Z braku papieru rysował na starych kartonach. Syryjski punkt widzenia artysty rzeźbiarza

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

, a los Polandos ser, czyli niepolski punkt widzenia słuchamy Radia TOK FM wieczór Radia TOK FM przyszedł czas na program los Polandos, czyli niepolski punkt widzenia jak zwykle we wtorek po godzinie dwudziestej drugiej, a jest z nami gość pan marzyć mój dobry wieczór dobrze czuć rzeźbiarz artysta państwo mogą znać rzeźby naszego gościa, bo np. w Warszawie pole Mokotowskie i rzeźba właśnie autorstwa naszego gościa nasz dzisiejszy gość wystawiał w różnych miejscach jest Rozwiń » kilkadziesiąt wystaw na całym świecie, a realizacja naszego gościa od Chin po Polskę serię bardzo wiele różnych rzeczy, których mam nadzieję dzisiaj trochę powiemy, ale chciałem zacząć tak jak zawsze w tym programie zaczynamy to znaczy zapytać pana, gdzie się panu rodził urodziłem się w Syrii konkretnie w Południowej Syrii Południowa Syria jak się miejscowość nazywa suchej da suchej dach tak to jest daleko np. od stolicy Damaszku to 110 km to duża miejscowość to znaczy nie jest taka wielka miasto, który ma po 30 w 150 000 mieszkańców może w tej chwili jest większe ja mówię np. 20 lat temu to ta może tyle, bo 300 000 natomiast taras może być więcej czy kiedy ta tam chodził tam do szkoły podstawowej i akurat tak chodziłem do szkoły podstawy ja nie urodziłem się w samym mieście tylko w takiej wiosce małej obok tego miasta i tam chodziłem do szkoły podstawowej czy pan pamięta szkołę podstawową np. nie wiem nauczycieli z kogoś, kto zrobił na panu duże wrażenie nie wiem czy pan pamięta coś co spowodowało, że dzisiaj w zasadzie mamy z panem rozmawiać głównie sztuce tak bardzo dużo wspomnień mam z tej szkoły podstawowej tam chodziłem do pierwszej drugiej klasy i bardzo dużo zostało w pamięci naszych dusz został w w nawet tych tych miłych wspomnień mimo znaczących wspomnień dla mnie z tego okresu albo tychże są pierwsze 2 lata w, więc pamiętam wszystkich nauczycieli ja lubię szkoły a, ale miał pan np. kogoś od plastyki kogoś, kto tłumaczył się rysuje czy były tego banku urzędu akurat pierwsza klasa druga klasa to jeszcze nie było nie miał natomiast dostała nagrodę po pierwszym po pierwszej klasie nagrodę jako jako Prymus m.in. umów takie kolorowe ołówki, w które były dla mnie wspaniałą nagrodę i całe lato tymi większej rysowała tymi bojówkami Kolarov firmy, a pamięta pan co pan rysował pamiętam mniej więcej pamiętam, że są raczej wtedy rysowałem takie geometryczne różne jak w takiej wsi Górki nie specjalnie nie nie starają się odtwarzać z natury przyrody po prostu w tamtym czasie nie miał żadnych żadnego pojęcia o tym, że im jest sztuka wiem, że po prostu to jest to można tolerować, ale nie, żeby odtwarzaczy przyrodę nie, żeby jak sposób coś zrobić 3 znaczące tylko tylko dla samej przyjemności i dla samego nawet do kuracji siedzi piękna czy po szkole podstawowej wyjechał pan czy w coś tak właśnie trzecia klasa to już było, gdzie indziej mieszkam koło Damaszku z rodzicami oczywiście rodzi się przeprowadzili do Damaszku i tam koło Damaszku mieszka chodziłem znowu do trzeciej czwartej klasy, po czym wróciłem piąta klasa na wieś do suchej, gdy tam tam było bardzo istotne znaczy miałam bardzo wpływała dla nauczyciela, który był po takim specjalnym przygotowany jako nauczyciel rysunku i on mnie bardzo właśnie tak zachęć cały i w pewnym sensie wprowadził w to, żeby coś robi w tym kraju zacząłem się interesować 2 nauczycieli, bo to szkoła nasi to jest 3 klasy w tej samej znaczy w tym samym pokoju to czy lasy były nas było około 9 uczniów nie więcej chętnych z tej wioskę, ale bardzo duża byśmy robili ban marsz wspaniała atmosfera i nauczycieli od właśnie od plastyki z szczególną uwagę poświęcił i z nawet w czasie takiej takiej rozmowy czy cel, bo on pierwszy, który nam dał model podstawowy model na stole mówił narysuj cie pokazał jak w różne figury można wykonać z papieru takiego kolorowego papieru tak lepić m.in. danej chwili tak ja się różne wyróżnią bardzo wśród moich kolegów mając wtedy 10, iż niecałe 12 nie 12 lat no nie no to może więcej około 12 lat, więc jak 11 lat to narysował bardzo potrafią odtwarzać rzeczy bardzo dobrze z natury jest świadczeniem i pewnego dnia mówił w ten nauczyciel mówi Marzyń ty jak będzie duży to powiedzieć na pewno do Włoch nauczy się sztukę wracasz tutaj jako artysta tak tak m.in. tak tak, że senator były wspaniały był zawsze, czyli jakoś jest w pewnym sensie spraw prawda nie do Włoch, ale trochę dalej nie, a zwłaszcza co się dało co się działo dalej proszę nam opowiedzieć po szkole czy poszedł na studia czy do Damaszku się uczyć jak to w ogóle to znaczy tak w nas szkoły to jest 12 klasowe i 3 etapowy 6 klas podstawowej 3 klasy takie gimnazjum i czy klasy szkoły średniej, więc już w Damaszku chodziłam do już od szóstej klasy nastawy był w Damaszku i gimnazjum w Damaszku, a chyba, że my się przyjeżdża do takiego miasta jak Damaszek z niewielkiej miejscowości to pan pamięta to wrażenie, że takie duże miasto znaczy to wrażenie ogólnie to może trudno pamiętać jak człowiek tak przeżywa to czasami trudno zachować pierwsze, ale na pewno zagubienie jest w pustej małej miejscowości, gdzie wszyscy wszystko się znają wszyscy się znają się wszystko tak pod kontrolą, a tutaj dla nich chwili takiej wielkiej przestrzeni wielkiej przestrzeni publicznej inne budownictwo inne nawet trochę dialekt dzienne, więc na pewno jest zagubienie w na początku tak jest poczucie wobec obcości także jest on szybciutko jak jak dziecko to przy potrafi tak się nas symulował czy i z pozna i mieć do nowych kolegów tak dostosować się do tego, że już ty tak jest w tym takich szczególnych w razie co z czasem to od trasy trudne trochę szkoda, bo chciałem pana zapytać o taką rzecz, która pewnie bardzo interesowała słuchaczy, a mianowicie no jednak Sferia w latach pięćdziesiątych nie była zamożnym krajem mnie nie no właśnie pan pamięta jak ta rzeczywistość wygląda bo kiedy ludzie się w Polsce Petrolot 50 to pamiętają przedrze może nie było dużo jedzenia, ale też nie byli głodni albo, że mieszkania były takie, że dużo ludzi mieszkaniowym, ale też nie za bardzo da się to jakoś opowiedzieć apartament jakieś takie obrazy z dzieciństwa oczywiście, że pamięta ją PMI to przeżył to znaczy to jest nasze życie i wszystko pamięta Syria to wtedy miał 4 lata jako państwo, bo Syria odzyskał niepodległość czterdziestym szóstym roku ja urodziłem w czterdziestym ósmym jest to tam już wtedy, kiedy były pierwsze wybory chyba w ogóle w Syrii to są 40 i usług stać jeszcze wyborów nie było później były wyła czyta te w Syrii później po 4 znacznie bardziej pamiętam, ale wtedy jeszcze były było nie wiem może były one 48 wyborem ja tego w tej chwili nadąża za mały, że już pewnie rację droga Rostowski natomiast natomiast później wiem starczy już w słyszalny w domu, a tata się interesował polityką to w tak wie ale, choć wracając do tej Syrii 5 lat pięćdziesiątych to był była bardzo biedna jeśli chodzi o wszystkie te nowoczesne czy produkowane materiały 3 czy rzeczy to na pewno natomiast wszystko co rodzi ziemia to ludzie mieli do bardzo duża co znaczy izba jedzenie nie brakował tam metr dotąd naszyto wiadomo, że się ludzie mają to możliwa sianie wszystko czy lasce czy zboża czy zwierzęta hodowali mieli natomiast obraz to było bardzo mało butów mało dla dzieci takie jak książek mało papieru mało znaczy to wszystko to było mało i ludzie nie mieli pieniędzy, żeby kupić z no to dobrze, że pan o tym mówi tak teraz zaczynamy inaczej rozumieć to co pan powiedział o nagrodzie kredka tak to jednak było coś siak jest oczywiście, że tak jest tak jest i i co papieru nie było to znaczy nawet były te kredyty i aleja np. na takie kartonach rysowałem czy czasami po jakimś czasopiśmie, który się, gdyż znalazł czasami kartą pan czymś jest, więc papier nie było znaczy i seria wtedy czy w ogóle społeczeństwo to było takie ambitne optymistyczne patrzy na przyszły po odzyskanie niepodległości to wszyscy chce jak najwięcej uczy dzieci jak szkoły powstawały w różnych warunkach czasami sami tak taki wynajęty pokój gdzieś tam, jakim przy domu, żeby tam 40 dzieci uczyć 3 klasy, ale ta klasa chcę powiedzieć, że był nastrój optymizmu zakończył starty bardzo bardzo bardzo są do wtedy i właśnie dlatego to do szkół w dużo ludzi chodziło było zresztą już szkolni są to w z tego co czytałem to największym problemem tak po wojnie był analfabetyzm uczenie ludzi Otóż to tak jak w Polsce młodych dając tak młody państwo razem nastawiona naukę i nieprawda, że naukę ścisłą to znaczy matematykę ścisłe takie przedmioty nie na sztukę dlatego np. jak był dochodzi do pierwszej drugiej klasy to nie mieliśmy rysunku jak zajęcia plastyczne nie było akurat jak do piątej klasy wrócą do tej szkoły to przykład znaczy przypadkowo akurat znalazł się taki nauczyciel, który to lubi i on wiedział doceniał co znaczy rysunek dla dzieci i dlatego nastawiony był, że poświęcił to czas temu i i tak właśnie miał tą okazję, żeby się rozwijać potem, w którym momencie w pana życiu pan zdecydował, że pan po prostu poświęcić sztuce poświęci 6 c nigdy nie to znaczy nie tak wcześniej nie BN, bo cały czas dla mnie ta sztuka tu było coś obok nauki nie coś co z moja po jest związana z tym przyszłość, mimo że w wewnątrz to zawsze marzyłam o tym, żeby coś robi wielka później jak się już jak by chodzą do szkoły średniej to widziała, iż wiem coś na temat sztukę wiem coś na nasz temat historii sztuki wielkich Mistrzów szczególny na w programie byli było renesans dawniej niż metal Michał Anioł, ale tak tak, ale czy wtedy mówiono np. w sztuce jak pan pamięta jak wiele mówiono o sztuce kręgu krajów muzułmańskich jak to odnoszono do wydobyła część Europy czy to było coś co było obok Europy jak pan pamięta, że nie co znaczy w tym w naszym programie szkolnym do szkoły średniej tu jest takiego szczególnego sztuce nie byłoby po prostu był cały czas wtedy był ten ta lekcja rysunku czy 2× te albo raz w tygodniu po 2× nie pamiętam natomiast to poświęcono po prostu umiejętności malowania umiejętność odtwarzania rzeczywistości perspektywy nie było nie było o sztuce jako nie stary tak jakoś stało sztuk albo jako wy jako sposób wyrażania szyję albo jako część kultury natomiast były umiejętności po prostu zbyć trzeba Vichy i mieli przyjemność maluch malująca albo albo, rysując i pewną pewną umiejętność manualną natomiast później akurat to było po po gimnazjum w Damaszku, bo ja chodziłem do Damaszku i tam czytam takie ogłoszenie, że przyjmujemy utalentowanych no ludzie do w na kursu, który i to organizowany był przez ministerstwo kultury znaczy były takie centrum sztuk plastycznych w Damaszku, który stworzył możliwości dla tych utalentowani i młodzież z różnego wieku by, żeby się właśnie dokształcić jeszcze chodzi o sztuki w tam wtedy mając 617 lat zetknęłam się z ze sztuką w tym sensie i wtedy już zacząłem tak poważniej traktować sztukę, mimo że nie jako zawód, ale jako świat, którego chcę po prostu, w który przez, który chce wejść i z tym żyć i tworzyć na dobrze, ale profesjonalnie, kiedy pan może popatrzeć na swoje życie powiedzieć to jest ten moment, kiedy to ich często to jestem młody wtedy ja wszedłem już zaczęłam rysować już to byli parter nasze profesorowi, którzy uczyli się za granicą sztuk i oni prowadzili potem pod znaczy to by mu odejść jeszcze tam można artystów liczyć na jedno wyjawił wiem na mieście załóżmy 10 tekstów to też to jedno, którzy uprawiali sztukę albo, którzy uczyli wszyscy byli pod zużyte to wytłumaczyć, bo jednak ktoś, kto nas słucha myślisz tak pan chodził na ten kurs w Damaszku w jednym z najstarszych miast na świecie meczetu Umajjadów i wszystkie te historie, o których się uczymy w szkole i pan mówi, że tych artystów po kilku to w c co znaczy lekarza zdarzyło się rozejrzeć jak ja mówię o tych artystach w tym zachodnim z zrozumienie, bo sztuka w krajach islamu arabskiej sam to była sztuka na co dzień tak jak kaligrafia, ale była kaligrafia znaczy biała dekoracyjna kaligrafia ornamentyka oczywiście ta sztuka istniała istniała istniały mecze trzeciej z dnia istniała w budownictwie z dnia w książkach jak są pisane ręcznie i natomiast ta znaczy obraz Stahl obawy nie były znany dopiero Francuzi przy PL przeprowadzili to do kwestury wschodni w latach co znaczy do jak i to w dziewiętnastym wieku, a do Syrii to pod koniec dziewiętnastego wieku na początku dwudziestego wieku, więc ja o tym mówi w tej sztuce takiej sztuce, która sztuka, która dla wyrażania się przez to sztuka w tym zachodnie znaczeń to jest sztuka taka tak jak pan mówi, że w meczecie to istniała i istniała przy wtem, że jeśli, a artystycznym, ale to wszystko to użytkowe rzeczy wrócą, bo albo czasami Jeślinie użytkowe do gwarancji wyparte dziwne, że Polacy je, jeżdżąc do Syrii mówili w Damaszku to jest niesamowicie piękne to co nas otacza architektura sztuka użytkowa, a pan będąc w Damaszku patrzą na obrazy europejskiej mówił to jest niesamowicie piękny tak tak to rozumiem tak to znaczy było z te szuka, która istniała to istniała jako rzemiosło było dużym zapotrzebowaniu po prostu, żeby tworzyć tak jak na Zachodzie jak euro, więc znaczy i stąd to zainteresowanie się też sztuką malarstwem rzeźbą grafiką istniała inaczej inna sztuka, której istnieje cały czas nikt i rozwijała się normalnie tam tylko ta nie w szkole to było u, że rzemieślnika ach, w w tych ich pracownia także tym ludzie czy albo młodzik pracowali żyli z tego to ty to to nie nie uważane za sztuką no dobrze ja rozumiem, że to nie uważa, ale taki eksperyment, gdyby miał pan wehikuł czasu można i wziął pan swoją rzeźbę tą przedstawiającą granat owoc granatu taki w ma jest autorem takich rzeźb proste to owoc granatu i by się pan cofnął z tą rzeźbą w czasie to wolałby pan zapytać tych profesorów, którzy nauczyli na kursie czy wolałby pan zapytać czy rzemieślników co oni o tym sądzą co zrobić inaczej ocenia się podoba kogo pani Magda na pewno nie jest myśli również myślenie zmienników rzemieślnicy bo, bo co w tej w tej naszej kulturze to znaczy rzemieślnicy to by powtarzali pewne tak nad tym dużej mierze mechaniczne w pewne takie zasady okres dlatego ta to znaczy moduły które, którzy powtarzają dlatego ta nasza sztuka jest taka taka moc przy gazowej na żebrze 1 elementu i to się powtarza tworzy tak co znaczy sztuka i samo ogólne to nie jest sztuka indywidualistów tylko sztuka sztuka dużych miast pogorszy się pewne reguły to się tworzy wg tego można jakiś wprowadzić swoje takie jak wrażliwości oczywiście swoje swoje konwencje zmienić coś, ale to wszystko w ramach jak gdyby już okolice EOG określonych takich zasad i oni specjalny z sąd niektórzy osoby, które wprowadziły coś nowego Doda to znaczy technicznie czy Niemczech pod względem kompozycji, czyli po z VAT względem stosowania danych się elementu, ale ogólnie mówiąc to są oni są rzemieślnikami, którzy powtarzają to wg pewnych zasad i tworzą to dużo mniejsze tak jak 500600 lat temu, a czy, kiedy pan pierwszy raz wyjechał z Syrii tak, żeby zobaczyć obejrzeć inne dzieła sztuki albo, chociaż architektury, gdzie indziej pamięta pan temat, kiedy pan jakoś to na pana wpłynęło zainspirowało pana, kiedy wyjechał w ogóle Syria to ma bardzo bogatą bogata po i bogatą historię i bogate w w różnych jest bogata w różnych obiektach architektonicznych od Rzymu aż do do Otto man nota do okresu romańskiego i im muzułmańskiego i więc bardzo dużo i dużo odnoście ja się urodziłem w w tej części Syrii grze stamtąd pochodzi Filip Arab cesarz i to była wspaniała kraina czy część imperium rzymskiego tam jest bardzo dużo tych rzymskich zabytków tak dużą, że ja np. zbierał będąc mając 67 lat 8 lat zbieram kawałka, gdzie w rzeźbionym piękne odbyte, bo my i przyniosłem do do domów dużo zabytków jest słynna z tego, więc pod tym kątem to to, że widziałam te w tej ach, którym poza tym w Damaszku widziałam Marchetti, który islamu czy to maja meczet Umajjadów czy inne o obiekty na renty tak dalej, więc to jest moim moja gdyby moja pamięć złamana jeśli chodzi o kulturę miejscowo na ten pierwszy raz jak ja wyjechałam to było 17października 60 tego ósmego już jak wyjechał na studia do Polski sześćdziesiąty ósmy tak i więc przedtem to my w Syrii natomiast bardzo dużo jak już chodzą do tego centrum sztuk plastycznych w Damaszku już po gimnazjum w sześćdziesiątym czwartym roku to dużo książek dużo takich wydawnictw zresztą szukaliśmy kupowaliśmy wymienialiśmy między sobą, żebyśmy się zapoznali już wie już wiedzieliśmy o historii sztuki w sensie, że okresy te trochę o nazwiska mieś już nam znany twórczość znana szczególnie impresjonizm bardzo bardzo wtedy byśmy, a wzorowali ważna dresy impresjonizm i nawet jak żeśmy malowali czy rzeźby to jest ten ten okres, a później trochę znać to jest to 4 lata w zasadzie, ale też rok po roku to się rozwijają i rzeczną panu jakieś interesuje to człowiek szuka to prawda to tutaj także jest i ME są w specja wyspecjalizowani profesora, którzy wiedzą i w tam właśnie po drugiem jeno w zasadzie od pierwszego roku jak jak do tego centrum przed tym, iż zajęcie bardziej rzeźba również malarstwem i grafiku, a my zastanawia się wtedy czy wtedy pan się zastanawiał nad czy wróci pan do Syrii po studiach czy zostanie w Polsce ani myślą o tym wtedy znaczy wtedy jak ja bym chodzimy jak myślano o wyjeździe do z serii imię i nawet nie myślę o tym, że będę profesjonalnym artystą cały czas sztuka była świat, a obok obowiązków szkolnych, więc ja musiałam się uczyć zdało maturę i po maturze stworzyła się taka możliwość, żebym wyjechał z Syrii na studia dopiero pan naturze, dlaczego moja sytuacja finansowa nie pozwoliłabym mnie na studia artystyczne w serii, bo to studia kosztują to nie jest tak jak inne, bo materialny to trzeba kupić materiały, żeby prawda mieć możliwości, tak więc studia w Syrii artystycznej nie myślałam o tym raczej po zdaniu ma natury, którą zdałam maturę Nafty znał ścisłych była szansa, żeby zdać egzamin na wyjazd na studia zagraniczne i ta i ten i egzamin organizuje ministerstwo szkolnictwa z takimi specjalizacjami znaczy ogłaszają, że my chcemy potrzebujemy studentów na tej kierunkiem wg potrzeb wszystkich man starcie resortów państwowych w kraju to na ogłaszanie przykład chcemy artysty 3 czy malarza czy lekarza czy architekta czy tam inżyniera mechanika albo inżynier tych kolei tak dali, więc była szansa, żeby miała wyjechał na studia na studia artystyczne zdolne egzaminator wtedy zdał, gdyż po prostu już była szansa, żeby stoją za granicą nie mam każdy mnie nie stać było za egzamin i wygrałam ten konkurs wtedy wiedziałam, że jadę do Polsk ten to było 60 ty i ósmy roku pierwsze pana wrażenia były jak i kiedy pan przyjechał do Polski to też były wrażenia to znaczy wrażenia to było tak euforia ja wyjechałam na studia wyjechał do Polski do kraju zaprzyjaźnionego, bo to takie były wtedy warunki czy w ogóle ogólny klimat u nas i tak naprawdę specjalnym nie patrzył na tt to rzeczywistość wszystko z zachwytem z zainteresowaniem wiem, że tymczasowo jestem wiem, że przyjechał, żeby tutaj ja mam misję muszę tutaj skończyć studia wróć czy skorzy wykorzystać możliwości tutaj jak naj lepiej, żebym się uczył, więc im więcej tej wiedzy tym lepiej tak znaczy ogólny tak tak takie wrażenia wtedy i przy entuzjastycznie patrzy NATO i przeżywałam to ba bardzo entuzjastycznie wszystko jak gdyby takie trudności na początku czy to tutaj takiej, a rzecz która, która konieczna nie ma szczęścia, czyli znowu optymizm tak tak znaczy ja ogólnie jestem w tym sale, ale nocą pamiętam wtedy, że bardzo i wszedł w tą tutaj życie naukę bardzo tak z chęcią bezzasadnych oba bez żadnych hamulców nalewek w pewnym momencie musiał pan podjąć decyzję czy pan zostaje w Polsce czy chce wracać do Syrii jak na roli dla pewno nie nie decyzja była jasna ja przyjechałam, żeby studiować wracać do to do kraju ja przyjechałam po to, żeby zdobyć wiedzę jak naj lepiej wykonać 3 to zadanie wrócić do kraju kraj potrzebuje i tak tak się stało ja po studiach oczywiście czas studia to nie zapomnieć to widać to było piękne w siedemdziesiątym piątym roku skończyłem studia z magisterium i wyjechałam ze sobą zabrał część polskiej jako żona i te i wyjechałam do Syrii dziewczyna miałam pani przyjechała po mnie parę miesięcy i tam pobraliśmy się mieszkaliśmy żyliśmy pracować przez 28 lat ja wróciłem do Polski na początku 2001. wiek, ale musimy poznać w latach siedemdziesiątych osiemdziesiątych Syrii Chin, dlatego że jednak w Polsce wtedy panował taki ustrój i wbrew temu co panuje optymizm w Polsce jednak było dużo pesymizmu, ponieważ ludzie widzieli, że chyba w państwie dzieje się źle, ale jak to było proszę powiedzieć w Syrii, ponieważ ktoś może oczywiście przeczytać w gdziekolwiek w internecie, ale lepiej, gdyby pan podziela pan widział co się stało z tym optymizmem z lat pięćdziesiątych sześćdziesiątych i siedemdziesiątych co się zaczęło działać tak ja mówię, że optymizm to znaczy o osobistym samopoczuciu będąc w Polsce i studia natomiast nie mówiłem o Enej częściej tego co doświadczył w Polsce to co jak się już tutaj zetknęłam ze społeczeństwem w czasie studiów z kolegami, jakie się zapoznał no oczywiście już w wiedziałem o tym, że w Polsce nie jest tak wspaniale, jakbym mchy chciał albo jakby chcieli ludzie i wiem, że było dużo tych takich negatywnych można powiedzieć odczuć dotyczy to funkcjonowania nie w różne różnego rodzaju prawda państwa natomiast ja jako jako cudzoziemiec, który przyjechał, żeby studiować to dla mnie było to najważniejsze w Syrii jak widział oczywiście tak samo wróciłem z entuzjazmem chciałam robić robiłem to co potrafię, ale rok z dnia na dzień to już odkrywałem także, jakie tam je z rzeczy się dzieją i po prostu niestety niestety wtedy Polska nie miała może władzy, którą na, którą naprawdę zasłużyli Polacy tak samo jak Syria nie miała władzy, na którą zasłużyli Syryjczycy i wyniki w Syrii tak jak mi w tej chwili wiemy i wynik w Polsce wiemy do czego doprowadziły i to są to są tato to są fakty historyczne w tej chwili syn się działo wtedy wracają do Syrii to już bardzo, a z entuzjazmem oczywiście na uczyłem na uczelni przez 6 lat dowiedział znaczy starałem się z Polski to wszystko co z polskiej co w Polsce się uczyłem starają się jak gdyby przenieść na grunt syryjski nie tylko takie bardzo dużo robią tak, żeby w przedstawić to doświadczenie Polski w sensie, żeby promować kulturę, ale nie w sensie, że ja chcę promować kulturę Polski tylko w sensie żeby, żeby się nauczyć z tej z tego co co tutaj dobrego nauczyłem i się i co dobrego to wiedziałam wiedziałem doświadczyłem starałem się oczywiście, że w Syrii to powtórzyć robić, ale niestety niestety mechanizm działania państwa w znaczy to tak charyzmy to nie pozwolą na także, żeby człowiek swoją jak gdyby swobodnie inwencję mógł wprowadzić i są w warunki, które pozwolą na to, ale ta tak jakoś funkcjonował jednak funkcjonował zauważając ale, ale nie bez trudności w lotach właśnie m.in. dlatego po 28 latach to widział się jednak już więcej nie wytrzyma w osobiście no tak nawet, ale pan zdecydował wrócić z Syrii, w którym momencie co było takim czy było coś dla pana takim ewidentnym znakiem, że to się dzieje reakcja korupcja korupcja korupcja która, która ma się zniszczyć w jakikolwiek system jakąkolwiek w ogóle ideologa korupcję, kiedy korupcja co znaczy to ani nic właściwego na miejsce nie nie jest ani nic właściwego się nie robi tylko po prostu ktoś na tym musi korzystać ktoś z tego musi coś tam kupno 3 i itd. to jest to proste, a prócz tego, że tendencja to nie jest, żeby wydawać kraj tylko budować system to jest różnica jeśli naród cały pracuje dla systemu zresztą ma chyba w Polsce ten ten to było tak coś innego niż jeśli cały naród pracuję dowodowy kraju bez względu na to jaki system jest niestety w Syrii tak pracowaliśmy wszyscy i ja m.in. byłam częścią tego budowania tego systemu, a nie wydawanie kraju nie poddawanie tej wielkości tego kraju i m.in. grze korupcja korupcja, że 3 ten, który też ta piramida tym, który stoi na na na wierzchu tej piramidy jemu zależało na tym, żeby wszyscy jemu służyli i to jest tak co z z schodząc w dół to każdy chce, żeby ci, którzy padnie służyli jemu w niej krajowi to jest bardzo ciekawe co pan mówi myślę, że dla wielu słuchaczy są bardzo ważne słowa, bo jednak w Polsce ciągle trwa dyskusja oto jak artyści w Polsce zachowany zachowywali się w trakcie socjalizmu, kiedy był socjalizm ten świetny przykład no właśnie trochę języka rzeźby, kiedy w górach w Polsce jest rzeźba Hasiora na oryginalny nadal każe wariata jak o swoje organy organy tak no, więc to zawsze przy tej rzeźbie kucie się ze znajomymi jak chodziliśmy po górach i była dyskusja właśnie może wystarczy, żeby inny tytuł da nie nie powinien w ogóle był tego rodzaju powinien być artykuł jest to jest tak ale, ale ja totalny to znaczy ja to przeżywałem w Syrii mniej więcej sztuka potrafi umknąć tej kontroli władzy i kwotę nawet jak to rząd daje pienią, ale nawet na no bo artyście w dużej mierze umieją artyście co znaczy nie mówi tylko sztuk plastycznych wszyscy artyście to umieją oszukać władzy władzy, a władza oczywiście chce, żeby artyści tylko mówili i jej głosem czy przedstawili jej punkt widzenia artysty potrafią malować to na inny kolor, ale w głębi to coś innego pokazuje dlatego m.in. Szczuka, jakbyśmy tak popatrzyli na twórczość artystów czy ich literatów poezji czy filmu w Polsce teraz to nie wszystko było tak naprawdę, jakby sobie życzyła władza nad tak nie ma pan rację, ale i no i to właśnie to daje tej po prostu to jest sztuka to jest to jest to to nie jest hasło sztuka to nie jest hasło prawda można dać, a obrazowe tytuł w duchu, ale zupełnie przedstawienie tego obrazu czy treść tego obrazu czy głębia treść tego obrazu może mówić zupełnie coś przeciwnego niż tytuł i tak i przez to przez to to są właśnie powstały różne takie tak jak Hasior też Niemcy nie, ale nie mógł się funkcjonować inaczej hasz marzył o tym na pewno, żeby mieć taki pomnik żyje wprowadza wodę wprowadza światło ogień powie czy wiatr głos no ale jak to zrobić władza nie daje pieniędzy na takiego myślenia abstrakcyjnego, ale myślenie w tym sensie sztuka dla sztuki sztuka dla twórczości dla z badań dla daję na coś konkretnego okej ja wam zrobi coś, ale tak jak ja tam tak niesamowite, że to, o czym pan mówi okazuje się, że to jest socjalistyczna Syria czy to jest socjalistyczna Polska to jest Edward Gierek w Polsce czy Hafiz al-Asad w serii, że w zasadzie to wszystko są ciągle ciągle te same problemy na pobyt to nie jest wzór niestety wzór jest ten sam niestety bez względu na ideologa ze względu na na 2 na zawartość ideologii, bo ekologia zawsze jest narzędziem do w rękach pewnej grupy, która z tej ideologii robi tworzy tej korzyści tworzą tworzy tworzy później jakaś grupa mafia zresztą z zresztą jak długo rządzą tu tworzy mafia w i tam mafia z tej ideologii robi takiej takiej Totem i chodźcie, bo na ten i stworzymy tej dolega atak naprawdę przestanie istnieć przestaje Dacia tutaj nie chce kwestionować żadnej ideologii, że piękne hasła dla biednych ludzi komunizm to jest piękne hasła to znaczy ludzie, którzy nie mają co jeść jak ktoś im powiedzieć Słuchajcie będziemy dzielić się z bogatymi, iż się do wanny to oni pójdą nad, ale to zupełnie to jest to jest ten wzór, który tworzy Stalin do tej chwili do tej chwili żal jest upowszechnianie przez właśnie w Syrii stalinizm był tak jak w Korei północnej to był wręcz stalinizm szamba z wstali z tylko słowo NW, bo 1 człowiek w rządzie o nic się nie dzieje bez jego zgody z jego wiedzy nic on wybiera ludzi i on stawia, kto ma co ma robić on rzuca hasła i on jest wielkim nie w Syrii przez lata 20 lat nie udało mi się niemu przeznaczyłam 1 pomnik to my tak nie dam się robić pomnik na temat cokolwiek tylko w uchwale polityk właśnie wróćmy do tego co gwarantuje udział 5 minut temu ktoś patrzy na pana pomnik teraz pomnik nieznanego żołnierza myśli, o czym myśli czy myśli o tym co chciałby pan czy czy pan nie ma już z tym już ludzie są różni różnie mogą interpretować tylko widzi pomnik nieznanego żołnierza, a ja pytam jak mieli tak ja ja robiłem załóżmy 1 pan pomnik grze ja starałem się w tym Wodniku przedstawić sedno sprawy na mogę dać przykład mianem pierwszy, który to płaskorzeźba to jest płaskorzeźba na cmentarzu niedaleko Damaszku cmentarzu poległych wojskowych paliw i ja jest to projektowałem i w tym w w tej płaskorzeźby dając idee walki tego wojska nie po to, żeby rządzić wojsko walczy po to, żeby stworzyć możliwości rozwoju dzieci, żeby kobieta z potrafiła z z pokoju chować swoje dziecko i to znaczy w tym kierunku nie dla samej walki Button po to, niema sensu, więc w nie znaczy tak nie hodować żołnierza jako władza jako siła jak nie tylko po prostu pokazać, że ta wojna czy ten wojenny czyn nie po to, tylko, żeby bronić się tylko, żeby tworzyć możliwości w ten sposób to są te wartości, które są stałym nie tymczasowe nie propagandowe myśli także to się nie zmieniło teraz seria teraz jest bardzo smutnym miejscem narodzin, ale od lat ale, ale ktoś pójdzie popatrzeć na tę polską, żeby pana autorstwa pomyśli to jest właśnie nasza miłość do wojny do walki do armii i kończymy w ten sposób, że z kraju, którzy się jakoś tam rozwijał staliśmy się krajem w kryzysie jak ja sam jak SA tak, ale zaraz panu powiem, że nie aż tak to jest ta wojna w Syrii czy to, że wojsko strzelało do własnych ludzi w sejmie to jest tymczasowe to nie jest ta UE sedna sprawy to jest co chorobliwe w tej chwili to jest choroba, która przychodzi i odchodzi natomiast sedna sprawy czy najważniejsze czy wy istnieją wojska to, że wojsko broni ludność plony w broń ludność przed złem to jest przejściowe musimy powoli kończyć naszą rozmowę chcę zapytać czy kiedy patrzy pan na to jak w Polsce rozwija się sztuka jest pan optymistą pesymistą myśli pan, że mamy ciągle nowych ludzi, którzy chcą robić sztukę chcą dyskutować o tym chcą oglądać czy te kontrole co znaczy bez mistrza jestem tak w zasadzie po to jest po tych zmianach w Polsce sztuka twój czas w ogóle została osierocona trochę przedtem to państwo był mec było mecenas mecenas państwa i naprawdę artyści tworzyli i tworzyli tak jak chcieli robili filmy jak chcieli, żeby pisali jak chcieli prawda pewna cenzura zawsze była, ale także pewna umiejętność unikania cenzury to zawsze była tak gra jest między twór twórcą, a rządzącym, więc natomiast po upadku tego o stroju im w zmianach w Polsce to artyści poczuli się, że nie są potrzebne, bo społeczeństwo było bardzo głodne, żeby poprawić styl i na rzecz życia nie tak jak kiedyś zajmował się sztuką, bo to kiedyś to było obowiązku w pewnym sensie, że grupa uczniów do teatru czy robotników tam na koncerty tak dalej bo te tamten ustrój traktował sztukę jako narzędziem propagandy, ale chcemy wiedzieć, że teraz art wg pana artysty jest trochę, jakby mniej tak, gdy artyście przez te 30 lat do tej chwili bardzo dużo przeżywali bardzo bardzo duża sytuacja finansowa ważne szczególnie artysta plastyk tutaj niestety bardzo zła mogły mogę powiedzieć, ale teraz już jak społeczeństwo już od roku od jak społeczeństwo już już w pewnym sensie dorabiało się Spence w pewnym sensie poprawia się i byt ludzie w tej chwili jest zapotrzebowanie na sztukę to chaotyczny w zasadzie to wszystko ta dzieje się dużo aukcji się tworzy w tej chwili dużo, że robi kupuje się sprzedaje czasami nawet niewarte rzeczy ale, ale to już społeczeństwo zaczęło w tle czuć, że ta sztuka jemu jest potrzebna przedtem nie miał nie miał na to ani czasu ani pieniędzy, czyli na koniec trzeba powiedzieć, że panie tak widzi to znowu optymisty straży tak naprawdę na pewno nasze patrole akt teraz reguluje ta, która będzie dla nas będę tak jest już już ludzie czują się ta sztuka jednak im wdrażanie w mieszkaniu i i w otoczeniu niech pan zobaczy czy lat Lu pomnik kosz wydawał się w w Polsce abstrahując od pomników papieża te to nic żadnych nowych rzeźb nie powstawały, że przy we w WEC w tym w przestrzeni publicznej na żeśmy przemyt, czyli to w na tym walnym lokatorzy system ten ten plener to w ramach pleneru nie zamówienie publiczne, ale jednak no ale istnieją tt tysiące ludzi tam biegają faraona idea wszak, że lata przystaną zastanowiono dzięki, bo natomiast mogą powstać tysiące takich klatek, bo są w Polsce są bardzo utalentowanym artyście sami młody bardzo dziękuję za to, że poświęcił nam pan dzisiaj czas bardzo dziękuję za rozmowę pan działamy na rzecz był z nami bardzo dziękuję ja dziękuję bardzo, i przepraszam jeśli też w nie do końca potrafiłem odpowiadać na pytanie myślę, że po naszej rozmowy słuchaczy by z chęcią jeszcze 1 rozmowę z panem usłyszeli hałas przekazywane w bardzo ciekawe pan opowiada bardzo dziękuję chciałem w imieniu słuchaczy podziękować za to, że pan posiedzenia damskiej dziękuję działem dziękuję słuchaczom dziękuję Zwiń «

Z braku papieru rysował na starych kartonach. Syryjski punkt widzenia artysty rzeźbiarza

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: LOS POLANDOS

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 22:00

Najnowsze Podcasty

Reguła Łuczaja - kosić trawę wtedy, kiedy jest po kolana

Ile dzikiej zieleni w mieście a ile uregulowanej "za miliony"? Spór o Psią Górkę w Warszawie

Wojtek Mazolewski. Jego deklaracja "Jestem"

"Panna Kim wie" Nam-Joo Cho

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL