Blaski i cienie czekoladowego imperium Wedlów

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry Cezary łasiczka program off czarek witam państwa bardzo serdecznie zapraszam na dzisiejsze spotkanie tak jak państwo słyszeli śnieg deszcz błoto pośniegowe na taką pogodę chyba tylko szklankę gorącej czekolady Szanowni Państwo pomoże, a oczek ladzie i właściwie o tym w jaki sposób powstało w Polsce czekoladowe imperium bardzo bardzo bardzo dużo wie pan dr Łukasz Garbacz Edytor autor książek aktywista lokalne dzień dobry witam pana bardzo serdecznie dzień Rozwiń » dobry bardzo dziękuję za zaproszenie pod koniec zeszłego roku ukazała się książka pana autorstwa zatytułowana Wedlowie czekoladowe imperium ta książka ukazała się nakładem wydawnictwa czarne i pewnie państwo po tytule zorientowali dotyczy właśnie historii rodziny Wedlów, ale też i przedsięwzięcia, które powstało w połowie dziewiętnastego roku myślę przedsięwzięcie, którego markę znały znają pewnie jeszcze stać będą pokolenia historia nie tylko rodzinnych historii tylko biznesu, ale też historia miasta czy też historia państwa stoją pewnych czasów pewnych przyzwyczajeń pewnego spojrzenia na etykę na na etos pracy no powiedziałbym cała cała masa fascynujących informacji pasujących opowieści trochę jak jak jakiś taki powiedziałbym deser czy torcik składający się z wielu warstw, ale wskoczymy do tego do tej filiżanki gorącej czekolady, skąd Wedel pierwszy, skąd pierwszy Wedel w Warszawie tak świetnie pan porównał te problemy, które z wiążą się z biografią owe lub do tortu faktycznie jest wiele warstw ne także zaangażowanie obywatelskie zaangażowanie lokalne, a LOK wzięli się w Warszawie z Niemiec przyjechali z Berlina, chociaż sam Carl Wedel pochodził z Meklemburgii Pomorza przedniego, czyli bliżej Szczecina niższe niż Berlina to byli Niemcy pomorscy i na produkt najprawdopodobniej byli migrantami ekonomicznymi zarówno sam, a Emil sam Car przepraszam, jakiego synem, z którym z, którym przybył 1800 czterdziestym piątym roku do Warszawy przybył też z dwójką swoich towarzyszy Niemców, którzy także założyli w Warszawie firmy 1 firmę kosmetyczną i przyszła żona Karla Wedla także była imigrantką ekonomiczną pochodziła z rodzin Tkaczy, którzy przybyli pod Łódź do Zgierza zeszli bus, czyli ze Świebodzina czy mamy znowu emigrantów ekonomicznych to myślę dla wielu osób dzisiaj brzmi aktualnie i znajomo, ale jest także stojąca część tej opowieści po to, Warszawa jawi nam się jako miejsce, które przyciąga właśnie migrantów ekonomicznych, ale także inwestorów całej Europy taktu to jest ciekawe bo kiedy uczymy się historii w szkołach to patrzymy przez pryzmat powstanie walki zbrojnej nie patrząc trochę na na te tendencje społeczne tymczasem oczywiście były powstania były represje po powstaniach, ale represje po powstaniach represje polityczne były bardzo często kontrapunktem do tych represji politycznych były różne przywileje ekonomiczne rząd Kongresówki rząd motywacyjnym można będzie czy rząd zaborczy o powstaniu listopadowym, a zapraszał szeroko migrantów spoza spoza Rosji poza państwa carów i wystarczy powiedzieć, że ta skala tej migracji była no naprawdę duża i jeżeli w całej Kongresówce, która liczyła niespełna 2 000 0002 000 000 mieszkańców przybyło 60 000 takich migrantów ekonomicznych i tam oni zbudowali w dużej mierze późniejszy późniejszą przemysłową wielkość Warszawy bardzo wielu wiele osób przebywały z nim nic chociażby to poza goglami jest takie nazwisko Helen Belgowie to sławna wówczas rodzina, która miała na, która miała sieci sklepów z nabiałem no, a nazwiska Sandberg znamy chociażby z Dywizjonu 303 bo, a jeden z pilotów tego Dywizjonu pochodzi właśnie rodziny polskiego pochodzenia niemieckiego, czyli właśnie z tych, a potentatów, a mlecznych i kiedy pierwszy z tej czekoladowe dynastii Wedlowie pojawia się w Warszawie to skup najpierw musiał przejść przez ten system mistrz mistrzowsko cechowy tak to nie jest tak, że może po prostu przyjechać i otworzyć trzeba zdobyć odpowiednie papiery tak jest to było bardzo na to bardzo mistrzowski system najpierw trzeba było długo się uczyć się później podróżować po różnych zakładach w Europie tak właśnie Karl Wedel ten pierwszy z rodziny robił podróżował uczył się w Londynie Paryżu Berlinie dopiero przybyły do Warszawy, kiedy przybył do Warszawy przybył do innego przypuszczalnie Niemcy są nazwiska, bo tabu Gruner na ulicy Daniłowiczowskiej wtedy tam było centrum Warszawy okolice Miodowej i okolice dzisiejszego Ministerstwa Zdrowia, a i najpierw Karl pracował u niego przez parę lat później, a otworzył na chwilę przypuszczalnie czysto czysto sezonowo interes, który sprzedawał piwo także można było nabyć Bielawskiego piwa to było z miejsc, gdzie dzisiaj główna księgarnia naukowa im Bolesława Prusa tam też Carl Wedel wówczas zamieszkał i po kilku miesiącach, a otwiera własną cukiernię na ulicy Miodowej dokładnie naprzeciwko dzisiejszej siedziby Ministerstwa Zdrowia, bo tam wówczas mieściła się siedziba rządu gubernialnego, czyli rządu rosyjskiego, a na część Kongresówki gubernie warszawską i zaczyna wówczas sprzedaż 2 asortyment jednocześnie to na obecną porę szczególnie polecane także to były np. karmelki na cierpienia piersiowe i różne tego typu słodycze, a na gardło, czyli można powiedzieć takie drogerie apteczne, dlatego że cukiernicy zaczynali trochę właśnie od tego jeden z cukierników wcześniej miał nawet ciasto do zębów chęć dążenia, czyli ciasto do czyszczenia zębów także aspekt prozdrowotny wtedy cukiernicy podkreślali jednocześnie zaczął myśleć o sprzedaży czekolad no właśnie, ale nawet na początku trudno znaleźć ślady czekolady w ogłoszeniach czy też ofercie tak jest czekolada była bardzo drogim produktem i dokładnie przedstawiam, a jak kształtowały się ceny tej czekolady w ogóle nie wiedzieć, że ta czekolada, którą znamy dzisiaj na to właśnie dopiero wówczas powstawała przez większość przez większość historii czekolada była wyłącznie w formie płynnej i a nie słodkiej, dlatego że wywodzą się z Ameryki Środkowej tam czekoladę piano, a na świat, czyli i dopiero o w Europie zaczęto dodawać do niej cukru o i na początku dziewiętnastego wieku tej czekolady w Warszawie dużo nie było, bo tylko czekolada pitna i w tych latach, kiedy kary przeprowadza się znać znać prawdy nad Wisłę czekolada zyskuje dopiero taką formę tabliczek na i po kilku latach, a kary, kiedy już osadził na rynku, bo na początku bardzo dużo produktów różnych proponował warszawiakom, chcąc też poznać gusta na środek produkty były między nimi pączki to było specjalne rodzaje pączków pączki berliński ale kiedy już zakorzenił się na rynku tysiące 800 pięćdziesiątym czwartym roku, czyli zaledwie po 3 latach sprowadza z Paryża patentowania maszynę parową i zaczyna zarabiać mam czekolady parową, a tak dziwnie brzmi, ale to była ówczesna technologia kosmiczna dziś można by to porównać no właśnie z taką reklamę, gdyby sprzedaż czekolady kosmiczną nadchodziły technologie czekolada wytwarzana była siłą najnowocześniejszej wówczas maszyny, czyli maszyny parowej na jej stąd ta nazwa, czyli Wedel reklamował się nawet nawet tą technologią najnowszy to do tej technologii i do czekoladowego imperium Wedlów czy Wedla powróciły po informacjach Radia TOK FM dr Łukasz Karbala autor książki Wedlowie czekoladowe imperium opowiada tę historię informację o dziesiątej 20 wracamy po informacjach to wówczas za pan dr Łukasz Garbacz el jest autorem m.in. książki Wedlowie czekoladowe imperium ta książka ukazała się nakładem wydawnictwa czarne i w programie Owczarek dzisiaj o tym imperium rozmawiamy rozpoczęliśmy od Karla czy też Karola Wedla i ponieważ problem jest krótki książka długa to chyba bym proponuje taki przyspieszony kurs, bo wątków jest bardzo wiele interesujących, ale może zatrzymają się przy niektórych Karol Car był założycielem przedsiębiorcą, który przyjechał do Polski i na pierwszy zaczynał od sprzedaży piwa, a później słodycze wśród tych słodyczy nie pojawiła się także czekolada, która stała się no można powiedzieć głównym towarem, z którego Wedel już wtedy był znany, a no, ale musi też radzić sobie z konkurencją, gdyż na rynku panowała konkurencja, ale zmierza myślenie o połączeniu technologii, ale także świetna obsługa klienta kreatywna momentami reklamy sprawiły, że wkrótce stał się liderem stawki chyba warto opowiedzieć o jego synu i wnuku, którzy sprawili, że firma nie pan, że przetrwała do dzisiaj, ale przerwa przynajmniej do drugiej wojny światowej tak jest Karol bardzo szybko wyszedł już poza Warszawę, bo już tysiące 800 pięćdziesiątym dziewiątym roku były sklepy poza Warszawą w Kongresówce i w niektórych wschodnich gubernia imperium rosyjskiego, a no różnych kłopotach spowodowanych polityką, które w książce szczegółowo przedstawiam w 1800 sześćdziesiątym dziewiątym roku ukazuje się ogłoszenie z podpisem to czy wtedy to były częste branie podpis, a przyznające firma c Wedel, czyli Karl Emil walut w ten sposób Emil syn dwudziestokilkuletni syn karna wchodził chodził do firmy i węglowych wówczas bardzo na podkreślali to że, że czekolada, którą wytwarzają najnowszą technologią jest coraz tańsza jak rysowali też do biedniejszych mieli wówczas bardzo interesujący pomysł na zmiany obyczajów śniadaniowych warszawiaków można być Polaków, żeby zastąpić cienką rosyjską herbatkę suchą bułką, żeby zastąpić ją gorącą czekoladą, a z ze świeżym pieczywem i proponowali wówczas dostawy taniej czekolady do jednej z cukierni po cenie kawy bardzo intensywnie chcieli podbić policją rynek nawet mieli pomysł innego rodzaju, żeby studentom, którzy jak samych książek dziewiętnastowiecznych no mieli bardzo ubogie środki po tanim, a kości sprzedawać maszynki spirytusowe i był nawet przepis na robienie czekolady żydowskiej, który też w książce w książce podaje także wyobrazić sobie, gdyby to się udało do mielibyśmy takie zwyczaje francusko włoskie, jeżeli chodzi o śniadaniach i tak na słodko Emil Wedel wkrótce stał się sławnym producentem takiego zapomnianego napoju, który właśnie taka usiane zdobył za to pierwszy zdaje się złoty medal w roku 1900 na wystawie poza granicami był w Krakowie, a co było to kakao owsiana myślę, że dzisiaj słuchaczy bardzo się to spodobało tego, że do kakao u miał ulepszać skład krwi wzmacnia system nerwowy i specjalnie było zalecane np. nauczycielkom i innym osobom, które wskutek umysłowego fizycznego i nerwowego naprężenia nie znajduję lepszego napoju do śniadania kolacji, a tu była Mączka usiana prażona z dodatkiem odtłuszczonego kakao Wedel pustego sławny, a i w dwudziestoleciu ukazywał się nawet reklamy jedną z nich publikuje w postaci fotografii troskliwi rodzice, a dają swym dzieciom kakao siana Wedla przed szkołą tak, żeby się, żeby się wzmocniły tu nie chodziło o sam cukier tylko właśnie OKK w swojej książce oprócz, gdyby rozwojowi firmy, który możemy śledzić na kolejnych kartach poświęci poświęca pan sporo czasu sprawom pracowniczym warunkom pracy, ale także różnego rodzaju Penta pracowicie wyzwaniom, które później przechadzały się czy to bojkoty proponowane przez dzienniki ówczesne lewicowe czy też czy też różnego rodzaju wewnętrznym wyzwaniom tak jest, bo no, żeby pokazać historię trzeba pokazać całość nie można się skoncentrować na tych samych plusach chcę pokazać całość i tutaj kontekst był taki, że wówczas dziewiętnastym wieku na początku dwudziestego wieku warunki pracy pracowników fizycznych były zdecydowanie gorzej niż dzisiaj no i trudno nawet sobie to wyobrazić to u Wedlów te warunki były lepsze niż u konkurencji oni dbali o to, ale jednak ogólnie spędzać 12 godzinne mnie firmie, a łącznie z sobotami większością niedzieli, kiedy nadgodzin, bo było mniej bez urlopów bez emerytury, która wówczas jeszcze nawet socjalistą Annie niż siła to tu było trudne tak na zarobki też były zdecydowanie mniejsze pracowników fizycznych szczególnie kobiet niż pracowników umysłowych i no utkwił w mentalności bardzo głęboko także jeszcze w 1917 roku inny cukierników nie będę, a nazwał strajki 1500 piątego roku, których pracownicy chcieli ograniczyć czas pracy do godzinę 99, a uznał za próbę kradzieży majątku właściciela na to była taka mentalność tutaj, a ja pokazuje całość łącznie z tymi strajkami byłych dwudziestolecie łącznie z klubami bojkotu, a go w ten sposób możemy zauważyć jak dokonywał się postęp do było kilka elementów z takim najlepszym przykładem do tego jest sławny Węglowski byłoby tak no mamy taką legendę nie mieli, że Wedel był dobrym człowiekiem bo, a stworzył żłobek dla pracownic, owszem, był dobrym człowiekiem, ale tutaj trzeba wejść, a mówimy traci on najmłodszym Janie wielu musimy wejść całość też byłoby realizacją ustawowego obowiązku, czyli państwo państwo nakazało, żeby firmy prywatne, które zatrudniały przynajmniej 100 kobiet tworzyły żłobki powstała taka ustawa jest na socjalistę była była inicjatorką tej ustawy o rok 2004. i co się stało oczywiście firmy się temu opierały na to doprowadziło do paradoksu, że pierwsze żłobki pracownicze powstały w fabrykach państwowych, które produkowały papierosy wódkę, bo to były firmy państwowe było łatwiej to zrobić Wedel miał wówczas argument faktyczny Otóż fabryka już osiągnęła szczyt swoich możliwości rozbudowy mieści się czas kamienicy tej dzisiejszej kamicy na szpitalnej to często się centrum stolicy i po prostu nie można, bo rozbudowy oraz budować dróg wówczas będę przenosił się stopniowo na Kamionek na grunty, które kilkadziesiąt lat wcześniej jego ojciec kupił licytacji po ojcu Romana Dmowskiego to jest inny z wątków książki i wówczas zrobiło się miejsca żłobek i ten żłobek powstał, ale pierwsza próba się nie udało kobiety przeprowadziły powiedzieć, a po kilku dniach powiedział właścicielowi, że nie chcą tego żłobka no i a to się stało przyszła do Wedla entuzjastką Zofia Żochowska, która poprosiła go o kolejną próbę ma być również pracownicy mówią, że nie chcą tego żłobka, ale pan pozwoli spróbować pozwolił nam co się okazało myślę, że tutaj wszyscy szczególnie słuchaczki domyślają się, że po prostu te pracownice bały się tego, że kiedy właściciel zobaczy, że one wymagają dodatkowej troski przez to, że tutaj przyprowadzają dzieci to będą pierwsze kolejki do zwolnienia, a i trzeba było poza tym ustawowym obowiązkiem dobrą wolą właściciela realizacji tego obowiązku trzeba było odważnych kobiet, których Janowska wymieniam, bo uważam, że taki zapomniany osoby trzeba przyjąć, bo po prostu własny lęk przed utratą pracy przez zwyciężyły i pierwszą odważne kobiety przedstawiły swoje dzieci zaraz się okazało po kilku dniach, a że obok jest potrzebny wszyscy wszystkie kobiety zaczęły przeprowadzać swoje dzieci i tutaj ukazał się rada dobry nie w tym, że w ogóle żłobek powstał, bo to była realizacja obowiązku ustawowego tylko w tym, że kiedy zobaczył żłobek jest potrzebny wtedy wyszedł poza obowiązek ustawowy, tworząc nawet przedszkole i z tego żłobka narodziły się też inne inicjatywy socjalne lekarz dla pracowników Dante sta, a później nawet Letnisko, które wykroić Wedel Romy pan mieszka jednak rozłożenie podatku ta powrócimy powrócimy do tej fascynującej historii po informacjach Radia TOK FM informację o dziesiątej 40 państwa moim gościem dr Łukasz Garbacz autor książki Wedlowie czekoladowe imperium książka ukazała się nakładem wydawnictwa czarne, a my wracamy po informacjach wówczas jak blaski i cienie czekoladowego imperium Wedlów to fascynująca historia, którą znajdą państwo w książce Wedlowie czekoladowe imperium książka ukazała się nakładem wydawnictwa czarne autorem jest mój dzisiejszy gość dr Łukasz Garbacz i doszliśmy w tej opowieści do Jana Wedla postaci wie także fascynującej i myślę, że pewnie mogliśmy oni długo rozmawiać teraz warto się skoncentrować na tym okresie przed drugą wojnę światową na wybuch wojny właśnie okupacji powstaniu warszawskim tym co się stało po to jest no historia pewnie, która nadaje się doskonale na scenariusz filmowy pełen zwrotów akcji w no ale chyba bardziej europejskiego filmu niż amerykańskiego tam jednak happy endem bywają albo są mile widziane tutaj happy endu nie mamy tak zresztą byłby świetny serial pokazujący kasz historię historię Polski, a jak to się zmieniało jak to się stało, że tarcza, która miała zaledwie kilku członków w kilkutysięcznej fabryce przejęła nad nią władze i tak przyjęła też władze władze w Polsce, ale przedwojenne NATO myślę, że są bardzo ciekawe dla nas pokazują jak przedsiębiorca potrafił się uczyć jak potrafił wyjść poza własną mentalność rozmawialiśmy o sprawach socjalnych jak no, zwalczając związek zawodowy nie zachował się jak król Ludwik osiemnasty, który w, który niczego nie zapomniała niczego nie nauczył Wedel przyjął taki model można siedzieć japońskiej naszą chciałaby się chciał być patronem, a robotników przy tym, żeby związku zawodowego w fabryce nie było rozwija tutaj różne inicjatywy socjalne, a na, ale też powiedzieć o tym, że był był po prostu obywatele miejskim, bo już Emil podpisał się niejako przemysłowej tylko obywatele miejski co to znaczyło naturze Węglowej Stali się Polakami przez to, że byli szantażowani, a lokalnie w Warszawie czuli odpowiedzialni za wspólną przestrzeń to też jest niesamowite, że oni zobaczyli naj wyłącznie na to, że firma jest po to, by zarobić pieniądze potrafili się dzielić coś niesamowitego to już Karl Wedel był członkiem wasz Warszawskiego Towarzystwa dobroczynności później Emil, ale z żoną przeciwdziałając konsumpcjonizm mówi, o którym, a władze carskie chciały nastroje patriotyczne zdusić, a zamiast powiedzmy kwiatów prezentów na imieniny prosił przez ogłoszenia prasowe o to by by opłacać jako prezent dla jego żony czy dla niego ciasne ubogim uczniom w szkołach społecznych szkołach prywatnych czyli, czyli po prostu się wówczas całą pensję to była czy forma przeciwdziałania rusyfikacji tak i mnie Jan Wedel później wszedł w tę tradycję i też no też była jego tradycją chciał budować już plany konkretną budowę osiedla całego dla pracowników nie tylko fabryki to miał być osiedle z nie zagęszczone dając infrastrukturę dającą zieleń, a w firmie Wedlów była sekcja cyklistę sekcja cyklistów bardzo rzadko stronę można powiedzieć dzisiejszego punktu widzenia z punktu widzenia aktywistów miejskich to było spojrzenie na, a bardzo aktualne na innych sam bardzo długo nie miał samochodu chodził do firmy pierwsza albo jedzie tramwajem dopiero kiedy ktoś zwrócił uwagę, że to jego reputację jako przemysłowca jednego z największych przyjęto wówczas kupił samochód, ale najpierw był też samochód taki, który można było robić różne dostawy i był niesamowitym deweloperem, który nie myślał tylko o zarobku, bo zarabia też na kamienicach, ale myślę o tym, żeby te kamienice były piękne, żeby miasto wzbogacały, ale też, żeby nie zagarniają tej przestrzeni on potrafił własnego terenu np. w okolicach dzisiejszej ulicy Narbutta wykroić teren oddać miastu na ulicę właśnie na na ulice część ulicy Narbutta czy z tego terenu, a wykroić tereny zielone poza tym w kamienicy no tak jak dom Wedla na Puławskiej czy czy komiczna szpitalnych są po prostu dzieła sztuki także tutaj chodzi o pięknej chodzi o wzbogacanie wzbogacanie no i środowiska lokalnego to myślę, że to świetny przykład takiego patrolu patriotyzmu obywatelskiego w działaniu skierowanego na konkretnych ludzi po prostu też w czasie pierwszej wojny światowej Wedlowie oddali swoje kamienic bezdomnym no i niestety nadeszła wojna w i tutaj też warto pojęcia zasługach Diana dla wydobywania ludzi z aresztów z transportów z obozu ukrywania przechowywanie wspierania zarówno tego wysiłku wojennego przed samą wojną jaki, jaki powstania Warszawskiego kard no ale trzeba też powiedzieć o tym, że te starania byłyby niemożliwe, gdyby fabryka była zamknięta fabryka byłaby zamknięta wówczas, gdyby odmówiła produkcji na rzecz Niemców to trzeba jasno powiedzieć, że fabryka mogła działać z, sprzedając niemieckiemu wojsku czekolada była towarem strategicznym, a bardzo kaloryczna łatwa przechowywaniu także, gdyby Wedel odmówił to być może sam znalazłby się w więzieniu ono fabrykę ktoś przejął, bo przestała działać, a przez to, że mogła działać on też mógł pomagać oczywiście przychodzą do niego odwołują się do jego autentycznego niemieckiego pochodzenia, żeby podpisał na listę nie wiadomo czy walory Puszczy czy nawet czy nawet rajd ojców i on odmawiał, ale odmawiał bardzo inteligentny inteligentny sposób nie mówił jakoś tak filmowo rozsiała cienie nie podpisze on odwołał się bardzo inteligentnie do tych argumentów ekonomicznych mówił pracownicy od kilkudziesięciu lat znają jako Polaka a gdybym teraz już jestem Niemcem no już nie ufa gminie pracowaliby dla mnie tak wydajnie jak do tej pory i to też byłoby dla was gorszy no i ten argument tak handlowy podziału zresztą MII okupanci byli trochę też w, a w niewoli własnych stereotypów ma doktoraty nigdy nie są dobre wg stereotyp polskiego bałaganu Polnische Wirtschaft, a dzięki temu też fabryka mogła pomagać, bo fabryka pomagała resztki towarów na towary zaksięgowane jako resztki dając paczkach potrzebującym i to nie tylko własnym pracownikom, ale także rodziną oficerów więzionych w Niemczech czy czy mogę sierot Janusza Korczaka Niemcy po prostu zakwalifikowali, a z góry jakiś procent produkcja odpady tymczasem pracownicy lub byli przyzwyczajeni od zawsze do troski o jakość do tego, żeby nawet papierek rzucony na podłogę nie zmarnował i oni potrafili z tych pełnowartościowych towarów wykroić, a to co można było dać potrzebującym dziś nie mówiąc o tym, że wada zatrudnił Stefana Wiśniewskiego do pomocy do do wydobywania osób z więzień, gdyż szyi, kiedy mogłem ustaliłem nazwiska takich osób, a nokaut dla dobra dla Wedla pracował też też wesoły, którego znamy z kart z kart Kamieniena szaniec w no i cóż później przychodzi nowy system polityczny społeczny i ma zupełnie coś coś innego w planach dla firmy Wedla niż właściciel się spodziewał tak dyrektorem, a fabryki zostaje dawny magazynier, a i to jest autentyczny fakt sam sam medal przez powstanie warszawskie został odcięty od własnej firmy, która była po drugiej stronie form frontu ale kiedy tylko to stało się możliwe przedziera się pod pod fabrykę i stara się tam zatrudnić nie zależy mu najprawdopodobniej na tutaj na pieniądzach tylko na firmie, bo cały cały jego działanie listy, których zachowały świadczą o tym, że zależało na pracowników na pracownikach na jakości na jakość tej firmy, a władze po Polski ludowej zachowały się tak jak władze Niemiec wschodnich, które dawnych właścicieli zatrudniała ich dyrektorów Wedel zaczął pracować na swojej swoich fabryk swą w swojej firmie czy puszczania doradca też w tym samym czasie, kiedy wraca wraca do firmy bardzo wielu pracowników to być może było związane z jego powrotem, jakiej części w jakiejś mierze też z tym, że po prostu Francję przesuną firma swojemu zaczyna działać, ale po pewnym czasie wedle zostaje firmy brutalnie brutalnie usunięty, a jego kamienicę na Puławskiej zostają zabrane przez rządzącą partię na własne potrzeby jego domu w Konstancinie zostaje też zarekwirowany na potrzeby władzy on sam wg legendy został przygarnięty przez przez stróża no to było bardzo dramatyczne wydarzenia, ale ludzie cały czasy pamiętali, że ta firma jest po prostu Vettel, bo władza zmieniła nawet nazwana na, próbując zafałszować historię nadano imię 22lipca wprowadził do takich paradoksów, że w roku sześćdziesiątym przygotowano obchody, które rocznicy z 100100100, a struktury rocznicy zakładu Jan 22lipca aktor był taki paradoks SA ludzie pamiętali jak jest sąd żart, że święto bis drogą drugi 22lipca powinna nazywać świętymi dawnego Wedla, dlatego że po kilku latach, kiedy te czekolady dwudziestego drugi wcześniej sprzedawały zaczęto dodawać to właśnie to DF 1 jest pana książce znajdziemy także tajemnicę, że tak można powiedzieć ptasiego mleka czy też ptasiego mleczka i tajemnica pozostaje tajemnicą, ale tak to z tajemnicami jest myślę, że Czytelników czytelniczki bardzo zaciekawił zapomniane różne produkty których, który już dzisiaj nie ma, ale także to jak Wedel docierał do bardzo różnych miejscach w całej przedwojennej Polsce od Sanoka gdzie, gdzie był np. sklepie event hala do Bielska do Goldfingera, a i no to jest słodka historia, ale też gorzka, ale przez to można bardzo się bardzo dobrze zobaczyć jak wielokulturowa była tradycyjna Polska jak to było głęboko nie tylko w Warszawie, ale no w Przasnyszu w Bielsku czy w Baranowiczach wzrastająca historia Szanowni Państwo tak jak mówił na początku nie tylko rodziny Wedlów ale, ale także Warszawy i Polski na czy mam stały podział na tle zmian społecznych historycznych politycznych itd. itd. na świetna lektura, ale też bardzo mam wrażenie sporo pracy włożył pan dotarcie do różnych informacji no tak ja lubię ale trzeba by było się przygotować przez strony, a na dokumentu w archiwach przez kilkadziesiąt lat różnych gazet no ale w ten sposób można podróżować w czasie, bo o trochę to przypomina mam nadzieję, że udało się to w jaki sposób przybliżyć to jak ta ówczesna Polska wyglądała tak bardzo bardzo panu dziękuję za dzisiejszą rozmowę państwa moim gościem był pan dr Łukasz Garbacz autor m.in. książki Wedlowie czekoladowe imperium książka ukazała się nakładem wydawnictwa czarne informację już za kilka minut o godzinie jedenasty po informacjach wracamy do programu off czarek Zwiń «

Blaski i cienie czekoladowego imperium Wedlów

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 19:00

Najnowsze Podcasty

Czy Warszawa nie umie się starzeć?

Serial o tym, jak powstawał "Ojciec chrzestny". Czy warto oglądać "The Offer"?

"Jak płakać w miejscach publicznych" Emilii Dłużewskiej

"Wędrówka tusz" - jakie jest miejsce zwierząt we współczesnym świecie?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL