Rozum vs COVID-19. Jak często zwodzi nas umysł?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

naj jesteśmy już znowu na antenie my, czyli ja Tomasz Stawiszyński oraz dr Paweł Boguszewski dzień dobre dzień dobry dzień dobry państwo neuro fizjolog kierownik pracowni metod behawioralnych z Instytutu MEN z Instytutu biologii Doświadczalnej imienia Marcelego Nenckiego chciałem skrótem powiedzieć, ale wypowiem pełną nazwę tej znamienitych instytucji, w której pracujesz jak jak zaanonsował się nasz dzisiejszy naszą dzisiejszą rozmowę w mediach społecznościowych, bo Rozwiń » bardzo charakterystyczne frazy użył, którą chciałbym potraktować jako punkt wyjścia do naszej rozmowy przytoczył te frazy nie jest zbyt długa rozum versus covid właśnie rozgoryczonych, ale bardzo się tak bardzo się skoro w razie choroby chciałbym, gdzie chciałbym poprosić na początek charakterystykę tego konfliktu rozum versus covid jak to w ogóle takiej szerokiej perspektywy już ponad rocznej widzisz widzę to w różny sposób to znaczy moje widzenie tego konfliktu to jest konflikt, który jest tak naprawdę szerokim konfliktem to nie tylko włącznie rozum versus, skąd covid tylko to jest ogólnie podejście racjonalne podejście rozumował versus można powiedzieć podejście potoczne i to rozciąga całą pseudo naukę na przyjmowanie pewnych nawet prawd historycznych prawd na temat biologii ewolucji praw na temat niszczonych pewnych wartości czy informacji przez np. kulty wierzenia także dla mnie akurat ten skrótowy napis rozum versus covid jest można powiedzieć takim bardzo dobrze z ogniskową innym polem walki, ale to pole walki tak naprawdę toczy się od setek lat i toczy się na bardzo wielu różnych przestrzeni także to jest ten rozum versus covid on chyba po pierwsze bardzo takim demograficznym skrócie, czyli dosłownie w skrócie półtorarocznym i bardzo mocno z aplikowaniem o obrazie pokazał właśnie ten konflikt to znaczy tak naprawdę pokazać działanie metody naukowej mógł pokazać, dlaczego metoda naukowa wg mnie i wg naukowców jest jednak tą metodą, która nas najbliżej przybliża do tego jak działa wszechświat i jednocześnie w pokazał nam to w jaki sposób ludziom jest ciężko przyjąć pewne odkrycia tej metody naukowej jak bardzo ludzie są kopani swoich wierzeniach w swoich przekonaniach jak trudno ich zmienić zdanie jak trudno im zmienić zdanie oraz w jaki sposób można wykorzystać ten ta niechęć do do zmiany zdania no w celach po prostu polityczno-społecznych także wydaje się, że to jest no takie pole można być pewien pewnego rodzaju poligon, który pokazał jak pod mikroskopem tak naprawdę wiele różnych zjawisk i nawet w obrębie tego półrocznego okresu, gdzie powiem szczerze wydawało mi się, że jednak no namacalną ość problemu pandemii namacalną tego, że nie zawsze jesteśmy w stanie zapanować nad przyrodą namacalną tego, że no jak wygląda świat bez 1 szczepionki te oczywiście do ruchów antyszczepionkowych po epidemii w innych, że to przekona jednak ludzi że, że ta nauka jest jest dobra żona jednak niesie pewną swoją wartość nie jest nieomylna natomiast jednak ze wszystkich metod poznawczych jest najbardziej nieomylna, że to przekonano tutaj powiem szczerze mam wrażenie, że się nie do końca udało się jednak tak jak ludzie byli przekonani że, że oni wiedzą lepiej to o tak pozostało zobaczymy to znaczy ja czekam spokojnie na jakieś badania socjologiczne, które nam pokażą długofalowo, jakie są efekty społeczne właśnie w odbiorze metody naukowej po covidzie, bo być może takie, jakie badania takie zadania już takie badania już były robione, ale przed kilkoma miesiącami, bo dokładnie w czerwcu 2020 roku to były badania w krajach Unii Europejskiej, które pokazały spadek zaufania do ekspertów do nauki w ogóle być może teraz sytuacja jest inna oczywiście także z uwagi na to, że przebieg drugiej trzeciej fali pandemii różnił się od pierwszej przynajmniej w znacznej części kraju się różnił, ale ja też nad tym zastanawiał na ile ten rodzaj takiego eksperymentu rozgrywającego się na naszych oczach czy pewnego testu na skuteczność nauki zarówno na skuteczność pewnych diagnoz naukowych jak na skuteczność już bardzo konkretnych praktycznych narzędzi na ile to zmodyfikuje stosunek do ekspertów i nauki na korzyść na korzyść na ile to będzie właśnie coś co zademonstruje nam jak skuteczna bywają czy jak skuteczna jest nauka po prostu no mi się bardzo szybką odpowiedź w postaci szczepionki jednak jak na standard i okazuje się, że szczepionka jest bardzo skuteczna i powoduje zatrzymanie ekspansji koronawirusa ludzie też jakoś nie słyszą głosów w głowie nie zachowują się wbrew swojej woli nie są sterowani przez Billa Gatesa mówi o tych zaszczepionych i wciąż i wciąż funkcjonują żyją mają się dobrze no, więc wydaje się to powinien być taki test, jakim też i ty powiedziałeś, który właśnie pozytywnie zweryfikuje skuteczność nauki nawet tych osób, które są bardzo wobec nauki sceptyczna, ale no właśnie nie wiem czy tak jest na pewno ostatnie badania przeprowadzone przez CBOS np. pokazują, że w Polsce systematycznie wzrasta zaufanie do szczepień, że w tej chwili deklaruje ponad 60% obywateli obywatelek Polski, że zamierzają się szczepić no, więc to są akurat dosyć korzystne wyniki, zwłaszcza że bywało jeszcze całkiem niedawno gorzej no i przerażające jest to, że to tylko 60%, że pomimo tego, że widzimy, że przedłużający się lockdown to oczywiście za Leszko możemy powiedzieć czy czy lockdown czy inne metody radzenia sobie z pandemią jest jest dobra i z góry już bowiem, że nie damy odpowiedzi natomiast pomimo tego, że tak naprawdę najlepszą metodą na skończenie właśnie różnego rodzaju problemów nie wiem noszenia maseczek czy czy czy właśnie lockdownów zamykania biznesów zamykania żłobków to jest po prostu wyszczepienie populacji i bardzo często ludzie, którzy są przeciwko właśnie różnego rodzaju obostrzenia, którzy twierdzili, że to jest tak naprawdę troszeczkę groźniejsza grypa ewentualnie po prostu chcę ci starsi umrą albo no trudno musimy poświęcić ten procent społeczeństwa które, które po prostu umrze, bo ma pecha dniem genetycznego czy epidemiologicznego co jest ono wg potwornie okrutny podejściem to jednocześnie są to ludzie, którzy często wrzucają właśnie chociażby szczepienia tak naprawdę właśnie rozwiązaniem problemu covida jest po prostu szybkie wyszczepienie wyszczepienie populacji także te ta negacja zarówno metody radzenia sobie z pandemią nie medyczną nie medyczna metoda radzenia z pandemią jak medyczna bardzo często jest kontestowane odrzucana jednak druga natomiast tak jak wspomniałem w ogóle to poletko, które mieliśmy się niestety jeszcze mamy ono jest dodatkowo to bardzo nietypowe, ponieważ wydaje, że żyjemy jednak w wyjątkowych czasach to z 1 strony mamy fantastyczny dostęp do informacji i to informacji bardzo różnych źródeł co niestety powoduje to, że nie mają pewnego rodzaju filtrów poznawczych ta informacja może dotrzeć na niewłaściwe niewłaściwa niewłaściwy sposób, że wojna właściwy sposób niewłaściwa informacja i to jest zmiana, jeżeli można ja bym tej postawie postawimy przecinak, bo informacje we właściwy sposób muszą do państwa, którzy słuchają dotrzeć właśnie za moment te informacje będą, aby wrócimy do tej rozmowy po informacjach i wtedy od razu ci oddam głos, żeby kontynuował tę wypowiedź Paweł Boguszewski z państwa gościa no i wracamy do rozmowy z dr. Pawłem Boguszewskim, proszę bardzo, kontynuuj, bo musieliśmy przerwać, a skończyliśmy na temat informacji to znaczy chciałem podkreślić wyjątkowość tego pola bitwy, którym się okazała właśnie epidemia sars-cov 2, bo z 1 strony właśnie mamy nowe czasy mamy czasy dostępu do informacji, gdzie dużo częściej tę informację wyszukujemy w sposób aktywny oznaczono szukamy np. chociażby w wyszukiwarkach internetowych różnych haseł, zapominając o prostej rzeczy, że też wyszukiwarki działa statystycznie, ale nie sprawdzają nie weryfikują informacji, które są umieszczone na stronach to jest po prostu zwykły no katalog troszeczkę się zmienia natomiast większości sytuacji po prostu dostajemy tak naprawdę to co chcemy dostać w związku z tym bardzo ważne jest pytanie, które zadajemy, kiedy chcemy, żeby wyszukać, jeżeli chcemy wyszukać np. nie wiem testy kliniczne szczepionki były wykonane źle to oczywiście otrzymamy strony, które będą krytykowały w sposób słuszny łącznie słuszne testy kliniczne szczepionek jako 2, kiedy przyjdzie to jest więcej niż tylko otrzymamy jest takie strony bo, bo później ten algorytm, który się zajmuje opracowywaniem wyników w rozmaitych wyszukiwanie dla nas właśnie ten, który nam podsuwa różne filmy na YouTubie ten, który kieruje nas różne rejestry sieci bardzo wielu aplikacjach on będzie gdziekolwiek się nie pojawimy wybierał dla nas treści właśnie z tego z tej klasy abstrakcji tak niestety to jest to jest duży problem to jest właśnie to drugi aspekt ten aspekt cały czas informacyjny znaczy żyjemy w czasach, gdzie ten dostęp do informacji jest wpatrzony w tym czym chce handlować dostarczyć informacji o handluje tak naprawdę naszym czasem się czasem, który nas przykuwa do ekranu od i to jest to raczył natchnąć giganci cyfrowi zarabiają w związku z tym ta treść nie zależy na tym, żeby była prawdziwa obiektywna zależy im, że nas przykuwała przykuwa zwykle to co nas wzburza, bo ewentualnie co daje potwierdzenie naszych wewnętrznych przekonań rzadko się zdarza, że dostajemy treść, która taki sposób będzie przeciwko naszym przekonaniom, bo to jest problem się tworzenia pewnego rodzaju baniek informacyjnych i wydaje się, że jednym z dużych problemów podkręcania naturalnych błędów poznawczych człowieka to są właśnie błędy poznawcze systemu wyszukiwania informacji w związku z tym, że tutaj pewną tutaj dodał jeszcze 1 jeszcze 1 rzecz, bo nam się wydaje dosyć istotna może jakoś za mało o tym jest mowy, bo to nie tylko kwestia tych systemów, które wyszukują informacje nie tylko jest kwestia różnych propagatorów teorii spiskowych Faith i usług itd. ale to jest też kwestia zupełnie powiedziałbym konwencjonalnych i mainstreamowych mediów, które właśnie konstruują swoje wiadomości taki sposób, jaki powiedziało się w dzień bardzo wiele takich informacji np. jak rusza program szczepień w jak powiadam mainstreamowych mediach portalach będących ekspozytura elektroniczną jakiś bardzo nobliwy tytułów no właśnie widziałam informacje skonstruowane na poziomie elit na poziomie tytułu w sposób ewidentnie manipulacyjne to znaczy taki, który podkręcał emocje, które akcentował, że ktoś umarł po przyjęciu szczepionki, że jakaś kolejna śmierć po przyjęciu szczepionki się zdarzyła w momencie, kiedy się otwierało ten tekst czytało go to okazywało się, że tam wprawdzie ktoś umarł, ale tak naprawdę to Niewiem 2 albo 3 tygodnie po szczepionce i umarł na coś zupełnie innego nie ma żadnych dowodów, że to miało jakikolwiek związek itd. itd. niemniej oczywiście na poziomie tytułu lider ta informacja właśnie była taka mnóstwo ludzi poprzestaje na tym wyłącznie, więc jest to jakaś ogromna nieodpowiedzialność ludzi, którzy w ogóle zajmują się pozycjonowaniem treści w internecie, a pozycjonowanie dzisiaj odbywa się w taki sposób, żeby wygenerować jak najwięcej klikalności, żeby zachęcić do tego, żeby ktoś kliknął w sam tekst, żeby w tym sensie właśnie podkręcić emocje wydać komunikat niepełny sformułować go tak, żeby wydawało się, że tak naprawdę coś zupełnie innego np. bardziej sensacyjnego chodzi nie to jest naprawdę, więc to jest złożony problem, który tak naprawdę moim zdaniem dotyczy w ogromnym stopniu również osób, które pracują w mediach teoretycznie, które powinny bardzo odpowiedzialnie zajmować się podażą informacji i tutaj dochodzimy do tak nie chciał, żebyśmy tylko skupili tylko włącznie część informacyjna, ponieważ jest dużo więcej aspektów, o których możemy powiedzieć właśnie związanych bliżej na z nauką, ale wydaje się, że to jest aspekt, który naukowcy bardzo mocno nie docenili to znaczy niestety no ten ten aspekt PR-owy ten aspekt popularyzacji wiedzy no ja staram się od lat popularyzować wiedzę naukową nie jest to działalność, która jest jakoś do specjalnej z tymi wśród naukowców jest dużo lepiej niż to co się działo kilka lat temu, ale jednak działają popularne popularyzatorka no mówiąc krótko nie przekłada się na nim z poza wyrazy uznania i uścisk dłoni prezesa tak to nie jest coś co co może np. budowaniu karierze kariery naukowej tak naprawdę przeszkadza w budowaniu kariery naukowej natomiast widać, że jest konieczne widać, że jest absolutnie krytyczne, żeby jednak wspierać popularyzatorów mamy fantastycznych popularyzatorów nauki w naszym kraju i tak naprawdę to właśnie w tym kierunku powinny iść pieniądze środki i różnego rodzaju pomoc, która pomoże właśnie w wygenerować przekaz do mainstreamu problem syntezie jest taki, że nota agencji, które mają duże pieniądze, które obracają rzeczywiście sporymi środkami jednocześnie mają duże audytorium bardzo często nie chcą się zajmować sprawami czystej nauki wydaje, że po pierwsze, dlatego, że to niespecjalnie daje pieniądze od 2 obawiam się, że to może być jeszcze o tyle głębsza obawia się utratę można powiedzieć tych ludzi, którzy woleliby raczej usłyszeć horoskop czy jakąś awanturę polityczną czy dowiedzieć się, że unijnym kryształy czy coś innego leczy tak także niestety tutaj ten błąd komunikacji społecznej wydaje mi się, że jest systemowy i obawiam się, że prosto wynika z czystej komercjalizacji kanałów informacyjnych niestety jest kilka takich dziedzin, na które jednak państwo dobrze zorganizowane państwo obiektywne państwo powinno mieć pieczę i właśnie chociażby taka komunikacja społeczna i powinno być jedno z jednym z jednym z aspektów tutaj to zawiodło i te nasze naturalne błędy poznawcze, które każdy ma nas z nas ma w sobie naukowcy się uczą się z nimi walczyć to one zostały bardzo silnie podkręcona przez właśnie nowoczesne media społecznościowe no tutaj taka prosta rzecz nie każdy, kto neguje np. nie wiem właśnie testy kliniczne na covid, który neguje istnienie wirusa, który neguje skuteczność szczepionek kamerę na bezpieczeństwo szczepionek nie próbuje zadać wyszukiwarkach przeciwne pytanie nie potwierdza strzeżone są złe nie spróbuje znaleźć odpowiedź one są dobre niech próbuje zrównoważyć niech zobaczy tych wyników tak naprawdę więcej to oczywiście jest duży problem oceny wiarygodności źródeł w przypadku praktyczna jedno jest w ogóle bardzo ciekawy także spróbować zrobić, żeby wyjść poza swoją bani bardzo ciekawy bardzo ciekawy wątek, który porusza się ostatnio dostałem maila od pewnej słuchaczki i czytelniczki, którą pozdrawiam jeśli słucha rzecz jasna i ona wysłała mi wywiad z pewnym polskim biologiem, który to wywiad no w pewnym momencie rzeczywiście jak to się mówi kolokwialnie chodził po sieci intensywnie był udostępniany na różne sposoby to jest wywiad, o którym specjaliści w tej dziedzinie mówią, że zawiera cały szereg twierdzeń nieprawdziwych absurdalnych klasycznych teorii spiskowych no ale tam jest człowiek z tytułem profesorskim wprawdzie taki, który od lat jakoś nie publikuje i no ogólnie chyba po drugiej stronie mocy się znalazł, sądząc po tym co tam mówi ale, że to jest jakiś rodzaj takiego silnego autorytetu cały czas ktoś to taki tytuł profesorski posiada i prowadziłem krótką rozmowę z tą z tą osobą i próbowałem właśnie zasugerować, żeby zerknęła po pierwsze na liczne dementi dotyczące tego wywiadu, które się pojawiły od momentu, kiedy on się po raz pierwszy ukazał, żeby spróbowała poczytać wypowiedzi osób, które zajmują się tematyką szczepień i koronawirusa, który to wypowiedzi jest cała masa wywiadów i tekstów i et Cetera et Cetera, w których można przeczytać o bezpieczeństwie tych preparatów o tym co to za technologia, dlaczego jest skuteczna o wynikach badań klinicznych et Cetera i to co było dla mnie najbardziej zaskakujące w jakim sensie, ale znowu w kontekście różnych błędów poznawczych, których często rozmawiamy nie tak znowu egzotyczne to było to, że mamy tutaj jakiś 1 wywiad jakąś 1 wypowiedź, a po drugiej stronie mamy setki setki wypowiedzi lekarzy mikrobiologii wirusologów ludzi, którzy zajmują tym tematem zawodowo i w pewnym sensie nie wiadomo dlaczego ktoś wybiera właśnie taki niepoparte niczym wielokrotnie dementowane tekst, a nie wybiera tego co ma po drugiej stronie co wydaje się mieć o wiele większy ciężar gatunkowy to jest pewna tajemnica dla mnie mówiąc w tym kierunku umysłu kogoś zwodzi, a inni są w stanie w sposób racjonalny nazwijmy to ocenić sytuację ocenić choćby właśnie te dysproporcje czysto ilościowo, której powiedziała, bo to jest dobry argument to tu mamy po prostu dysproporcje ilościową widzimy ile jest po 1 stronie, a ile jest po drugiej no to oczywiście zaraz podniesie się argument, że przecież Kopernik to on miał rację, aby 1 i musiał jako ten 1 ma Very doktor przeciwstawić wielki Machinery i scholastyki i jego następcy tracili życie za głoszenie tak naprawdę czegoś co wiemy obecnie jest prawdą ich i koniec już nie możesz nic na ten temat odpowiedzieć na to oczywiście możesz sama to znaczy nasze już mu trochę wszystko inaczej wtedy wyglądało przede wszystkim zacznijmy od tego zaczął wydaje się także Kopernik tak zapomnieć tak Kopernik był kobietą natomiast tutaj jest powiem tak naukowcy współcześni też często są zabiegani to znaczy bardzo często niestety są troszeczkę sprowadzani do pracowników naukowych to znaczy, że muszą produkować pewną pewną wiedzę pewne informacje głównie w postaci publikacji naukowych co nie jest wg mnie dobrym podejściem brakuje pewnego rodzaju filozofii podejścia naukowego i takich elementów można powiedzieć wnioskowania naukowego teorii procesu przeprowadzania np. eksperymentów no nie wszędzie są wersy, gdzie prowadzić tego typu tego typu zajęć uważam, że one powinny być tak właśnie filozofia nauki powinna być czymś co tak naprawdę piszą roku studiów każdy studiów ścisłych powinno być prowadzone i tak naprawdę dot do tego bym dorzucił właśnie chociażby taką prostą psychologię, która mówi nam różnego rodzaju błędach poznawczych to znaczy co na co musimy zwrócić uwagę, kiedy my próbujemy poznawać rzeczywistość wydaje się, że tutaj takim jednym z prostych ćwiczeń, jeżeli ktoś ma cały szereg różnego rodzaju przekonań na temat covida to jest to niech sobie te przekonania wypisze, a następnie napisze sobie co może przekonać, że jest inaczej, bo tak naprawdę nauka jest pewnego rodzaju to zawsze podkreślam jest zbiorem narzędzi zbiorem narzędzi poznawania rzeczywistości jednym z najbardziej podstawowych takich narzędzi właśnie kwalifikacja hipotez to znaczy my nie mamy szukać potwierdzenia tego co czujemy, że jest tylko właśnie musimy znaleźć zanegowanie tego co jest to znaczy musimy jak wymyślić metodę obalenia swojej wiedzy to jest tutaj znowu musiał pożyczać chwilę może być fałszywa, ale zdobycz znowu musiał postawić postawić średnich wrócimy do tej rozmowy za chwilę dr Paweł Boguszewski z państwa gościem wciąż dr Paweł Boguszewski jest z nami dzień dobry raz jeszcze dzień dobry ponownie ta tematyka błędów poznawczych i tego, że umysł nas zwodzi często albo, że rozumowania, które czy takie sposoby organizowania sobie różnych informacji w głowie która, które to informacje do nas docierają, że to wszystko jest zawodne i często nie daje nam adekwatnego obrazu rzeczywistości mówiliśmy i może kontynuujemy ten wątek, bo z tych badań przeze mnie przytoczonych w którymś momencie badań dotyczących tego ile osób w Polsce deklaruje gotowość szczepienia się wynika także, że zdecydowanie na szarym szarym końcu, jeżeli chodzi o gotowości do szczepienia czy chęć szczepienia jest preparat astra Zeneca wygrywa zdecydowanie Fire to 70% osób w Polsce chcę się Pfizerem szczepić moderna jest na drugim miejscu 28% Johnson&Johnson 16 astra Zeneca to 5% tylko wiąże się to oczywiście nietrudno się domyślić taką kampanią negatywną, jeżeli chodzi o tę szczepionkę kampanię zresztą, która była rozkręca nam przez m.in. różne rosyjskie strony i takie adresy internetowe, które do Rosji na wprost prowadzą to był element pewnej kampanie dezinformacyjne to dzisiaj w zasadzie nie ma większych wątpliwości no ale tutaj to jest ciekawe, bo to pokazuje pewną taką prawidłowość, której mówiliśmy to znaczy specyficzny sposób 1 interpretowania statystyk, bo mamy tutaj tych kilka kilkanaście przypadków na na 1 000 000 związanych z wystąpieniem bardzo rzadkiego zajął się, że za rzadkiej odmiany zakrzepicy to w każdym razie dziś można już chyba powiedzieć tak w każdej naukowcy też twierdzą też sprawę badają jakiś związek z tą szczepionką rzeczywiście może mieć no, niemniej to jest rzeczywiście ułamek, jeżeli chodzi o o całość osób, które ten preparat przyjęły wydaje się, że nawet podanie aspiryny w tego typu populacji wywołałoby być może bardziej takie dramatyczne efekty specjalne czy efekty uboczne części osób no, a zarazem mając świadomość, że to jest taki ułamek tylko no mamy odruch do tego, żeby traktować jako śmiertelne zagrożenie dla nas tu i teraz no z 1 strony mamy odczucie zagrożenia tutaj trzeba powiedzieć np. ryzyko zakrzepicy w przypadku tabletek antykoncepcyjnych jest dużo wyższe niż to, które zostało znalezione w przypadku szczepionki ta astra Zeneca i tutaj z 1 strony mamy problem tego, że zakrzepica ogólnie występuje to znaczy nawet bez żadnych środków podawanych ludzie mają tego typu problemy w związku z tym, nawet jeżeli wyślemy grupę dużo osób zaszczepimy drugą zaszczepimy za pomocą placebo to i tak w tych grupach na pewno znajdzie się pewna ilość osób, które taką zakrzepicę będą miały, bo to po prostu występuje koniec taki zawał serca czy czy innego rodzaju problemy zdrowotne w przypadku pracy osób zaszczepionych na te rzeczy dużo bardziej zwraca uwagę to znaczy to widać jeśli mamy tę informację, że oczekujemy na różnego rodzaju niepożądane skutki szczepionki to, jeżeli coś takiego się pojawia to wzbudza to dużo większe dużo większy niepokój, nawet jeżeli to wstawimy odpowiednio testów statystycznych okaże się, że ta różnica nie wyskakuje nam żaden sposób poza to, czego się spodziewamy, czyli spodziewamy się, że jednak pewna część osób po szczepieniu będzie miała zakrzepicy jak ta część osób prom bez tego szczepienia brzmiał zakrzepicę to znaczy, że wszystko Sokal to znaczy, że tak naprawdę nie mamy żadnego efektu ani zmniejszenia zwiększenia takiego ryzyka z tego co pamiętam tutaj to chciałbym zweryfikować źródeł, ale chyba w badaniach klinicznych nawet szczepiąc się fali 0 w grupie kontrolnej nie w grupie szczepionej wzorem była właśnie wyższa zakrzepica, ale jak mówię spodziewana ilość względem populacji natomiast niestety takie przypadki wzbudzają natężenie jest notę sam efekt jak chociażby bezpieczeństwo podróży liniami lotniczymi bezpieczeństwo lotów jest dużo wyższe niż bezpieczeństwo drogowe szczególnie w Polsce, gdzie mamy po prostu no zatrważające są ilość wypadków śmiertelnych na drogach i ale pozostała wierna jest samolotem, że tak powiem 1 uwaga w obronie tych, którzy się boją no ostatecznie, nawet jeżeli jest jakieś małe bardzo prawdopodobieństwo wystąpienia jakiegoś rodzaju komplikacji albo no jakiegoś tragicznego przebiegu zdarzeń to zawsze ktoś tam jest w tej niewielkiej grupie i w zasadzie, dlaczego nie mielibyśmy być Tommy dlatego ja akurat bardzo racjonalnie zawsze się boję, kiedy lecę samolotem, bo wydaje się, że zasadnie przyjmuje, że niekoniecznie ten lot, którym ja akurat się przemieszczamy musi być w tej grupie nie spadającej wprawdzie rzadko się zdarza, ale się zdarza no i Janusz spadł na, więc przeboje tak to jest rzeczywiście lęk, który mamy prawo mieć tutaj podejście naukowe podejście takie, że wykorzystujemy właśnie zdobycie statystyki ono nie zlikwiduje naszego lęku też trochę tak jak złudzenia wzrokowe jest ogromna ilość fantastycznych złudzeń w rockowych np. taki związanych z cieniem albo np. związanych z percepcją głębiny na obrazie, gdzie my dokładnie wiemy, że np. 2 obiekty są tego samego koloru tylko, że kształt np. jest taka słynna iluzja z szachownicą kolumna, która rzuca cień to szachownice tam są takie 2 kawałeczki one są tego samego odcienia w tym samym odcieniu szarości natomiast nasz mózg zamienia jedno odpowiednio jaśniejszy ciemniejszy koniec naszemu mózgowi wydaje się, że ten uczeń musi powodować zmiany w oświetleniu i pomimo tego, że sobie tylko laleczki przełożeń jest nawet film na auto będzie można zobaczyć fizycznie to złudzenie to nasz nasz kot widzi ją będzie cały czas widział tego nie jesteśmy w stanie zmienić test można powiedzieć na sztywno zapisane w naszym nasze budowy naszego mózgu i tak samo się do różnego rodzaju lęki, że mamy, lecz właśnie przed bardzo rzadkim wystąpieniem, ale jednak dosyć spektakularnym mamy lęk przed nowością to my będziemy mieli naukowcy też mają tylko po prostu musimy się uczyć, że nie zawsze nasz umysł nasze przekonanie prawidłowe dlatego właśnie powiedziałem tej fazy kwalifikacji do tego podziałem o tym, żebyśmy spróbowali tak naprawdę nie potwierdza naszych stwierdzeniem, że jakiś tam 1 profesor racja cała reszta jest głupia tylko właśnie trzeba spróbować no poddać pod pod wątpliwość swoje własne przekonania na tym polega właśnie takie myślenie naukowe, gdzie my próbujemy właśnie taki sposób zweryfikować czy na pewno wiemy, jaki jest na pewno wiemy jak to wygląda na to nakłada oczywiście całe mechanizmy naukowy to znaczy naukę kolektywną, nawet jeżeli mamy 1 profesora mamy niestety takiego, który w Polsce twierdzi, że ten tam wirus ma sztuczne testy PCR nie działają generalnie produkuje różne dziwne treści, ale on jest 1 i musimy zawsze pamiętać, że naukowcy pracują kolektywnie to co żeśmy mówili o tym Kopernik może prawda aha odkrył coś nowego tak, ale to co zostało potwierdzone przez bardzo bardzo wiele osób nie mieliśmy kolejne dowody, które pokazywały dokładnie, że on miał rację na tym polega właśnie to piękno tej metody naukowej naukowcy potwierdzają istnienie pewnych zjawisk kolektywnie po to, żeby właśnie wyjąć z tego równania nasze chciejstwo naszą chęć zaśnięcia nie wiem mediach tak ja chcę być noweli doktor tak bardzo często rozmawialiśmy np. o słynnym chirurg włoskim, który miał przeszczepiać głowę no oczywiście się stało sprzedaż to już miało być wiadomo jest znaleźć przestrzeń oddana banana mała liczba tak to Aktion nawet kosztu głowę przeszczepił napisał publikacji na ten temat w tej publikacji oczywiście nie wspomniał, że przeszczepił głowę tylko akurat martwego ciała martwego ciała operacja się udała się dalej było martwe ja bym też wtedy natomiast brylował wszędzie z różnych nastroju miało tak miał tak naprawdę wcześniejsze sukcesy oznaczony był dosyć znanym chirurgiem to właśnie pokazuje, że 1 lekarz 1 specjalista bez poparcia tak naprawdę tego konsensusu naukowego no nie liczy to znaczy, jeżeli on ma jakiś pomysł fantastyczny nie będą chociażby w Polsce mamy to sytuacji amantadyną tak, gdzie jest jeden z lekarzy, który twierdzi, że w ciągu paru godzin potrafi tego covida wyleczyć problem jest taki jest Darko nagradzają inni ludzie nie potwierdzają tego znaczy, że jego Effect on po pierwsze nie daje wglądu jak gdyby te swoje wyniki natomiast badania, które próbują potwierdzić ten efekt pokazują, że nie ma żadnej różnicy względem po prostu placebo, czyli soli fizjologicznej teraz chyba zresztą jakieś badania zostały właśnie uruchomione całkiem niedawno mają być jakieś wyniki, która mają rozwijać stuprocentowo kontrowersje wokół stosowania tego środka no, więc zobaczymy, jakie tam co tam z tego wyniknie ciekawe czy właśnie ma wiele tak będzie to rozwiewać wątpliwości no i ochrony chloru China przecież też słynny środek, który też miał leczyć covid okazało się, że nie leczy także naukowcy próbują różnych rzeczy i tutaj to co mi się wydaje zakład, bo opozycja jest pozytywnym aspektem covida to jest to, że ludzie mogli zobaczyć na żywo jak się tworzy naukę, na którą można przełożyć na wynalazki chociażby udzie dowiedzieliśmy, że są różne etapy badań klinicznych w badaniach klinicznych leków biorą udział ludzie są tak naprawdę eksperymenty na ludziach, że te eksperymenty są w pewien sposób konkretny przeprowadzane są specjalne agencje tak jak chociażby FBI, które przejmują wyniki surowe z tych badań dopiero opracowują wytyczne na podstawie tych tych wyników także mogli troszeczkę zajrzeć no na za kulisy tworzenia nauki tworzenia właśnie różnego rodzaju specyfików nowych terapii tak uważam, że dobre, bo ten proces powinien być transparentny przejrzyste dostępne dla każdego także każdy, kto neguje np. przeprowadzenie prawidłowych badań klinicznych takich badań nie było nie były kończone tak naprawdę jest 2 kliknięcia od sprawdzenia się one były kończone jest serwis kronikarz trafią do Goś, czyli amerykańskiej agencji specjalny serwis, którym czas rejestrować badanie, w którym jest pokazany cały program tego badania jest pokazana liczba ludzi są wypisane wszystkie zdarzenia niepożądane, które wyszły w tym badaniu ci ludzie mają dostępne tylko dokładnie ich błędy poznawczych przekonanie, że są oświeconej mi tymi, którzy znaleźli źródło prawdy nie pozwala im wejść sprawdzić zweryfikować swoich błędnych przekonań mamy dostęp do informacji natomiast nie każdy chce po to, informacje sięgnąć po to, oczywiście też problem taki, że no i to co powiedziałeś ta dezinformacja, że w przypadku szczepionki astry, jeżeli mamy podejrzenie, że może być związek przyczynowo-skutkowy nie tylko czasowy właśnie zakrzepicy zaszczepieniem to nie jest coś co nawet przy niskiej statystyce powinniśmy pomijać to trzeba obserwować badać, kiedy jest bardzo niska liczba nie powinniśmy podnosić alarm zamiast przyglądać jak najbardziej trzeba natomiast i jednak powinniśmy się trzymać terminu pewnego rodzaju standardów, że źródłem informacji na temat powinny być źródła medycznych, czyli chodzi właśnie ten problem dezinformacji znać nie tylko tego, że mamy informację, która jest cząstkowa, która może pokazywać pewne może być odchylenia od statystyki w badaniach prawdziwych to mamy też generowany sztucznie fałszywe badania, które potem są wykorzystywane po prostu do walki, bo tak naprawdę to co wspomniała o tym, że są agencje informacyjne, które tak naprawdę karmią ludzi dezinformacyjne kończysz służą kończy tego, żebyśmy nie widzieli jak jest jak jest prawdą, bo to jest wielki wielki problem, ale na szczęście jest dr Paweł Boguszewski, który skrupulatnie potrafi wszystko sprostować co niniejszym czynił dziękuję bardzo, za rozmowę bardzo dziękuję rozmowa dr Paweł Boguszewski neurofizjolog z Instytutu Nenckiego Polskiej Akademii Nauk no a teraz informację za moment Zwiń «

Rozum vs COVID-19. Jak często zwodzi nas umysł?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MAGAZYN FILOZOFA - TOMASZ STAWISZYŃSKI

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 03:00

Najnowsze Podcasty

Podsumowanie tygodnia, a w nim sondaże i szczyt UE

Ile Drzymała miał wozów i co się z nimi stało [cz. 2]

"Dlaczego 20 lat temu zagłosowałem na Korwina-Mikkego?"

Dlaczego Polacy do 39. roku życia wybierają Konfederację?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL