REKLAMA

500 lat temu dzwon Zygmunt rozbrzmiał po raz pierwszy w Krakowie

Maciej Zakrocki przedstawia
Data emisji:
2021-07-13 23:00
Prowadzący:
Czas trwania:
52:10 min.
Udostępnij:

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
Maciej Zakrocki przedstawia dobry wieczór we wtorek 13lipca we wtorki i proponuję państwu jakiś fragment historii Polski częściej to są dzieje z ostatnich 100120 lat by coś podskórnie czuję, że wcześniejsze losy Rzeczypospolitej mniej już nas interesują, a jednak dzisiaj cofniemy się bardzo daleko do Krakowa, w którym 13lipca 15002001. roku po raz pierwszy zabrzmiał dzwon Zygmunt proszę zwrócić uwagę 13lipca 15002001. roku, czyli dokładnie 500 lat temu trudno taką Rozwiń » rocznicę zlekceważyć, tym bardziej że nie chodzi tylko sam dzwon, ale jego rolę, jaką pełni do dzisiaj w naszej historii, bo przecież ten dzwon bije od wielkiego dzwonu, a więc, oznajmiając nam jakieś wydarzenie dużej rangi, gdy spojrzymy tylko na ostatnie lata to Zygmunt dzwoni, gdy Polska stawała się państwem członkowskim Unii Europejskiej dzwonił po katastrofie samolotu w Smoleńsku w 2010 roku po wyborze papieża Franciszka na stolicę Piotrową w 2013 roku po pożarze katedry Notre-Dame w Paryżu 2019 czy w czasie modlitwy o ustanie pandemii w marcu 2020 roku dziś wyjątkowo bił dwukrotnie 1715 i dwudziestej pierwszej, bo oczywiście Kraków nie zapomniał o rocznicy bardzo ciekawie godnie ją obchodzi, kto nam sprawił taką piękną rzecz no oczywiście wygląd, a wykładnie król Zygmunt pierwszy stary dzwon został odlany w 1500 dwudziestym roku przez ludwisarza z Norymbergii Hansa BH ma w jego pracowni w Krakowie 9lipca 15002001. roku zawisł w specjalnie do tego celu nadbudowanej starej wieży obronnej zamku Królewskiego na Wawelu zwanej zygmuntowską dzwon waży prawie 13 to na jego całkowita wysokość z jarzmem sercem to 450 cm jego bicie usłyszeć można aż do 30 km jak ktoś ma kłopot by dostać się do wieży na Wawelu to może oglądać replikę dzwonu na rynku w Krakowie wtedy będzie można sobie dzwon uzmysłowić lepiej co takiego się stało, że król kazał ten dzwon odlać co chciał w ten sposób zademonstrować czy od razu miał dla niego jakąś misję, która została rozpisana na wieki będę o to pytał naszego pierwszego gościa, który będzie prof. Andrzej Betlej dyrektor zamku Królewskiego na Wawelu pracownik naukowy Instytutu historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego dzwon to także legendy ciekawostki różnego rodzaju historyjki ich mistrzem w Krakowie bez wątpienia redaktor Leszek Mazan, żeby naszego kolejnego gościa jeszcze bardziej uwiarygodnić dodam, że pan redaktor miał okazję samemu to znaczy w towarzystwie 11 jeszcze innych osób dzwonić dzwonem i myślę, że to doświadczenie w połączeniu z olbrzymią wiedzę o Krakowie doskonale się połączą w rozmowie z Leszkiem Mazan już za chwilę za chwilę, bo teraz pora jeszcze na tradycyjny już subiektywny przegląd informacji dnia Maciej Zakrocki przedstawia ministrowi finansów zatwierdzili w Brukseli plany przygotowane przez Austrię Belgię Danię Francję Grecję Hiszpanię Luksemburg Łotwę Niemcy Portugalia Słowacja Włochy tzw. krajowe plany odbudowy plany pozostałych 15 państw zostaną ocenione później Włochy Hiszpania są największymi beneficjentami funduszu odbudowy, czyli w sumie 750 000 000 000EUR w postaci darowizn i pożyczek, które mogą zwiększyć inwestycje sektora publicznego do 3,5% PKB całego bloku, czyli całej Unii 2022 roku do Najwyższego poziomu od ponad dekady tak przynajmniej dzisiaj pisał Reiter od siebie dodam, że to oznacza ostateczną decyzję w ostatnich tygodniach pani Ursula von der Leyen jeździła po stolicach państw uroczyście wręczała decyzję komisji europejskiej o zatwierdzeniu planów, ale zgodnie z zasadami dopiero zgoda rady, czyli ministrów w przypadku finansów podejmowane większością kwalifikowaną oznacza zgodę definitywną przed spotkaniem ministrów komisarz do spraw gospodarczych Paolo Gentiloni powiedział, że pierwsze przedpłaty do 12 pań zostaną uruchomione w najbliższych tygodniach będą stanowić 13% całej puli pieniądze mają zostać wypłacone w ciągu 2 miesięcy najdalej od podpisania porozumień finansowych, a te porozumienia powinny już być przez zrobione w tym miesiącu lipcu środki te mają zapewnić odbicie gospodarki po kryzysie wywołanym przez pandemię komisja europejska ocenia, że tegoroczny wzrost wyniesie 480% w przyszłym będzie to 4,5% w strefie euro 19 państw i w całej Unii europejskich nie wiemy oczywiście akty na te plany wpłynie wariant Delta oby nie za mocno no szkoda, że wśród tych 12 państw nie ma polskiej z kalendarza prac realiów wakacyjnych wynika, że jak dobrze pójdzie decyzja o pieniądzach dla Polski będzie może we wrześniu pieniądze pojawią się oby jeszcze w tym roku Maciej Zakrocki przedstawia, a propos delty możliwych konsekwencji rozprzestrzeniania się tego wariantu wirusa oraz przeciwdziałanie rządów dzisiaj dowiedzieliśmy się, że w Niemczech szczepienia na covid-19 nie będą obowiązkowe tak zadeklarowała kanclerz Angela Merkel wczoraj prezydent Francji Emmanuel Macron zapowiedział m.in. wprowadzenie od połowy sierpnia obowiązkowych szczepień przeciw covid 19 dla pracowników służby zdrowia nie mamy zamiaru podążać tą drogą powiedziała dzisiaj kanclerz Angela Merkel nie będzie obowiązkowych szczepień zapewniała pani Merkel złożyła wizytę w berlińskim Instytucie imienia Roberta kocha oceniła, że należy zrobić wszystko, aby jesienią uniknąć wzrostu liczby przypadków koronawirusa dodała, że można uniknąć kolejnego lockdownu, choć agencja nie napisała czy pani kanclerz określiła jak to można dzisiaj zagwarantować nie wiedząc jak bardzo Delta będzie atakować Angela Merkel podkreślała konieczność postępowania zgodnie z zasadami sanitarnymi zwiększania tempa szczepień regularnego wietrzenia pomieszczeń oraz testowania na obecność sars-cov 2 zaznaczyła też, że pandemia jeszcze się nie skończyła no nie skończyła pani kanclerz Maciej Zakrocki przedstawia ostatnia informacja jest trochę nawiązaniem do poprzedniej od dzisiaj dowiedzieliśmy się, że wszystkie nowe zakażenia wykrywane w Lizbonie i południowym regionie, ale gra Algarve to zakażenia właśnie wariantem Delta tak wynika zdanych przedstawionych przez Narodowy Instytut zdrowia liczba zakażeń koronawirusem w Portugalii rośnie od kilku tygodni wracając do poziomu z lutego, gdy w kraju obowiązywał ostry lockdown w ubiegłym tygodniu w Portugali wprowadzono nowe obostrzenia by uporać się ze wzrostem liczby zakażeń turyści, aby zatrzymać się w hotelach muszą wykazać się negatywnym wynikiem testu dokumentem poświadczającym zaszczepienie lub muszą mieć status ozdrowieńca 50 gminach portugalskich obowiązuje godzina policyjna liczba zakażeń w Portugali zaczęła rosnąć od połowy maja, gdy do kraju zaczęli przyjeżdżać turyści w wielkiej Brytanii mimo wzrostu liczby zakażeń liczba zgonów chorych na covid w Portugalii utrzymuje się na niższym poziomie niż w lutym nowe zakażenia wykrywane są głównie wśród młodszych niezaszczepionych mieszkańców kraju to jeszcze 1 dowód, że szczepić trzeba, a może jednak wprowadzić szczepienia obowiązkowe pani kanclerz Merkel Maciej Zakrocki przedstawia dzisiejszy cytat dnia także będzie nawiązywał do pomysłów przymuszania do szczepień pochodzi z Polski, a dokładnie konferencji prasowej w Łodzi głównego inspektora sanitarnego pana Krzysztofa Saczki główny inspektor mówił tak może dojść do sytuacji, że w Polsce będą wdrożone zasady powodujące, aby osoby, które nie są zaszczepione nie stwarzały ryzyka dla osób zaszczepionych jak rozumieć tę wypowiedź i czy można sobie wyobrazić jakąś formę zmuszania do szczepień o wyjaśnienia poprosiliśmy dr Michała Sutkowskiego prezesa warszawskich lekarzy rodzinnych prodziekan wydziału medycznego do spraw rozwoju uczelni Łazarskiego członka rady do spraw ochrony zdrowia przy prezydencie Rzeczypospolitej profity dla zaszczepionych i obostrzenia dla niezaszczepionych tak, dlaczego nie czy to jest ograniczenie wolności wolności osoba zawsze wolność może się zaszczepili lub nie zaszczepić, ale jeżeli się nie zaszczepi niech nie spodziewa się, że niezaszczepione będzie miał identyczne prawa do zaszczepionych tak zawsze było tak zawsze jest od dawna nie ma żadnej nowości nie ma książeczki sanepidu czeskiej nie pracuje przy żywności, bo w ochronie zdrowia nie zaszczepi się 2× przeciwko WZW z SB, a szpital nie chce, żeby ludzie operować powinien się zaszczepić nie ma określonego szczepienia nie wjeżdżać do określonego kraju tak w życiu jest jak nie ma pieniędzy nie pije szampana i rozumiemy dlatego też potrzebna jest sensowna logiczna merytoryczna dyskusja na ten temat i pewne wprowadzenie regulacji ono niestety będzie konieczne bardzo dziękujemy za te wyjaśnienia teraz już pora na główny temat audycji Maciej Zakrocki przedstawia jest z nami zapowiadany pan prof. Andrzej Betlej dyrektor zamku Królewskiego na Wawelu Instytut historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego dobry wieczór pani profesor, który panu dobry wieczór państwu strasznie lubię, zajmując się historią od wielu lat jak znajdę odpowiedź jeszcze poproszę taką odpowiedź, żeby opisać czas, w którym o, którym dzisiaj rozmawiamy, a więc, dlaczego 500 lat temu rozumiem, że odrobinę wcześniej król decyduje się na tak kosztowną imprezę co chciał w ten sposób zademonstrować czy może chciał się swoim dzisiaj byśmy chcieli wyborcom wtedy poddanym jakoś przypodobać, a może chciał zademonstrować swoją pobożność religijność no właśnie dlaczego, dlaczego na tak naprawdę myślę, że jeżeli spojrzymy na ten moment historyczny, który rzeczywiście miał miejsce równo 500 lat temu klon po raz pierwszy w wezwaniu 13lipca 15002001. roku i popatrzymy na daty wokół tego wydarzenia to okaże się, że znajduje się on pomiędzy wyjątkowymi ważnymi dla polskiej historii zdarzeniami pomiędzy bitwą pod Orszą, a pomiędzy hołdem pruskim tak naprawdę można powiedzieć pomija w tym pośrodku tego okresu ale, więc szczerze powiedziawszy do pewnego stopnia można było powiedzieć zawieszenie dzwonu to pewnego rodzaju apogeum świetności i okazanie tego dzwonu zawieszenie tego dzwonu, kiedy on się odezwał po raz pierwszy to widomy znak z 1 strony Magnificat encyklik wspaniałości splendoru splendorów Królestwa jego władcy splendoru fundatora, a rzeczywiście jest to jednocześnie splendor i jedna z największych cnót, czyli pobożność, czyli tak naprawdę dewocji oddanie myślę, że tutaj król Zygmunt podchodził do tego w sposób bardzo świadomy i bardzo znaczące było, aby znacząca była ta Fundacja to nie jest jakiś tam, bo to jest dzwon, który ma ukazywać pełnie jego osoby no ale to właśnie, gdyby to jeszcze chcieć wczuć się w tamtą epokę w tamten czas to dlaczego właśnie akurat takim symbolem jest dzwon czy to jest skutek pewnej mody, która wtedy panowała czy np. technologia odlanie takiego dzwonu była tak niezwykła koszt tego był tak wielki, że mogli sobie na to pozwolić tylko najpotężniejsi no bo przypominam sobie zupełnie innego okresu historycznego bardzo odległego, kiedy w czasach starożytnych taki klon egipski podaruje królowi Hetytów mieć ze Stali wtedy Stal była zupełnie czymś kosmicznym można by powiedzieć na dzisiejszy warunki i on w ten sposób chciał zademonstrować właśnie swoją swoją wielkość dzwon w tamtym okresie jest właśnie takim symbolem zdecydowanie tak PiS jest przecież jednym z najważniejszych elementów pokazujących trwałość niezmienność sterze powiedziawszy to pokazanie dzwonu, który jednocześnie dzwoni, który jednocześnie widomym znakiem przypomnienia to coś wyjątkowego znaczącego czy to nie jest nazwijmy to osoby oczywiście można porównać czasami starożytnymi złoto tutaj okazuje się być elementem, który mamy w pamięci jest genialnym PiS, który trwa, który wieńczy, dzięki któremu wspominamy osoby fundatora już od 500 lat w tym wyjątkowym wyjątkowym materiałem, chociaż np. również wiemy, że pewne badania prowadzone prowadzone w ostatnim czasie sugerują, iż być może ten rządu również dodatkowo barwione pomalowane, a więc brutalnych jednocześnie bardzo dekoracyjne była to bardzo dekoracyjna był bardzo dekoracyjne działo sztuki John Zygmunta jest symbolem i one naprawdę trzeba uznać wręcz bym powiedział, a za przejaw geniuszu króla Zygmunta pierwszego starego że, decydując się na tak typu fundację on autentycznie patrzał daleko daleko w przeszłość, a jego dźwięk dźwięk, który tak naprawdę się nie zmienia nawet w momencie, kiedy wymieniliśmy zmuszani byli dzwonnicy katedra Krakowska musiała wymienić serce dzwonu ten dźwięk jest niezmienny i ten dźwięk jest stały też Peter po prostu ponadczasowy ta inskrypcja, która się tam na wezwanie znajduje w języku łacińskim wskazywałaby, że najważniejszą sprawą nie wiem czy dobrego słowa używa króla no był, jakim w, jakim sensie taki gest wobec wobec Boga no bo tam jest napisany Bogu najlepszemu największemu Dziewicy Bogarodzicy świętym patronom w swoim znakomity Zygmunt król Polski ten dzwon godny wielkości umysłu i czynów swoich kazał wykonać roku zbawienia 1500 dwudziestego czy to jest taki czas, kiedy ta religijność władcy jest też takim elementem już ewidentnie jednoczącym Rzeczpospolitą również również z litewską księstwem litewskim myślą oraz myśleć powieszą Polacy to oczywiście trochę określenie na wyrost tak, ale czy czy czy jesteśmy właśnie takim państwem, w którym religia jest jest czynnikiem takim jednoczący wiek szesnasty dla spraw religijnych w Rzeczpospolitej był wiekiem dość powiedziałbym skomplikowane, choć oczywiście religią panującą zawsze była religia kościoła łacińskiego po, niemniej tak naprawdę cała ta formuła wskazuje na to, że rzeczywiście postać Boga ojca wydawane również trzecie i przez unitów przez prawosławnych jest tutaj elementem łączącym tak naprawdę go pamiętać, że wiek szesnasty kończy się wielkim aktem Konfederacji warszawskiej, ale myślę o tej przede wszystkim inskrypcji to można powiedzieć, że ona również wpisuje się cały cykl czy sformułowania, które były obecne bardzo często w wiekach późniejszych skracają całą tą rozbudowaną inskrypcje można by było ją streścić w 3 słowa deo chybi o 4 Katy Bogu sobie i właśnie podobne tak naprawdę wiele wad w wiekach późniejszych również temu ta kolejność czasami była odraczana, niemniej myślę, że jest to jeden z największych z największych wyrazów przywiązania króla do wiary katolickiej, a jak się to ma do takiego wydawałoby się bardzo brak praktycznego znaczenia takiego dzwonu no bo mówi się, że on też pił wtedy, kiedy trzeba było powiadomić poddanych jakimś ważnym zdarzeniu, a być może czasami był narzędziem nie wiem alarmujący, kiedy zbliżało się jakieś zagrożenie jak ja czy już wtedy rozdzielano właśnie to to to sacrum tego odzywa dzwonu od takiej proza go pewnego stopnia tak pamiętajmy bowiem, że na wieży zegarowej na wieży, gdzie zrealizowano znajdują się również inne dzwony, a więc tutaj ranga tego dzwonu była znacząco znacząco wyższa on nie wysoka o niebo jest nie był używany nie był używany na co dzień tą funkcję nazwijmy to utylitarne pełni również inne inne dzwony natomiast rzeczywiście podkreślał podkreśla wyjątkowe zdarzenia ciekawsze to po, że ta funkcja wyjątkowości była kontynuowana w wiekach kolejnych oczywiście dziewiętnastym wieku doszło wręcz do pewnego rodzaju nawet mitologii racji tego w dźwięku i mitologii rację odezwa od momentu, kiedy odbywa się w dzwony ale tym bardziej ugruntowało to jego znaczenie, choć wówczas prawdopodobnie właśnie w dziewiętnastym wieku doszło do tej subtelne zmiany, więc wonne Zygmunt chciał się dzwonem Zygmunta, ale to zawdzięczamy oczywiście Janowi Matejce tak naprawdę chyba znaczącym stopniu, ale właśnie my skoro już panu powiedział, bo mówi się, że to w dziesiątym wieku papież Jan trzynasty wprowadził rytuał poświęcania dzwonów nadawania imion czy czy my mówimy poprawnie dzwon Zygmunta no w rozumieniu, że właśnie ufundowany przez króla Zygmunta czy powinniśmy jednak raczej mówić dzwon Zygmunt, bo taką się nazywa tak powinniśmy mówić poprawnie wolnego od po takim imieniem został poświęcony, aczkolwiek mówię tutaj siła potęga wręcz wypowiedziały ikonografii najsłynniejszego obrazu, gdzie ja mu, który został określony jako przedstawienie w zawieszeniu dzwonu Zygmunta, choć tak naprawdę nie przedstawia akurat w tej tej tego momentu historycznego doprowadziła do tego, że patron został pewien sposób zastąpiony fundatorem królem Zygmuntem, które oczywiście nosił tajnie pod swoim świętym świętym pobożnym władcy patronie natomiast myślę, że tutaj tak naprawdę szczerze powiedziawszy niezależnie czy ktoś będzie używał słowa, że mu określał jako słowo Zygmunt Zygmunta najważniejsze, żeby pamiętał, że to jest dzieło wielkie jak dzieło wyjątkowe pod względem artystycznym historycznym i rzeczywiście to jego znaczenie musi być dla nas ważna powinna być dla nas ważne miejmy nadzieję, że tego typu, że dzwon będzie się odbywał tylko przy wielkich szczęśliwych uroczystościach i wydarzenia, a nie będzie upamiętnia tych smutnych, które również zdarzyło się pan leżało muszą wówczas podczas deklarował się odbywać, ale doprowadzimy do kolejnego pytania czy jest jakiś rodzaj coś co można by nazwać zasadą używania np. znalazłem taką informację, że Długosz dzwonienia Zygmunta określa ordynacja krakowskiej kapituły katedralnej w 1800 osiemdziesiątego ósmego roku i że ta długość wynosi 8 minut no, a dokładnie plany właśnie, ale z drugiej strony za chwilę czytam, że ponad godzinę dzwon Zygmunta zwolnił podczas pogrzebu marszałka Piłsudskiego 3005. roku Andrzej np. dzisiaj w czasie uroczystości pierwsze zwolnienie tam było normalne, ale drugie właśnie już trzyminutowe to jest jakaś jakaś ordynarnych, czyli ustawę zasadniczą rzeczywiście zwano odbywa się przez 8 minut po i wówczas to jest hit może było określić ustalony określony i określone w każdy zwolnienia natomiast tak naprawdę wyjątkowa rzeka notatkach myślę, że on się odbywa tak jak jest potrzebne jak się wydaje jak należy tego użyć rzeczywiście podczas pogrzebu Józefa Piłsudskiego nową dzwonił bardzo długo pamiętajmy, że wydarzenia czasami są niespodziewane i tak naprawdę można powiedzieć od porywu serca zawodników również czas czas tych ekstra ordynarnych wydarzenia czas zwolnienia zależy, więc tutaj ten dzisiejsza dziś wyjątkowo wątpliwą 2× po jest dość nietypowa sytuacja rzeczywiście po godzinie dwudziestej pierwszej zabrzmi przez 3 minuty, a chwilę potem odezwał się wszystkie dzwony odpowiedzą Zygmuntowi wszystkie dzwony Krakowa chcą więcej nie tylko Krakowa, jakimi zdradzono to dziś również w odezwie się 2 zalesiony najwyżej zawieszonych najwyżej w Polsce, czyli tak za sprawą i w ten sposób również odpowiedź z powieści Zygmunta można by powiedzieć, że wśród tych cech charakterystycznych dzwonu Zygmunta jest jeszcze to szczególnie w porównaniu z innymi równie znanymi jak nie wiem chociażby londyński BigBen, który oczywiście pełni inną funkcję jest w innym miejscu, że ten dzwon jest obsługiwany przynajmniej jak na początku określono przez 12 silnych mężczyzn, czyli jest poruszany siłą ludzkich rąk nie ma tam ciągle żadnej aparatury tak nie ma aparatury rzeczywiście byłem świadkiem właśnie zwolnienia w związku z powyższym rzeczywiście 12 dzwonników bo, choć tak naprawdę ci zawodnicy w trakcie zwolnienia chcę zmieniają, bo siła rozmach ruch tak dłonią jest niewiarygodne to jest niesamowite niesamowite niesamowite przeżycie tak inaczej są to osoby, gdzie również przechodzi można by było powiedzieć funkcje dzwonnika z pokolenia na pokolenie najstarszy zawodnik obecnie, że rodzice osoby dzwoni już z Zygmuntem 5858 lat i wsi, ale wśród młodszych następnego pokolenia dzwonników jest już jego jest również jego syn, więc myślę, że tutaj myślę, że tutaj to jest pewnego rodzaju no i podkreśla wyjątkowość tradycji i wyjątkowej nadania tego miejsca tego aktu nie tylko samego dzwonu, ale aktu, jakim jest zwolnienie to jest swego rodzaju myślę, że można porównać z pewnego rodzaju ceremoniałem brak z tym, że ten typ 12 silnych mężczyzn jak powiedziałem na początku historii dzwonu oni byli z krakowskich cechów 10 polskich i otrzymali ten obowiązek, czego wykonywali na mocy specjalnego kontraktu z królem czy dzisiaj ale, toteż jest na zasadzie pewnego kontraktu czy tylko określonej grupy Niewiem zawodowej mogą być część nowej lewicy jest do dość zamknięta jest dość zamknięta grupa stara się dzwonnicy są skupieni nawet w specjalnym bractwie dzwonników jednak kogoś to raczej w tym momencie jest no, żeby zostać zawodnikiem wawelskim na tyle najlepiej orientuje trzeba zostać poleconym abstrahując od rana abstrahując od warunków fizycznych na tej szybkości, jakby to w staropolszczyźnie określano natomiast jest to bardzo elitarne, a zarazem na wyjątkowe wyjątkowe grono osób, które naprawdę są związane z tym wyjątkowym miejscem z katedrą dworem i traktuję jako za każdym razem jako coś wyjątkowego ich życia życia na tak szczerze powiedziawszy tutaj chyba najlepszą osobą byłoby jak pan od zapytał o to właśnie któregoś z zawodników, którzy opowiedzą o niesamowite historie napiszcie wolni i jaka nie czuje się upoważniony, ale np. właśnie się dowiedziałem to 1jedna z jak i innych, który miesiąc dzwoni na swoją własną nazwę, ale tylko 1, więc myślę, że to jest pewnego rodzaju dobre słowo wezwania, ale tak naprawdę o ogólnie rzecz biorąc wielkie przeżycie dla tych, których zwana dla tych, którzy słuchają to na pewno miał tylko przypomnę takie dane właściwie encyklopedyczne dzwon Zygmunt waży 12 600 kg wysokość całkowita 450cm no właśnie mówi się, że głos słychać w odległości 3030 km czy ten dzwon już tak pytam czasy współczesne na koniec pan wspomniał o tym zdarzeniu które które spowodowało konieczność wymiany tam pewnego elementu zadawano chętnie, bo no właśnie serca dzwonu czy ten zwany jakoś badany czy wie czy wiadomo jest, że on mimo tego, że ma 500 lat nie wiem tam mieć coś nie pęka coś się z nim dzieje jak one poddawane przeglądom poddawane konserwacji się tutaj zawodnicy bardzo dbają o to pracodawca również pamiętać o tym, że tak naprawdę jest cała graniczne gałąź nauki poświęcona zwaną kompana loggia i myślę, że tutaj na jest kilku wyjątkowych wybitnych znawców zajmujących się problematyką wolno historycznych plonów w Polsce no, a ich aż tak zwołano jednak pozwala pozwala pat się z optymizmem w przeszłości, że te 500 lat jeszcze będzie on towarzyszą naszej historii ja tutaj w tym momencie musiał przerwać na chwilę się rozładuje komórka jasnym kończymy naszą rozmowę spotkamy następnym razem za 500 lat na tysiąclecie dzisiaj bardzo dziękuję pani prof. Andrzej Betlej dyrektor dziękuję nowela fan historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego był naszym gościem dziękuję pięknie serdecznie zapraszam bardzo przepraszam za tak, ale teraz mam sprawdziłem właśnie mam 1% komórka po prostu się rozładuje, więc żegnam się dziękuję bardzo, przepraszam jest nie szkodzi takie czasy dziękuję za spotka tylko do widzenia Maciej Zakrocki przedstawia może tylko państwu wyjaśnić, że rozmowa z panem prof. Betlejem była wcześniej nagrywana no bo dzisiaj tyle się w Krakowie dzieje, że umówić kogoś w czasie, kiedy wszyscy obchodzą rocznicę 500 lecia bicia dzwonu na rozmowę na żywo nie jest takie proste teraz także nagrywam rozmowę z panem Leszkiem Mazan dziennikarzem publicystą, a autorem książek ja się zastanawiałem, bo kiedyś pan prezydent Majchrowski pana urodziny mówił, że jest pan krakauer logiem tak się na faktach jest nowa nauka założona przez Mieczysława Czumy mówiącego te słowa redaktorem Kozioła Jana polega Nat w przekonywaniu do wyższości Krakowa nad resztą świata ogólnie rzecz biorąc nota no Name jak rany tak powiem przynajmniej samo idee rozumie popiera rozumiemy popieram i powiem więcej myślę, że pan doceni mówię to jako urodzony właśnie warszawiak varsavianiści jakoś tak, a pan, a znacie wyspiarskie Kraków mecze z piaskiem żaków piosenkę tak gładka dla Polaków ojcem Kraków, a Warszawa matka nawet pan całkiem nowe prawo uważać za Cracovię, a dzięki no świetnie nawet wtedy będzie pani tam głośno śpiewają nie przenoście nam stolicy do Krakowa, ale to zupełnie inna historia się dzisiaj chciałem pana namówić, żeby sięgnął pan pamięcią do roku 1971, a tak, bo wtedy napisał pan przekroju młodzieży przypominam, że to w tamtych czasach dzisiaj ciągle jest, ale w tamtych czasach to był w każdym szanującym się domu tygodnik i wtedy napisał pan taki tekst pt. jak uderzałem w dzwon Zygmunta Ka i w ten sposób proszę się uwiarygodnić, że pan nie tylko na dużo ciekawych historii o tym zwalnia, ale że pan go poznał z bliska nam pan Jan paru kolegom, którzy tam pracowali jako rolnicy pamiętam zaciągnęli pozwolili mi parę razy pociągnąć za linę widziałem, jakie te cholerne robotę prawdę kadencję wskazał, że wszystkim co uważa, żeby leczenie porwało, żeby nie próbują na pewnie dla, ale to także doznał bardzo ładna odpowiedź to jest duży tekst w tym przekroju to ja może panu tylko przypomnę, żeby też przy okazji uczcić tego gościa, który panu to ułatwił napisał pan skierowano mnie do pana Kazimierza Mirka, który wraz z górą ćwierćwiecza opiekuje się z Zygmuntem i werbunek dzwonników prowadzi pan Mirek siedział właśnie okrakiem na potężnym Bier Rio nie gigantycznej huśtawki, na której wisi on, o którego głosie zwykło się pisać przy użyciu najbardziej wyszukanych przymiotników zawsze dużej litery, a przede wszystkim nadużyli Terry ego FIS no proszę darować, ale ja przez 7050 następnych lat miałem dosyć szeroki rozrzut tematyczny powiedziałbym wprawdzie znamy czasem podawały się dzwony jak każdego elementu ich deliberacji życiem ale, ale nie pamiętam jak to było ja przez ostatnie lata przyznaje kompa by koncentrat wręcz rację zwanych praskiej tym zajmowałem mam taką swoją ideę, który też 15 już naszej rozmowie powiedzieć, ale może jeszcze w tej chwili Noto w takim razie mam nadzieję, że sprawia panu swego rodzaju przyjemność na pewno słuchaczom naszej rozmowy oczywiście, że tak jak jest kiedy, kiedy przeczytałem, bo kiedyś mówiło 70 tym pierwszym następnych latach jak to dobrze, że oprócz z czasem najwierniejszego czasem jedyny raz czytelnika, jakim jestem, że ktoś jeszcze nie czytał, a już nie mówiąc o tym, że to wszystko jest archiwum mija właśnie do tego archiwum dostałem do pana artykułu i to w ogóle jest no no reporterska robota, bo pisze pan tak uwaga za jego ciało światełko lampki sygnalizacyjnej znak, że trzeba zaczynać raz 23 pociągnęli za liny mocno, wspierając się aż do podłogi jest szara jeszcze wersji za czwarty pociągnięciem Zygmunt przemówił najpierw cicho potem coraz potężniej rozlewają swój głos na całe wawelskie wzgórze na cały Kraków Hel po Bronowice po kopiec Wandy podejmujące w oddali kominy nowohuckiego kombinatu no właśnie teraz pan, jakie pytania może to wspomnienie panu przypomniało to naprawdę jest taka ciężka robota, żeby zaczął mówić ten wodny na ciężkie napatrzyłem na własność rzeczywiście bez nie mogę granice 8 minut tyle zwanej prawda dzwon Zygmunta ale, ale wiedziałem co PiS decyzję aparatem była pytam miętę trochę na bal trzeba umieć złapać Zeppelin cały pociąg agencja biec w odpowiednim momencie puścić to nie jest robota prawdę dla startowe młodych panienek była rzekłbym bardzo się, że warto przypomnieć jest znanym Zygmunta rzeczywiście troszeczkę przeżyłem nie tylko jako tam wtedy reporter, który sporo problemów trudno robić taką tezę o obserwację uczestniczącą, czyli wcielał się bohatera prawdę na ten natomiast ja zawsze pasjonował jako coś to, że państwo było nie tylko własnym historia jego pojawienie albo nie pojawienie się świadczyły na ważnych wydarzeniach czasem trudnych do interpretacji naszych, tak więc będę współczesnych warunkach no to już jak na politykę bez tego można obecnie dotyczy to panu powiem, że np. dzwon Zygmunta w Pradze jako 1 jedyny w Czechosłowacji miał przez 30 lat nie obowiązane serce, dlatego że wiadomo, że teraz rząd Słowacji świętej pamięci kościoła mnie kochał na wszelki wypadek, gdyby ktoś zadzwonił np. na chwałę pana Boga, żeby były rewolucyjne te serca szmatami prawdę związany był jest, więc cały, ale tak na marginesie ja pamiętam też wydarzenia polityczne to właśnie przy, których uczestniczył wygląda, ale oczywiście zawsze mi się na złe, że jest na tej pierwszej prawdę 5002001. roku, kiedy te wpisy Edmund Wasilewski gdyby, więc podniesiono dzwon Zygmunt, kiedy biskup ręką w kinie zza żelaznej serce się rozczula ich kupnie dzwon jak serce króla pierwsi ją pies i pieśni w niebie rozpłynie zawsze wyglądem sobie jak wyglądały te szukające płaczące serce króla zwykle naprawdę musiał pęknąć na, ale Wasilewski był poetę jak pan wie poeci mają prawo we wszystkie, ale to jest pewnego rodzaju projekcja może jakiś piękny pan sens uczestniczy pan w tej uroczystości, ale na tak naprawdę szczególnie do dzisiaj, kiedy właśnie w Krakowie te wszystkie uroczystości miały miejsce właśnie dla pana dla człowieka, który temu miastu poświęcił nowości całe swoje życie i Pradze też, o czym przed chwilą usłyszeliśmy to jest to jest naprawdę coś wzruszającego ten dzwon jako bije czy czy czy to jest taka trochę bardzo szybko wyczuł jego o tym pomyślał czy występ byłby obojętny na na muzykę czy pety dźwięki, ale miejsce, które żaden z Ewą płynie melodia tego dzwonu ten głęboki bas można powiedzieć nagrodzono też musi robić wrażenie i automatycznie kojarzy się jakimś może czasem jeszcze nie znamy możliwe, dlaczego dzwoni, ale jakimś ważnym wydarzeniem dlatego, na które wszyscy czekali koniec cierpliwość się je w 1970 ósmy roku październik, kiedy Jan Paweł II prawdę został Karol Wojtyła zostawiamy w pełnym drugim, a one w wawelskiej nie zadzwonił, o czym się przepisy teraz ze strony dopiero drugi dzień rano, bo nie ma zatem, że jakiś powodów logistycznych mężczyźnie praw z nich był proces zawiodłem najmniej cały pamiętam, żebyśmy wszyscy dziwili co osiągnęli też wojsko stało no właśnie z tą kopalnią tego typu informacji i ja znowu na sekundę tylko sięgnę do tego tekstu przypomnę też siedemdziesiąty pierwszy rok pan tam pisze tak komu bije dzwon uprzywilejowanych wędrujących do grobu przy dźwiękach wawelskiego olbrzyma jest dziś znacznie mniej niż on Gui jeśli wierzyć naszym informatorom ostatni udźwiękowienie pogrzeb to ceremonia żałobna po śmierci kardynała Sapiehy Zygmunt odezwał się również na wieść o zgonie Jana 2003. i to byłoby właściwie wszystko pamiętamy jednak jeszcze wspaniałą wzruszającą chwilę 19stycznia 60 tego pierwszego roku 1900 oczywiście, kiedy wróciła do Krakowa pierwsza część wywiezionych w czasie wojny arrasów pracownicy Wawelu, mimo że przywykli przecież do wszelkich tego rodzaju uroczystości mieli wtedy autentyczne tuzy w oczach Zygmunt dzwonił szczególnie dostojnie no to było wtedy do siedemdziesiątego pierwszego roku ma pan jakieś wspomnienia ważnych wydarzeń w naszej historii późniejszej poza tą historią z wyborem Karola Wojtyły na na papieża kiedy, kiedy również dla pana to było ważne, a że wąż odezwał tak, ale wie pan jakoś na tym co do w okresie 518090 nie było chyba takich rzeczy, które bym zapamiętał oprócz konwencjonalnych świąt nie było żadnych tam wielki pogrzeb, żeby panu wiadomo taki pogrzeb na Wawelu ten automatycznie nobilitacja święte dla centralizacja osoby, które jestem pochowane radę zresztą niemal w apelu nie wolno defekt realizowane są wiedzieli już ludzi te kardynałem przez arcybiskupa Sapiehy, jakie miał kłopoty prawdę Piłsudski, żeby przeforsować pogrzeb wawelski pogrzeb wawelski Słowackiego w końcu uzyskał zgodę, ale ten zgoda nie obejmowała dzwonu Zygmunta sesję uroczystą sesję, ale dopiero trzeba było jakoś ten nacisk w kancelarii prawnej naszego naczelnika Piłsudskiego, żeby jednak ten zezwolił prawdę pensję czy też o tym wie pan tę dużą sprawę, ale jakoś się przygląda się nie kojarzę tego wszystkiego pamięta, więc będzie dzwon Zygmunta po osiemdziesiątym pierwszym roku jak stan wojenny, ale dlatego, że zmarł ksiądz prałat kanonik Franciszek Walencik blisko Obywatelskiej i ponieważ jest oczywiście takie prawo za każdy kanonik tego, że te mało musi prawda zostać poddany przez przez dźwięk zwany Zygmuntem metę to było jasne, że zadzwoni elektro tego prawa przepisu obyczaju nie znał też zdziwiona litość boską tutaj tutaj radę stan wojenny tu dywany zwolni ten olbrzym zabytki wcześniej była taka jest teraz, kiedy chodziłem do przy pierwszy pracowałem w Dzienniku polskim w dziale miejskim temu opowiada smutno, ale historia raczej smutno to znaczy śmierć Stalina śmierć Stalina wczesnej śmierci Stalina nadal rozkołysał w tym 2 Zygmunt wydaje się mało prawdopodobne rynek, kto tam szansy pamięta też dziwnego, ale kościół się nie ja z godziny uruchomienie tego dywanu odmówił wtedy nabierze zwaną daru państwu prawda grupa zerem powtórzony również kilku dziennikarzy Dziennika polskiego byli głównie studenci AGH no i ten zwany rozstali, czyli opierać na tyle ciekawe, bo jednak mego kojarzymy z takim miejscem sakralnym prawda nie, a nie, atakując cywila oczywiście, ale mój bazę KZM obchodził prawdę jedynym, który zaprotestował przeciwko temu wyraz akceptacji radę, w którym jednak realizacji nadaje się presji Stalina po jego śmierci po chyba tylko tygodnik powszechny resztę w celu zrozumieli do lektury nie da prawda okładce tak, że ceny fotografii Céline, ale reszta to wszystko jechały z okazali też robili to wtedy jasne w MOK w ostatnim okresie, a tu dzisiaj przypominają słuchaczom to to wejście Polski do Unii Europejskiej również dzwony zaznaczy tak będziemy mniej wyraziste pewnie też ze złem tylko tam będzie inny nie ten takiej myśli pan że, że będziemy wychodzić nie ja myślę, że tak, ale to mój Boże te marne, jeżeli bez tego rolnicy rolnicy mający robić, bo przestępcy sądzeni starałem się zwrotem z danymi przesadzam ale, ale widocznie te czasy na to zasługują wielkie cele wymagają wielkich ludzi wielkich zielonych, ale też może warto powiedzieć czasami ten dzwon dzwoni w takiej sprawie jak ja wiem jak to nazwać solidarnościowej, bo np. ja to komentują dzisiejszą rozmów land było piękne, bo projekt proszę wyobrazić, że nie zarobi 918 dziewiętnasty i my szukamy zawsze rękę na ze na wielką siłę prawdy wszelkie sposoby sposobów by sposobów, który był symboli, które integrowały ten ludność obywateli 3 zaborów przecież to było troszkę tymi realizowanymi co myśleć mając jednak sprawa hymnu oczywiście na tym trzeba było czekać do dwudziestego szósty roku tego drobny żart brzmi co tam będzie prawdę potem oczywiście czekaliśmy no wie pan hejnał Mariacki to był pomysł krakowski radny który, który się podoba rzeczywiście ten Marecki zresztą ostatnio na wyeliminowane zdaje się prawie w całości w sprawie, ale jednak jednak płynę wszyscy, ale jako świętość te koncesje świętością to był właśnie rząd bawarski, do którego nikt nie miał pretensji jego nie budził żadnych nieprzyjemnych skojarzeń to wszyscy słuchali patrzyli i płakali broni Zygmunt to znaczy mamy Polskę trudno wyobrazić sobie bardzo integruje integrujące wszystkich Polaków wszystkich obywateli Polski nawet symbol gazowej Solidarności akurat przyszło mi do głowy, kiedy przeczytałem informację, bo powiem szczerze o tym nie wiedziałem nie pamiętałem, że kiedy płonęła katedra Notre-Dame, a dziewiętnastym roku też bił prawno te tak zerwaniu z innego na pewno nie z radości prawda akcja wcale mi się wtedy wysokość emeryckich bardziej konkurencyjny dla dla Francji, ale też bardzo głupi dowcip, ale w każdym razie w 2 używaniu ich, ale spowodował jeszcze coś innego jeśli mówimy o kościele w tym Polski ten pożar lub student mianowicie Czechy i na Wawelu w kościele Mariackim ogłoszona ostre pogotowie jest teraz przegląd wszystkich prawdę urządzeń elektrycznych innym razem przeciwpożarowych, żeby przypadkiem nie powtórzyła ta prawa paryska także ten VAT zwalniający wtedy uświadamiał naszym tutaj prawa są ogromne niebezpieczeństwo to co możemy stracić na wydaje mi się, że jest 1 sprawa w naszym zwanego proszę zwrócić uwagę, że nie jest słaby i chwały zlote i godności tej narodowej pamiątki narodowe symbolu nie zmienia nawet tak rzeczywiście nie jest największym zwanym Rzeczypospolitej tylko największy dzwon jest jak mało, kto w Polsce zdaje sobie sprawę właśnie na Węgrzech czyli gdzie zbliżeniu no w Licheniu oczywiście na aż ten musi wszystko najwięcej 7 królestw królem DSA wszystko, żeby musi być porządku, ale zapewne jak mówimy o decyzji mówi o tej tra Karol owi to znaczy reszty mówię, więc decyzję mówi kardiologia tej wyższości Krakowa nad resztą świata inspirującej roli Krakowa proszę zwrócić uwagę ile nam się piękne Zygmunt w Polsce namnożyło prawdę Łódź ma przez Zygmunta i ktoś tam trzeci na Zygmunta nie wiem, kto jest naprawdę ma oczywiście te dzwony na pozostających powiem troszeczkę wokół naszego Lublina, ale jednak faktem jest, że my szukamy świętych patronów dla tych dzwonów właśnie tam, gdzie szukał tego Świętego, który szuka pewne Wawel, kiedy w grudniu 2020 roku obchodził pan siedemdziesiąte urodziny otrzymał pan m.in. Miniatura dzwonu Zygmunta jak to wtedy mówiono by mu dzwonił zawsze jak coś dobrego się dzieje, czyli bez przerwy no i co dzwoni mówi że, że w tej laudacji wtedy, kiedy rano w aktach zmienia to dzwonu Zygmunta powiedziano by móc wojny i zawsze jak coś dobrego się dzieje, czyli bez przerwy rozumie nas również nie napisali wykazywanie tę odwagę prawdę o wyższe niż wtedy tak przyjemnie, choć też, że wielu nieuchronne, ale wypowiem jestem ze mną nie będzie tak Wyspiańskim, który się sprzeciwią absolutnie przeciwko swojemu pochówkowi na Wawelu, ale na siłę go prawdę wnosili do decyzji jego ciało do transportów radę nawet do krypty zasłużonych, które będą Skałce nas wtedy 2 wygląd jednych zwolnił także od tego, więc ludzie nie ucieknę bardzo dziękuję pan Leszek Mazur to coś powiedzieć tak oczywiście proszę mocne jak bardzo proszę redakcję było pisać praskich Otóż rada jest zalecane jest również dzwon imieniem Zygmunt on jest większy od naszego, ale za to władcy od 25 lat, ale i na Wawelu jest grupa piękna wspaniała grupę zwolenników innych cenach jest odtworzone, bo w organizacji nie mogła istnieć otworzone ta grupa zawodników, jakby to było pięknie wie pan, gdyby się oba te obiekty katedry dogadały i we wrześniu dzień Świętego Zygmunta dzwonnicy krakowscy bawarscy pojechali do praw i zwolnili Zygmunta praskiego i odwrotnie prażanie u nas wreszcie się dociekał co naprawdę proszę o płatność i wierzę, że kiedyś doczekam, że te 2 narody polskiej czeskiej wreszcie przemówią tym samym głosem no, gdy pod warunkiem, że dogadają się w sprawie Turowa, ale też zupełnie nie tylko gdzieś w bardzo dziękuję za dzisiejsze spotkanie uważane Justyny jak zwykle głęboka Andrys bardzo bardzo dziękuję za dzisiejszą udział w audycji podziękowania dla Małgorzaty Raczyńskiej, która audycję wydawała Maciej Zakrocki życzę państwu dobrej nocy Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA