Inwazja Napoleona na Rosję. Za klęską wcale nie stały mrozy (powtórka)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

jestem tutaj by raz na zawsze skończyć z tym barbarzyńskim kolosem północy szpada została już obyta trzeba dzikusów zapędzić ich loty cesarz Francuzów wypowiada słowa u progu lata w dzień Świętego Bartłomieja forsuje niemal granica została tym samym przekroczona wojna jest rozpoczęta, ale po horyzont nie widać przeciwnika Rosjanie kraju nie bronią tylko się cofają w błąd i wciąż dalej bezkresne przestrzenie swojego potężnego imperium wielka armia za nimi to 200 pół Rozwiń » 1000 km 1000 spotkają się dopiero na przedpolach Moskwy jest już początek września jesień bitwa pod Borodino jednostek krwi zawsze pozostaje jednak nierozstrzygnięta gen. Michaił Kutuzow znów się wycofuje na Polonię zaś wkracza do stolicy miasto jest opustoszałe stryjów żaden, którzy wcześniej uciekł co można było zabrano drewniane budynki podpalono Moskwa chłonie jak pochodnia przez kilka dni aż do potężnej ulewy nadzieja, że tutaj wielka armia znajdzie swoje zimowe leże Fryska wojna zastyga w miejscu cesarz chce paktować, ale Car go zwodzi, a w Guberni kałuski niespełna 100 km od Moskwy Kutuzow zbiera wojsko w połowie października jest gotów żołnierzy na 100 000 armat 600 uderza we francuskich korpus i roznosi go w pył wieść o klęsce dopada Napoleona na placu czerwonym właśnie przyznaje ordery wie, że to koniec marzeń o rzuceniu Rosji na kolana nazajutrz pierwsze oddziały francuskie zaczynają opuszczać Moskwę i kierować się na zachód rozpoczyna się od wrót najtragiczniejszy etap wędrówki wielkiej armii jest 19 października 1800 dwunastego roku powrót do przeszłości w poniedziałki po dwudziestej drugiej zaprasza Karolina Lewicka dobry wieczór państwu przy mikrofonie Karolina Lewicka dziś gościmy prof. Dariusza Nawrota zakład historii nowożytnej dziewiętnastego wieku Uniwersytetu Śląskiego dobry wieczór panie profesorze dobrze wie pani do budżetu państwa będziemy rozmawiać o inwazji Napoleona Bonaparte na Rosję czy to nie było panie profesorze przez przypadek tak, że do konfliktu francusko rosyjskiego po prostu musiało dojść, bo cesarz Napoleon postanowił zmienić Europejski porządek, a Rosja nie mogła się temu tak po prostu biernie przyglądać pełna zgoda to właśnie konflikt nieuchronny wtedy, kiedy ma miejsce można powiedzieć tak, że po ostatniej wielkiej wojnie między Francją, a Rosją zakończonej traktatem w Tylży i przymierzem, jakie zostało zawarte między Napoleonem Aleksandrę pierwszy za obu stron to przymierza się wyczerpało korzyści, które odnosiła Francja, a wszystkim korzyści odnosił Rosja tego przymierza były już dla niej nieopłacalny w związku z tym w Petersburgu zapada decyzja o wojnie wiele czynników składa się na to, że Aleksander pierwszy myśli o konfrontacji z Apollonem, a ta pierwsza podstawowa kwestia, której trzeba powiedzieć to twierdzenie, że Rosja nie mogła biernie przyglądać się budowie przez Napoleona Europejskiego imperium, które w tym momencie spychał lobby Aleksandra pierwszego na margines polityki międzynarodowej, ale także Moskwa ponosiła koszty tego przymierza z Francją np. blokada wysp brytyjskich prowadzona przez Francuzów rujnowała handel rosyjski właśnie ta czy inaczej Rosja ponosiła koszty, ale także miała zyski, ponieważ po pierwsze, Alexander pierwszy dzięki przymierzu z Apollonem mógł pozyskać Finlandii w roku 1800 dziewiątym liczył na o wiele większe koneksje na obszarze nad Dunaj z kim tu liczą, że życzliwa neutralność, aby wspomóc francuska pozwoli posunąć się Rosji w kierunku Konstantynopola, a potem upragniony cel od czasów można wypowiedzieć Piotra wielkiego jest generalnie rzecz biorąc stratę oczywiście były niewątpliwie problemy ze sportem rosyjskiego Bora są zauważalne, ale były określone korzyści natomiast to co było niewątpliwą stratą dla Rosji co z 1 strony popychała Rosję do przymierza z Francją by kontrolować sytuację, a z drugiej strony popchnęło ją do zerwania tego przymiotu prawa Polska to znaczy, że Rosja nie mogła się zgodzić w roku 800 siódmym na restytucję Rzeczypospolitej Królestwa polskiego o udało się osiągnąć cel, ponieważ powstaje Księstwo warszawskie jak pisał Aleksander nie Polska, a jakieś tam się po to, dla niego było niewątpliwie ważnym zyskiem w tych rokowaniach z Napoleonem 800 siódmym roku, ale wydarzenia następnych lat stworzyły dla Petersburga poważne niebezpieczeństwo związane z tym w jakim kierunku sprawa Polska pod protekcją francuską posuwała pamiętajmy, że w roku tysiące siódmym ta Polska to jest tylko część zaboru pruskiego ale kiedy w 1800 dziewiątym dochodzi do kolejnej wielkiej Europejskiej wojny między Francją Rosją to Księstwo warszawskie powiększa się dwukrotnie w skład tego Księstwa chodzi właściwie trzeci rozbiór austriacki, a to oczywiście dla Polaków rodzi podstawowe pytanie zarazem wielką nadzieję 800 siódmy roku zabór pruski 800 dziewiąty zabór rosyjski może zabór zabór austriacki Noto teraz czekamy ma zabór rosyjski tak by rzeczy królestwo polskie mogło stać się fakty poza tym Rosjanie bacznie obserwują co się dzieje 800 dziewiątym roku u nie tylko zachodnich rubieży państwa, ale także na zachodnich terytoriach państwa, czyli dawnych ziemiach polskich wschodnich Rzeczypospolitej, które stanowiły tzw. 10 Guberni zachodnich i patrząc z przerażeniem na entuzjazm zaangażowanie Polaków to co się dzieje w tym czasie w Galicji, kiedy książę Józef Poniatowski wspaniałym manewrem opanowuje większość terytorium trzeciego zaboru austriackiego w sukurs ich domu mieszkańcy zachodnich Guberni imperium rosyjskiego Wołynia Podola nawet KIO ojczyzny co więcej ta pomoc ze strony Polaków często ma taki charakter jak wspomina jeden z obserwatorów wydarzeń, kiedy hrabia Tarnowski na czele kilkuset młodych ludzi ruszył na pomoc Polakom to przeszedł taki sposób przez rosyjską Jackie przejście graniczne, że to przejście fizycznie przestało istnieć Rosjanie patrzyli na to przerażenie mówi to jak oni teraz robią takie rzeczy po co się stanie jak dojdzie do konfrontacji francusko rosyjskiej jak zachowają się mieszkańcy zachodnich Guberni Rosji to co działo się 800 dziewiątym roku zadecydowało o tym, że 800 dziesiątym roku w Petersburgu nikt nie miał wątpliwości, że albo będziemy biernie patrzyli aż dziedzictwo naszej wspaniałej Katarzyny drugiej przepadnie albo zrobimy cokolwiek, żeby uratować i Rosjanie przygotowują plan wojny są w tym pierwsi to cesarzowi Aleksandrowi przygotowano przedstawiono taki plan ataku na Gdańsk i Warszawę, a potem zaczyna się panie profesorze taka wojna nerwów, bo aż do wiosny 1800 dwunastego roku Napoleon bardzo liczył, że Rosja da się sprowokować i zaatakuje jako pierwsza i wówczas rosyjskie wojska miały być wciągnięte w głąb Księstwa Warszawskiego rozbite w 1 rozdaniu brama do Rosji stanęłaby otworem tymczasem Moskwa też bardzo cierpliwie czekała na ruch Napoleona, a sytuacja jest tutaj trochę bardziej skomplikowana, ponieważ rzeczywiście, kiedy 800 dziesiątym roku w Petersburgu zapada decyzja oboje jest to plan tzw. wojny ofensywnej wojny, która miała polegać na tym, że armia oraz rosyjska ruszy w zachodniej rubieży Rosji przejdzie przez Księstwo warszawskie, które Księstwo, wykorzystując niezadowolenie części elit, bo NATO Rosjanie liczyli przejdzie na stronę rosyjską 50 000 polskiego żołnierza wesprze armię rosyjską i zanim Francuzi się zorientują to armia rosyjska będzie już w Niemczech Niemczech którzy, który zaczyna się budzić taki ruch sprzeciwu wobec rządu francuskich ruch, którego potem wyrazicielem będzie m.in. znakomity poeta alarm wzywający, a Polska Iran ani krajów Niemców do tego by Stali się 1 narodem, ale w gruncie rzeczy w planie rosyjskim zawiódł 1 podstawowy element, kiedy książę Czartoryski na wiosnę 1800 jedenastego roku pojawił się w Warszawie pamiętajmy, że Adam Jerzy to jednak najbliższych współpracowników cara Aleksandra pierwszego, kiedy rozmawiał z polskimi elitami m.in. osobami prawda stanowiącymi można by powiedzieć czołówkę politycznej politycznego przywództwa się okazało się, że Polacy w ogóle nie skłoni ich na jakiekolwiek propozycje rosyjski akceptować jakichkolwiek propozycji rosyjskich obietnicę, że Aleksander w zamian za wsparcie Polaków w tym planie ofensywy na zachód rezyduje królestwo polskie traktowano z przymrużeniem oka co więcej, kiedy Adam Jerzy Czartoryski opuścił terytorium Księstwa to Polacy pierwsze co zrobili donieśli propozycja rosyjskich Napoleonowi zresztą książę Poniatowski, który osobiście udał się do Paryża, więc słowa narodzin Orląt Ka, czyli Napoleona drugiego poinformował cesarza o wojennych planach rosyjskich no i na polu sąd nie to musiał się na wojnę zdecydować, czyli jak i kiedy ostatecznie zapada decyzja, że wielka armia wyruszy w kierunku wschodnim no dokładnie 1800 dwunastym roku po doniesieniach ze strony polskiej, kiedy nie ma wątpliwości, że Aleksander pierwsze zrywa tak naprawdę Sojusz z Francuzami niesmak zresztą w Aleksandrowie parę ważnych wydarzeń także granice imperium rozgrywających m.in. przejęcie tronu szwedzkiego wtedy jeszcze jako następca przez marszałka francuskiego Berna do generalnie rzecz biorąc na polach zdaje sprawę, że ta wojna jest najgorszą rzeczą, jaką może go spotkać w tym momencie, ponieważ on właściwie tak świeżo o osiągną sukces konfrontacji z Austriakami 800 dziewiątym roku ma poważny problem, jakim jest Półwysep pirenejski tu toczą się od 800 siódmego roku najpierw Portugali potem się o tym roku walki, które zresztą angażują się Anglicy i 800 ósmego roku w Hiszpanii oczywiście i ta wojna z Rosją to w gruncie rzeczy komplikacja sytuacji, w której tak naprawdę apologii jest potrzebny czas by skonsumować zwycięstwa, jakie odniósł cesarstwo wielkie cesarstwo Pajda Napoleona odnosząca się do takiej zjednoczonej pod władzą Franco Europy potrzebuje czasu by okrzepnąć, a kolejny konflikt pozbawiana Polona tego niezbędnego czasu, toteż do wojny z Rosją Napoleon troszkę podchodzi na zasadzie niechcianego niechcianego mieszanego rozwiązania i od początku gruncie rzeczy stawia na wojnę, która będzie krótka, która przyniesie zdecydowane rozstrzygnięcie właściwie dwutygodniowej kampanii i pozwoli nie tyle Rosję obalić, bo na polu zdaje sprawę, że Rosja nie pobije co po prostu zmusić Aleksandra pierwszego to tego by uznał dominację francuską w Europie więc, żeby zaakceptował to co rozumieją Napoleona już właściwie fakty, czyli hegemonią francuską w Europie 1czerwca 1800 dwunastego roku cesarz w liście do swojej żony Marii Luizy optymistycznie zadeklarował myślę, że w ciągu 3 miesięcy będzie po wszystkim to jest związane z tym co przed chwilą powiedział pan profesor zastanawia się tylko na jakich podstawach opierał Napoleon swoje nadzieje na blitzkrieg na czym dokładnie na swoim talencie militarnymi planie operacji, która zresztą zakładała albo ofensywne działania rosyjskie czy to, o czym pani mówiła po wkroczeniu armii Księstwa znaczy armii rosyjskiej na terytorium Księstwa Warszawskiego ewentualnie operację zaczepną ze strony armii francuskiej na terenie Litwy, bo to miał być teren działań wojennych Anna Polony sprowadzał się do tego co zawsze było źródłem jego zwycięstwa, czyli szybkości manewru on gromadzi główne siły armii na obszarze północnym na obszarze rubieży północnych Księstwa Warszawskiego uskoki i tutaj taki wielki manewr okrążający na linie komunikacyjne nieprzyjaciela, którego główne siły skoncentrowane są wokół Wilna ma bolące zmusić po tym, że winne armii Aleksandra pierwszego do rozstrzygającego boju to jest powodują oczywiście będą zwycięskich dla Francuzów konieczność nawiązania rokowań pokojowych uznania przez Aleksandra pierwszego napoleońskich porządku w euro ponoć panie profesorze wywiad rosyjski trafnie oszacował liczebność wielkiej armii szacował ją na pół 1 000 000 żołnierzy od samego początku Moskwa zakładała, że trzeba będzie Napoleona wciągnąć w głąb Rosji i wyniszczeni wojną podjazdową czy ta strategia taktyka wykuwał się w tzw. tzw. operacjach wojennych, a czy to znowu jest problem bardziej skomplikowany plan rosyjskiej ofensywnym zakłada oczywiście od początku przeniesienie działań wojennych poza obszar Rosji ten ma wszystkie warszawskie, które miało stanąć obok uroki proszenie do Niemiec oczywiście wybuchło banki francuskie powstanie to wszystko miało spowodować właśnie w krótkim czasie miesiąca armia rosyjska stanęłaby na tereny na poziom prawda to Francji broniłby przed Rosjanami nie rubieży na drugie natomiast w momencie, kiedy jak, gdyby ten plan z powodu sprzeciwu Polaków poległ w gruzach Rosjanie założyli wojnę defensywną i wojną obronną poziom jedenastym roku w Petersburgu nikt nie ma wątpliwości to musi być wojna obronna natomiast ta wojna ma 1 zasadniczy problem ona nie może się rozegrać na zachodnich rubieżach imperium rosyjskiego, dlaczego dlatego, że to są terytoria dawnej Rzeczpospolitej, jakie ma znaczenie Otóż, kiedy w 800 siódmym roku armia francuska po raz pierwszy stanęła ograni wzrost, kiedy po zwycięstwie pod Frydlandem wojska cesarza Francuzów dotarły do Niemna to co się okazało, że na zachodnich rubieżach Rosji mieszkańcy dawnej Rzeczypospolitej dzisiejsze terytorium Litwy Białorusi Ukrainy byli gotowi do antyrosyjskiego powstania w tej sytuacji Aleksander znalazł się między młotem, a kowadłem miał naprzeciwko siebie zwycięskie wojna czka francuskie, a za plecami polskich powstańców gotowych w każdej chwili ruszyć na pierwszy sygnał przeciwko Rosjanom dla armii rosyjskiej oznaczało to zagłady i świadomość tego faktu warunkuje plany rosyjskie w roku 18001112. nie można się bić na terenach zachodnich Guberni Rosji, ponieważ są to tereny wrogie wobec Rosji krótko mówią samobójstwem jest danie odporu prawda na tym obszarze, ponieważ efektem musi być polskie powstanie na tyłach armii rosyjskiej trzeba, więc co zrobić wycofać się na klinie wielki, że i Rosjanie nie mają wątpliwości, że dopiero na liniach winy benzyny Dniepru tu, gdzie zresztą zakłada się wielkie warowne obozy pod adres są pod Bobrujskiem bojowe to linia, gdzie można się bronić się na zapleczu będą mieszkali ludzie, którzy nie chcą przeciwko Rosjanom za broń to oczywiście oznacza konieczność opuszczenia potężny obszar Rosji oddania ich w ręce nieprzyjaciela to też rzeczą niezwykle ważną dla Rosji i dla polityki wewnętrznej Rosji w roku 1800 jedenastego roku jest wyniszczenie tych obszarów dawni historycy tego nie opisywali aż taką szczegółowością, ale to m.in. w mojej pracy Litwa na poziom, która dotyczy tych wydarzeń związanych z ponad 1800 dwunastego roku wykazała w jakim stopniu Rosjanie skutecznie zresztą niezwykle realizowali politykę polegającą na tym, że w momencie, gdy oddają te ziemie zachodnie gubernie Napoleonowi to są to ziemie tak wyniszczone, że właściwie na polu nie jest w stanie wykorzystać ich potencjału przeciwko Rosji, bo to przede wszystkim chodziło carowi jego najbliższemu otoczeniu plan był na tyle precyzyjny proszę wyobrazić, że w przededniu wojny po to, by uniemożliwić korzystanie z zasobów tych ziem przeciwko właśnie Rosji to pierwszy wprowadzono gigantyczną rekwizycje właściwie wszystkiego taki, jaki byłby świat nie wiedział, jaką Rosjanie na tym obszarze przeprowadzili to wszystko co zgromadzono zresztą wielkich magazynach potem chwili rozpoczęcia wojny zaczęto palić, ale co najważniejsze wywieziono 100% dokumentów wszystkich urzędów państwowych samorządowych na tym obszarze wywieziono wszystkich urzędników rosyjskich, ale także samorządowych urzędników polskich, czyli marszałków ubieralnych powiatowych sędziów itd. czyli wszystkie osoby, które mogły mieć wiedzę na temat zasobów tych ziem ich organizację Cetera tak, żeby ta Paulą otrzymał wrzenie, które właściwie nie będą przydatne do tego by móc walczyć na ich bazie przeciwko Rosji, czyli 24czerwca główne zgrupowanie na czele z Napoleonem sforsował Niemen ruszyło w kierunku Kowna Wilna i po prostu trafiło w próżni tak, bo Rosjanie uniknęli zastosowali taktykę spalonej ziemi, czego nie zdołali zabrać ze sobą to zniszczyli Francuzi mają problem z improwizacją żywności nie mogą tak jak powiedział pan profesor wykorzystać tych ziem do własnych celów do wzmocnienia własnego potencjału, ale rozpoczynają pościg jak rozumiem bilans pierwszego miesiąca tej wojny jest dla Napoleona mocno niekorzystne, ale powiedzmy tak być może być może, ale to, że oczywiście hipoteza tylko na wolą Napoleonowi się udało zrealizować plan to znaczy na polu zawsze twierdził, iż zwycięstwo leży w nogach żołnierzy i rzeczywiście wielka armia niesamowitym tempie przemieściła się ku granicom Rosji była gotowa w tym takim głównym główną siłą uderzeniową liczącą 200 000 ludzi okrążyć siły rosyjskie pod willę, ale stała się rzecz, której nikt nie przewidział my wszyscy kojarzymy w ogóle to jest takie popularne stwierdzenie klęskę Napoleona w Rosji z tą srogą zimą listopadowe grudniowe prawda mrozy nawet się mówi, że generał mróz pokonał Napoleona Cetera tak naprawdę pierwszy problem z pogodą miał Napoleon 24czerwca 1800 dwunastego roku co się stało właściwie 3 tygodnie przed tą datą cały czerwiec, kiedy w ogromnym pośpiechu armia francuska przesuwa się do granic Rosji panują gigantyczne upały żołnierze konie są wyczerpane temperaturami powyżej 30 to proszę wyobrazić na polu, który wie, że tereny wschodnie tereny słabo zurbanizowane tereny rzadką siecią komunikacyjną tereny ubogie do tej wojny przygotowuje się do żadnego innego konfliktu ta słynna rewolucyjnej napoleońska zasada, że żołnierz żołnierza żywi wojna 800 dwunastym roku biała nie obowiązywać po pierwsze, zorganizowano wielki korpus pociągu, który miało służyć aprowizacja armii stworzono, że tak powiem gigantyczne zaplecze aprowizacyjne w postaci piekarni polowej kuchni polowych to dzisiaj zresztą muzeum wojny 1800 dwunastego roku można oglądać takich burz kocią potężny mosiężny miedziany, który m.in. był na wyposażeniu pierwszego korpusu armii francuskiej, który miał zapewniać sprawy dla żołnierzy problem polegał na tym, że to tempo marszu było tak potężne, że jak piekarnie się rozkładały, żeby piec chleb, kiedy wybiegły to nie miały go Compu rozdawać żołnierze byli daleko w przodzie, ale rzeczą istotną, kiedy w takim pośpiechu niesamowitym tempie niedożywienie żołnierze napoleońscy dotarli do granic Niemna i kiedy ten nie ma przekroczyli w nocy z 2003. na 24czerwca pod Kownem Napoleon wybrał zresztą świetne miejsce, które gwarantowało mu kontrolę nad przeprawą, kiedy wkroczył do pierwszego litewskiego miasta witany zresztą entuzjazmu przez mieszkańców to też jeden z wielkich mitów niechęć Litwinów do Francuzów nieprawda witali jako wyzwolicieli wielką nadzieją na to, że właśnie na jego oczach odradza się Polska to kiedy na pola z tymi swoimi żołnierzami znalazł się w Wilkowie nagle w ciągu 24czerwca nastąpiła gwałtowna zmiana pogody z temperatury, która sięgała 35 stopni po wielkiej burzy gradobiciu w czasie ulewnych deszczy wciągu kilku godzin temperatura obniżyła się do 56100 proszę wyobrazić, kiedy na tych wygłodniałych żołnierzy wyczerpanych marszem na te wygłodzone i wyczerpane konie nagle zwalił się taki front atmosferyczny, który w przeciągu kilku dni właściwie spowodował całkowite spustoszenie kary w drodze, która liczyła około 80 km między Wilnem, ale ryzykowne, a Wilnem padło w ciągu najbliższych 4 dni 10 000 kont, a pamiętajmy, że koń dla ówczesnej armii to jest coś co można by określić mianem dzisiejszym, używając dzisiejszych porównań jest samolotem czołgiem ciężarówką właściwie podstawą mobilności armii i zarazem siłą uderzeniową drogi zamieniają się jedno wielkie grzęzawisko, ponieważ te ulewne deszcze powodują, że piaszczyste drogi litewskie po przejściu kilkudziesięciu tysięcy ludzi są właściwie nie do użytku około 100 000 z 200 000 tej siły jak to się mówi uderzeniowe Napoleona rozsypuje się część rozbiegają się w poszukiwaniu jakiejkolwiek żywności na obszarach, które zresztą zostały przez Rosjan tej żywności ogołocone, a część po prostu umiera lub zachoruje na skutek nagromadzenia na małej przestrzeni olbrzymie ilości ludzi i wszystkich chorób, które w tym z reguły w czasie wojny się wiązały cały ten misterny plan, który dzięki szybkości francuskich żołnierzy przy danej trwających dobrych warunkach pogodowych mógłby się udać, bo być może Rosjanom nie udało się zrealizować tego planu odwrotu i zaskoczyłby ich na wolą swoje uderzeniem w tych warunkach pogodowych po prostu zostało zrealizowane Rosjanie mogli spokojnie wykonać odrzut na wschód Anna Polony 28czerwca mógł wkroczyć wprawdzie jako zwycięstwa do Wilna, ale zwycięstwo tylko pozorny, ponieważ nie zrealizował tego celu zasadniczego pierwszego etapu kampanii, czyli nie rozegrała się ta główna bitwa pod Wilnem, która miała zapewnić zwycięstwo Highway, czyli po prostu nie, bo nie sprzyjało Napoleonowi, bo tylko gwoli uzupełnienia powiem, że my faktycznie ciasto mówimy o tym, że generał mróz pokonał Napoleona, ale to sam Napoleon 3grudnia w Mołodecznie wydał 2009. bilety wielkiej armii, w którym za przyczynę klęski uznał surowe rosyjski klimat, tak więc no cóż sam to napisał państwo właśnie było powiedzieć, że rów niż Aleksander pierwsze jego żołnierze prawda jasna sprawa czynniki obiektywne panie profesorze czy kolejny przystanek i nadzieja na to, że będzie to punkt zwrotny to jest Smoleńsk czy dopiero Moskwa naczyń inaczej na palą zaczynają w ogóle kampanie nie zakładał rząd może znaleźć w Moskwie w ogóle, gdyby z nim rozmawiać na początku czerwca mówi, że ta kampania zaprowadzi go domu ospy trądu poziom, ale co prawda, a generalnie to wszystko miało się odegrać na tych ziemiach Wileńszczyzny celna Polona był prosty pobić Aleksandra zmusi go do pokoju odebrać część ziem dawnej Rzeczpospolita, ale idą idą idą idą przeciwnika na horyzoncie nie widzę ni słychu planowana jest do tego dojdzie i na początek plan zrealizował związku z tym muszą zrobić jedno prawda iść dalej na wschód Rosjanie byli w podobnej sytuacji, dlaczego dlatego, że oni po pierwsze, plan wojny mieli dosyć szalony polegający na tym tak wycofają się doborowa równych obok nad rzekami tam Teresa benzyna jak mówię nam Grażyna oczywiście Borysów czytam na południu obszary wokół Kijowa no i tam będą czekali na to co zrobi na polo no oczywiście bzdura zupełna, bo takie traktowanie prawda wojnę na zasadzie, że wykonamy ruch na pewno przeciwnik wykona ruch no to jest prosta droga do klęski w związku z tym po pierwsze nie realizują 1 zasadniczego elementu swojego planu nie łączą w pierwszej drugiej armii zachodniej w 1 siły Rosjanie zmuszeni byli do obrotu na wschód i tak, bo do Smoleńska w końcu to połączenie ma miejsce próbowali tego Smoleńska bronić nie udało się szturm francuski był niezwykle skuteczny i te sierpniowe walki o Smoleń zmusiły do dalszego odwrotu w kierunku Moskwy Anna Polony, które znowu nie zrealizowało zasadniczego celu, który próbował zrealizować przez cały lipiec sierpień, czyli nie doprowadził do generalnej bitwy, która zwycięska zmusiła Aleksandra do rokowań pokojowych sąsiednie to musiał iść dalej na wschód, kierując się już do bram Moskwy aż do momentu, kiedy oczywiście w Rosji na skutek wydarzeń, które oczywiście cały czas mają miejsce i dezaprobaty, dlatego że armia rosyjska cały czas szefowanie bije doszło do zmiany głównodowodzącego o tym wodzem naczelnym zostaje Michał Tusk wielu bohaterów wojny 800 piątego roku, a także wcześniejszych wojen z Turcją no to oczywiście doprowadza do tego w końcu generalnego starcia 0507. siódmego jest kulminacja, czyli bitwy pod Borodino rozkaz cesarski brzmiał żołnierze przed wami bitwa, której tak bardzo pragnę liście od was zależy zwycięstwo, który jest nam tak bardzo potrzebne dane pod dostatkiem wszystkiego i dobre leży zimowe, a potem Prędki powrót do ojczyzny niech wasi najpóźniejszy potomkowie wspominają z dumą oni byli w tej wielkiej bitwie pod murami Moskwy jak rozumiem tego rozkazu na plon myślał, że pobije Rosjan zajmie Moskwę w Moskwie sobie przezimuje w tym czasie no pewnie Car się w jaki sposób kozie zajmie zawrzeć jakiś pokój, a potem będzie można jako zwycięzca wrócić do Paryża tam to jest wariant optymistyczny kasa lub w ogóle sam wielokrotnie powtarzał później wielkim błędem było to, że poszedł dalej na wschód niż smoleńskie, kiedy 800 trzynasty roku odnosi się m.in. rozmowie media mniejsze do wydarzeń kampanii 1800 dwunastego roku uznał, że to był jego największy błąd trzeba było 800 dwunastym roku zostać w Smoleńsku zorganizować zaplecze zorganizować te ziemie dawnej Rzeczypospolitej wyzyskać w pełni potencjał przeciwko Rosji, chociaż tutaj powiem, że wbrew tym planom rosyjskim, bo to jest niezwykle ważny i prawnych pan planu rosyjski rosyjskim te tereny dzisiejszej Litwie Białorusi jednoznacznie stanęły po stronie Napoleona wykonał olbrzymi wysiłek właściwie wszystko pomogli dali mieszkańcy tych dawnych ziem Rzeczypospolitej co będzie miało potem przełożenie także w tym finalnym okresie kampanii po to, by wesprzeć cesarza Francuzów jest, gdyby Napoleon się w tym Smoleńsku ostał i wykorzystał te potężne zasoby, jakie mogły udać zachodnie rubieże Rosji być może wojna potoczyłaby się inaczej, ale na polu chciał szybkiego rozstrzygnięcia i poszedł na wschód poszedł armią rosyjską i pod tym rodziną stał starszy z Rosjanami to był wielki ból taki można by powiedzieć bój czołowy prawdę próbowano manewrów oskrzydlających, ale z można by powiedzieć taką delikatnością, ponieważ Napoleon, któremu Rosjanie kilkakrotnie się wymyka ani bał się, że jeżeli wykona mocny długo sprzedający to natychmiast dodała od prorosyjskich, a chciał boju rozstrzygającego, w którym przetrącić kręgosłup armii rosyjskiej i rzeczywiście ten kręgosłup Rosji psiak trąca tej armii rosyjskiej przestroga, bo pamiętajmy, że tablica, która rozegrała się siódmego o września przynosi stratę 50% walczących sił rosyjskich na tę kwotę 30%, które stracili Francuzi nie była taką największą prawda wielkością, ale pamiętajmy, że Rosjanie mają bardzo blisko zaplecze, które pozwoli im w krótkim czasie odtworzyć straty natomiast na Polonię w tym czasie będzie tysiące kilometrów od Paryża i możliwości no odtworzenia tych straconych sił będą mocno ograniczony to jeszcze pytam taki 1 wątek bitwy pod Borodino, bo niektórzy twierdzą, że Niezgoda Napoleona na to by rzucić do walki Gwardię cesarską wtedy powiedział absolutnie nie pozwoli na zniszczenie Gwardii będąc 800 mil od Francji tak nie będzie za utratę swoich najlepszych rezerw że, że to była ta zła decyzja Napoleona, bo użycie Gwardii mogło sprawić, że ten kręgosłup armii rosyjskiej byłby przetrącony do końca tak Bonaparte nie wykorzystał inicjatywy i dał Kutuzowa możliwość odwrotu pytanie czy to zwycięstwo z użyciem warto byłoby jeszcze większe może jeszcze przyniosłoby straty paru tysięcy czy parunastu tysięcy Rosja, ale już nie zmieniłoby i tak ostatecznego kształtu bitwy w wyniku, której Rosjanie mogli tylko wycofać się dalej na słup opuścić Moskwę i próbować organizować swoje siły przeciwko Francuzom natomiast niewątpliwie te kilkanaście tysięcy gwardzistów w rękach Napoleona tej najlepszych żołnierzy można by powiedzieć wielkiej armii to niewątpliwie odwód, który tysiące mil od Francji mogli Napoleona jeszcze mieć znaczenie kluczowe z punktu widzenia racjonalności dowodzenia na takim teatrze wojennym jak w roku 800 dwunastym to decyzja Napoleona była słuszna 13września panie profesorze odbyła się pod Moskwą narada Kutuzowa i innych generałów, podczas której radzono co dalej bić się czy oddać Moskwy bez walki, jakie argumenty padały co przeważyło na rzecz tej decyzji, która została ostatecznie podjęta przez Kutuzowa, że Moskwa nie będzie broniona no to, że nie ma właściwie armia armia tak naprawdę jest tym momencie rosyjska w Rosji liczą na problemy dla Polonii przeciąć kręgosłup armii rosyjskiej pod Borodino te tydzień później ta armia nie stanie czy wystawienie się na kolejnym starciu z Napoleonem na wzgórzach podniosło to jest właściwie całkowita zagłada armii, więc okrąg niezwykle nieracjonalne można się tylko wycofać próbować na bazie tego co zostało rok organizować odtworzyć to armie zresztą szef klubu zostali, bo pamiętajmy, że właśnie Rosjanie do tego wykorzystają czas, kiedy na polu będzie już przebywał w Moskwie by na parze tej ocalony armii spod Moskwy odtworzyć siłę, która pozwoli w konsekwencji Napoleona Rosji wyrzucić Napoleon wkroczył do rosyjskiej stolicy 14września 1800 dwunastego roku co to było za miasto no na pewno miasto niezwykle bogate miasto niezwykle zasobny miasto, które mogło pozwolić tym 100 kilkudziesięciu tysiącom tam ponad 100 000 wylicza te siły francuskie bezpośrednio w Moskwie wtedy, które mogły spokojnie pozwolić armii francuskiej przetrwać musimy magazyny w Moskwie były pełne do nich nie zakładał w ogóle Rosjanie nie zakłada też pamiętajmy jeszcze 23 tygodnie wcześniej, że Moskwa zostanie oddana, więc z tej mocy niczego właśnie owa ewakuowano ewakuowano ludzi z ich najmu jak osiągi najbardziej potrzebnymi rzeczami tam mowa oczywiście prawie, że jest opustoszała natomiast potężne zasoby te mostki Moskwy są w rękach Francuzów, ale Rosjanie mają tutaj swój plan, bo wiemy, że dokładnie w dniu, kiedy wkracza Napoleon do stolicy Rosji, czyli 14września na polecenie gubernatora rozpoczyna już rozpoczynają się pierwsze działania podpalaczy specjalnie zorganizowanych grup składających się także osób wypuszczony z więzień, których celem jest wywołanie gigantycznego pożaru mosty i zniszczenie tego wszystkiego co w tej Moskwie zostało by na Polonii mógł wykorzystać zasobu miasta efekt jest rzeczywiście tragiczny, ponieważ w ciągu 45 dni czy czwarte substancji miasta zostaje odprawiona przez pożar problem polega na cywilnym większość jak to mówi dóbr niezbędnych do tego park mogła żyć jest piwnica te piwnice akurat wcale i Francuzi naprawdę mają do dyspozycji wielkie zasoby, chociaż uszczupleniu ulega oczywiście gwałtownemu ta liczba domów, które mogą wykorzystać żołnierze francuscy na swoje kwatery miary nieszczęść dopełnił także taki silny północno-zachodni wiatr, który piętnastego 2 września wieczorem zaczął dołącz pożar błyskawicznie rozprzestrzeniał i dopiero 18września, kiedy spadła z nieba ulewa to zdusił ten pożar w radiu moralnie dajmy pamiętajmy, że Moskwa jest miastem swojej przewadze drewnianym pożar tutaj naprawdę przeskakuje z 1 domu do na drugi bez większych jak to mówili barier to teraz liczby, które działają na wyobraźnię, bo sprawdziłam źródłach wedle obliczeń na ponad 9000 domów spłonęło 6,51000, czyli układzie, czyli wartę prawo potężne potężne zniszczenia powiedział pan panie profesorze w tych piwnicach co nieco się stało to właśnie było co nieco, które pozwoliłoby na przejmowanie czy to była taka ilość strawy, która pozwoliła na przetrwanie no kilkunastu dni kilku tygodni, ale nie całej zimy do wiosny nie myślę, że pan spokojnie nawet przetrwali do wiosny tylko, że po co dla Napoleona najważniejszą kwestią było to, że kiedy 14września znajomo i kiedy wysłał parlamentarzystę do cara, proponując pokój to przez najbliższy miesiąc nie doczekał się odpowiedzi wręcz przeciwnie w odpowiedzi uzyskał właściwie jasne powiedzenie ze strony Rosjan co zamierzają dzieli kontrowersyjne działania wojsk rosyjskich, które zaatakowały grupę pod dowództwem króla Neapolu marszałka Joachima Mira na Polonię wiedział, że właściwie dalszy pobyt w Moskwie niczemu nie służy, ponieważ Aleksander nie chce rokowań nie chce pokoju jedyne co można w tej sytuacji zrobić to wycofać się na zachodnie datę zachodnie rubieże Rosji na ziemie Napoleonowi przyjazna, czyli terytoria dawnej Rzeczpospolitej i plan oczywiście francuski, kiedy Napoleon podejmuje decyzję o wycofaniu się z Moskwy to nie plan opuszczenia Rosji w ogóle tylko wycofania się na leża zimowe na obszary przyjazne sprzymierzone z Francuzami, czyli terytoria reszty połowa tego przez Napoleona wielkiego Księstwa litewskiego, który w, które pozostaje pod zarządem można by powiedzieć władz utworzonych przez Napoleona składających się z dawnych elit Rzeczypospolitej to działania, które mają oczywiście sens, dlaczego dlatego, że władze w międzyczasie po pierwsze, organizują własne siły zbrojne, które mogą być wsparciem dla oddziału francuskiej, a co najważniejsze wielki wysiłek, jaki te władze podejmują w okresie lata przynosi efekty już wczesną jesienią postaci zapełniających magazynu armia, więc Francuzka ma na obszarach dawnej Rzeczypospolitej magazyny z taką ilością żywności, która spokojnie pozwoli przetrwać, bo statku przez cały okres zima także magazyny z wyposażeniem bronią, która w, które pozwolą wszystkie straty, jakie w czasie kampanii zostały poniesione z nawiązką odrobić czyli gdyby Napoleon chciał jeszcze wrócić to posiadanie inicjatywy musiałby właściwie Moskwę opuścić jak najszybciej się dało tak nie czekać tam miesiąc prawną NATO prasie Car odpowie, że właściwie nie ma nic do zakomunikowania, bo w tym czasie Rosjanie zdążyli odbudować militarną po pierwsze po drugie czas płynął nieubłaganie, a te bardzo wczesne zimowe dni, które nastały w roku 1800 dwunastym nie sprzyjały prawda odwrotu armii francuskiej głos 18października wojna ruszyła na nowo Kutuzow znowu zaatakował także złoto jest w oparciu, o którym mówiliśmy oddziałów ze grupą marszałka IRA, która zmusiła Francuzów do odwrotu, które zadecydowało o tym, że na polu podjął decyzję o opuszczeniu 19października z tej okazji właśnie rozmawiamy oddziały francuskie opuszczają Moskwę i zaczynają się kierować na zachód i teraz rozpoczyna się ten etap, który jest najtragiczniejszym w historii wielkiej armii, czyli cała ta straszna dość odwrotu najtragiczniejszy etap podobno Smoleńska to benzyny głód zimno na tych w Polsce tak to ten odwód w ogóle straszne etapy on jest taki falami jakość mówi przerażające są momenty rodu von metod ich duży, kiedy na Polonii nad Berezyną pamiętajmy własnościowych bo gdyby panował srogi mróz wtedy nie było problemu na polu bez przeszkód przeszedł benzynę po lodzie prawa w ogóle nie toczyłaby się walka o Moskwę przeprawę problem polega na tym naprawdę nie były jak pełne można by powiedzieć odwilży natomiast potem oczywiście po Berlinie znowu taki gigantyczny najsilniejszy atak zimy oblicza się, że w tym okresie początku grudnia, kiedy oddziały francuskie docierają do bram Wilna ten mróz sięgał nawet -25 minut 30 stopni i rzeczywiście był ujmujący, ale pamiętajmy o nie tylko rujnujące dla Francuzów on również rujnujące dla Rosja to jest tak jak Rewizor Amazona francusko, gdy widział zresztą składającą się oddziałów m.in. z obszaru północnej było dzisiejszego Piemontu, kiedy to dywizja wysłano naprzeciwko wojsk francuskich maszerujących ze Wschodu pod Villa i cabrio rozłożyła się w polu nano lekko po pierwszej nocy straciła 13 swojego składu, a po drugiej o 23 kolejną 13 co łącznie 23 również po prostu Kamaza i taki stan rzeczy miał też miejsce w oddziałach rosyjski to nie jest tak, że ten rosyjski chłop wcielony do armii cara to w ogóle było odporne na wszystko nawet na trzydziesto stopniowym rody jak weźmiemy pamiętniki rosyjskich oficerów przeczytamy, że oddziały się budziły po nocy okazywało się ze składających się spać tylko połowa stawała również zahamowała dla obydwu stron ten odruch pościg był katastrofalny dlatego też Rosjanie nie odnoszą się stać aż tak spektakularnych czasu wydawałoby się, dlaczego skoro było tak dobrze to było aż tak źle, czyli krótką skoro Rosjanie taką przewagę, a odmówił tak katastrofalny dla Rosjan dla Francuzów to dlaczego tego Napoleona nie złapali nie okrążyli prawda nie zakończyli całej sprawy, ponieważ armia rosyjska podlegała tym wszystkim uszczerbku, jakie warunki klimatyczne wtedy tym okresie gry listopadową grudniowym przynosiły też Francuzi, a pamiętajmy, że poza mrozem to jest nie tylko jeszcze kwestia zasadnicza problemy z improwizacją, bo znowu jest także w Smoleńsku magazyny są pełne w Smoleńsku magazyny są pełne tylko umiejętność ich rozdysponowania chaos, który towarzyszył skracaniu poszczególnego działu to wszystko powodowało potężne marnotrawstwo, ale co najważniejsze czynniki, które równie istotny był w tym obrocie to są choroby każde duże skupisko ludzi na małym obszarze pamiętajmy są potrzeby fizjologiczne brak źródeł czystej wody powodowały natychmiast wybuchy chorób, które generalnie rzecz biorąc dziesiątką wały oddziały zarówno 1, a z drugiej strony TV różnego rodzaju dezintegruje, a w dodatku jeszcze coś co przypominało dzisiejszy koronami, bo w dzisiejszej dobie trudno powiedzieć, że to co w ostatnim momencie dobiło armię francuską to gorączka, którą opisywał zresztą nasz znakomity uczony Jędrzej Śniadecki, która wybuchła właśnie na Litwie w 1800 dwunastym roku i w tym okresie zimowym miała tę właśnie drugą falę, która przyniosła potężne straty wśród żołnierzy francuskich objawy zresztą były nawet dokładniej dotychczas nie opisywanym dzisiaj przez lekarzy zaczynało się od bólu głowy wysokiej temperatury suchego kaszlu bólu gardła, który potem przemieszczał się na płuca, które zaczynały się trwałe dzięki drgawki śmieć co ciekawe jak zwracała się epidemia Korona Wilusza, o czym pewno wszyscy pamiętamy jednym z pierwszych antidotum na tę chorobę, jaką zastosowali Łoś lekarze to były leki ma liczne, a już 800 dwunastym roku, jeżeli kap. Bergamo obrazów, które tak opisywał tę chorobę mówił, że leki właśnie oparto Chiny dawały dobre efekty w leczeniu tejże wysokiej gorączki, która bywała dla żołnierzy zabójcza, ale pamiętajmy, że w tym ostatnim okresie kampanii tym czasie, gdy walki pod Wilnem już właściwie zamierają tak naprawdę choroby dziesiątkują żołnierzy francuskich liczba ofiar jest ponad 50 000, więc w sumie naprawdę potężne, jeżeli pan pozwoli panie profesorze to taki cytat Aleksandra Fredry, który opisywał grozy tamtych dni zimno wzrastające do 20 stopni nie tylko wytrąca z ręki karabin, ale uderzało już przed śmiertelnym uderzeniem nie tylko bowiem trzeba było cały dzień maszerować w mundurze okrytym surduty bez podszewki, ale trzeba było gdzieś spocząć zdrzemnąć choćby na chwilkę biada tym co za wiele zaufali ze święconym ognisku ogień często gazu, a z nim życie widziałem padających pod koła nikt nie pomyślał, aby koła zatrzymać łamiących lody, tłukąc się w otwartych tonach ani ręki nie podał widziałem konie gryzące z bólu skamieniałość ziemie, które jakiś Sherlock nowy wykroił uda parę funtów mięsa skąpił 1 uderzenia nożami to właśnie na ten czas, kiedy dobrodziejstwem było widziałem jak uporczywie broniono przystępuje do ognia nie temu co pół zmarznięty chciał ogrzać się na chwilkę to rozumie samo przez ogień był tam życiem życiem nikt się niedzieli, ale broniono żebrzące mu odrobinę płomienia, który by swoją słomą przeniósł do własnego długu niejeden oświeconym tylko śniegu wlepił oczy ciepło, do którego nie śmiał się zbliżyć, a poranek zastał go bryłą lodu widziałem budynki podpalone złości zawiści, że inni w nich pierwej znaleźli przytułek czy wtedy podczas tego wielkiego odwrotu wielkiej armii panie prof. Napoleon zdawał sobie sprawę z ogromu swojej klęski naszej myśli rząd zmianach widział co się dzieje z jego armią też jest żołnierzami był świadkiem no tych cen można będzie najbardziej drastycznych no wojna jest trasa polana zresztą nigdy nie ma wątpliwości, że wojna jest wyraźna nie ma ładnej wojen prawie w tej epoce można by powiedzieć przewrotnie ładne były mundury, bo niezwykle kolorowe ozdobione piórami kapelusze czapki prawda, ale wojna własność na mniejsze przypomina ten rok 8000607. kiedy Polacy chwycili za broń, bo na pola wizję budowy własnej ojczyzny młodzież z entuzjazmem chwytała za szable w 1000 na koniec pić oto Polska, a na polowanie mówi, ale nie cieszcie się tak pamiętajcie, że będziecie wojny program dla was będzie głód brud błoto cierpienie rany śmierć, bo wojna w swojej istocie zawsze była wojną straszną, która przynosiła najgorsze doświadczenia i na poziom tego świadomy świadomy jest także tego w roku tysiące dwunastym, kiedy patrzył na występującą się wielką armią odpowiedzi Smoleńsku widzieć na ty kolejnych etapach prawda odwrotu widzi to nad Berezyną wiraże w drodze do Wilna i być może też to doświadczenie, jakie niesie ze sobą rozkładami zadecyduje o tym, że wg nie podejmie pochopną decyzję o tym by puścić resztki wielkiej armii i udać się do Paryża, powierzając dowództwo swojemu szwagrowi Jachimowicz Mira być może, gdyby na polu po włosku stał u boku swoich żołnierzy w tym roku 812 grudnia, gdyby pod jego okiem armia miała możliwość zreorganizować się na obszarze Wilna Grodna to być może kampania 1800 trzynastego roku nie rozpoczynała się od Saksonii tylko rozpoczynała bycie oddziałem dzisiejszej listy i gałąź to jeszcze zapytam pana profesora na koniec o konsekwencje tej wojny dla Francji i dla Rosji, jeżeli mówię o Francji raczej myślę o Napoleonie czy też ten moment, kiedy zaczyna się Zmierzch cesarza wszystkich Francuzów, a jeżeli chodzi o Rosję no to czy ta wojna 1802 na dwunastego roku prócz tego odcisnęła się ona głęboko w rosyjskiej tożsamości stanowiła przez długi czas 1 takich podstawowych elementów identyfikacji wspólnotowej to czy też nadała nową dynamikę Rosji jako państwu ma niewątpliwie tak w mieście może najbardziej 800 dwunasty rok przed trącił siłę wielkiego cesarstwa, bo u uzmysłowił Napoleonowi, że przeliczył że, licząc na to, że zasoby Francji są wystarczające do hegemonii notowania euro okazało się jedzenie, kiedy kampania roku 800 trzynastego odbywa się na terenie Niemiec okaże się, że mimo odnoszonych zbycia mając naprzeciwko siebie prawie całą Europę na polo nie starszą osobą na to by ostatecznie tą wojnę rozstrzygnąć na swoją korzyść Rosjanie zaś 800 trzynastym roku mogą powrócić do tego planu w roku 800 jedenastego, czyli przejść przez ziemie Księstwa Warszawskiego wkroczyć na obszar nie jest tutaj to gdzie rzeczywiście do zmiany sytuacji najpierw Prusy, które jeszcze po 800 dwunastego roku rok działania wspierające Francji potem kolejne państwa niemieckie w końcu Austria, której decyzja będzie tutaj kulminacyjna dla losów cesarza pracę w roku tysiące trzynastym to wszystko zadecydują o tym, że na polo zostanie pokonany dla Rosji oczywiście będzie możliwość odegrania czołowej roli w ówczesnej Europie Alexander pierwszy zrealizuje ten swój cel, który zresztą przyświecał mu od początku panowania, aby to samemu rozdawać karty na przy stoliku dyplomatycznych politycznych gier europejskich rzeczywiście Rosja, odnosząc to czas po roku 800 dwunastym popierają potem swoją pozycję uczestniczą uczestnictwa w kolejnych szuka koalicji antyfrancuskiej może odegrać rolę no najważniejszego czynnika decydującego o nowym porządku europejskimi wyrazem tego oczywiście będzie pozycja, jaką Rosja będzie w trakcie Kongresu wiedeńskiego to niewątpliwie nada oczywiście ten nowy kierunek pozycji Rosji w Europie, która stanie się to tak było to za Mikołaja pierwszego swoistego rodzaju żądamy dla Europy trzeba dzikusów zapędzić w ich lody tak Napoleon, kiedy rozpoczynał kampanię rosyjską nie udało się moje udało się przede wszystkim za sprawą dla nas, dlatego że gdyby Napoleon osiągnął sukces, żeby ten plan kampanii w roku 1800 dwunastym roku zakładane w tym okresie częściowym udało się profesorowi zrealizować to mielibyśmy królestwo polskie mieliśmy okres Polski, które powstało bez połączenia szefa Warszawskiego z częścią ziem zaboru rosyjskiego mowa tutaj zapewne będzie działało więzienie dla części na Białostocczyźnie powstałoby państwo oczywiście nie przypominałoby Rzeczypospolitej, ale pamiętajmy, że celem Napoleona nie było tworzenie starego organizmu politycznego, jakim było nasze państwo, a budowanie nowego organizmu organizmu, które byłby na tyle słaby by wpisywać się w ten koncept napoleońskiej Europy, a zarazem na tyle silnym by stanowi rzeczywisty bufor tej napoleońskiej Europy przeciwko Rosji co ważniejsze otrzymalibyśmy państwo nowoczesne nowoczesnym systemem administracyjnym z nowoczesnym systemem prawnym nowoczesnym systemem edukacyjnym, który musiałby w gruncie rzeczy stanowić podstawę dla modernizacji ziem polskich i gruncie rzeczy nasze losy dziewiętnastym wieku toczyły się zupełnie innym kierunku prezydent Francji Giscard dostał zły na rocznicę wydarzeń roku 2012 napisał taką pracę, która jakimś sensie jest rozwinięciem tego, o czym już powiedziałem, czyli na polu nie opuszcza pod Wilnem wielkiej armii pozostaje na Wschodzie reorganizuje siły, które ma do dyspozycji 800 trzynastym zaczyna nową kampanie kampania, która przynosi zwycięstwo i zmuszenie Rosji do uznania tego napoleońskiego porządku w Europie ja mówię to scenariusz prawdopodobnie całkiem realny do realizacji i efekt jest taki, że dzisiaj żyjemy nie w Europie liberalny anglosaskiej tylko w Europie artystycznej francuskiej może taki kierunek byłby dla nas szczęśliwszy przede wszystkim pozbawiłby nas wszystkich tragicznych doświadczeń dziewiętnastego dwudziestego 2 prof. Dariusz Nawrot zakład historii nowożytnej dziewiętnastego wieku Uniwersytetu Śląskiego był moim państwa gościem bardzo dziękuję panie profesorze dziękuję pani dziękuję państwu dobranoc dobranoc państwu życzę zaprasza na informacje oczywiście na powrót do przeszłości już za tydzień Zwiń «

Inwazja Napoleona na Rosję. Za klęską wcale nie stały mrozy (powtórka)

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: TO CO NAJLEPSZE W RADIU TOK FM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

"Dewastacja polskiego prawa jest taka sama jak w Związku Radzieckim"

Przegląd prasy polskiej i polskojęzycznej

Dzień dobry!

O awansie społecznym, przypadkowości losu i ekonomii, czyli Orliński o Koperniku w 2023

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL