"To wywoła tylko efekt świętego Mateusza". Czyli o przepisie rządu na katastrofę na rynku mieszkań

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

na podcast dobrze mieszkać zaprasza partner otodom najpopularniejszy serwis z nieruchomościami o g ten ma pomóc zrealizować marzenia milionów polskich rodzin i zażegnać odwieczny problem, jakim jest deficyt mieszkań tak w sierpniu 2021 roku o gwarantowanym wkładzie własnym do kredytów mówił premier Mateusz Morawiecki z kolei kolega z rządu minister rozwoju Piotr Nowak dodawał, że rząd chce w ten sposób zaspokoić potrzeby mieszkaniowe Polaków tyle polityczny Pijar bo gdy Rozwiń » przyjrzymy się temu programowi, a także przede wszystkim jego skutkom to okazuje się, że może on przynieść dużo więcej strat niż korzyści i o tym w dzisiejszym odcinku podcastu dobrze mieszka w pierwszym odcinku pierwszego sezonu podcastu gościliśmy pana dr. Adama czerniaka arze zwycięskiego składu się nie zmienia to drugi sezon otworzymy w tym samym zestawieniu dzień dobry panie doktorze dzień dobry bardzo miło cieszę się dziękuję za ponowne zaproszenie dodam tylko, że pan doktor jest dyrektorem do spraw badań głównym ekonomistą polityki Insights, a także kierownikiem zakładu ekonomii instytucjonalnej i politycznej szkoły głównej handlowej w Warszawie wszystko się zgadza tak tak ładnie świetnie to już ten wstęp mamy za sobą to przejdźmy do naszego głównego tematu rozmowy, czyli ten od porozmawiamy sobie o tym gwarantowanym wkładzie własnym, czyli rządowym programie, który ma wejść w życie pod koniec maja i on był traktowany jak tutaj wielka zmiana i wielka potrzebna zmiana na rynku nieruchomości, która ma ludziom pomóc i może tak na początek tytułem wstępu sobie spróbujemy może krótko wyjaśnić na czym ten cały projekt ma polegać, czyli po pierwsze, państwo, a konkretnie to bank gospodarstwa krajowego ma gwarantować nawet do 20% kwoty zaciąganego przez kogoś kredytu, czyli tym samym znika nam potrzeba posiadania gotówki na wkład własny, choć pewnie tutaj jest bardzo dużo zastrzeżeń obostrzeń prawdę no jest jest trochę zastrzeżeń co prawda nas tego programu nie będzie mógł skorzystać każdy przede wszystkim będzie tutaj Limits mam dotyczący ceny, czyli że sfinansować będziemy mogli za to tylko, a nieruchomości określonym stosunkowo niskiej cenie no i drugie równie ważne obostrzenie jest takie, że to nie oznacza automatycznie za kredyt dostanie pan będzie musiał sprawdzać wiarygodność kredytową czy my jesteśmy w stanie regularnie taki kredyt spłacać na podwyższoną kwotę pamiętajmy o tym, że jeżeli ktoś nam gwarantuje jakąś część tego kredytu nie znaczy dla nas kredyt spłacę sami musimy spłacać, więc musimy mieć wyższe dochody, żeby taki kredyt bez wkładu własnego móc po prostu no pamiętam, że przy okazji poprzedniego naszego spotkania też ten temat delikatnie zaczęliśmy i no mówiąc oględnie nie był pan doktor wielkim entuzjastą tego projektu minęło parę miesięcy czy cokolwiek się w tej materii zmieniło nie moje nastawienie do projektu jest wciąż bardzo negatywna jako porównuje do działań, które wprowadzono w stanach Zjednoczonych na początku lat dwutysięcznych wtedy jeszcze administracja prezydenta Busha wymyśla bardzo bardzo podobny program szumnie nazwany propagowania wielka zmiana nazywał się po angielsku American Dream dane tajnych akt ma czas na Polski wkład własny na rzecz amerykańskiego snu pewnie, gdybyśmy chcieli tak amerykański mówi to było między coś takiego na i niestety ten program okazał się niewypałem o, tyle że wiele osób z niego skorzystało, ale de facto przełożył się później na bardzo duże kłopoty zarówno w sektorze mieszkaniowym, jaki i osób, które taki kredyt zaciągnęły jak na koniec całego sektora bankowego czy wręcz całych światowych finansów po zakończy się przynajmniej częściowo tym, że mieliśmy globalny kryzys finansowy już macie, dlaczego oczy jak od tego typu programu możemy dojść do globalnego kryzysu finansowego oczywiście taki program sam siebie kryzysu finansowego nie wywoła jest jasna, ale on jest kolejną cegiełką czy kamyczkiem, który może wywołać taką lawinę, ponieważ najgorszy element tego programu jest taki, że on powoduje takie naruszenie standardów bezpieczeństwa finansowego z jakiegoś powodu banki wymagają od nas tego, żebyśmy ten wkład własny mieści to nie jest zła Wola banków to nie jest to, że chcą nas wyzyskać będzie oddać od razu pieniądze, bo my już sam jest pieniądz nie to nie o to chodzi nam inny musimy zapłacić wkład własny przy udzielaniu kredytów hipotecznych z 2 powodów po pierwsze, dlatego, żeby z perspektywy banku zabezpieczenie takiego kredytu hipotecznego, czyli nasza przyszła nieruchomość chcemy kupić była więcej Warta niż udzielony kredyt nawet w sytuacji, kiedy ceny na rynku spadną i to jest ważne to nie jest tylko torze, a znowu bank chce od nas jakieś zabezpieczenie pani niedobrych całą noc jak najwięcej zabezpieczeń tylko tego typu wysokie zabezpieczenie powoduje, że pan ma mniejsze ryzyko aniżeli pakt ma mniejsze ryzyko to dzięki temu może ludzie nam tańszego kredytu hipoteczne natomiast z perspektywy całego sektora finansowego wymóg wkładu własny w euro jest nie tylko w Polsce nie w zasadzie w większości krajów wysokorozwiniętych w tej chwili i tego typu wymóg jest pewnym sygnałem czy inaczej możliwość zapłacenia tego wkładu własnego jest pewnym sygnałem, że kredytobiorca ma umiejętność zbierania pieniędzy oczywiście jestem w pełni świadom tego, że część kredytobiorców po prostu pieniądze na własną liczyła 3 od rodziców, a czy też pozbyła się innych aktywów, ale co do zasady z perspektywy całego społeczeństwa i możliwość umiejętność wpłacenia tego typu środków jest silnie skorelowane z tym, że później będziemy w stanie spłacać taki kredyt hipoteczny i teraz dokładnie co się wydarzyło w stanach Zjednoczonych, jeżeli my dopłacamy my jako podatnicy skarb państwa dopłacamy do innych kredytów dajemy gwarancję na te kredyty to my de facto umożliwia zaciągnięcie kredytu osobom o wyższym ryzyku kredytowym nie znaczy to osad okrętu nie płacą, ale mają wyższe ryzyko tego, że nie sposób i dokładnie co się wydarzy w stanach Zjednoczonych w sytuacji, w której tam rynek mieszkaniowe był w takim okresie boomu od z dziewięćdziesiątego 0510. szóstego roku ceny szły bardzo mocno w górę na początku2 do dzisiaj 12% no i po to, żeby te osoby o niższych dochodach często także różne mniejszości etniczne w stanach Zjednoczonych nie były wyłączone z rynku mieszkaniowego rząd wprowadził taki będzie teraz pomagamy teraz możecie tak kredytów rząd no niestety większość z tych osób, które te kredyty wspierane tym celem programu przegram dużo szerszy niż tylko dotyczący samych warranty dopłat to do kredytów i te osoby, które z tego programu skorzystały później były także pierwszymi osobami, które musiały opuścić swoje nieruchomości w momencie, w którym stopy procentowe poszły do góry i w którym zaczął zaczęło się spowolnienie gospodarcze w stanach zjednoczony, ponieważ pole niestety także miały najmniej często stabilną sytuację zawodową miały relatywnie niskie dochody z relacji do wartości kredytu hipotecznego i tym samym były także najbardziej narażone na to, żeby właśnie nie być w stanie mimo najlepszych chęci ten kredyt później spłacać dlatego wciąż uważam, że taki program czy w ogóle program tej klasy wcześniej krytykuję tylko działań polskiego rządu po globalnym kryzysie finansowym nie powinny być wprowadzane w oczy wcześniej też nie powinny być wprowadzane, ale my żeśmy mam nadzieję wyciągnęli taką nauczkę, że to jest po prostu coś złego, a my tu jak mówił jako ekonomiści to nauczka pewnie wyciągnęliśmy natomiast nie wszystkie rządy jak to pokazuje Polski rząd taką nauczkę wyciągnęła jednak są próby wprowadzania tego typu programów zobaczymy jak w Polsce działa, ale pewnie będzie pana kolejne pytanie to właśnie zastanawiam się, bo dziś jesteśmy przecież jakieś przestrzeni i gdy rzecz zapowiadany był ten projekt to był sierpień ubiegłego roku no to mieliśmy troszeczkę niższą inflację dużo niższe stopy procentowe i nie było zapowiedzi kolejnych podwyżek no i ten program jawił się nikt nie skorzystał z tej pan rady i nie przełożył tego, że to może grozić nam problemem, a teraz mamy już kompletnie inną sytuację jest rozmawiam jest marzec 2022 i teraz rodzi się pytanie czy ten projekt w obecnym otoczeniu geopolitycznym gospodarcza w ogóle ma jeszcze sens wydaje się, że niewielki to znaczy zarówno, jeżeli chodzi o limity cenowe dla no i mieszkań one są na tyle niskie, że bardzo niewiele mieszkań zostanie objętych tego typu możliwością skorzystania z gwarancji jak też samo otoczenie makroekonomiczne w tym przede wszystkim wysokość stóp procentowych oraz zaostrzenie warunków udzielania kredytów hipotecznych przez banki powoduje, że osoby, które w 2021 roku nie były w stanie wziąć kredytu hipotecznego ze względu na brak wkładu własnego teraz nawet z tą gwarancją ze strony BGK dla 20% kredytu i tak nie będą w stanie tego kredytu otrzymać, ponieważ banki to po prostu nie da pod kredyt za drogi i sytuacja finansowa będzie prawdopodobnie oceniono jako niewystarczający, żeby taki kredyt otrzymać, więc ja nie spodziewam się, żeby ta akcja udzielania kredytów gwarancjami odniosła jakiś spektakularny sukces raczej będzie to kilka set kilka tysięcy kredytów, które zostaną objęte będzie to margines margines rynku i w gruncie rzeczy się cieszę że, że tak się wydarzyło, gdyby ten program został wprowadzony przy stopach procentowych na poziomie zera i przy rozgrzanym rynku mieszkaniowym tak jak mieliśmy w sierpniu to teraz proszę wyobrazić co by się działo, gdyby te wszystkie osoby, które kredyty wtedy wzięły otrzymały od banków w tej chwili musiały mierzyć ze stopą procentową na poziomie 3 typu, a samo prawdopodobnie na poziomie 5% nie ma 80% swojego kredytu, ale na 100 proc swojego kredytu w takiej sytuacji ich rata kredytu hipotecznego naprawdę zestrzeliła w górę z bardzo szybkim tempie i sporo gospodarstw domowych nie byłoby prawdopodobnie w stanie tej raty kredytu hipotecznego jest z miesiąca myślę zapłacić musielibyśmy ruch Miedź drugi program pomocowy dla osób, które korzystały z tej pierwszej pomocy paradoksalnie się cieszę, że sytuacja rynkowa znacząco się zmieniło od momentu, kiedy rządzący wymyślili sobie ten niestety zły program, a po teraz przesadzam prawdopodobnie będzie programem ma pan jakąś radę dla rządzących co z tym programem można było zrobić, żeby to faktycznie jakoś dało dobre przełożenie na na możliwości kredytowe Polaków i tak jak mówił pan premier Morawiecki udało się zrealizować marzenia milionów Polaków o ich własnym mieszkaniu na jakość tego programu po prostu wycofa oczy to nie jest to nie są narzędzia którymi my jesteśmy w stanie zaspokajać potrzeby mieszkaniowe obywateli w ogóle myślenie o takim popytowym wsparciu przynajmniej się tak wydawało jeszcze 57 lat temu jest powszechny konsensus, że tonie dział, że jeżeli pobudzamy popyt, zwłaszcza popyt kredytowy to powodujemy 2 rzeczy po pierwsze, rosną ceny to rosnący popyt przy ograniczeniach podażowych, które występują w Polsce za granicą akcyzy na każdym rynku mieszkania buduje się bardzo powoli, a w dużych miastach często utrudnione ze na brak dobrych gruntów i po drugie, tego typu programy wspierające za tą przez kredyt hipoteczny generują wzrost ryzyka, a w systemie finansowym, czyli po prostu to, że jeżeli coś wydarzy, jeżeli będzie jakiś kryzys, jeżeli będzie z wojna jak nic nie spodziewaliśmy do tego, że będzie, ale jest takie wydarzenia dzieją to w takiej sytuacji dużo osób może mieć problem z tym, żeby kredyt hipoteczny spłacić, więc myślałam, że tego programu doszło do lamusa jednak rząd pokazał że, a ta stara szkoła myślenia o rynku mieszkaniowym wciąż ma się całkiem dobrze natomiast to co długofalowo przynosi korzyść w postaci zwiększania dostępności zasobu mieszkaniowego to są programy, które są nakierowane na stronę właśnie podażą, a nie popytowych tutaj nie ma specjalnie możliwości dawania dopłat na masową skalę, która nagle, poprawiając sytuację jeszcze nie to co całowanie stronę podażową, a i tutaj działań zasadzie można by wymieniać bez liku są działania dotyczące odblokowania możliwości zarządzania kontami udostępnienie gruntów znajdujących się w rękach skarbu państwa spółek skarbu państwa dalej uproszczenie pewnych regulacji procedur dotyczących uzyskiwania zezwoleń na budowę prowadzenie planu zagospodarowania przestrzennego, a które niestety u nas procedury z tym związane się strasznie, bo to powinno zostać przyspieszona niema żadnej praktycznie działań w tym momencie w tym kierunku, a dalej oczywiście umożliwienie finansowania budowy np. wciąż brakuje mi w Polsce regulacji, która umożliwiłaby działalność tzw. krajów jak my w Polsce nazywamy Finów, a raczej funduszy inwestujących w najem, bo tego typu fundusze tego typu środki, które się na rynku pojawiły umożliwi zwiększenie podaży mieszkań na wynajem, a w rezultacie także często odblokowanie części mieszkań własnościowych niektóre osoby, które chciałyby skorzystać ze stabilnego długookresowego najmu nie mają możliwości nie znajdują takich mieszkań mieszkanie w ofercie i są zmuszone często do zakupienia swojego mieszkania, a mimo to, że mogłyby wynajmować mieszkania funduszu inwestycyjnego także działanie bez liku myślę, że moglibyśmy sobie zupełnie osobna audycję tylko na ten temat przeprowadzić na w takim razie co możemy doradzić takiemu potencjalnemu kredytobiorcy, który 1czerwca z stanie przed decyzją czy korzystać z tego programu czy jednak lepiej się wstrzymać to jest za duże ryzyko, żeby wchodzić, jeżeli faktycznie jesteśmy kredytobiorcy, który zna swoją wymarzoną nieruchomość tak to jest pierwszy warunek jak marzenie swojej wymarzonej nieruchomości, że my chcemy tę nieruchomość, która jest uprawniona do wzięcia udziału w tym programie, a i stoimy przed taką możliwością czy wreszcie kredyt gwarancją czy bez gwarancji to, żeby sobie odpowiedzieć musimy odpowiedzieć na jeszcze jedno pytanie czy my mamy poduszkę finansową dziś otworzą, czyli czy my mamy 1015% wartości kredytu odłożą takiej lokacie takich inwestycji nie zbyt ryzykowne tak najlepiej z operacją kapitał, bo jeżeli mamy okej to bierz kredyt gwarancją faktycznie tam pieniądze pracują, a tutaj możemy mieć większy kredyt i może mieć większą płynność dużo osób może z tego skorzysta natomiast to paradoksalnie jest propozycja tylko dla osób, które i tak są bardziej zamożne, które już mają wypracowane te dochody i które byłoby stać nawet na kredyt bez tej gwarancji wkładu własnego natomiast one w zasadzie to są 1 osoby, które powinny pełną świadomością taki kredyt brać, bo one mają poduszkę bezpieczeństwa, gdyby się coś wydarzył i ich życiu osobisty nie traciliby pracę traci zdolność do pracy, a pojawiłby się, jakie dodatkowe koszty związane z leczeniem siebie członka rodziny albo z kolei też, aby coś niedobrego w gospodarce, a mnie co spowodowałoby dalszy wzrost procentowy co oznacza znaczący wzrost ich racę no to oni nie mają zabezpieczeń mogą sobie, a sobie płacić z tej poduszki finansowe wykorzystywane do tego, żeby spłacać kredyt nie będą musieli od razu ogłaszać niewypłacalności i oddawać tego mieszkania, które te pieniądze kupili bankom, więc faktycznie z tego programu można korzystać w momencie, w którym mamy jako zabezpieczenie finansowe, bo jeżeli korzystamy z takiego kredytu z takiego narzędzia, które jest bardziej ryzykowne niż typowy kredyt hipoteczny, a bez odpowiedniego zabezpieczenia no to jesteśmy narażeni na bardzo wysokie ryzyko tego że, a w pewnym momencie możemy się ten budżet domowy nie spiąć i będziemy musieli to mieszkanie, które na kredyt kupił opuści, czyli w zasadzie z programu mogą korzystać Chick, którzy nie są jego adresatami wg rządu, bo to miało być program globalny, który miał pomóc wszystkim trochę to jednak czuć takim zwykłym politycznym marketingiem PR-em jednak nam niestety nie siedzę w głowie rządzących czy rządzący po prostu czytali podręczniki do polityki mieszkaniowej z lat dziewięćdziesiątych czy też właśnie linię bardziej nastawieni na korzyści i marketingu politycznego tego nie wiem chciałbym nie przypisywać żadnej złej woli natomiast faktycznie ten program, jeżeli komuś przynieść jakąś korzyść przyniesie kolej głównie tym, którzy już mają wystąpić ex taki efekt Świętego Mateusza czy ci, którzy mają mniej więcej ci, którzy nie mieli i tak z tego programu specjalnie nie skorzystają strasznie smutny wniosek jednak na koniec tej naszej dyskusji Rzym w wymyślono program, którego de facto nikt nie będzie mógł skorzystać jeśli ktoś skorzysta to nie ten do kogo ten program był celowany, więc w zasadzie ostrzegamy przed tym gwarantowanym wkładem finansowym ja bym ostrzega no to z tym musimy państwa pozostawić państwa moim gościem był pan dr Adam Czerniak dyrektor do spraw badań i główny ekonomista w think-tanku polityka Insights dziękuję bardzo, bardzo dziękuję do służenia do usłyszenia w kolejnych odcinkach Jakub Baliński Zwiń «

"To wywoła tylko efekt świętego Mateusza". Czyli o przepisie rządu na katastrofę na rynku mieszkań

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: DOBRZE MIESZKAĆ

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 09:00

Najnowsze Podcasty

Historyk, prof. Jan Grabowski: ''To co się dzieje w stosunku do badaczy Zagłady to faszyzm w czystej postaci''

To już nie jest marsz Tuska - Konstanty Gebert, Roman Imielski, Agnieszka Wiśniewska

"Nie idę w marszu jako polityk, tylko jako obywatel"

"To jest najbardziej autorytarna ustawa, którą podpisał prezydent, bo inkwizycyjna"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL