dzień dobry tusz piecze wydawczyni podcastów gazety wyborczej w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę nie zaprezentujemy w tym tygodniu klasycznej Formuły naszego podcastu mistrzowie słowa zapraszamy jednak do wysłuchania ukraińskiej mistrzyni słowa i pióra Oksany Zabużko i jej eseju pochodzącego z książki planeta piołun, której premiera miała miejsce dzień przed rozpoczęciem wojny to tekst, w którym wybitna autorka Pisza, że zwycięstwo należy do tych, którzy lepiej
Rozwiń »
opowiedzą historię Solidarni z Ukrainą Ukraińcami i Ukrainkami wierzymy w ich niezależną historię samodzielną kulturę i odrębną tożsamość Ukraina własnym głosem wciągu ostatnich kilku miesięcy Ukraina i nieznane Zachodowi naród znalazły się w centrum uwagi całego świata większość jak sądzę zgodzi się, że nie wie o nim nic albo prawie nic nie trzeba nic się za taką ignorancję są ku temu poważne powody ci, którzy z niewoli Ukrainę zadbali o to, aby pozostała nieznana, a nawet zaprzeczali samemu jej istnieniu trudno wyobrazić sobie większą niesprawiedliwość niż takie poniżenie nacji, która wg dawnych praw należy europejskiej rodziny narodów, ale teraz niekontrolowane wydarzenia wyprowadziły Ukrainy na arenę międzynarodową to nie jest cytat z dzisiejszych mediów słowa wypowiedziano 75 lat temu ich autor brytyjski dziennikarz lans rad auta, który w latach trzydziestych, kiedy nad Europą gęstniał smok totalitaryzmu starał się otworzyć oczy brytyjskiej publiczności na decydującą rolę tzw. kwestii ukraińskiej nadciągających i w jego przenikliwe ocenie nieodwracalnych skutkach bitwach wschodnią Europę i chociaż autorowi udało się nawet wystąpić ze specjalną odezwę na ten temat w izbie gmin nie został usłyszany zachód puścił mimo uszu jego ukraiński wykład i na długie dziesięciolecia wykreślił Ukrainy z pola widzenia nawet pojawienie się ukraińskiego państwa na mapie politycznej w 1991 roku nie przysłużyło się bliższym Poznaniu na ukraińskie Story europejskiej narracji po prostu nie było miejsca tak długo jak nie zrewidowane pozostawało Story radzieckie des sowieccy tory wedle tytułu słynnego filmu Edwin SA sznurek go Kubot z historią polega jednak na tym, że wagarowicze, które nie przez swoich pory lekcji wcześniej czy później nieuchronnie wraca do tej samej klasy, aby ponownie zaliczać oblany egzamin i właśnie to obecnie przeżywamy ze wszystkimi naszymi nie odrobią tymi lekcjami dwudziestego wieku naszą kompletną niezdolnością do rozpoznania w materiale reportaży z problematycznych regionów, których liczba notabene ciągle wzrasta odradzania się, a nawet częściej bezpośredniej kontynuacji tych samych historycznych scenariuszy, który przez kilka pokoleń zatarły się w naszej pamięci kulturowej stoimy przed nimi ślepi głusi niezdolni pojąć co tu się do cholery dzieje pisarza zawsze kusi zabawa historię alternatywną przerabianie wyobraźni minionych wydarzeń w trybie przypuszczającym, gdyby nie wydarzyło się to tamta przez lata moim własnym natrętnie powracający pomysł muszę przyznać dość masę historycznych było wyobrażenie sobie świata, w którym ukraińska Republika ludowa nie uległaby bolszewickiej nawale i Ukrainie udałoby się tak jak w Polsce Finlandii obronić swoją państwową niepodległość i tożsamość kulturową, a nie rozumie się w europejskiej świadomości jak zatopiona Atlantyda jedno można powiedzieć na pewno świat byłby wtedy inny i zupełnie prawdopodobne, że lepszy, bo zagubiony kraj to wszak rzecz poważniejsza niż Motyl brak dobrego niezliczone ubytki, które żyją we współczesnej europejskiej świadomości tam, gdzie powinny w niej być ukraińskie komórki czynią ją w moich oczach podobną do rezonansu magnetycznego osoby chorej na miażdżycę ryzyko udaru jest niebezpiecznie wysokie problem w tym że, aby zauważyć te puste miejsca na zdjęciu trzeba być Ukraińcem, a Ukraińcy niespecjalnie potrafi mówić o sobie przez całe dziesięciolecia, żeby przeżyć musieliśmy się uczyć nie tyle mówienia, o ile milczenia 100 lat naszej samotności naszego kulturowego istnienia w oczach zewnętrznego świata odbiło się na moim pokoleniu pisarze nieodżałowany stratą nawet kiedy pojawiamy się teraz na arenie międzynarodowej jesteśmy skazani w najlepszym przypadku nabycia na wpół tylko zrozumiałymi jak jąkała z wadą wymowy, ponieważ kontekst kulturowy, do którego należymy dla nie ukraińskiej publiczności nadal pozostaje niewidzialny, kiedy w ankiecie dla autorów Amazon prosi mnie o wymienienie pisarzy utworów którymi się zachwycam i które uważam za swoich poprzedników decyduje się ograniczyć do Roberta Musila człowiek bez właściwości Lauren SA Mirella kwartet aleksandryjski Wasilija Grossmana życie los, ale nie mogę wskazać Ireny Wilde 19081982 z jej tetralogii siostry Rybczyńskiego pierwszej, od której uczyłam się malować historyczne płótno przez pryzmat kobiecego doświadczenia moich ukraińskich literackich matek nie ma międzynarodowych informatora i bez sensu byłoby starać się wyjaśniać jedno nieznane za pomocą drugiego, a potem czytając pełną zachwytów recenzje amerykańskiego krytyka o muzeum porzuconych sekretów mimo woli wzdraga się na, trafiając na takie wydawać by się mogło komplementy dawno nie czytałem takiej mistrzowskiej wstrząsającej historii jest to tym dziwniejsze, że najlepiej zwala mi sądzić moje słabe rozeznanie wszystko to wyrosło w pustej przestrzeni i w takich momentach można odnieść wrażenie, jakby mówiło się do uśmiechniętych widzów przez szklaną ścianę, a teraz po naszej stronie ściany wkraczają rosyjskie wojska, żeby na oczy całego świata nas zabijać tak samo jak robili to 100 lat temu świat oszołomieni spogląda, gubiąc się w domysłach może mimo wszystko jest tam jakaś racja choćby częściowa dla usprawiedliwienia takich poczynań w końcu rosyjskie właściwie radzieckie Story jest wszystkim znane i opiera się na pełnym wyborze rozpoznawalnych obrazów memów podczas gdy po stronie ukraińskiej nie ma absolutnie nic w tym rodzaju, a zwycięstwo zawsze należy do tego, kto opowie lepszą historię wszystko jedno prawdziwą czy zmyśloną tak to powoli uświadamiamy sobie, że dla wolnego narodu strategią przetrwania nie jest milczenie, lecz mówienie dziś ukraińska literatura łamie sobie głowę jak ubrać słowa najbardziej palące ludzkie doświadczenie na ziemi rzeczywistość wojny i wychodzi na to, że w tej naszej walce nasza kiedyś zatopiona w krwi stuletnia Atlantyda znowu wyłania się przed nami z całym swoim nieznośnym tragicznym pięknem ze swoimi proroka ami męczennikami poległymi geniuszami zapomnianymi bohaterami, nadając drugi wymiar zbliżeniu współczesnej historii, które w przyspieszonym tempie migają przed oczyma i wymaga nowych przedstawień i nowych przemyśleń wygląda na to że, przywracając sobie tożsamość w wojnie o niepodległość Ukraińcy nareszcie po raz pierwszy zobaczyli jak wiele mają światu do opowiedzenia jeśli tylko tym razem świat posłucha przełożyła Joanna Majewska dziękujemy za wysłuchanie tekstu Ukrainę własnym głosem pochodzącego ze zbioru esejów planeta pion, który ukazał się nakładem wydawnictwa Agora 23lutego 2022 roku sława Ukrainie
Zwiń «