Kultura i sztuka w czasach wojny

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska dzisiaj gośćmi godzinę kultury są prof. Małgorzata Omilanowska Kiliański z Instytutu historii sztuki Uniwersytetu gdańskiego była minister kultury i dr Piotr Rypson historyk sztuki krytyk kurator witam serdecznie dobry wieczór dobry wieczór będziemy rozmawiać o tym czy kultura sztuka staje się zakładniczką wojny, a także o tym gdzie dziś jest miejsce artystów co oznacza także, jakie może przynieść konsekwencje Rozwiń » bojkot rosyjskiej kultury czas wojny to jest czas straszny gdzie, gdzie państwa zdaniem jest w tym strasznym czasie miejsce na sztukę kulturę może zaczniemy od tego, że trzeba sobie uświadomić zagrożenia, jakie płyną z wojny bezpośrednio dotyczące zasobów dziedzictwa i bo to jest im i warto jak rozszerzyć to pojęcie zasobów dziedzictwa na kulturę materialną i niematerialną i chyba włączyć tę definicję także ludzi kultury, bo sytuacja na Ukrainie to jest zagrożenie dla artystów, którzy poszli na tron wszyscy widzieliśmy na Facebooku zdjęcia balet mistrza opery, który teraz w pełnym uzbrojeniu pilnuje barykady to jest ogromny zarys zagrożenie dla miejsc kultury dla instytucji w sensie materialnym, ale także organizacyjnym i wreszcie też ogromne zagrożenie znane nam od wieków dla samego dziedzictwa materialnego, czyli zabytków dzieł sztuki architektury tego co jest muzeach kulturowa katastrofa takimi słowami brytyjski The Guardian opisał to co dzieje się obecnie ze sztuką w Ukrainie świat obiegła kilka dni temu informacja o zniszczeniu lokalnego muzeum w Jankowie pod Kijowem, w którym znajdowały się dzieła Marii prymat cienko ukraińskiej artystki ludowej to informacja druzgocące, choć większość z nas nie znała twórczości Marcinka myślę co też napawa refleksją no i straty będą nieuchronne, niemniej decyzja o o tym co znamy również historii, czyli o zabezpieczeniu wywiezieniu najcenniejszych obiektów albo bezpieczne miejsce albo poza nim granice kraju jest również decyzją o charakterze strategicznym propagandowym, które może wpłynąć na morale mieszkańców na pewno tego typu rozmowy wiemy o tym, że się toczą natomiast Ukraińcy nie zdecydowali się ewakuować swoich najcenniejszych zbiorów poza granice kraju ile mi wiadomo i to nawiązuje tutaj do tego, o czym mówiła pani profesor, czyli o bezpośrednich stratach staramy się będąc w kontakcie z różnymi środowiskami kultury na Ukrainie staramy się tworzyć i listy osób, które mogłyby w razie sytuacji najgorszej być ewakuowane w trybie szybkim do Polski przy czym muszę powiedzieć, że wszystkie osoby, z którymi kontaktowaliśmy się jako międzynarodowy międzynarodowa rada muzeów komitet Narodowy Polski odmawiały wzięcia udziału w takiej w takim przedsięwzięciu w tej chwili Ukraińcy chcą być u siebie i walczyć o swoją ojczyznę, więc sytuacja jest bardzo dynamiczna i wiem, że różne podmioty w Polsce rządowe samorządowe muzea oraz jednostki starają się w tym procesie czynnie uczestniczyć w sposób myślę mało chaotyczny to znaczy zaczyna być wszystko akcja koordynowana na poziomie województw na poziomie samego samego rządu na poziomie rozmaitych organizacji w kraju jak państwo myślą jest w ogóle możliwy taki scenariusz, że jak niektórzy obawiają doszłoby do plądrowania muzeów galerii bo, żeby plądrować muzea chyba wcale nie trzeba wiedzieć co się co się ląduje w bo to często są tak jak widzieliśmy w podczas wojen w Syrii Iraku to są po prostu zwyczajne akty barbarzyństwa ja nie mam żadnych wątpliwości co do tego, że na terenie Ukrainy już ludzi, którzy są przygotowani do takich działań doświadczenie ostatnich kilkudziesięciu lat pokazuje, że każda wojna to nie tylko bohaterowie to także dochodzący z za udało mu hieny liczące na łatwy zarobek i jednym z elementów takiego łatwego zarobku jest okradanie zasobów także muzeum kolekcji prywatnych dzieł, na które zawsze się gdzieś jakiś uczciły kolekcjoner znajdzie jako kupiec, więc ja nie ma wątpliwości, że na Ukrainie też tak jest, że tam przyjechali ci, którzy wiedzą co rząd natomiast oczywiście proszę pamiętać, że doświadczenia ostatniego stulecia spowodowały, że wszystkie muzea europejskie ukraińskie do tej ligi należą mają na wypadek wojny lub zagrożeniu innego rodzaju przygotowane scenariusze dotyczące ewakuacji zabezpieczenia jest z ukrycia schowania i kim no takiego technicznego, jakby zabezpieczenia przed ogniem i na pewno wszyscy pracownicy muzeów ukraińskich te programy zapewnienia bezpieczeństwa biurowych wdrożyli, więc myślę, że to nie będzie takie łatwe jak z pozoru mogłoby się wydawać żeby, bo oni na pewno są na posterunku no tak, ale to rzeczywiście brzmi strasznie, że współczesne europejskie instytucje kultury no muszą sobie zadawać pytanie jak chronić dziedzictwo, gdy trwa bombardowanie takich scenariuszy w ogóle nie dopuszczaliśmy do siebie jeszcze przed, ale mamy przygotowane niech pani pamięta no właśnie tak się zastanowiłam to jest pytanie do pani profesor były minister kultury czy są jakieś takie instrukcje w razie ataku wojny wydawane na szczeblu rządowym takie, które leżą np. gdzieś w ministerialnym sejfie co ratujemy oczywiście oprócz życia ludzkiego, której najważniejsze co ratuje jeśli chodzi o dzieła sztuki w Polsce np. w pierwszej kolejność, ale proszę panią to nie chodzi o żadne centralne zarządzanie to jest okres przeprowadzania regularnych szkoleń i instrukcję działań, które mają w swojej dyspozycji dyrektorzy placówek mało tego do ich obowiązków należy mieć przynajmniej kilka osób jak teraz tych największych placówkach kilka osób załodze, które są przeterminowane okoliczność przeprowadzenia takich działań i mają, jakby na bieżąco, a to prowadzone przeszkolenia, które powodują, że w razie zagrożenia mogą prawie w automacie takie rzeczy robić i na scenariusze ewakuacyjne liczbę skrzyń, które trzeba mieć zagwarantowane do ewentualnego wyważenia czy przenoszenia dzieł rozmiarów krzyż to skutek od dawna opracowane modyfikowane z postępem techniki, ale każde muzeum świata do tego przygotowany no ja już tej wygłosić nieco odmienną opinię to znaczy tak rzeczywiście jest w teorii i z pewnością tak również rzecz wygląda na papierze natomiast z mojego doświadczenia wynika raczej to, że tak jak przez pana już dekady traktowaliśmy no ze sceptycyzmem możliwość wojny na taką skalę, jaką w tej chwili oglądamy i które w pewnej mierze toczy się również i w naszej przestrzeni w sensie informatycznym, bo ta wojna w sensie wojny informacyjnej na już się toczy prawda myśmy tego nie brali na serio pod uwagę w związku z tym moim zdaniem i jest niezbędne, żeby dokonać natychmiastowej rewizji wszystkich planów ewakuacyjnych oraz sprawdzenia realnego w jaki sposób instytucje są zabezpieczone jeśli chodzi właśnie i owe skrzynie jeśli chodzi o procedury ewakuacji najcenniejszych obiektów, bo z tego co wiem ta sytuacja no i wymaga gruntownej rewizji rozumiem, że to powinno być jakieś odgórne zarządzenie nie to jest coś co odbywa się zawsze na poziomie instytucji, która najlepiej zna swoje zbiory wyjście ewakuacyjne zasoby itd. oczywiście są rozmaite dyrektywy odgórne są konferencje poświęcone bezpieczeństwu zbiorów itd. tak dalej no ale no muzeum narodowe w Warszawie ma 800 kilkadziesiąt tysięcy obiektów po to, żeby cząstkę ich ewakuować z różnego rodzaju magazynów najczęściej niefortunnie ulokowanych, w jakich przedwojennych realiach no to wymaga znacznie więcej czasu niż byśmy chcieli tak to powiedział jesteście taki wątek, który się pojawi ostatnio dzięki naszej wysłanniczki c do Lwowa muzea w Kijowie Lwowie robią oczywiście co mogą, żeby uchronić te instytucje znajdujące się w nich dzieła sztuki przed najczarniejszym scenariuszem ale, toteż jest dosyć takie ciekawe z punktu polskiego widzenia we Lwowie Muza zawierają także nasze wspólne dziedzictwo ukraińską polskie jeszcze litewskie też gdzieniegdzie o tym o tym o tym też nie nie możemy zapominać i myślę, że nie zapominamy, bo apelowi pomoc koledzy lwowscy w stosunku do polskich wystosowali i proszą o wsparcie także finansowe przygotowywaniu tych zabezpieczeń, ale no tak naprawdę bądźmy realistami w momencie, kiedy lecą bomby to technicznie rzecz biorąc o zabezpieczenie jest zawsze loteria może być dzieło sztuki będzie skrzynie wywiezione na jakąś więź bezpieczniejsze niż w centrum Kijowa, ale nikt przecież nie zagwarantuje warunkach wojennych na tej wsi też nie trafi jakaś rakieta choćby przypadkowo spotkaną, a już kompletnie skazane są na śmierć te obiekty, które znają są architektonicznej po prostu tak jasny prosty sposób w związku z tym, jeżeli staną na drodze, któremu przycisków to po prostu Szostak istnieć i to też musimy się tak jak już stał w kilku ukraińskich miastach prof. Małgorzata Omilanowska klienci i dr Piotr Rypson są dzisiaj gośćmi godzinę kultury za chwilę wracamy do naszej rozmowy teraz czas na informacje w TOK FM dobry wieczór raz jeszcze przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska dzisiaj gośćmi godzinę kultury są prof. Małgorzata Omilanowska klienci z Instytutu historii sztuki Uniwersytetu gdańskiego była minister kultury i dr Piotr Rypson historyk sztuki krytyk i kurator dzisiejsza audycja poświęcona kulturze w obliczu wojny, a miało być poświęcona w takich moich przedwojennych planach Anny Achmatowej rosyjskiej poetce, której rocznica śmierci właśnie dzisiaj mija mówić dziś o rosyjskiej poezji jest nie na miejscu jak państwo myślą no ja uważam, że jest jak najbardziej nam na miejscu nie można wszystkiego wrzucać do 1 worka zarówno jeśli chodzi o dzieła kultury szeroko rozumiany bardzo jak i jednostki odróżniać od rosyjskich instytucji dzisiaj jeśli chodzi o stosunek do nich rozmaitych międzynarodowych czy Narodowy gremiów, a ja tym razem chyba znowu to ja będę osobą, która przyczyni się zgłosić przeciwny mu tą opinią mam głęboką świadomość tego, że w Rosji Żydzi żyją ludzie uczciwi mądrze rozumiejący krytyczni także wśród ludzi kultury, którzy dawali dowody przez całe swoje życie dają teraz i odwagi i umiejętności mówienia czegoś co nie smak władzy, ale wtedy, kiedy przychodzi wojna, kiedy jeszcze członkiem społeczeństwa, którego dowództwo rusza na chwałę wojnę przeciwko niewinnemu w krajowej sąsiedzkie mu przestają obowiązywać moim zdaniem takie prawa do indywidualnych losów i rozpatrywania czy każdego z osobna wtedy, kiedy wielkie państwa wprowadzają sankcje gospodarcze, kto przecież z pełną świadomością, że uderzą one szarego człowieka, a nie dowódców przywódców, którzy na chleb na pewno nie zabraknie i samochody samochody paliwo też nie nie, że po prostu pewne sankcje, które podejmuje się w obliczu wojny muszą działać no takim szerokim frontem obejmować wszystkich mówi o wielkim bólem, bo mam di przyjaciół Rosji spędziłam tam sporo czasu z racji swoich zainteresowań naukowych i jest strasznie przykro, ale u to jest czas, kiedy pewne społeczeństwo płaci jednostki płacą cenę za zwrot za wszystkich i trzeba być jak na to przygotowany i rozwój i gra w rozkładaniu włosa na czworo postanowienie, które z nich był w tym sprawiedliwym, który nie to na czas pokoju na czas wojny to niestety twarde sankcje, bo nie ma jednoznacznych odpowiedzi, kto tak naprawdę swojej twórczości kulturalnej artystycznej był jednoznacznie po takich danych dobrej stronie mocy a kto w całej swojej twórczości lub w niektórych swoich utworach tak naprawdę współtworzył to poczucie wielkości Rosjan i poczucie wyższości w stosunku do innych narodów, które dzisiaj u podstaw tej wojny, bo miejmy świadomość tego, że chodzi nie tylko doraźne sprawy militarne gospodarcze, ale chodzi także o to, że Rosjanie zawsze uważali się za kogoś o szkole psiego od Białorusinów Ukraińców z racji swojej tradycji kultury języka traktowali tzw. mniejszy braki gorszy i więcej twórcy wielcy artyści, których cenimy za ich dzieła współtworzyli ten to poczucie wyższości Rosjan i społeczeństwa rosyjskiego może w innych bankach historyczni może całkowitą nieświadomość skutków, jakie to może przynieść ale, jakbyś nie była taka pewna, że potrafimy dzisiaj w obliczu wojny tak szybko rozdzielić ziarno od plew i podzielić na tych, którzy stają posła po dobrej stronie mocy no tak, ale tutaj cały czas mi chodzi po głowie pytanie nie puszczanie filmów twórców sponsorowanych przez reżim to jest jedno ani granie w filharmoniach kompozycji Szostakowicza Prokofiewa chyba jednak coś innego no jak po części zgadzam z panią profesor no ale wyobrażam sobie, że wiersze Mandelsztama, zwłaszcza te pisane w la grze w łagrze no i rad raczej są w stanie coś nam wyjaśnić w jaki sposób Rosję pokazać no z tej strony, z której ona się dzisiaj nam w pełnej swojej krasie ujawnia w niższy niż po prostu milczeć prawda no w końcu tam mówię o rzeczach przeszłych najczęściej ludzie doświadczali podobnych rzeczy co co co kraje sąsiednie, ale oczywiście zgadzam się z tym, że taki partykularne, którego doświadczamy np. w tej chwili w mojej organizacji, której przewodniczyć Wycombe międzynarodowej rady i radzie muzeów my nasz komitet wezwał komitety środkowoeuropejskie i centrale do tego, żeby zawiesić, a komu Rosja wprawach członka i we wszystkich komitetach międzynarodowych ich w ogólnie jako członka jak również nie dopuścić tej organizacji, żeby jako taka występowała na naszym walnym zjeździe w sierpniu w Pradze i szereg krajów oponuje przeciwko temu, używając rozmaitych argumentów, które są całkowicie z mojego punktu widzenia pięknoduchów z kie, a szefem trzeba powiedzieć tego komu Rosja jest po prostu członek dumy rosyjskiej partyjny aparatczyk partii Putina, więc dla nas ta sytuacja jest jest jasna żal nam kolegów, którzy do tej organizacji należą no ale oni również wybrali sobie takiego szefa w no tak tutaj rzeczywiście sytuacja trochę inaczej wyglądałyby pan mówi, że szefem jest członek dumy no dobrze, ale rozumiem że, że chodzi o symbol tak symbol, który kogoś ma uderzyć kogoś przestraszyć kogoś zastanowić może kogoś rozjuszył kogoś też zachęcić do refleksji pani redaktor, jeżeli MKOl mógł wykluczyć z paraolimpiady w Pekinie rosyjskich niepełnosprawnych sportowców i imię i sankcji wojenne nie pęka serce, kiedy myślę o ludziach na wózkach, którzy się latami przygotowywali do tego wydarzenia sportowego, dla których jest to kompletnie niezrozumiałe, że takiego dotyka to proszę mi wierzyć w paru reżyserów aktorów piosenkarzy muzyków i zniesie fakt dużo łatwiej, że zostali skazani na chwilowy przecież Kali dziejów niebyt, bo przecież wszyscy wierzymy w to że, że to jest kwestia może miesięcy może może kilku lat na pewno ta sytuacja się odwróci i i nasza współpraca z kulturą rosyjską będzie w przyszłości można no właśnie to jest też kwestia tego jak taki bojkot mogły się, kiedy zakończyć, bo pamiętają państwo rok 2014 wtedy oczywiście sytuacja nie była tak drastyczna Rosja zajmowała Krym i cały świat kipiał z oburzenia również świat kultury Krym cały czas jest w rękach rosyjskich, a bojkot no może nie ucichł, ale tak zelżał po kilku tygodniach miesiącach dobrze pani redaktor, ale wiemy doskonale o tym, że czynniki decyzyjne zarówno gospodarcze jak i polityczne kierują się bardzo rozmaitymi przesłankami często takimi, które z punktu widzenia etycznego moralnego są naganne natomiast dzisiaj zapanował strach i to jest bardzo dobre, kiedy ludzie się boją często zaczynają trzeźwieć podejmować bardziej racjonalne decyzje w obliczu zagrożenia i to zagrożenia zagrożenia, które nie jest zagrożeniem jakimś lokalnym dotyczącym tylko i wyłącznie 1 kraju, ale dotyczący w zasadzie całego porządku bezpieczeństwa światowego, a więc ten bojkot świetnie, że nastąpił nastąpił na taką skalę, ale zapewne w tej skali by nie było, bo przecież pamiętamy jak jeszcze przedwczoraj Włosi usiłowali upchnąć jeszcze swoje luksusowe towary mokasyny Gucciego czy jakiś inny torebki poza obszar sankcji gospodarczych jak państwo nie polemizuje broń Boże tylko zadaje pytania, które mnie gdzieś tam dręczą myślę że, że taka audycja jak godzina kultury to jest miejsce, żeby o tym rozmawiać, bo ja cały czas myślę jednak pani profesor wspomniała o rosyjskich przyjaciołach myślę o rosyjskim społeczeństwie pamiętam tamtego czasu właśnie roku 2014 polemikę i Romana Pawłowskiego, który w Gazecie wyborczej pisał, że to też była trochę inna sytuacja oczywiście cały czas podkreślam że, odwołując rok Polski w Rosji pozbawiamy sami siebie wpływu na rosyjskie społeczeństwo właśnie jak ten dialog psy z ludźmi z ze społeczeństwa ma przepływać na to nie ma czy na to nie ma miejsca, więc na tyle aktualny stan artystach pisarzach, którzy są anty Putina z no ale przyszła im żyć w kraju ich ojczyźnie rządzonej przez Putina jest wojna to zmienia wszystko my naprawdę ten dialog prowadziliśmy przez lata i latach dziewięćdziesiątych pierwszej dekadzie naszego stulecia i nawet na początku drugiej dokonywaliśmy bardzo gestu on były też przyjmowane przez drugą stronę ja przecież wtedy, kiedy zostawał ministrem kultury funkcjonowała jeszcze w rzeczywistości, w której myśmy te kontakty rosyjski minister kultury z rosyjskimi artystami mieli w całej rozciągłości robiliśmy we wspólne projekty natomiast dzisiaj patrzy na to z perspektywy tego co się zdarzyło tydzień temu z takim poczuciem goryczy, że to jest piękno duchową rozwiała po prostu to, że wymiana intelektualna ludzi kulturalnych może coś zmienić nie brutalna siła Putina, który zaatakował bezpardonowo Ukrainę nie sprowokowany żaden sposób właściwie bez żadnej przyczyny okrutny sposób, kierując swoje ataki na ludność cywilną na dzieci na na centra miast no o, o czym mówimy wszystko u takim świecie w takim czasie ulega zawieszeniu musimy być Solidarni z Ukrainą musimy być Solidarni z innymi krajami, które razem z nami wspierają tych ludzi i pani mojej przyjaciele z Zachodu wielkich instytucji kultury przysyłają maile z prośbą o rozpropagowanie programów stypendialnych, które tworzą specjalnie zmyślą o ukraińskich uciekiniera ach, o o umożliwieniu im uprawiania nauki, a ja stoję wobec konieczności spędzania wieczorów makro, gdzie wychodzą z naręczami butelek z Coca-Colą, a notarialną i chipsami, bo to jest jedyna osłona, jaką mogę przynieść przerażonym nastolatkom przewożonym w środku nocy z granicy z Medyki do Warszawy do lokali, które mamy pod swoją opieką, gdzie musimy przede wszystkim załatwić ręcznik szampon i i mam takie poczucie, że o dom trzeba mieć w tej chwili Hillary panie doktorze ja w pełni zgadzam i my staramy się przebijać informacjami do do Rosjan różnymi kanałami jest to niezwykle trudne, tym bardziej że ci, którzy dobrze wiedzą co się dzieje często siedzą w więzieniu albo wreszcie prawda, ponieważ 1 dnia potrafi kilkaset osób być aresztowanych na demonstracjach natomiast przeciętni Rosjanie są niezwykle odporni na informacje w skali, których chyba nie jesteśmy sobie w stanie wyobrazić w związku z tym ja np. jak szereg innych osób pozwalam sobie na umieszczanie informacji w takim hakerski, jakby trybie to znaczy umieszczania recenzji w miejscach recenzji rozmaitych restauracji najczęściej na prowincji Rosji w języku rosyjskim, informując o tym co się dzieje i zamieszczając właściwe zdjęcie zniszczonego Charkowa czy zniszczonego Kijowa tego typu działań powinny być setki tysiące, ponieważ w czasach globalnej informacji to co robią, a hakerzy z grupy Anonymous i zwykli posiadacze komputerów jest często równie ważne jak działania militarne nie wspominając o tym, o czym mówiła pani profesor, czyli po prostu uniesieniu pomocy dzisiaj też wybieram się z żoną córką do sklepu, żeby później zawieźcie cały cały pakiet rozmaitych rzeczy koleżanki, która będzie wiozła w na granicę i dalej do do Lwowa, więc jesteśmy zaangażowani w wojnie w strasznym czasie wojny i o tym co co w czasie wojny z kulturą sztuką o tym dziś rozmawiamy godzinę kultury za chwilę wracamy do naszej rozmowy teraz czas na informacje to to jest trzecia część godzinę kultury przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska moimi gośćmi państwa gośćmi godzinę kultury są dzisiaj prof. Małgorzata Omilanowska Kiliański z Instytutu historii sztuki Uniwersytetu gdańskiego była minister kultury i dr Piotr Rypson historyk sztuki krytyk i kurator najważniejsi są dzisiaj Ukraińcy i Ukraina i nie ma żadnych co do tego wątpliwości rozmawialiśmy o bojkocie rosyjskiej kultury przed chwilą drugiej części audycji, gdzie jest miejsce artystów dziś i w jaki sposób państwa zdaniem głos może zostać najmocniej usłyszany w obliczu tego co się dzieje mówią o nas tutaj w Polsce nadmiernie się wydaje, że w widać najwięcej takich szybkich akcji i działać, w którym które ułatwi często być może jest wykonywać artystom grafikom ludziom o takich umiejętnościach wizualną cyfrowych powiedzmy, czyli takich, które można szybko rozprowadzać poprzez internet co co co buduje morale co wspiera naszych kolegów i na Ukrainie i koleżanki i ludzi, którzy znajdują się tam ogromnym nieszczęściu, ale również buduje środkami wizualnymi takim skrótem wizualnym no coś, o czym nie należy zapominać znaczy my jesteśmy krajem frontowym my wiemy najwięcej o tym co się dzieje, a w Teksasie nie w Ameryce Łacińskiej w Singapurze ETA wiedzę już nie jest tak intensywne jak mogłoby się wydawać w związku z tym naszą rolą jest również informowanie o tym co się dzieje reszty reszty świata prócz tego są organizowane rozmaite aukcje to, żeby po prostu zabrać rzeczy najlżejszym najszybszą, czyli pieniądze aukcję dzieł sztuki organizowane przez artystów przez różne środowiska to są te najszybsze doraźne działania, które można zaobserwować profesor udają, że przede wszystkim nie bierzemy udział sute wynagrodzenie w koncertach i pseudo charytatywny punkt, bo głowy dobrze, żebyśmy unikali takich drobnych przyjemnych kompromitację oświatą, a natomiast i w pani artysta to jest człowiek który, więc ci moje cele życiowe doświadczenie pokazuje, że wielcy artyści ludzie, którzy przewidują czasami na miesiące czasami na lata np. to co się może zdarzyć co Kasandry i swoją twórczością często wysyłają do nas sygnały ostrzegawcze, które potrafi albo nie potrafimy zinterpretować odebrać uwierzyć myślę, że czas wojny dla wielkich artystów zawsze bardzo trudny czas bo jakby spełniają ich przewidywania, a tego nie lubi nawet najbardziej sprawna Kasandra, a i to jest czas, kiedy artyści znający sprawę z tego, że ich twórczość u no jest z tym wielkim cudownym wspaniałym niezbędnym dodatkiem na rzeczywistość, która tak naprawdę wymaga mydła i chleba przede wszystkim w takich sytuacjach ni ja głów wierzę w to, że to widać zresztą po naszych szans mediach, że wielu artystów przecież Guy właśnie w tych pomocników dostarczycieli mydła chleba świadomi, że to jest taki moment, kiedy są rzeczy ważne ważniejsze nikt wtedy, kiedy wojna najważniejsze człowiek zresztą proszę zwrócić one taki wielki paradoks dramatyczny i bardzo boleśnie paradoks wtedy, kiedy się dzieje coś, a tak okrutnego jak wojna to najważniejsze są ludzie ratowanie każdego życia ludzkiego ratowanie rannych chronienie dzieci kobiet w ciąży i myślimy kategoriami humanistycznymi, bo takich dni tak wychowuje nas nasza kultura natomiast perspektywy kilkudziesięciu, a jeszcze bardziej kilkuset lat od Senatu zdarzeń kompletnie się przy przemienia bo kiedy dzisiaj myślimy wojną Ukrainie to były, o czym rozmawiamy kich zabytkach, jaki obraz zawsze najważniejsze są ludzie ludzie, którzy cierpią i to i tak to jest jedyna słuszna postawa a kiedy myślimy o wojnie, która toczyła się np. 400 lat temu na terenie Włoch to pierwsza wóz, który najbardziej żal to zniszczone dzieło Leonarda da Vinci, które wtedy uległa bezpowrotnej destrukcji przez to, że z tworzono w kaplicy stajnie prawna i a i to jest także ta utrata dziedzictwa kulturowego utrata materialnego dziedzictwa dzisiaj jest gdzieś na ostatnim przed ostatnim planie tym planie ratunkowym dla społeczeństwa nastolatka to dzisiaj tracimy na naszych oczach okaże się taką bezpowrotnie dogłębną rano brakiem, które będą nieśli sobie także ludzie ci, którzy dziś jeszcze nie przyszli na świat w, kiedy mówiła pani od tych w od tych artystach, którzy dzisiaj wiedzą, jaka powinna być ich powinność to myślę sobie chociażby o Janie Szostak dla rad paszportu polityki za rok 2021 autentycznej artystce aktywistce która, która jest w tej chwili na przejściu granicznym w Medyce, jakby wciela to co wszystko mówiła co wykrzykiwała na naszych ulicach czyn no tak myślę, że takich osób jest wiele myślę, że zmienia się również jak zwykle w takich czasach również, iż sposób działania i sam pewnie zobaczymy za język sztuki to co jeszcze jakiś czas temu wydawało się być zbyt dosadne bezpośrednie w swoim komunikacie nagle zapewne okaże się być nośny i i pożądane od tak układa się również temperatura naszej kultury takich indywidualnych zachowaniach, ale również w tym co określamy później jako języki czy style wypowiedzi artystyczne pani profesor aktem z punktu widzenia historycznego ta zmiana języka sztuki, której mówi dr Piotr Rypson to rzeczywiście jest także to po takich wydarzeniach traumatycznych następuje następowało tak tak tak proszę zwrócić uwagę na to, że chociażby, jeżeli obserwuje dwudziesty wiek, ale wcześni każda wojna zostawia wielki ślad na twórcach na sposoby w jaki się wypowiadają dotyczy to zarówno wypowiedzi sztuk wizualnych jaki, jaki werbalnych i po prostu kończą się kończy się pewna epoka kończą się wiara pewne ideały, ale przecież ja po prostu pani jak wzrosną dla artystów ukraińskich na pewno to na lał dla nich kończy się wszystko to co tu wizerunku z ostatnich lat ktoś angażowali Majdan wszystkie te najwyższe wręcz rewolucja wszystko to co miało prowadzić kraj do integracji wypracowania tożsamości wypracowania takiej niepodległości we wszystkich aspektach tego słowa tak nie tylko posiadanie bez granic, ale też takiego myślenia niepodległą i inni teraz są włączeni i nie wiemy tak naprawdę dzisiaj za wcześnie jeszcze o tym, żeby mówić co będzie dalej przecież nie wiem jak się skończy ta wojna, a nawet jak przypuszczamy najgorsze to to zdajemy sprawę, jaką cenę przyjdzie tym choćby za to płacić ci ud to jest dramat, który rozwija sprzedaż chemii oczami historia po prostu się dzieje na naszych oczach i ja jestem daleko od prognozowanie czegokolwiek w tej chwili, ale historia uczy, że czekają nas trudne lata, a ukradzione, czyli co, czyli jest w ogóle miejsca na sztukę zaangażowaną taką, która w takim czasie taką, która odwołuje się tylko do estetyki do szeroko rozumianego piękna czy czas na razie w obliczu wojny minęły nie świat jest o wiele bardziej skomplikowanymi niedawno ktoś relacjonował jakieś rozmowy grupy krakowskiej z czasów okupacji niemieckiej, gdzie oni rozmawiali tylko sztuce i pięknie w zasadzie, jakby ta wojna obok się nie toczyła nie do końca daje to wiarę ale, ale oczywiście no z skalę zachowań ludzkich jest niezwykle szeroka bardzo chcę wierzyć w to, że po ogromnych zniszczeniach, które następują nastąpią Rosja ten konflikt przegra, a Europa włączy się w odbudowanie Ukrainy i wówczas nastąpi zapewne tam rozlegnie się trochę inna wówczas pieśni, żeby jakiś optymistyczny wątek naszej rozmowy wprowadzić w, czyli że putinizm jest skazany na zagładę tak jak pisał rosyjski pisarz Władimir Sorokin eseju opublikowanym w Gazecie wyborczej bardzo tego pragnę, ale niestety jako historyka on uczy mnie los innych społeczeństw i kiedy patrzę na Koreę północną to wiem, że możliwe także inny wariant panie doktorze no w inny nie chciał się wymądrzać nie wiem przecież co będzie jak będzie, ale wydaje mi się, że ten człowiek przeszarżował skończył się zasoby finansowe, a utrzymać reżim podobny do Korei północnej na takim terytorium jak Rosja wydaje mi się po prostu zwyczajnie niemożliwe wszystko będzie zależało oczywiście od tego jak na ile solidarnie świat będzie w tej sytuacji zachowywał ja też mam taką nadzieję część czy chcą państwo w namówić może słuchaczy TOK FM do wzięcia udziału w jakiś akcjach pomocowych, jakie dzieją się wokół państwa również jeśli chodzi o Ukrainę to jest moment miejsce czas do jak ja i ich chyba nie muszę nikogo zachęcać, bo widzę naokoło siebie tyle działanie że, żeby to wprowadza w nowy film może nie dobry nastrój ale, ale bardzo budujące oczywiście to jest dryf to jest taka chwila, ale oby trwała nie jak najdłużej ja muszę powiedzieć, że dla mnie wieczorne spacery po prowincjonalnych knajpach Rosji zostawianie tam dla osób dla Rosjan, którzy odwiedzają strony internetowe tych miejsc zostawianie komunikatów jest miłym miłą rodzinką, którą mogę na to poświęcić przed snem po wszystkich innych poważniejszych obowiązkach w pani profesor na, powołując się na autorytet pani Ochojskiej powiem pamiętajcie o tym, że pomaganie to zawsze oznacza jakąś stratę z naszej strony jakiś ubytek, że prawdziwa pomoc polega na tym, że oddajemy niepotrzebne już ubrania uczy w kasie szafki, których nikt nie chciał zjeść przez ostatnie 2 lata, a prawdziwa pomoc polega na tym, że rezygnujemy z czego pozbywamy się czegoś dla nas ważne i dlatego dużo ważniejsze niż dary rzeczowe są pieniądze, bo ci, którzy naprawdę potrzebują będą wiedzieli co za nie kupić, a z darami rzeczowymi zawsze problem nie wiadomo czy trafimy zapotrzebowanie tych ludzi pamiętajmy o tym że, żeby ten już 1 000 000 Ukraińców, który wyemigrował ze swojego kraju przechodzić testu jeszcze nie koniec tej hali i musi gdzieś znaleźć miliony łóżek i to łóżka i może są wolne także w naszym domu trzeba się pod tym podzielić bardzo państwu dziękuję dziękuję bardzo, ze za to, że zgodzili, że państwo wziąć udział w audycji w tak trudnym czasie jaki, jaki w tej chwili jest w tak dramatycznym czasie Ukrainy i i Europy również prof. Małgorzata Omilanowska Kiliański Instytut historii sztuki Uniwersytet Gdański były minister kultury i dr Piotr Rypson historyk sztuki krytyk kurator byli moimi państwa gośćmi bardzo dziękuję dziękuję dziękuję bardzo, program pomógł przygotować się Tomasz Kopka Marta Perchuć Burzyńska do usłyszenia czas na informacje tak Zwiń «

Kultura i sztuka w czasach wojny

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: GODZINA KULTURY

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 11:00

Najnowsze Podcasty

Za 10 lat każde mieszkanie będzie smart? „Ten trend zaczyna się na dobre”

Jak Puszcza Białowieska radzi sobie ze zmianą klimatu?

Kryzys banków na świecie. "Może to zagrozić stabilności globalnej"

B. Liberadzki:" Jest intencja, żeby nowe samochody rejestrowane od 2035 roku, były samochodami zeroemisyjnymi"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL