"Odczytanie Popiołów" Jerzego Ficowskiego. Konstelacja rozsypanych wierszy o Zagładzie

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

kultura osobista dzień dobry przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska kilka dni temu do księgarń trafiło wznowienie tomu poetyckiego Jerzego Ficowskiego odczytanie popiołów wiersze dotyczące zagłady autorstwa wybitnego poety ukazują się dzięki wydawnictwo nisza i fundacji imienia Jerzego Ficowskiego autorem posłowia do tego tomu jest pisarz filozof Piotr Paziński, której dzisiaj gościem kultury osobistej witam serdecznie dzień dobry Witowski jako poeta mało obecny w naszej Rozwiń » zbiorowej świadomości jest bardziej jako badacz kultury polskich Romów kultury żydowskiej czy specjalista od Brunona Schulza czemu tak jest skoro jak mówił podczas niedawnego spotkania w muzeum historii Żydów polskich Polin Piotr Sommer takiej dawki energii poetyckiej takiej dawki wyobraźni językowej w poezji polskiej nie było chyba od zmian no co pewnie decydowały różnego rodzaju sympatie hierarchie w literackich mu snobizm, na które Ficowski z różnych względów się przez lata swojej działalności poetyckiej jakoś nie załamywał jakoś był poetą osobnymi autorem bardzo potrzebne, ale właśnie autorem panem od Schulza parę od Wojtkiewicz panem od Cyganów od folkloru badaczem różnych rzeczy tekściarzem też wziętym, a jego poezja trafiała do koneserów i niskie nakłady nie trafiał do antologii ważnych wydaje się że, że ówczesna krytyka mówi o krytyce lat sześćdziesiątych siedemdziesiątych osiemdziesiątych się z Fico kim obchodziła trochę niesprawiedliwie na bardzo niesprawiedliwie, traktując go jednak jako właśnie do pisarza publicysty i badacze literatury, który przy okazji przewietrzy wydaje się, że lektura jego wierszy nie tylko sztabu odczytanie popiołów nie tylko tych poświęconych zagładzie Żydów, ale także w ogóle ich kilkunastu jego książek poetyckich pokazuje, że mamy do czynienia no autorem pierwszorzędnym być może jednym z najważniejszych najwybitniejszych poetów w powojennej Polsce to odczytanie popiołów powstawał przez wiele lat, a sam Jerzy Ficowski uważał, że to to dla niego najważniejsze napisane z pozycji obserwatora bezsilnego świadka, którzy praca nad tym tomem była tak bardzo rozciągnięte w czasie, o czym świadczy przede wszystkim o tym, że ten temat temat zagłady Żydów, który towarzyszył czeskiemu w zasadzie od samego początku, czyli od epoki, kiedy zakłada się działa on pierwsze wiersze o zagładzie pisał jeszcze podczas wojny próbował się z tym tematem zmierzyć już w swoim debiutanckim tomiku czterdziestego ósmego roku pijani żołnierze zamieścił 1 wiersz, który aluzyjnie do zagłady nawiązuje później napisał kilka wierszy, które od życiu ze względów estetycznych takich poświęconych powstańcom getta Warszawskiego, a i wracał do tego tematu ten temat go prześladował i faktycznie te pierwsze odczytanie popiołów to 20 aut kilka utworów one były pisane na przestrzeni przeszło 20 lat, czyli wychodzi wiersz na rok celowane rafinowane niektóre trafiały do poprzednich książek poetyckich, ale potem Witowski zebrał i stworzył cykl wierszy można się spierać jest to cykl czy jest to konstelacja różnych ujęć pisania o zagładzie no, który razem daje chyba wciąż najwybitniejsze dzieło poetyckie zmagające się tematem zagłady, że właśnie mówię zmagające się, dlatego że on się z tym tematem wzmaga, że to nie jest wszystko definitywną próbuje różnych języków różnych sposobów obrazowania róż z różnych stron próbuje ten strasznie trudny temat ugryźć i świadka i człowieka, który no żyję w kraju, który stał się żydowskim cmentarzem i męża swojej żony, która jako małe dziecko została uratowana z getta i na wiele różnych sposobów próbuje doświadczenie zagłady opisać nie nie zdołałem ocalić niejednego życia nie umiałem zatrzymać ani 1 kuli, więc krążę po cmentarzach, których nie ma szukam słów, których niema biegnę na pomoc nie wolno na spóźniony ratunek chce zdążyć choćby poniewczasie no właśnie to był wiersz, który otwiera tom odczytanie popiołów nie zdołałem ocalić ani 1 życia coś co się kryje za tymi słowami, jaka postawa i też za tym pragnieniem, żeby zdążyć choćby poniewczasie 2 bardzo ważne rzeczy by to nie ocalenie, które się powtarza też w wierszu, którego akurat w tym tam nie ma w wierszu dedykowanym Brunonowi Schulzowi mój ocalony to jest bardzo w fraza poetycka polemiczna wobec no 2 wybitnych polskich poetów właśnie takich stojących zawsze lokowanych w pierwszej lidze, czyli Czesława Miłosza i Tadeusza Różewicza tak to ocalenie i i wiersza ocalałym i 1 proc na rzeź Różewicza Ficowski bardzo świadomie, pisząc o nim ocaleniu o tym, że nie zdołał nikogo ocalić stawia się z drugiej strony nie podkreśla własnego ocalenia po 8 podkreśla nie ocalenie innych ludzi ocalenie Żydów prawie w całości wymordowanych przez Niemców podczas wojny to jest zmiana akcentów zmiana perspektywy, a poniewczasie poniewczasie pokazuje tyle litewskiej spółki poetą czasu i wiele jego wierszy jest medytacją nad czasem nad różnymi aspektami wymiarami czasu i ponieść czas jest no takim czasem dokonane, w którym różne rzeczy już dokonać nie mogą oficerski wie, że jego poezja zagłady przychodzi za późno nie jest w stanie PiS swoim pisaniem ocalić ludzi, którzy zginęli nie jest w stanie żadną miarą cofnąć biegu czasu czy zmienić biegu historii może jedynie wymierzyć za późno poniewczasie sprawiedliwość temu coś się wydarzyło i wspomnieć przypomnieć upamiętnić ludzi, którzy zginęli to jest jedyne co jako poetę wstanie zrobić przywrócić pamięć czy pamięć ocalić wydaje się, że jedno drugie przywrócić pamięć też, bo często o zagładzie się nie pamiętało albo pamiętało się oni przy okazji Akademi przy okazji stawiania jakiś pomników, ale często się oni nie nie pamiętało na co dzień co z czym tak tak tak po prostu było można to tłumaczyć na różne sposoby, dlaczego tak było ale, ale tak było, więc przywrócić pamięć taki ocalić pamięć też ocalić pamięć, żeby no, żeby nie zapomniano tak mówiąc mu mówiąc banalnie ale, żeby jakiś sposób przynajmniej wierszy mógł zapełnić nieobecność po ludziach, których już niema Ficowski od razu, że tutaj 2 tematy branży właśnie taki Szurkowski temat czasu medytacji nad czasem i ile Janowski skoro już nazwisko ukochanego poety Ficowskiego padło drąży temat nicości zastanawia się czym jest nicość jest nieobecny, jakie są wymiary tej nieobecności w kontekście zagłady i wychodzi mu to świetnie w mierzenie się Figurskiego z nicością co pan podkreśla słowie alei w obrazie przede wszystkim, które to słowo buduje obrazy, jakie w tej poezji dostajemy obrazy także w pewnym sensie nową symboliką zapełnione najnowszy testament czym jest oficerskiego chociażby nieobecnością symboli nieobecnością kontekstu historycznego tego, że księgi, że ludzie, że napisy na nagrobkach żydowskich przestały cokolwiek znaczyć albo przestały mieścić się jakiś siatce Semi dotyczy tej, która zginęła wraz, lecz one są niezrozumiałe mało, kto dzisiaj potrafi przeczytać inskrypcję na żydowskich macewach, dlatego że zapadł się cały kontekst kultury wraz z ludźmi one są niezrozumiałe są stały się czymś innym stały się znakiem nieobecności stały się właśnie metod nie miał zagłady i takim symbolem nicości i to jest temat, który dla litewskiego bardzo ważne oprócz pożydowskiego mienia oprócz opuszczonych dzielnic oprócz śladów zagłady w przyrodzie to to jest jeszcze 1 figura poetycka właśnie tego jak się cywilizacja zamordowana cywilizacja potem jeszcze przejawia swoich śladach, których już nikt nie potrafi odczytać myśli dzisiaj szczególnie w 1 wierszu, który pan też pisze w posłowiu liście do Marc Chagall, który zawiera w sobie urywki świadectw ocalałych zagłady, skąd właśnie to zwrócenie się w wierszu do słynnego malarza i kolorystyki piewcy żydowskich miasteczek jak oniryczne wizji wyjętych to był jeden z pierwszych wierszy czy poematu oficerskiego zagładzie włączony do takiego po październikowej jego debiutu w mojej strony świata bardzo już dobrego dojrzałego tomu poetyckiego Chagall wtedy funkcjonował jako taki emblematy czy żydowski artysta właśnie artysta od 4 dla latających krów od od ślubu pod WHO po od wirujących gdzieś w powietrzu hebrajskich liter no nie było, a jednocześnie był sławny był sławnym francuskim malarzem, więc takim no międzynarodowym żydowską francuskim artystą par excellence właśnie artystą Stoeckla, a jednocześnie funkcjonował jako upamiętniać świata, który już istniał, czyli świata wschodnioeuropejskich Żydów właśnie te dla i stał się dość poręcznym adresatem dla odpowiedniej dla dla IC kiego, który jemu jako depozytariusz owi tej tradycji, gdy kuje list o tym, czego już niema, przeplatając rzeczywiście świadectwami ocalałych to było dzisiaj się to już to minęło 60 lat dzisiaj już wiele innych rzeczy napisana, ale 60 lat temu Przytyka nie liryki takim świadectwem było bardzo nowoczesnym zabiegiem stylistycznym, więc Chagall jest jakby kimś to właśnie adresatem lamentu, pisząc PiS pisanego przez polskiego poetę, który jemu składa świadectwo o tym co się stało kolejne wieś to post scriptum listu do księgi dla też wymowne no tak to jest dać dopisany dopisany wiele lat później też takich motywach trochę biblijnych i stał się Zaranek dzień pierwszej spełniły się pana kolorem pana czy dziś gala i nawet ja na północy ogrzewała nad nimi dłonie Chagall przez dłuższy czas funkcjonował chyba dość funkcjonuje w kulturze europejskiej jako właśnie depozytariusz trochę awangardy lat, ale bardziej jeszcze tej tradycji biblijnej w świetle owej służył też czasami jako taka figura jak byśmy powiedzieli w Polsce Cepelia Polska taka zakrywające to co się stało był nim w Niemczech np. poezje Paula Celana porównywano do szans do malarstwa Chagalla po to, żeby nie powiedzieć wprost o zagładzie, ale tutaj Chagall jest jest przede wszystkim depozytariusza pewnej tradycji tu się za o zagładzie mówi nic się nie ukrywa na jest tym sławnym żydowskim artystą, który ma też w jaki sposób gwarantować trwanie pamięci, tworząc pierwsze niezwykłą całość Piotr Sommer wspomniany już mówi o tym, że to rodzaj eposu jako EPO powinniśmy ten tom wierszy Ficowskiego czytać jako poemat mówiłam Kamieńsk notuje się akurat z Piotrem trochę nie zgadzam się wydaje, że to jest konstelacja różnych prób poetyckich, które dają całość, ale prób ugryzienia tego tematu zagłady z różnych stron właśnie, że jest całą wiersze pisane z perspektywy świadka z perspektywy kogoś, kto poniewczasie, czego doświadcza i są wiersze o skażonym krajobrazie, w którym można dostrzec jeśli ktoś uważnie patrzy ślady zagłady jest wiersz dedykowany żonie o jej losach wojennych i kilka innych właśnie takich elementów tt tt wiersze, o których wspominaliśmy wcześniej, w których Ficowski pisze o nieczytelności żydowskiej symboliki to jest wielość prób świadectwa tak by to nazwał ja nie wiem czy umiem czytać jako 1 poemat raczej właśnie jako jako konstelację rozsypanych tekstów które, które tworzą spójną książkę kontynent odczytanie popiołów wiersze dotyczące zagłady Jerzego Ficowskiego ukazują się proszę państwa dzięki wydawnictwu niżej fundacji imienia Jerzego Ficowskiego autor posłowia do tego tomu pisarz filozof Piotr Paziński był gościem kultury osobistej bardzo panu dziękuję dziękuję bardzo, Marta Perchuć-Burzyńska do usłyszenia czas na informacje w TOK FM dziękuję bardzo, Tomkowi owce, iż panowie marszałkowi za pomoc w przygotowaniu programu informację Zwiń «

"Odczytanie Popiołów" Jerzego Ficowskiego. Konstelacja rozsypanych wierszy o Zagładzie

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: KULTURA OSOBISTA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 19:00

Najnowsze Podcasty

Piotr Zgorzelski, PSL

Rekordowe targi uzbrojenia - vol. 2

Sport360: "Porażka w meczu, to nie powód, by przestać nosić naszych siatkarzy na rękach"

Nobel z fizyki przyznany. "Możemy zaglądać, co dzieje się w atomie"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL