Dezinformacja a napaść Rosji na Ukrainę

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry państwu witamy w audycji Homo science przy mikrofonie Aleksandra Stanisławska Piotr Stanisławski Crazy nauka PL i witamy państwa serdecznie wydaniu specjalnym audycji Homo science poświęconym dezinformacji, zwłaszcza tej związanej z napaścią Rosji na Ukrainę, ale też dezinformacji, którą wcześniej mieliśmy do czynienia, która była wymierzona w naukę i tym razem nie mamy w żadnego gościa z nami to co będziemy mówili oparty jest oczywiście na naszych Rozwiń » wieloletnich doświadczeniach w tej kwestii, ale przede wszystkim na konkretnych wiarygodnych źródłach nie będziemy ich tu siłą rzeczy wymieniali po kolei, ale jeżeli chcą państwo zobaczyć zajrzeć upewnić się to zapraszamy na naszą stronę Crazy nauka PL tam na samej górze zobaczą państwo napisany przez Olę tekst pt. wojna na Ukrainie i antyszczepionkowcy co mają wspólnego, dlaczego Polacy są podatni na dezinformację, dlaczego łączymy tematykę narracji anty ukraińskiej z tematyką narracji anty naukowiec Otóż mają one wspólny mianownik mianowicie pochodzą z 1 źródła, czyli od trolli prokremlowskich, którzy od lat to obserwujemy i to jest dobrze udokumentowane przez różne raporty służb specjalnych, ale też raporty sporządzane przez naukowców przez badania naukowe oni od lat zajmują się szerzeniem fałszywych informacji m.in. w tematyce szczepień pandemii covid 19 sieci 52 czy energetyki jądrowej i tu się państwo należy pewne wyjaśnienie, bo to hasło trolle kremlowscy prokremlowskie trolle brzmi trochę śmiesznie trochę głupio trolle to takie bajkowe trolle albo trolle internetowe oczywiście ten drugi wątek jest tu bardziej i związany z tym tematem kim są ci ludzie jak oni działają no to znowu jest kwestia wiedzy zdobytej przez już wiele wywiadów, bo tym się również wywiady zajmują przez obserwację śledzenie tropienie tego wszystkiego to są ludzie, którzy są zatrudniani przez firmy te firmy sprawiają wrażenie i może być nieszkodliwy firm zajmujących się jakimś tam internetowymi sprawami tymczasem rolą tych ludzi to są zwykle nie są jacyś Super agenci to są ludzie, którzy przechodzą stosunkowo krótkie przeszkoleni mają bardzo precyzyjne zlecenia ich rolą jest utworzenie wielu kont głównie w mediach społecznościowych hodowanie tych kąt można powiedzieć, dlatego że oczywiście sami są konta, które powstają ad Hok na potrzebę 1 rzeczy, ale najczęściej są to konta, które mają już wiele lat udokumentowaną historię, które często sprawiał wrażenie normalnych działających w dni w internecie osób tymczasem tych kont są setki tysiące one są utrzymywane właśnie przez tych ludzi działających na zlecenie Kremla i wykorzystywane do bardzo różnych celów, o czym właśnie za chwileczkę będziemy mówili te działania są zorganizowane dlatego możemy mówić o akcji dezinformacyjnej, która ma na celu przekazanie narracji, która jest zgodna z tym co myśli zleceniodawca, czyli kremy i która ma na celu narzucenie innym takiego sposobu patrzenia na świat zarówno w zakresie nauki, jaki właśnie polityki w tym konkretnym wypadku polityki wobec Rosji wobec Ukrainy i te związki Kremla z tematyką anty naukową zostały dostrzeżone już w 2018 roku, kiedy to naukowcy z 3 amerykańskich uniwersytetów przeprowadzili takie śledztwo w sprawie tego co działo się przy okazji kampanii prezydenckiej w stanach Zjednoczonych w 2016 roku i wykryli, że w tym okresie w okresie kampanii bardzo aktywnie wypowiadały się konta właśnie trolli rosyjskich zarówno po stronie zwolenników szczepień jak i po stronie przeciwników szczepień chodziło o to, żeby po pierwsze, właśnie siać dezinformację po drugie, żeby polaryzować Amerykanów tuż przed wyborami, żeby ich skłócić i mem w Europie Unii Europejskiej istnieje specjalna komórka poświęcona temu, żeby śledzić rosyjską dezinformację na terenie właśnie państw unijnych taką orkę nosi nazwę i East strat com ta kwota i na bieżąco monitoruje to co Rosjanie robią właśnie w zakresie dezinformacji związanej z Unią i tam można znaleźć taki raport stworzy sporządzone w 2020 roku, który wyraźnie pokazuje, że w kwietniu 2020 roku z kont powiązanych z Kremlem nastąpił wysyp informacji, które starały się powiązać pandemię covid 19 z teoriami spiskowymi i narracją antyszczepionkową podkreślam to słowo dlatego, że to będzie teraz istotne co powiem, ponieważ w obecnej sytuacji odnotowano oczywiście co naturalne wzmożony wzmożoną akcję informacyjną i dezinformacyjne związaną właśnie z napaścią Rosji na Ukrainę i to wszyscy widzimy gołym okiem natomiast tutaj warto zwrócić uwagę na pewną liczbę Otóż wg danych Instytutu badania internetu mediów społecznościowych, a przy przeważnie zajmuje się polskojęzycznym internetem Instytut aż 90% kont w mediach społecznościowych, które w tuż przed inwazją rosyjską zajmowały się promowaniem Rosji w w tej narracji w sporze z Ukrainą wypowiadały się pro rosyjsko to te, a 90% z tych kąt to okazało się być kontami, które wcześniej powiązano z narracją antyszczepionkową, czyli jawnie wypowiadały się przeciw szczepieniom lub też sugerowały różne rzeczy, podważając wiarygodność szczepień tu chcę zwrócić uwagę na pewno kwestia, która dla wielu osób jak się zorientowaliśmy nie jest zupełnie zrozumiała nie jest także, jeżeli ktoś nie chce się szczepić w ogóle jest nawet jawnym przeciwnikiem szczepień to znaczy, że jest prokremlowskich pro Putinowi to działa w drugą stronę to było także te konta, które teraz są prorosyjskie wcześniej zajmowały się dystrybucją tych informacji antyszczepionkowych, czyli tak naprawdę prowadzi nas to prosty sposób właśnie do tych trolli do tych firm, które działają na zlecenie już tak, wyjaśniając pełniły prosto po prostu to są konta, które wcześniej miał zlecenie takie, żeby szerzyć informacje antyszczepionkowe, a ponieważ teraz jest inne zapotrzebowanie i kwestia szczepień poszła na zupełnie dalszy plan to w tej chwili te konta po prostu realizują nowe zlecenie pewnie jakiś czas będą realizowały kolejne zlecenia to jest bardzo bezpośrednie wskazanie na to, że skoro wiele kąt nagle przestawia się w ten sposób, że taką dano po prostu nie są to konta prowadzone przez jakiś niezależnych od siebie ludzi, którzy majątków tak ideologów są to konta no działający po prostu na zlecenie techniczne można powiedzieć i podobną sytuację właśnie przestawiania się kąt antyszczepionkowych na narrację prorosyjską Sejm z zaobserwowano również np. w Czechach, gdzie grupa prorosyjskich aktywistów ujawniła tam, gdzie wcześniej promowała swoją narrację przeciw szczepieniom i obostrzeniom w czasach covid-19 także mamy tutaj te związki bardzo wyraźnie dostrzegalne i NATO trzeba przede wszystkim uważać i teraz ważna sprawa, jeżeli trafiają państwo gdzieś w internecie na mediach społecznościowych, zwłaszcza na konta, które prowadzą taką narrację prorosyjską może być bardzo różne zaraz o tym powiemy i nie są to konta państwa dobrych znajomych, którzy akurat mają takie poglądy najlepiej nie dyskutować najlepiej te konta zgłaszać do danej Platformy blokować nie prowadzić dyskusji dlatego, że jakby nie wygramy tak nikogo nie przekonamy tylko możemy sobie zaszkodzić to się mówi nie karmić Trolla, bo takiemu celowi był wyłącznie naszym zainteresowaniu zależy i my, komentując pod takim postęp czy wpisem po prostu zwiększamy zasięg królowi jak chce być jeszcze 1 bardzo ważnej rzeczy mianowicie jest coś takiego to nie jest akurat często związane bezpośrednio z działaniem trolli raczej pośrednio wiele osób robi wiele rzeczy w dobrej wierze, czyli np. pojawiają się jakieś informacje dotyczące okej to był przypadek z początku pandemii, ale bardzo dobrze obrazuje też ten mechanizm informacje dotyczące tego, że rzekomo Warszawa miała być zablokowane na początku pandemii po to, żeby ludzie się tam nie przemieszczali między dzielnicami miało nie być możliwości przemieszczania się nie wiemy, jakie jest pierwotne źródło takiej informacji to może być informacja, która pochodzi właśnie takich kont prorosyjskich, które po prostu starają się zdestabilizować sytuację, ale to co się dzieje później to jest to ludzie podają sobie tę informację w dobrej wierze chcą pomóc znajomi chcą ostrzec znajomych, więc tu to rozpowszechnianie dalej nie zachodzi na zasadzie i mam złe zamiary zaciera ręce i wspieram Putina wręcz odwrotnie te informacje są skonstruowane tak, żeby ludzie je udostępniali dobrej wierze i żeby w ten sposób zdestabilizować sytuację i właśnie coś takiego dzieje się również teraz, bo informacje dotyczące rzekomego braku pieniędzy w bankomatach lub też informacje dotyczące tego że, jakoby banki miały blokować wypłaty lub tego, że ma zabraknąć paliwa to są informacje, które z 1 strony bardzo możliwe, że pochodzą właśnie takich kont prokremlowskich, ale to staje się w jakim stopniu również samo spełniającą przepowiednią dlatego, że jeżeli uda się wzbudzić panikę to są kolejki na stacjach to ceny rosną, bo właściciele niektórych stacji pozwalają sobie na takie akcje i również bankomatach zaczyna brakować pieniędzy musimy zwrócić uwagę na to, że nie wszystko co robimy w dobrej wierze jest faktycznie dobrych i tutaj wrócimy na chwilę już do narracji stricte poświęconej wojnie trzeba zaznaczyć to, że trolle prorosyjscy nie mówią o w mediach społecznościowych jesteśmy rolami prezes, a prorosyjskimi Rosja jest fantastyczna Ukraina jest zła nie to jest bardziej wyrafinowane, więc możemy się spotkać z takimi hasłami, które no w pewnym grupom społecznym nawet nam czasami gdzieś tam po części one się po prostu podobają będą trochę atrakcyjne będą wpisywały w we wcześniejsze narrację i tutaj Stowarzyszenie demagog, które prowadzi serwis fakt check-in Gove, czyli po prostu na bieżąco weryfikuje informacje wymienia najważniejsze tematy tej narracji prokremlowskiej w kontekście napaści Rosji Ukrainy i takie przykłady jak wojna z Ukrainą to wymysł mediów to jest sprawdzona na raz jeszcze mamy to z pandemii covid 19, która też do tej pory jest uznawana przez wiele osób za wymysł mediów narracja NATO chce wojny z Rosją i to w wielu różnych wydaniach ten ten to hasło funkcjonuje oraz hasło, kiedy Ukraińcy uciekają Polacy będą musieli umierać za Kijów, czyli w domyśle jako żołnierze NATO, którzy zostaną wysłani po to, żeby bronić Ukrainy no i jeszcze jest mega obrzydliwe hasło rewizjonistyczne, kiedy Rosja najeżdża Ukrainę może nie należy przeszkadzać tylko odebrać przy okazji Ukrainie nasz tutaj duży cudzysłów stawiam Lwów to jest tak ohydne, że trudno komentować jeszcze dodam od siebie wątek, który również się pojawia, który przemawia do szczególnej grupy, ale jest również dynamiczny jest odwołanie się do jakiejś formy pan Lewis mu do tego, że Ross bliską nam do Rosjan, że to nasi bracia i oczywiście strasznie pokrętne, bo tak samo Słowianami są Ukraińcy, ale to to idzie tu tusze włącza również narracja historyczna o tym, że tam powstania Chmielnickiego, że Ukraińcy nam szkodzą oczywiście pojawia się wątek Wołynia to są rzeczy, które są ewidentnie w 100% promowany przez rosyjskich trolli, jeżeli oni dobrze trafią, a potrafią dobrze trafić z taką narracją to racja jest podejmowana przez już osobną w pełni można dziś Polski, które i uznają to za coś co im odpowiada i dalej rozpowszechniana jest ten najgroźniejszy moment, kiedy ta racja wychodzi od z rąk rosyjskich i trafia w ręce polskiego zdali podawano tutaj też trzeba zwrócić uwagę na hasło, że Ukraina się nie broni i nie stawiał oporu Rosji to też jest prokremlowska dezinformacja i jej element jeszcze raz podkreślić, że trafią państwo takie wątki nie dyskutujmy nie przekonamy tych ludzi, bo oni po prostu pracują oni są w pracy oni im płacą za to, żeby takie informacje rozpowszechnia, ale w drugiej części audycji, na którą zapraszamy po informacjach Radia TOK FM opowiemy państwu o wynikach najnowszego raportu, który został stworzony na podstawie badania opinii społecznej, który to raport dotyczy dezinformacji ma tytuł dezinformacja oczami Polaków i miałam tutaj okazję komentować wyniki tego raportu one są te moje komentarze również dostępne w ramach tej publikacji zapraszamy państwa na drugą część naszej audycji jeszcze przypominam, że na stronie Crazy nauka PL znajdą państwo tekst poświęcony właśnie tematowi dezinformacji tam są źródła tam są te informacje tam są dane w każdej chwili można zajrzeć polecamy i zapraszamy po informacjach Radia TOK FM witamy państwa ponownie druga część audycji Homo science Aleksandra Stanisławska Piotr Stanisławski Crazy nauka PL witamy państwa w drugiej części wydania specjalnego audycji Homo science poświęconego dezinformacji, zwłaszcza tej związanej z napaścią Rosji na Ukrainę oraz dezinformacji anty naukowej i to się ze sobą jedną z2 łączy, o czym mówiliśmy w poprzedniej części naszej audycji państwo odsyłam cały czas do naszej strony Crazy nauka PL tam na samej górze znajdą państwo tekst wojna na Ukrainie i antyszczepionkowcy co mają wspólnego, dlaczego Polacy są podatni na dezinformację mówi o tym, dlatego że tam znajdą państwo źródła, na które się tutaj w trakcie audycji powołujemy dużo danych dużo informacji i istotna sprawa łączymy narrację prokremlowska com w kontekście wojny na Ukrainie z narracją naukową, bo po pierwsze, prowadzona przez te same grupy trolli rosyjskich o tym powiedzieć w poprzedniej części audycji, a po drugie, rządzi się tymi samymi mechanizmami i tu chcemy państwu za chwilę powiedzieć w jaki sposób tego unikać, ale przedtem chciałabym przedstawić wyniki raportu przez sporządzonego na podstawie badań opinii publicznej autorem tego raportu jest Fundacja Digital Poland miał okazję komentować i moje komentarze są dostępne w obrębie tej publikacji raport nosi tytuł dezinformacja oczami Polek Polaków na tutaj bardzo niepokojące dane z tego raportu płyną, bo wynika z niego, że aż 81% Polaków spotkało się z dezinformacją 82% swej sami ja oczywiście zaryzykowałbym tutaj opinię taką, że 100% Polaków spotkało z dezinformacją efekt sami tylko, że to blisko 20% tym po prostu nie wie tego nie zauważyło, które tematy są najbardziej podatne na dezinformację na pierwszym miejscu znalazł się klimat energetyka i 52% ankietowanych zdecydowanie zgodziło się z przynajmniej 1 badaną fałszywą informacją w ramach tego obszaru na drugim miejscu zdrowie tutaj 44% oraz polityka 22% respondentów uznało, że efekt już to prawda tak uwierzyło w przekazywane informacje obecnie, gdyby te badania były robione już po inwazji rosyjskiej na Ukrainę no to polityka zapewne wysunęła się na pierwszy plan, bo też energia rosyjskich trolli jest przekierowana właśnie w narrację pro rosyjską i anty ukraińską naj tutaj bardzo istotna sprawa w ramach tego raportu niepokojącym wnioskiem jest to, że najbardziej podatną grupą na efekt newsy i dezinformację jest grupa najmłodsza wiekowo w wieku od 18 do 34 lat i tutaj aż 42% osób z tej grupy wierzy, że pandemia covid 19 została wcześniej zaplanowana w porównaniu do grupy 55 plus wiekowej to w tej grupie jest 19% osób, które tak uważają 20% młodych sądzi, że szczepionki powodują autyzm w grupie 55+6% 13 młodych wierzy w spisek klimatyczny oraz brak związku pomiędzy używaniem źródeł energii odnawialnej i ograniczeniem emisji dwutlenku węgla no to to jest świadczyła po prostu jakichś mocnych brakach w edukacji, ale tutaj nie nie mówimy tego po to, żeby jak grzmieć i ubolewać nad stanem umysłu młodej części pokolenia tylko jakby żeby spróbować poradzić sobie z tą sytuacją no i tu ważna jest sprawa jeszcze taka, że w tej najmłodszej grupie osób jest najmniej tych, które zetknęły się z określeniem dezinformacja jest 79% osób, a w grupie 55+92% i najmniej tych w tej najmłodszej grupie osób jest tych, które ufają nauce naukowcom to jest po prostu bardzo smutne i o czym to może świadczyć je tutaj pokusiła się wniosek taki, że po prostu osoby starsze 55 plus pamiętające dezinformacji propagandy peerelowską one po prostu trochę zaszczepiły się przeciwko zaszczepiły się przeciwko tego typu narracją płynącym z mediów jest też kwestia bardziej odporne po prostu kwestia tego zdania, że w szkoły jeszcze się nie nauczyły jak na ten temat uczyć, a z kolei ekspozycja na media społecznościowe jest w tej grupie ogromna także to jest niewątpliwie kwestia sensownej edukacji przejdźmy może do tego jak tej dezinformacji nie ulegać im to jest bardzo złożony temat pierwsza zasadnicza sprawa wydaje się najważniejsze taka że, zanim coś udostępnimy dalej zastanówmy się, dlaczego właściwie chcemy to zrobić i jeżeli wygrywają tu emocje strach troska czy nawet satysfakcja to jest moment, żeby zrobić sobie przerwę i na chwilę pójść zrobić sobie herbatę zastanowić się czy to jest dobry pan zły puszczać dalej, dlaczego dlatego, że fałszywe informacje dezinformacja konstruowane są tak, żeby w naszym mózgu omijały ten obszar racjonalnego myślenia i od razu uderzały emocje tak jest np. z ostrzeżeniami, kiedy dostajemy informację o tym, że być może banki miałyby zablokować wypłaty ograniczyć wypłaty nie tam nie ma słowa być może banki za ograniczą mówiła być może, żeby to jako rozwodnik, ale tak wiem, że to jest nieprawda taka informacja się pojawia banki mogą ograniczyć wypłaty w tym momencie co się dzieje zaczynamy się bać zaczynamy się bać naszą przyszłością nasze pieniądze nasze oszczędności jeśli mamy i chcemy po pierwsze, pędzić do bankomatu wypłacić jak najwięcej się da po drugie, ostrzec naszych bliskich po trzecie ostrzec innych znajomych gdzieś w internecie, czyli ominęliśmy racjonalne myślenie i od razu uderzamy do emocji, więc dlatego, jeżeli widzimy coś co budzi nas wielkie emocje wydaje nam się strasznie fajne ciekawe, bo strasznie niebezpieczne natychmiast trzeba puścić dalej to jest poważny sygnał, że być może trafiliśmy na specjalnie spreparowaną fałszywą informację o tym trzeba pamiętać kolejna sprawa to są serwis fakty Kingowi i tutaj trzeba podkreślić, że niezwykle mała grupa osób w tym badaniu, którym opowiadam w tej części audycji przyznała się do tego, że takich serwisów korzysta było 5% 12% mówi, że zajrzało w celu weryfikacji, jakiego jakiż jakiegoś doniesienia serwisu fakt czy księgowe są prowadzone przez specjalistów, którzy po prostu znają się bardzo dobrze na weryfikacji informacji oni robią profesjonalnie oni torbę za nas, więc jeżeli mamy wątpliwości to wystarczy, że zajrzymy na stronę demagog Chrapka PL demagog kropkę org kropkę PL albo na stronę Faith News kropkę po to, są bardzo dobry serwis teraz także z aktywnością polecamy z pewnością nie polecamy i tam zapewne nasze wątpliwości zostaną rozwiane jeszcze to jest problem te serwisy mają swój czas reakcji, czyli coś się pojawia nagle zaczyna błyskawicznie rozchodzić to oni potrzebują czasami godziny kilku godzin na zweryfikowanie tego napisanie takiego tekstu, więc znowu czasami wyhamuje, bo nasze szybkie udostępnienie informacji zrobi więcej złego niż dobrego warto też wykorzystać taką bardzo prostą metodę, jaką jest wpisanie danego hasła no powiedzmy, że okresu pandemicznego maseczki wywołują grzybicę płuc taki efekt News poszedł w eter no wystarczy przy takim haśle wpisać Faith i od razu nam w wynikach wyszukiwania wyskoczą te artykuły, które są poświęcone weryfikacji takiej informacji to jest najprostsze jeszcze raz przybyły przypomnę to, o czym już mówiłem w pierwszej części audycji jest taka grupa tak wolnych pozytywnych swej newsów, które tym chętniej udostępniamy i np. na samym początku pierwszego dnia wojny pojawiła się pojawiło się zdjęcie rzekomo przedstawiające zestrzelony przez ukraińskie siły rosyjski Myśliwiec Mig 29 bardzo szybko okazało się, że to nie jest prawdziwe zdjęcie znaczy zdjęcie prawdziwe, ale wydarzenia miały miejsce wiele lat temu jest zdjęcie z wypadku na pokazach lotniczych nikt tam zginął w wygląda dramatycznie ludzie chętnie udostępniają, bo to jest takie pozytywne Ukraina walczy jest dobrze to jest bardzo niebezpieczny kierunek myślenia, dlatego że w ten sposób rozwadnia prócz informacji dajemy narzędzie broń właśnie przeciwnikom, którzy mogą powiedzieć patrzcie oni kłamią nawet tak prostych sprawach jak zwykłe zdjęcie, więc pewnie w tych poważnych jeszcze bardziej kłamią, nawet jeżeli to jest coś pozytywnego wydaje nam się, że nie zaszkodzi nikomu, udostępniając do, udostępniając dalej nie rób tak i istotna sprawa na koniec po prostu za każdym razem, kiedy widzimy coś tak atrakcyjnego aż prosi o natychmiastowe udostępnienie to właśnie to powinno wzbudzić nasze podejrzenia i właśnie takie informacje nie powinniśmy od razu puszczać dalej do znajomych przyjaciół tylko ją sprawdzić najlepiej w serwisie fakt check-in Gove i w tej chwili państwa zostawiamy z tą myślą proszę być czujnym proszę się rozglądać się, bo to się dzieje tu i teraz wokół nas właśnie szerzy się niebezpieczna dla nas dla Ukrainy dezinformacja i polecamy państwu jeszcze raz tekst na naszej stronie Crazy nauka PL wojna na Ukrainie i antyszczepionkowcy co mają wspólnego i dlaczego Polacy są podatni na dezinformację tam podsumowanie tego, o czym mówiliśmy jak również wiele źródeł dziękujemy państwu bardzo dziękujemy za uwagę i dziękujemy za wysłuchanie tego wydania specjalnego audycji Homo science zapraszamy na naszą audycję to dzień tak jak mówiłem na naszą stronę Crazy nauka PL teraz czas na informacje Radia TOK FM Zwiń «

Dezinformacja a napaść Rosji na Ukrainę

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: HOMO SCIENCE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 10:00

Najnowsze Podcasty

Książki. Magazyn do słuchania: Renata Lis o "Moja ukochana i ja"

Kalifornia Czesława Miłosza

"Coraz częściej troszczymy się o lokalne podwórko". Czy samorządy będą potrafiły to wykorzystać?

Ukraina - co dzieje się w środku kraju ogarniętego wojną? [sytuacja społeczeństwa]

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL