Problemy z suszą w Polsce - opady są coraz rzadsze i coraz bardziej gwałtowne

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

trzynasta 7 Jakub Janiszewski przy mikrofonie z nami są dr Jarosław Suchan Żebrowski hydrolog z wydziału geografii studiów regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego dzień dobry dzień gry oraz prof. prof. Krzysztof, lecz cóż Instytut inżynierii środowiska na Uniwersytecie przyrodniczym we Wrocławiu dzień dobry dzień dobry panu dzień dobry państwu będziemy rozmawiali o suszy suszę, która w kontekście ostatniego raportu międzyrządowego panelu do spraw zmian klimatycznych suszy, Rozwiń » która właśnie staje się taką polską normą będzie najprawdopodobniej nam towarzyszyła w ciągu najbliższych kilkunastu lat tak wydaje będzie się pojawiać coraz częściej podobnie jak fale upałów oraz niestety niedobory wody pitnej to nas czeka, jeżeli rzeczywiście te zmiany klimatu się to to co w tym momencie w tym raporcie znalazła będzie się potwierdzała pewnie tak się stanie w związku z tym musimy chyba zadać parę pytań odnośnie tego jak wygląda sytuacja na co dzień np. w tym roku jest inaczej to pytanie do Jarosława Ocha Żebrowskiego znaczy jak wygląda kwestia słyszy w tym roku wydawałoby się, że to był raczej wilgotne początek roku, więc powinno być trochę lepiej rzeczywiście tak jest no tak wilgotny początek roku, czyli tak nie mamy na myśli luty i ostatnie opady śniegu, ale obecnie jeżdżą praktycznie zimie po bardzo małych opadach marcu trzecie pod koniec zeszłego roku mamy duży deficyt wody w Clubie czyli, jeżeli można podnieść do czasu do do takiej sytuacji, jaka powinna być normalnie w tym czasie, czyli powinny powinny je topić się na śnieg mogliśmy duża wilgoć Clubie powinny być wysokie przepływy w rzekach sytuacja nie jest normalne przy stosunkowo wysokiej temperaturze dla początku okresu wegetacyjnego grozi to relikt dużo słyszał, które dla bardzo duże suszą rolniczą to sytuacja nie jest normalne czy zaczyna być nowa norma jeszcze Thaler pytanie to zaczyna być niestety nowa norma, czyli chyba musimy się zasady tego się tu zwyczaj ile dążenie corocznie ale, ale bardzo często będzie zdarzała się taka susza rolnicza na początku sezonu wegetacyjnego to samo pytanie do profesora co się wydaje się, że faktycznie coraz częściej będziemy mieli do czynienia z taką sytuacją, aczkolwiek musi go, że póki co jest na jeszcze sytuacja nowa to nie występuje po raz pierwszy, ale jeśli odniesiemy się do danych tzw. wieloletnia tu zazwyczaj nosi się do danych z 30 lat to zazwyczaj było także na początku wiosny ta sytuacja jeśli chodzi o dostępność wody szczególnie dostępność wody w glebie, czyli tej niezbędnej do tego, żeby właściwie rozpoczęła się wegetacja była wystarczająca to co mamy teraz już na początku wiosny występują niedobory wody w glebie jest sytuacją oczywiście nie występującą po raz pierwszy, ale no do tej pory nie było także na pokład pojawiała się z roku na rok faktycznie my możemy się spodziewać tego rząd ta sytuacja będzie się pojawiała coraz częściej, że niedługo będzie to normą musieli się do tego przygotować, ale generalnie my powinniśmy uważać, że to nie jest dla nas jak dla naszego regionu sytuacja normalna to jest efekt zmian klimatu, które niestety postępują i wszystko wskazuje na to, że u nas nie tylko u nas przyspieszają ja rozumiem, że przemawia przez pana takie zaniepokojenie, że jeżeli uznamy za normę nie będziemy nic z tym robili takie mam wrażenie tak, bo jeśli jest to normalne znaczy, że jest poziom natomiast ta sytuacja dla dla dla naszej położenia geograficznego nie jest normalne my powinniśmy spokojem podchodzić do do wiosny i do rozpoczęcia wegetacji, ponieważ tutaj nic niezwykłego szereg działo przez lata susze występowały w Polsce to jest jak najbardziej prawnej jest zjawisko całkowicie normalne natomiast one zazwyczaj pojawiały się w okresie letnim i to od czasu do czasu od czasu do czasu znaczy raz na kilka kilkanaście kilkadziesiąt lat to oczywiście bywało różnie natomiast raczej nie było tak, że susze występowały z roku na rok, a już bardzo rzadko było także występowały już w okresie wiosennym podam taki przykład na zajęciach okazujemy takim studentom jak się zmienia głębokość zalegania zwierciadła wody gruntowej, czyli tej wody znajdującej się w glebie na pewnej głębokości w ciągu rok zawsze to była taka jak sinusoida czy taka Góra dół zawsze na wiosnę tłumaczyliśmy, że po opadach śniegu w zimie następują roztopy ta woda wsiąka roztaczający się jego wsiąka w glebę zasila wody gruntowe jest dostępna w glebie dla roślin teraz okazuje się, że mamy początek kwietnia koniec marca, a już odnotowuje się niedobory właśnie wody w glebie i wręcz początki suszy rolniczej to na początku wiosny takie rzeczy u nas nie nie powinny występować w dobrze to jeszcze zanim przejdziemy do tego co możemy z tym robić to popatrzmy na to jak wygląda mapa Polski to znaczy, że jest najgorzej tak wydaje się, że tradycyjne tak strzelam pewnie będzie Wielkopolska, gdzie co roku mamy takie, że patrzymy na mapy publikowane przez Instytut Meteorologii gospodarki Wodnej tam co roku są takie plamy właśnie w okolicach Poznania susza hydrologiczna czy dobrze zgaduje, że to tam Jarosław Tchórzewski, a te na susza hydrologiczna do środka co innego niż susza rolnicza, bo susza hydrologiczna wiąże się bardziej z zasadami wody w rzekach, aczkolwiek oczywiście operacje, że jeżeli spojrzymy sobie mapy publikowane każdy na stronach IMGW to susza hydrologiczna zaczynam się pokrywać słyszał rok, bo czy słyszał rolniczą w tej właśnie go rzeczy warte 3 dorzecza Noteci i spółka regiony, które pokrywają się jednocześnie najniższym, a najniższą wilgotność obejrzę niższą zawartością wody w tej jeśli warstwy gleby, czyli tej, która jest najbardziej wykorzystywana publicznie przez właśnie w tym początkowym okresie wegetacji, kto rzeczywiście widać korelację rzeczywiście ma pan rację Wielkopolska Kujawy lider Śląska są obszary, które tradycyjnie najczęściej borykają się suszą, a wynika to proszę pośrednio od warunków klimatycznych czasu są regiony, gdzie jest najcieplej jest najdłuższy sezon wegetacyjny, a tam najwyższe temperatury w ciągu roku powodują, że jeszcze większe parowanie, więc szybciej ta woda również kami znika, gdy ktoś z zapasów wody kraju występ, a zarazem jest to jeśli chodzi o produkcję żywności w Polsce kluczowy region natomiast najlepszej jakości tak najlepiej rozwinięte rolnictwo grupy producenckie najbardziej na sensownej zorganizowane tak powiem Ren jednak Niemcy to jest rynek raczej produkcja i pytanie czy to jakoś wiąże jedno z drugim to znaczy czy fakt niedoboru wody będzie nam wiadomo, że będzie się rzeczy problemem dla rolników, ale czy fakt, że tam jest tak tak rozwinięte rolnictwo też jakoś wpływa na NATO NATO zasoby pośrednio pośrednio tak przed tak mamy duże gospodarstwa intensywną produkcję rolną rośliny, które jak duże zapotrzebowanie na wodę, a więc pośrednio również ma związek, aczkolwiek teraz mamy początek okresu wegetacyjnego, czyli i jeszcze przed startem okresu wegetacyjnego tak dobrą sprawę w tym momencie sytuacja raczej wynika z o sytuacji meteorologicznej z tego się dzieje aż o ugodę z opadami leczy jak zaryzykuję takie sformułowanie, że to są te tereny, które przykład mogą najbardziej jak być zagrożone pustynnienie to jest dobre sformułowanie to jest przesada pustynnienie jest taki bardzo medialny bo, bo raczej nie grozi nam przynajmniej w najbliższym czasie, żeby postawił na wpuszczenie może lepszym okresie nie było takie pierwsze zapowiedzi czy raczej wysycha GU PE terenów należy oczywiście taka, o których mówi się właśnie, że są to tereny, których mamy największy problem z wodą prof. Live już kurz w pełni się zgadza myślę, że na szczęście jeszcze do pustynnienia to nam trochę daleko natomiast sytuacja, w której albo będziemy mieli objawy te powinien albo po prostu nakłady na nawadnianie produkcji rolniczej będą dużo dużo wyższe niż obecnie to to jest rzecz, do której musimy się raczej pogodzić i przygotowywać to z tego raczej mówimy jest 1316 za chwilę wrócimy do rozmowy w trzynasta 23 Jakub Janiszewski przy mikrofonie z nami są dr Jarosław słuchy, że morskiej prof. Krzysztof rajców rozmawiamy o suszy w Polsce jak powiedzieliśmy o Wielkopolsce jest chyba takie obszary, które można siedzieć już do takiego popowego przekonania, o czym nie ma dnia po opolskiej suszy przeszedł to znaczy prawie każdy będzie kojarzył natomiast pytanie jak się miewa reszta kraju czytamy również obserwuje się zasadnicze zmiany jeśli chodzi o poziom wód Jarosław Sulewski no problem suszy będzie prosił praktycznie całego obszaru kraju może poza obszarami górskimi jak tutaj panie mamy takiej pewności wykończy do końca rozmów i jeżeli nawet, jeżeli Artema na takie wieloletnie je tendencje i obszary gdzie aby części czym jest susza rolnicza susza hydrologiczna-li to rok może wydawać się dziwnym, że np. również szef Pojezierza posłom obszary, które w, których mamy dość często do czynienia z problemem suszy hydrologicznej czy susze i rolniczej problem dotyczy dotyczy całego kraju czemu tak się dzieje czemu tam, gdzie są jeziora też jest susza jak rozumieć to wiąże się po pierwsze z takim parowanie w okresie letnich z większymi przepływami i również dużą dozą działalnością rolniczą dużą pokorę Boga cele rolnicze prof. Krzysztof Ojczyk musimy wziąć pod uwagę, że jeśli chodzi o opady i by to jak one są później zagospodarowane w glebie jak sam retencjonowania ne ważne jest nie tylko ilość opadów, ale również to w jakim czasie te opady spadaj, ponieważ jeśli na powierzchni 1m² spadnie 10 mm wody czy 10l to bardzo ważna jest czy to się stanie 10 minut czy 10 godzin jeśli taka ilość wody spadnie 10 godzin to jest Super, bo ona wtedy powolutku może sobie wsiąknąć w glebę i albo zostanie wykorzystana przez rośliny jak będzie więcej to będzie infiltrować przedostawać się do głębszych partii gleby i tam zasilać wody gruntowej podziemnej, jakby to jest proces bardzo pożądane natomiast jeśli ta sama ilość wody spadnie bardzo krótkim czasie no może się zdarzyć, że niestety nie zdąży osiągnąć i wtedy musi coś ze sobą zrobić najczęściej spływa grawitacyjnie no i teraz jeśli dodatku sami zadbamy o to, a robimy to nos dużą podoba niem i uszczelni my tam powierzchnie to ona woda zamiast wsiąkać będzie spływać im szybciej będzie spływać tym większe zagrożenie będzie sprawiać, więc nie tylko ilość wody ma znaczenie, ale również to w jakim czasie ona ta woda spadnie jej teraz my obserwujemy taką sytuację, że średniorocznie ilość opadów nawet nie tak bardzo się zmniejszały jak by się mogło wydawać dwunaste problemy z suszą bierzemy się w dużej mierze z tego, że opady są coraz Żak 3, ale coraz bardziej gwałtownych w związku z tym spada dużo wody w krótkim okresie czasu, który my nie jesteśmy w stanie zagospodarować znaczy ona nie wsiąka do do gleby, a my nie jej nie nie zatrzymuję, ale widziałam takie ciekawe zdanie mianowicie uszczelnianie powierzchni tak, żeby nie wsiąkała, że my robimy z upodobaniem gotowość znaczy to oznacza, że od osób w przeciągu ostatnich 30 lat szczególnie na obszarach miejskich mam nadzieję, że to tylko takie chwilowe SA spędza w czekach czekamy na powrót pana profesora może z aktorem słucha, że wszystkim dalej pociągniemy to znaczy jak to właściwie jest tym tą w tym retencja nowa nie rozwiąże do tego nawiązujemy kraj wody w glebie co znaczy co się z nią w zasadzie powinny rzecz już w pełni zgadzam z panem profesorem w dużym problemem u nas jest właśnie to, żeby tej wody to wody nie dba by nie zatrzymujemy mniej, a takim głównym sposobem, jakby radzenia sobie nadmiarem wody te jak najszybszy odprowadzali kasie, jeżeli spojrzymy np. na też na to jak rewitalizowane są centra miast w Polsce to większość tych rewitalizacji polega na tym, że wykładamy centra rynki dokładaliśmy po prostu albo kostką brukową albo albo koszt baba pyta woda rzeczywiście bardzo szybko odpływa przy okazji stwarza zagrożenie również lokalnymi powodziami, ale z drugiej strony, jeżeli woda szybko właśnie odpłynie to również aukcje nie dostali, jakby na przyszłość nie nasili wilgoci glebowej dla chwili poziomu wód podziemnych, a wody podziemne właśnie są głównym regulatorem i zasobów wodnych, jeżeli doprowadzimy dał liczenia zasilania wód podziemnych no to w efekcie będziemy mieli również coraz większy problem z suszą rolniczą hydrologiczną przecie hydrogeologiczne ale gdy już miejsce wyobrazić jak powinna wyglądać taka idealna powierzchnia, która nie jest właśnie szczelna i nie nie powoduje tego od pływania wody to co właśnie powinno być idealną powierzchnię powierzchnię naturalną chcieli te powierzchniach, które swobodnie może szukać wodę uwagi można aplikować, a to zresztą taka jest troszkę też idea tych bardzo modnych ostatnio jak Gądek miast, które adaptują się do zmian klimatu, a nie jedynie właśnie przez rozszczelnienie powierzchni przez działania, które mają spowodować zatrzymanie wody w liście, a nie jak właśnie szybki odpływ dąży do tego, żeby tę wodę zmagazynować nie tylko retencję na powierzchni, ale właśnie przez retencję podziemną po prostu zwiększenie zasilania podziemnego, a możemy dodać kapitał przez rozszczelnienie właśnie powierzchni przez Damiana powierzchni nieprzepuszczalnych np. przez powierzchnie pół przepuszcza, ale wprowadzenie zielonych dachów zielonych ścian gra wygląda całe mnóstwo, a do całości staje się coraz bardziej popularne, a możemy podać jakieś przykłady, gdzie się to rzeczywiście dzieje jak wiele tras, a powiat otrzyma właśnie jemu w związku ze zmianami klimatu związki w związku z planami adaptacji do zmian klimatu, a przypomnijmy, że większości duże miasta pani jako obowiązek przygotowania takich programów adaptacji do wielkiej VAT-u i w wielu programach działań właśnie wprowadza się do takich działaliśmy rozszczelnienia powierzchni miejskiej parki jesienią owe nielegalnych wydzielone torowiska profesor zobaczmy teraz w Warszawie Śródmieściu tak jest, jaka jest przebudowa centrum miasta wielu miejscach właśnie zamienia się płyty chodnikowe takie powierzchnie ta woda mogłaby swobodnie infiltrować te wszystkie działania mają właśnie zadanie zmniejszenie zagrożenia powodziami, gdyby chciały, ale z drugiej strony dotyczy całego zysku tuż chyba wrócił do nas pan prof. Krzysztof, lecz coś hala tak tak, że już wydarzyło w tej naszej rozmowie pod pańską nieobecnych świec może idźmy dalej to znaczy czy macie panowie tak, a takie wrażenie, że jeśli chodzi o przeciwdziałanie suszy to coś się w Polsce zaczyna działać to znaczy, że zmienia się sposób myślenia, że zwiększa otwartość na rozmowę na szukanie jakieś rozwiązanie to jest kara do pana profesora susza to pytanie był Adaś o tej zdecydowanie się zmienia widać to na różnych szczeblach zarówno na poziomie lokalnym jak i centralnym w miastach szczególnie tych większych widać no duże zrozumienie dla dla problemu i pojawia się coraz więcej takich programów typu ZŁAP deszcz, które promują właśnie tą lokalną retencję wód opadowych tak, żeby z 1 strony nie występowały problemy, których była mowa wcześniej, czyli tych lokalnych podtopieniach, ale z drugiej strony, żeby można było wykorzystywać tą wodę to np. do nawodnień roślinności w okresach szczególnie letnich, ale rów jak się okazuje również teraz na test na wiosnę wodą tą, która spada nam za darmo z nieba, a nie tą wodą z Wodociągów co jest ono bardzo nie ekonomicznej ekologicznej i nieuzasadnione natomiast trzeba powiedzieć, że my w tym zakresie mamy też duże opóźnienia i ta ilość pracy, która jest do wykonania jest jest bardzo duża także im więcej będziemy o tym mówić między będzie się robić tym tym lepiej dobrze, jeżeli byśmy mieli spojrzeć na to co może robić rolnictwo w tej kwestii to znaczy, jeżeli mówimy o tym zużywanie wody, ale czy istnieje też taki taki sposób działalności rolniczej, który byłby dla środowiska bardziej przyjazne właśnie z dbał o to, że oto nawodnienie jak czytać w ogóle możliwe no tutaj możemy się zastanowić nad rodzajem prowadzonej działalności rolniczej wiadomo, że statystycznie najwięcej wody jest wymaganych tą produkcji zwierzęcej, więc i niestety jeśli chcemy jeść mięso to to wymaga bardzo dużych nakładów jeśli chodzi o wodę nie tylko chodzi o wodę, ale przede wszystkim w związku z tym jeślibyśmy chcieli ograniczać zapotrzebowanie wody w rolnictwie, a rolnictwo jest potężnym użytkownikiem zasobów wodnych i w Polsce w każdym innym kraju rolniczym notą moglibyśmy się zastanowić właśnie nad tym, żeby skupić na uprawach nie zwierzęcych to to jest 1 rozwiązań, ale tak czy inaczej trzeba myśleć o retencja chowanie wody w każdej możliwej postaci tutaj mąk powinniśmy myśleć o takiej retencji lokalnej w postaci nie wielkich zbiorników retencyjnych, które nie są potrzebne, ale za zupełnie inne rozwiązanie natomiast małych lokalnych zbiorników czy zbiorników tak mówiąc obrazowo, które by zatrzymywały wodę jeśli już spadnie, żeby ją zatrzymać później móc wykorzystać do nawodnienia i się zaczyna popularyzować w rolnictwie wydaje mi się, że to się dzieje troszkę wolniej niż w miastach w miastach faktycznie tam świadomość tego, że musimy zatrzymywać wodę musimy rozszczelnić te place chodniki i jest już stosunkowo duża to się faktycznie zaczyna zaczyna dziać najlepszym przykładem są właśnie takie programy lokalnych, których bardzo chętnie biorą udział mieszkańcy ja jestem z Wrocławia i tu taki program ZŁAP deszcz w tym roku rusza kolejna edycja i coraz większe środki są na ten program przeznaczony, ponieważ jest tak duże zainteresowanie mieszkańców, a jeśli się już interesują tym mieszkańcy to znaczy, że to zaczyna docierać do takiej powszechnej świadomości chodzi o działania rolnicze to mojej ocenie na razie bardziej rozmawiamy niż faktycznie wdrażamy konkretne rozwiązań dziękuję bardzo, prof. Krzysztof, lecz już Uniwersytet przyrodniczy we Wrocławiu dr Jarosław Socha Żebrowski Uniwersytet warszawski 1335 za chwilę informacji Zwiń «

Problemy z suszą w Polsce - opady są coraz rzadsze i coraz bardziej gwałtowne

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POŁĄCZENIE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 09:00

Najnowsze Podcasty

Stefan Krajewski: "Pomoc Ukrainie tak, ale nie kosztem polskich rolników"

Kinga Gajewska: "Gdzie dzieje się krzywda dziecka, tam będzie nowa rzecznik"

Ryszard Kalisz: "Trzeba napisać instrukcję prawidłowego funkcjonowania państwa"

Grubej kreski nie będzie - Poranny przegląd prasy Macieja Głogowskiego

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL