie odloty różnych różnych tego typu gości, którzy właśnie budują kult jednostki świątynie piramidy prawda mauzoleum, gdzie miał zostać pochowany chyba też sobie Kaszubi wybudował w tym rodzinnym San Cristobal no ale jednak też powiedzmy od tej i rzeczywiście ciemnej stronie skoro wielu ludzi uważa za 1 też zjedna z najbardziej krwawych gości, którzy w tamtym czasie, gdzie tych dyktatur w Ameryce Łacińskiej cała masa no może warto po przywołać termin, że pietruszki tak tak ta, której klei źródła jest, gdy do końca dziś i do dziś wyświetlony chodzi o to, że na pograniczu Dominikana Haiti przebywała bardzo znacząca diaspora Haitańczyków to była to była ludność wiejska to byli robotnicy rolni Dominikana potrzebowała siły roboczej taniej siły roboczej zapewniają właśnie owi Haitańczycy, którzy po prostu mieszkali i parę lat wcześniej jest trzecim roku instrukcja spotkał się z prezydentem Haiti regulowali pewne kwestie związane z granicą jest tego nie zapowiadała 3007. roku siepacze ruch i czy jego ludzie wojsko jego wojsko także część ludności cywilnej owładnięta taka zasadzone przez nacjonalistyczne nie, a wezwana przez władze no doprowadzili do trwającej dłuższy czas to był ktoś zresztą taka kumulacja trwa oczywiście parę dni od 1 tygodni rozciąga w niektórych miejscach do tzw. rzezi pietruszki chodzi o słowo Perez Silva które, które po prostu zaczęli języku hiszpańskim pietruszkę, a jest wymawiane, bo Haitańczycy mówią takim językiem kreolskim haitańskim to jest taki zaś francuski powiedzmy i oni potrafią odmawiać tego taki właściwy sposób i ja ta wymowa tego słowa miała miała być kryterium no bo pamiętajmy o tym, że ta sama sama ludność Dominikany też była niebyła czysta jeśli można tak powiedzieć biała, a tam była spora część ludności ciemnoskóre i no chodziło rozróżnienie tych, którzy są to radni, kto wymawiał sura dróżka była oznacza dzisiaj albo też mierzyć ta no właśnie maczetami to zrobili, żeby odsunąć od siebie bo gdyby to był była taka rzeź urządzona przez wojsko z jakich świat Rooney z karabinami to byłaby oczywista tak to trakty tu trochę chodziło o to, że potraktować to jak bunt ludu przeciwko tym innym Dodą to była epoka, bo mówimy 3007. roku państwa czy też epoka nacjonalizmów oni się tam wszyscy wpatrywali takie przykłady jak Mussolini trochę może Hitler i silny człowiek był był powiedzmy symbolem epoki, a w Ameryce Łacińskiej już w ogóle prawda ten ten uchylił uważa się dzisiaj po prostu chciał przejąć kontrolę nad tym terenem będącym takim pograniczem trochę wymykający się kontroli władze Dominikany jednocześnie chciał wybielić jeśli można tak powiedzieć okropne słowo ale, ale właściwie o to chodziło ludność Dominikany pikanterii całej sprawie dodaje fakt, że on sam nie był czysto biały był latem mówi, że rząd starał się ukrywać, dlatego że gość podarował droga, żeby nie było właśnie widać to jego ciemniejszej karnacji tak tak tak tak to to jest to to jest to jest przykład chyba jedyny masowego mordu przeprowadzonego przez ten reżim, ponieważ inne represje były bardzo bardzo precyzyjnie wymierzone w opozycjonistów powiedziałem wcześniej tam nie było opozycji bronią eks terminu dał jednak byśmy teraz to powiedzieli np. że w położonej na położonej obok Kubie Castro swego czasu trwała przez obalić w USA VAT z tej i został aresztowany w obrocie co zdążył wygłosić przemówienie historia mnie uniewinni prawda siedział więzieniu w dominikanie żadnego procesu nie było od głosu został uśmiercony i to natychmiast to prawdopodobnie po torturach bardzo okrutnych trochę za posuwał się nawet do tego, że eliminował przeciwników politycznych działających za granicą jemu przeszkadzał sam fakt skrytykowany i za granicą jednym z powodów, dla których zacznie się jego schyłek będzie to, że po do pod podejmie decyzję o porwaniu ze Stanów zjednoczonych 1 i ze swoich krytyków Jesúsa Linde za takiego naukowca, który tam pisał krytycznie na jego temat akademika, który został porwany przewieziony na Dominikanę tam uśmiercony i to był dla Amerykanów wspierających ruch ja ze względu na jego antykomunizm ze względu na to, że zawsze był lojalny wobec USA sygnał, że ten człowiek jest na tle odpowiedzialny na tle owładnięty no taką taką taką skłonnością do do eliminowania wszystkich wszystkiego co mu się wydaje właściwe, że może doprowadzić do kontynuacji jego rządów może doprowadzić do wybuchu rewolucji w dominikanie i Amerykanów zaczął przeszkadzać oni się zawsze brzydzi takimi ludźmi, którzy uciekają się do przemocy, ale uważali, że takie są realia powiedzmy regionu, ale on stał niebezpieczną się bali, że wybuchnie przeciwko niemu bunt, który wyniesie do władzy jakiegoś komunista słali lekarz rolnik jakiegoś tak też zimna wojna dlatego sami zaczęli myśleć o tym, że trzeba się go po prostu pozbyć już wszystkiego dopełniła próba zabicia prezydenta Wenezueli RAM-U lobby tam Kurta, który padł ofiarą zamachu bombowego zorganizowanego przez bezpiekę trochę ja ich przeżył go no ale dochodzenie wyświetlił fakt, że w uwikłana to była Dominika, dlaczego to zrobił, dlatego że ta była taka fala demokratycznych przywódców wokół jak wiadomo wszyscy dyktatorzy źle znoszą taką sytuację, kiedy idzie taka fala demokratyzacji uważany jest dla nich bezpośrednie zagrożenie się posunął do tego że, że próbował fizycznie wyeliminować by tam Kurta skutek był taki, że właściwie no podpisał na siebie wyrok w Waszyngtonie to jak wiadomo analog taka Ossa wita to właśnie próbujemy jeszcze sadzić dokładnie datach, bo to pierwsze porwanie, którym pan powiedział tego gali teza z nowego Jorku to jest pięćdziesiątym szóstym ta jest taki trochę ciasno lekkiego lekkiej odwilży tak może nabyć Stalina nie ma, ale gdzieś tam się na tym horyzoncie widzę Chruszcza który, który ma przecież w końcu o przyjeździe do Stanów zjednoczonych w pewnym momencie prawda ze swoją żoną, ale i całkiem nieźle to zaczyna wyglądać no zna już ta te to próba zamachu na prezydenta Bettencourt to jest rok sześćdziesiąty, ale tutaj znowuż chyba pojawia właśnie to zagrożenie komunistyczne w postaci Kuby, więc właśnie, dlaczego Amerykanie w takim momencie mówią trudno łobuz jest to straszny, ale pilnuje właśnie, żeby tak jak to przed podziałem między zielnika zdrowie się nie zaczęli na tych Karabach pojawiać czemu się decydują że, żeby jednak usunąć no to wszystko prawda tak byśmy spojrzeli na to chronologicznie składam 1 rzecz dopowiedzmy przy okazji tego porwania Linde za w tym porwaniu brał udziału pilot amerykańskiej bazy po prostu dla takich linii dominikańskich i żeby w toku zacierania śladów oni bezpieka dominikańskiego po prostu zabiła jeszcze sfilmowali to w ten sposób znajdziemy coś kozła ofiarnego, który się powiesił w celi twierdzą, że wcześniej sam zabitego pilota nazwiskiem mafii jest dokumentacja dyplomatycznie amerykańska w tej chwili ujawnione Amerykanie próbują się dowiedzieć co się stało z tym, jakie w końcu obywatele prawna przyznania jest jasne Górnicza wielkiej filozofii, żeby uświadomić, że skoro figuruje się takie samobójstwo w celi kogoś do tego Amerykanina rzekomo zamordował został jakiś list pożegnalny prawda w tym strasznie strzeżonym kraju daje się wiesza w celi władze Dominikany natychmiast mediom odpowiedź na wszystkie pytania ile się pojawiają sprawa jest ewidentna widzą, że mamy do czynienia z człowiekiem no ostatnio takim typem psychopaty to jest niby oczywiste, ale tam po prostu narasta problem związany z tym jego poczucie braku przewidywalny, gdy on się stanie przewidywalny i pan słusznie wskazuje na to, że on tam trzyma porządek tylko Amerykanie 60 roku myślę trochę inaczej myśli w takich kategoriach, a nie był dyktator tylko niech on będzie racjonalny, a jeżeli mamy człowieka, który rzuca opozycjonistów na pożarcie rekinom, który porywa ludzi mieszkających w stanach Zjednoczonych przy na naszym terytorium od swojego wielkiego brata uprowadza akademika go morduje dominikanie wcześniej parę lat wcześniej to i te ten typ polityka przy tego typu nastrojach, które wówczas w Ameryce Łacińskiej były pod wpływem rewolucji kubańskiej sprowadzi na nas powtórkę z Kuby, więc chodzi o to, żeby się go pozbyć i do doprowadzić do przejęcia władzy przez jakąś racjonalną umiarkowaną grupę polityczną będzie dobrze jak się uda sformować reżim demokratyczny ja wyprzedzę trochę te wydarzenia 1 rzecz bowiem jak trochę zginął to władze próbowały tytułować go syn i wtedy Kret sformułował taki zły taką słynną triadę powiedział tak mamy 3 możliwości możliwe scenariusze dominikanie po pierwsze, demokratyzacja kraju po drugie, kontynuacja reżimu ruchy, że tylko, że już synem po trzecie rewolucję na styl kas troski chcemy pierwszego, ale nie wykluczamy drugiego, dopóki nie osiągniemy pewności, że uniknęliśmy trzeciego no tak no i mamy ten 30 maja 60 tego pierwszego roku który, która to data stała się pretekstem do dzisiejszej rozmowy, bo to w końcu 60 lat temu prawie Harry no to jest zamach trochę Logi nie przy chyba nikt tego nie kryje jawnym współudziale Jania prawda ta akcja jej już Kennedy przejął odziedziczył po to jest mały, że takie prace studyjne na temat tego jak można by się pozbyć wrócić ja jej współpracowała tam z takim spiskiem, bo wiedzmy rekrutującym się z niższych oficerów, chociaż poparli go poparło go kilku wysokiej rangi oficerów w tym minister obrony okręt pozostający zresztą związkach rodzinnych studia to trochę takich Cesaria chińskich systemach tak bywa, że to pretorianie w pewnym sensie dokonali tego zamachu nie jakaś opozycja zewnętrzna tylko ludzie z wnętrza systemu dziś zasadzili na takiej autostradzie takiej szosie wezmę, którą się tam poruszał wyłącznie w towarzystwie szofera jechał po prostu spotkanie z kochanką i czekali tam na niego i doszło do doszło do wymiany ognia tam padły strzały ze strony ze strony tego szofera ochroniarza żona naprowadziły później na uczestników spisku te de także tam tam tam tam nas dziś zamachowcy spiskowcy też odnieśli obrażenia prawda no ale sam LFL, czyli szef został zabity został zabity szef zginął, ale system trwał dużą dużą rolę tutaj przy przypisać można zdecydowanie gen. Romana, czyli tego szefa szefa sił zbrojnych, który zamiast próbować aktywnie działać w tym momencie wahał się trochę tablety zawał i to wystarczyło wystarczyło, żeby taka wyjątkowo ponura postać bez Garcia opanował sytuację czy szef bezpieki, a w Hiszpanii wrócił syn Rafaela ruchu Fram FIZ i próbował sytuować władze to jest już trochę inna opowieść nie wiem czy my będziemy teraz o tym mówić, ale wtedy wtedy to był moment, kiedy no czy można powiedzieć także niezależnie od tego próbowano później sytuować władze władzy dyktator dyktatorską czy od ud może inaczej ocalić system ruch i tylko, że już synem na czele tego systemu to brak tego tyrana tego dyktatora no to jednak był początek końca to znaczy od tego momentu zaczyna się koniec systemu Brugia, choć niekoniecznie początek demokracji dla Dominikany no właśnie, bo rzeczywiście zostało nam jakieś 3 może 4 minuty, więc krótko tylko powiem, że ten syn ram FIS drugi Radamel panował wszyscy uciekli z Dominikany, aczkolwiek zachowali się bardzo rodzinnie można powiedzieć, bo ekshumowali ciało dyktatora rzeczywiście może słuchaczy odeślemy do do jakich dostępnych w sieci informacji co tam się dalej iść z z nim działo jak krążył trochę tak ten jego no tak to ciało właśnie aż znalazło znalazło miejsce w Hiszpanii natomiast rzeczywiście może w tych ostatnich minutach bym pana poprosił o takie podsumowanie z wejściem do teraźniejszości czy po tak no właśnie mocnej krwawej, choć w niektórych momentach ludzkiej dyktaturze, o czym też pan powiedział w ogóle pojawiła się jakaś taka naturalna chęć zerwania tego typu metodami rządzenia czy jakaś forma dyktatury może łagodniejszej utrzymuje się na dominikanie do dzisiaj, bo my to właściwie kojarzymy jak się wpisuje zresztą wyszukiwarkę Dominikana pierwszych 20 informacji to jest od cudownych wakacjach na cudownej wyspie no to prawda ale, ale Dominika się zmieniła ten pierwszy lata bezpośrednio po rządach drugiej, a to jest w latach chaosu niektórzy nawet ci zwykli właśnie mieszkańcy, zwłaszcza rejonów wiejskich z pewnym sentymentem wspominali dobroczyńcy jak oni mówili, bo zapanował chaos przemoc przewroty później sytuację ustabilizować taki człowiek, który był marionetkowy ową figurą mianowicie prezydentem Dominikany w czasach drugiej z nadania ruch i haki balangę i ten człowiek częściej po prostu można powiedzieć tylko figurant ujawnił po śmierci tyrana wielkie talenty polityczne można powiedzieć co się stało później zawodowym prezydentem Dominika, że pełnił tę funkcję całymi latami odwoła od o sam się potrafił odwołać do przemocy, choć ona już nigdy nie nabrała takiego charakteru no takiej tyrani można powiedzieć prawie totalitarnej jak to miało miejsce w przypadku Raphaela trochę jak sama Dominika tak jak cały ten region czasem po tych wszystkich przejściach interwencjach zamach przypomnimy sobie zdaniami kolejna w ogóle interwencja by amerykańska bezpośrednie jeszcze w latach sześćdziesiątych wojskowa przecież, więc po tych wszystkich przejściach ona weszła w tę fazę jednak pewnych przemian w kierunku demokratyzacji systemu i no teraz Ameryka łacińska jest czymś innym niż była w czasach zimnej wojny to jest to jednak jest, a blok inny świat inna rzeczywistość, choć do powiedzmy, że te radykalizmy są żywe ci ludzie, którzy tam się wtedy zaangażowali w zabójstwo zabicie zabójstwo zabicie tyrana oni Stali się takimi bohaterami narodowymi Dominikany no ale pijak jak wszędzie są różni ekscentryczny polityczni, którzy sobie tam do tego tyrana jeszcze odwołania znajdują gdzieś pamięć o nim pielęgnują no to jest bez niego się nie da w ogóle dominikanie rozmawiać myśleć i Dominikany zrozumieć, bo to jednak było pamiętajmy od trzydziestego roku na terenie trwa do sześćdziesiątego pierwszego no tak ja mam nadzieję, że nasi słuchacze nie odebrali dzisiejszej rozmowy jako pielęgnowanie pamięci trochę ciśnienie, choć w jakimś sensie droga tak może wyszłoby żeśmy ją na pewno, a właściwie pan tę postać nam przypomniał za co za co pięknie dziękuję dr Marcin fatalnych Instytut amerykanistyki studiów polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego był z nami był moim państwowości oraz jakże serdecznie dziękuję raz jeszcze dziękuję życzę dobrej nocy podziękowania dla Małgorzaty Raczyńskiej, która audycję wydawała Maciej Żakowski też wszystkiego dobrego do usłyszenia jutro Zwiń «

Zamach na Rafaela Leónidasa Trujillę, dyktatora Dominikany

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 09:00

Najnowsze Podcasty

Mariusz Błaszczak szybko się przełączył na program 'Bycie w opozycji'

Stefan Krajewski: "Pomoc Ukrainie tak, ale nie kosztem polskich rolników"

Kinga Gajewska: "Gdzie dzieje się krzywda dziecka, tam będzie nowa rzecznik"

Ryszard Kalisz: "Trzeba napisać instrukcję prawidłowego funkcjonowania państwa"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL