Nobel z fizyki. Uhonorowanie badań nad klimatem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

w programie witam prof. Krzysztofa Meissnera wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego dzień dobry witam pana witam państwa tegoroczny Nobel z fizyki podzielone między 3 naukowców z górą AB i Klaus haseł man za fizyczne modelowanie klimatu ziemi wiarygodne przewidywanie globalnego ocieplenia i Georga partii za odkrycie wzajemnego oddziaływania nieporządku fluktuacji w układach fizycznych od skali atomowej do planetarnej tak jest werdykt Noblowskiego noblowskiej Akademii ja chciałbym Rozwiń » zacząć od drugiego naukowca, którego zna pan osobiście rozumiem, że tym to jest Nobel za coś co moja córka tłumaczy w sprawie sprzątania swojego pokoju mówi tata też Entropia to po prostu nie ma sensu by będziesz robił sam niezależnie od mojego sprzątania to jest w ogóle bezsensowny wysiłek no nie do końca rzeczywiście George pary z jego wielokrotnie widziałem byliśmy razem na planszach na kolacjach, ponieważ wielokrotnie odwiedzałem tor tor w regatach to jest taki Uniwersytet młodszy Uniwersytet w Rzymie jeszcze nawet przed doktoratem pod koniec lat osiemdziesiątych tam byłemu będą już już profesorem zresztą Energa ta wcześniej był w lasach pieca i wtedy on jeszcze to to był okres, kiedy on zmienił specjalizację jak rząd wcześniej zajmował się teoria cząstek elementarnych słynne równanie alter jego pali z jego dotyczące powiedzmy fragmentacji kwarków nagle Łony to była teoria cząstek elementarnych, ale w tym czasie zaczął się interesować fizyką statystyczną i właśnie układami chaotycznym i przeszedł do fizyki statystycznej napić napisał słynną książkę z tego z tego z tej dziedziny i Zaj zajął się m.in. układami, które są w pewnym sensie chaotyczny np. szkło szkło jest wydaje się nam twardym twardym materiałem, ale jednak ono płynie tam pozycji atomu zmieniają się trzeba być może czekać setki lat, ale one się zmieniają szkło w bardzo dawnych budynkach ma kształt takiej grupki bardziej niż szkła takie, które do którego, który jest nową nowo zrobione Otóż w odróżnieniu do kryształy, które w, których poziom po pozycję atomu są raczej dobrze określony i są bardzo trudne, gdy obiekty do do opisu osi zajmował zarówno szkłami, czyli de facto takimi zmieniającymi się powoli połączeniami atomów jak np. stadami ptaków, które razem ze krążą nad jakimś powiedzmy obszarem to zawsze budzi zdumienie, a przed gołębie on zajmował się układami, które nie mają takiego ściśle określonego determinizm ręcznego zachowania i są Formuły Paryż z jego, a propos szkieł i 3, a propos właśnie takich układów chaotycznych znajdowania najbardziej prawdopodobnej konfiguracji czy w jaki do, czego taki układ dąży to właśnie rządzi rządzi Paris także bardzo cieszy to w zeszłym roku było rodzin ten los, czyli mój bardzo bliski znajomy natomiast paliw jego znam słabiej, ale też też dobrze także bardzo cieszy, że rok po roku moi bliscy bliscy znajomi w 1 przypadku przyjaciel nawet dostali nagrodę Nobla Otóż to ma związek również z Albertem Einsteinem mianowicie on 900 piątym roku opis opisał ruchy bram to są takim przypadkowe ruchy w tym przypadku tam pyłku pyłku zanurzonego w wodzie, ale tutaj warto wspomnieć, że to jest tak naprawdę praca Marian Smoluchowski Polak i Albert Einstein, która była pierwszym dowodem na fakt, że te pyłki tak się chaotycznie poruszają była pierwszym dowodem na atomową strukturę materii to znaczy, że materia nie jest ciągła tylko składa się z atomów niestety w 21917 roku tuż po zostanie rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego Marian Smoluchowski zmarł także nie mógł dostać Nobla razem z Einsteinem, ale absolutnie się to należało natomiast przejdźmy do tej drugiej połowy na euro za pogody była była tuż przed naszym nasze naszą rozmową jest ona m.in. możliwa dzięki pracom mana AB i późniejszym pracą Hasselt mana Otóż można by oczywiście równania opisujące ruchy w atmosferze były znane od bardzo dawna tylko, że nie można było z nimi nic zrobić poseł niezwykle skomplikowane i właśnie chaotyczne za dużo zmiennych założeń i w związku z tym prawda efekt motyla od słynna słynna sprawa bandaże motyle w Puszczy amazońskiej jak zamachał skrzydłami może się pojawić Huragan na Bahamach Otóż to było wiadomo natomiast mama będąc w stanach Zjednoczonych wykorzystał pierwszy komputer zaczął tworzyć komputery do bardzo prostych modeli atmosfery na początku, ponieważ oczywiście mocy obliczeniowej były bardzo niewielkie stopniowo to zaczęło się rozwijać teraz to oczywiście ten największy komputer świata de facto są przeznaczone do atmosfery licznych przewidywań Atmos do programów, które mają przewidywanie zachowania tutaj trzeba odróżnić przewidywania pogodowe, czyli to co słyszeliśmy kilka minut temu, czyli tak naprawdę do do 12 godzin one muszą być pewne, dlatego że tyle, czyli czasu samoloty pasażerskie latają z lotniska na lotnisko muszą być w miarę pewne, bo tam powiedzmy 48 godzin im dalej tym są bardziej niepewne to jest ta niepewność krótkoterminowa wynikająca właśnie z chaotyczną ości tego układu i nieznajomości pełnej tego jak te jak temperatura wilgotność poziom dwutlenku węgla metanu tak dalej jest na całej ziemi Otóż, a do tego dochodzą klimatyczne przewidywania właśnie Hasi ma m.in. wiązał przewidywania pogodowe, czyli te krótkoterminowe z przewidywaniem klimatycznym to są przewidywania długoterminowe i one są oczywiście bardzo trudne, dlatego że oczywiście układ chaotyczny ma to do siebie, że jeżeli my lekko zmienimy warunki początkowe to może się zacząć rozwijać zupełnie innym kierunku niż nam się wydania tutaj np. kwestia dwutlenku węgla czy jeszcze gorzej metanu jest bardzo trudna dlatego, że ma bardzo mała zmiana lokalnych warunków może np. spowodować rozmach zdanie wiecznej zmarzliny na Syberii, gdzie są ogromne ilości metanu zmagazynowane, z jaką szybkością będzie się wydzielał i co w związku z tym, jakie będą skutki szybsze lub wolniejsze dla atmosfery czy te 2 stopnie będą osiągnięte szybciej wolni jest bardzo trudne do przewidywania dlatego Klimatologii w tych obliczeniach stosuje się całą ścieżkę możliwości, czyli od najbardziej pesymistycznych do najbardziej optymistycznych i taka ścieżka jest tym co jest przewidywaniem klimatycznym nie możemy ściśle powiedzieć prawda, że za 87 lat 5października będzie 27 stopni w okolicach Warszawy tego nie możemy w oczywisty sposób powiedzieć, ale ogólny przewidywania typu właśnie związki dwutlenku węgla zmagazynowane go, że w wodzie w oceanach to jest główny rezerwuar dwutlenku węgla jak to co my robimy, czyli dodajemy ten dwutlenek węgla ten antropologiczny jak na to wpłynie to jest bardzo trudne, ale wydaje nam się, że nasze zaufanie do tych długoterminowe przewidywanie coraz większe i te lata tt tyle scenariusze zarówno pesymistyczne takie optymistyczne one wszystkie wskazują jednak na wzrost temperatury wyraźny mniejsze lub większy na antropogeniczne ość tego tego wzrostu marż jak mówienie nie emitujemy tyle co jest potrzebny do tego czy są niestety się stanie, że będzie ten wzrost tam 1,52 czy nawet 3 stopnie tylko my uruchamiane mechanizmy, które śpią czy są uśpione w oceanach w zmarzlinie wiecznej szelfie Kontynentalnym, gdzie są plakaty metanu np. uwięzione w uruchamiamy mechanizmy, które dają dużo większe skutki niż wynika z naszego naszej działalności, więc to jest to jest coś za co mamy AB i Hasel man dostali nagrodę Nobla to jest właśnie stopniowe po pierwsze, pionierskie prace w tym kierunku po drugie, stopniowe uruchamianie coraz to bardziej potężnych narzędzi lepszych przewidujących wpływ pary Wodnej właśnie tego metanu itd. coraz lepsze, ale te programy są niestety wymagają coraz większy mocy obliczeniowych, ponieważ cała ziemia musi być coraz gęściej pokryta punktami w cudzysłowie pomiarowymi i to jest ten w związku z tym do docenienie tego częściowo chaotycznego na fizyce coś nie jest do końca przewidywalny to mamy takie zgłaszamy to pokazuje panie profesorze jak daleko fizyka odeszła od tej za rozumiało za zarozumiały ości la klasa w rozmowie ponoć Napoleonem Bonaparte, który mówił, że dzięki determinizm mowie właściwie wszystko da się przewidzieć nic nie jest poczynienia ona odeszła bardzo daleko nawet mojej dziedzinie, czyli powiedzmy z dziedziny cząstek elementarnych, gdzie to, że ten brak przewidywania wynika ze zjawisk kwantowych nie jest z chaosu powiedzmy takiego terminu, lecz zmiennych ta tak tak, że to jest niby określony termin styczniowy, ale jednak ze względu na pana na ilość zmiennych i skomplikowanie złożoności układu nie jest proste to wszędzie już wiemy, że nie wiemy także na dużo wiemy, ale jednak zawsze ten margines niepewności zostaje, ale tutaj docenienie wynika oczywiście wagi problemu klimatu dla dla dla nas dla dla następnych pokoleń także także to na szczęście się stało wg mnie, ponieważ już od dawna te programy czytać czy ten ten ten problem jest znany jest podlega podobne obliczenia geofizyczne tak naprawdę Geofizyka się tym się tym zajmuje czy fizyka atmosfery się tym zajmuje i tu jest bardzo dużo wkładu z innych działów fizyki, bo parowanie wody, w jakich jest możliwościach słonej wody rozpuszczalność dwutlenku węgla tu mnóstwo fizycznych mechanizmów musi być włożonych w taki program sam problem przepływu powietrznych nie jest jesteś chaotyczny to jest problem np. turbulencji skrzydłem samolotu, które się jeży, a równania, ale nawet nie wiemy czy one mają rozwiązania to jest bardzo ważny problem fizyce, że niby wszystko mamy dane, ale chaotyczną ość powoduje, że jest to niezwykle trudny problem, ale został w tym roku doceniony ze względu na jego wagę i praktyczną i ze względu na przyszłość ziemi wręcz, ale rozumiem, że tutaj ta moc obliczeniowa, o których wspomniał pan profesor jest ważnym, że tak powiem no udziałowca w rozwiązywaniu tego tego typu zagadek zdecydowanie podstawowa, dlatego że jak mamy siatkę powiedzmy zarówno dwuwymiarową, czyli na powierzchni ziemi tam co jakiś czas im dajemy punkt pomiarowy wiemy również, że musimy w górę iść to znaczy na przekroju atmosfery co się dzieje trop sfera jonosfery itd. jakie tam są temperatury wilgotności absorpcja ultrafioletu absorpcja podczerwieni to wszystko musimy włożyć w ten model, ponieważ to jest tak naprawdę problem globalny, jeżeli mamy Jet Streamu na wysokości bez tych 10km notą przenosi ogromne ilości ciepła, jeżeli dodać energii na sposób ciepła powinno się mówić czy wilgotności czy na zupełnie inny obszar związku z tym te programy muszą niezwykle gęsto pokryć ziemię nie tylko ziemię jako jako powierzchnie, ale również jej przekrój pionowy często wymaga gigantycznych mocy obliczeniowych, ale również znajomości procesów fizycznych, czyli praw, które rządzą tymi przemieszczenia ami jakieś gorące powietrze toną wnosi się do góry unosi również parę wodną ona inaczej absorbuje, ale pod czerwonym promieniowanie naszej trasie gotowe to niebywale skomplikowany proces, ale wydaje się, że dzięki właśnie tracą przede wszystkim on był pionierem to był na pewno staną one urodził się w Japonii tam zakończył kończył studia, ale potem potem pracował w stanach Zjednoczonych i on po kolei ten jego pionierski projekt program, który był pewnie nie widziałem pewnie było śmiesznie prosty jednowymiarowy w ogóle teraz rozrósł się do gigantycznego zupełnie programu, do którego mamy coraz większe zaufanie mimo podkreśla jego chaotyczną ość bardzo dziękuję za rozmowę prof. Krzysztof Meissner wydział fizyki Uniwersytetu Warszawskiego był gościem państwa i moim i to wszystko co dziś przygotowaliśmy razem z Katarzyną Borowską program realizował Szymon waluta za chwilę informacje Radia TOK FM, a po nich program połączenia, na które zapraszam w imieniu Jakuba Janiszewskiego Mikołaj Lizut do usłyszenia, a teraz na poważnie Zwiń «

Nobel z fizyki. Uhonorowanie badań nad klimatem

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: A TERAZ NA POWAŻNIE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 23:00

Najnowsze Podcasty

Emocje po obejrzeniu "Zielonej Granicy"

Marsz Miliona Serc. ''Walczymy o Polskę, w której bez problemów będzie można spełniać marzenia"

Marsze równości, filmy i festiwale powinny mieć wpływ na politykę i prawo

Tożsamość a język, tożsamość a słowa (powtórka)

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL