REKLAMA

Jak samotność wpływa na nasz mózg?

Poranek Radia TOK FM - Weekend
Data emisji:
2021-12-05 07:20
Audycja:
Poranek Radia TOK FM - Weekend
Prowadzący:
Karolina Głowacka
W studio:
dr Łukasz Okruszek
Czas trwania:
16:13 min.
Udostępnij:

Samotność a dobrostan psychiczny

Subiektywny przegląd wydarzeń Czy węgierska opozycja pozbawi władzy Victora Orbana wiosną?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
samotność odciska się na fizycznym psychicznym stanie zdrowia może dokonywać konkretne zmiany w organizmie tak wykazują badania epidemii samotności mówiło się jeszcze przed pandemią co z nami robią tygodnie dystansu społecznego czy szerszy perspektywie samotność np. osób starszych jest dla nich niebezpieczna badania nad samotnością prowadzi prof. Łukasz okruszek z Instytutu psychologii Polskiej Akademii Nauk kierownik projektu samotność, które to profesor przyjął Rozwiń » zaproszenie do nas do poranka dzień dobry witam w TOK FM dzień dobry dziękuję za zaproszenie oczywiście panie profesorze czym jest samotność dla psychologa jak pan definiuje tutaj bardzo ważna rozgraniczenie jest takie, że ono rzeczywiście samotność, którą często myślimy sobie o tym słowie to pewnie mamy przed oczami obrazek niż osoby starszej mieszkającej, a bez nikogo, a innego, a schorowanej tak no i to co planującej przez okno całymi dniami najwięcej skojarzenie mam smutne obrazki na stoku można łatwo znaleźć jak np. potrzebujemy ilustracja jego artykuł, niemniej jednak dla psychologów to nie do końca jest to samo co to co przed chwilą sobie opisaliśmy czy jakieś obiektywne zmniejszenie ilości częstości kontaktów z obiektywną izolację to czy mysie zajmujemy jest taki subiektywny stan tak, czyli w zasadzie definicja najprostsza, którą mogą sformułować jest taka, że jeżeli jesteś niezadowolony niezadowolona z ilości jakości swoich kontaktów to w zasadzie można powiedzieć, że jest samotny tak, czyli rozdźwięk pomiędzy tym ile jakich kontaktów byśmy chcieli m.in. ludźmi tym, a ile ich mamy, więc tutaj rzeczywiście ten subiektywizm jest bardzo ważne, a jako, że można mieć bardzo dużo pozornie różnych osób wokół siebie dalej budżet relacji nie dają nam tego co byśmy chcieli od nich, więc zależy to osobowości z różnych też mechanizmów poznawczych, więc tak naprawdę nad tym papierkiem lakmusowym moje osobiste odczucie tu też pod kontem, a języka polskiego niestety, ale w słowie samotne zamykamy 2 zjawiska, które jak ślusarz np. Anglosasi mają na nie 2 różne słowa tak często pod naszymi różnymi wynikami badań, kiedy dyskutuje w mediach dostaję takie komentarze, że badacze wymyślony problem co ja bym dał, żeby w tej pandemii na chwilę móc być samemu, a więc na to czy mysie zajmujemy Anglosasi oby opisuje mianem Longines, czyli takiego niekorzystnego zjawiska brakuje mi innych ludzi, a jeszcze oni wyróżniają również coś pod co określają mianem Solid, czyli radość bycia samemu, czyli nie zajmujemy się takim stanem, że potrzebuje spokoju potrzebuje zastanowić nad życiem światem idę pobiegać albo gdy sam poczytać książkę samotne samotnie tak to co nas interesuje to takie zjawisko, kiedy nie mamy dobrych relacji to zjawisko tak jak już pani wspomniała, a rzeczywiście coraz częściej mówi się w kontekście epidemii, a i problemów różny w kontekście zdrowia publicznego myślę jest ciekawe co pan powiedział, że liczą się nie tylko ilość tych znajomości, ale jakość, czyli właśnie można mieć dużo znajomych, a jednocześnie czuć się samotnym, dlaczego ogłoszeniem czujemy niezrozumienie przez otoczenie można się czuć samotnym w rodzinie własnej tutaj dużo bardzo zależy od właśnie takich czynników indywidualnych tak la ta sama relacja dla 2 różnych osób może być nie wiem powiedzmy niech to będzie związek romantyczny dla 1 osoby będzie właśnie bezpieczna będzie zaspokajające różne ważne potrzeba dla drugiej może być właśnie albo niewystarczająca albo wręcz przeciwnie kontrolujące jakość naprawdę zabił za mocno uwikłana piętno, a zależy od szeregu czynników, które no mogą wynikać też naszych zniekształceń poznawczych z tego, jakie mamy, a nastawienie do ludzi naszego barometru, że tak powiem też termometru społecznego, który właśnie decyduje o tym ile tej stymulacji potrzebujemy ze strony innych osób, więc tutaj tak naprawdę decyduje szereg czynników, które nas kształtują się zarówno rozwojową jak też z poprzednich interakcji mówiąc krótko, więc tak naprawdę nie ma tutaj 1, a kluczowego czynnika oczywiście staramy się mówić o różnych takich bardziej obiektywnych wskaźnikach, więc jest szereg zjawisk, które przekładają się na to tak jak zaczęliśmy od tego, że np. samotność wydaje nam się problemem osób starszych na wręcz przeciwnie badania pokazują, że najbardziej samotną we własnym odczuciu grupą będą popu będzie populacja osób 1824, jeżeli straty Fikus my sobie podzielimy populację na poszczególne działki wiekowe tak naprawdę to nie jest także osoby lista powyżej sześćdziesiątego roku życia raportują najwyższy poziom samotności to właśnie te populacje, a czy nastolatków czy też młodych dorosłych mówią o tym, że to jest bardzo wymierny problem tak, które dodatkowo został nasilony oczywisty sposób przez epidemię covid czytam pana wypowiedzi, które wskazywały, że taka długotrwała samotność może być porównywana wręcz do skutków palenia papierosów też aż zaskakujące rzeczy tutaj rzeczywiście jest to tak bardzo nośna parafrazy były takie badania metaanaliza, czyli podsumowanie wielu uprzednich badań obejmujące blisko 3,51 000 000 osób, które właśnie były poddane długofalowej obserwacji średnio przez 7 lat też wyniki metaanalizy były szokujące tak okazało się, że zarówno obiektywna izolacja społeczna, czyli taka już mówiłem zmniejszenie obiektywne ilości częstości kontaktów, jaki to, że ktoś po prostu czuł, że te kontakty nie są zaspokajające, a wiązało się z podobnym wzrostem ryzyka śmiertelności w objętym badaniem okresie tak w 1 przypadku to było 26% w drugim 29%, więc to jest właśnie trudno ten niesamowite zjawisko, że nasz świat jakiś efemeryczny ulotnych, a w relacji społecznych nagle przekłada się na procesy fizjologiczne to bardzo niekorzystny sposób też ta skala tego zjawiska autorzy to jest porównywalna z dobrze opisanymi czynnikami ryzyka takimi jak brak aktywności fizycznej właśnie używanie papierosów, chociaż tak fanty fikcja często można usłyszeć, że samotność bycie samotnym jak palić 15 papierosów dziennie to trochę zbytnia kwantyfikator no aż tak precyzyjnie tego nie wyliczamy, ale jest bardzo nośne zdaniem, więc tutaj rzeczywiście szereg zjawisk, o których myślimy sobie, ale też nie tylko samotność też są takie badania oraz brytyjskiej służby cywilnej pokazujące, że też pozycja w drabince społecznej tej służby nawet po ujęciu wszystkich innych zmiennych związanych ze stylem życia też przekłada się na ryzyko różnych chorób osoby na szczycie tej pozycji mam np. 2× mniejsze ryzyko chorób naczyniowych niż osoby znajdą, więc szereg zjawisk w sferze społecznej przekłada się na nasze wymierne zdrowie fizyczne to właśnie coś co, a po popłyną szerokim komplementem ciasno np. rozmawiamy czy rozmawiają państwo w TOK FM niedzielny poranek w poranku czy świat się chwieje jakiś nierównościach itd. na to w kontekście zdrowia i nierówności ujmujemy to mocno w kontekście takich czynników jak dostęp do służby zdrowia styl życia zachowania zdrowotne, jeżeli by się nad tym zastanowić to badania epidemiologiczne czy też badania szeroko pojętej neuronauki społecznej pokazują nam, że samo bycie właśnie samotnym być w sytuacji wykluczenia społecznego, gdyż tam nierówności być na dole tej szeroko pojętej drabinki społecznej już samo w sobie może być czynnikiem ryzyka dla zdrowia to ciekawe skoro tak pan zagadnął akurat działalność radiową nie mogę nie zapytać, bo tak się mówi radiu jako o medium towarzyszącym to jest także faktycznie samo to, że radio nadaje na żywo może być jakimkolwiek substytutem dla osób bardzo samotnych to może rzeczywiście tutaj, a mówi się zjawisku tych zmian zwanych relacji para społecznych, czyli w miejscu próżni, jakiej takiej, którą ktoś subiektywnie może czuć, a że brakuje takich prawdziwych relacji, a innym drugim materialną człowiekiem rzeczywiście szukamy właśnie nie wiem można powiedzieć, że właśnie czy radio 300 śledzimy jakiś tam fabuły seriali i właśnie 1 nawet w wywiadzie sformułowałem taką figurę retoryczną czy jednak na oglądanie maratonu przyjaciół zastąpi nam prawdziwych przyjaciół tak jest jakiś tam substytut korzystne a, ale jednak mimo wszystko to nie jest ekwiwalent pełnej relacji, które mógłby wypełnić jakąś przestrzeń, którą ktoś subiektywnie czuje tutaj raczej, jeżeli wskazywać na jakiś działań, które mogą samotność zmniejszać czy też negatywne skutki to mówić o tym, że z 1 strony różnego typu interwencje psychospołeczne, ale też np. były badania pokazujące, że 2 godziny, bo zaangażowanie w pracy wolną turystyczną dla innych tygodnia już niwelują niektóre niekorzystne efekty samotności, bo po prostu angażujemy się na przestajemy myśleć o sobie tak chciałbym pana zapytać o właśnie ten taki dziwny związek między często ulotne od samotności mamy z kimś kontaktu i to się nagle przekłada na coś co się dzieje fizycznie fizykochemiczne w naszym organizmie co takiego się dzieje jak to uchwycić co państwo np. badają właśnie swoim projekcie samotności, który w Instytucie psychologii funkcjonuje dziękuję za to pytanie tutaj rzeczywiście na te związki próbujemy traktory cały czas próbujemy zrozumieć opisać, ale tak najpopularniejsza w tym momencie teoria, a sformowana przez wybitnego nieżyjącego psychologa Johna Kacza po mówi o tym, że rzeczywiście samotność jest trochę taki sygnał jak głód informuje nas o braku czegoś bardzo ważnego, ale ten sygnał wyewoluował też w czasach, kiedy rzeczywiście bycie poza grupą wiązało się bardzo wymiernym ryzykiem dla naszego zdrowia tak, bo nie wiem byliśmy narażeni na nieprzewidywalną naturę i na agresję innych grup itd. więc w związku z tym przełożenie go do współczesnego świata niekoniecznie wiem to, że nie dogaduje się z ludźmi w nowej pracy niekoniecznie sygnałem, który będzie zagrażał mojemu życiu, a jednocześnie on jest tak sygnalizowany tak w naszym mózgu są ośrodki, które pozwalają monitorować nasze otoczenie i ich głównym zadaniem jest wykrywanie potencjalnych zagrożeń tutaj często mówi się o ciele migdałowatym, które rzeczywiście mówi nam co jest istotne na co powinniśmy zwrócić uwagę i co nie jest istotne z drugiej strony mamy też nowsze środki tak jak Kora przed słowa, które właśnie mają też trochę bardziej policją realnie, czyli za pomocą mniej automatycznie sterować naszym zachowaniem tak, że generalnie zmierza ku mnie człowiek, który jest ewidentnie nastawione złowroga NATO rzeczywiście warto brać nogi za pan tutaj ciało migdałowate najbardziej spełnia swoją rolę sterują zachowaniem, jeżeli jednak się wieczorem piątkowy wieczór mówi mi może przyjdziesz w sobotę bez mamy coś do dokończenia to automatyczna reakcja musi być napisana przez jakieś inne zachowanie tutaj rzeczywiście do pewnego stopnia nowsze struktury są w stanie opanować taką automatyczną reakcję, ponieważ obie te struktury też mają związek z naszą obwodowym układem nerwowym tak poza filmami science-fiction mózg za rzadko występuje jako taki narząd w słoiku, którym jest autonomicznych mimo wszystko, więc mimo wszystko nadal wszystko nadal, a więc właśnie obie te struktury zarówno kara przed czołowego ciało migdałowate, które gdzieś tam sterują mi, a pozwala nam odnajdować w różnych kontekstach, a poprzez jądra w rdzeniu przedłużonym również mają wpływ na układ autonomiczny, czyli na ten układ współczulny, który odpowiada za reakcję mobilizacji jak układ przywspółczulny, który pozwala nam trochę bardziej zmniejszyć ten aktywność obwodową tak różnych narządów, a więc, jeżeli ciągle wypatrujemy tego będą potencjalnego zagrożenia tak ciągle jest mobilizacja i układu współczulnego zwiększona aktywność układu immunologicznego, ale żaden stres żadne zagrożenie nadchodzi, bo nie ma, skąd nadejść to rzeczywiście długofalowo prowadzić do szeregu adaptacji też, które możemy bardzo ładnie opisywać taki to co mierzymy na to właśnie te 3 poziomy z 1 strony ten poziom psychologiczny jak wyglądają procesy związane z przetwarzaniem informacji społecznych czy rzeczywiście widzimy bardziej wrogie intencje atrybucji bardziej wrogich intencji czy mają osoby samotne mają większą skłonność do specyficznych zniekształceń poznawczych i przetwarzanie informacji czy to przekłada się na to właśnie aktywność ośrodkowi tak czy większą aktywność struktur związanych z wykrywaniem zagrożeń takich jak ciało migdałowate mniejszą aktywność tych struktur, które mają tom, a to zagrożenie jakoś regulować ci dostosować nasze zachowanie i w końcu prosimy też naszych badanych, a żeby nosili takie specjalne zegarki tak, które mierzą ich aktywność fizjologiczną w ramach codziennej aktywności, czyli np. bierzemy taki czynnik taki współczynnik, który określa się mianem zmienności rytmu serca, który właśnie miarą aktywności przez współczulne, który tutaj rzeczywiście bardzo ładnie, a pokazuje, że osoby bardziej samotny nawet po podaniu takiej krótkiej informacji może twoje relacje nie są tak stabilne już widzimy jego regulacji zmniejszenie staramy się zbudować takie 3 poziomy tak od tych procesów psychologicznych przez to co się dzieje w mózgu i przez obwodowe i autonomiczny układ nerwowy jak to przekłada się na pracę naszych narządów na te wszystkie zmienne zdrowotne, o których sobie powiedzieliśmy panie profesorze e-maile te kolejne kwartały pandemii odcisnęły się na nas i na ile kontakty zdalne są w stanie zastępować kontakty bezpośrednie dla naszego mózgu jest jakaś różnica czy rozmawiamy z kimś zdalnie czy bezpośrednio z tą ogromna różnica z punktu widzenia są badacze tutaj wybitna badaczka samotności Julian, choć już tak mówi np. o tym że, a media społecznościowe kontakty przez internet trochę takie śmieciowe jedzenie tak szybko zaspokaja nasze potrzeby, ale niekoniecznie są pożywne i jesteś fajna metafora oczywiście trzeba by się bardzo bardziej w nim zagłębić, ale z punktu widzenia kontaktu no to kontakt bezpośredni z drugim człowiekiem dużo więcej, a dużo więcej charakterystyk tak obserwujemy ale, trzymając się tej metafory można powiedzieć, że jednak coś tam jemy nie umiera z głodu tak myśleć bez tej bez tych zdolna możliwości kontaktów zdalnych to byśmy nie wytrzymali tak długo w izolacji pełna zgoda tutaj absolutnie na możemy mówić o tym, że było to coś co, bo totalnie uwarunkowane sytuacją dla wielu osób był to kluczowy element funkcjonowania w pandemii, ale też niewiele znam osób, które gotowe byłyby zmienić ten modus operandi, żeby w zasadzie z tylko wyłącznie do kontaktów za pośredniczący się to sprowadzało brakuje nam w takim kontakcie z możliwości dotyku czy też Niewiem obserwacji moc ciała jest szereg czynników, których nie mamy tak jest jednak jakiś tam, a substytut prawdziwej interakcji niż w pełnej pełna pełna forma, więc tutaj będę się upierał, że jednak na dach naszego dna poczucie jakiegoś relacji bardziej zasadne byłoby, więc spotkanie z kimś twarzą twarz na tyle na ile oczywiście jest to możliwe w warunkach, które teraz mamy tak z drugiej strony są też badania pokazujące, że na wczesnych etapach pandemii tego typu częstotliwość kontaktów zdalnych później przekłada się na większą częstotliwość kontaktów poza tym światem ich właśnie poznaliśmy masz po prostu siedzieliśmy gadaliśmy może tak było musimy kończyć panie prof. Szanowni Państwo najlepiej pomogą proszę zadbać o siebie, bo właśnie kwestia samotności jak się okazuje to jest kwestia również naszego zdrowia prof. Łukasz okruszek Instytut psychologii Polskiej Akademii Nauk kierownik projektu samotność był naszym gościem dziękuję panie profesorze i spokojnej towarzyskiej, jeżeli rzeczy wzajemnie Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: PORANEK RADIA TOK FM - WEEKEND - KAROLINA GŁOWACKA

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA