Czy polski rynek mieszkaniowy wytrzyma? Odpowiada dr Barbara Audycka

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

tu czwarty dzień wojny i masowej migracji z Ukrainy do Polski nowi ludzie cały czas przybywają i poszukują schronienia tymczasowego w polskich miastach w Polsce w ogóle już widać, że to schronienie na chwilę nie jest potrzebna potrzebna jest jakaś stabilizacja służby mała stabilizacja wiele osób jest gotowych do tego, żeby udostępniać swoje mieszkania uchodźcom wynajmować się nawet nie ustąpi własną kanapę, ale przychodzi ten moment, że to nie wystarczy i że padają Rozwiń » najważniejsze pytania o to co dalej z tematem pracy opieki wsparcia i zamieszkania właśnie o tym teraz będę rozmawiała z moją gościnią dr Barbara Audycka Uniwersytetu Warszawskiego dzień dobry dzień dobry po miesiącu wojny widzimy już duże miasta się zatkały się, że wszystkie te miejsca, które ludzie spontanicznie ofiar oferowali w swoich domach są wykorzystywane, ale np. też oferta lokali na wynajem w Polsce skup skurczyła się nawet 60% ceny wzrosły nawet o 10% tak wynika z ostatniej analizy firmy Domiporta czystym da się coś zrobić tak warto zwrócić uwagę tutaj na ten ogromny kontrast, z którym mamy do czynienia w ostatnich praktycznie 2 tygodniach rozmaite banki czy pośrednicy nieruchomości publikują raporty, z których wynika, że z 1 strony ta oferta mieszkań na wynajem znacząco się zmniejszyła tak, ponieważ ponad 50% mieszkań wielu dużych miastach najzwyczajniej w świecie zniknęło z rynku zostało wynajęte na czas dłuższy niż miesiąc, ale z drugiej strony mamy do czynienia jednak dosyć istotnym wzrostem tych cen mieszkań na wynajem, a i tutaj myślę, że jest właśnie to jest właśnie ciekawy kontrast między z 1 strony dobrocią postawą Obywatelską wielu Polek i Polaków, którzy udostępniają własne mieszkania własne pokoje przestrzenie, które w innym wypadku być może byłyby wynajmowane komercyjnie często nieodpłatnie z takiego daru serca z drugiej strony między żelazną logiką rynku, która w obliczu wzrostu popytu na mieszkanie na wynajem skutkuje po prostu wzrostem cen i tutaj niezależnie od tego czy mamy do czynienia z kryzysem humanitarnym mamy do czynienia z wojną czy osobami, które naprawdę bardzo mocno poranione przybyły do Polski te osoby muszą się zderzyć z tą żelazną logiką zgodnie, z którą muszą dzisiaj zapłacić za ten za to mieszkanie na wynajem więcej niż jeszcze 2 tygodnie temu tak jak już pani wspominała potrzebne jest rozwiązanie na tu i teraz, ale potrzebne są także rozwiązania długoterminowej te rozwiązania etap trzeba będzie coraz bardziej nagląca i tutaj kraje Europy zachodniej najczęściej stosują system można powiedzieć truje etapowej integracji mieszkaniowej pierwsza pomoc taka, jaka ma miejsce w tym momencie również w Polsce to jest taka pomoc nisko drogowa, której celem jest zapewnienie dachu nad głową jakiegoś podstawowego wyżywienia tutaj, kiedy obserwujemy w mediach obrazki czasami świadczymy wolontariat różnych miejscach takich jak dworzec zachodni jak hala Torwar to widzimy, że ta pomoc naprawdę jest pomocą nisko progową nie mamy tutaj do czynienia może z zachowaniem prawa do prywatności czy z jakąkolwiek długofalową myślą o tym, żeby o wielowymiarowej integracji dlatego kolejny etap, który byłby potrzebny w tym przypadku to jest taki etap jeszcze tymczasowy, ale już nieco na wyższym poziomie wsparcia tak czy to ustawowe tymczasowy zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, które powinno być realizowane w mojej opinii również silnym udziałem władz publicznych tak tutaj z 1 strony padają różne pomysły związane z wynajmem nie używanych w tym momencie lokali użytkowych np. biur na rzeczy tego tymczasowego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, a z drugiej strony padają słowa o wykorzystaniu tych technologii modułowych która, a no jeszcze kilka dekad temu na pewno na pewno wszyscy byśmy krytykowali modułowych, czyli kontenery kontenerowych tak oczywiście nigdy nikt nie chciał umieszczać czy to lokatorów socjalnych czy osób zagrożonych ubóstwem wykluczeniem społecznym w kontenerach natomiast w mojej opinii takie rozwiązanie o charakterze tymczasowym na okres od tygodni lub miesięcy, a przy obecnej technologii i tworzącej tak naprawdę pełnowartościowe zasób mógłby zostać zastosowane oczywiście wymagałoby to funduszy środków publicznych, aby takie miejsca tworzyć jest też mowa o odzyskiwaniu pustostanów natomiast tutaj często mamy do czynienia z taką w takim bardziej skomplikowanym problemem związanym ze niejasną sytuacją prawną wielu lokali mieszkalnych, które obecnie stoją puste w przypadku Warszawy, ale też wielu innych dużych miast mamy tutaj do czynienia z lokalami, które są np. w procesie restytucji mienia taki lokal mógłby ze zwyczaj jest pustostanem, ponieważ nie może być wynajęte w ramach mieszkaniowego zasobu gminy jest to lokal oś w charakterze typowo interwencyjnym faktycznie do tego zasobu moglibyśmy sięgać problem polega na tym, że bardzo często gminy nie dysponują nawet ewidencją tych lokali bardzo trudno jest tym bardziej on zrealizować w szybkim tempie niezbędne remonty za zaadaptować ten lokal nad nowelą o tym, że zmyślą o tym rząd wkrótce będzie przeznaczony będzie być może oddany dawnemu właścicielowi problem tutaj jesteś taki, że ze względu na gospodarkę mieszkaniową gminy takie zakrojona na szerszą skalę remonty nie mogą być realizowana, jeżeli budynek czy lokal jest objęty procesem restytucji mienia mamy dużo do czynienia z wieloma barierami o charakterze prawnym finansowym trzeba dużo dobrej woli tak naprawdę, żeby je pokonać, a zamrożenie czynszów i właśnie działania z tej strony od tego, żeby więcej mieszkań nie zrobi, ale może będą tańsze bardziej przystępne pomysł zamrożenia czynszów jest o tyle trudne do realizacji, że na dzień dzisiejszy mamy bardzo niewiele danych bardzo niewiele sprawozdawczości związanej z najmem mieszkań przez właścicieli prywatnych, a w ostatnich latach w ostatnich dekadach taki najem prywatny miał w Polsce charakter rozproszony polegał, mówiąc że mówiąc obrazowo na tym, że właściciel, który albo odziedziczył jakieś mieszkanie po zmarłym krewnym albo kupił je ze swoich oszczędności wynajmował następnie to mieszkanie na rynku często w oparciu o umowę najmu okazjonalnego w momencie, w którym ta umowa stworzono formę prawną takiej umowy często również bez żadnej umowy albo w oparciu o umowy cywilnoprawne, więc tutaj obowiązek sprawozdawczości z takich umów na dzień dzisiejszy nie istnieje nie istnieje w Busha ani żadnych statystykach ewidencja tych najmów nie możemy też dociec wielkości rynku najmu od strony sprawozdawczości podatkowej, ponieważ właściciel ma obowiązek sprawozdawać swoje przychody dochody z najmu natomiast nawet sprawozdawczości podatkowej nie mamy wyszczególnienia jest to najem mieszkania czy np. jest to najem jakiejś ruchomości czy też najem lokalu użytkowego także o w momencie, w którym tak naprawdę nie mamy pełnej wiedzy o tym jak wygląda ten Polski rynek najmu prywatnego tym trudniej byłoby wyegzekwować zamrożenie czynszów ponadto takie zamrożenie czynszów oczywiście wpłynęłoby na sytuację istniejących najemców natomiast nie stworzyłoby nam dodatkowego zasobu, które na dzień dzisiejszy jest tak bardzo potrzebne ponieważ, chociaż poradziliśmy sobie już z deficytem ilościowym w skali kraju, jeżeli chodzi o liczbę mieszkań przynajmniej tak tak tak to ma miejsce wg niektórych ekspertów to na pewno nie poradzić my sobie z deficytem ilościowym, jeżeli chodzi o ilość mieszkań dostępnych czy cenowo tak dzień dzisiejszy nadal kolejka mieszkaniowa kolejka osób uprawnionych oczekujących na lokal z mieszkaniowego zasobu gminy to ponad 100 000 osób, więc w obliczu tego napływu uchodźców uchodźczyń z Ukrainy, który w, których liczba będzie liczyć w setkach tysięcy pewniej w milionach w najbliższych miesiącach wydaje się, że takie działania, choć może skuteczne byłoby tylko kroplą w morzu problemów, które będą się w najbliższym czasie rodzić coraz szerszym zjawiskiem na polskim rynku mieszkaniowym jest kupowanie hurtowo mieszkań np. właśnie przez wielkie fundusze w celach spekulacyjnych to jest ogólnoświatowy problem, który zaostrza patologie mieszkaniowe bardzo wielu krajach dlatego np. berlińczycy ostatnie referendum zagłosowali za tym, żeby miasto wywłaszczyło tych gigantów nieruchomościowych nie wiem akurat takie rozwiązanie byłoby możliwe w Polsce albo wtedy w Warszawie, ale może jakoś dałoby się skorzystać z tego zasobu no bo szacuje się dużo z tych mieszkań pozostaje puste one nawet nie są na wolnym rynku do wynajęcia nie trafiają tylko takimi martwymi aktywami i tutaj znowu natykamy się na taki problem, jakim jest brak danych Niemczech również w Berlinie mamy do czynienia z mechanizmem, który nazywa się lustro czynszowe zgodnie z tym mechanizmem każdy właściciel sprawozdają część, które pobiera za wynajem mieszkania i ten czynsz nie może przekraczać średniej dla okolicy tak problem z lustrem czynsz problemy berlińczyków miały nieco bardziej zaawansowany charakter tam właściciele używali remontów jako pretekstu do podwyżki czynszów natomiast niewątpliwie przewagą Berlina nad Warszawą była bardzo szczegółowa wiedza o tym gdzie znajdują się mieszkania na wynajem i jakie czynsze są stosowane w tych mieszkaniach dzisiaj, kiedy ja rozmawiam z przedstawicielami sektora nieruchomości, kiedy pytam pustostany w rękach prywatnych to oni także nie mają wiedzy na temat tego ile faktycznie mieszkań wykupywanych przez kapitał zagranicznych jest mieszkaniami, które są aktywnie wynajmowane, a ile mieszkanie z mieszkaniami a kiedy zakupy zakupionymi w celach spekulacyjnych i tę metodę, którą wskazują te wskazują na metodę obserwowania tych budynków w nocy sprawdzania czy pali się światło, więc jeżeli może trwać, jeżeli na dzień dzisiejszy to jest to źródło danych, na których opieramy to obawiam się, że trudno byłoby również tutaj egzekwować ten mechanizm, który pani mówi, czyli niechby choćby w formie podatku katastralnego, który zmotywował właścicieli do tego, żeby zasób był wynajmowany nie stał pusty wydaje się, że w sytuacji polskiego rynku najmu coraz trudniejsze, ponieważ ten kapitał zagraniczny jest coraz większym udziałowcem rynku najmu dużych miastach polskiej i wartości zakupionych mieszkań rosną z roku na rok skokowo on wydaje się, że jesteśmy nieprzygotowani zupełnie na taką sytuację to oni mówią nawet o narzędziach legislacyjnych, ale także narzędziach statystycznych nie mamy pełnej wiedzy o tych transakcjach, które do, do której dochodzi na rynku i nie mamy też, tym bardziej pełnej wiedzy o tym co się dzieje z mieszkaniami, które są budowane lub zakup zakupione w celach najmu rząd sygnalizuje samorządom, że być może będzie działał na zasadzie relokacji uchodźców tak, żeby nie stanowili więcej niż 1% mieszkańców gminy to z punktu widzenia rynku mieszkaniowego ma sens takie rozwiązania na pewno miałoby sens z punktu widzenia integracji integracji ze społecznością lokalną, bo obecnie stoimy przed takim wyzwaniem, a zarówno w sektorze mieszkaniowym, jaki w innych obszarach naszego życia społecznego takich jak edukacja wyzwaniem, które jest związane z integracją z tym, żeby nie tworzyć gett, żeby nie tworzyć odrębnych klas dla ukraińskich dzieci, żeby nie tworzyć odrębnych osiedli, a tutaj przytoczyć pomysł, który niedawno wstrząsną warszawską opinią publiczną był to pomysł zakwaterowania uchodźców uchodźczyń na sławetnym osiedlu przy ulicy Dudziarskiej ono jeszcze istnieje tam jakby zasób oczywiście jest należałoby go wyremontować i faktycznie są to budynki, które stoją, które mogą stanowić substancję mieszkaniową natomiast nie wiem, o ile jeżeli państwo znacie sytuacja dziarski to wiecie na pewno jest to sąd 3 budynki oddalone 20 minut od jakiejkolwiek jakiegokolwiek większego sklepu też chyba przycięte Terra preta cięte Reala lepiej da od razu widać co jest nie tak z tymi budynkami i do takiej sytuacji na pewno takiej sytuacji Get to zacni osób, które do nas przybywają musimy i na pewno chcemy zapobiec stąd taki kontyngent uchodźców uchodźczyń może się wydawać atrakcyjne natomiast trzeba pamiętać też o tym, że tak naprawdę nie mamy np. mieszkaniowego zasobu gminy w wielu w wielu gminach wiejską miejskich lub wielu mniejszych miastach tak zdarza się, że gminy raportują, że też, że na ich terenie nie ma ani 1 mieszkania komunalnego 1 mieszkania socjalnego, ponieważ ludzie wzięli sprawy we własne ręce winny sposób za zakup, zaspokajając swoje potrzeby mieszkaniowe np. w oparciu o budownictwo realizowane systemem gospodarczym dlatego, jeżeli taka rodzina trafiłaby do mniejszej miejscowości to też musiałaby mieć tam zapewniona odpowiednie warunki związane z mieszkaniową związane z możliwościami podjęcia pracy zarobkowej to na pewno jest ogromne zadania, którym co, do którego nie jestem pewna czy małe gminy są w stanie sprostać, a jeszcze Marcin Kędzierski centrum analiz klubu Jagiellońskiego rzucił taki pomysł podsunął taki pomysł w swoim manifeście o do kwater bywanie uchodźców np. do starszych osób, które dzięki temu mogłyby uzyskać opiekę Towarzystwo no też właśnie ugościć na dłuższy czas osoby, które natychmiast potrzebują mieszkania jak pani ocenia ten pomysł kolei, a istnieją takie projekty społeczne w krajach skandynawskich także w krajach Beneluksu, które są oparte o tę wielu pokoleniową współpracę są różnego rodzaju formy mieszkań wspomaganych, w których np. studenci migranci uzyskują darmowe mieszkanie w zamian za wsparcie osób starszych ich codziennej aktywności te projekty mają bardzo dobre rezultaty natomiast one jak mają bardzo mocno charakter dobrowolny i z 1 strony taka osoba musi chcieć się zdecydować na taką współpracę i 1 i druga strona także nie wyobrażam sobie sytuacji, w których mielibyśmy taką formę proponowaną przez eksperta zastosować wydaje mi, że to co powinno się zadziać tak naprawdę to obok stworzenia tego zasobu, a służącemu go tymczasowemu zaspokajaniu potrzeb, które da elementarną prywatność tak taką o charakterze 1 pomieszczenia 1 pokoju z łazienką dla dla 1 rodziny, który da tymczasową kilkumiesięczną przystań powinniśmy obok tego dążyć jednak do programów o charakterze uniwersalnym i tutaj wydaje mi się, że jednak w ostatnich latach podjęto takie działania, które mają, które mogą nas do tego zbliżyć, ponieważ przez wiele lat praca krajowego zasobu nieruchomości polegała na tym, żeby zidentyfikować nieruchomości gruntowe, które na, który można byłoby stawiać budynki w ramach projektów budownictwa społecznego takie projekty budownictwa społecznego w ostatnim roku stały podjęte w formie społecznych inicjatyw mieszkaniowych wielu gminach jak słabym właśnie tę stronę to znaczy myślenia dwutorowo tych wyzwaniach, które nas czekają z 1 strony zagospodaruje zagospodarowania elementarnych potrzeb zaspokojenia elementarnych potrzeb w tych najbliższych miesiącach, ale też myślenia o tym, że ci ludzie bardzo dużej odsetku z nami zostaną i podobnie jak wielu mieszkańców mieszkanek Polski będą mieli swoje potrzeby związane z ochroną zdrowia edukacją i również z mieszkaniami i brak działania teraz może doprowadzić do bardzo trudnych sytuacji do wielu konfliktów społecznych w ciągu oraz dających w ciągu najbliższych kilku lat bardzo dziękuję za rozmowę dr Barbara Audycka Uniwersytetu Warszawskiego ma moim państwa gościnią dziękuję serdecznie skrót informacji Radia TOK FM Zwiń «

Czy polski rynek mieszkaniowy wytrzyma? Odpowiada dr Barbara Audycka

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: PORANEK RADIA TOK FM - WEEKEND - ANNA PIEKUTOWSKA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 23:00

Najnowsze Podcasty

Jest i Polakiem, i Bengalczykiem. Kandyduje do Sejmu

Debata kandydatek do parlamentu o sytuacji kobiet w Polsce

Test: Volkswagen Golf

Krzysztof Spór. Czy na festiwalach filmowych istnieje humor?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL