Ukrainę trzeba odbudować - ale co to właściwie znaczy?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

ten nagły zastępstwo i o każdej wojnie bez względu na to kto ją wywołał i w jakim zakątku świata się toczy można powiedzieć tylko 1 pewną rzecz 1 rzecz o charakterze uniwersalnym, że kiedyś kończy to kiedyś może być jednak bardzo odległe tak odległy jak to było w Libanie, gdzie wojna domowa zakończyła się po 15 latach albo tak jak w Syrii, gdzie konflikt, choć dogasa wciąż całkowicie zgasnąć nie może trwa już jedenasty rok nauczeni doświadczeniem zakładamy, Rozwiń » że koniec wojny zostanie już zadekretowane w sposób oczywisty oznacza wejście nowej bardziej optymistycznej fazy zwanej odbudował, ale ta w przeciwieństwie do samej wojny trwać może w nieskończoność ba jej sukces jest niemal zawsze relatywne zależy od tego, które zakrojonych celów udało się uzyskać i w jakim zakresie o odbudowie Warszawy jedni powiedzą, że zakończyła się sukcesem inni, że właściwie nigdy nie została w pełni ukończona i doprowadzone do finału połowiczny sukces to chyba cecha charakterystyczna tego rodzaju procesów o odbudowie Bośni też zdaniem niektórych wciąż nieukończone mimo prawie 3 dekad, które upłynęły od końca wojny mówiono, że postępowała zbyt wolno przy okazji stworzyła całą masę korupcyjnych sieci często zarabiali na nich ci, którzy świeżo zakończoną wojnę sami prowadzili, bo imię szybszej rekonstrukcji zniszczonego kraju omija cały szereg procedur prawnych zresztą, jakim omijaniu jakich procedur my mówimy instytucje państwa zwanego dzisiaj Bośnią Hercegowiną dopiero wtedy tworzyły stąd światowe fundusze pomocowe pompując w Bośni miliardy dolarów to przez lata wychodziły z założenia, że mają do czynienia z sytuacją porównywalną do katastrofy naturalnej, a skoro tak trzeba współpracować z każdą lokalną społecznością, która chce działać to, że potem te lokalne społeczności przejawiają wszelkie cechy struktur mafijnych, wskazując arbitralnie bezwzględnie komu pomoc należy się pierwszemu aktor musi na nią czekać latami w urągających ludzkiej godności warunkach to, że tak jest już kompletnie inna sprawa, ale jesteś inna cecha charakterystyczna prof. Amir Spahić Bośnia i architekt nadzorujący m.in. odbudowę słynnego Mostowskiego starego mostu jednego z najlepiej rozpoznawalnych zabytków 16 wiecznej architektury osmańskiej na Bałkanach mówił następująco zaczęliśmy rozmowy o odbudowie, gdy wszyscy wokół wciąż rozmawiali o zniszczeniach i to właśnie jest bardzo typowe dyskusja o tym co odbudować jak toczy się niemal zawsze, zanim skończy się wojna, zanim pojawią się pieniądze, zanim ktokolwiek się dowie, jaki porządek nastanie po być może to też jest całkiem naturalna rozmowa o odbudowie to rozmowa o przywróceniu porządku o powrocie do normalności siłą rzeczy działa kojąco, zwłaszcza na duszy architektów, ale co ciekawe prawie zawsze ktoś proponuje by coś z tego zburzonego miasta zostawić dla potomnych jako memento rzadko jednak wygrywa palić w wywiadach opowiadał o pomysłach, które zakładały zachowanie zrujnowanego Mostowskiego starego mostu i postawienie obok nowej struktury obok tych ruin albo takiej zbudowanej ze szkła po to, wydawałoby się chodzić lektura inkorporowane, aby w, jaki sposób ruiny zachowujących złowrogi przekaz zarazem ocalając w sumie resztki tkanki historycznej w Warszawie podobne dyskusje toczyły się wokół jednej z wypalonych będą kamień w Śródmieściu miała zostać po wojnie jako pomniki znak protestu nie została na jej miejscu stanął dom handlowy Sezam zresztą też już dziś istniejący miasto powojenne nie chce kultywować pamięć jego własnym zniszczeniu co pewnie nie jest dla nikogo zaskoczeniem zachowywanie fizycznych ruin oznacza, że nie jest w stanie jeszcze naprzód mówił płacić, bo fizyczne zniszczenia mają też charakter psychiczny zapraszam państwa na rozmowę o odbudowie Ukrainy nagłe zastępstwo Jakub Janiszewski przy mikrofonie ze mną studia goście Jakub Snopek urbanista autor książek architekturze, które ostatnie 5 lat spędził w Ukrainie dzień dobry dzień dobry jak Szczęsny architekt marki Freedom House jest autor książki Witaj świecie bez architekt dzień dobry będziemy rozmawiali właśnie o hasło odbudowa, które się rzeczy jest hasłem kończącym tak NATO oraz kończący wojnę oczywiście, kiedy ono spadnie w przypadku Ukrainy tego nie wiemy to jest zasadnicza słabość naszej rozmowy w tej sytuacji oczywiście też nie wiemy, kto je wypowie prawda, kto będzie tą odbudowę realizował, ale chciałem, żebyśmy sobie zadać pytanie jak się dzieje takich projektach myśli i w jaki sposób dzisiaj się w ogóle podchodzi do tematu odbudowy kraju zniszczonego wojną, jakie możemy przywołać na jej bliższe przyszło przy tej temu momentowi doświadczenia w waszym zdaniem znajdujemy się w tej chwili w Warszawie, która została odbudowana moim zdaniem sukcesem była bardzo dobra odbudowa, która zdarzyła się już 23 pokolenia temu na ten temat jest literatura ostatnio doskonała książka Grzegorza piątka najlepsze miasto świata, a dookoła Warszawy Polska, która też została odbudowana w latach czterdziestych pięćdziesiątych sześćdziesiątych na bardzo różne sposoby ja tylko nie wiem czy to jest czy to są przykłady, które są, które można wykorzystywać w przypadku odbudowy Ukrainy za kilka lat dlatego, że to się zdarzyło kilka pokoleń temu w takich na zupełnie innych politycznych uwarunkowaniach społecznych uwarunkowaniach inaczej wyglądała też własność ziemi co jest bardzo ważne przy odbudowie ja osobiście nie nie nie rozumiem do końca na ile te przykłady, które tej mamy w Polsce są powiedzmy przykładami, które można tak można patrzeć się inspirować albo szukać błędów, a najlepsze przykłady historyczne powiedzeniem odbudowa po pożarze jedynie tak w siedemnastym wieku i nie wiem być może jakimś takim lepszym przykładem będzie odbudowa powojnie, ale np. budowa nowego Orleanu po huraganie Katrina tak Huragan zarząd 2005 roku odbudowa trwała kilka lat później w tej chwili można wyciągać jakieś na pierwsze wnioski po tym, jak budowa w naszych czasach wygląda, jakie ma plusy minusy, ale być może są jakieś mechanizmy bardziej uniwersalne, nawet jeżeli sięgniemy głębiej w przeszłość i do miejsc, które z innych niż militarne powodów trzeba było odbudowywać albo i takich jest takich korzystają z przykładów tak mamy komunę paryską i absurd rewolucyjną przemianę Paryża barona Haussmanna mamy markiza de Pombal odbudowę Lizbony po trzęsieniu ziemi pożarze i jest prawdopodobnie jakiś zestaw takich mechanizmów, których można było powiedzieć przede wszystkim wydaje mi się tym mechanizmem jest to, że cały tragizm tak tych zgliszcz czy nie zaś tego są powody zgliszcza nad którymi staje ten jednocześnie fantastyczna okazja do tworzenia nowego porządku i ten porządek w kategoriach czy to prawnych własnościowych tak jak w wypadku Polski, zwłaszcza Warszawy po po drugiej wojnie światowej jest daje możliwość tego, żeby też właśnie tworzyć nowe światy w kategoriach fizycznych architektonicznych urbanistycznych infrastrukturalnych tak dalej toczył się kolejne pytanie jest, skąd na to pieniądze, kto będzie np. w wypadku Ukrainy finansował tę rzeczywistość w przynajmniej 2 scenariuszach tak, bo te 2 podstawowe to są takie, że co Ukraina wraca do jakiegoś do jakiegoś poziomu niezależności, a jako kraj albo jest tak naprawdę kolonią Rosji czarek względnie zdaje na twardo wciągnięta do jej zarysu najścia oczywiście te mechanizmy będą trochę różne ale kiedy tak mówisz przywołuje te odbudowy nie wiem Osmana albo właśnie takie reformy urbanistycznej pion, ale można powiedzieć, że to są to były takie też brutalne działania prawda, że w pewnym sensie moja wizja miasta tak wygrywa jak buduje na nowo w pewnym sensie narzuca w tym wszystkim, którzy to miasto tworzą jak mają grać tak się dzisiaj chyba nie da i tak nie, dlatego że pamiętajmy, że te daleko idące zmiany miały bardzo silne umotywowania w wypadku barona Bobala było to zresztą to trochę podobne wobec wobec siebie przykłady chodziło o to, żeby zmniejszyć wpływy i własność kościoła katolickiego tak wybiera pierwszą wpadką jezuitów drugim wypadku paryskim generalnie francuskiego kościoła katolickiego, który przed komuną paryską właścicielem 4540% powierzchni Paryża też tak nie tylko były te działania, na które się często lewicowi teoretycy i historycy architektury powołują, czyli przed nim regulację mającą służyć temu, żeby trudniej się ulice barykady dawało zatem pozostało więcej rzeczy jak temu się zgłosić votum separatum ja nie jestem w stanie wykrzesać ani trochę optymizmu w związku z odbudową może jest to związane z tym, że ja jestem z Ukrainą związany emocjonalnie i z miastami Ukrainy jestem związany bardzo mocnej Lubie jak patrzę jak to wszystko burzy to on po prostu serce kraje nie jestem w stanie na to patrzeć jak na nie wiem możliwość stworzenia nowych projektów natomiast wydaje się, że ważna sprawa w związku z Ukrainą z ukraińskimi miastami jest taka, że odbudował się jakimś momencie zacznie ona będzie proces odbudowy będzie się działo w równolegle do procesu budowy, które się zaczął już jakiś czas temu to jest w tych projektach, w których uczestniczyłem po 2014 roku, czyli po tzw. rewolucji godności na Majdanie najważniejsze było zbudowanie nowej Ukrainy tak znacznych Krakowska szkoła architektury, której tu pomagają tworzyć program edukacyjny to była nowa instytucja w misji było napisane, że to pierwsza szkoła niepodległej Ukrainie, która tworzy nową tradycję architektoniczną tam bardzo ważnych zrozumieć co to ma być jak jak ta Ukraina ma być zbudowana od zera na nowo, żeby przemyśleć to co było, żeby przemyśleć to bardzo bogate dziedzictwo koryta miast, dlatego że Ukraina podobnie jak np. Hiszpania składa się z bardzo różnych terytoriów bardzo różnych miast tak jak oni Barcelona i Sevilla są miasta, które nie mają nic wspólnego ze sobą tak samo Charków Lwów to są miasta, które nie mają ze sobą praktycznie nic wspólnego to jest niezwykle bogaty dziedzictwo kraj na, więc np. właśnie Krakowska szkoła architektury ona próbowała zrozumieć co jest takim sposób spadającym elementem, jakie są spadające elementy i w jaki sposób nowa tradycja powinna wyglądać więc jaka by nie była ta odbudowa później to ona po prostu będzie kolejną warstwą budowy, które już zaczęła już działa dyskusji, która trwała od 8 latach może więcej dlatego są też projekty z końca lat osiemdziesiątych, kiedy istniał związek radziecki już architektura ukraińska była bardzo bardzo odrębna jest taki projekt 2 kwartały na Podolu w Kijowie to jest projekt nas na wskroś post modernistyczny z lat osiemdziesiątych takiej architektury w innych częściach związku Radzieckiego szczególnie w Moskwie np. nie było i to już są takie moje zdanie pierwsze znaki tego, że ta architektura się oddziela chce być zupełnie inna później powstawały nowe takie realizacje jedną z najgłośniejszych realizacji był teatr na Podolu to była taka architektura znak architektury epoki Poroszenki jak tam jak ten nowy Kijów ma wyglądać były olbrzymie dyskusje memy tysiące memów na temat tego budynku dlatego, że to był taki dosyć współczesny budynek w samym kontekście była ogromna dyskusja na temat dekomunizacji na czym ona ma polegać dekomunizacji architektury wszystkiego architektura jest bardzo ważnym elementem, tak więc tutaj były dyskusje różnej jedno skrzydło mówiła np. należy komunikować wszystko w Charkowie jest taki budynek to znaczy tych komunikować architekta zaraz właśnie podam przykład w Charkowie taki budynek, gdzie prąd to jest budynek epoki awangardy radzieckiej chyba najlepszy przykład awangardy radziecki niesamowite absolutnie budynek dla 1 mojego kolegi w Kijowie mówi to jest bezwartościowe to jest budynek okupacyjnej administracji Chateau zburzyć to rzeczywiście, ale z drugiej strony są historycy architektury, którzy mają nie jest niezwykle cenne i ta cała dyskusja o dekomunizacji to było czy wszystko burzymy coś zostawiamy czy Niewiem wbijamy te wszystkie emblematy radzieckiej tylko Lenin przekształcamy dartów liderów tak czy robimy coś jeszcze co było niezwykle i cały czas jest niezwykle bogata dyskusja, która ma bardzo wiele odcieni bardzo często też patrzono na polskie przykłady szkód oraz kultury pewnie bywa bardzo podobał przykład Ukrainie często pokazywałem, że pałac kultury podświetlanych kolorową tęczową flagę takiej moim znajomym z Ukrainy w 2 to jest taki zagrania na nasze zadanie na nosie Stalinowi Stali na pewno nie był zadowolony z takiego z takich chwil można podejrzewać, że prawdopodobnie nie byłby więc jaka by nie była od budowla to ona się wydarzy w takiej sytuacji, gdzie była niesamowicie bogata głęboka dyskusja i tutaj ostatni jeszcze powie słowo w odróżnieniu od Rosji, bo w Rosji np. no ja też pracował przez kilka lat właśnie zrobił badania w Rosji pamięta np. że my przyjechaliśmy ktoś będzie do Uljanowska to było miasto się urodził Lenin, a i tam stworzono nową wyspę jako atrakcję turystyczną kościół, w którym odbudowano tylko słowa kościół, w którym ochrzczono Lenina tak, czyli generalnie nie było takiej tak jak sur dawny postmodernizmu, który moim zdaniem jest jednak no świadczy o tym, że Rosja jako państwo nie ma taki pomysł na siebie nie wie jak tożsamość ma być Ukraina wręcz przeciwnie to widać teraz na tych różnych działaniach wojennych do Sejmu przecieki tam chce od Ukraińców od Rosjan, że np. Ukraińcy są niesamowicie zmotywowani, bo wiedzą, o co walczą Rosjanie najczęściej nie wiedzą, bo nie ma jakiegoś takiego pomysłu znajdą się też właśnie przekształca to w jaki sposób przechodzi też na miasta na urbanistykę wydaje się, że Ukraińcy coraz lepiej wiedzą, jakie miasta mają być wiedzieli już przed wojną teraz będą po prostu robić dalej w przeciwieństwie do tego jak będą w Rosji, gdzie mąż za tamten pomysł nie był wykres realizowanej to wszystko chodziło o jakieś takie dosyć prymitywne właśnie te imperialne, więc wiele widzimy w tym tym co się skończył to nie jest tak, że w pewnym sensie jest teraz powiedziało się tych dyskusjach o tym jak ma wyglądać miasto ukraińskiej czy jest dekomunizacja co będzie oznaczało, że to w pewnym sensie przypomina też trochę dyskusję o Warszawie przedwojenną prawda o tym jak Warszawa wygląda jak się potem przekładało jednak na odbudowę obiecali, że jesteś Warszawę powojenną brak jest oczywiście przypominam absurd paradoksalną postać belcanta, które z przesłanek tutaj i byłby osobą piszącą m.in. tekst tak manifestu socjalistycznego na wygłoszonego na, a na spotkaniu polskiej inteligencji w tym architektom i on jako namiestnik Stalina urodzonej skądinąd w Polsce całe życie spędził w Rosji czy wzrost ten serwer z 1 strony był osobą, która miała tak socjalizm wprowadzać z drugiej strony okazało się, że jest prawdziwym partnerem do rozmowy na temat tożsamości, bo bardzo rozsądnie podejmował różne tematy wrzucam kamyczki do ogródka środowisku architektów zarósł zarówno z związane z bossem, jaki tego bardziej krytycznego, które było związane zachęca katowiczan tak w związku z tym może się okazać, że ta ten możemy znaleźć tutaj odniesienia również do tych powojennych działań w Polsce chęć w sumie powiedział, że jeszcze takim ciekawym okresem 2 lata osiemdziesiąte w Polsce, dlatego że lata osiemdziesiąte to jest moment, kiedy architekci byli bardzo krytycznie wobec tego co budowali i ja tutaj robiłem taki też dlatego projekt badawczy w kościołach w latach osiemdziesiątych się budowały w Polsce bardzo architektów krytykowało tak autor Ursynowa z tego co pamiętam był taki cytat z takim samym początku osiemdziesiątych mówi, że taka architektura kurtyna tak działa Szatan na tak albo były żeńskiej nie 1 ze współautorów natomiast tego się natomiast przez całe lata osiemdziesiąte trwała pewna dyskusja na temat tego jak architektura powinna wyglądać, kiedy skończy prefabrykacja, kiedy skończy się właśnie ten system ekonomiczny trybuna zbudowana wydaje się bardzo mocno wypłynęło wypłynęła później w latach dziewięćdziesiątych dwutysięcznych cały czas żyjemy, jakby w cieniu tego co zostało wymyślone tutaj się wydaje, że bardzo podobna rzecz dzieje się w tej chwili Ukrainie to znaczy na to znaczyć ta dyskusja jest i ten pomysł się wykuwa, a ten pomysł wykuwa bardzo różnie one różne w różnych miastach, dlatego że tak jak mówiłem miasta są dosyć autonomicznej mają swoją własną na swój własny charakter swoje własne instytucje też tak dalej wydaje się to bardzo prości wszelkiego rodzaju odbudowa ja uważam, że najważniejsze to jest wiedzieć co nas ani jak tak za pieniądze znajdą najlepsze co robić no właśnie 200% do twojego pytania skale i że już się tak nie da jak powiedzmy wczasach barona Haussmanna, a może właśnie jakiś czas potrzebujemy takiego bezwzględnego lidera w również w kategoriach odnowy miast o miasta tylko, który być może bardziej nowoczesny sposób wziąłby pod uwagę postulaty ludzi tak w przyszłych użytkowników natomiast chyba jeszcze 1 rzecz jednak zakres działań wojennych oraz wcześniejszy zakres ich zróżnicowanie zabudowy, które możemy tak dużym kraju znaleźć od właściwie miast blokowisk, które były całkowicie zbudowane jako Kruczkowski po miasta historyczne tak jak Odessa Kijów, które zarazem są też miasto nie blokowisk, które mają dookoła wianuszek tych blokowisk czasami bardziej w środku niż niż na zewnątrz ale, ale mają jednak historyczną tkankę to jest inna rozmowa niż właśnie sytuacji takiej nazwie kazachskiej tak po prostu nagle mamy taki powiększony turbo kołchoz, który w zasadzie pierwszym do komunikowania to zatrzymają się tutaj na chwilę nie zgadzam się swojej mamy na takim podejściem negatywnym blokowisk dając blokowiska są lepsze gorsze natomiast zatrzymają na chwilę, dlatego że wydaje się to jest niesamowicie interesujące z punktu widzenia właśnie odbudowę, dlatego że mamy z 1 strony Lwów, a które jest miastem przed wiecznym tak mamy Odessa, która jest miastem, które pamięta Katarzynę wielką pasją kina i jest to zabudowa XIX-wieczna z drewnianymi z drewna tak naprawdę zerwaniem konstrukcjami bardzo delikatna która, jeżeli tam bomby spadną ja codziennie się budzę po prostu jest taki teraz MEN także budzę się sprawdza jak Zarański sprawdzam i gotuje kawa jest rozum jak Odessa, dlatego że Odessy to jest moja najbardziej ukochane miasto na świecie po prostu uwielbia i jesteś bardzo delikatne znaczy, że tam zaczną jakieś działania wojenne to aportu spłonie to rozwiniemy należą takie niezwykłe to, że powiem więcej, dlaczego tak nie myśl co i ja zawsze na miasta patrz się nie tyle jak na architekturę, ale na pewnego rodzaju, jakiego tego rodzaju bitwę społeczności kulturę Odessa jest miastem, która ma swoją własną, a kultura, która bardzo odrębna, która jest bardzo mocno związana z kulturą żydowską, a tam wręcz moi znajomi z Odessy mówią, że my tak naprawdę mówimy w języku jidysz po prostu używamy rosyjskich ukraińskich słów niesamowity humor absolutnie niesamowite jedzenie bez arabska kuchnia, która jest po prostu niepowtarzalna i taki właśnie Whyte, które doniosły społecznie powtarza nie wiem to jest jak Neapol takie też do Neapolu i to miasto jest po prostu może osobne i i tutaj, a z drugiej strony przed Charków i tutaj na chwilkę zaproszę was na wycieczkę do Charkowa właśnie w takim kontekście rekonstrukcja nie pomyśleć targów jest miastem nowoczesnym, a który jest chyba największym takim zbiorowiskiem architektury tzw. radzieckie awangardy tak mamy czarny Kwadrat na białym tle martwię mam radę składki Awangarda w architekturze nie w Moskwie tych budynków radzieckiej awangardy kilka na w Jekaterynburgu jest trochę więcej kilka jestem w Chabarowsku wagi górską natomiast Charków cały jest taki to jest miasto, która jest po prostu awangardowe to nie jest architektura, która sprosta tak to nie jest tak są kolorowe kamieniczki nad kanałem tylko ta to są budynki, które są trudne intelektualne architekt ludowa bierze karmy jakoś tak słuchacza opisać wiem, że rozmowy o budynku zdradził jest z róży myśleć dwudziesty 30 lat dwudziestych trzydziestych, czyli mówimy o nie wiem co Warszawa minister sobie to co na Zachodzie robi Bauhaus wczesne rewizje mówił architekturze takie właśnie modernistycznej bardzo awangardowe właśnie tam wręcz promuje tam takim symbolem natomiast on jest symbolem, ale tam również są całe połacie tkanki miejskiej, która została stworzona w latach dwudziestych to są takie anonimowe domy zbudowane w latach dwudziestych powiedzmy tak jak soli Żoliborz czy tak jak Mokotów duże połacie miasta i ty możesz spacerować po tych płacach miasta i możesz wiadomo, że dla kogoś, kto nie jest architektem morze architektura Żoliborza nie jest jakaś tam niesamowita, ale dla kogoś ktoś tam mieszka oznacza miejsce, kto rozumie to wszystko no to jest coś niesamowitego tak mamy tam dużą różnorodność właśnie takiego modernizmu Charków jest właśnie pod tym względem podobne do Warszawy tutaj, w których będzie zdając sprawę, że chyba jakaś taka wielka niewiadoma dla mnie jest to akt Charków jest w tej chwili niszczony jest rzeczywiście niszczone to były budynki są całe połacie miasta są niszczone, ale dzisiaj w newsach u nas usłyszałem taką statystykę około zdaje się 400 budynków centrum miasta i ponad 1000 budynków mieszkalnych zostało zniszczone niestety niestety tak właśnie jest i to są zniszczenia dosyć solidne patrząc na zdjęcia i ja jestem w stanie wyobrazić, że społeczeństwo ukraińskie będzie chciał odbudować jakiś symbole, ale pytanie czy oni odbudują taką tkankę miejską wyobraźmy sobie właśnie nie wiem tak, jeżeli jakiś najgorszych snach zostałby zniszczony przez Żoliborz to nikt nie traktowałby tego jako zabytku godnego odbudowania, więc wydaje mi się, że dzisiaj lekarza piłki pewnie nie myślę, że się myli tutaj ja myślę to jest właśnie kawałek projektu tożsamościowego, w którym taki Żoliborz ma tak silne już ugruntowanie w kulturowe, że wszyscy staną na rzęsach, żeby odtworzyć ten, że zapomnieli tam mieszka w razie nie dała oczywiście no może to nie najlepszy przykład natomiast myśl moja jest taka, że wydaje się, że po prostu niektóre rzeczy można rekonstruować inne trzeba będzie po prostu zbudować dla nowo w niewątpliwe to właśnie ten moment, czyli trzeba zbudować nową bardzo ciekawe pamiętam, że kiedy do ciebie zadzwoniłem z zaproszeniem do tej rozmowy podałeś taki przykład Skopie tak jak w pewnym sensie przykład, które może nie to, że nie do powtórzenia, ale nie powinien, gdyż powtarzalnych to jest niesamowicie mam za nieważne przykład, jeżeli miałbym powiedzmy skondensować całe moje zdanie na temat odbudowy to jakaś 1 sloganu to uważam, że najważniejsze jest to kto zrobi i Skopje jest tutaj niesamowicie interesującym przykładem, dlatego że kopie zostały zniszczone w 1800 sześćdziesiątym trzecim roku przez trzęsienie ziemi ONZ zorganizował konkurs czy tak, aby cały świat organizuje konkurs budowa ten konkurs został wygrany przez skazał Tanger awangardowego japońskiego architekta tzw. ostatnia Awangarda, a został jakiś tam części zrealizowany bardzo trudna architektura co się stało stało się to, że powiedzmy projekt pomysł natomiast przyszedł zewnątrz został zainstalowany w Skopje i to co widzimy przez ostatnie kilka lat to jest taka dosyć Kreta groteskowa próba zasłonięcia tej tak awangardowej architektury przez takie dekoracje, które przypominają do umorzenia nawet nie udomowienia wieś, dlatego że udomowienie to kiedy wniesie sobie krzesło pomaluje balkon, żeby się czuł tam bardziej jak u siebie, ale raczej takiego zamaskowani tego powrót do jakiej takiej dziwnej przeszłości Aleksandra macedońskiego, który fascynuje zupełnie inna tożsamość i w tym względzie wydaje się, że na przeprawie czy konstruktor jakiegoś takiego bardzo bardzo wymyślonego tak tak bardzo wymyślonego struktur graniczy to jakoś takim przykładem, który dokładną odwrotnością Skopje właśnie Warszawa, gdzie w właśnie w książce Grzegorza piątka jest opisane, że myśli o odbudowie Warszawy się kształcił w różnych środowiskach w latach trzydziestych czterdziestych i później wszyscy zostali zaproszeni w jaki sposób znajdzie swoje miejsce przy tej odbudowie i to ten pomysł na odbudowę on przyszedł od wewnątrz i wydają się właśnie ten LOK 100 miejsce, skąd przychodzi ten pomysł na odbudowę jest niesamowicie ważna i tutaj moje zdanie jest takie, że odbudowa się uda wtedy, kiedy rzeczywiście Ukraińcy, czyli uda się ukryć to zrobi wezmą się za to sami, że nie będą naloty dywanowe zachodnich architektów z dobrymi radami, którzy przyjadą pytania tutaj zróbcie Kopenhaga tutaj zróbcie Beria zróbcie troszeczkę nowego Jorku w ogóle to modne jest teraz, żeby robić w ogóle wszystko zostaje, bo pan i ekonomia pączka tamtego domu tak to nie zadziała natomiast w momencie, kiedy w Łazienkach obwarzanka tak na A2 zamiast leżaka parę paczek bądź ma środek środek się natomiast to zadziała, jeżeli rzeczywiście na powiedzmy wsparcie z zewnątrz będzie takie, żeby po prostu być wsparciem, a nie takim pomysłem pouczanie i udawaniem dobrej kolonizacji taką intelektualną tak w no to jest dobre słowo, dlatego że nowa Ukraina jest w pewnym sensie takim państwem postkolonialnym trochę tak samo jak Polska nie w takim dosłownym znaczeniu jak państwa afrykańskie natomiast było to terytorium zależne związku Radzieckiego częściowo Polski kiedyś tak jak ja właśnie pracowała z moimi projektami dla mnie zawsze najważniejsze było to żeby, żeby nie narzuca się ze swoim zdaniem tylko po prostu próbować pomóc i jakimś tam z kijami radą natomiast rzeczywiście wydobyć to co jest najciekawsze tam Ukraina jest niesamowicie Inter interesującym ciekawym krajom bardzo bogatą kulturą ADT to jest sama przyjemność, żeby żeby, żeby z Ukraińcami pracować na ile ta dyskusja ktoś zapytać przed chwilą, czyli dyskusja dekomunizację na najlepsze rymuje z tymi hasłami no właśnie takimi hasłami albo hasełka to zależy pewnie ktoś wypowiada w jakim kontekście typu właśnie za tajne, bo Leeds zastaje bilety, czyli takie modne modny sposób myślenia o architekturze domy pasywne nie ma pojęcia co jeszcze, które w, których dominuje na Zachodzie to jest także to share łączy jakąś ja byłem tak jak uważam to jest moja jakieś takie bardzo głębokie przekonanie, że tzw. zachód tkwi w kryzysie wyobraźni i w przypadku architektury ja nie pamiętam jak i dobrych pomysłów, które wychodzą z tzw. Zachodu to jest cały czas jakoś tak jak kolarz tego co już była albo powtarzanie jak rzeczy nie za 7060 mam jest bardzo krytyczny wobec tego tak jak głównego dyskursu nie wiem do wszystkich liczba tych wszystkich kopenhaskiej pomysł wydaje się, że tam są dobre pomysły, ale jednak dyskusja bardzo wtórne i to co Ukraina może w tej chwili robić często robi to jest to nazwali prok, czyli zjawisko zjawisko może przeskoczyć pewne rzeczy tak to coś np. stało w tej chwili taką administracją cyfrową Ukraińcy Zarański stworzył taki system dia wszystko ma w aplikacji teraz moi znajomi, którzy uciekali przed bombami przyjechali do Polski się strasznie dziwili że, że u nas administracja tak wygląda, mimo że nie nasza administracja powstała 510 lat temu, czyli jest w miarę nowoczesna w porównaniu nie wiem tam nie nie mamy czeków jak Amerykanie tak, ale mimo wszystko oni byli w stanie przeskoczyć to wszystko żabim skokiem i dotrzeć do jakich nowych rozwiązań i to tutaj pewien sposób to się też często dzieje z architekturą to znaczy takiej na to co w Charkowie też bardzo często Ahn skutecznie szliśmy to jest takie radykalne myślenie w takim najbardziej dosłownym znaczeniu są radykalne, czyli powrót do korzeni taka rewizja wszystkiego co to jest w ogóle nie wiadomo np. sąd była wielka była wielka dyskusja o reformie sądownictwa w w Ukrainie jako tamtą Ukrainie raczej z tą dobrą stronę złą na tutaj pojawiło się pytania co to w ogóle sąd jak sąd powinien wyglądać zrobiliśmy taki kurs dla studentów działań z tym sądem próbowali się w jaki sposób zmierzyć, a przy przeszli przez przykładem jest tam samego początku Stanów zjednoczonych, gdzie sądy się pojawił jako takie nowe kościoły miejsca właśnie, ale też takiej świeckiej władzy itd. państwowość i pojawiło się nowe projekty jeszcze, że byłem zszokowany oglądają właśnie nowe projekty sądów to było zupełnie innego to było coś bardzo świeżego to było coś co nie było związane z tym jak sądy wyglądają euro tylko była próba właśnie przemyślenia tego jak też przykład tak ale, ale wydaje się, że Ukraina ma to szansa żeby, żeby zrobić ten lip rok życia żabi skok i i robimy po prostu niektóre rzeczy na nowo uruchomić wyobraźnię ani kopiować no właśnie, bo może te negatywne impulsy w typie wojny od doprowadzają właśnie tego społeczeństwa dostają wiem, że tak Darwin stycznie to zabrzmiało dostają po prostu nową energię no nowo wyobraźnia pojawia się właśnie miejsca, które nie mają stabilności bezpieczeństwa i pełnego brzucha wymioty może stereotypowo zabrzmieć, ale prawdopodobnie te rzeczy, do których aspirujemy, do których dążymy przede wszystkim bezpieczeństwa summa summarum doprowadzają do stagnacji intelektualnej, a tym bardziej, że Ukraina też w myślach siebie właśnie tak ma powody do tego, żeby wymyślać siebie czy na nowo czy w ogóle odnowa czy często od zera, a w krajobrazie, które przed chwilą przestała być częścią związku Radzieckiego, w którym została dwukrotnie zaatakowana ten drugi atak wciąż trwa, więc może to właśnie będzie summa summarum kolejnym powodem do takiego wielkiego wybuchu intelektualnej ułatwia rywalce w 2007 jeszcze remonty tak potem ceny, które pokazywały też witalność naszego narodu, więc nie wiem najlepiej wie tak jak mówię nie jestem w stanie patrzeć na wojnę jako coś optymistycznego w żadnym aspekcie natomiast rzeczywiście ta wolność trasie pojawiła Ukrainie w latach dziewięćdziesiątych i później kolejna rewolucja, ale doprowadziły do tego, że tam po prostu trwa budowa tej państwowości budowa państwowości co oznacza budowę instytucji oznacza budowę w jakiś narracji na swój temat co oznacza budowę też miast itd. tak daje to dla mnie ta wojna, która w tej chwili się dzieje nie jest nie jest jakimś początkiem albo końcem nie jest ważną datą nie aż tak ważną datą na tym Time raj niech tylko jest po prostu no i jest jestem przeszkodą, która się pojawiła moim zdaniem ta budowa trwała już od jakiegoś czasu, a ja nie jestem w stanie stwierdzić, jakiego na pewno od lat osiemdziesiątych niektórzy twierdzą dla 70 niektórzy jeszcze wcześniej budowy właśnie tej państwowości to jest fascynujące to jest niesamowicie właśnie energetyczne na no i ja patrzę na to staram się mieć taką właśnie trochę pozycję z 1 strony jakość częściowo w tym uczestniczyć chociażby, ale też oglądać to patrzeć, dlatego że jest on, wspierając ja chcę nawiązać do twojej ciężkiej wybaczyli do tego powitania w świecie bez architektów, które oczywiście myślę raczej prowokację niż z kasy w samym w sobie, bo rzeczy, kiedy czytałem to hasło odbudowa Ukrainy przyszła niejako naturalnie na myśl, bo właściwie starać taką tezę, że architektura jest zawsze owocem pewnej gry politycznej, czyli gry o dystrybucję władzy w gruncie rzeczy teraz pojawia się pytanie czy te pytania czy porządek polityczny, który zaistnieje Ukrainy na Ukrainie prawda po tej wojnie to znaczy to jest pytanie o to kto tam rzeczywiście tą władzę będzie miał, kto będzie decydował dopiero to będzie stanowiła jakiś fundament czy czy podstawy do tego, żeby prowadzić rozmowy o tym jak ta architektura ma być czujemy poszerzył to tezę o uwikłanie polityczne architektury, bo do kontekstów jest jednak dużo więcej, ale wobec samej polityki kluczowe jest też starcie z kulturą w tym z takimi projektami tożsamościowe mi, bo może się okazać, że polityka nie idzie ręka rękę realnie nie wykorzystuje jakiegoś ducha no może nawet do niego wrócić może ograniczyć odniosła w niej i w wtedy też mamy z tego konkretne efekty w postaci Niewiem przesuniętych nieadekwatnych albo będących właśnie forma skolonizowania własnego społeczeństwa form architektonicznych urbanistycznych to tak jak najbardziej oczy wydają się to to przy przynajmniej w tym binarne pierwszym rozdziale scenariuszy, jeżeli chodzi o przyszłość Ukrainy, czyli ludzie czy ona będzie istniała czy będzie to czy będzie tylko do minimum albo formę integralną Rosji co wątpię to już na dzień dobry to prawdopodobnie oznacza zupełnie różne scenariusze odbudowy i jeżeli przyjąć logikę Cube, a propos właśnie tego wielkiego projektu tożsamościowego takiego głębokiego od lat osiemdziesiątych przemyśli wania jak ta Ukraina ma wyglądać i tworzenia własnego języka prawdopodobnie pod każdym względem tak Nazar zarówno na poziomie urbanistycznym w Charkowie, gdzie pewnie było też nie wiem dużo wpływów w owym stylu Międzynarodowego słowem takich rzeczy, które mogą być pozytywnie jako notowane dla ludzi tworzących wówczas po właśnie język ściśle formalny w architekturze tak, ale mogą być też takie rzeczy, które skończą się jakimś architekturze tym-li przewagę tak, którego nie jesteśmy w stanie przewidzieć, które będą zupełnie nowe pamiętajmy, że ten plan z Miejskiego w 2019 roku, na które nomen omen Ukraina dostała część środków z europejskiego banku odbudowy i rozwoju, który zakładał inwestycje w zasadzie wszystkie możliwe wymiary infrastruktury kraju przede wszystkim ze względu na transport tak, ponieważ Ukraina jest w ramach też takiego długofalowego europejskiego planu pod wdzięczną nazwą ten te jest jest bardzo żywotnym partnerem, który nie miał wydolności transportowy i rozkazem trzeba było zarówno zainwestować pieniądze drogi, jakie sporty, jaki transport lotniczy, więc w efekcie pojawiło się tego jako dodatkowe elementy takie rzeczy chociażby transport z publicznych w miastach, więc to naprawdę był bardzo w wielowymiarowy świadomie zrobiony projekt, jeżeli tak jak Kuba powiedział, że ważne, kto będzie odbudowywał, jeżeli będziemy na tym poziomie świadomości ludzi, a po powojnie w Ukrainie to nic nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy mieli analogiczny plan oczywiście już inaczej wyglądających, bo już inne rzeczy trzeba będzie w tym kraju zrobić, żeby ten kraj wydostać z ze stanu, w którym będzie po wojnie no najważniejszą chyba reformą, która odbyła Ukrainie z punktu widzenia miast była reforma samorządowa odbyła kilka lat temu i w bardzo krótkim czasie w miastach pojawiło się pieniądze tak, dlatego że nastąpiła decentralizacja po prostu budżetów do budżetu wpłynęło właśnie do samorządów i podobnie jak w Polsce okazał się to był niesamowity sukces na Ukraińcy mają strasznie są bardzo dobrze zorganizowani jako właśnie takie społeczności lokalne i to się bardzo szybko właśnie okazało w miastach jak pojawiło się budżet to bardzo szybko budżety zostały na wykorzystane w interesujący sposób mi się wydaje, że ja nie sądzę, żeby była taka możliwe, że Rosja wygra wojny to jest moje moje zdanie jako osoby, która po tym, jak mieszkałam w Rosji pracował Ukrainie wydają się różne względy zestaw cudnie niemożliwe natomiast wydaje się, że po odbudowie na pewno jakimś takim scenariuszu, który się wydarzy, a to będzie właśnie kontynuowania tego takiego kursu na samorządność i prawdopodobnie bardzo wiele rzeczy będzie działo się oddolnie, aby w ramach odbudowy, bo w końcu samorządność może pomagać także wydaje się, że tutaj wracamy do tego mówił na początku zamierzonego Hausman tutaj nie będzie tylko będzie 1000 niewielkich House banków i Haussmanna lokale lokalnych, którzy będą zajmować się swoimi właśnie ze swoim podwórkiem tak powiem druga sprawa, którą się wydaje niesamowita to bardzo często tutaj powiedziałem, że pojawił się transport publiczny transport publiczny gotówka nie był w lecie stacji metra Ukrainie pewnie jakiś 50× więcej niż powstanie mówi będziemy się pojawią tylko pojawił się inwestycje transport tak, ale on był on był wcześniej i to co jest niesamowite w Ukrainie zawsze dawał niesamowite jest to, że tam istnieje kolej tak znaczy kolej w Polsce i ma taki test PCR to jest jak na sali moim zdaniem, ale też specyficzną ma po pokazującą były podział Polski i na część nie miał wjadą pociągi w Polsce nie jestem w stanie dojechać tam, gdzie chcę pociągiem, dlatego że nawet, jeżeli są tory to Intercity nie dojedzie tam czas w przypadku Ukrainy są nocne pociągi, gdzie przyjeżdża na dworzec wieczorem śpisz w pociągu wstaje z dziewiątej rano sami planowali odległościach mówiła, w jakich odległościach i nawet teraz w czasie wojny codziennie są publikowane mapy pociągi jeżdżą kulturalnie tak to jest niesamowite, więc to się wydaje, że to też Unia europejska też chyba skręca teraz tą stronę, że bardziej w stronę kolei niż niż samolot na pewno dużo o tym mówić czy rzeczywiście to jest skręt to zobaczymy oczywiście Ukraina ma być zintegrowana w transporcie europejskim również na tym poziomie w także by rozróżnić różnice jakiekolwiek pomiędzy krajami były no i wraz próbuje się taką podzielił jakimś tam scenariuszami na przyszłość wydaje się, że ta właśnie kolej, która istnieje i która jest w miastach i między miastami tak dalej, że to będzie jakaś taka duża sprawa mam nadzieję, że ona jak gdyby ona żyje będzie nam się dalej rozwijać nie zostanie zwinięta, bo nie została zwinięta w podczas 30 lat niepodległości tak się stało w Polsce częściowo też w Rosji i kolejna sprawa wydaje się, że taka moja prognoza na przyszłość taka, że to będzie bardzo różnorodny kraj ze względu na mocni tą samą za samo samorządność daje bardzo już teraz to, iż był przed wojną on po prostu to będzie jeden z tych krajów, gdzie wszystko jest inne, gdzie nie będzie jakiejś takiej myśli, że jesteś tutaj po prostu rozumiem, że to jest fantastyczny potencjał federalizacja inne kina kraj, który nie używać tego słowa w rozmowie z rodzicami dlatego, że to jest powiedzmy automatycznie kojarzone z automatycznie rozważane z Rosją wydaje się, że tutaj odpowiednim słowem jest wystawa bardzo ważna tak ze względu na to jak to się kojarzy w języku rosyjskim Ukraińcy nienawidzą jak mówił na Ukrainie mówią w Ukrainie, dlatego że w języku rosyjskim to znaczy na Ukrainie oznacza przynależność w Ukrainie znaczenie podległość najnowsza Ukraińcy, którzy teraz przyjeżdżają do Polski, uciekając przed wojną też i irytują, że Polacy mówią nam na Ukrainie się, mimo że jest po polsku dziwne dziwne ja przedstawiłem na Ukrainie, bo co mi to zależy będę mówił tak, żeby nikomu krzywdy zrobić tutaj ze sobą federalizacja jest taki sam problem znaczy to jest słowo, które auto automatycznie kojarzy ze 2 ciurkiem Janukowyczem innymi takimi wraz z groteski groteskowymi protest tymi osobami, które nie tam w kuchni złotych lepiej tak dalej ani raczej mój samorządności tak znaczy to żeby, żeby tworzyć samorządy, a nie, żeby tworzyć takie Fed realizować Ukrainę, a co z tymi blokowiskami, bo to jest myślę ciekawe hasło czy ta dyskusja, która się toczy w Polsce ma weź swój odpowiednik ukraińskiej czy też, lecz ta dyskusja toczy na świecie tak to znaczy zawsze dyskusja o architekturze jest oddalona od momentu budowy tej architektura jakieś 50 lat tak to znaczy pojawia się na ludzie zaczynają czuć pewną nostalgię związaną z tym, że gdzieś mieszkali moja babcia mieszka mój tata mieszkał, więc ja lubię to miejsce to jest zacząć interesować, więc w Polsce jedno była tak, aby był taki moment zainteresowanie modernizmem w tym też blokowiskami to też była na Zachodzie były wystawy na ten temat ja napisałem książkę w ogóle blokowisku i tym jak te blokowiska chronić mamy pewien paradoks, że jest to absolutna sobie po pozbawiona unikatowość ci architektura, a jednak niektórzy ze względu na dostawie chcą ochronić wiadomo jak, jakie narzędzia tutaj do tego wykorzystywać i ta dyskusja w Ukrainie też istnieje natomiast tam jest dodatkowy element, którego nie ma powiedz nam w Paryżu, które jest w pewnej skali w Polsce, ale niewielki to jest element właśnie dekomunizacyjnej jak znaczy w Polsce są pewnie jest z jakiejś grupy ludzi, którzy mówią to blokiem niepodobne architektura komunistyczne, ale jest to margines generalnie ludzie nie podobają bloki są szare albo pistacjowe zależność krakowski rozmawiamy natomiast w Ukrainie to jest tak ważne także jest to jest architektura związku Radzieckiego, więc trzeba się zdecydować co z nią robić tak zupełnie obiektywnie patrząc to wydaje mi się, że każda architektura ma swoje plusy w przypadku blokowisk plusem jest taki, że to są po prostu mieszkania, które zostały zbudowane bardzo szybko bardzo dużo dla dużej liczby osób, że są to tereny, które są autora, w których istnieje infrastruktura społeczna i transportowa co nie jest np. typowe dla rozwiązań kapitalistycznych i trzecia sprawa to jest to, że to są rozwiązania przestrzenne, które są bardzo zielone tak, czyli znowu, jeżeli problemy blokowiska w Warszawie i nowe osiedla w Warszawie to zobaczy, że ilość zieleni to nie jest tylko kwestia tego się tam dobrze czujemy, że robimy park, ale też kwestia na tego, że tam np. ta zieleń pozwala na wchłanianie wody, więc jest to ważne w kontekście klimatycznym misja do blokowisk jestem na nas na nastawionych pozytywnie uważam, że to jest po prostu architektura jeden z jest jedna z warstw, która istnieje w każdym mieście wschodniej Europy i wydaje się, że tutaj w Ukrainie też istnieje właśnie ta dyskusja co w Polsce tylko, że właśnie to ta różnica, która istnieje, który zauważyłem jest tutaj oczywiście to, że na kwestia tak symbolizmu i komunizmu ona jest bardzo ważna, a oraz Ukrainie ważniejsza niż u nas tak dobrze, ale jeżelibyśmy poszli dalej i zastanowili się fragment opowiedział o tym, że zawsze są jakieś plusy danej architektury z pewnością tak jest, zwłaszcza jeżeli jest użytkowana prawda natomiast pytanie jest takie blokowisko blokowisku nierówno prawda czy, jakiej jakości są blokowiska ukraińskie też staje się sprawą także ogromny wór, ale jeżeli tak, abyś spojrzał na swoje refleksja przecież doświadczeniami kilka poziomów będą dosyć precyzyjną odpowiedź tak pewnie to będzie dosyć z aż zbyt precyzyjne natomiast wydaje się tutaj jakimś pierwszym olbrzymim problemem stan techniczny to znaczy to jest kwestia po prostu konserwacji i tutaj są bardzo różne przykłady są przykłady, gdzie to było kasowane dobrze, ale np. w Dnieprze, czyli były w Dniepropietrowsku pamiętam, że chodziliśmy w tych blokowiskach tam był jak katastrofy budowlanej, więc niektóre z tych budynków nie były konserwowane są bardzo złym stanie technicznym druga sprawa, która jest mają za wybitnie ważna w przypadku Ukrainy to kwestia termoizolacji to znaczy to co się wydarzyło w Polsce, czyli termoizolacja tych wspólnot zrobiona z kopiowaniem całych bloków tak architekcie to zazwyczaj właśnie zauważają też pistacjowe się nie podoba, że jest pomalowane kolarza jakiś tam nie był fioletową pistacjowe różowym trójką dzięki natomiast bardziej istotna sprawa niż ta estetyczna jest taka, że do te budynki są zmodernizowane pod względem zużycia energii co jest ważne w kontekście np. zależności od źródeł energii z rac kie i tutaj Ukrainie to nie zostało zrobione często widzimy takie obrazki, że jedno mieszkanie jest ocieplone itd. to jest olbrzymia sprawa do zrobienia jak to wygląda co znaczy jedno mieszkanie może blok 9 pięter, bo 11 i wokół 1 balkonu jest taki plaster przyklepana przyklejonego styropianu tak daleko Kazachstan też tak wygląda no, więc tutaj tutaj tutaj tutaj są takie przykłady wydań to jest jakiś taki olbrzymi projekt w ogóle, który prawdopodobnie ze względu na to właśnie strategiczne znaczenie na zmniejszenia zależności od od gazu, że prawo pewnie to będzie jakiś taki duży projekt będzie realizowane kolejna sprawa, która też jest powiedzmy historycznie mi się wydaje, że architektura czasów Chruszczowa ona jest gorsza architektoniczne lepsza urbanistyczne są zbyt małe mieszkania są do słabe powiedzmy pod względem właśnie wielkości, ale tak dalej kuchni natomiast urbanistycznie stoki to są bardzo przyjemne właśnie takie miejsca, gdzie są 45 pięter bardzo dużo zieleni pomiędzy natomiast pod koniec Breżniewa no to już TETA prefabrykacja bardzo często wstępowała takie stadium po prostu piekła Freddy dwudziesto piętrowe budynki takie same odległości niesamowite, więc tutaj również jest to bardzo różne są takie blokowiska, które są, ale to samo mamy w Polsce także są lepsze Goś no tak czy w ja sytuacji pod tym względem ukraińskiej nie znam znam kazachską i właśnie podstawowym elementem różnicującym jest stan techniczny tych budynków i znam takie 2 kazusy jeden z Ałmaty drugi z z Celiną gradu, czyli części stany, gdzie okazało się, że właściwie idące 2 równoległe projekty rewitalizacja dużego zespołu po Odkrywców kosmosu zresztą z modelami 1 do jeden z takimi rzecz, że rzeźba modelami wykonanymi z metalu przedstawiającymi różne Sputnik lądownik ich tym podobne w przestrzeniach publicznych, gdzie okazało się, że niebywały właśnie powrót sentymentów taki tożsamościowy spowodował, że grupa mieszkańców doprowadziła do Lobo wała w Urzędzie Miasta bardzo dobre środki na to, żeby te zabudowę z końca lat siedemdziesiątych rewitalizować cokolwiek to oznacza, że wszystkim oznaczało to termoizolacji natomiast analogiczny projekt, które były zrobione już inicjatywy dzielnicy w celną gradzie okazało się niemożliwe na Chruszczow kach starszych o dobre 15 lat, które okazały się dziś po prostu nie niemożliwe do w do zrealizowania nie naprawia, gdzie mnie naprawiane gdziekolwiek się stuknęło to budynek czy wzrost padał jak i jak mówił urzędnik z właśnie wydziału budownictwa dzielnicy oni bardzo chcieli właśnie względu urbanistykę i na to, że to są bardzo często domy w tych mieszkają ludzie, którzy wprowadzili też dziesiątych chcieli naprawdę utrzymać, ale okazało się, że moment, w którym niestety zaczęli próbować remontować, bo wg badania, że tych struktur, więc kiedy i kiedy rozmawiamy blokowiska to też moje podejście zróżnicowane w tym, że ani ich nie gloryfikuje ani nie demonizuje, ale podstawowym problemem tych wielką skalę owej inwestycji epoki ZSRR było to, że po prostu nikt się tymi budynkami nie zajmował już tak mało płyt, czując tą naszą rozmowę ja bym wreszcie chyba ze ryzykował takie stwierdzenie tak, słuchając siebie omówiono obecną każe w gruncie rzeczy takiego ducha optymizmu nabrałem, kiedy słuchałem w gruncie rzeczy pomimo tego, że ten moment wcale nie jest wesoły i też nie nie nie wiemy, kiedy się to wszystko skończy i czym to jednak to co powiedziałem przed chwilą, czyli ta bardzo żywa aktywna dyskusja o tym jak Ukraina jako Echa Ukraina ma być także pod względem architektonicznym jednak daje takie poczucie, że ona w pewnym sensie nie tylko jest zawsze była gotowa do jakiej formy odbudowę do wojny zaczęła 24lutego, tak więc 23lutego o jak wyglądała dla mnie Ukraina to było miejsce, gdzie był Kijów niesamowicie żywe miasto, które nie zasypia z klubami całą kulturą techno, która jest na tyle interesująca, że ludzie z Berlina tam przyjeżdżają zbudowali tam swój własny Berg Hein swą własną kopie na wiele innych klubów z kulturą dotyczącą mody bardzo wiele różnych nowych biznesów projektantów projektantek mody, którzy wychodzą na światowe rynki produkcja wideo mnóstwo różnych inicjatyw związanych z urbanistyką architekturą i festiwale festiwale muzyka festiwal filmowy deszcze niesamowity po prostu w Charkowie Krakowska szkoła architektury, która próbuje tutaj budować to nowa architektura studenci, którzy przyjeżdżają w Dnieprze nowe centrum kultury Dniepru na, gdzie osoby, które wcześniej prowadził festiwal w tej chwili otrzymały od miasta zbudowaliśmy z nimi tam taką przestrzeń publiczną kilka lat temu, a później nie otrzymali od miasta budynki dla nowego centrum kultury oddolnie budując, więc dla mnie Ukraina jest po prostu miejscem, gdzie bardzo dużo się dzieje jak kilka lat temu byłem takiej konferencji w Berlinie, gdzie konferencję rozmawialiśmy na o architekturze stamtąd poleciałem bezpośrednio do Kijowa na jakiś tam projekt, jakbym po prostu takiego martwego miasta bili się nic nie dzieje nie ma ludzi na ulicach wszystko zamknięte ludzie z powodów takich garniturach chodzą i opowiadają sobie jakieś dosyć takie trudne historie przyjeżdża do miejsca, które pełne poczucia humoru energii, w jakich nowych inicjatyw kolorowe z doskonałym jedzeniem, bo jesteś niesamowita sprawa z Ukrainą tam jedzenie doskonałe, więc właśnie zapięć dwunasta przed rozpoczęciem tej straszliwej katastrofy, którą wywołali Rosjanie, czyli wojny pomiędzy Rosją i Ukrainą to było miasto to było miejsce, która dla mnie było miejscem, gdzie po prostu optymizm żyje na ulicach i go widać można go dotknąć jest jest namacalny na ich jestem absolutnie przekonany, że od oczywiście to będą z absolutnie no straszne straty w ludziach bardzo wiele osób już zginęło związanych z różnymi zwykł zwykle mieszkańców, ale też osoby które, które tworzyły się kultura i będzie to to będzie niesamowita trauma, ale wydaje mi się, że jednak to wszystko co się działo przez ostatnie 30 lat i również ta właśnie takie powiedzmy idee nie wiem jedno tożsamościowe zwycięstwo ekipy za Kamińskiego zianie byli w stanie jak by wytłumaczyć bardzo szybko na początku wojny, o co ta wojna jest i stworzy stworzy taką sytuację i Ukraińcy rzeczywiście biją się o lepszy kraj jak Maria, czyli taki wielki samolot został zniszczony to Żeleński wtedy powiedział wieczorem, że Mrija, czyli po ukraińsku marzenie zostało zniszczone, ale to znaczy, że my po prostu zbudujemy sobie nowe marzenie to nową serię i to właśnie nowa Ukraina, więc absolutnie tutaj wierzę mu wydaje się, że to jest nieźle możliwe, ale nam to po prostu zostały już zdecydowane tak po prostu będzie dziękuję bardzo, Jakub Snopek urbanista autor książek architekturze, które spędził państwo słyszeli tylko 5 lat w Ukrainie w zmianie nawet nie jedyne 364 lata pracowała na różnych projektach byłem tutaj w Polsce natomiast projekty były tam bardzo często jeździłem jak przy Jakub Szczęsny architekt marki Freedom House zez autor książki Witaj świecie bez architektów byli państwo moimi gośćmi Zwiń «

Ukrainę trzeba odbudować - ale co to właściwie znaczy?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: NAGŁE ZASTĘPSTWO

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 16:00

Najnowsze Podcasty

Trawniki - kosić często czy jak najrzadziej? O korzyściach dla środowiska i naszego portfela, gdy wybierzemy drugie rozwiązanie

"Kanibalizować" partie opozycyjne, czy nie? Symetryści bez ogródek o marszu 4 czerwca

Największa polityczna sprawa sądowa II RP. Jak doszło do procesu brzeskiego?

Sprawa Kamińskiego, wbrew TK, wraca do sądu. Kto ma rację w sporze o prawo łaski?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL