Polska w UE. To był polityczny thriller, czyli o kulisach negocjacji akcesyjnych

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór we wtorek 14grudnia już wczoraj anonsowany państwu temat dzisiejszego spotkania znowu będzie od 13 grudnia, tyle że 2002 roku tego dnia w Kopenhadze zakończyły się negocjacje akcesyjne 10 państw, które miały wejść do Unii Europejskiej 2 lata później finał ten szczególnie dla polskiego rządu kierowanego wtedy przez premiera Leszka Millera był pełen emocji zwrotów akcji teatralnych gestów słowem przypominał prawdziwy polityczny dreszczowiec były też jak w Rozwiń » dobrym filmie momenty, ale nie takie, jakie niektórzy od razu mają na myśli to takie momenty, w których poważnie groziło nam zerwanie negocjacji i odłożenie członkostwa Polski w unii co najmniej kilka lat pojawiła się też groźba rozpadu koalicji rządzącej, czyli rząd SLD-PSL straciłby zdolność dalszego rządzenia wynikało to z uporu wicepremiera Jarosława Kalinowskiego, który nie chciał zgodzić się na obniżenie poziomu tzw. kwoty mlecznej, czyli w uproszczeniu dopuszczalnej ilości produkowanego przez polskich rolników mleka i od razu dodam, że to nie było nieracjonalne peeselowski wicepremier wiedział, że gorsze warunki członkostwa dla rolników spowodują, że PSL nie będzie miał argumentów do przekonywania polskiej wsi by poparła członkostwo Unii nieuchronnym referendum akcesyjnym to z kolei mogą oznaczać no właśnie, że referendum będzie przegrany bez poparcia PSL-u i Polska od Zwoli narodu do Unii nie wejdzie sprawa była zatem poważna, a upór wicepremiera Kalinowskiego na ostatniej prostej uzasadnione dobrze pamiętam kopenhaskiej emocje tak się bowiem złożyło, że tego dnia byłem na szczycie i przygotowywałem dla telewizji polskiej relację z tego historycznego wydarzenia po latach napisałem o tym książkę, w której pojawili się główni gracze przy tamtym negocjacyjnym stole oraz czołowi polscy politycy, którzy tak jak prezydent Aleksander Kwaśniewski zdalnie wspierali negocjacje dzisiaj namówiłem do wspomnień osoby, które były jak to mówimy na zapleczu służyły swoją wiedzą i radą w tworzeniu listy argumentów którymi premier wicepremierzy szykowali ostateczne stanowisko negocjacyjne i wyruszali na rozmowy ze swoimi odpowiednikami wówczas 15 państw Unii wśród tych postaci nie tylko na wspomnienia, ale też właśnie na uznanie tej bezcennej wiedzy zasługuje z pewnością pan dr Sławomir Tokarski wtedy dyrektor departamentu analiz ekonomicznych społecznych Unii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej wraz z Piotrem Serafinem dostarczali członkom delegacji wyliczeń dotyczących skutków przyjęcia takich lub innych rozwiązań finansowych innymi słowy jak rząd zgodzi się jakieś pieniądze przesunąć z 1 unijnego programu do drugiego to jaki to będzie miało końcowy efekt, czyli czy to nam się po prostu opłaca ważną, choć przecież nie eksponowaną rolę odegrał także pan Michał Tower rzecznik rządu Leszka Millera on także szukał pomysłów argumentów, które mogły wzmocnić stanowisko premiera okazuje się, że artykuł w jednej z lokalnych gazet znaleziony przez rzecznika odblokował negocjacje w kluczowym momencie, ale nie będą teraz zdradzał, o co chodziło zostawią opowieść o tym naszemu gościowi spotkania pana już za chwilę, ale teraz mam jeszcze dla państwa porcję ciekawych może mniej widocznych dzisiaj w serwisach informacyjnych informacji Maciej Zakrocki przedstawia komisja europejska zaproponowała dzisiaj aktualizację przepisów, aby poprawić zarządzanie strefą Schengen te zmiany zacieśnić koordynację w ramach Unii Europejskiej przygotują lepiej państwa członkowskie na nowe wyzwania związane z zarządzaniem zarówno wspólną granicą zewnętrzną Unii, jaki granicami wewnętrznymi w obrębie strefy Schengen aktualizacja przepisów ma na celu zapewnienie by przywrócenie kontroli na granicach wewnętrznych pozostawało środkiem ostatecznym nowe przepisy wprowadzają również wspólne narzędzia służące skuteczniejszym zarządzaniu granicami zewnętrznymi w przypadku kryzysu w dziedzinie zdrowia publicznego w oparciu o wnioski wyciągnięte z pandemii covid 19 zmienione przepisy Schengen uwzględniają również proceder instrumentalizacji migrantów, aby przeciwdziałać równolegle przedstawiany jest też wniosek w sprawie środków w dziedzinie azylu i powrotów, które mogą wprowadzać państwa członkowskie w takiej sytuacji wiceprzewodniczący do spraw promowanie europejskiego stylu życia Margaritis Schinas oświadczył kryzys uchodźczy 2015 roku wiele ataków terrorystycznych na terytorium Europy i globalna pandemia covid 19 sprawiły, że strefa Schengen znalazła się pod presją naszym obowiązkiem jest wzmocnienie zarządzania strefą Schengen i zadbanie o to by państwa członkowskie były gotowe do szybkiej i skoordynowanej europejskiej reakcji na sytuacje kryzysowe w tym przypadki instrumentalizacji migrantów przedstawione dzisiaj wnioski będą chronić strefę Schengen, która jest naszym olbrzymim osiągnięciem i symbolem naszego europejskiego stylu życia święte słowa tylko znowu państwa członkowskie się na to zgodziły, bo rządy uwielbiają samemu zarządzać wprowadzać restrykcje nawet wtedy, gdy jest np. coś takiego jak europejski certyfikat covidowy trzymam kciuki za komisję Maciej Zakrocki przedstawia Austria jako pierwsze państwo wprowadziło obowiązek szczepień przeciw covid 19 od 1lutego przyszłego roku i to osobiście uważam za bardzo odważny mądry krok dzisiaj natomiast dotarła z Wiednia wiadomość wobec, których mam stosunek ambiwalentny z powodu realnej możliwości egzekwowania oto bowiem w związku z rozprzestrzenianiem się wariantu mikro władze Austrii wprowadziły obowiązek noszenia maseczek ffp 2 nawet w domach, gdy opuszcza się prywatną strefę mieszkalną dodatkowo obowiązkową kwarantanną objęci mają być w takim przypadku wszyscy mieszkańcy nawet zaszczepieni ozdrowieńcy po kontakcie z osobą zakażoną mikrofonem kwarantanna zostaje wydłużona z 10 do 14 dni nie ma możliwości skrócenia nawet w przypadku osób w pełni zaszczepionych podczas trwania powinno się dwukrotnie w ciągu dnia mierzyć temperaturę osoba przebywająca na kwarantannie przejdzie 2 testy pierwszego i trzynastego dnia zakończenie od osób mienia będzie możliwe tylko wtedy, gdy wynik drugiego testu będzie natywnie pierwszy przypadek zakażenia mikrofonem potwierdzono w Austrii 3grudnia dzisiaj potwierdzonych było 59 rozumiem dmuchanie na zimne, ale tu chyba jest trochę no nie wiem Maciej Zakrocki przedstawia 21 dni ponad 18 000 km za około 6000zł za podróż z Południowej Portugalii do Singapuru tak będzie można zaplanować najdłuższą podróż kolejową na świecie będzie ona możliwa dopiero jednak wtedy, gdy zakończy się pandemia dla cudzoziemców na razie zamknięte są bowiem Chiny Rosja podróż po uzyskaniu wszystkich niezbędnych wiz miałaby trwać 3 tygodnie jeśli w kilku miastach bezpośrednio przesiądzie się do kolejnego pociągu wyliczył internetowy serwis Reddit znacznie dłużej jeśli zdecydujemy się na zwiedzanie po drodze teoretycznie, więc na razie podróżni, którzy zdecydują się na taką podróż wsiądą do pociągu w Lagos położonym na południu Portugalii w regionie Algarve potem przez Hiszpanię przejadą do Francji następnie przez Niemcy Polska Białoruś do Moskwy następnie przejadą przez pozostały kawałek Rosji Mongolię do Chin, gdzie będą musieli zmienić pociąg dwukrotnie i dalej laos Tajlandię Malezję aż do Singapuru tam najdłuższą podróż koleją świata zaplanował teraz reklamuje Mark zmysł, który wcześniej był dyrektorem londyńskich stacji Shine plus i Cannon Street, a prowadzi portal internetowy hit 61, na którym doradza podróżnym jak zaplanować dłuższe przejazdy koleją na razie jednak trzeba się wstrzymać z rezerwacjami, bo 2 najdłuższe odcinki łączące parze z Moskwą i Moskwę z Pekinem zostały zawieszone z powodu pandemii natomiast wynika z wyliczeń portalu Reddit taka podróż nie byłaby kosmicznie droga i po zsumowaniu obecnie obowiązujących cen biletów wiązałaby się z wydatkiem, a ponad 1000 funtów, czyli nie więcej niż 6000zł no cóż rząd może na stare lata zrobić sobie taką podróż życia niesie już ta pandemia skończy Maciej Zakrocki przedstawia dzisiejszy cytat dnia wiąże się z ciekawym ruchem na scenie politycznej dwoje senatorów pani Gabriela Morawska-Stanecka pan Wojciech konieczny oraz posłowie Andrzej Rozenek Robert krakowski i Joanna Senyszyn zmieni widzisz barwy klubowe odeszli lewicy i utworzyli koło PPS decyzję o powstaniu koła ogłoszono podczas konferencji prasowej w Senacie szefem koła został przewodniczący rady Naczelnej PPS Wojciech konieczny, który mówił tak dzisiaj jest radosny bardzo dobry dzień dla lewicy Polska Partia Socjalistyczna partia najstarsza w Polsce o najpiękniejszych tradycji odzyskuje reprezentację w sejmie bardzo się z tego powodu cieszę i cieszymy się, że ten dzień nadszedł jesteśmy partią bardzo długiej tradycji i partią, która nigdy nie bała się stanąć na wysokości zadania wziąć odpowiedzialności w trudnych czasach te trudne czasy dzisiaj na stały są to trudne czasy zarówno dla Polski, jaki dla lewicy o komentarz do ruchu polityków jego znaczeniu dla lewej strony sceny politycznej poprosiliśmy pan dr Mirosław Oczkoś ekspert do spraw marketingu politycznego no cóż okazuje się, że uprawianie polityki nie jest tak łatwo jak wydawało się Włodzimierzowi Czarzastemu lewica wypoczywało w tyle miejsc i z tego zjednoczenia wyszło rzeczywiście, że podzieli się prawie tak dobrze jak w konwencie świętej Katarzyny no cóż w Polsce Polska Partia Socjalistyczna ma już widać szerokie Horyzonty dalekosiężne plany i zamierza się bić no, jeżeli szczelną sztandar sztandar Piłsudskiego, który też też należą do PPS-u przedwojennego no to w zasadzie można wszystko prawdopodobnie w następnym sondażu tzw. zjednoczona lewica będzie poniżej progu wyborczego, nawet jeżeli się nie dopuścić do władz ludzi myślących trochę powyżej standardu myślę tu pan zamku w takie są efekty no 1 ruchem pozbawić 2 senatorów zostać z klubu parlamentarnego klubem poselskim to naprawdę duży wyczyn myślę, że Włodzimierz Czarzasty jeszcze poczuje co to znaczy ból w polityce nie tylko polskiej partii socjalistycznej bardzo dziękuję, a teraz już pora na główny temat audycji Maciej Zakrocki przedstawia jest już z nami zapowiadany pan dr Sławomir Tokarski dzisiaj dyrektor do spraw europejskiej współpracy terytorialnej makroregionu intelekt i wdrażania programów to komisja europejska dobry wieczór dobry czerpana to dzisiaj proszę tak przynajmniej Niewiem opisowo powiedzieć czy pan zajmował czy pan kierował Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej 2002 roku no tak to było sporo czasu temu ale, ale może też przypomnę genezę samego Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, bo to było wtedy nowa instytucja, do której przyszło wielu młodych ludzi też często znający języki ich wtedy tego brakowało w administracji byliśmy taką grupą no właśnie bezkompromisowych młodych ludzi, którzy chcieli pokazać że, że potrafimy i że potrafimy też negocjować z komisją i myślę, że od jakiegoś stopnia nam się to to udało, bo od samego początku byliśmy włączeni w proces negocjacyjny te oczywiście różnego rodzaju zmiany ale, ale do końca pozostało w tej konfiguracji właśnie że, że obsługiwaliśmy negocjacje od strony technicznej pisaliśmy tzw. pozycję po pierw byliśmy też takim zwornik, który łączył różnego rodzaju resorty pomaga im zajęcie stanowiska, więc tego typu rzeczami się wtedy zajmowaliśmy w takiej książce, którą popełniłem, przypominając tamten czas znalazła się m.in. taka wypowiedź pani prof. Danuty Hübner to by się nie udało się właśnie chodzi o ten dobry efekt końcowy negocjacji, gdyby nie fakt umocowania Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej przy premierze i zapał takich ludzi Piotr Serafin Sławek Tokarski czy Jarek Pietras, którzy nie mają wysokich funkcji czy tytułu ministerialnych wykonywali tę pracę koordynującą pracę na różnych poziom, a nie udałoby się popchnąć negocjacji, gdyby nie oni, bo każdy z ministrów czuł się panem na swoich włościach kultura współpracy nie była zbyt rozwinięta, a pani Ewa haczyk, którą ja akurat z racji mojego zawodu często się spotykałem np. takich śniadania z negocjatorem mówiła świetny duet stanowili nasi eksperci z kie Sławek Tokarski Piotr Serafin oni zajmowali się wyliczeniami to znaczy jak padała propozycja ich stronie natychmiast liczyli co to w praktyce oznacza byli jak słynny duet Marek Wacek grali na swoich liczyła jak na fortepianach ale, toteż coś nam podpowiada co pan robił pan wracać czy może Boże tak, bo rzeczywiście był taki problem na początku jak nasze biuro miało się ustanowić w jakiej funkcji do wszystkich resortów, które prawdę były tam działały i patrzyły na nas na początku trochę z góry i my, gdyby tam się udało tak czy rozwoju kupić te ministerstwa czy tych ludzi tego pokolenia urzędników trochę starszego przeżyjemy może innego typu pracy przez to, że mi zaoferują naszą pomoc, gdyby nie dając niczego w zamian zaczęliśmy pisać trochę dla nich różnego rodzaju pozycje negocjacyjne zaczęliśmy liczyć razem z nimi właśnie co by to mogło oznaczać i w ten sposób powoli wyrobiliśmy się taką pozycję na koniec tego procesu negocjacyjnego to oni sami do nas przychodzili i prosili nas o pomoc, ale woli się bardzo różnymi rzeczami od o Popowie wyliczenia budżetowe, ale od pisania dokumentów negocjacji dotyczących podatku akcyzowego papierosy poprzez obie dyrektywy dla obiektów energetycznych, którego spalanie, więc cały wachlarz różnego rodzaju dokumentów, do których mieliśmy prezesował nastolatek powiedział byliśmy młodymi ludźmi byliśmy pierwszym pokoleniem, którzy często, w które często studiowało za granicą znaliśmy języki by nie byliśmy kompleksów jak gdyby w kontaktach z komisją europejską myśleć w jaki sposób reprezentował no właśnie, bo też Boże, żeby zamknąć ten wątek warto zwrócić uwagę, że w tych negocjacjach, gdzie tak szczegółowo były opisywane wszystko to jaka Polska jest, jaka powinna być, a przynajmniej w jakim czasie powinna dojść do pewnych standardów, które występują we wspólnocie na to wszystko wymagało prze no właśnie pieniędzy działań organizacji ja rozumiem, że każda podjęta decyzja czy każdy pieniądz lub wzięte z budżetu unijnego miał na to wszystko wpływ, czyli czym, czyli właśnie wracam do tych liczy na oczy czy można było wtedy wszystko policzyć jako jako skutek podjętej decyzji w procesie negocjacyjnym no tak, bo nie mogę tutaj do końca uchyla rąbka tajemnicy myślę, że to było lepiej, żeby go tłoczenia 1 latach te Herba ALT Piotr, który liczy ale, ale temu są takie smakowite anegdoty właśnie w jaki sposób nam się udało dojść do posiadania tak to nazwijmy podobnego modelu czy algorytmu, którego używała komisja europejska dzięki temu mieliśmy porównywalne dane i będzie taki moment właśnie przed samym plecami szczytem w Kopenhadze, kiedy przedstawiliśmy nasze wyliczenia, które wynikało, że nic nie zmieni to w pierwszym roku będziemy płatnikiem netto na wtedy pani kadencji, która była tego już robimy, czyli będziemy grali niż wpłacali tak tak tak to wynika trochę z tego że, gdyby składkę płaci się od razu tę trasę rodzinnej przyjdą potrzeba trochę na to trochę czasu, którego przygotowanie specjalnych projektów itd. jak pokazaliśmy, że często wynika, że tak będzie pani Lorenc powiedziała do ludzi budżetu, który tam blisko firmę Teresy powiedz kolegom z Polski, dlaczego się mylą na celu budżetu opowiedzieli się myli się nie wychodzi tak samo i był taki właśnie trochę kluczowy moment, kiedy pisze sprawę, że możemy też grać wizyt no padają takie nazwiska, które właśnie dla ludzi pamiętających tamten tamten czas są zrozumiałe pani Franz szła kadencji obie chyba tak się prawidłowo czy to dyrektor komisji europejskiej odpowiedzialny za to negocjacje z polską niestety można powiedzieć nie nie nie nie mogła się cieszyć razem z nami 1maja 2004 roku jak wchodziliśmy do nich nowo niestety zmarła w marcu w marcu tego roku, ale dzisiejszy wspomnieniowy program warto to nazwisko przy przypomnieć i szerzej może zaprezentować w ale teraz w takim razie wróćmy do do samej już Kopenhagi właściwie można powiedzieć pewne komplikacje pojawił się jeszcze przed wyjazdem, kiedy to pan premier zdecydował, że ze względu na doniosłość rozumiem tego szczytu i jego wagi poza tym być może właśnie konieczności podejmowania jeszcze jakiś bardzo ważnych decyzji w ostatniej chwili bardzo poszerzono delegację no i stanęło na tym, że wylądował pan w 1 pokoju, a nawet jeśli pan pozwoli przeczytam, jakkolwiek to nie brzmi, ale to słowa właśnie Piotra Serafina że wylądowałem w 1 pokoju, a dokładnie w 1 łóżku z moim dyrektorem Sławomirem do końca, zwalniając w ten sposób pokój, dla którego wicepremierów tak tak to prawda rzeczywiście to ja nie chcę by na tym szczeblu technicznym na tym państwo dosyć dużo ludzi jest dla politycznego myślę też w tym sensie wszyscy oczekiwali sukcesu i każdy tam w jaki sposób z tej okazji chciał się pojawić się rzeczywiście zrobić tego też z 1 pokojem jedno Włoszki muszę to musi potwierdzić do gry jest dniem Piotrek też mówił, że z przywieźliśmy ze sobą do Kopenhagi nasze własne komputery drukarki, bo chcieliśmy być niezależnie od gospodarzy duńskiej mieliśmy pewne, jeżeli tam nie wygląda przy ramie do tego co robimy dla naszych wyliczeń, więc przyjęliśmy też ze sobą do pokoju, a później do centrum negocjacyjnego nasze własne komputery do trochę można powiedzieć na własną zgubę przynajmniej z punktu widzenia spokojnej nocy bo kiedy 12grudnia okazało się co powiedział ówczesny szef komisji Romano Prodi na konferencji z premierem Rasmussenem, że jakieś dziwne informacje do nich docierają, że rząd Polski przyjechał negocjować tymczasem negocjacje są zakończone, a szczyt ma właściwie tylko to potwierdzić i uroczyste miny podpisy, a potem na obiad do królowej no właśnie Polski rząd postanowił jednak dalej prowadzić negocjacje odbyła się taka nieformalna rada ministrów w gronie politycznym, ale w wyniku tych ustaleń trzeba było przygotować dokument z listą postulatów, które rząd chciał z duńską prezydencją jeszcze omawiać w ten oto sposób w nocy pan Jan Truszczyński pani Danuta Hübner zakłóciła panu sen tekstach później pan Jan Truszczyński wystąpiły też 1 palcem tego co powie na klawiaturze nasze postulaty negocjacyjny, który myśmy tam razem dyskutowali do późna w nocy w spokoju rzeczywiście było tak to miało być właśnie święto integracji europejskiej miał nikt nie brykę, więc decyzję jeszcze podjąć rozmowy negocjacyjne była dosyć trudna jako 1 dobrze, bo to 2 będą cieszyć się pamięć płata figle i coś wymyślę coś później wiele, ale wywodziło się taki moment, kiedy mówić my mówiliśmy panu premierowi że, żeby twardo się postawił, żeby wrócił do pokoju hotelowego na co mówi co będzie, gdy jest działanie nawet rzeczywiście myśli o tym, gdy trochę racji, ale jak dostaje się na tym, jaką mieliśmy właśnie, jaką jak mieliśmy zasób negocjacyjny, dlaczego mógł skorzystać, bo normalnie w tych negocjacjach byliśmy zawsze stroną słabszą to my chcieliśmy wejść do Europy nie odwrotnie jak gdyby tak to znaleźliśmy, gdyby jedynym waszym taką taką przewagą tego są właśnie to, że wszyscy byli gotowi na podpisywanie przez szykowali na uroczyste obiady jak wszyscy mieli tyle, żeby uroczysty obiad był także mogliśmy, gdyby trochę skorzystać z tego nacisk kładzie sposób nie do końca eleganckie, ale koniec końców skuteczny i coś się tam dla siebie urwać mało też chodziło o to żeby, żeby pan premier wrócił właśnie Szcze więcej, żeby pokazać, że jednak walczył do końca i że ktoś nam się udało uzyskać tak do tych postulatów było się jeszcze chwilę się do nich może wrócimy natomiast to nie koniec różnego rodzaju przygód a, a wiem, że nie tylko dziennikarzy, ale słuchacze lubią takich historii kino, bo przez fakt właśnie, o czym mówiliśmy w kontekście 1 pokoju z Piotrem Serafinem, że delegacja zrobiła liczniejsza to dla nas zabrakło nawet miejsca w takim transporcie przygotowanym przez gospodarzy, który przewoził delegacje z hotelu do centrum Bella Center, więc po po poranne śniadanie, żeby szybko jeśli potem po prostu jechać autobusem jak rozumiem komunikacji miejskiej na historyczne negocjacje, a tu za oknem biega ubranych w czarne dresy nie mają kominiarkę jakiś gość, który potem chce się dostać do hotelu no i miał problem to historia krach w aktach testów Cypr wielką ucieczkę z tego co pamiętać oczywiście, który był fanem biegania to rzeczywiście tak jest lepiej być jakoś specjalnie na to nie obraliśmy, bo my określiliśmy było nas trójka urzędników w tym tych całych sił tego całego licznego grona polityków, więc by natury rzeczy byliśmy jak było mniej ważni, a z drugiej strony, dlaczego właśnie wielu polityków nie rozumieją to jednak negocjacje z New tonie są negocjacje o wielkiej polityce tylko te rzeczy bardzo konkretny i nieraz bardzo techniczne także był trochę taki rozdźwięk między tym co ci ci różnego rodzaju doradcy polityczni myśleli, że mogą dać się w niej ze sobą właśnie jakiś taki ogólny ogólną orientację polityczną, a tym co rzeczywiście czegoś i rozwoju dotyczyły rzeczy bardzo konkretnych pieniędzy bardzo konkretnych i gdyby ten mieliśmy wtedy właśnie ten ten model przypływu który, który mieliśmy na podorędziu, który właśnie głównie Piotrek wypracowaliśmy kolega z Ministerstwa Finansów jak gdyby rzetelne propozycje mogliśmy dzięki temu na bieżąco liczyć co dla nas co dla nas oznacza i możesz też 1 wątek, który po, których tam nasze cechy obrazili później ci koledzy z innych państw członkowskich należy państw kandydujących, bo oni uważali, że jeżeli jednak stawiać na płatności bezpośrednie oraz jak mieliśmy jasność i pan minister Truszczyński, gdyby jednak samego początku wiedział, że taki jest, że to było przedsięwzięcie beznadziejny, bo to, gdzie oczy bardzo poważne reperkusje finansowe dla niektórych nie było w stanie zaakceptować, gdyby szukaliśmy czegoś innego co można ugrać no i padło trochę te przepływy budżetowe i myślę że, że to dobry stałą o trochę zaskoczyliśmy i kolegów z innych krajów kandydat, który wzrasta przez parę dni od rywali i kolegów z komisji, ale udało się wygrać, a czy to można prostym językiem wyjaśnić właśnie, że chodziło to tak no właśnie w praktyce oznaczało, że chodziło przesunięcie 1 000 000 000EUR polityki spójności na mechanizm bezpośredniego transferu do budżetu krajowego no właśnie jeszcze liczyli czy to się opłat no tak liczyliśmy na to, bo bo, jakby tego wiem do te wszystkie i doświadczenie Hiszpanii wtedy wskazywało, że zaszczepionych zaczną płynąć do pierwszym roku będziemy dokładać do budżetu to słabo wyglądało w sumie kątem jeszcze przed referendum akcesyjnym rządu jeszcze przed referendum, a myśleliśmy właśnie czegoś takiego, żeby premier mógł wrócić powiedzieć o wynegocjowały 1 000 000 000, więc konkretne przepisy rozumieją, że to nie jest nie trzeba mówić to jest kin wejdzie IKE tylko jest prosta cyfra jest sukces proszę liczba sukces, więc na tym się skoncentrowaliśmy i rzeczywiście to, że zostaliśmy tu bonifikaty taką w wysokości 1 000 000 000EUR to było czymś takim bardzo wymiernym to cele prostu nie przyszło jeszcze był również są koledzy panu zdradzili, ale były różnego rodzaju tam ciekawe dyskusje, kto zapłaci jak zapłaci itd. daleko jest gotów się udało to się liczy najbardziej w taki, żeby też zilustrować słuchaczom to co pan mówił, że to nie są tylko rozmowy polityczne dziś mówi o sprawach ogólnych to znowu posłużę się fragmentem mojej rozmowy właśnie z Piotrem serce z Serafinem który, który w ten sposób właśnie złożoność takich negocjacji przedstawił, że najwięcej spraw dotyczyła rolnictwa głównym doradcą delegacji był Jerzy Plewa, który znał się na meandrach unijnego rolnictwa mało, kto miał swoją chyba zbyt obszerną listę spraw jak na tę fazę negocjacji były na niej postulaty dotyczące suszu paszowego wołowiny kwoty mlecznej w tym, jaka część kwoty mlecznej ma być sprzedaży bezpośredniej jak w hurtowej na kwestia plonu referencyjnego istotnego dla ostatecznych określeniem wysokości dopłat bezpośrednich właśnie to świetnie odzwierciedla jakich sprawach się rozmawia kiedyś negocjuje członkostwo w unii, ale na tej kwocie mlecznej chciałby na sekundę się zatrzymać może słuchacza niektórzy pamiętają, że to oni po poszedł taki końcowy spór, kiedy to wicepremier Kalinowski Niechciał właśnie na się zgodzić na obniżenie tej kwoty mlecznej dla polskich producentów mleka i zagroził nawet rozpadem koalicji rządzącej itd. i w jakim stopniu to nazwa wpływało właśnie na tych jak sam pan określił technicznych negocjatorów wyście się nie wiem wtedy nie przejmowali tym 31 jako ludzie, którzy kawał życia poświęcili na to, żeby Polska znalazła się w unii byliście przerażenie postawą wicepremiera, że po co akurat tą głupią mleko teraz ma całe członkostwo stanąć na szali no w skupie mleka to może nie jest do końca głupie bo, bo Włosi, którzy negocjowali lecz gdy prowadzi rynek mleczny kwoty mleczne i zostawili te obliczenia tej ilości referencyjnej, czyli te, które były podstawą do do do podzielenia kwoty mlecznej Włochom, a więc za tym idzie związanej z pieniędzy dofinansowania dla rolników to nie znając się na tym wzięli za podstawę rok, w którym była susza co spowodowało, że mleka było, żeby je zwykle jest program Włosi się borykali jeszcze do przez następne 2030 lat, bo za każdym razem te kwoty mleczne były niskie za każdym razem rolnicy protestowali, więc się czasami wydaje też bardzo technicznego lepiej przykłada bardzo marna to bardzo politycznego z góry nasze bóle głowy był to co powiedział Piotr, że do Kopenhagi 23 tygodnie, a Abby jest wciąż musimy naszymi ktoś jeszcze trochę się przy stole przychodzi i czy to długą listę postulatów i 2 nie wiadomo, z której strony znaczące jest mniej ważny jest bardziej ważne i Peterze na jednym z ostatnich tego typu właśnie spotkań czy Kopenhagą pana wyboru tym razem, który właśnie siedział po drugiej stronie stołu, reprezentując komisję chyba po prostu wyszedł powiedział, że nie mamy o czym rozmawiać, więc jak, gdyby z tego punktu widzenia to ograniczenie ilości postulatów inwestowanie na rzeczy, które są naprawdę ważne i które może jakiś taki sposób wymierny negocjować w ciągu dnia 2 to było, gdyby jednej z 5 kroki na drodze do Kopenhagi no właśnie też na koniec musimy 1 rzecz wyjaśnić, bo tego brakuje w moich ustach po badaniach tego co się tam wydarzyło teraz z kolei przywołam fragment wypowiedzi pana właśnie Jana Kruszyńskiego zawsze rozmową polityków towarzyszyły towarzyszyły negocjacje techniczne brał w nich udział Jarek Pietras Jurek Plewa ja chodziło w nich o sprawdzenie do końca całego aneksu towarzyszącego dokumentowi analizujące negocjacji właśnie w tym aneksie znajdowały się dokładne dane wyliczenia głównie z obszaru wspólnej polityki rolnej, ponieważ to co się tam zapisało byłego odlany w spiżu brązie miało potem obowiązywać było bardzo dokładnie sprawdzane, a tymczasem uzgodnienia dotyczące kwoty mlecznej zawarte na szczeblu politycznym nie zostały nigdzie precyzyjnie zapisane także w tym dokumencie eksperckim jeszcze tego samego wieczora już po szampanie próbowano to jako jakoś ratować, kto to od Alp Jarek Pietras może Tokarski Serafin nie pamięta no wyjaśnimy to daje też objęte też nie pamięta, ale teraz tego się bardzo serdecznie pozdrowić minister rosyjskiego, który pamiętam, że na koniec taką małą na Twitterze, że w momencie, kiedy się stało jasne, że porozumienie będzie i wszyscy tam się ustawili ustawę do zdjęć i do idei flesze to pan minister poszedł z nami na piwo, więc to był taki fajny fajny i miły gest i właśnie być może to właśnie ten moment dla nas takim największym docenienie naszej pracy tak od jakiegoś tam wykładów to co zostało, chociaż Rzepce jest też takich wolę libacjach miało miało swój smak no właśnie ja m.in. dzisiaj w tej rozmowie chciałbym właśnie przywoływać takie postaci też jak właśnie pana aby, aby pokazać, że to jest zawsze wielki zespół często ci ludzie właśnie mniej eksponowanie znani odgrywają tak tak ważną rolę no bo rzeczywiście czasami politycy tego nie doceniają może już po latach tak, ale jesteś taka scena końcowa i może na końcowej scenie zakończymy tej opowieści Piotra Serafina z kolei jak wróciliście już Kopenhagi do Warszawy FK samo razy panie samolot stanął na pana w tej części wojskowej prawda, bo to jeszcze wtedy tam się tam lądowało w rządowi się limuzyny zapakowali pojechali, a panowie, a my żeśmy wysiedli w części wojskowej, która była na piechotę jakieś 2km od wyjścia na ulicy Żwirki Wigury przy których, żeby złapać taksówkę była chyba pierwsza druga w nocy w zakresie najmniej 30, że widzenie wysiedliśmy z komputerami tak właśnie wszyscy już odjechali nikogo nie zostało na tej i nie został na tej płycie lotniska oprócz kilku wartowników, więc taki z euforii tego powrotu samoloty gratulacji tak dalej to spadliśmy to hit prac projekt koniec, w których w 2 jeśli wprowadzi drastyczne ziemie może mieć to koniec końców było właściwe, więc przeszliśmy razem wniosek drukarki komputery we dwójkę second wysiłku przez 2km udało nam się wyjść przez bramę wojskową nutę jakiś jedynych pół godziny w eleganckich butach gier, które udało się złapać taksówkę jakoś dojechać do no właśnie tam wtedy owa zapomnieli, ale w radiu TOK FM ja pamiętam o, a także tych osobach, których praca determinacja spowodowała, że zakończyliśmy 19 lat temu negocjacja, a 2 lata później już byliśmy w unii europejskiej ja za co chciałem panu bardzo pod każdym względem podziękować nie tylko za dzisiejszą rozmowę, ale przede wszystkim za tamtą pracę wielkie dzieła dziękuję panu bardzo dziękuję nazywa pan dr Sławomir Tokarski dyrektor do spraw europejskiej współpracy terytorialnej makroregionu intelekt i wdrażania programu komisja europejska naszych gości już tak oficjalnie dziękuję raz jeszcze Maciej Zakrocki przedstawia, a teraz z nami anonsowany pan Michał Bober były rzecznik prasowy rządu Leszka Millera były poseł SLD dobry wieczór dobry wieczór panie redaktorze dobry wieczór państwu nic nie sprawia takiej frajdy słuchaczom jak najbardziej osobiste wspomnienie ważnych wydarzeń historycznych, więc będę pana zachęca do takiego może nawet przypomnienia buble jak dobrze po 19 latach pan pamięta ten dzień jak gość nie wiem ładowali się najpierw do samolotu w Warszawie lot do Kopenhagi jest wszystko jeszcze pamięć jest pamięci to jest chyba jedno z bardziej, że tych wspomnień takich nazwijmy to delegacje innych, bo nie był zwykły wyjazd to był wyjazd absolutnie szczególny i przy tym no naprawdę wiążący się ogromnym napięciem i takim napięciem wewnątrz krajowymi napięciem międzynarodowym i także z poczuciem tego, że jedziemy w miejsce, w którym tak naprawdę wszyscy oczekują od nas tylko o uśmiechu i podpisania dokumentu, a tymczasem na ostatniej prostej premier ma jeszcze zamiar złożyć szereg merytorycznych postulatów i wiedzieliśmy, że nie będzie proste no ja muszę nawet powiedzieć, że na początku to pewnego rodzaju no nie wiem, jakie są założyć może trochę i nawet tą nazwą zażenowaniem właśnie się o tym dowiedziałem na miejscu, bo siedzę sobie na konferencji prasowej Romano Prodiego i premiera Rasmussena oni pewnego rodzaju takim też chyba irytację mówią właśnie doszła do nas wiadomość, że Polska delegacja przyleciała coś negocjować negocjacje się już skończyły to tak jakby trochę takie ich nucie po pobrzmiewały nieprofesjonalne, bo przecież to wszystko takie rzeczy się ustala z dużym wyprzedzeniem to nie było właśnie trochę, jakby to powiedzieć może nie nieprofesjonalne, ale dziwne że, że na 24 godziny przed planowanym zakończeniem szczytu przejeżdża jeszcze z postulatami jest to dziwne bez wątpienia, że nieprofesjonalne to się nie zgodzę wynikało to pewnej konieczności politycznej, ale faktycznie Polska wystąpiła w Kopenhadze w roli swoistego FANT terrible może tutaj troszkę przez chronologii, ale na koniec, kiedy już wszystko skończyło dobrze premier Rasmussen, który był gospodarzem szczytu powiedział Leszkowi Millerowi mówi wiesz do tej pory uważaliśmy, że Grecy są trudni, ale wy przeżyliście dzisiaj no oczywiście to było myślę zupełnie inny rodzaj przebicia niż powiedzmy to co np. dzisiaj się dzieje w naszych relacjach z Unią europejską jednak wtedy po obydwu stronach stołu mieliśmy do czynienia z euro entuzjastami głębokimi zwolennikami obecności Polski w unii europejskiej i sensowności daleko idącej integracji natomiast proszę pamiętać, że fakt, że Kopenhaga niebyła tylko miłą ceremonię wynikało z napięć wewnątrz koalicji rządowej tutaj w Polsce w Warszawie wtedy ta koalicja jeszcze składała się z 3 podmiotów to znaczy z SLD Unii pracy polskiego Stronnictwa Ludowego i przede wszystkim na linii nazwijmy to lewica PSL bardzo iskrzyło, jeżeli chodzi o pewne postulaty dotyczące sektora rolnego i PSL tutaj bym powiedział w trosce o swój elektorat i i poparcie na wsi bardzo ostro stawia pewne postulaty przede wszystkim dotyczących legendarnych kwot mlecznych tzw. pamiętam, że premier Miller wielokrotnie mówił, że po tej Kopenhadze to nieraz mnie 2 śniła mu się po prostu gigantyczna rzeka mleka, bo główne główne rozmowy główne spory Lille, które toczył tam tyczyło się właśnie kwot mlecznych dzisiaj tak sobie o tym myślimy no coś uśmiechamy się tak no cóż to cóż to znowu, tym bardziej że zostały zniesione nie da tak reagowali Otóż Otóż Otóż, więc to jest jak wtedy też też też być koniec wieńczy dzieło natomiast no no bym powiedział premier z 1 strony chciał zakończyć te negocjacje podpisać stosowny dokument w, a z drugiej strony zachować zaplecze parlamentarne rządu no no powiedzieć, że był jak między młotem, a kowadłem to jak nic nie powiedzieć ja oczywiście doskonale rozumiem postawy Jarosława Kalinowskiego połączyć to bardzo racjonalnie tłumaczyć mówił, że to nie jest tylko mój głupi upór w sprawie mleka, ale po prostu, jeżeli tego nie przywiozę no to w PSL-u będą dzielić się ujawniała coraz większa grupa, a anty unijna, która jest groźna w okresie poprzedzającym referendum i trzeba było mieć po prostu PSL, bo po swojej stronie, więc jego gra była do pewnego stopnia zrozumiała, ale też powiedzmy, że nie chodziło tylko sprawy rolne słynna sprawa pielęgniarek też wtedy pojawiła i innymi słowy chciałem tutaj już bezpośrednio do pana wspomnień wrócić, ponieważ wszystko jest z miejsca do konferencji prasowych świeciły 13grudnia 2002 roku pustką tymczasem no co chwilę odbywa się konferencja prasowa w naszym boksie jeśli mogę powiedzieć coś co czy pan zawiadywał, ale też przychodzili przedstawiciele delegacji chyba jednym z pierwszych, które tam się pojawił pan Jarosław Pietras dziennikarzy właśnie to też pewnego rodzaju irytacją willi ale o co chodzi tak co wyprawia się przy tutaj chyba jakiś mecz był chyba tego dnia wieczorem wszyscy chcieli oglądać już nie delegacja miała za jaki pozostały obiad królowej no tak czy obiad królowej to byłbym powiedział już pewien szczyt opada rzeczywiście na szczyt NATO, że za sprawą ta Szczytna szczycie z racji z racji tym toczona ochroną ludności polskiej delegacji niestety królowa musiała obejść smakiem myślę, że pewnie raczej odetchnęła z ulgą, bo pewnie tego typu obiady traktuje ceremonialnie, więc miała miała dość dobre już żeby, żeby całe przyjęcie odwołać, ale fakt faktem, że założyliśmy funkcjonowanie polskiego to no ale co pan dziennikarzom mówił wtedy pan mówił dziennikarzom to co słyszałem od premiera i to co prosił mnie premier, który tutaj chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć prowadził negocjacje absolutnie w pojedynkę za już NT drzwi tam gdzie, gdzie urzędował premier Rasmussen, gdzie także bardzo ważną rolę odgrywał Gerhard Schröder wtedy wielki adwokat Polski w unii europejskiej wpuszczany był tylko łącznie Leszek Miller był pan z upływem lat to tych ojców tego sukcesu to się pojawiła już kilku ja czytałem różne opowieści bardzo prominentnych polityków, którzy twierdzili jak to negocjowali w Kopenhadze, więc mogę powiedzieć całą stanowczością, że notam mógł negocjować tylko 1 człowiek premier rządu więc, więc to na jego barkach ta odpowiedzialność spoczywała to są chyba takie momenty, kiedy bez żadnego przez bez żadnej przesady czy bez żadnego patosu można powiedzieć, że no w takich sytuacjach kluczowych polityk ten pełniący najwyższe funkcje zawsze są i to taki słownik przenośni, więc niech, więc ja przekazywałem to co usłyszałem od premiera to co premier prosił, toteż to nie jest żadna tajemnica sam Leszek Miller opisał to na swojej książce no np. słynny przeciek który, który poszedł świadcząca pośrednictwem polskiej agencji prasowej, że Polska delegacja rozważa zerwanie negocjacji powód do kraju kiedy, kiedy sytuacja robiła już naprawdę nie nie sympatyczna no to miał być prosty sygnał czy ta pierwsza po prostu natychmiast powtórzona przez wszystkie agencje światowe w ciągu kilku minut dotarła tu interlokutorów premiera Millera miała osiągnąć określony skutek polityczny, który w końcu osiągnęła, więc czy więc jak by Polska agencja prasowa pisała w depeszy, że dowiaduje się od anonimowego przedstawiciela polskiej delegacji na tę niniejszym ten anonimowy przedstawiciel polskiej delegacji mówi państwu raz jeszcze dobry wieczór no właśnie te jeszcze 1 rzecz wymaga wyjaśnienia trochę trochę z warsztatu pracy rzecznika jest taki moment, który pan premier jak pan sam wspomniał opisał szansa, ale też, kiedy ja przygotowywałem swoją hit tam się pojawił ten wątek Kopenhagi to to jest no właśnie już tamten moment kulminacyjny rozmów na temat na temat kwoty mlecznej i pan premier Miller opowiadał mi to tak wróciłem do rozmów Rasmussen przekonywałem, że jeśli tej kwoty mleczne nie będzie to upadnie mój gabinet, bo koalicja będzie musiał być rządu itd. chciałem podeprzeć jakimś duńskim argumentem i zapytałem czy pan premier miał okazję przyjrzeć ostatni numer wpływowego politykiem na podrzucił mi to mój rzecznik Michał Bober tam rzeczywiście opublikowano artykuł analizujący sytuację polityczną w Polsce, w którym pisano jak wrócę ze szczytu z niewystarczającą dobrymi rezultatami to rząd upadnie, że referendum wtedy Polacy powiedzą nie NATO Rasmussen czy pan uważa, że od kwoty mlecznej zależy przyszłość pana rządu przyszłość Unii Europejskiej końcowy sukces dzisiejszych negocjacji tak Panie Premierze odpowiedziałem to ma pan to mleko w byków no jest jak to możliwe jak to jak jak to się robiło, że rzecznik Michał to by przeglądał polityki na nie znalazł fragment jeszcze mógł to właśnie jakoś opracować podrzucić premierowi, żeby wykorzystał w negocjacjach no wtedy świat był troszkę trudniejszy może jeśli, choć już dzisiaj dzisiaj czeka się dzisiaj bym powiedział tzw. internetach znalazłoby się to sporo szybciej duszy przyznam szczerze, że już nie pamiętam jak mi dokładnie doszło ścieżkami, ale oczywiście, że myśleliśmy analizie prasy europejskiej w trakcie, zwłaszcza ostatniego miesiąca negocjacji, bo przed Kopenhagą był jeszcze taki maraton przygotowujący szczyt w Kopenhadze wtedy w ciągu kilku dni odwiedziliśmy wszystkie kluczowe stolice europejskie to było śniadanie z Tonym Blairem i było wizyta u Berlusconiego była wizyta własna ara było tych było tych spotkań to naprawdę sporo wszędzie, gdzie dzień, gdzie można było staraliśmy się budować zrozumienie dla polskich postulatów i ten podział rozmiękcza, acz stanowisko w tych kwestiach, które były twarde, a dla nas bym powiedział bardzo niewygodny, choć nawet one nie były tym powiedział postulatem największej partii rządowej to jednak to największa partia rządowa się musiała liczyć no bo summa summarum wszyscy wiemy wpolityce to zawsze ten mniejszościowy partner ma pakiet kontrolny no to widać nawet dzisiejszych czasach, kiedy czasami 1 poseł 1 wiceminister może decydować o losach całego całego rządu wtedy to była duża partia, bo Polskie Stronnictwo Ludowe stąd pan lubił powtarzać za Leszkiem Millerem, że wrogów dzielimy na wrogów śmiertelnych wrogów i partnerów koalicyjnych to jest prawda dużo starsza niż, żebym powiedział rządy SLD AWS-u Platformy czy kogokolwiek to jest prawda stara starają świat stara jak polityka, że tam, gdzie i, gdzie władze w jaki sposób współdzielona ach to to oczywiście tego typu napięcia tego typu problemy zawsze mogą się zawsze mogą się pojawiać to jest to jest gra gra interesów natomiast 2% do tych terminali, które pan pytać związanych taki sposób uzyskiwania informacji oczywiście to nie było tak proste tak szybki tak błyskawiczne jak to się dzieje dzisiaj ma, ale nawet na początku dwudziestego wieku jak można było korzystać z analiz pracy po analizie prasy zagranicznej Kancelaria premiera centrum informacyjne rządu dysponowało odpowiednimi siłami ludźmi którzy, którzy robili którzy, którzy doczytali, którzy analizowali rzeczywiście w takiej formie takich skondensowanych skondensowanych tekstów i można to było znaleźć można było z tego korzystać no jak się okazuje no czasami warto bo, bo gdzieś, gdzie czasami można wtedy tego swojego partnera w rozmowie zaskoczyć wykazać się znajomością jego własnego podwórka i jego gazet, których być może sam nie przeczytaliście w Jarosław Pietras, którego nazwała człowiekiem z pamięcią instytucjonalną był jedną z tych osób, które właśnie od początku polskiej drogi do Unii Europejskiej przy tym pracował też oczywiście tam naszczycie był i z kolei w jego relacji, którą kiedyś pisałem mówi m.in. tak, gdy były już po wszystkim premier zebrał nas powiedział zamach, zanim oficjalnie powiemy mediom, że zakończyliśmy negocjacje usiądźmy i spokojnie dokonajmy jasna głową podsumowania co w istocie uzyskaliśmy za chwilę Michał Tower rzecznik prasowy mówi Panie Premierze dzwonią dziennikarze mówią, że skoro negocjacje zakończone to czy może pan już do nich wejść, a skąd oni wiedzą pytał premier okazało się, że na wysokich członków delegacji już wysłał SMS-a dowodu nie byliśmy, ale wszyscy wskazywali na Grzegorza Kołodki, że to on jako pierwszy chciał podać tę historyczną informacji na to 7 przeciek do do mediów żeśmy dzisiaj wyjaśnienie to jak było z tym nie potwierdzam nie zaprzeczam zgłoszenie wyciągać z tego żadnych wniosków bez wątpienia Grzegorz Kołodko na każdym ze szczytów, na których był był postacią niezwykle bardzo w, a wracając do tego finału pan sam jako właśnie człowiek odpowiedzialny również za ten przekaz do do mediów do do formułowania komunikatów w tak ważnej sprawie pan już wtedy miał takie poczucie, że się rzeczywiście wydarzyła historia czy to jest tak trochę jak z dużym wysiłkiem nie wiem sportowca, który tak na rozprawie dopiero następnego dnia może jeszcze później uświadamia sobie, czego dokonał wyboru chyba miałem poczucie, że wydarzyła się historia, bo czasami też emocje ludzkie o tym mówią, nawet jeżeli to strona nasza racjonalna tego na mnie komunikuje to czasami nasze emocje potrafił nam powiedzieć więcej niższy niż długie analizy nad klientami, tyle że po tym, całym dniu zadzwoniłem do mojej żony ona akurat jechała samochodem wracała z pracy, bo i powiedziałem, że zakończyliśmy negocjacje wiem, że to zabrzmi może dziwnie, a więc kiedyś o tym zresztą publicznie boi się spotkaliśmy proszę mi wierzyć nigdy z powodu zakończenia i te emocje były po obydwu stronach słuchawki na sobie zdawała sprawę co tam siedział na taki sposób się też o tym rozmawialiśmy w domu ona stała mój warsztat pracy, ale to było tak jakiś naturalny i automatyczne proszę wierzyć jesteśmy osobami ckliwe natomiast poziom napięcia emocjonalnego ulgi i także jak patetycznie pytanie brzmiało poczucia wyjątkowości historyczności tej chwili sprawił, że notę płynęły same w no powiem szczerze, że nie dziwię, bo miałem zupełnie wtedy podobne podobne odczucia też byłem w tym polskim miejscu do konferencji prasowych, które dosłownie w ręku fach, bo było za mało, żeby pomieścić wszystkich dziennikarzy, którzy chcieli usłyszeć od od przedstawicieli rządu jak to wszystko się zakończyło no i emocje nie tylko wtedy towarzyszyły, ale szczególnie może dzisiaj, kiedy do tamtych czasów wracam to to może z innych powodów se myślę, kiedy znowu będziemy przeżywali takie wspaniałe chwile jeśli się pojawią to one będą łzami radości, gdy tak sobie bym widział finał naszego spotkania należeli oby tak było w bardzo panu dziękuję za swoją bardzo serdecznie zarówno pan Michał Tower były rzecznik prasowy rządu Leszka Millera były poseł SLD był nośności raz jeszcze wielkie dzięki dobrej nocy podziękowania dla Małgorzaty Raczyńskiej, która audycji wydawała Maciej Zakrocki także, że państwo spokojnie nad Zwiń «

Polska w UE. To był polityczny thriller, czyli o kulisach negocjacji akcesyjnych

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 08:00

Najnowsze Podcasty

Grabiec: "Zrobimy kampanię niezależnie od funduszy"

"Małżeństwo nie do rozwiązania, to promocja poglądów sprzecznych z prawami człowiek"

"Jesteśmy w impasie na opozycji, czekam na propozycję jednej listy"

Kochajmy nietoperze, bo bez nich zabraknie nam tequili!

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL