Anna Stachowska przy mikrofonie dzień dobry witam państwa upał no właśnie wg definicji encyklopedycznych to taki stan pogody, w którym temperatura powietrza mierzona w cieniu przekracza 30 °C oczywiście znacznie wyższe wartości słupków rtęci pojawiały się na Saharze bywało tam już nawet niemal 60 stopni podobnie jak w amerykańskiej Dolinie śmierci w Polsce jednak nawet tak pojmowane upały bywają bardzo męczące jak w ogóle powstają takie upały w miastach jak uniknąć
Rozwiń »
udaru słonecznego jak chronić przed nimi bliskich jak chodzić w sposób taki Eko o tym już teraz porozmawiam z naszym ekspertem dr Kamilem leżaki Klimatologii Uniwersytetu Warszawskiego dzień dobry panie Kamilu dzień dobry pani dzień dobry państwu główną przyczyną takich powtarzających się fal upałów i towarzyszącym im gwałtownym burzom jest globalne ocieplenie no państwo jako klimatolodzy biją na alarm, bo jest ciepło będzie jeszcze cieplej zresztą chyba to każdy już odczuwa na falę upałów związane ze zmianami klimatu są szczególnie dotkliwe dla mieszkańców miast, bo tutaj pojawia się tzw. efekt miejskiej wyspy ciepła na czym w ogóle to zjawisko polega na Nisko wyspa ciepła jest zjawiskiem takim charakterystycznym dla obszarów silnie zabudowanych, zwłaszcza właśnie obszarów miejskich polega ona na tym, że powierzchnie sztuczne, których mamy bardzo dużych miastach tak jak chociażby asfalt na ulicach betonowej ściany szklane elewacje nagrzewają się bardzo intensywny sposób, kiedy świeci słońce i następnie oddają ciepło do otoczenia co powoduje duży wzrost temperatury powietrza bardzo często możemy poczuć to w upalny dzień np. kiedy idziemy ulicą i czujemy ten żar bijący od ulicy chodnika na ten efekt dodatkowo składa się również odbijanie promieni słonecznych od jasnych elewacji czy np. dużych szyb okna, zwłaszcza w wieżowcach w budynkach śródmiejskiej części miasta, gdybyśmy stworzyli sobie taką mapę, która pokazałaby nam temperatury powietrza w mieście okazałoby się właśnie, że to obszary śródmiejskie najbardziej zabudowane cechują się najwyższą temperaturą i to one właśnie stanowią swego rodzaju wysp ciepła pośród chłodniejszych obszarów to zjawisko podwyższające się temperatury w miejskiej zabudowie też związany jest z tym co obserwujemy, czyli wszyscy mówią niektórzy o tym, że to jest takie zjawisko betonozy, czyli betonowe asfaltowe powierzchnie mury chodniki jezdnie, które właśnie pochłaniają więcej promieniowania słonecznego mają też tendencję do przegrzewania się i właśnie w tej erze upałów zieleń miasta jest bardzo potrzebna niż kiedykolwiek jak w ogóle jest z tą naszą zielenią lepiej czy cały czas powinniśmy jednak tej zieleni mieć więcej oczywiście wiadomo, że zawsze im więcej mamy zieleni tym lepiej zieleń miejska stanowi nieodzowny element krajobrazu miasta jest potrzebna nie tylko ze względów klimatycznych, ale też poprawa funkcjonowania miasta bardzo wielu różnych aspektach niestety coraz częściej możemy obserwować proces zagospodarowywania terenów zielonych pod różnego rodzaju inwestycje zabudowę czy też zamianę terenów naturalnych teren sztuczne dzieje się tak na całym świecie także w Polsce, ale mimo to polskie miasta mogą pochwalić się dosyć dużym udziałem zieleni w swojej strukturze dla przykładu w Warszawie ponad 40% powierzchni stanowią różnego rodzaju tereny zielone z czego aż 15% stanowią lasy, które wpływają bardzo korzystnie na klimat w niektórych polskich miastach udział ten przekracza 70% np. w Kaliszu w dobie postępujących zmian klimatu powinniśmy dążyć do tego, aby ten udział zieleni miejskiej był jak największe, dlatego że pomoże nam walczyć ze zniżką zespół ciepła innymi niekorzystne zjawiska zdaniem naukowców NASA działanie tzw. wysp ciepła, czyli tych miejsc, o których pan wspomniał, w których temperatura najwyższa, czyli m.in. betonowych placów szerokich jezdni chodników wielkich betonowych budynków mogą neutralizować tereny zielone prawda tereny zielone odgrywają bardzo ważną rolę na obszarach zurbanizowanych właśnie takich, na które mamy dużo zabudowy, dlatego że pozwalają na łagodzenie niekorzystnych cech tego klimatu miasta obszary pokryte roślinnością nie nagrzewają się tak bardzo jak powierzchni sztucznych np. dostarczy beton dlatego też np. wewnątrz parków lasów temperatura powietrza w upalne dni może być nawet kilka stopni niższa niż na rozgrzanej ulicy i dodatkowo dzięki zwiększonej wilgotności powietrza oraz większej zawartości tlenu takie obszary naturalne mają korzystny mikroklimat, który pozytywnie wpływa na nasze zdrowie nasze samopoczucie i warto również pamiętać o tym, że tereny zielone zmniejszają zanieczyszczenia ograniczają hałas, który też jest wszechobecny w mieście dlatego mają one tutaj bardzo wiele pozytywnych cech biorąc pod uwagę oddziaływanie na klimat działanie człowiek no właśnie na człowieka, bo szkodzą nie tylko nam prawda, lecz także środowisku, ponieważ właśnie urządzenia, które wykorzystujemy do chłodzenia pomieszczeń zużywają bardzo dużo energii szkodzą środowisku, wytwarzając zanieczyszczenia te zanieczyszczenia też wynikają ze stale rosnącego zużycia energii i tutaj jest dwutlenek Siarki tlenek azotu cząstki stałe tlenek węgla rtęć i przyczyniają się do powstawania smogu drobnych cząstek stałych i kwaśnych deszczy na koło się zamyka, bo zimą mamy też problem latem jak się okazuje też prawda klimatyzacja, choć dla wielu jest preferowanym sposobem walki z upałami nie jest niestety szczególnie przyjazne środowisku klimatyzatory i takie wszelkiego rodzaju urządzenia chłodzące są bardzo energochłonne oznacza to, że potrzebują dużej ilości energii, aby utrzymać niską temperaturę wewnątrz pomieszczeń taką, która będzie dla nas komfortowa i podczas tzw. fal upałów, czyli długotrwałych okresów, w których przez całą dobę utrzymuje się wysoka temperatura powietrza pobór energii elektrycznej związane z działaniem tego typu urządzenie ogromny i w naszym przypadku w przypadku polskiej energii pochodzi praktycznie w całości elektrowni węglowych, które emitują do atmosfery wiele szkodliwych związków elektrownie węglowe przyczyniają się do tego, że one zwiększone zanieczyszczenie atmosfery, ale też pogarszają jakość powietrza w mieście zwiększają stężenie gazów cieplarnianych, które są odpowiedzialne za zmiany klimatu i okazuje się, więc że, broniąc się przed upałami niejako mimowolnie przyczyniamy się do ich czasowego ustępowania w przyszłości jak pani redaktor wspomniała dodatkowo w trakcie upałów może też dochodzi do powstania smogu w związku z tymi zanieczyszczeniami tzw smogu FOT chemicznego jest to bardzo szkodliwa mieszanka zanieczyszczeń, która tworzy się, gdy przy wysokiej temperaturze powietrza spaliny samochodowe reagują z promieniami słonecznymi i w rezultacie mogą powstać taki gazet np. Ozon, który może powodować trudności w oddychaniu czy podrażnienie błon śluzowych czy nie jest dobrze ale jakie są ekologiczne bardziej sposoby na obniżanie tej temperatury w budynkach np. niż klimatyzacja są takie teraz metody jak zielone dachy, czyli to jest takie tworzenie na dachach dużych budynków takich ogromnych formacji zieleni i odpowiednia izolacja budynków czy też przeciwsłoneczne szyby w oknach, bo takie też stosuje się w biurowcach oczywiście istnieje wiele rozwiązań, które służą efektywnemu chłodzeniu budynków jak pani wspomniała jeden z naj powszechniejsze stosowanie izolacji termicznej ścian bądź stropów np. w postaci warstwę styropianu wełny mineralnej i one nie tylko zapobiegają nadmiernemu nagrzewaniu się budynku latem, ale też zmniejszają straty ciepła zimą jest to jednak wciąż zwiększanie tak dużego udziału materiałów sztucznych mieście podobne efekty możemy uzyskać, korzystając z metod bardziej przyjazny dla środowiska jak pani redaktor wspomniała możemy zastosować np. zielony dach, dlatego że wiemy przecież o powierzchni naturalne najlepiej przeciwdziałają niekorzystnym warunkom klimatycznym dlatego możemy wykorzystać do poprawy istniejącej sytuacji jeśli mamy budynki pokryte zielonymi ścianami elewacjami pokrytymi pnączami np. bluszczem mogą one znacznie zredukować nagrzewanie ścian promieniami słonecznymi kolej zielone dachy zwiększają efektywność energetyczną budynków, pozwalając nam na oszczędzanie energii zarówno w sezonie zimowym, jaki w sezonie letnim to na czym polega ta efektywność energetyczna budynków efektywność energetyczną budynków informuje nas o tym jak dużo energii w takim prostym ujęciu musimy zużyć, aby utrzymać optymalne warunki termiczne w budynku, żeby osoby, które w tym budynku przebywają czuły się komfortowo innymi słowy ona mówi nam o tym jak dużo energii stracimy próbują ochłodzić bądź ogrzać budynek, aby zapewnić komfortowe warunki osobom, które przebywają w środku przykładowo jeśli mamy budynek o niskiej efektywności energetycznej np. wykonany w starych technologiach budowlanych z materiałów, które nie są wysoce efektywne energetycznie taki budynek będzie wymagał dużych ilości energii, aby utrzymać niską temperaturę latem, a z kolei zimą będzie wymagał bardzo dużych ilości energii, żeby utrzymać wyższą temperaturę np. podczas silnych mrozów, które jeśli mamy budynki o wysokiej efektywności energetycznej, jakie budynki nie będą tak bardzo nagrzewa się latem ani wypłacały zimą dlatego nakłady energii na funkcjonowanie takich budynków będą niższe to oczywiście przekłada się bezpośrednio na koszty użytkowania, które będą niższe, ale też na wyższy komfort osób, które w takich budynkach mogą przebywać właśnie upały jak się okazuje też dotkliwe są dla nas wszystkich jak się przed nimi chronić bo, bo oczywiście wszyscy wiemy mniej więcej tak zakładać kapelusz PiS trochę wody więcej unikać takich słonecznych miejsc, ale też, jeżeli tak się nagrzewają nasze miejsca te nasze miasta też są te wyspy ciepła to też możemy mieć tzw. udar słoneczny i w ogóle się przed tym chronić panie doktorze oczywiście tutaj problem z upałami jest taki, że stanowią one niestety jeden z najbardziej dotkliwych przejawów zmian klimatu i głównie, dlatego że są najbardziej odczuwalne właśnie w miastach, gdzie oddziałują na bardzo dużą część populacji, która koncentruje się na tych obszarach i badania, które były prowadzone w wielu miastach świata również w Polsce pokazują, że fale upałów przyczyniają się do zwiększonej śmiertelności niestety, zwłaszcza wśród osób, które borykają się z różnego rodzaju problemami zdrowotnymi np. chorobami układu krążenia z tego względu szczególnie istotne jest byśmy starali się ograniczać przebywanie w takich niekorzystnych warunkach termicznych, kiedy jestem zbyt gorąca odczuwamy pewien dyskomfort jest to sygnał naszego organizmu taki sygnał alarmowy, że przebywamy w warunkach niekorzystnych dla naszego zdrowia, abyśmy uniknęli udaru słonecznego uniknęli jakiś kłopotów późniejszych powinniśmy pamiętać, że nasz organizm na bardzo skuteczny sposób na obchodzenie się jest to pocenie się dzięki temu, że pocimy się nasza skóra się ochładza nasz organizm się ochładza, ale równocześnie tracimy dużo wody soli mineralnych dlatego powinniśmy pamiętać, jaki pani redaktor wspomniała o tym, abyśmy gorące dni pili dużo płynów uzupełniają poziom elektrolitów pomocne może być też noszenie lekkich przewiewnych ubrań, zwłaszcza w jasnych kolorach, gdyż odbijają więcej promieniowania słonecznego i zrobi się nagrzewają np. ciemne czarne ubranie podczas silnych upałów powinniśmy starać się ograniczyć przebywanie w pełnym słońcu do minimum istniej nie mamy natomiast innego wyboru oczywiście bezwzględnie stosujemy nakrycie głowy, dlatego że może ono znacząco pomóc nam walczyć właśnie z upałami z tym uczuciem dyskomfortu termicznego powinniśmy też oczywiście pamiętać o tym, że intensywny wysiłek fizyczny może również podnieść temperaturę naszego ciała do niebezpiecznego poziomu dlatego w trakcie fal upałów najlepiej jest np. uprawiać sport wczesnym rankiem albo późnym wieczorem w tym terminie około południowych powinniśmy unikać dużego wysiłku fizycznego, gdyż również może pogorszyć nasze odczucia taki ciepły związane właśnie z upałami jeśli możemy chłodzić w sposób Eko podobno tak tutaj gdzieś wyczytała można ochłodzić mieszkanie za darmo i obniżyć temperaturę w domu bardzo podobne prostymi metodami, jakie to są metody istnieje wiele prostych skutecznych metod ochłodzeniu naszego mieszkania i zwiększenie naszego komfortu termicznego nawet w trakcie intensywnych upałów przede wszystkim powinniśmy dążyć do tego, aby słońce jak najmniej nagrzewają nasze mieszkanie przez okna, gdyż jest to największy czynnik, który przyczyni się do szybkiego wzrostu temperatury wewnątrz pomieszczeń takim najskuteczniejszym rozwiązaniem, które moglibyśmy zastosować są zewnętrzne rolety albo nawet okiennice tak, jakie możemy spotkać w krajach śródziemnomorskich, które nie dopuszczają do nagrzania się szyby pozwalają zachować niską temperaturą wewnątrz pomieszczeń, chociaż oczywiście wiadomo, że w naszej sytuacji nie zawsze one byłyby rozwiązaniem optymalnym z kolei nieco mniej skuteczne, ale znacznie bardziej dostępne dla nas są rolety żaluzje wewnętrzne podobnie działają takie tradycyjne firany zasłony generalnie jakiekolwiek obiekty, które staną na drodze promieni słonecznych, które należałoby nasze pomieszczenia właśnie przez okno będą tutaj bardzo skuteczne w ciągu dnia, gdy słońce świeci bezpośrednio nasze okna warto, żebyśmy trzymali zamknięty wiem, że tutaj czasami mamy taką pokusę, żeby tylko otworzyć żeby, chociaż jakiś minimalny przewiew powietrza zapewnić jednak najlepiej otwierać okna w nocy temperatura jest mniejsza wtedy szybciej bardziej efektywnie chodzimy nasze mieszkania jeśli jednak zostawiamy okna otwarte na całą noc powinniśmy pamiętać o tym, że krótko po Wschodzie słońca temperatura powietrza znów dosyć szybko zacznie rosnąć znów niestety one mogą się nagrzewać takich rozwiązań bardziej ekologicznych warto jest oczywiście pomyśleć np. nad postawieniem na parapecie roślin, które również ogranicza dopływ promieniowania słonecznego jak już mówiliśmy rośliny wytwarzają korzystny mikroklimat dlatego ważne są ich kilka spokoju nawet nie stałyby przy okrucieństwo blisko siebie i warto również pamiętać o tym, żebyśmy zapewnili przepływ powietrza nawet taki niewielki przepływ powietrza w pomieszczeniu pozwoli nam zachować komfort termiczny nawet się temperatura w pomieszczeniu jest wysoka jeśli chcemy być ekologiczni, a przy tym korzystać np. z dobrodziejstw technologii możemy zaopatrzyć się wentylator zasilany ogniwami słonecznymi, choć również taki zwykły prosty elektryczny będzie znacznie bardziej przyjazny dla środowiska niż klimatyzację możemy też np. stosować nawilżacze powietrza, choć w tym wypadku wskazana jest umiar, ponieważ zbyt duża wilgotność powietrza może potęgować uczucie duszności i uniemożliwiać naszemu organizmowi skuteczne chłodzenie, ale niezależnie od zastosowanych rozwiązań powinniśmy pamiętać oczywiście, że fale upałów, choć coraz powszechniejsze prędzej czy później zawsze się skończą i radością powitamy jako pewniejsze budowę, ale potem panie doktorze będziemy tęsknić za jak jest zimno za tym, żeby było ciepło i tak w sumie trudno nam dogodzić, ale rzeczywiście są bardzo proste metody te co pan wspomniał rośliny przy prawda w oknach, które też dostarczają tworzona ten mikroklimat okazuje się, że można proszę państwa bardzo prosty sposób temu wszystkiemu zaradzić pan doktor jako klimatolog jak to wszystko obserwuje to smutek trochę prawda w sensie tych zmian ogromnych klimatycznych, które się dzieję prawda niestety tutaj zmiany, które się dzieje, które postępującą coraz intensywniejszą w związku z tym możemy spodziewać się, że takich niekorzystnych zjawisk niekorzystnych warunków pogodowych, zwłaszcza FC w tym sezonie letnim będzie coraz więcej, ale patrząc też na zwiększającą się świadomość zmian klimatów wśród społeczeństwa wśród osób, które mogą coś zmienić tym temacie wydaje mi się, że jednak przyszłość można się bawić optymistycznych barwach jeśli wszyscy zastosujemy się do kilku prostych randki mu zastosowań, które pozwolą nam na to, żebyśmy ze zmianami klimatu walczyli, żeby ten klimat dla nas w mieście w czasie upałów również bardziej przyjazne czy te proste zasady, o których pan wspomniał prawda oczywiście tak czy jeszcze coś byśmy dodali im najważniejsze jeśli chodzi o przeciwdziałaniu zmianom klimatu jest to, żebyśmy starali się zbliżać jeśli chodzi o warunki klimatyczne warunki, które są w danym konkretnym miejscu np. na ulicy czy mieszkanie grzebane były jak najbardziej zbliżone do takich warunków naturalnych dlatego tutaj duży udział zieleni miejskiej strukturze miasta czy chociażby właśnie obecność roślin nawet takiej powierzchni naturalnych w mieszkaniach czy też elewacji pokrywa tego typu roślinami mogą znacząco pomóc nam walczyć tego typu zmianami dlatego możemy przyjąć, że korzystne warunki klimatyczne będą wtedy, kiedy nasze miasta będą jak najbardziej zielonymi miastach do tego powinniśmy dążyć, żeby w tych miastach było jak najwięcej zieleni naprawdę pomoże nam walczyć ze studentów fala upałów proszę państwa w trakcie jeszcze przed nami dbajmy o siebie pamiętajmy o tych podstawowych prostych zasadach, o których dzisiaj dużo mówił dr Kamil leżak przypomnę, że dzisiaj właśnie dr Kamil leżak klimatolog z uniwersytetu Warszawskiego był państwa i moim gościem może też dzisiaj przy okazji tej naszej rozmowy państwo jak pójdą na spacer to też zobaczą tę zieleń też inaczej na to spojrzał, bo tak człowiek chyba mam wrażenie nie docenia tego wszystkiego co jest dziś dookoła dopiero jak dziś usłyszy, o czym sprawdzał coś zobaczy to jakoś wtedy zwraca na to uwagę, że to prawda często jest także nie zdajemy sobie sprawę z tego jakąś pożyteczną funkcję pełnią różne miejsca różne obszary, które nas otaczają mam nadzieję, że dzięki naszej dzisiejszej rozmowie będą państwo mogli spojrzeć na obszary zielone obszary naturalne, które państwa otaczają nieco przychylniejszym okiem dziękuję pięknie za rozmowę się naszym ekspertem dr Kamil leżał klimatolog z uniwersytetu Warszawskiego cieszę się, że jest pan mimo wszystkich zmian, jakie nas dotykają optymistą ja również będę tak optymistycznie spoglądać też myśleć o tym, że jednak, jeżeli my coś zrobimy to nasze pokolenie na pewno będą miały lepiej będzie im się żyło lepiej prawda miejmy nadzieję, że tak będzie dziękuję pani bardzo wzrosną dziękuję pięknie rozmowę prowadziła Anna Stachowska do usłyszenia
Zwiń «