REKLAMA

KultOFFe: słowno-dźwiękowo-muzyczne eksperymenty Zdzisława Beksińskiego

OFF Czarek
Data emisji:
2021-07-05 11:00
Audycja:
OFF Czarek
Prowadzący:
Cezary Łasiczka
W studio:
Marcin Borchardt
Czas trwania:
22:44 min.
Udostępnij:

O. dr Paweł Krupa o nocy ciemnej Kościoła w Polsce Katherine Mansfield "Opowiadania"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
zaczynamy, więc co pewien poziom życia chce członka wrażenia zapewnia mu bliska zarzuca mu utrzymać kruchą troszeczkę poniżej twarzy Leszek odgłos dokładnie nagrywa, więc kupiłem taśmę magnetofonową za dobre 65zł mam zamiar otworzyć albo chroniczny brak zaś z chwilą powiedziała nagrań rodzinnych dzisiaj pierwsze nagranie przypuszczam, że nie będzie nadzwyczajnie ten magnetofon troszeczkę szumi za kilkanaście lat będzie odtwarzać ten będzie straszny przeżytek, ale Rozwiń » trudno lepszych sposobów nie mamy do nagrywania dzisiaj mamy godzinę 174523września 1957 państwa moim gościem jest pan dr Marcin Borchardt reżyser scenarzysta filmoznawca dzień dobry witam serdecznie dzień dobry panu dzień dobry państwu i nie bez kozery słuchaliśmy głosu Zdzisława Beksińskiego przypomnę ostatni film pan dr Marcina Borchardta, ale proszę wyjaśnić słuchaczom proszę wprowadzić nas to, czego właściwie wysłuchaliśmy też oczywiście fragment mojego filmu natomiast nie będziemy rozmawiali o filmie tylko ciekawy jest sam zapis, którego wysłuchaliśmy myślę, że warto zapamiętać datę Sanok 23września 50 tego siódmego roku godzina 1745 państwo słyszeliście Beksiński jest podekscytowany, ponieważ zdobył taśmy magnetofon dokonuje pierwszego nagrania i tak powstaje albo fonicznych nagrań rodzinnych jak ona nazywa to forma Dziennika, który realizuje przez wiele wiele lat, ale te Dziennikowi aspekty tego przedsięwzięcia też są dla nas w tej rozmowie nie interesujące, ponieważ ciekawsze jest to, że oprócz takiej rejestracji rzeczywistości, którą praktykował na taśmie Beksiński próbuje także eksperymentować z taśmą i magnetofonem i to wydaje się szalenie interesujące takie zapisy zachowały się w jego archiwum i są świadectwem tego, że możemy być może uznać się Zdzisława Beksińskiego nie tylko za malarza fotografa wybitnego artysty, ale również za pioniera muzyki elektronicznej czy też muzyki na taśmy i to już jest zaskakujące co by to oznaczało, jakby to zmieniło historię polskiej muzyki elektronicznej na troskę by miło ponieważ, jeżeli spojrzymy na daty co mamy tutaj rok 19507wrzesień natomiast studio eksperymentalne polskiego radia, w którym odbywały się tego typu praktyki poszukiwania dźwiękowo badawcze zostało uruchomione 9listopada 1007. roku w Warszawie oczywiście nieco wcześniej rozmaite prace dźwiękowe tego rodzaju miały miejsce również w warszawskiej wytwórni filmów dokumentalnych tam powstała m.in. ścieżka dźwiękowa do głośnego filmu, a do głośnego filmu Jana Lenicy i Waleriana Borowczyka Byłsobie raz natomiast natomiast studio zaczął funkcjonować się pół roku po po uruchomieniu, czyli gdzieś tam wiosną pięćdziesiątego ósmego roku zatem Beksiński wydaje się bez świadomości tego, że eksperymentuje na taśmie, że tworzy muzykę, że kolarze są formą muzyczną, że są formą erem muzyki konkretne, jakby to określił pionier tego typu eksperymentów francuskie radio decyzji, a także kompozytor pierwsza fair no myślę, że w mocno by się zdziwił, że jest blisko poza tor remont wiadomo, że związki z muzyką są szalenie silne interesował się nią i słuchał jej przez całe swoje życie ona także inspirowała go w twórczości malarskiej fotograficznej natomiast konanie przełomu do głowy jest również kompozytorem no to to myślę, że fascynujące odniosła się pytanie czy jest trochę takim kompozytorem mimo woli pan mówi o kolarzach muzyczny ja mówię o kolarzach czy kolarzach, który pewnie ta chwila dla słuchamy, bo ten zapis pierwszy, którego wysłuchaliśmy jest po prostu pierwszym zapisem z jego dziennik koniecznego natomiast takie banalne sprawy z życia codziennego, które rejestrowano też jak np. spotkanie ze znajomymi rozmowy z żoną później, kiedy urodził jego syn Tomek także rejestrował te chłopy się rozwija co mówi jak szkoła wysłannicy recytuje wierszyki, ale również Beksiński starał się sny początkowym okresie nadać tym zapisom jakiś wymiar artystyczny starał się zrobić z nich formę radiową, czyli tworzy tzw. Jingle krótkie przerywniki, które powstawały poprzez proste manipulacje przy użyciu magnetofonu taśmą po prostu nagrania zwalniał przyspieszał potem zaczęli również edytować, zmieniając konteksty rozmaitych nagrań z próbował również nakładać rozmaite warstwy dźwiękowej jedno na drugą co udrażnia zapis pierwotnej tworzyło coś w rodzaju właśnie kolażu dźwiękowego były to typowe zabiegi pionierów muzyki elektronicznej muzyki konkretnej muzyki na taśmy bez względu na to, jakie nazwiemy, czyli Zdzisław Beksiński może okazać się tym pierwszym pionierem muzyki elektronicznej oczywiście rozumiem może okazać się z jakim takim brakującej drogi będzie historia tak oczywiście oczywiście jest to jak rozumiem proszę nie poprawić takie dociekania czysto akademickie bo, bo zmierza chodzi o wyznaczenie już punktu taka a, ale przecież wiemy, że nie był jedynym pan wspomniał niektóre nazwiska osób poszukujących również, choć bardziej takie akademickie ustalenie już punktu ustalam na podstawie źródeł i w świetnym źródłem jest to nagranie, którego wysłuchaliśmy na początku, czyli mamy datę 23września 1957 roku godzinę 1745 i gdyby początek oczywiście, gdybyśmy mieli jakieś podobne konkretne konkretne twarde dowody na to, że u innych artystów z tego nurtu co się urodziło w głowie tego dnia albo wpadł na pomysł, aby coś zarejestrowali to pewnie moglibyśmy sobie taki punkt także wyznaczyć różne, że chodzi o to, że po pierwsze jest to trochę nieoczekiwane bo kiedy myślimy obecnie niskim to raczej myślimy o nim jako o malarzu, a niekoniecznie jako kompozytorzy czy też pionierzy muzyki elektronicznej tak oczywiście też traktuje troskę z przymrużeniem oka, choć być może to nie powinienem tego w ten sposób określać wydaje mi się, że interesujące jest to, że artysta wpada na mniej więcej ten sam pomysł tym momencie, kiedy to jest w centrum uwagi świata eksperymentalne studio radiowe zaczynają powstawać po drugiej wojny światowej jak grzyby po deszczu pierwsze jest w Paryżu 100 czterdziestym ósmy roku startuje pod dyrekcją pierwsza afera kolejne w kolonii inne no i także założone przez Józefa Patkowskiego w Warszawie Mediolan Tokio Moskwa bardzo bardzo wiele tych studiów działa ich generalnym zadaniem ja oprócz prac badawczych jest również tworzenie muzyki ilustracyjnej rozmaitych filmów audycji radiowych itd. ale one są również zgodnie z nazwą nica między eksperymentuje poszukuję zupełnie nowych wymiarów z muzyce pokaz kompozycji muzycznej także, tak więc tak, więc Beksiński jest dziś obok jest takim artystą osobnym i 2 i pasjonujący jest dla mnie to że, gdyby rzecz, że z tak naprawdę technologia prowokuje go do tego typu zabaw zabawne biorąc kryzysu do technologia sprawia rząd zaczyna ją w naturalny sposób się bawić się je eksperyment trwać i wytworzyć jako jako artysta taki zupełnie nowe nowe przestrzenie i to dla mnie szalenie interesująca także świadectwem tego, że Beksiński był rzeczywiście wielowymiarowe twórcą i w zasadzie z jakim kierunku by nie poszedł tam być może odniósłby sukces w takim razie do naszej rozmowy powrócimy po informacjach Radia TOK FM i słowo stanie się ciałem, żeby się w wyrazie, bo proponuje, abyśmy na początku drugiej części naszej rozmowy wysłuchali jednego z tych montaży kolarzy Zdzisława Beksińskiego, bo jak na razie nasi słuchacze mieli możliwość zapoznania się z deklaracją artysty, że oto rozpoczyna albo fonicznych nagrań rodzinnych, a po informacjach usłyszą państwo już konkretne przykłady te konkretny przykład takiego kolażu państwa moim gościem jest pan dr Marcin Borchardt reżyser scenarzysta filmoznawca informacje o 1120 po informacjach wracamy po wcale niektórzy nie jeżdżą możliwość zapobieżenia wojnie nuklearnej obronienia pokoju przez państwa socjalistycznej narody świata uwzględnia ci, którzy nastawili swoją politykę kierunku rozpętania, bo byli wojny Światowid partia nasza naród Polski partia nasza Marka Polski partia nasza naród Polski partia nasza naród Polski partia nasza Marut Polski partia nasza Marut partia nasza naród Polski partia nasza naród Polski wiedzie w narodzie chińskie swego przyjaciela jest sojusznika w walce o pokój to Zdzisław Beksiński, ale więcej na ten temat chwileczkę powiem wyjaśnia pan dr Marcin Borchardt reżyser scenarzysta filmoznawca to był jeden z kolarzy, ale szczegóły zna pan dr Marcin Borchardt co to było panie doktorze to jest drobny fragmencik długiego utworu, który trwa ładnych kilka minut jest formą manipulacji nagraniem, które Beksiński prawdopodobnie zarejestrował z Radia to oczywiście przemówienia do sądu Władysława Gomułki Beksiński poddaje to nagranie prostym manipulacjom polegającym na zachęcaniu określonej frazy powtarzaniu jej wielokrotnie, a także kompletnej zmianie naczyniowej całej wypowiedzi woda ówczesnego naszego ówczesnego woda w i co powoduje, że brzmi to absurdalnie sur realnie, a także wywrotową, jeżeli uznalibyśmy tego utworów w całości wówczas ten ten pierwotny pomysł ewoluuje to nagranie staje się coraz bardziej wielowarstwowe coraz bardziej gęste coraz bardziej takie mantry cle, a coraz bardziej cóż realne, tak więc Beksiński, stosując rozmaite proste techniki manipulacji magnetofonem i taśmą osiąga właśnie taki taki jest i to wydaje mi się chcę państwu powiedzieć, że tego typu zabiegi były właśnie charakterystyczne dla tamtego czasu, czyli dla dla początków eksperymentów ze g no gra g Konami czy później z demonami i też o studiach radiowych, które miały charakter eksperymentalne wielu miastach Europy i idzie także także, a ja znalazłem to nagranie procenta firm także także no właśnie bardzo bardzo ucieszyłem, że z artystą, że w tym kierunku bardzo muzyczny bardzo awangardowe socjalizmu pokoju trzody chlewnej bydła macior loszek hodowlanych Knurów trików i buhajów tak jest i niech żyje Sojusz robotniczo-chłopski rozkwita Polska ludowa tam potem również odniesienie do do Sojuszu z chińską partią komunistyczną, którą stronę w sens wtedy łączyły nas bliższe bliższe relacje, tak więc tak, więc Beksiński, nawet jeżeli państwo trzeba to obejrzycie film był zabiera Lenicy Borowczyka to to oczywiście coś bardzo podobnego tam również są tego wzoru albo np. kolaże dźwiękowe Eugeniusza Rudnika czy w ogóle jakiekolwiek produkcje z lat z lat sześćdziesiątych student z trendem eksperymentalnego polskiego radia także tutaj tu Beksiński naprawdę się wykazuje inwencją i jaką mam wrażenie, że nie zdaje sobie sprawę z tego, że z, że takie, że takie eksperymenty toczą się dzień poza Sanokiem im myślę sobie, że niektórzy znacznie słabsze są zainteresowani tą tą aktywnością czy tą działalnością artysty i radzi się w głowach pytanie no dobrze, gdzie można tego posłuchać będzie można obejrzeć, bo to rozumie są też zapisy audio video nie są zapisy wyłącznie audio zapisy wideo to taki marsz, który zrobiłem, żeby prowadzić lustrować te prace Beksińskiego pracownikom Beksińskiego natomiast, czego liczba dni nie można tego posłuchać, ponieważ jest w tt tt ekolodzy nie zostały nigdy opublikowana, więc potrzeba w jego archiwum czy rozumie, że audycja Owczarek jest jedynym na razie miejscem, gdzie można przynajmniej fragmentów posłuchać jakiś fragmencik były prezentowane, o ile pamiętam, kiedy się z drugim programie polskiego radio też przy okazji mojej rozmowy o filmie, ale też złoty kolor mógł, więc nie pamięta, ale wydają się z, że warto było przyjrzeć się tym eksperymentom bliżej warto było np. przed tysiącami nie są to nic nie jest to zupełnie zagłębione w żaden sposób badawczą, tak więc jest to jest to pole do popisu zawsze koncentrujemy się na twórczości Beksińskiego malarski przede wszystkim czy fotograficznej dużo to szczyt w ostatnich latach mówiliśmy na temat jego spraw rodziny natomiast tutaj dźwiękowe, gdzie są, gdzie singli, gdzie są jeszcze nie nieprezentowane, czyli muzykolodzy do biur, bo oto mamy ciekawego artystę niezbadanego jeszcze, więc kto pierwszy to z pewnością książka praca doktorska rozprawa będzie z pewnością w kręgu zainteresowania mediów fragmenty tego partyjnego eksperymentu mieli państwo okazję usłyszeć przed chwileczką ale, ale mamy jeszcze na zakończenie naszej rozmowy 1 fragment zatytułowany kryptonim 27 faktem tytoń 27, o ile pamiętam został wiek świat będzie wykorzystane w 1 ze spektakli teatralnych też kilka lat temu również interesujący wydaje się najbardziej muzyczny tak to określę spośród tych kolarzy Beksińskiego, które znam też ponury tutaj słyszymy głos samego artysty który, który też obecnie występuje w roli takiego narratora, który nas wprowadzić jakiś przedziwny świat dysponująca przyznać to są jak cała twórczość artysty ile tych w całym archiwum w tym doktor panią dostęp, które do tego, które pan mógł oglądać przeglądać ile takich nagrań powstało czy czy to jest duża liczba jak mnie nie nie dosłownie kilka dosłownie kilka myślę, że to jest około 30 minut muzyki także Beksiński to potem porzucił pewnie, dlatego że zabiera to zbyt dużo czasu to wymaga pracy, więc MON skupią się na naszej działalności Terminator mu nie starczyło energii, więc to, więc porzucił budowanie kolarzy pozycję również tworzenie, a tych zapisów prywatnych formie no LO dźwiękowe estetycznej tak to na izbę natomiast rejestrował dzienniki, a aż do końca lat siedemdziesiątych być może nawet 80 w tej chwili nie pamiętam, jaka jest data ostatniego ostatniego takiego zapisu i tam też pojawiać rozmaite manipulacje np. przypominam sobie audycje Tomka Beksińskiego, którą Zdzisław nagrał, a potem dokonywał rozmaitych manipulacji do audycji też przyspiesza zmieniając szybkości nagrań co powodowało intencjonalnie albo intencjonalne zabawne efekty ich by rejestrował rejestrował dzienniki chroniczne aż do momentu, kiedy przed posiadanie kamery i wówczas zainteresował się firmy to pracochłonność tego procesu to pewnie coś co nie dla wszystkich jest oczywiste, bo dzisiaj mają, używając komputerów lub innych urządzeń i oprogramowania, które przeznaczone właśnie do edycji redakcji dźwięku sprawa jest dużo mniej skomplikowana wtedy taśma magnetyczna taśma, którą trzeba było zupełnie inaczej, gdyby obrabia ci to zajmowało dużo dużo dużo więcej czasu, więc wcale nie dziwię oświadczył to był czas odkryć w muzyce i nawet takie proste zjawisko jak pętla, czyli wyizolowanie pewnej żadnego dźwięku było odkrycie MR na miarę epoki niemal za, ponieważ nagle okazało się że, że coś się zmienia zaś, że nagle odkrywamy zupełnie nowy świat może by wykorzystać pojedyncze dźwięki pojedyncze frazy czy też fragmenty wypowiedzi czy jest on do tworzenia nowej jakości tak sobie z takim pierwszym historycznie utworem, bo jak, gdzie wpisuje te eksperymenty Beksińskiego nurt muzyki konkretnej muzyki na taśmy pierwszym dziełem tego tego rodzaju była, bo cykl 5 etiud hałasu z 3008. roku teraz afera najmniejsza z tych akcji nadal trwa właśnie minutkę do do 4 etiuda na kolej to był po prostu montaż dźwięku lokomotyw, które pierwsze afery jeszcze przy użyciu technik gramofon nowej, czyli na płytach zarejestrował paryskiej parowozu i te nagrania zostały wyemitowane paryski z francuskim radiu paryżanie mogli posłuchać tzw. głównym czasie antenowym miejsc jestem ciekaw jak na to zareagowali kiedy, kiedy taka totalna hałaśliwa kreacja nagle zagościła w ich radio radioodbiornika myślę, że bycie tezie, że eksperymenty Beksińskiego są tak troszeczkę częścią obrazu tamtej epoki zapłacą ponure widać ten świat jest dosyć przytłaczający taki trochę orwellowski i myślę też, gdyby Beksiński zdecydował się ten kolaż 1 drugi opublikować czy szerzej zaprezentować rugby jest wówczas poważne problemy bardzo dziękuję dr Marcin Borchardt reżyser scenarzysta filmoznawca był państwa moim gościem, a na zakończenie posłuchajmy jeszcze fragment kompozycji Zdzisława Beksińskiego kryptonim 27 Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA
Array