Społeczna kontrola TV, samorządna szkoła, decentralizacja... to postulaty sprzed 40 lat [rocznicowe inspiracje]

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

, a świat podgląd Agnieszka Lichnerowicz światopogląd dziś nadajemy europejskiego centrum Solidarności ze względu na 40 pierwszą rocznicę podpisania porozumień sierpniowych i w tym roku okrągłą czterdziestą rocznicę pierwszego zjazdu Solidarności jesteśmy właśnie europejskim centrum Solidarności, gdzie przez kilka dni trwają dyskusje debaty uroczystości rocznicowe, ale też refleksje oczywiście nad dziedzictwem tym jak to doświadczenie dziś rezonuje do czego inspiruje Rozwiń » zaczniemy od rozmowy z 1 strony z Ewą Kulig Wileńską dzień dobry rozdział wizytówki rozwijać przedstawia się dobry dzień dobry pani dzień dobry państwu państwo się też jest teraz Joanna Wojciechowicz dzień dobry jak pytanie długo obie panie przedstawiać, ale może tak ogólnie pozwoliłabym sobie podkreślić, że pójście bardzo zaangażowane w działalność dziennikarską w latach osiemdziesiątych później również, ale o tym 881001. teraz rozmawiamy i odbił się pan tutaj właśnie poświęcony mediom działalność mediów dziennikarzy w tamtym czasie były w panelu same kobiety się zastanawiam ile to jest duch dziś na ile to był duch tamtych czasów, że po prostu kobiet było bardzo dużo w tej działalności dziennikarskiej to prawda już w okresie opozycji to głównie kobiety prowadziły pisma pismo robotnik było co prawda pismem nie w pełni sfeminizowany ale gdyby nie Helena Łuczywo i Ludka Wujec to myślę, że ono się nie okazało panowie tak by zakładali na śmierć oczywiście pisali potem trzeba było pracownik sali wydatnie skrócić i o tym wczoraj opowiadała Anna Szczęsna, bo w podziemiu te pisemka przekazały naprawdę muszą być krótkie, żeby można było je powielać na po latach i w setach, a także na ramkach czy tak specjalnych 1 urządzenia, które robią się w domu i drobnym drukiem dużo tekstu najlepiej na, a 3 obustronnie zadrukowanych także dużo treści musiało się mało treści musiało się zmieścić na informację w swoich dużo gorzej komunikat turystyczny kobiety faktycznie były z pisma w tych wszystkich, a które pamiętam jeszcze przed osiemdziesiątym rokiem mam sekretarzem redakcji pisma indeksem było paru kolegów koleżanki, ale znowu bez kobieta nie ukazały one miały ten praktyczny i organizacyjny zmysł to od razu wiadomo ile my PiS-u pani współtworzyła tworzyła w tamtych latach 80 myślę, że w latach osiemdziesiątych to były 3 po kolei pisma najpierw takie pisemko, które odnotowało ruch strajkowy potem przekształciło się one informator rozwoju ruchu związkowego, kiedy już tworzyły różne oddziały i branżowe regionalne niezależnych samorządnych związków zawodowych Solidarność, bo wcześniej to liczba mnoga apotem dopiero z tego powstał 1 związek, a potem pismo indeks to było PiS sprzed przedtem pisma niezależność to było pismo regionu Mazowsze najpierw tygodni potem stało się Dziennikiem, a później jeszcze późniejsze osiemdziesiątych na później wybuchł stan wojenny i w stanie wojennym na przebitkę robiliśmy znowu pisemko informator o represjach i strajkach w okresie stanu wojennego i to już nie, ale moje koleżanki zaczęły prowadzić tygodnik Mazowsze jak nie byłem jego redaktorką byłam na początku organizatorem kolportażu tak, bo wtedy już zajmują się pani bardziej rozumem organizowaniem w ogóle tej podziemnej Solidarności, że mam najpierw organizację kolportażu potem organizacją łączności potem organizacją ukrywania się i całej infrastruktury pod ziemia Solidarności regionu Mazowsze, a także łączności utworzenia ogólnopolskiej struktury związku tymczasowej komisji Koordynacyjnej swoją szefową pani postęp w Solidarność Mazowsze bywa bardziej naraża się tak można powiedzieć biura jak mówił wcześniej drugą państwa gościem Jana Wojciechowicz ani też była związana z i ze związkiem z mediami w różnych latach z różnymi mediami różne funkcje pełnia w związku, ale szczególnie nam się warte podkreślenia też kontekst Rokosz 1010. pierwszego może nawet agencji radiowej czy agencja radiowa solidarny i myśmy się tak oczywiście nazywali tylko, bo cóż to miało wspólnego z radiem, ale myśmy nagrywali codziennie kasety z informacjami co się dzieje w związku, a także przemierzaliśmy najrozmaitsze piosenki i to budziło ogromny ogromne zainteresowanie i wielką jakąś taką radość i oddanie się ludzi oni się gromadzili pod na ulicy budowali takiej poddać pod budynkiem naszego zarządu regionu, a my z balkonu mojego biura puszczaliśmy z radiowęzła teksty to znaczy zawsze była godzina kasę by tam były i teksty o tym co się akurat kolejno wydarza najważniejszego no właśnie także muzyka i to miało wspaniały efekt ludzie się zakochali w tej muzyce i nawet gdyby nie chcieli się do 5 dowiadywać, o co chodzi w tej chwili w związku, ale chcieli się dowiadywać codziennie były czołowy wymieniały się poza tym moje biuro prowadziło również kolportaż wszystkich całej prasy regionalnej i dział kontaktów z zakładami także w moim pokoju biurowym siedziała jeszcze taka pani, która przyjmowała cały czas przychodzących robotników Komi przewodniczących komisji zakładowych albo albo w ogóle działających w jakiś fabrykach i odbierała dom odbierali codziennie ich teksty, które były tak dokładnie jak bywało powiedziała wypisany albo na sicie, czyli te drobne takie literki nieprzyjemny albo były z powielacza albo były po prostu drukarki, abyśmy już mieli drukarnie dla partnerze swojego budynku także Drukarnia pracowała nieustannie tak, żebyśmy mieli dodatkowo dużą ilość prasy regionalnej opozycyjnej oczywiście, bo to była Solidarność była opozycja, jakby nie było co jeszcze i mój dział kolportował książki Warszawy przywoziliśmy co chwila całe stosy wydane przez nową także przez wyjawić co 3maja książek i też, bo Dora ciągle przychodzili ludzie po 10 po 15 ciąży głód głód prasy taki, że pewna, że pojechał odwiedzić jego brata w Skarżysku Kamiennej i jego szwagier siedział w domu i przepisywał co się tam teraz przepisywał te broszurki, ponieważ tego tak mało rząd po prostu ręcznie przepisywał, żeby przekazywać dalej to zanim przejdziemy dalej i już może zjeść właśnie pierwszym porozmawiamy to morze słowem wprowadzenia poproszę Ewę Kulik blisko powierzchni co też Stalex, a w lex lex jest taka pierwsza maszyna, którą używali dziennikarze korespondenci przede wszystkim, żeby przekazać informacje dalej nie swoje państwo to był okres, kiedy były tylko wyłącznie telefony stacjonarne, a liczba telefonów włada limitowana to było rzadkie dobro w Cracovii, którego pochodzenie no może też racji tego, że kiedyś głosował na początku Polski, że Polski Polski ludowej to niestety tak będzie sieć telefoniczna była nader nie rozwinięta i w całym naszym celem opozycyjny kręgu tylko 1 osoba Róża Woźniakowska miała telefon w związku z tym, żeby przekazać informacji dalej o tym co się dzieje w Krakowie musimy zamówić rozmowę na poczcie głównej nie było wtedy jeszcze na początku bezpośrednich połączeń dopiero w późniejszych latach siedemdziesiątych wprowadzono możliwości bezpośredniej komunikacji międzymiastowej i to nie dla wszystkich miast niektóre miasta dostał numer kierunkowy można było tam bezpośrednio dzwonić, a w mieście pojawią się budki telefoniczne, które można było właśnie takie daleko rozmowy Aleks daje większego, ale dalszego zasięgu wykonywać międzymiastowe natomiast zawsze była od dawna nie, które po latach aż 503 była taka ogromna maszyna, która wygląda jak klawiatury wyglądała jak na bardzo duża maszyna dopisania i na niej, pisząc wychodzi taka preferowana taśma jest takim jedli mniej niż pierwotnie literkami tylko punkcikami jak alfabet brajla i to potem szło do innego Lexus takie połączenie telefoniczne telefonu z drukarką i maszyną dopisania i tamtej strony ktoś, który wpuszczał to taśmy został tą taśmy wpuszczona za wchodziła można było wtedy dostarcza informacji tak jak depesze mniej więcej z tego wychodziły takie informacje, gdy pierwszy pewnie depesze też nikt nie pamięta depesze nadawało się chciało się przekazać informacje albo życzenia pocztą, które już kilka miesięcy, ale ten dzień tak przychodzi depesza telegram nowych technologiach na pierwszym zjeździe Solidarności, ale też o organizacji tego zjazdu z działalności właśnie dziennikarzy dziennikarek i służb biur tłumaczeń na pierwszym wrześniowym zjeździe Solidarności w Gdańsku Oliwie osiemdziesiątym pierwszym roku porozmawiamy za kilka minut wrócimy do tej rozmowy, a świat podgląd Agnieszka Lichnerowicz czy jesteśmy z Martyną Osiecką, ale przede wszystkim Ewa Kulik-Bielińska Jan Wojciechowicz w europejskim centrum Solidarności trwają rocznik rocznicowy zjazd nazwijmy to tak ze względu na okrągłą rocznicę pierwszego zjazdu Solidarności, która się zbliża oraz czterdziestą pierwszą rocznicę porozumień sierpniowych rozmawiamy o pierwszym zjeździe Solidarności, na którym obie panie, zwłaszcza w roli dziennikarek pewien sposób by pani Joanno pani bardziej jako związków czyni a czyja wiem ja wiem, że codziennie robiłam z tego taki Bryk co się działo, żeby móc przekazać do swoich chłopców z radiowej agencji Solidarność, żeby tego mogli zrobić kasetę dokładaliśmy do tego oczywiście zawsze jakiś melodię, bo to już było po tzw. festiwalu piosenki prawdziwej i Dziady szereg piosenek było tak wspaniałych i tak piękną pensje po prostu montowali znana zamieszkać samodzielnie 1 godzinną audycję, którą przekazywaliśmy Jerzy balkonu mojego biura w zarządzie regionu Solidarności na uliczek główną Grunwaldzką to szło w związku z tym tłok zawsze się kłębił port balkonem wymieniali się oczywiście ludzie już słuchali się co czego, bo trzeba mogli to wchodzili nowi poza tym mieliśmy jeden z dalszych 5 lat koszty pokrywa się nam dzisiaj trudno sobie wyobrazić, bo w zasadzie nie było innego sposobu nie było zwolnienie ma 7 jest jednak sytuacja wizja, która budowała swoją interpretację i ważny no to było coś strasznego myśmy wszędzie pisali mój zespół ludzi, którzy się nazywał parszywa dwunastka 12 było chłopców wolontariuszy takich mniej więcej 1819 letnich pod wodzą jednego z moich pracowników pana Zygmunta Włoszka wymalował codziennie wszędzie, gdzie się dało rozmaite slogany ten ta telewizja kłamie było wszędzie było nawet pod bankiem Oliwia parkingu dla na wypisane wielkimi literami miło się tam czytało mydło to jedno z nielicznych śladów jeden z licznych śladów nieustannego oporu, który idźmy u któregoś używali ten zespół także malował na pociągach slogany cały czas i to być i pociągi jeździły wszyscy się cieszyli, że i tu napisane że, że telewizja kłamie i uczula PiS zależy telewizja kłamie, ale to nie tylko były takie teksty mieliśmy np. w czasie, kiedy miał był okres, że przed rejestracją związku taśmy pisali życzymy sądowi niezawisłości no i takie były rozmaite aktualne teksty pozwala zwrócić się teraz do Ewy Kulińskiej myślę też warto podkreślić co to było wydarzenie pierwszy zjazd Solidarności, ale w tym sensie zrozumieć jego znaczenie skalę dowiedział się pani wczoraj podczas tego panelu tutaj zorganizowanego CE się, że w sumie brało w nim udział ponad 500 dziennikarzy 295 grup zapisami zagranicznych oraz pierwszy od drugiej wojny światowej w Polsce odbywał się zjazd demokratyczny czy jest dzisiaj spotyka ponad 1000 osób ponad 500 delegatów z całej Polski do tego po 750 zaproszonych gości zagranicznych w ogóle gości krajowych zagranicznych plus właśnie ta gigantyczna liczba korespondentów, która chciała to zjawisko zobaczyć w bloku wschodnim komunistycznym pozwolono na to, żeby z całego świata przyjechali ludzie reprezentujący dziesięcio milionowy związek zawodowy Solidarność 10 000 000 ludzi należało do tego związku i odbywały się tam po prostu demokratyczne wybory demokratyczne procedury trwało to ponad pierwsza pierwsza tura ponad 5 dni potem była kolejna w październiku i na niezwykle ludzie przyszli w ogóle demokracji demokratycznych procedur to było coś na zupełnie nowego, więc cała ta to procedowanie było na nowo frustrujące troszkę przez miliony, ale nie na inny wątek chciałbym imponujący, ponieważ chcieliby wszystko było lege Artis, więc jak głosowany jak w sejmie 3× uchwały propozycja uchwały musza być odczytana potem drugie czytanie trzecie czytanie każdy zapisał się do głosu ludzi grzecznie Stali w olbrzymiej hali ligi podzielonej na sektory było kilka takich zaś dróżek, gdzie stał mikrofon Stali w kolejce do mikrofonu i czekali, żeby zabrać głos no a po tak wyzwanie logistyczne ogromne lata na osiemdziesiąte to nie są lata też w dniu 2001. wieku to nie czas, kiedy mamy wyspecjalizowane agencje firmy, które zajmuje się organizacją organizowanie takich kongresów to wszystko było zorganizowane siłami związkowymi i przy współpracy i takich ofiar ofiarności wolontariuszy służba harcerska organizowała, jakby cały ten wolontariat wokół wokół tego zjazdu, a ze zbyciem perfekcyjnie zorganizowany od służb porządkowych od nalepek dla osobnych dla prasy osobnych dla gości osobny dla delegatów świetna logistyka wewnątrz jak ruch zabezpieczenie tego ruchu na też świetna obsługa prasowa było biuro prasowe, gdzie związek to start własnych tłumaczy, że ktoś nie tłumaczy to skorzystać całego zespołu tłumaczy zorganizowanego głównie przez Gdańsk, ale też przez wydawany osoby z innych regionów podobnie obsługa prasowa były właśnie te osławione meleksy kilka Lexus, gdzie można było korzystać nadawać korespondencję na bieżąca obsługa fotograficzna radiowe, bo oprócz Radia, którym mówiła Joanna na różne regiony miały Radia Kraków w Warszawie też było radio we Wrocławiu było radio mój kolega, ale Gajlewicz był taki właśnie korespondencję korespondentem Radia wrocławskiego i on portowi potem świat to słynne posłanie do narodów Europy wschodniej, które było bodajże czwartym dniu przegłosowanej tak wstrząsnęła towarzyszami radzieckimi domagali się od towarzyszy polskiej natychmiast dlatego to ucięcie tej tego BZ państwa to się odbywa to jest długi wielkie pytanie, ale chciałbym pani też wskazał jak o tym myśleć bardzo chciała myśleć, żebyśmy potraktował rytualnie, ale na ile rzeczywiście nie wiem lektura zapisów raportów tych materiałów z pierwszego zjazdu na ile tam podnoszą hasła to jest coś co dziś może wciąż inspirować na ile w ogóle to doświadczenie może inspirować już tak jest przepraszam, ale wytarte przez tyle razy odmieniona Solidarność, że może niestety już wszystko co tam było zostało opowiedziane wykorzystane też politycznie i po prostu piękne doświadczenie, ale nie uczmy się to nie jest coś co dziś nas inspiruje może inspirować wjadą tutaj na ten sentencja odświeżam sobie program Samorządna Rzeczpospolita i po prostu jestem zdumiona jak wielu elementach tego programu Anny liczy ile rozdziałów dotyka podział różnych spraw od ekonomiczne przez prawa człowieka obywatela prawa kobiet przez taki domaganie się klęli pluralizmu pluralizmu światopoglądowego wolnych mediów wolne szkoły demokracji z postulatami samorządu terytorialnego samorządu pracowniczego wpływu pracowników na wybór dyrektora i zarządzanie zakładem pracy, że prawo jest tutaj absolutnie powiedziałbym taki dokument, na którym stawiał program na dziś na wiele dni do Mie lat do przodu też odnosi się do czegoś co miał za chwilę nastąpić, ponieważ już były aż we wrześniu październiku widoczne poważne trudności ekonomiczne, że krach gospodarki socjalistycznej, że może w zimie nastąpić poważny kryzys nas głodem wręcz, więc też takie postulat podział doraźnej jak zapobiec temu co może nastąpić zwróciła uwagę głównie na 2 elementy 1 dotyczący wolnych mediów do rzeczy jest niezwykle aktualna w kontekście ataku rządzących na TVN i też naszej rozmowy dzisiejsze nasze dzisiejsze wczorajszej, ale też na edukację oświatę, dlatego że w tej chwili jako organizacji społecznych działań fundacji Stefana Batorego wspieramy organizacje społeczne aktorką tak działające na na rzeczy podział dobrej edukacji, ale nie tylko w ogóle działające na rzecz tego, żebyśmy byli obywatelami, którzy biorą sprawy swoje ręce ruszy jeszcze kompani ruszymy z kampanią wolna szkoła ja przeczytam 3 po 3 tezy tam, które dokładnie odnoszą się do tego co my żądamy teraz okazuje się, że to co było zdobyczą Solidarności, bo te żądania Solidarności został zrealizowany po osiemdziesiątym dziewiątym roku szkoła Samorządna zakorzeniona w społeczności lokalnej szkoła jak otwarta na pluralizm pluralizm poglądów dbająca o dobrostan uczniów szkoła partnerska szkoła, która uczy brać właśnie odpowiedzialność za losy swojej małej ojczyzny i kraju i świata, że ta szkoła w tej chwili jest zagrożona u podstaw, ponieważ obecny rząd próbuje znowu ją scentralizować tam był właśnie wymóg domaganie się odejścia od centrali stycznego zarządzania szkołą, a my w tej chwili będziemy za chwilę mieć bliżej tym nie sprzeciwiamy znowu szkoły taką, jaką mieliśmy w czasach PRL Jan Wojciech Czech pani myśli na ile to jest piękna historia na ile ten pierwszy zjazd dla mnie to nie jest tylko piękna historia to jest coś dać by w dalszym ciągu moglibyśmy się opierać walczący, planując przyszłość kraju to jest nie wszystkie postulaty z ze zjazdu zostały zrealizowane natomiast wszystkie były wspaniały byłyby progresywne były takie, że chciało się to mieć koniecznie samorządność z prawa pracownicze prawa, gdyby szkoła, której Ewa powiedziała szkoła jest straszliwie ważna to jest to edukacja w ogóle i to myśmy tego jeszcze nie nie osiągnęli nawet jeśli było no to niema teraz wolne media kontrola kontrola się pierwsza kontrola społeczna telewizji telewizja, które do tej, w której ma się prawo o społeczeństwo ma wpływ na treści, które są tam notowane na kontrolę tych masowych środków przekazu na to były nawet 33 tezy, bo taki postulat powołania rady, która włączała bardzo różne środowiska i organizacje społeczne i związki wyznaniowe związki zawodowe środowiska twórcze także rządzących powiedziałbym w sprawie trybu tam proponowane w teście zgadzam, że nie wszystko zostało 800 osiemdziesiątym dziewiątym roku 11 sprowadzony, a teraz mamy ewidentny od nich odwrót, więc jest jak to do czego wracać myślę, że ten dokument już w zasadzie odświeża może być programem na taką przyszłość dla asystenta pociąg to początek 2 dzieli miesiąc 2001. wieku bardzo panie dziękuję Ewa Kulik-Bielińska Joanna Wojciechowicz były państwa gorzkiego z uczniami bardzo te rozmowy wspomnienia dziękujemy Zwiń «

Społeczna kontrola TV, samorządna szkoła, decentralizacja... to postulaty sprzed 40 lat [rocznicowe inspiracje]

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

"Marsz był ogromnym sukcesem"

Odc. 1: Aneksja, czyli jak utrzymać się u władzy przez 17 lat

Europa znów wsiada do pociągów, zwłaszcza nocnych. Też byśmy wsiedli, ale... nie bardzo mamy do czego!

"Ludzie muszą wymusić na liderach opozycji demokratycznej, żeby oni nie skakali sobie do oczu"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL