trzynasta 6 Jakub Janiszewski przy mikrofonie z nami jest prof. Agnieszka cięcia oraz Instytutu studiów politycznych Polskiej Akademii Nauk dzień dobrem dzień, aby wydarzyło się to na co wielu liczyło, czyli można tak powie zacząć od takiego jesteśmy w ratowanie Emmanuel Macron wygra Marine Le Pen 58 do 40101 jeśli chodzi o procenty no dobrze teraz to oznacza czy to jest rzeczywiście sytuacja, w której należy otwierać szampana oczywiście zależy, kto ale, ale jak to widzisz jak
Rozwiń »
postrzega tamten sukces Macrona po pierwsze nie jest nim zaskoczona, bo sondaże dość jednoznacznie pokazywały zwycięstwo urzędującego prezydenta, aczkolwiek wydaje się, że zwycięstwo było nieocenione w sondażach, bo taka średnia było między 56 do 44 ratowałem 58,5 do 41 pół to z 1 strony z drugiej strony oczywiście ma Merlin Le Pen zanotowała znaczący postęp w stosunku do wyborów 2017 roku również nie jest zaskoczenie, ponieważ sondaże wyraźnie wskazywały rzecz jasna na to, że to zwycięstwo Macrona jest pewne, ale no pojedynek będzie dużo bardziej zacięty i ta różnica w punktach procentowych będzie znacząco mniejsza niż 2017 roku, a także mamy Le Pen uzysk tego uzyskała dodatkowe w stosunku do poprzednich wyborów 7 punkta procentowego, ale być może ciekawsze jest to kiedy spojrzymy na wyniki lokalne jeśli spojrzymy na wyniki w poszczególnych departamentach francuskich w 2017 roku Marine Le Pen wygrała jedynie w 2 departamentach wczoraj wygrała 27 bardzo często różnice są są niewielkie, więc nawet jeśli ona wygrała w tym 27 departamentach różnice na jej korzyść było niewielkie, zwłaszcza w stosunku do różnic w tych departamentach, gdzie wygrał urzędujący prezydent natomiast to pokazuje to pokazuje skalę zysków natomiast ja mam jednocześnie chyba przestrzegała przed takimi łatwymi porównaniami z kampanią wyborczą 2017 roku, ale też to pojawia się w dyskusji medialnej również z taką starą kampanią wyborczą 2002 roku, w której ojciec Marie Le Pen żona Le Pen, a dość no z kretesem przegrał to znaczy uzyska 18% głosów w drugiej turze Jacques Chirac prawicowy kandydat ze scen w weekendy centroprawicy uzyskał wtedy 80 bez głosów i często czyni to porównanie, żeby pokazać rodzi gigantyczny sukces stanu, ale radykalnej skrajnej prawicy, a to nie do końca tak wygląda, bo Marin Le Pen jest zupełnie inną kandydatką zupełnie innym programem zupełnie innym poziomem zaufania niż ojciec 2002 roku, a jest to również zupełnie inną kandydatką niż Marine Le Pen w roku 20172014 roku Marine Le Pen otwarcie mówiła o tym, że wyprowadzi Francję ze strefy euro doprowadzi Francję z Unii Europejskiej w zakończonej wczoraj kampanii wyborczej już nic takiego nie mówiła, więc ten te ewolucja programu samym Le Pen i programu partii w kierunku centrum francuskiej sceny politycznej jest moim zdaniem rok kluczowe wyjaśnienie jeśli idzie sukces to nie jest tak, że 41 pół procent Francuzów z przekonaniem głosuje na skrajną prawicę co więcej to jest niezwykle ciekawe to też rozumiem, że to wejdę słowo rozumiem, że właściwie to co prezentuje sobą Marine Le Pen to już nie jest skrajna prawica chce powiedzieć to znaczy chce znaczy to co to co mówi ma Le Pen to już nie jest wyłącznie skrajna prawica co nie znaczy, że części wyborców do reprezentuje postawcie nie ma przekonań, które tradycyjnie przypisujemy skrajnej prawicy natomiast w tej kampanii Marin Le Pen zdecydowanie odeszła od swojego klasycznego repertuaru chociażby tych haseł antyimigranckich, z którymi pewnie najlepiej kojarzymy ich zdecydowanie odwołała się do Elle sobie podobnych kwestii jak kandydat lewicy Jolie media są, czyli pochyliła się nad problemami zwykłego Francuza związanymi ze ze spadkiem siły nabywczej z tym, że jest drogo z tym, że służba zdrowia nie działa najlepiej z tym, że no urzędujący prezydent proponował te formy, czyli podniesienie wieku emerytalnego też skądinąd zapewne znamy to z własnego podwórka stanie mówi Marek niepewna jest zupełnie inną kandydatką była kolejną kandydatką i toteż naprawdę trzeba brać pod uwagę jeśli myślimy o motywacjach wyborczych tych osób mają zagłosowały chciała jeszcze bardzo mocno podkreślić 1 rzecz bardzo często w komentarzach pojawia się takie stwierdzenie, że elektorat Emmanuela Macrona tak naprawdę niespełna czy inaczej ci, którzy głosowali na Emmanuela Macrona w drugiej turze no niewielkim stopniu głosowania Macrona raczej głosowali przeciwko Le Pen i w rozumieniu ci, którzy głosowali Marine Le Pen naprawdę głosowali na Marine Le Pen i a to kompletnie nie jest prawda to znaczy sondaże przedwyborcze zrealizowane na krótko przed drugą turą jasno pokazywały, że podobnie jak w przypadku Emmanuela Macrona duża część wyborców Marine Le Pen nie głosuje na marinę Le Pen, ale głosuje przeciwko Emmanuel le Maire honorowi, a także przykładowo, kiedy zapytano wyborców, jakiego powodu głosują na kandydata ma ona lub latem to zaledwie 20% wyborców Marine Le Pen odpowiedział, że dlatego, że mają do nich zaufanie 38% potencjalnych wyborców wymarła wykona powiedział, że mają zaufanie do niego, więc tutaj różnica jest ogromna natomiast ci, którzy stwierdzili, że głosowali na danego kandydata po to, żeby nie wybrany został też kolejne to jest właściwie dokładnie identyczne identyczna grupa to znaczy to jest 39% spadku Emmanuela Macrona i 38% w przypadku Marie Le Pen to są to są badania publikowane przez Ipsos we współpracy z ośrodkiem badawczym, czyli po przez gospodarzy, a także do wyraźnie widać, że ten obraz tego, dlaczego poszczególni wyborcy głosowali na Le Pen jest dużo bardziej skomplikowany naprawdę nie jest także 41 pół procent Francuzów zagłosowało na program skrajnej prawicy, bo się z nim w 100% utożsamiam to czym się też sami, kiedy głosowała na marinę pań w UE czy innej strony oczywiście to jest to jest głos głos protestu względem do politycznego politycznego mainstreamu tak jest to głos protestu względem względem Emmanuela Macrona jeśli spojrzymy chociażby na tych wyborców lewicowych Jeziorek Mélenchona to po raz kolejny blisko 20% jego wyborców zagłosowało na Le Pen połowa została w domu jest właściwie dokładnie tak samo jak 2000 za siedemnastym roku, a tutaj tutaj nie ma zbyt zbyt wielu różnic podobnie tak jak oczekiwano około 20% wyborców kandydatki Republikanów Valerie Pecresse zagłosowały na Marine Le Pen, wybierając jednak ten program takiej no i mocnej mocnej prawicy, toteż nic dziwnego to są wyborcy którzy, którzy jakiś czas temu głosowaniu chociażby Nicholasa zakaz jego i i jego i jego politykę też bardzo bardzo konsekwentną i ostro jeśli chodzi o kwestii imigranckiej właściwie to co to co widać było wyraźnie to, że niemal wszyscy wyborcy lekarzem mowa, który wezwał do głosowania Marine Le Pen faktycznie facet faktycznie na New zagłosowali w związku z tym ten motyw rację tak jak powiedziałam są są różne natomiast dla mnie taki wniosek kluczowy tak naprawdę z tych wyborów w pierwszej drugiej tury i z tego przesunięcia elektoratu jest taki, że urzędujący prezydent wybrany wybrany na drugą kadencję będzie musiał bardzo poważnie zagospodarować te problemy troski elektoratu centrolewicowego z czego sobie doskonale zdaje sprawę to było widać w jego w jego wczorajszym przemówieniu i z tego oczywiście zdaję sobie doskonale sprawę również Żory wynoszą stąd zapewne jego wyrażane aspiracje do koalicji w przypadku, kiedy uzyska dobry wynik wyborczy i partia prezydencka nie będzie w stanie stworzyć koalicji większym nie będzie w stanie stworzyć większości w zgromadzeniu Narodowym po wyborach w czerwcu wówczas byłaby być może tak przynajmniej nadzieję, że my naszą mogę być konieczna koalicja centrolewicowa to oczywiście pozwoliłoby na skonsumowanie szeregu postulatów wyborców lewicowych, ale też właściwie szeregu postulatów, które są bliskie także wyborcom Marine Le Pen jeśli chodzi o sferę stricte społeczną gospodarczą jest 1317 za chwilę wrócimy do rozmowy łączenie ich dzięki trzynasta 23 Jakub Janiszewski przy mikrofonie z nami jest prof. Agnieszka Cianciara Instytut studiów politycznych Polskiej Akademii Nauk rozmawiamy o wynikach wyborów we Francji wyborów prezydenckich oczywiście wygranych przez Emmanuela Macro pytanie jak będą wyglądały wybory do zgromadzenia Narodowego to jest chyba to najważniejsze pytanie wiadomo, że one są blisko siebie w pewnym sensie zwycięzca może pociągnąć za sobą swoje ugrupowanie parlamentarne, ale tak będzie w tym wypadku jak to wybory się ostatecznie jak się będzie przedstawiał skład nowego parlamentu to jest myślę bardzo ciekawe pytanie to jest niezwykle ciekawe pytanie no nie mamy jeszcze ma w tym momencie się wielu elementów, które pozwalałyby mi dać jakąś bardzo bardzo konkretną odpowiedź w 2017 roku to zwycięstwo świeżego kandydata z młodego z nowymi pomysłami rzeczywiście pociągnęło za sobą sukces jego świeżo utworzonej partii właściwie taki trochę w kategoriach pospolitego ruszenia dając jej znaczną znaczną samodzielną większość w związku z tym tak naprawdę rola zgromadzenia Narodowego w takim układzie była bardzo ograniczona, bo większość prezydencka po prostu przegłosowywali zła propozycje prezydenta i rządu ciekawe jest również to, że od czasów, kiedy zrównano co do długości kadencji prezydenta parlamentu nie mieliśmy sytuacji znanej wcześniej zwanej kohabitacji ją, a wcześniej było także kadencja prezydenta wynosiła 7 kadencja parlamentu lat 5 w związku z tym prezydenci bywali zmuszani do tego by współrządzić z parlamentem, który miał inny kolor politycznej inny program i taką aplikacja ta współpraca był bywała bardzo trudna Poznaniu kadencji to nie miało miejsca natomiast tutaj też nie będzie miało miejsca szansa na to, że partia prezydencka nie będzie rządzić jest na powiedziałabym minimalne jeśli mikroskopijna natomiast być może będziemy mieli sytuację, w której partia prezydencka jak wspominałem przed przerwą będzie rządzić w koalicji z całą pewnością będzie w tej koalicji siłą dominującą, gdyby taki scenariusz się ziścił, niemniej jednak istnieje pewna szansa na to, że no i koalicyjną z takich rządów może utrudnić prezydentowi codzienne rządzenie, ale z drugiej strony jeśli byłaby koalicja centrolewicowa myślę, że ona też by pozwoliła na zagospodarowanie tych nazw przejmie części nastrojów protestu i skonsumowanie przynajmniej część postulatów, które wysuwała lewica w tych wyborach prezydenckich, które również jakimś stopniu mogłyby odpowiadać na troski czy rozczarowania elektoratu ramy elektoratu Marine Le Pen nie tylko nie tylko ciążą żony Kamila żona i to skłoniło oczywiście obóz prezydencki do jakichś kompromisów ja myślę, że Emmanuel Macron doskonale sobie z tego zdaje sprawę z tych kilku słów które, które wygłosił w swoim wystąpieniu wczorajszym zaraz po ogłoszeniu wyników exit po wyraźnie podkreślił, że jednak nie będzie to prezydentura kontynuacji, że konieczne jest nowy projekt będzie to przede wszystkim projekt społeczny i ekologiczne rzeczywiście możemy dyskutować o tym co to będzie konkretnie oznaczało natomiast no w tym pierwszym momencie po ogłoszeniu zwycięstwa jest niewątpliwie sygnał, że w nowej kadencji faktycznie prezydent będzie sięgał do tych do tych postulatów Centro centrolewicowych, czyli rozumiem, że teraz już przy drugiej kadencji, kiedy nie musi się obawiać o reelekcję nagle pokaże nam swoją lewicową twarz bardzo ciekawa jest bardzo, że to jest troszeczkę pewnie o to, żeby uciec są z kolejnych protestów czegoś co będzie przypominało żółte kamizelki, a może będzie właśnie nie tę Francję niepokonaną Mélenchona no oczywiście zieloni, którzy zawsze są taką siłą, która w ostatnią w Europie rośnie, więc z la Republica ma już pewnie czujnie przeczuwa, że to może być ewentualne kontrkandydat też, że są 2 osie 3 kwestionował po pierwsze jest kwestia wyników wyborach parlamentarnych i pytanie czy samodzielne rządy partii prezydenckiej czy rządy koalicyjne jeśli samodzielne rządy partii prezydenckiej to właśnie nadal jest to nadal jest szereg zagrożeń związanych chociażby z zagospodarowaniem tych tych wszystkich nastrojów protestu nastroje anty systemowych przez ulicę no, a jeśli rządy koalicyjne to tutaj oczywiście niezbędne będzie zagospodarowanie części postulatów centrolewicowych to też by móc rządzić, więc tutaj w tym drugim scenariuszu żadnej mierze nie jest to dobra Wola prezydenta tylko po prostu konieczność dyktowana arytmetykę parlamentarną natomiast to jest bardzo krótka perspektywa, a mimo tego, że jest druga ostatnia zgodnie z konstytucją kadencja Emmanuela Macrona no to zarówno on osobiście jak i jaki i siły polityczne związane muszą myśleć o tym co 2027 roku a jaki i w jaki sposób kształtować scenę polityczną to 2027 roku no i nie było niespodzianek z perspektywy perspektywę tych centrowych proeuropejskich sił politycznych, ale co właściwie miała oznaczać tak lewicowość la republiką marsz to jest ciekawe pytanie, jakie mogą być postulaty myślę, że myślę, że całą pewnością są kwestie związane z o set transformacją z transformacją ekologiczną i transformacją klimatyczną natomiast to jest oczywiście z perspektywy chociażby zielonych jest jedno istotne ograniczenie polegające na tym, że część środowisk ekologicznych żąda odejścia od od atomu co chociażby w perspektywie sytuacji geopolitycznej geostrategicznej jest absolutnie niemożliwa i poleganie w znacznej mierze na energii atomowej francuskim miksie energetycznym jest aktualnie w świetle w świetle sankcji na federację rosyjską jest niezwykle ważnym atutem w na arenie międzynarodowej tak jest to również niezwykle istotne w perspektywie tworzenia wspólnej polityki energetycznej na poziomie Unii Europejskiej, więc chociażby tutaj mamy tego w tego typu ograniczenie także na jak twierdzą, że będzie łatwo powstaje też pytanie na ile na ile z perspektywy nie tylko programu, ale i możliwości gospodarczych byłoby chociażby wycofanie się z postulatu podwyższenia wieku emerytalnego chyba w tym momencie nie ma odpowiedzi na to pytanie, więc to myślę, że warto byśmy byśmy obserwowali na ile ten zwrot będzie będzie czysto retoryczne podporządkowane kampanii wyborczej i arytmetyce arytmetyce partyjnej zgromadzeniu Narodowym na ile faktycznie przekształci się z projekt polityczny, który będzie odpowiadał na na postulaty wyborców, a myślisz, że ten wynik samej Le Pen może jakoś przełożyć na pozycję jej i ugrupowania w tym w przyszłym parlamencie francuskim czy też to już nie będzie takie proste zwykle także ten zwycięski kandydat ma większą szansa by pociągnąć ze sobą wyborców, ale jak tutaj może być w 2017 roku Marine Le Pen uzyskała w wyborach prezydenckich 33% głosów, a wybory parlamentarne partia są temu racjonalne uzyskała 8 mandatów, dlaczego nie, dlatego że poparcie tak dramatycznie stopniało, chociaż oczywiście ta logika przegranego zadziałała w dość istotny sposób, ale to co absolutnie nie tłumaczy takiego wyniku 8 mandatów na 577 i te natomiast do duża część odpowiedzi to jest francuski system wyborczy wybory większościowe do zgromadzenia Narodowego i zawieranie mniej lub bardziej formalny koalicji przez kandydatów innych ugrupowań po to, aby powstrzymać kandydatów ugrupowań skrajnych na tej samej zasadzie Jolie melanż, który w 2017 roku uzyskał niewiele gorszy wynik niższy niż aktualnie blisko 20 proc głosów w pierwszej turze wprowadził do zgromadzenia Narodowego 17 posłów ja myślę, że w tegorocznych wyborach wyniki będą lepsza choćby dlatego, że to poparcie dla Marine Le Pen jest też bardzo skoncentrowane ja celowo mówiłam o o tym, że ona wygrała 20 kilka departamentów w wyborach prezydenckich, żeby pokazać, że tak długo jak to poparcie było było dość wysokie a, ale jednak nie zbliżało się do tego progu 50% tak długo bardzo łatwo było blokować w poszczególnych okręgach i bardzo trudno było jej wprowadzać kandydatów poza tymi regionami, gdzie ona naprawdę ma ogromne czy partia ma ogromne poparcie bardzo wielu lat myślę, że w tych wyborach będzie łatwiejsza natomiast w dalszym ciągu nie sądzę, żeby Marine Le Pen była w stanie stworzyć istotną kluczową dla przyszłej koalicji rządzącej siłą zgromadzeniu Narodowym no ja jednak pamiętam też o tym, że będę pamiętajmy o tym, że ta debata wtedy 2017 roku na bardzo dramatyczna to znaczy Marin pan faktycznie potwornie straciła w oczach wszystkich właściwie jako taką kandydatkę spotkanie z Macronem, więc pewnie jakoś by też pokazywało, że ta strata mogła być dużo poważniejsza głębsza w przypadku wyborów parlamentarnych, ale czy w dal natomiast będziemy mieli okazję rozmawiać się zastanawiać się teraz na moment jeszcze na koniec naszej rozmowy wrzucił na chwilkę jeszcze jedne wybory, które się odbyły mianowicie Słowenia wybory, które odbierają władze premierowi Jan 3 jego ugrupowanie koalicja rządząca będzie teraz miała większy kłopot socjaldemokraci wygrali lewicowe ugrupowanie wygrało w Słowenii, toteż myślę interesujące no wygrało bardzo w myśl świeże ugrupowanie to w sensie w sensie formalnym nowa nowa siła na słoweńskiej scenie politycznej do jest to o tyle interesujące że, że premier premier Jan Szala w aspirować troszeczkę do modelu urządzenia, które o, który obserwujemy z na Węgrzech czy czy czy u nas w Polsce i ten model został został odrzucony to znaczy jego kampania wyborcza rzeczywiście oparta była na mocno negatywnych emocjach i na instrumentach izolowaniu figury wroga zewnętrznego, czyli elit postkomunistycznych jak wroga zewnętrznego, czyli różnego rodzaju międzynarodowych spisków to też skądinąd znane z kontekstu węgierskiego polskiego i to się nie udało więc, więc w tym sensie wydaje mi się, że z perspektywy liberałów czy Demokratów to jest to jest bardzo ważna i dobra wiadomość natomiast myślę, że też jest to ciekawe laboratorium do obserwowania w jaki sposób na ile zmiany, które premier Jansza i on wspierającego siła polityczna wprowadziła w Słowenii i związku zmiany związane z instytucjami politycznymi zmiany zmiany związane z rynkiem medialnym i w jaki sposób na ile będą one teraz odwracalne, czyli to co, o czym często często jest mowa kiedy, kiedy mówimy perspektywa ewentualnego ewentualnej zmiany władzy tak czy to w Polsce czy to na Węgrzech wydaje się to, żeby ciekawe laboratorium, które warto obserwować dziękuję bardzo, Agnieszka Cianciara Instytut studiów politycznych Polskiej Akademii Nauk 1336 za chwilę informacje
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: POŁĄCZENIE
-
08:31 W studio: Anna Słojewska
-
11:15 W studio: Piotr Andrusieczko
-
12:19 W studio: Karolina Wanda Olszowska
-
23:33 W studio: Patryk Kugiel
-
11:32 W studio: dr Marta Nowakowska
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
05.06.2023 12:54 Twój Problem - Moja Sprawa13:25 TYLKO W INTERNECIE
-
05.06.2023 17:20 Wywiad Polityczny27:20 W studio: Patryk Michalski , Roman Imielski
-
05.06.2023 11:00 OFF Czarek24:47 W studio: prof. Magdalena Heydel
-
05.06.2023 12:40 A teraz na poważnie14:09 W studio: prof. Rafał Chwedoruk
-
05.06.2023 14:00 Połączenie11:15 W studio: Piotr Andrusieczko
-
05.06.2023 13:00 Połączenie23:33 W studio: Patryk Kugiel
-
-
05.06.2023 12:00 A teraz na poważnie10:28 W studio: Andrzej Andrysiak
-
05.06.2023 15:45 Gościnnie: Wysokie Obcasy49:40 TYLKO W INTERNECIE
-
05.06.2023 14:40 Magazyn Europejski16:16 W studio: Andrzej Halicki
-
05.06.2023 17:00 Wywiad Polityczny15:23 W studio: Jan Grabiec
-
05.06.2023 14:20 Połączenie08:31 W studio: Anna Słojewska
-
-
05.06.2023 12:20 A teraz na poważnie13:13 W studio: Tomasz Siemoniak
-
05.06.2023 11:40 Kultura Osobista14:33 W studio: Marta Szymańska
-
05.06.2023 16:59 English Biz23:11 TYLKO W INTERNECIE
-
05.06.2023 16:00 Jest temat!10:26 W studio: Antonina Majchrzak
-
05.06.2023 15:20 Jest temat!25:51 W studio: dr Helena Chmielewska-Szlajfer
-
05.06.2023 18:59 Cotygodniowe podsumowanie roku01:14:14 TYLKO W INTERNECIE
-
05.06.2023 16:20 Jest temat!13:04 W studio: Justyna Drath
-
-
-
-
-
05.06.2023 18:40 TOK36007:45 W studio: Piotr Kuźma
-
-
05.06.2023 19:00 TOK36004:26 W studio: Agnieszka Radwańska , Przemysław Pozowski , Szymon Kępka
-
-
-
05.06.2023 19:00 TOK36007:18 W studio: Łukasz Wojtasik
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!
Dostęp PremiumSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL