Jak rewolucja pożera własne dzieci? Przypadek Maksymiliana Robespierre'a (powtórka)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

terror trwa już dziewiąty miesiąc po placu rewolucji nieprzerwanie toczą się z gilotyną vany głowę wrogowie ludu kończą pod warstwą wapna i ziemi groby są masowe i bez imienne terror zapewni nam trwałe zwycięstwo nad kontrolą rewolucją cnota bez terroru jest bezsilna tako rzecze Maksymilian Robespierre zwany nieprzekupny podejrzenia zataczają coraz szersze kręgi z dnia na dzień przybywa aresztowanych rewolucja zaczęła już zjadać nawet własne dzieci, ale jakobini ani Rozwiń » myślą się zatrzymywać zdrajcy są wszędzie mówi publicznie bez pie RO tamtego letniego dnia oskarża członków najwyższych rewolucyjnych organów, ale nie podaje przy tym żadnych konkretnych nazwisk istnieje spisek przeciwko publicznej wolności ogłasza koalicja, która snuje intrygi na dłoni konwentu listy prokreacyjne mają zostać upublicznione dopiero nazajutrz stąd blady strach pada właściwie na wszystkich muszą się bronić albo zginą jeśli nawet nie jutro to niewykluczone, że za tydzień lub 2 i tak oto zwierzyna łowną staje się myśliwym przeciwko niej przed kupnem mu kilkunastu jego przybocznym występuje cała reszta paryski tłum zostaje rzucona plotka, że wódz rewolucji okazał się być realistą chce przywrócić monarchię, a za żonę pojąć córkę straconego króla 1 mało znanych deputowanych składa wniosek o aresztowanie lub wspierać zostaje przyjęty przez aklamację jest 27lipca 1700 dziewięćdziesiątego czwartego roku powrót do przeszłości w poniedziałki po dwudziestej drugiej zaprasza Karolina Lewicka dobry wieczór państwu Karolina Lewicka jest z nami też nasz dzisiejszy gość dr Jarosław Kuisz historyk państwa prawa Uniwersytet warszawski także redaktor naczelny kultury liberalnej dobry wieczór panie doktorze dobry wieczór Maksymilian de Robespierre będzie naszym bohaterem bohaterem naszego dzisiejszego wieczoru niż ślubne syn prawnika córki Piwowara przychodzi na świat w drugiej połowie osiemnastego wieku dokładnie rok 1700 pięćdziesiąty ósmy roku pierwsze żyje 36 lat będzie wychowywany przez dziadków ze strony matki matka wcześnie umrze ojciec opuści rodzinne zdobywa staranne wykształcenie 1700 osiemdziesiątym pierwszym roku rozpoczyna praktykę adwokacką i co chyba znaczące dla jego późniejszych dziejów w latach młodości nie ma takiego umknęła krwawego rewolucjonisty wręcz przeciwnie to natura sentymentalna samotnicze pisze wiersze jest wielbicielem Jana Jakuba Rousseau taki delikatny wrażliwy młody człowiek tak tak tak to jest rzeczywiście człowiek, który jest po tak pełna sprzeczności, że jeżeli mamy odmalować jego posesji czasem powiedzenie nie bez powodu mija w końcu już tyle czasu momentu, kiedy przeleciał przez scenę polityczną Francji i co warto podkreślić jego kariera polityczna jest niesłychanie krótka to jest przecież tylko 5 lat jest tylko 5 lat, a my do dziś prawda odnosi się do jego osoby rozmawiamy o nich, ale jakich to 5 lat było no fenomenalnie ciekawych to jest także w zasadzie muszę powiedzieć i nagle zajmuje się dziejami rewolucji francuskiej i omawiamy je ze studentami to za każdym razem mam wrażenie że, ponieważ materiał archiwalny, który zachował jest tak bogaty to można po prostu używać najróżniejszych klucz do otwierania tego okresu po prostu od takich klasycznego klasycznej rozmowy o tym, że prawda mamy do czynienia zrobił wielką rewolucją francuską obu porzuceniem feudalizmu przejściem do nowej epoki, którą otwiera nam deklaracja praw człowieka obywatela wspomnieć o o oczywiście o zdobyciu Bastylii i krwawym terrorze ale, ale jednocześnie do dziś dziś otwiera się za pomocą najróżniejszych kończy ten okres rewolucji francuskiej czasy chyba powiedzieć, że tutaj ten proces się nie zakończy napytanie prawne co nas obchodzi w ogóle Maksymilian Robespierre to oczywiście odpowiedzi mamy bezlik czuję, żebym zaczął od tej tej, do której pani redaktor nawiązała, czyli po pierwsze jest takie wielkie pytanie na ile ten ten tylko 1 Maksymilian Robespierre był prekursorem terroru państwowego na ile on prawda stał się takim wzorcem po rewolucyjnym i rewolucyjnym przemocy, która jest stosowana w zimie pięknych szlachetnych zasad na ile te wzorce wzorzec rewolucji został ustanowiony przez jego działanie polityczne na ile można mówić, że on cały czas w jakimś punktem odniesienia czegoś uczymy przez przywołanie tej jego postaci tu zasady do naszej rozmowy to chyba czas było przyjąć 2 proste punktu widzenia czy Robert Piero odchodzi Francuzi na początek no chodzi bardzo tylko w ostatnim czasie ukazały się książki bardzo ciekawy bardzo interesujące, które pokazują, że choćby wśród naukowców publicystów ta postać budzi zainteresowanie i próbuje się coś powiedzieć na temat współczesności pierwszy przykład to jest historyk żaglem matę, który napisał książkę na temat fabryką wania potwór to znaczy, że Robert Pierre w istocie został takim, jakim go znamy jak byk odmalował jemy jako prekursora terroru państwowego jako tego krwawego tyrana przez moment, że to w zasadzie jest dzieło późniejszego okresu po obaleniu go zaczęto posługiwać się określeniami coraz mocniejszymi aż do sformułowania potwór, który wcześniej nie pojawiają tutaj na różnych bardzo solidnym materiale pokazuje, że ten rok bezpiekę został z jako potwór zostaje ulepiony później i pewnie dlatego nie ma żadnego pomnika we Francji no nie ma pomnika we Francji tak naprawdę możemy jeszcze jest jeszcze mam nadzieję, że powiemy o tym, on w ogóle nie wiemy nie wiemy do końca nie więcej wiemy gdzie, gdzie został pochowany, ale równo na miejscu, w którym wrzucono zwłoki potem została wybudowana tam buda, czyli powiedzieli wiśniowym dysku racja ta pracowała nad grupach no na trupach bardzo konkretnych m.in. między nimi ubezpiecza, ale do śmierci ubezpieczać spektakl czarne przecież może może jeszcze przejdziemy, ale chciałbym wspomnieć też drugi po drugiej publikacji, która również jest interesująca jest martwa Gosia to jest 1 z najbardziej znanych publicznych intelektualistów francuskich szef pisma liczba jest sam siebie określają jako przedstawiciel pokolenia, a tytuł Lead totalitarnego, czyli tacy jak dowiedzieć ponad granicami jesteśmy w stanie zrozumieć to był 1 z tych którzy, który potępiał komunizm teraz nagle dosłownie nie niedawno opublikował książkę pod znamiennym tytułem ubezpieczony, który dzieli nas najbardziej, czyli diagnoza w samym tytule postawione do dziś Robert Pierre miałby być taką postacią, która Francuzów dzieli, która interesuje która, która wzbudza namiętności, jeżeli 1 zdaniem mi powiedzieć co tam próbuje marsz zgłoszoną wykazać to wskazuje na to, że deklaracja praw człowieka w rządzie, że ten katalog, który został ufundowany przez rewolucję w swych początkach nie udzielił odpowiedzi na temat tego w jaki sposób ten katalog praw człowieka wdrażać w jaki sposób rozwiązania miałyby zostać zaaplikowano i i ubezpieczenie tylko 1 z możliwości dlatego warto warto o tym, o tym dyskutować wrócę do 2 w dyspozycji psychofizycznych robi wspiera, bo mam wrażenie, że także w toku tych 5 lat jego działalności politycznej kulminacji jego władzy one też miały znaczenie jako adwokat wiedzie nudne bardzo uporządkowane życie podobno szło mu przede wszystkim kształtowanie cnotę przecież ta cnota będzie wracała w połączeniu z terrorem prawda w tych strasznych latach czy dniach tego już wielkiego terroru trwającego ponad 3 miesiące podobno swoją codzienność planował sztywno rygorystycznie wstawał wcześnie pracował w ósmej rano potem wszedł do fryzjera jadł proste śniadanie ubiera się przed dziesiątą potem do sądu po południu objazd niewielką ilością wina wielką ilością kawy wracał do pracy na jeszcze wieczorem na przechadzkę autor książki 100 dni robi wspiera pisał tak nie ma wątpliwości, że umysłowość umysłowość młodego człowieka zaczęły się przedwcześnie kształtować, dzieląc z niezwykłą ostrością rodzaj ludzki na 2 części cnotliwe i zepsutych oraz dobrych złych, kiedy ktoś uznaje się za sędziego obarczonego misję przyznawania innych tytułu cnotliwego człowieka nie trzeba długo czekać, by pojawił się na scenie politycznej była to też osobowość narcystyczna zdolna do strojenia jedyny słuszny dyskurs swego Delisle ręcznego kultu jednostki jestem wcieleniem suwerennego ludu, kto się przeciwstawia przeciwstawia się ludowi musi być, więc wyeliminowany w imię bez racji stanu ta chora wizja monopolu na cnotę nie może kojarzyć ze wszystkimi władzami ludowymi mającymi problem z tożsamością lub samo akceptacją będzie potem nazwany panie doktorze nieprzekupny i będzie wiódł nadal tak samo skromne życie, zajmując 1 zdrapkę u znajomego jako wina będzie raził separatyzm Dantona, którego poślę na szafot, ale to jest właśnie ta cnota, która potem oblega się takie krwiożercze szaty sama staje się takim mną dramatycznym wynaturzenie MO to prawda, ale warto pamiętać, że cel to określenie cnota to jest cnota polityczna to chodzi o, żeby była jasność pewnego rodzaju siłę moralną pewną postawę moralną, której właśnie element nieprzekupny gości to znaczy postawienia interesu prywatnego na drugim planie pierwsze 5 na pierwszym planie ma się znajdować interes publiczny wręcz ideałem takim ubezpieczeń z kim jest zamazanie tego tego nigdy tej sfery prywatnej na rzecz publicznej z tego punktu widzenia no akurat autor książki studni bez opiera zaawansowania jest, dzięki którym bardzo mocno stawia tezy i ewidentnie ubezpiecz jest nie jest jego bohaterem, ale biorąc pod uwagę te kąśliwe uwagi po stuleciach wymierzane wciąż chce to trzeba powiedzieć jednak Robert Pierre był nieprzekupny znaczy trzeba młot będzie kierował się pewnymi zasadami i miał pociąg do dóbr materialnych nie miał żadnego pociągu do MON nie chciał się dorabiać na rewolucja wielu jego kolegów w ogóle na polityce dorabianie na polityce w ogóle nie interesowało i to zresztą niepokoiło Dantona było powodem, dla których zresztą niektórzy we wcześniejszym okresie rewolucji lekceważyli uważali, że jest niepoważny groźne boki nie kieruje się prawa kieruje się czymś niezrozumiałym dla nich dopiero później ubezpieczeń nie tylko połączyć notes terrorem, bo to będzie to 1 ze swojego słynnych czemu, więc nota plus terror mają iść razem, bo ani terror bez cnoty politycznej co ta polityczna, gdzie bez terroru jego zdaniem bez silna jest silna error obecną jest główny cnota bez terroru jest bezsilna dokładnie dokładnie więc, więc tutaj tutaj oczywiście, ale warto może, jeżeli oni próbujemy narysować jego sylwetkę praktycznie bardzo uczciwie to nie jednak Roubaix wpierw nie był takim monolitem on oczywiście chciał się zaprezentować jako monolit, ale choćby jego jego przekonania jego opinię podlegały bardzo gruntownym zmianom takich 2 najbardziej wyrazistych punktów wymieniłbym torze początkowo w początkowym okresie rewolucyjną był takim monarchistą umiarkowany to znaczy monarchia ograniczona jak najbardziej była jego była był w stanie zaakceptować oczywiście przychodzi potem do Republiki bez króla, a jeszcze bardziej bez króla w sensie fizycznym, czyli druga zmiana poglądów drugi punkt to jest w początkach rewolucji bez piersi jest przeciwnikiem wygłosił takie takie przemówienie przeciwnikiem kary śmierci oczywiście wszyscy wiemy, że jakiś czas później wygłosił przemówienie za skazaniem Ludwika szesnastego jest to naprawdę oratorskich majstersztyk, bo przemówień są lista, ponieważ to do dziś robi wrażenie to tego jego przemówienia to słynne zdanie Ludwik musi umrzeć, by naród mógł użyć tak, ale jeszcze do tego dochodzi zdania o tym, że lud prawda nie nie sądzi lub Ciska króla w nicość prawda, że zaludnienie wymierza wyroku po prostu Ciska gromy na ramionach no to retoryka była zła niesłychana jest o tyle ciekawe, że Roubaix wpierw między państwo minęła o tym jak wyglądała ta ścieżka ubezpiecza raz 1 z takich zdumiewających przypadków w historii zdumiewających zupełnie jest to, że w 1700 siedemdziesiątym piątym roku Roubaix Pierre będą no dzieciakiem znalazł się w kolejnym biegało to była to była taka Super Super szkoła średnia którą, którą zaszczycił swoją listą młodziutki wówczas ludzi szesnasty i Robert pie to robi Pierre został wybrany, żeby wygłosić oraz jednocześnie Glika szesnastego takim fantastycznym filmie, który nie jest zbyt popularny jest niesłychanie długi ale, ale w sensie historycznym jest fenomenalna rzecz film pt. rewolucja francuska 1989 roku z Andrzejem Sewerynem w doskonałej roli Robert Piera doskonałej jest moment, kiedy koledzy różnego robi pierwszy zgłasza przemówienie leje rzęsisty deszcz w karocy siedzi młody Lubicz 16 tego w ogóle nie widać widać mogę poczuć się, którą widzi młody bezpieki trzyma kartkę i próbuje odczytać pomimo tego deszczu piękną racje w tym czasie konik Kopytek uderza w błoto Roubaix Pierre zostaje umorusany błotem król po chwili odjeżdża i potem przebywając z nim ten sam leżą tam debla mówi nawet do rozmowy z ubezpieczeń pada zdanie, że nawet do nas nie przemówił tak i tak realizatorzy filmu zataczają takim takim taką taki tutaj skrót historycy sugerują, że z tamtego momentu być może brała się proszę uraz Robby zbiera do Ludwika szesnastego i w ogóle monarchii, ale zaczęły się od tego, że miał wygłosić piękno oraz początki kariery tego pięciolecia to słynny rok 1780 dziesiątek, żeby inaczej latem osiemdziesiątego ósmego 2 uznał, że trzeba zło stany generalne wtedy i wtedy Francję zasypują memoriału naprawie państwa, którzy pisze co tutaj we Francji naprawić, żeby państwo działało lepiej i ubezpiecz też pisze taki Memoriał, a w lutym 1700 osiemdziesiątego dziewiątego roku zgłasza swoją kandydaturę do zgromadzenia Stanów generalnych zostaje wybrany w kwietniu tych umów będzie sporo, które wygłosił kilkadziesiąt, ale chyba jakoś z tego początkowego okresu swej działalności politycznej został szczególnie dobrze zapamiętany to znaczy był 1 z wielu no był 1 z wielu właśnie przemawia przeciwko karze śmierci rozkręcał się, jakbyśmy dzisiejszym językiem powiedzieli, ale całą pewnością całą pewnością był człowiekiem zaangażowanym, ale trzeba przyznać, że trudno trudno mówić tutaj właśnie OMON-u lita, ponieważ to było także od samego początku gry zebrania się Stanów generalnych doprowadzono wielki eksperyment może tylko przypomnę, że samo zebranie się Stanów generalnych we Francji to było wydarzenie można powiedzieć bez precedensu, ponieważ poprzednie poprzednio raz zebrało się w 1600 czternastym roku to oznacza, że w 1700 osiemdziesiątym dziewiątym roku nie było ani 1 żywej osoby, która pamięta, aby poprzedni stan generała, więc dla nich dla aktorów ówczesnych wydarzeń było w ogóle jest zupełnie kosmicznego zbiera się stany generalne Francja 2 jak długa szeroka była pobudzona politycznie do tego, że za 30 bezprecedensowego my dziś wiemy prawda się później działo, ale już w tym momencie, kiedy król musiał poprosić, bo przecież powód był prozaiczny chodziło podatki musiał poprosić o to, żeby go stany generalne zebrały prawda udzieliły zgody na nas na większe obciążenia żeby, żeby Wersal nie zbankrutował to był już moment, w którym można mówić o monarchii, która się sam ogranicza pamiętajmy, że wzorem były czasy Ludwika czternastego monarchia absolutna państwo to ja tu nagle mówi szesnastym ma prosić kogoś o to, żeby się zgodził na podatki prawda Ludwik czternasty nigdy w życiu czegoś takiego by nie popełnił Ludwik piętnasty także, który w dużej mierze przyczynił się do zadłużania się Francji także sobie na to nie pozwoli na ludzi szesnasty znowu swoje taki łatwo bierności naiwności uznał, że nie może pozwolić na to, że państwo zbankrutowało, bo zgodził się na zebranie Stanów generalnych to jest moment, w którym nagle otwiera się to powiedzielibyśmy się opuszczeni i będą im okno okno okoliczności jednak, przez które nagle ludzie, którzy nie mieli najmniejszych szans mogą robić karierę tacy jak ubezpieczyć, ponieważ on został wybrany przedstawiciel stanu trzeciego w trzecim stopniu miał dopowiedzenia same stany generalne zresztą zebrano z takiej eksperymentalnej formie, bo przedstawicieli stanu w dzień miał być 2× więcej co zresztą zgodnie z regułami, które się odwoływał od 1600 czternastego roku wcześniej nie miał znaczenia, bo wzrasta i duchowieństwo, czyli 2 pozostałe stany teoretycznie mogły przegłosować 21 stan trzeci, ale sytuacja się zmieniła kiedyś zebrano Roubaix Pierre należy też Stowarzyszenie przyjaciół konstytucji, a że spotykają się w Dominikańskim klasztorze Świętego Jakuba w Paryżu to są zwani później skrótowo jako bitami jak pisze Adam Zamoyski w książce święte szaleństwo jakobinów nazwano zwykle sektą co zabawiał ich nasycony piekielną Siarką wizerunek nutą okultyzmu, zanim to się stało, zanim jakobini Stali się tym jako minami, o których myślimy teraz, słysząc ten termin to było środowisko dość różnorodne przecież no tak tak fakt trzeba powiedzieć, że najpierw była była, bo pierwsze podziały były takie czy ktoś jest utrzymaniem oraz reżimów dotychczasowej postaci czy też jest za zmianą później zaczyna już zaczęto się dzielić wedle klucza ktoś za zmianą mniej radykalną bardziej radykalną tutaj ukształtowała się scena polityczna duży, że taka, którą znamy, jeżeli ktoś pytał o dziedzictwo rewolucji francuskiej do dziś to 1 z takich, które są namacalne jak najbardziej jest mówienie o lewicy prawicy prawda ten podział na scenie politycznej odwołuje się do tego jak się tam politycy francuscy rozsiedli w okresie wczesnej fazie fazie rewolucji później ta nazwa się utrzymała natomiast Robert Pierre i jako linii rzeczywiście ani nie są tutaj nie grają pierwszych skrzypiec, bo w w okresie monarchii ograniczonej jednak władze przyjęli Żyrondyści ich konkurenci te kluby politycznie się po prostu tworzą dzielą i one dopiero pod wpływem wydarzeń, które są niesłychanie spektakularne będą będą będą będą się będą będą się kształtować tak jak trochę jak my je my znamy, bo przywoływanie jakobinów Żyrondystów polityce być przedstawicielem lewicy prawicy tak samo jakobini Żyrondyści są przywoływanie jako punkt odniesienia do dziś choćby we francuskiej polityce oznacza to, że kiedy ktoś myśli o tym, że mamy do czynienia z kurtką scentralizowaną mocno prowadzoną z Paryża mówi też jako miejski model polityki, jeżeli myśli o tym, żeby zdecentralizowane wzmocnić rolę miast regionów itd. no to mówi się, że nawiązuje do tradycji zielony Zyskowski, ale jak opinię dość dość szybko stają się widoczni przez swój przestępstwo rosnący radykalizm no i dość wspomnieć, że przecież przypomnieć może że, jakoby nie był na tyle na tyle widocznie, że przecież, kiedy w 17001004. roku mają miejsce wydarzenia nad Wisłą spektakularne to pojawia się ugrupowań, które nazywane nazwane Polski jako gmina prawda, więc więc, więc to pokazuje, że ci francuscy dobrze widoczni byli punktem odniesienia i i nawet postawa ugrupowania które, które chciały się widzieć prawda w podobnym w 1700 dziewięćdziesiątym pierwszym roku jakobinów opuszcza prawe skrzydło to optując za monarchią konstytucyjną za jej utrzymaniem i tym samym pozycję umacnia grupa republikańska, której przewodzi Robby wspiera, a dalszy wzrost pozycji tejże właśnie grupy zapewniają tak jak pan doktor powiedział wydarzenia zewnętrzne, czyli zakończona fiaskiem ucieczka króla obalenie monarchii no w końcu ścięcie Ludwika szesnastego jego małżonki Marii Antoniny jakobinów potem opuszczają kolejni umiarkowanie, czyli wspomniani także Żyrondyści, ale pojawiają się nowi sojusznicy są sanki loci zażarcie rewolucjoniści z gminu no i w zasadzie to oni rzucają jako winą władzy do rąk w maju 1700 dziewięćdziesiątego trzeciego roku no to prawda to prawda to znaczy to znaczy mamy mamy do czynienia z takim splotem okoliczności było z 1 strony to Żyrondyści wywołali wojnę całej swojej naiwności druga to zapłacą przed przywódcy Żyrondystów będą ci, którzy w powędrują na gilotynę przez to, że rozpędzają ten TOK TOK wydarzeń do wojny do wojny zresztą też nie miał dość pozytywny stosunek ludzi szesnasty w pewnym momencie, bo liczą na to, że Francja wojnę przegra wróci stare tymczasem wojna najpierw toczyła się z nim jak pełne niepowodzeń potem kolejno są zmiany ale, ale w gruncie rzeczy te zmagania militarne trwają 2 wybucha konflikt francusko francuskiemu radiu okazuje się, że państwo na 90 tym trzecim roku prawda po ścięciu króla 2 miesiące później mniej więcej rusza Wandę prawda to tam będzie działał w 100 wołał w Polsce do nieba to było ludobójstwo to było ludobójstwo nacieków jak mówi ludobójstwo we Francji to się także spór o to jak nazwać co się stało ludobójstwo to to jest nie tylko ocena moralna także także prawna ale, zostawiając to tutaj z boku powiedziałbym, że do no no i do dziś wydobywa się zwłoki osób które, które zostały wtedy wymordowane były tysiące osób wymordowanych, gdyż niesłychanie taki w negatywnym sensie spektakularny sposób, więc wojna w Wandei wojna w wielu miejscach, gdzie życie Francja w pewnym momencie jest atakowana ze wszystkich stron z zewnątrz od wewnątrz co przyczynia się do 2 rzeczy, które można przy okazji robi wspiera przywołać po pierwsze jest potrzeba silnej władzy wykonawczej i powstaje komitet ocalenia publicznego potrzeba silnej władzy wykonawczej żeby, żeby w ogóle dać radę wyjść z tego ogromnego ogromnego kryzysu no i 2 rozpowszechnienie się czegoś co jest niekwestionowane w okresie 9064 w gruncie rzeczy widać wcześniej rodzaj paranoi politycznej paranoi politycznej, która wiąże się z wietrzenie spisków wszędzie wrogów wewnętrznych wszędzie doprowadzony jest karykatury, ale uczciwie trzeba powiedzieć, że tak zupełnie nie było bezpodstawne, ponieważ zdrady zdarzały tym co pogrążyło Żyrondystów była zdrada generała obejmuje wpływowego wojskowego, który w pewnym momencie ponosząc porażki z usług w czasie na drugą stronę to zupełnie pogrążyło no, a drugi przykład taki taki, że było się, czego obawiać to słynna śmierć Marata prawda, którą uwiecznił malarz David Nana na obrazie, który znajduje się w Brukseli we własnej wannie do własnej wannie, bo on miał chorobę skóry, więc tam muszą moczyć i został przez środek tej zamordowanej, ale też była związana z żyrondystami i krótko mówiąc nie było tak zupełnie bezpodstawne że, żeby się nie obawiać spisku wrogu wewnętrznym, ale w pewnym momencie szczególnie, kiedy już mamy okres dyktatury jako mińskiej to jest sytuacja, w której wietrzenia spisków jest Polski codziennym zajęciem, jeżeli prześledzić umowy ubezpieczenia to jest 1 z motywów powtarzających się, że trzeba, by wysłuchać tych grobów, że tam bankierzy spiskują przeciwko nam obce wojska itd. tak dalej, więc ta paranoja częściowo osadzona w faktach częściowo fantazji no nakręcała tych wydarzeń bez 2 zdań mówiliśmy o pięcioleciu politycznym lub wspiera tak naprawdę władzę będzie miał przez dużo krótszy okres to jest nieco ponad rok między majem 1700 dziewięćdziesiątego trzeciego roku, kiedy konstytuuje się właśnie komitet ocalenia publicznego ubezpiecz ma tam niepodzielną władzę do lipca 1700 dziewięćdziesiątego czwartego roku, czyli do upadku ubezpiecza i ów komitet ocalenia publicznego ogłosił postawienie terroru na porządku dziennym niektórzy twierdzą, że terror na kilkanaście miesięcy stał się elementem ustroju Francji no bez wątpienia ten tutaj tutaj nie będziemy zmieniać prawa wszystkich ustaw które, które zostały wówczas przegłosowane, które były fundamentem terror, ale co tam się wyprawiało wołało konstytucja w pewnym momencie postępowanie karne zostało prądu doprowadzane do momentu, kiedy w zasadzie można było otrzymać karę śmierci za bez bez prawa do obrony tak dalej, więc to całą pewnością na ten terror państwowy się spadało, ale też stała za tym pewna filozofia polityczna tutaj zaczynaliśmy od tego, że Rousseau miał głowę wypchane 2 przepraw 0 bezpieki miał głowę wypchaną ruchowo że, że to było to był Sojusz z takich zaczynaliśmy od mówienia o tym, rząd byłby sentymentalny, że pisał poezję no i wielu bardzo ideowy także przecież jakobini byli przekonani, że oni realizują określone idee społeczne epoki oświecenia projekt społeczny jak nigdy nie istniał w epoce nowożytnej to dokładnie tak dokładnie taki widać widać w tym ten sentymentalizm nie da się oddzielić od terroru w każdym razie w każdym razie jest mecz wiedząc co się działo w dwudziestym stuleciu jesteśmy nie skłoni do tego jest taka fenomenalna książka Milana Kundery, której ono wpisuje młodego poetę który, który zaangażowany w Czechosłowacji wczesny stalinizm prawda jest gotów popełniać najgorsze świństwa tutaj widać bardzo wyraźnie ten ten ten rys, który jesteśmy w stanie rozpoznać np. ubezpiecza ale, ale odwołał się do tego do tego Rousseau filmu usług muszą obejść gigantyczny sukces u Czytelników ludzie czytali do naprawdę dużych ilościach bada dorobek Dartom taki historyk, który rewolucji rewolucji francuskiej, który który, który bada ile egzemplarzy sprzedało wita Rousseau był kupowany był czytany i wpływał na umysły w sposób niesamowity to znaczy w pewnym sensie wpływa do dziś bo, gdybyśmy mieli tak, parafrazując oczywiście powiedzieć w 2 słowach i co mogło być atrakcyjnego w tych pomysłach ruszono po pierwsze, diagnoza tym, że w dzisiejszym społeczeństwie człowiek jest nieszczęśnik ma niemało osób, by się zgodził dowolnych czasach prawda nieszczęśliwe znowu następny no to z czego wynika on z porównywania się nowi ludzie porównują jedni mają lepiej mają gorzej nawet ci, którzy uzyskają lepszy status materialny będą myśleli, że inni są mądrzejsi albo piękniejsi dań, ale no dobrze no to teraz co z tego wynika społecznie, bo to są indywidualne indywidualne predyspozycje ludzi tego typu porównań, ale z tego wynika, że większość, mimo że wszyscy nawet żyją w niezgodzie ze sobą znaczy, że porównują się ze sobą to społeczeństwo jest pełne nierówności i w związku z tym ludzie są w nim nieszczęśliwie no to co zrobić, bo po pierwsze trzeba było zrekonstruować prawdziwą naturę człowieka łatwo powiedzieć rósł podpowiada to zdejmujemy kolejne maski, które nałożyło społeczeństwo konwencje zwyczaje jakiś obyczaj tradycji tak dalej sprawdzamy jak daleko można do ich dokopiemy się do tej natury prawdziwe dokopiemy się tutaj natury, ale w gruncie rzeczy nigdy nie dokopie, ponieważ jest poszukiwanie bytu fikcyjnego to jest po prostu to prostu można można rozpocząć przygodę, ale zniknie atrakcyjna intelektualnie no wreszcie co ma być odpowiedzią tu no to ten człowiek o 1 z odpowiedzi w dziale umowa społeczna jest jest przede wszystkim to, żeby stworzyć nowe społeczeństwo, które jednostka będzie się utożsamiać z tą z tą nowym podmiotem nowych społeczeństw, które będzie sprawiedliwe oczywiście Super upraszcza ale, ale rzecz w tym, że tym, że 1 z rysów tego są filmu, który naszą gruntownie ubezpieczeń jest anty pluralizm to znaczy, że w gruncie rzeczy zmierzamy do tego, żeby celem jest społeczeństwo ufa tym, którym zostanie osiągnięta jedność będzie nowa tożsamość pozbywamy się tych ogólnych w przeszłości i hol przygody prawda zmierzamy winnym nowe społeczeństwo nowy obywatel nowe społeczeństwo nowy obywatel regeneracja społeczeństwa to są to są rzeczy, które są niesłychanie atrakcyjne, bo warto zobaczyć, że właśnie to jest wobec Pierre Manet wzrósł o, że może wynikać z najszlachetniejszych intencji z tego, żeby chcieć pomóc innym pomoc ludowi pomoc ludowi mało, którego imię tej idei to pisze we krwi mogą trwać, ale pewno adwokatem diabła, ale jeżeli, jeżeli lód nie jest zorientowany do tego co mu prawda, jaki jest jego interes to powinien mieć kogoś, kto ten ludowy prawda będzie ustami tego typu ludu rada wypowie tę wolę powszechną, która gdzieś tam prawda się znajduje i bezpiecznie uznał, że prawda jego droga była tak rząd coraz bardziej w porównaniu z innymi takimi jak tamtą prawda skorumpowanych kobieciarz oraz, że on on on jest osobą, która jest cnotą Gliwa zeszyt cnoty politycznej, że jest gotów na wyrzeczenie i mało tego ostateczny argument, do którego przemówienia rósł o 2 MR ubezpiecz 2 to jest jestem gotowy umrzeć jestem gotowy poświęcić się do sprawy zestaw tego typu przekonani nie osoby nie przy kupnie musiał wziąć piorunujący na otoczenie piorunująco, w którym prawda korupcja w czasie rewolucji francuskiej receptury z szeroko rozpowszechniona i nagle ktoś taki, kto jest kompasem moralnym do miał ogromną siłę perswazji oczywiście dodajmy że, że te miesiące jego absolutnych rządów to jest nie tylko gilotyna szafot, ale także organizowanie armii pokonaniu wrogów zewnętrznych rozwój przemysłu wprowadzenie cen maksymalnych zahamowanie spekulacji, więc kilka dobrych rzeczy też udało zrobić, ale skoro mówiliśmy o tym, wątku jak bezpieczne idzie kolejne pokolenie w kolejne wieki jak potem odnajdujemy robi wspiera w wieku dwudziestym np. to to warto też wspomnieć, że to bezpieczne wymyślił nową kategorię przestępców tzw. wrogów ludu działających w ukryciu przeciwników rewolucji co jest ciekawe w tej kategorii wrogów ludu to etykietką można obdarzyć właściwie każdego no tak, ponieważ tak jak wspominaliśmy tutaj anty pluralizm wzięto busa przejętych przez zrobi wspiera oznaczał, że w zasadzie tylko kategoriami on prawa, że mamy tylko 1 z ostatnich przemówień ubezpiecz powiedział nam tylko 2 kategorie prawda obywateli w polityce dobrzy źli prawda niszczą ochronie dobry i my wiemy, że rewolucjoniści rosyjscy prawa no to, że widzieli jak przebiegała rewolucja francuska to jest to matryca, której przez całe 19 wiek jest podtrzymywana przy życiu ich dzieł literackich ile my traktatów politycznych pamfletów na temat wielkiej rewolucji francuskiej, ponieważ w przypadku Francji jak wiemy kolejne rewolucje miały miejsce musiał się ustosunkować do tej wielkiej rewolucji, ale wręcz w czasie rewolucji bolszewickiej, kiedy zastanawiam się tym co się dzieje to oczywiście przyglądamy się, a to jak wyglądała wielka rewolucja francuska jest jakby do samego końca prawda, kiedy myślenie rewolucyjne w takim właśnie sensie, jaki się zaczyna w 1780 zlotym nie żywe wielka rewolucja francuska jest punktem odniesienia i przebieg jest zachowany, a kolejni prawda kolejne postaci, jaką europejskie stają się bać to jest wzorzec czy coś powtarza czy rzeczywiście rewolucja pożera własne dzieci czy to jest Rober wpierw to jest droga konieczna czy dewiacja czy zawsze rewolucji pojawia się taki taki bezpieczny można powiedzieć, że tak bolszewików był np. wierzą albo Jagoda też wpadli ofiarą systemu, które stworzyli, ale teraz wracając do do tych ostatnich dni do tego niespodziewanego końca, który nadszedł w nocy z 2006. 2007. i lipca 1700 dziewięćdziesiątego czwartego roku po prostu paranoja polityczna popchnęła robi wspiera daleko paranoja, ale może też dezorientacja to znaczy to jest bardzo ciekawy moment, ponieważ robi wspiera na moment wynika z życia publicznego, kiedy ma pełnię władzy nagle ludzie zaczynają zastanawiać po z grona politycznego coś się co się dzieje Otóż Robespierre miał taki moment, kiedy ze źródeł wynika, że się uśmiechał promieniował radością to był moment kiedy, kiedy ustanowił święto najwyższy przeprowadził święto najwyższej istoty to był moment, w którym wiedząc, że mają świadomość, że samo dzieło rewolucji samo ścięcie króla nie wystarczy trzeba rewolucję osadzić na fundamentach i fundamentem fundamentem miał nie być ateizm tylko nowa religia miała być nowa religia to święto na 1 z najwyższej istoty on ateistów potencjalnych tych, którzy byli za Christian zaczął się po 2 wcześniej byli artyści, których posłów na gilotynę przed jeszcze przed Buttonem, a porządek Stach, a porządek w traktacie taki kolejny święto najwyższej istoty było niesłychanie ciekawym wydarzeniem, ponieważ to było to było wydarzenie, które w, który zakończył się porażką jedno Czech spektakularne wydarzenie w Paryżu, na które przybył zbyt późno tłum zgromadził była piękna pogoda było gorąco, ale nie było oczywiście mikrofonów wcześnie, więc przygotowane, choć przez, choć David tam malarzami pracował nad nad różnymi elementami nieprzygotowaną tego wydarzenia na tyle dobrze, żeby pracowano nad dobrą emisją głosu ubezpieczalni z nie był taki znowu w dobrym mówcą jak mogło się dawać żeby, żeby przemówił dochód, więc zaczął przemawiać z opóźnieniem całe wydarzenie z, kiedy próbowano zamienić w taki spektakl władzy kolejne elementy zawodziły prawda wielka figura rozumu zostało okopcone przez przez ciemne plomby pomimo który, który się, za który się nie palił tak jak David to przewidział później później Robert Pierre próbował prawda poradzić sobie z tym świętem, które się sypało w rękach, więc szedł przed całym pochodem co zostało odczytane chce wyróżnionej nagle zaczął się z zaczęto szydzić działo się chce zamienić w Boga, że to jest w ogóle nie jest równa rewolucyjna krótko mówiąc to święto najwyższej istoty jest przez historyków traktowane jako taki moment zwrotny, bo ono kiedyś kiedy, kiedy kończy ten koszmarny dla dla ubezpieczeń dzień on jest pogrążony w zupełnie uzupełniony żółcią, ponieważ okazuje się, że chciał dla ludu dobrze chciał ocalić rewolucję Chin, gubiąc ją na nowej religii, a tutaj prawda ludzie okazali się tylko ludźmi świat śmiano się z niego publicznie kult najwyższej istoty nie wzbudził entuzjazmu to wywołało falę następnej następnego cztero następną falę terroru od wydawało się, że będzie będzie inaczej i ale jasne było, że ubezpiecza tym świecie to dowód, by naocznie, że one kompletnie zdezorientowane tutaj taki moment, którym on też nie wie do czego zmierza zmierzam można skanować, ale daje dalej terror, ale w gruncie rzeczy do czego ma zmierzać rewolucja nie było wiadomo zresztą ten terror też przestał być tak uzasadniony jak wcześniej, ponieważ wcześniej jednak w uzasadnieniu terroru było podła sytuacja na froncie tymczasem armia francuska zaczął odnosić sukcesy okazało się, że no to po to, osób hetero prawda, jeżeli jeżeli, jeżeli rewolucyjna armia prawda radzi sobie w boju nie najgorzej przychodzi zwrot akcji prawda dom on próbuje odpocząć tam trwają w wewnętrzne wewnętrzne walki na podchody, ale ludzie zaczynają stwierdzają, że po pierwsze, Robespierre może zabić każdego ze ścisłym to te ankietę ile anten na anty prawnik anty wzory prawnika okresu rewolucji w stanie posłać tam wydać trzeba wyrok do domu nikt nie jest bezpieczne nikt nie jest bezpieczny w związku z tym już tak, skracając oto opowieść mamy docieramy do tych do tego momentu, w którym pani wspomniała 27lipca Robespierre po dłuższej przerwie wychodzi, żeby wygłosić przemówienie wobec wobec zgromadzonych deputowanych i co się dzieje prawda zapowiada następną falę represji przyczyn nie mówi kogo dotkną i to to jest jego chyba największy błąd polityczny o oskarżył o spisek członków najwyższych rewolucyjnych organów nie, podając przy tym konkretnych nazwisk, czyli każdy mógł się poczuć podczas tej przemowy zagrożony każdy mógł zadrżeć własne życie i mało tego już od dłuższego czasu prawda w opozycja zrobi wspiera dojrzewała i niektórzy do 12 podawać nazwiska nazwiska podaj nazwisko tak czując, że to jest taki on nie podał nazwisk, ale zapowiedział na następny dzień ujawnienie list proskrypcyjnych poczekajcie do jutra i odpalił prawdę mechanizm, który mnie nie sprawował żadnej kontroli następnego dnia ani są w stanie go już nie nie dopuszczono do głosu, a konwent prawda przegłosował aresztowanie lub wspiera co równało się z tym rząd za chwilę wyląduje na Zachodzie też nie oznaczało, że bez pie tra ci wszystko, ponieważ osoby, które popierały go w merostwie Paryża zwolniły go on został aresztowany potem uwolniony i w cały dramat kończy się w zasadzie w ratuszu paryskim bowiem tam zabrano się na sam Żyd kutą i bez pie zbierają się żeby, żeby zdecydować co dalej tak po tym, potem uwolnieniu walczą z ich ze swoimi przeciwnikami czy nie czy liczy dochodzi do wojny domowej czy nie konwent wezwał armię, bo nie było pewne czy prawda Gwardia ruszy przeciwko wsparciu zajęć opowiada 0 zbiera i nie dotyczy to chciałbym wezwano armię, która ruszy na raty są tam wraki prawda mają miejsce dramatyczne sceny, bo to jest taki może się wydawać epizod, ale ale, ale znaczący wobec firm zdecydowała namawiany jest wszystkich swoich towarzyszy żeby, żeby odpisać dokument, który w zasadzie był przy deklaracją o przewrocie na w obrębie rewolucję i on, ale w imię, czego mam podpisać winem, czego się buntować Legal lista szalenie raz i nie ma w gruncie rzeczy znaczenia chodzi armia i tu mamy do czynienia z tym wydarzeniem, do którego są jest niejasność mianowicie czy to 1 z żołnierzy strzelił w stronę ubezpieczać rząd próbował popełnić samobójstwo dość, że kurs spot pada strzał i postrzelona zostaje w zasadzie kawą szczęki Robert to oznacza nie tylko, że jest ranny to oznacza, że ten, który zyskał władzę dzięki słowu nie jest w stanie wypowiedzieć ani 1 słowa krzyk to będzie to co usłyszą ci, którzy zgromadzą się wokół szafot tu, ponieważ kat zerwie Robespierre owi bandaż z twarzy być może chciał być okrutna być może po prostu uznał, że ten opatrunek jest na tyle grupy być może ostrzem gilotyny może oni go zawadzić wtedy jak wiemy ze wspomnień rozlega się ostry krzyk człowieka, który cierpi straszliwe ból te wypadki toczą się potem nieprawdopodobnie szybko nie mówimy o o tym, że siedzieli na przestrzeni dni też kwestia godzin tak tak tak to jest kwestia kwestia godzin, ponieważ TEN-T 2007. 30 lipca to jest moment, kiedy tak jak na początku wspomnieliśmy okres rewolucji francuskiej tak intensywny, że każdy wie każdej każde opuszczenie ZUS uważa, że coś trzeba wyjąć trzeba coś trzeba pominąć trzeba odrzucić, ale tymczasem to jest kwestia upadek ubezpieczeń kwestią godzin są też tak interpretacje, że Robert Biel będąc już tak zdezorientowany co do tego, gdzie w gruncie rzeczy zmierza rewolucja wysłał na zachód swoich przyjaciół ludzi, którym się znał od lat nie znały Kamila kulę Dantona wszystkie osoby znał także prywatni wcześniej bardzo dobrze i został sam na scenie politycznej odgrodzony od wszystkich gronem rozmaitych pochlebców i nie jest powiedziane rząd w ogóle miał wolę walczyć dalej tyle razy wspominał przemówienia będzie gotowy umrzeć, że zasadne jest zastanowić nad tym czy on po prostu nie był pogodzony z tym, że no trudno film, w którym wspomnieć wspominałem o to była rewolucja francuska 1985 roku rośnie chęć Ruby wspiera jest finałem filmów w istocie i tam jest taka scena, która ma dawać do zrozumienia, że Okaj rewolucja pożarła swoje dzieci wiemy co się stało, ale ale ale kiedy jeszcze przed siebie taki moment tuż przed ścięciem Roubaix Pierre, czyli Andrzej Seweryn w tej znakomitej rolnicy leży obolały i sam jest wymieniał z nim spojrzenia patrzą na wiszącą w tle tablice deklaracja praw człowieka i obywatela tak jak mieli powiedzieć o, ale to nam się uda pod gilotyną waniu, bo nie tylko ubezpieczać od nowa, ale w sumie 22 osoby, czyli najbliższych współpracowników 2 furgony ruszyły na cmentarz 1 z ciałami drugi z koszami w kosza głowę rzecz jasna nagie trupy przysypano warstwą niesionego na ziemi kilka lat później cmentarz został zamknięty, a tak jak pan doktor mówi na samym początku naszej rozmowy kilka lat później stanęła tam tam buda co też dzisiaj wzbudza spore kontrowersje to właśnie tańce i rozrywka na na trupach owoców rewolucji to jeszcze na koniec panie doktorze, bo o tym, już mówiliśmy los bezpieczni wątpliwe jest wpisany w taki cykl rewolucyjny, mówi że najpierw jest gnicie, czyli narastanie nierówności niezadowolenia społecznego w tym rewolucja wybucha 3 jest to rewolta dolna tak, którzy odsuwają uprzywilejowanych od władzy, a potem zaczyna się walka o władze w gronie tych, którzy tych poprzednich od władzy odsunęli czy taka zwierzęca wręcz walką władzy co obserwujemy podczas wielkiej rewolucji francuskiej, kiedy rewolucja pożera własne dzieci podobno zaczyna się gnicie tak do następnej rewolucji Róża znak można jeszcze, jeżeli można dosłownie 1 słowem jeśli coś chciałem dodać to prawda leży 11 morał rewolucji on bardzo nas odsyła do tego co się dzieje dziś w Polsce to znaczy jedno taki głos Francji, ale przecież to co się działo we Francji ogromne przełożenie NATO do Polski ogromny i m.in. prawdopodobnie prawda są różne interpretacje likwidacja państwa polskiego w dużej mierze była związana z tym jak wykazywał się rewolucja francuska ratusz nie chciał, żeby to samo miało miejsce na nad Wisłą, a przecież miało miejsce, bo kiedyś zabrano za rozprawę targowi ścianami to 1 to mniej więcej w tym samym czasie to jest dosłownie tam 2 miesiące przed śmiercią Europę wspiera w czerwcu mamy wieszanie w Warszawie prawda Bill Masalski przed kościołem świętej Anny i teraz wiemy wiemy, że są takie poglądy wiem o tym co nas obchodzi bezpieczne Francji, ale co nas obchodzi bez pie to nas obchodzi ten okres 764 w Polsce, bo przecież Jarosław Marek Rymkiewicz w swojej książce wieszanie przyjął taką interpretację, że Polacy byli za mało łagodnie, bo to lud się zabrać za wieszanie zdrajców prawda, a Polacy jak to zwykle za łagodni powinni byli nieomal postępować tak jak jakobini moda, że nie było daniny krwi i tak nie było daniny nie tylko tak kreatywnego pewnej logiki wydarzeń politycznych których, proszę bardzo, lubi wieszać biskupów wjechał arystokratów miało zdrowy odruch w związku z tym prawda co z tego wynika dla Polski po 1985 roku w NATO to jest jedno z tych pytań, które wydają się jako żywo pokazuje, że my możemy oczywiście dyskutować o sporach politycznych kategoriach partii politycznych konkretnych polityków, ale są też pytania, które trzeba zadawać w dłuższej perspektywie nie mam wrażenie, że prawda strona w opozycyjna nie nie ma za bardzo tutaj amunicja szkoda, bo to jest robota, którą trzeba wykonywać znacznie ja myślę, że chciały drażnić Polacy nie byli zbyt łagodnie, że te własne Rynkiewicza wcześniej Zbigniewa Herberta przecież związane z tym, że rok 900 osiemdziesiąty dziewiąty był zbyt łagodne są tak szkodliwe politycznie, że po prostu symbol dr Jarosław Kuisz historyk państwa prawa Uniwersytet warszawski redaktor naczelny kultury liberalnej bardzo dziękuję panie doktorze dziękuję dniach państwu dziękuję za wspólną godzinę życie dobrej nocy spokojnych snów do usłyszenia Zwiń «

Jak rewolucja pożera własne dzieci? Przypadek Maksymiliana Robespierre'a (powtórka)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

"Gwałt to jest coś co nam się wydarzyło, a nie to czym jesteśmy - my dalej jesteśmy sobą"

Jak radzić sobie z prokrastynacją?

Co wstyd z nami robi? "Moment w którym poszedłem na terapię, to było otworzenie puszki Pandory"

Lublin stawia na dostępność w kulturze. Powstają Lubelskie Standardy Dostępności Kultury

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL