REKLAMA

To jest największy sprawdzian dla społeczeństwa obywatelskiego.

Prawda Nas Zaboli
Data emisji:
2022-03-21 16:00
Prowadzący:
Czas trwania:
20:40 min.
Udostępnij:

Gościem Piotr Najsztuba jest Jakub Wygnański, Prezes Fundacji Stocznia, z którym rozmawiamy o społeczeństwie obywatelskim i organizacjach pozarządowych. Pytamy o rolę i znaczenie NGO'sów w pomocy dla uchodźców z Ukrainy, a także o zaangażowanie polskich organizacji w odbudowę społeczeństwa obywatelskiego w Ukrainie po zakończeniu wojny.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
, a teraz mamy gości jest pan Jakub Wygnański prezes fundacji stocznia dzień dobry dzień dobry wszystkim władzom przypomnę, że pan jako gdańskiej jest nazywany nieoficjalnie takim ojcem polskich organizacji pozarządowych jest weteranem mam nadzieję, że nadal cennym weteranem działalności takich organizacji, a my rozumiemy, dlatego że chyba polskie organizacje pozarządowe NGO-sy przeżywają najważniejszy sprawdzian w swojej historii trzydziestoletniej, czyli kryzys uchodźczy i Rozwiń » jak państwo zdaje zdaniem ten sprawdzian wypada dziękuję bardzo, tak zostanie system służbie czynnej chyba ciągle by tak to 1 to jest taka sytuacja też pojaśnienie czynnej, ale jestem bardziej sztabowcy, więc nie możemy sposób nie przypisuję sobie tego co jest zasługą tych ludzi z pierwszego frontu zdarzały się tam bywać, ale to naprawdę jest niezwykłe niezwykłe męstwo to co ludzie robią trzeba też powiedzieć, że od tego czasu taki właściwie tak ma pan rację to jest największy pewnie sprawdzam w sprawie zresztą w ogóle organizacje w takich sytuacjach działają szybciej zwinniej i większym poświęceniem czasami mają coś bardziej wpisane w metrykę ten rodzaj działania pewnie pan i pamiętamy jesteśmy w tym wieku osób pierwszy taki moment dowodu na istnienie społeczeństwa polskiego poza samą transformacją początku lat dziewięćdziesiątych to była wielka powódź 1007. roku Inter to była taka sytuacja, w której było widać, że państwo ze wszystkimi swoimi no po prostu było za ciężkie za wolne przerosło to itd. nie wiem nie mam żadnej satysfakcji z tego, że to był taki moment, że ludzie bardzo silnie się zaczęli organ organizować tras jest dosyć podobnie po powiedziałbym przy czym trzeba zrobić tę poprawkę, że to już nie są tylko instytucje pozarządowe, ale też mnóstwo ludzi, którzy odłożyli swoje narzędzia i zajęcia i po pracy poszli po prostu pojawiania się na dworcach itd. oni nawet nie jak nazwać to nie są tylko Andrzeja czy też po prostu naprawdę rodzaj pospolitego ruszenia olbrzymi, ale też to jest my jesteśmy okazaliśmy się bardziej chyba łatwo palnej niż można było przypuścić, ale też nie da się tak pali obydwu końców bez przerwy, więc się, że w tej chwili bardzo wyraźnie widać i zmęczenie i to, że ci ludzie się wypalają i to, że na no muszą dostać zmiana i ich rozumiem, że mi pan o zmianie ze strony państwa w tak czy tamten podział to będą długo to było pewnie ciekawa rozmowa ze stoczni robiliśmy teraz takie badanie nazwijmy to etnografii 3 dworców w Warszawie to też bardzo pouczające ta sytuacja zmienia praktycznie z dnia na dzień, ale one są bardzo różne wart dworzec wschodni, który taką będzie bardziej miejską kulturą, bo tam głównie zarządza miasto bardzo ciekawe dworzec centralny, zwłaszcza pierwszy na linii walki byli no bardzo nieformalnie prawie ludzi o naturze anarchistyczne powiedziałbym jednak znaleźć wspólny język z harcerzami, którzy później pojawili później państwową strażą pożarną, więc to co bardzo organiczne jakoś połączyło się i to dobrze bardzo trudne dworzec zachodni, gdyż one kompletną mozaiką instytucji różnych państwowych publicznych nieformalne muszę tego bardzo uczymy, ale pan rację tak w tej chwili musi przejść kawaleria czy to, ale jak leżą w pewnego punktu na świat fakt, że pojawią się w 80 organizacji dużych międzynarodowych w Polsce, że tak pan cały na biało to ma swoje dobre złe strony musimy to na pewno do docenić, ale złe z najważniejszych rzeczy słowem, a zło, jakie stroje złe co by część z nich oferuje nie rozwinie w złotych taką przychodzą ze swoim ciałem ekipa ziem ze swoimi procedurami skryptami itd. ze swoim pracownikami będą pewnie tutaj też rekrutować nie mieliśmy pewnie też czasu, żeby wszystkiego od siebie się nauczyciele zagadnienie koordynacji i koordynacji od tego co nieformalne spontaniczną organiczne do powoli wyżej coraz bardziej ustrukturyzowanych od tego co szybkie do tego co systematyczne i i rozłożone w czasie od tego co rządowe samorządowe co mają do zniesienia pracodawcy co mają do wniesienia organizacji jest potrzebna jakaś nowa umowa społeczna o podziale pracy i to jest bardzo przed nami jeszcze nikt nie jak to się rozwinie, bo scenariusze możliwy jest tak dużo, że muszą być gotowi na wszystko taka sytuacja chyba nikt nie miał precedensu może poza ruchami migracyjnymi po wojnie no ale czegoś takiego nikt nie taka jest z drugiej strony słyszę w wiadomościach, które poprzedzały naszą rozmowę, że skandalicznie brakuje urządzeń, które pozwoliłyby nadawać PESEL numer PESEL uchodźcą, że jest pod patronatem specjalne urządzenie i ich po prostu nie ma no za to jest odpowiedzialne państwo i teraz czy pan jak myślę, dlaczego tego urządzenia nie ma w tych miejscach, gdzie mają się rejestrować uchodźcy czy po prostu państwo jest tak słaby nie stać nas na to czy decyduje niekompetencja urzędników trudno powiedzieć no pewnie jest także ta sytuacja, ale nie chciałbym zbyt wiele tym tłumaczyć, że jest bez precedensu jeśli chodzi o skale i wysiłek bardzo dużo da się zrobić za pomocą narzędzi do upraw usprawnień organizacyjnych podam panu przykład postęp pomysłu jakość części i jakoś podobnie z suszu Louie to znaczy, że bardzo duże dużo można by zrobić w czasie, kiedy ludzie są w tych pociągach to znaczy tam, iż w chwili wręczać te karty Szymborskiej dowiedzieć się cokolwiek o nich o ich planach o tym gdzie zamierzają dojechać próbować wytłumaczyć, że być może Warszawa w ogóle nie jest najlepszym punktem jakoś uprzedzić jeśli chodzi o różne niebezpieczeństwa np. myśmy wtedy już widzieli jak jest numerem telefonu to być może ludzie nie wystawali by kolejka przypadkowych tylko tak jak w przypadku systemu wizowych wiedzieliby, które mają przejść ten PESEL my uzyskiwać, więc rakietą miał wbity specjalny dach się tym zajmować przedstawiciele państwa 3 myślę, że potrzeba będzie jakiś mi jakiś rodzaj miksu, bo to, że ktoś przejdzie zauważy np. tam trzeba zrobić coś co można określić jako skrzyżowanie, czyli wyłapywanie wyłapywanie dobre słowo identyfikowanie osób, które wymagają bezwzględnie pomocy ani wypadają na dworcu na perony właściwie nie wiadomo, o co się z tym dzieje myślę, że w ogóle w tej chwili to nie jest łatwe, bo ta relacja szczególnie organizacji pozarządowych z rządem nie należy przez odrosty w ostatnich latach do mówiąc oględnie najłatwiejszych na rząd uważają za wrogów generalnie w wielu sprawach takie nie rozwijała tak rzeczywiście jest, ale też chyba rozumiem, że nie ma leczone są różne, ale sobie nie może bez nich dać rady pewnego uporządkowania i to mówię publicznie wymaga to, że też widać w tej chwili koncentrujemy się na granicy białoruskiej, ale jeśli zdamy sobie sprawę, że dokładnie te same osoby literalnie imienia nazwiska są glebą one przez Straż Graniczną i wojsko przy granicy z Białorusią starają się pomagać tym czasie jednocześnie zasłużony sposób uznawani za bohaterów przy granicy około prze Myśla to coś nas jest pęknięta co się z tym czy jest coś jest nieporozumieniem nie szkodzi nam 400 rodzin z Jemenu, które są przy tej granicy ilość ludzi tych aktywistów nie jest zbyt wielu to tylko pokazuje, że w ogóle od dawna to rzecz mamy ze sobą samymi sobą nie przegadane w Polsce państwo od dawna nie ma polityki migracyjnej właściwie ignorował ten fakt dokument tego rodzaju powstał w lipcu zeszłego roku przygotowały organizacje społeczne, które pracują z migrantami od lat nas w tej chwili widać, że potrzebna minister powiedział nowa umowa społeczna na temat tego jak właściwie mamy za sobą być mieszka bardzo szybko już w tej chwili widać bardzo szybko kończą się te zasoby, które ludzie mogli wygenerować sami siebie wystarczy zajrzeć na rynek mieszkań dlatego jak mogłoby dojść do zawarcia tej nowej umowy społecznej co musiałby się zdarzyć, a myślę, że po pierwsze, rzeczywiście na pewno tutaj olbrzymią rolę do odegrania ma rząd, ale jeżeli rząd no niech sobie, że można to zrobić bez niego są kwestie, które choćby pan mówił dotyczące przyznawania numeru PESEL czy kontroli na granicach wielu wielu innych i trzeba mieć nadzieję, że rząd także pojawi się w tej roli, ale w wielu dziedzinach czy to jest mieszkalnictwo edukacja ochrona zdrowia kultura mnóstwo mnóstwo takich rzeczy no to mogę, używając audycji zaapelować do rządu, żeby pojawiło się jakaś osoba lub osoby, które byłyby czytam czytelnym nie wiem rodzajem od okna miejsca, w którym rozmowa na każdy z tych tematów jest bezdomny potrzebna podam przykład edukacji dosłownie dzisiaj dostałem od związku Ukraińców w Polsce rodzaj manifestu, w którym oni tak naprawdę bardzo nie wiem domagają się proszą żądają postulują, żeby dzieci to też było bardzo precyzyjny techniczny ten dokument, żeby mogły doku dokończyć swoją np. maturę po ukraińsku, żeby mogły się tak uczyć to są bardzo konkretne postulaty my nie mamy w tej chwili środowisko pozarządowe takiego miejsca, gdzie moglibyśmy je niem deponować albo rozmawiać trochę lepiej wygląda sytuacja współpracy rząd samorząd, bo on przynajmniej komisję wspólną rządu samorządu na bieżąco to rozstrzyga natomiast my pozostaliśmy trochę sami i to komunikacja nie istnieje co więcej jednocześnie toczą się rzeczy dla nas skomplikowane trudno o panu przykład, że w tej chwili nie uwierzy pan, gdzie rząd zamieścił w UE zmiany w ustawie o pożytku publicznego taka ustawa, która od lat reguluje dostęp do pieniędzy publicznych nakazuje, żeby on był otwarty w sensie transparentne, że my wręcz URSA itd. no, więc znajdujemy zdanie, że od to się zmieni, że premier będzie mógł by w sytuacjach, które uzna za ważne z powodu społecznych po prostu odstąpić od konkursu i i także nie używać nawet ustawy o finansach publicznych pan, że ten zapis znalazł się w ustawie pewnie pan myśli, że w ustawie tej specustawy nie ustawie o pomnikach, która w tej chwili została złożona do do Senatu, więc czujemy się też jakoś ogrywanie w takich kwestiach, gdzie akurat zaufanie między nami powinno być, że tak prezydent omawiał z nią wyruszą z rezerwami mówi panie Jakubie musimy tutaj zawiesić naszą rozmowę, bo informacje, ale zaraz po nigdy nie wrócimy i wracamy do rozmowy z panem Jakubem w gdańskim prezesem fundacji stocznia nieformalnym ojcem polskiej między osłów panie Jakubie chciałbym chwilę zmienić temat, choć nadal będą Andrzeja jak wiadomo w latach dziewięćdziesiątych, kiedy myśmy zmienili ustrój przygotowali państwo do wstąpienia do Unii Europejskiej dla NATO niemieckie organizacje pozarządowe bardzo liczne wtedy nam pomagały w ich rola jest do przecenienia w ogóle i teraz, kiedy w ten koszmar wojny w Ukrainie się skończy ja wierzę w to, że jestem przekonany o tym, że skończy się zwycięstwem Ukrainy Ukraina będzie musiała taką przemianę przejść czy nasz rynek organizacji pozarządowych może spełnić taką rolę, jaką niegdyś Niemcy odegrali u nas myślę że, że tak, chociaż sporo rzeczy wymaga przemyślenia pana by ryby pamiętam ten moment, kiedy nam się udało i próbowaliśmy byliśmy naprawdę specjalistami od takiej Demokratycznej kontrabandy my też próbowaliśmy dalej to to nadzieję jakoś powiedziałby i ten rodzaj mesjanizmu kultywować pomagały nam ja były oczywiście organizacyjnymi niemieckie amerykańskie francuskie skandynawskie to był rodzaj takiego zbiorowego porozumienia, że Polska jest jakimś depozytariusza wielkiej nadziei na zmiany myśmy się od nich naprawdę bardzo bardzo dużo uczyli później musieliśmy sami też po wejściu do Unii Europejskiej to ten zegar zaczął zupełnie inaczej funkcjonować, bo też właściwie w około 2005 roku szczególnie po spełnieniu tych kryteriów kopenhaskich musimy wszyscy naiwnie zakładali, że te kwestie dotyczące ustrojowe, że one są jak mamy za sobą i to możemy się wręcz kwestiami takimi jak zatrudnienie wyraz wyrównywanie bardzo długo ten język Krzywą zostaje społeczeństwa obywatelskiego on jakimś czasie prawie był zapomniany no i nie ma jak i naiwności wszyscy mogliśmy się by i dlaczego tak było, żeby rzeczywiście uwierzyliśmy, że tak będzie historia skończyła się w tym sensie, że czas pracuje dla nas rzecz poruszamy się o takich lamp, a symptom, że Grawitacja, że myśmy bardzo dużo szkoli ludzi w różnych krajach Ukrainie od Ukrainy do Mongolii Kazachstanu itd. robiliśmy za prymusa tłumacząc, że to poczekajcie może jedno 2 pokolenia będzie u nas Polska była punktem takim referencyjnym z powodów, które tutaj świetnie wszyscy rozumiemy nie także historia ani nie skończyła tylko co, więc chce się powtórzyć wpadła w potworny korkociąg i nagle się okazuje to na pewno powiedzieć, że jeśli będzie to sam znam ludzi na Ukrainie, którzy mają taką biografię kiedyś byli komandosami byli na Majdanie byli żołnierzami później od kilku lat stocznia z nimi pracowała np. organizacja upora pracowała nad nazwijmy to rozwojem technik partycypacji Obywatelskiej budżetu obywatelskiego pracowaliśmy w winnicy to człowiek w tej chwili jest to oczywiście znowu wrócił do zupełnie innej roli, więc myślę, że też trzeba po pierwsze, będzie się wyzbyć Ukraińcy mają nieprawdopodobną lekcję, że my jesteśmy tymi prymusami bardzo dużo od nich będziemy musieli się nauczyć no i jeśliby wierzyć, że jesteśmy mam nadzieję, że tak naprawdę będzie, że my będziemy tym kimś to jakoś nie wiem rozkłada prowadzi Ukrainę w kierunku standardów Jeślinie członkostwa Unii o to samo musi być posprzątany, bo w tej chwili jeden z największych najbardziej kłopotliwych sytuacji przed tymi Ukraińcami od lat dla mnie wielu ludzi, których znam to jest właśnie, że okaże, że my sami okazaliśmy się tak tak, że to wszystko było tak krótkie płytę instytucję płytkie no to jest pytanie tutaj można wrócić do sytuacji niemieckiej czy no być może także społeczeństwo obywatelskie wymaga bardzo długiej kultu na czym my mamy słabe instytucje po prostu Niemcy nie bez powodu w całej tej historii, ale nie tylko Polska ma słabe instytucje z tego punktu widzenia, ale na pewno NGOs tworzą jakąś barierę im powinny tworzyć immunologiczną w stosunku do nadużyć władzy no to ćwiczymy jak nie zajmujemy się teraz kwestiami Ukrainy no tak właśnie jest mam nadzieję, że wrócimy do tego momentu kiedy, ale podkreślam jedno drugi będziemy się czegoś uczyć moje byłbym ostatni, który miałby rozpuszczać Ukraińców nas nie pouczać co dzielić swoimi doświadczeniami, czyli pańskim, ale limit mówią ten pan, który mówi z winnicy Kuba nie ma się jeszcze przetrwamy to było 2 tydzień mówi jeszcze 2 tygodnie później słuchaj musimy wrócić do tego musimy jakoś inaczej to było dosyć oczywiście poruszające, ale oni wierzą w to, że poza tą fortyfikacji ani siebie od tej strony militarnej wierzą, że wrócą na taki moment cierpliwej nauki i na z tego co pan mówi wynika, że my musimy też sami się najpierw naprawić, żeby być pomocnymi i kraje w tym momencie wojennym czasie, bo inaczej nie będziemy mieli nawet trochę nawet moralnego prawa, żeby pełnić taką rolę wobec Ukrainy to pewnie taka, a jeszcze najtrudniejsze przed nami trzeba pamiętać, bo teraz te zasoby szybko się skończą pytanie będzie takie to wystarczy przed warszawskim tramwajem, żeby usłyszeć wszystkie te ten rodzaj może słowo tak już zazdrości prawie, ale pamiętajmy i Polska w tej chwili ma najbardziej przytłoczony rynek mieszkaniowe w Europie my musimy odnaleźć w Polsce ma wszystkie wolne strychy piwnice pustostany porzucone domy na wsiach wzrost organizować gigantyczny gigantyczny front robót musimy zorganizować my po prostu no będziemy mieli nowych mieszkańców musimy robić w ten sposób, żeby rozwiązywał nie tylko problemy, ale także nasze ludzie szybko połączą kropki, płacąc za rachunek za gaz my musimy myśleć np. całą taką transformację energetyczną, której całego równania nagle wyłączona jest Rosja nie będzie tani kiedyś będzie lepiej oczywiście no i najważniejsze, że chyba musimy się przygotować na to to jest wielki apel w tej chwili ta zmiana jest bardzo potrzebna już teraz, żeby w szczególności lokalne lokalne społeczności samorządy rozumiany nie tylko administracja nie to, że mamy teraz hotel albo ośrodek sportu tylko, jeżeli mamy jakoś razem przeżyć to też dotyczy polskiego modelu migracyjnego to chyba taki że, że do deklaracji muszą być takie, jakby to powiedzieć no Giżycko 30 rodzin przez to rozumiem, że wspólnota tego miasta przedsiębiorcy mieszkali już po potrafi przyjąć 30 ludzie rozumieją w Warszawie mieszkając, że lepiej być 30 w Grudziądzu spotka tam ludzi, dla których jest się osobą liczby 300300 imigrantem w Warszawie, ale do tego trzeba uruchomić taki rodzaj podziału pracy no też od rządu i innych instytucji spowodować, żeby te społeczności lokalnej mogły dostać wsparcie na prowadzenie tych tych projektów i no nie będzie łatwo, bo rząd przez ostatnie lata strasznie miał takie szarpnięcie centrali styczne i samorząd jest niezwykle wycieńczony, ale to było to co powinniśmy dokładnie zrobić budować taką sieć oparcia złożono znacznie mniejszych takich molekuł, w których ludzie czują się jakoś indywidualni zaopiekowani mogą zostać na tydzień tylko być może całe życie na dobrze, ale jeżeli rząd ruchu nie wykona to co nas czeka no to co będziemy czekać, że zapłacono obiekt jak swego czasu Turkom za to, żebyśmy ich niewielu schowali na stadionach nie mam pojęcia co, więc rząd Grafton stronę, bo nie chce wnosić o mechanizm relokacji uchodźców co postuluje Tusk tylko dajcie nam pieniądze mówi Unii Europejskiej, więc ustawia się w roli Turcji no mam nadzieję, że zawodnik to jest taki czas, kiedy trzeba sobie dawać szansę byłoby to absolutnie najgorszej co więcej skończyłoby się, bo my chwilowo przypłynąć chwilowo zasłużenie, ale odzyskaliśmy przez chwilę rodzaj takiej powiedziałbym reputacyjne Rand, że coś umiemy, jednakże jesteśmy tak albo jacy jesteśmy po prostu, że Polacy jesteśmy, że to widać, że też imponujące tak dalej, ale to się szybko bardzo może odwrócić na pewno nieszczęściem było już Niechcę wprowadzać tych wątków, ale na co dzień pamięta określił jako ojca tego moje zajęcie takiego na świat pilnować wpływu organizacji pozarządowych na kształt tutaj tego nowego okresu programowania, włączając krajowy program odbudowy, który uwaga to jest ćwierć biliona złotych, które będą spłacały kolejne pokolenia kilka dni temu miał przyjemność odbierać zresztą z rąk pani Jourovej nagrodę za wysłuchanie publiczne w tej sprawie, które środowisko pozarządowe zrobią mniej więcej rok temu po roku nie wiemy, jaki kształt po, a nasze postulaty, żeby tam był komitet monitorujący, który jakoś zastanawia się nad kryteriami są zgoła wyśmiewana w tej chwili przypadły w ustawie już Niechcę mieszać tych wątków, ale jest coś nie wypowiedź dyskomfort mało powiedzieć coś takiego nieuczciwego w tym, że jednocześnie to właśnie organizacje pozarządowe są źli na linii frontu jednocześnie w tych sprawach, które naprawdę sporo dopowiedzenia mogły są jakoś tak nie wiem jakoś pomijane ignorowane, więc mam nadzieję, że rząd pójdzie po rozum do głowy i że uda się tak zbudować polską piękną z konstytucją dużo tutaj było prawda walk mało osób pewnie kojarzy w ogóle na czym polega zasada pomocniczości, która jest konstytucji to jest zasady są właśnie mówi, tyle że wspólnoty wyższego niższego rzędu jeśli mogę tak powiedzieć, że rząd powinien zwalniać, że krótko mówiąc powinniśmy organizować w miarę swoich umiejętności te wspólnoty wyższe powinny wspierać tych, którzy organizują ani ich nie unieważniać są, więc woli z niedzieli dzień nie dzieje się od bardzo silnie się nie dzieje od kilku lat panie dziękuję bardzo, dziękuję za rozmowę powodzenia nie tylko o ojcu tylko nadal czynne jednak, że tak bliska działa co bardzo dziękuję, że zostały w kontekście kazałem widzenia widzę Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: PRAWDA NAS ZABOLI

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA