Jak zatrzymać rosnącą potęgę globalnych miliarderów? Piketty ma konkretne propozycje [Kapitał i ideologia cz. 2.]

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Agnieszka Lichnerowicz dziś wieczorem wrócimy proszę państwa do wielkiego kolejnego już dzieła prof. Thomasa Piketty ego, więc jednego z najbardziej uznanych czytanych współczesnych ekonomistów, czyli autora bestsellerowego kapitału w 2001. wieku, a więc wracamy do książki kapitał i ideologią, którą wydało wydawnictwo krytyki politycznej, a przełożyła Beata Geppert tak jak państwo możecie zresztą sięgnąć do systemu podcast nowego znaleźć tam pierwszą część jako Rozwiń » pierwsze rozmowy może bardziej na temat tej książki to jest tak wielkie dzieło raz jeszcze poproszę goście dzisiejszego zaraz państwo poznać do swojego streszczenia, ale moim zdaniem jak to Piketty ego przede wszystkim to jest historia w ogóle postrzegam, kiedy go przede wszystkim ich jako historyka, chociaż jest na jeden z najwybitniejszych badaczy współczesnych nierówności, ale w tym sensie, że on często, pisząc historie z systemów społeczno-ekonomicznych to po pierwsze jest w udają się pokazać nam, że system, który mamy, a ma alternatywy to znaczy, że próbuje przełamać to unijne to nasze wyobrażenie, że inaczej niż dzisiaj mamy zorganizowany system ekonomiczny nie może być tak po prostu musi być, bo inaczej nie ma on pokazuje, że różnie bywało oczywiście pokazuje też jak astronomiczny w świecie zachodnim, zwłaszcza Stanach Zjednoczonych rosną nierówności, ale też to bardzo podkreśla, że nierówności są kwestią polityczną to znaczy to my świadomie lub nieświadomie zgadzamy się jakiś poziom nierówności one zawsze będą jakieś czy dochodowe majątkowe zawsze będą jakieś tylko pytanie, jakie my akceptujemy jako, jakiej ideologii używają elity, bo to one mają władze do tego, żeby wytłumaczyć nam, że właśnie tak jest sprawiedliwie po pierwsze, że to Szlachta kiedyś potem to kapitaliści, a dziś współcześnie to ci, którzy mają kompetencje i ciężko pracowali, bo taka jest powiedzmy to krytyczna, że właśnie oni mają mieć najwięcej to jest kwestia ideologii, ale państwa gościem jest dr Marcin Wroński dzień dobry dzień dobry pani dzień dobry państwu związany z jest dr Wroński ze szkołą główną handlową, ale też kilka miesięcy spędził w laboratorium w światowym laboratorium nierówności Piketty i jego zapytała będzie twoim zdaniem, o czym w CIT co najważniejsze w tej książce Piketty jego zgodzę się z tobą, że najważniejsze w tej książce Piketty ego jest pokazanie, że poziom nierówności jest konsekwencją istniejących instytucji politycznych w swoim pierwszym bez leży w kapitale kapitale 2001. wieku Toma Piketty opisywał ewolucję nierówności na przestrzeni ostatnich 2 stuleci wydaje się w tej książce więcej pisze o tym, czego zmiany nierówności wynikało w jaki sposób poziom nierówności w danym okresie był uzasadniany przez społeczeństwo przecież astronomiczne nierówności mogą istnieć tylko wtedy, zwłaszcza w demokratycznym społeczeństwie, kiedy są wszyscy społeczeństwa akceptowalne tak na początku jeszcze w społeczeństwach feudalnych mieliśmy po podziały stanowe przekonanie, że ci, którzy mają dużo mają duże błękitne g i tak mają Błękitna krew czasem wynikały z Bożej woli następnie w dziewiętnastym wieku mieliśmy taką ideologię świętej własności prywatnej też tutaj własność była w znacznej mierze dziedziczna to jeszcze były czasy, kiedy majątku, a przynajmniej znacznego majątku prawie nie ma prawie nie można było Sidorowicz trzeba było się w rodzinie z dużym majątkiem urodzić to co się natomiast ciekawe propos oczywiście element podboju kolonializmu, czyli własność własność mieszkańców Ameryki północnej czy Indii nie jest chroniona nie jest święta pracy mają przejmiemy nasz porządek piszemy to nasze to święta jasne oczywiście tak było na dzisiaj jak zauważył zaś mamy ideologii merytokracji liczną zgodnie, z którą ci, którzy mają dużo zasługują na to, żeby mieć duży, ponieważ posiadają cenne umiejętności, które są przydatne społeczeństwu i w tej książce Toma analizuje w jaki sposób uzasadnienia istniejącego poziomu nierówności zmieniały się na przestrzeni ostatnich 200 lat w różnych społeczeństwach formułuje też pewne recepty na przyszłość wydaje się, że jest to wartościowe uzupełnienie kapitalizmu 2001. wieku zarówno kapitalizm 2001. zarówno kapitał 2001. wieku, jaki kapitał do i ideologii są książki dość długie każdy ma ponad 1000 stron i reagując na prośbę by pisał krótsze książki tama napisał krótką historię równości, która ma 200 stron raz nasze okazała po francusku angielsku, ale w przyszłości też okresie po polsku obie z tych książek zarówno kapitał 2001. jako kapitał i ideologii są warte lektury, nawiązując jeszcze do wskazanego przez siebie dylemat kim właściwie w tym aplikacji jest ekonomistą czy historykiem gospodarczym tak powiedzieć mi, że jest zarówno Canalys taki historykiem gospodarczym afiliowane zarówno przy centrum badań innych historii gospodarczej jak bezpośrednia w światowym laboratorium nierówności czy ja nie widziałam tak z tą historią w ma intuicję z rzeczy zareagował na czy w ogóle na Zachodzie historia gospodarcza jest dużo większym wymiarze nauką ilościowo niż ma to miejsce w Polsce w Polsce jest w ogóle mało historyków gospodarczych, że są jeszcze tylko 1% względnie 2% historyków w Polsce bada historię gospodarczą na Zachodzie historia gospodarcza jest dużo silniejsza zarówno w wymiarze ilościowym ile osób tym zajmuje jak w wymiarze powiązań z wydziałami ekonomii to właśnie to zróbmy dygresję to znaczy wrócimy do, a przede wszystkim chciałbym recepty Piketty ego oto co ja też bardzo cenię w jego działalności w jego pisarstwie to jest właśnie to, że on też jest pozytywne konstruktywne żyjemy w świecie dekonstrukcji le świecie który, jakby albo ucieka nostalgicznie w przeszłości albo świetnie analizuje błędy grzechy zaniedbania w teraźniejszości mamy ogromny problem z przyszłością i Piketty ma pomysły ma konkretne propozycje chciałbym byśmy o nich rozmawiali, ale nawiązuje też do tego, o czym mówił Marcin Wroński wcześniej, czyli właśnie badania historii gospodarczej rozumiem, że właśnie nad badaniem nierówności w drugiej Rzeczypospolitej to w Paryżu tak faktycznie podczas mojej wizyty w światowym laboratorium nierówności spędziłem pół roku okazał się mój artykuł dotyczące równości majątkowych drugiej Rzeczypospolitej w 1923 roku w zdecydowano się na wprowadzenie podatku majątku majątkowego i raczej nie zawalił, przewożąc zaczynająca się ratyfikacji nie zawalił natomiast ten podatek też nie zrealizował postawionych celów wtedy w Polsce była bardzo wysoka inflacja hiperinflacja sytuacja finansów publicznych była tradycja i tragiczna inflacja wynosiła 4000% deficyt wynosi połowę wydatków i w tej atmosferze sięgnięcie po podatek majątkowy było postrzegane jako takie narzędzia ostatniej szansy założenia ten podatek miał umożliwić stabilizacji finansów publicznych wprowadzenie nowej waluty, czyli zamiany marki polskiej na złotego ostatecznie poznane fiskalnym on tylko 40% zakładanych wpływów po wielu latach wtedy można powiedzieć państwo nie do końca podołał temu administracyjnie, a także w gospodarce po wojnie w okresie powojennym była równa pierwsza wojna światowa wojna polsko-bolszewicka wielu z tych podatników, którzy posiadali majątki o wysokiej wartości nie posiadali wystarczające wysokich dochodów, żeby zapłacić podatek majątkowy, więc ile pod względem fiskalnym on w pełni zadziała te dostarcza nam bardzo interesujących danych odnośnie rozkładu majątków drugiej Rzeczypospolitej w ogóle problem, ale też, że w Polsce mało danych przez to, że wiek dwudziesty był tak tak faktycznie główne archiwum ekonomiczne z okresu międzywojennego i w ogóle gromadzące starsze dane całkowicie spłonęło w powstaniu warszawskim, więc to z 1 strony wydaje się w Polsce silniejsze zainteresowanie historią polityczną, a z drugiej strony na danych do prowadzenia badań chciał z zakresu historii gospodarczej jest mniej to nie jest Francja, gdzie Piketty wraz ze współpracownikami może wejść do archiwów i sprawdzić jak rozkładały się przychody z podatku spadkowego na przestrzeni ostatnich 200 lat trochę danych jednak ocalał właśnie to zaczęliśmy w Marcinkowski zaczął od wspomnienia o podatku majątkowym, dlatego że on właśnie to, że jego zorganizowano daje możliwość dzisiaj prowadzi badania co się damy wtedy zgromadzą, ale od razu zapytam, zanim przejdziemy jak do tego, jakie były te nierówności w drugiej RP w porównaniu szczególnie Europy najlepszą wiarygodne dane wyznaczone inne wizje ukrywali majątki była korupcja no nie wiem jak dane traktować znaczy bez wątpienia, kiedy pobierany podatek dochodowy albo podatek majątkowy pierwszym pytaniu, lecz to jest to na ile dane są wiarygodne czy podatnicy ukrywając swój majątek i takie ryzyko zawsze istnieje pewne pewnym czynnikiem utrudniającym ukrywanie majątku w tym wypadku było to, że w dwudziestoleciu międzywojennym prywatna była dużo mniej istotną wartość z z tego względu w każdej gminie po prostu opublikowano listy płatników, więc można było, więc sąsiedzi mogli zweryfikować, kto kto, kto zapłaci ten podatek jak też zdaniem posiada istotny majątek przekracza progi podatkowe na tych listach nie widnieje, a jest ważne mamy takie doświadczenie, bo jak się dziś rozmowy o jawności płac to właśnie argument jest taki, że to po prostu wywołałoby wojnę domową i zupełnie rozwaliła wszelkie jeszcze istniejące wspólnoty to różnego rodzaju właśnie frustracji zawiści Otóż okazuje, że mieliśmy doświadczenie w faktycznie mieliśmy doświadczenia przy czym wtedy dzisiaj prywatność jednak jest postrzegana jako istotna wartość wtedy raczej tak nie było istniał informatory, w których można było sprawdzić, kto mieszka pod jakim adresem i to także osoby znana publiczna po prostu hierarchia wartości była inna jest dzisiaj to też jest naturalne czy warto się zmienia również dzisiaj istnieją państwa gzik można sprawdzić dochody majątki różnych osób przede wszystkim w Norwegii można sprawdzić kto jakie mają tak zadeklarował w kwestii można by sprawdzić dochód oczywiście to czy takie rozwiązanie zasługuje na wprowadzenie w Polsce odrębnym tematem na pewno nie jest tak jest to niemożliwe no to, przechodząc w takim razie już do rzeczy, czyli do nierówności w drugiej Rzeczypospolitej to dużym skrócie powiedziałabym, że mieliśmy ultra bogatych ultra bogatych to znaczy nie ten 1% tylko 1% mieliśmy bogatą na skalę europejską lig europejskich faktycznie udział w górnej setnej części procenta, czyli 1 najbogatszego na 10 000 gospodarstw domowych wynosi około 16% całości majątków i porównując do innych państw europejskich jest to wynik rekordowy z drugiej strony, jeżeli patrzymy na udział w bogatszych 10% całości majątków to jest niecałe 70% dzisiejszej perspektywy dla Pogoni, jeżeli weźmiemy 10% najbogatszych to oni mieli 70 akcji całego maja dzisiejszej perspektywy jest oczywiście poziom bardzo wysoki w Polsce dzisiaj ten wskaźnik wynosi około 40% wtedy było 73 i te nierówności majątkowe były zdecydowanie wyższe niż dzisiaj niezależnie i jak, na który ich wymiaru spojrzeć natomiast, jeżeli porównamy udział tego górnego decyzja rozkładu z innymi państwami europejskimi tutaj Polska jest raczej w ogonie pod tym względem ten najbogatszy decyzję el, zwłaszcza ci, którzy są w zdalnych 9 jego procenta chce ci, którzy nie należy tego najbogatszego procenta w porównaniu ze swoimi odpowiednikami z innych państw europejskich kontrolował stosunkowo niewielką część swojego majątku oraz czas na ówczesne czasy oczywiście natomiast ci najbogatszy z najbogatszych ta górna set 1 najbogatszego procenta jest około 9000 gospodarstw domowych cross test lutowych ewentualnie rodzin tutaj słupy wyrażała tak miejscowych cechy w zamkach niemal od dziś ich prawo rzecz bardziej racjonalny rwą się w gospodarstwach pałac nowy Meksyk tutaj można się oczywiście zasnąć z czego wynikało to, że w Polsce najbogatsze z najbogatszych kontrolowali większą część majątku Narodowego niż w innych państwach Europy zachodniej tutaj zasadniczym czynnikiem, który może to wyjaśniać są nierówności regionalne nie to Polska w 1918 roku powstał jako państwo połączone z 3 zaborów i były to regiony o różnym poziomie rozwoju gospodarczego przeciętny majątek płatnika podatku majątkowego w byłym zaborze pruskim oraz śląską był ponad 2 dwukrotnie wyższy niż miało to miejsce w byłym zaborze rosyjskim byłym zaborze austriackim szczególnie tutaj, jeżeli spojrzymy na Górny Śląsk to widzimy, że przed pierwszą wojną światową najbogatsze ludzie Górnego Śląska należeli do najbogatszych ludzi całych Niemczech w całym cesarstwie, a po 1918 roku nie znaleźli się w granicach drugiej Rzeczypospolitej państwa zdecydowanie biedniejszego, jeżeli zamiast ze Krupa i przedsiębiorcami znad Renu porównujemy z jakimi ziemianina ami ze byłego zaboru rosyjskiego albo z kresów to automatycznie, a oni będą kontrolować większą część swojego miasta tutaj niestety nie mamy indywidualnych danych płatników takie deklaracje się nie zachowały są jednak pewne przykłady np. książek von Pless, czyli właściciel przyczynę posiadał majątek szacowany na 100 000 000 franków, a Janusz Radziwiłł jeden z najbogatszych polskich arystokratów posiadał majątek wartości 6 000 000 franków jest tutaj widzimy, jaka z 1 strony jest przepaść pomiędzy tymi Radziwiłła ami i zamojskim przeciętnym Polakiem z drugiej strony widzimy, jaka przepaść między tymi niemieckimi Przemysław sami, a polskimi zmianie nami tak to jest myślę myślę przypomniała mi się jak czytam ten art. Marcina Wrońskiego to przypomniała mi się ufa mi książka ostatnia chyba Twardocha w Gliwicach pokora tak przepraszam wyleciało mi tytuł, ale właśnie tak o tym myślałam, ale czy jest bardzo bogata tych kilka tysięcy osób część procenta nowych to 10% najbogatszych stosunkowo problemy innych państw europejskich nie odstaje tak bardzo od reszty społeczeństwa to jest o tyle ważne jak rozumiem, że wtedy uzmysławia sobie istoty podatku majątkowego, czyli podatku płaconego od majątku Drozd chłop może być dosyć biedny mieć ledwie PAM i pieniądze, żeby tam przeżyć każdą porę roku, ale będzie miał majątek faktycznie będzie miał majątek i to dlaczego ten udział najbogatszego decyzji najbogatszych 10% całości majątków był w Polsce stosunkowo niski w porównaniu z innymi państwami europejskimi wynika w dużej mierze z tego, że odsetek zatrudnia w rolnictwie był dużo wyższych wynosił ponad 60%, kiedy w Niemczech, bo 30%, jeżeli ktoś z tamtych czasach był robotnikiem to on mógł nie mieć żadnego majątku, bo ile nie można żyć bez dochodu to można żyć bez majątku, a chłop, nawet jeżeli posiada tylko jakiś skrawek ziemi to posiada jakiś majątek, więc automatycznie wynosi w górę udziału w całości majątków tych niższych grup docelowych natomiast kiedy pobierać podatek majątkowy zawsze stosuje się jakiś próg, poniżej którego osoby posiadające majątek o niższej wartości nie płacą podatku majątkowego wtedy było to 3000 franków to jest właśnie mniej więcej na poziomie 10% najbogatszych, a około 150160% przeciętnej wartości majątku i tak systemem dużo danych co możecie państwo oczywiście no własną rękę analizować, ale co z tego szczególnie dla nas dziś wynika z tego z tych wszystkich swoich badań z tych liczb tutaj możemy spojrzeć na ten publikowane przeze mnie artykuł z 2 perspektyw w pierwszej kolejności rozszerza on naszą wiedzę o nierównościach przyszłości to jest oczywiście tylko wycinek, ale jeżeli powstaną inne takie badania być może będzie możliwe napisanie szerszej historii nierówności w Polsce z drugiej strony w dobie covidu pandemii teraz teraz mamy wojnę ożywają ożywają debaty o podatkach majątkowych i tutaj możemy spojrzeć na doświadczenia z podatkami majątkowymi w przeszłości i zastanowić, jakie lekcje wynikają z nich dzisiaj tutaj ten podatek majątkowy w Polsce wprowadzono 2003. roku nie był wyjątkiem wtedy podatki majątkowe wprowadzono w szerokiej grupie państw europejskich po wojnie powołań po pierwszej wojny światowej jest rozwój pierwszy tak w pierwszej kolejce na trudną sytuację finansów publicznych na długie powojenne, ale z drugiej strony podatki majątkowe były wówczas postrzegany jako sposób wyrównania ciężar prowadzenia wojny była bowiem także osoby uboższe młodsze siedziały w tych okopach na linii frontu bogaci zwykle nie walczyli bezpośrednio i wprowadzenie podatków majątkowych było postrzegane jako sposób sprawiedliwego podziału tych ciężaru, że skoro jedni już bezpośrednio walczyli na froncie to niech inni, chociaż zapłacę za tą powojenną odbudowę i ze spłaty długów i tutaj jak powiedział poznane fiskalnym ten podatek odniósł umiarkowany sukces znaczy liczono, że źle myślę sobie teraz myślę, że wasza słowo, ale Ukraińcy będą mieli taką oby jak najszybciej po zakończeniu dyskusji o własnej oligarchii też zresztą no tak nie jest częściowo tę dyskusję mam jeszcze przed wybuchem wojny klasie oligarchowie zaczęli uciekać z krajów też pewnie mając lepsze informacje o tym co nastąpi tam prezydent Żeleński z tego co pamiętam głód grozi konfiskata majątków i faktycznie sfinansowanie odbudowy Ukrainy to będzie ogromne wyzwanie, ale obyśmy jak najszybciej do niego przeszli wrócimy jeszcze do tych wniosków, a propos podatku majątkowego do tych polskich wniosków w drugiej Rzeczypospolitej właśnie, gdy będziemy rozmawiać o receptach czy propozycja Thomas Piketty ego na no właśnie, toteż warto podkreślić, że prof. Piketty jest w tym sensie reformatorem ona myśli się krytycznie do takich działań liberalnych konserwatystów, którzy po prostu walczą teraz utrzymanie tego widzimy coraz bardziej dysfunkcyjne systemu, ale po prostu trzymają się kurczowo albo we własnym interesie, a przede wszystkim, ale też tak dosyć krytycznie się do tych, którzy czekają na rewolucję obalenie systemu uważa, że lepiej jak walczyć o go po prostu zmiany poprzez system tak, czyli systemowe ale zanim do tego jeszcze, bo ma, gdy w konkretnych propozycji weksel warto opowiedzieć o o jego takiej klasyfikacji epok bym powiedziała ekonomicznych on mówi, że żyjemy w tej chwili w systemie net właściciel Scheme, gdyż krótko opowiedzieć co to w zasadzie znaczy tutaj oczywiście podstawową zmianą, która może nas interesować jest to ile jest wart majątek Narodowy w porównaniu do dochodu Narodowego, czyli ile lat naszego PKB zakumulowane w formie majątku i dzisiaj w państwach Europy zachodniej współczynnik osiągają wartość 600% 700% jest to wartość taka, jaka miała miejsce przed pierwszą wojną światową, czyli czas to jest zawartość proporcja majątku Narodowego do dochodu Narodowego im więcej jest tego majątku Narodowego zgromadzonego w relacji do dochodu to ten to tym większe znaczenie ma to kto ten majątek dziedziczy, a poza tym też tym większa jest przestrzeń do ewentualnych nierówności majątkowych do nierówności szans wynikającej z urodzenia dzisiaj osiągamy ten współczynnik wartości majątku mniej więcej taki, jaki był przed pierwszą wojną światową czy w okresie tego triumfu ideologii właścicielskiej i po pierwszej wojnie światowej w okresie dwudziestolecia międzywojennego po drugiej wojny światowej ten współczynnik spadł około trzykrotności akumulację kapitału postępuje jest niezakłócona przez wojnę, więc tego kapitału przybywa szybciej niż PKB towarzyszy też 1 tego rodzaju ideologię właśnie to znaczy rzeczywiście ustawianie, a nie tylko takiej świętości nietykalność własności prywatnej no tylko najważniejsze ego celu, żeby jasno to nie jest atak na własność prywatną, czyli gwarancja, ale inaczej no na szczęście jeszcze, że własność prywatną nie jest w pełni nienaruszalna tak to znaczy naruszamy ze względu na to, że ktoś popełnia przestępstwa pobierane są podatki, czyli komuś się jednak zabiera trochę naruszamy to jest właśnie dla ani w celu budowy drogi dla jakiegoś interesu ogólnospołecznego, czyli własność nadal może być naruszana no ale bardzo skrajnych przypadkach po drugiej wojny światowej właśnie było więcej nacjonalizacji wyższe podatki czy większe poczucie, że wspólne pasz jest ważna nie tylko to indywidualne, które czas Święty chronić i do dnia czy to dobrze wyszło, dlaczego astmę znaczy jest Neo moim zdaniem wracamy do tego co już było tylko w takt wartość zakumulowanych majątków jest coraz większa z 1 strony obserwujemy, że bogaci się sektor prywatny biednieją państwa co znaczy, że patrzymy na udział państwa majątku narodowe to jest wartość infrastruktury wartość spółek publicznych to widzimy, że w gospodarkach rozwiniętych udział państwa całość majątku Narodowego spada po 1980 roku niestety takich danych nie mamy jeszcze dla Polski jestem momencie dyskutujemy, o czym dziwny co wiemy, że dzieje się gospodarka Europy zachodniej tak we Francji jak w stanach Zjednoczonych akt jest podobny problem oczywiście to obniżanie się udziału państw matkę Narodowy w dużej mierze wynika ze wzrost zobowiązań emerytalnych, więc państwo struktura demograficzna jest taka, jaka jest te roczniki starsze są bardziej liczniejsze, więc jeżeli patrzymy na to, jakie są przyszłe zobowiązania emerytalne państwo to są liczby gigantyczne co obniża ten udział państw majątku Narodowym i tutaj ta ideologię właścicielska, której na właścicielską, który pisze tam aplikacji nie jest jeszcze tak skrajnego była przed pierwszą wojną światową np. wtedy wielu państwach demokrację demokracja cenzus Sową czy tylko osoby określone pozy poziomie dochodów określony podział majątku mogły głosować w skrajnych przypadkach np. w Szwecji także tacy w ogóle też tego dowiedziałem się z tego swojego swoje analizy Rzeczpospolitej drugiej co ma jeden z najbardziej nierównych państwu czas w Europie z wielką Brytanią, gdy w ogóle bardzo ciekawy przypadek, bo w debatach o systemach gospodarczych o ustroju gospodarczym często prać taka wina, że państwa nordyckie w Cannes w Skandynawii właśnie Szwecja są państwa bardzo egalitarnym, bo wraca tam jest taka kultura, ale to nie jest prawdą jak spojrzymy jak wysokie były nierówności dochodowe majątkowe np. w dziewiętnastym wieku to nie jest także wtedy Szwed widzimy jakąś skrajną równość prowadzenie państwami, a co jest np. w systemie wyborczym Jimmy skrajna nierówność tam liczba głosów danej osoby była zależna od płaconych przez nas podatków zdarzało się, że w znacznej części okręgów wyborczych była to bodajże 141 człowiek kontrolował ponad połowę głosów, czyli de facto sam sobie wybierał tego posła, który będzie go reprezentował w Sztokholmie, więc tutaj właśnie te myślę, że powstałe wnioskiem z książki Piketty ego, którą dzisiaj omawiamy, czyli miasto idol jest to, że nierówności nie wynikają z jakiś czynników pozostających poza naszą kontrolą tylko są decyzją polityczną oczywiście tutaj się pojawia pytanie w jakim zakresie kontrolujemy poziom nierówności czy nierówności dochodowych czy to poziom nierówności majątkowych tutaj Piketty decyzje polityczne widzi jako podstawowy czynnik, czyli to społeczeństwa dzisiaj w drodze demokratycznych decydują mogły decydować, jaki jest poziom nierówności jest również taka bardzo znana książka 2 ekonomistów z uniwersytetu Harvarda Linder ta i Unią sona dotycząca długookresowych zmian nierówności w stanach Zjednoczonych i oni już są tak optymistycznie poznanym naszych możliwości kontroli nierówności jak to ma Piketty zaciągnie się oczywiście zgadzają, że system podatkowy ma duże znaczenia, ale oni spadek nierówności w stanach zaznacza po drugiej wojnie światowej tłumaczą nie tylko zmianami systemu podatkowego, ale również zmianami w handlu międzynarodowym, które sprawiły, że stany Zjednoczone przestały importować tanie produkty z innych państw, więc automatycznie tym pracownikom nisko wykwalifikowanym trzeba było więcej płacić ograniczenia migracji, które sprawiły, że konkurencja na rynku pracy dla tych pracowników nisko wykwalifikowanych była była niższa, więc ich pensje szybciej rosły tutaj oczywiście jest także te czynniki polityczne decyzje podejmowane w parlamentach są ważne i de pytanie jest takie czy ich rola jest kluczowa tylko po prostu bardzo ważne, bo z tej perspektywy tak, podsumowując Piketty mówi no to co przed wszystkim mówi to jest dramatycznie rosną nierówności w państwach zachodnich osiągają właśnie stany dziewiętnastowieczne kiedyś mówiliśmy arystokracji ten, że się w ogóle bogatej rodziło się rodzinie to w zasadzie dziedziczyły SI żadna zmiana ma 100 społeczna nie była możliwa też oczywiście wiązało z długością życia wystąpił do edukacji bla bla bla itd. wy pierwsza rzecz, a druga tutaj wprowadza właśnie koncepcję, że w zasadzie kluczem do zrozumienia tej sytuacji ewentualnie zmiany jej jest właśnie ten system właścicielski kwestia własności, czyli w dużej mierze mówi, że trzeba tę własność ograniczyć, a nawet tak no tak powiedziała i propos oczywiście przez 2 głównie 2 rozwiązania jak rozumiem 1 jest właśnie podatki czy po prostu nie pozwolić na to, żeby ludzie mili, a tak duże majątki, a druga, o czym zaraz powiemy jak już mocno swoją fabrykę czy inny zakład to nie zaś z racji tego, że tytuł własności swój do pełnej kontroli nad po prostu pracownikami, że oni też mają prawo do pewnego współ zarządzania faktycznie tutaj potem drugim względem to ma bezpośredni odwołuje się rozwiązań niemieckich, gdzie pracownicy posiadają swoją reprezentację w radach nadzorczych to jest szeroka reprezentacja w konstytucji niemieckiej nie nawet artykuł, który stwierdza, że własność zobowiązuje, jeżeli ktoś posiada własność prywatną też posiada określone obowiązki wobec społeczeństwa i to jest 1 kanał drugi kanał są podatki majątkowe wyżej spojrzymy, jaki podatek majątkowy proponuje to aplikacje np. dla osoby, która posiada majątek o wartości równej 10 się również 101000 krotność przeciętnego mając dane państwo te obawy dany majątek razy 10× większy tak tak to my miały stawka 90%, więc rocznie, więc stawka konfiskacie inna, więc tutaj wydaje się, że jednostek z PiS ma powyżej to 1 000 000 000 de facto rozważnie parlament wylicza, w której znaczy to w kapitale w jest w 2001. wieku były konkretne stawki progi tutaj w kapitale ideologię nawet pomoc wartą strony przed sobą to jest ilość rat noś przeciętnego majątku w danym państwie i tutaj miałoby się zaczynać od 1% wypadku połowy przeciętnego majątku czuję tak czy ten podatnik musi zaczynać zaczynać dość nisko tym 1% wypadku dwukrotności najpowszechniejsze progu stawki wynoszą 60% 90, czyli dla wielkich majątków są konfiskaty seryjne i tak jak widzimy w stanach Zjednoczonych miliarderzy osoby absurdalnie bogate posiadają nadmierny wpływ na decyzje polityczne powiem, że mówimy o majątku są takie różne wyliczenia on oczywiście nie są precyzyjne, ale one mówią między o tym że, gdyby średnia tam czynni zarabiający średnią płac amerykańską chciał zgromadzić tyle majątku przez swoją pracę co Elon Musk to tam w epoce lodowcowej musiałby odkładać każdą swoją państwo czy mówimy o takich skala po prostu różnic w takich, które moim zdaniem mózg ludzki nie obejmuje tak ostatnio taki też skale skala różnic społeczeństwie amerykańskim rośnie, ponieważ z 1 strony ci bogaci są coraz bogatszy, a z drugiej strony mamy stagnację dochodów znaczy mediana dochodów mężczyzn w stanach, że zostanie 40 lat praktycznie nie zmieniła albo zmienia bardzo niewielkim stopniu, czyli tutaj z 2 stron wynika ten rozjazd Polska jest przykładem bardzo ciekawe ponieważ, jeżeli patrzymy na to kto jest najbogatszy w Polsce to dzisiaj widzimy jest w zdecydowanej większości osób są to ludzie, którzy te majątki w cudzysłowie sami wypracowali to znaczy założyli jakieś przedsiębiorstwa oczywiście nikt z nich nie był w pełni kowalem własnego jasne wszyscy żyją w społeczeństwie nie korzystają z infrastruktury szkół itd. ale w Polsce jest także się znajomości z pojazdu wiadomo takie elastyczne, ale patrzymy na listę 100 najbogatszych Polaków to większość zdecydowana większość z pierwszym pokoleniem posiadającym duży majątek, a jak patrzymy na takie listy czy to w stanach czy we Francji w Niemczech to znaczna część tych najbogatszych swój majątek rozchodzić się nawet Donald Trump prezydent były prezydent na szczęście Stanów zjednoczonych miliarder no on się urodził urzędników, ale też dziedziczy 1 000 000USD, jeżeli dobrze tak jest chociażby, o ile dobrze państwa z Rockefeller było tak gorące 1 000 000USD wielokrotnie pomnożył, a co do Trumpa są poważne wątpliwości czy w okresie jego życia ten jego majątek, jaki jest wniosek opozycji pucybut Energa, ale tak tak też ten w poprzedniej Rockefeller był odnoszącym sukcesy przedsiębiorca, a także na, ale nawet jak patrzymy na Gaj Senat niby, że nie studiów założeniem Microsoftu garaży, ale tam miał jakieś rodzinne koneksje z radami nadzorczymi najwyższy najważniejszych banków w stanach Zjednoczonych, które zmobilizowały finansowanie tutaj rzadko jest tak, że ktoś, że ktoś przechodzi od rady milionera, nawet jeżeli milionerem miliarderem się nie uraził na to miał jakieś inne przewagi często wydaje się też właśnie trend w tym sensie też wracamy czy sytuacja zaczyna przypomnę dziewiętnastowieczną wcześniejszą, że mamy po prostu elita globalna to znaczy to już jest grupa iluś tam setek tysięcy ludzi, która stanowi globalnie już zaczyna gromadzić majątek na na skalę globalną nie danego państwa czy kraju i do tego dojdziemy, bo to też jeden z głównych wątków ubikacje czyli, podsumowując mamy system na właścicielskie jak on mówić jest dużo prywatnej prywatnego majątku oraz też takiej ideologii, która maty mają właśnie własność prywatną za wszelką cenę wspierać ważne nowe jest też już Niechcę być, bo są prywatne majątki, ale przyszła była sytuacja firm, które wiadomo, że łamały czy banków instytucji finansowych, które łamały prawo i były nieefektywne nie można było nic zrobić, bo już były bronione broniła sama logika tego systemu to jest też dużo takich paradoksów, ale mamy taki, że Rze, że nieważne, że widać, że to nie działa, że ktoś tutaj ewidentnie narusza prawo albo system jest sprawiedliwy, bo nie da się zrobić, bo własność prywatna musi być chroniona jest miasto to jest podatek mówi w zasadzie od 3 podatkach tak to znaczy podatku majątkowym, które trzeba wprowadzić progresywnym, czyli różne stawki na różne majątki, żeby zabić nie ma historii dotyczy tego mieszkania, które część z nas ma tak dwu trzypokojowego tylko mówimy o no ludzie, którzy mają miliardy czy dotyczy też na 3, jeżeli pasy na tę tabelkę NATO miałoby być 01% wypadku połowy średniej wartości majątku netto ktoś, kto miałby mieszkanie w Warszawie, żeby się łapał, ale to nadal jest 01%, a nie 2510% miast tutaj też pamiętać, że w Polsce w ogóle struktura majątków jest inna niż w Europie zachodniej znaczy w Polsce 85% rodzin posiada zamieszkiwane przez siebie mieszkania co wynika z powszechnej prywatyzacji druk RP rowerowe chłopi mieli domy znaczy namierzają ziemię z domami gotowym miast ziemi mieli nie jestem Francji tam zawsze było określeniem adekwatnym czy, a we Francji w Niemczech ten udział osób posiadających własne zamieszkiwała nieruchomość jest istotnie niższy i to jak wiele osób posiada zamieszkiwała nieruchomość sprawia, że jeżeli patrzymy na korelację pomiędzy poziomem dochodu z podziałem majątku, choć miarą pokazującą nam jak bardzo wartość dochodu majątku jest powiązana ci sami, którzy posiadają wysokiej wartości posiadają wysokie majątki teraz realizowane takie badanie, w którym porównywałem tę korelację pomiędzy dochodami majątkiem co z radiowego na państwach europejskich np. we Francji rozkłady dochodu majątku są bardzo wysoko skorelowane ci sami, którzy to najbogatszy również osiągają najwyższe dochody w Polsce i generalny w krajach Europy środkowo-wschodniej jako ta korelacja pomijanie ze średnią emeryturą, a nawet niską mieszka ma mieszkanie własnościowe w centrum Warszawy taki to sprawia zarówno w Polsce krajach Europy Środkowej, że korelacja pomiędzy dochodem majątkiem ona oczywiście występuje jest bodajże 03, kiedy we Francji było 07, ale istotnie niższe niż w Europie zakład będzie zmieniał oczywiście poproszono dała się w Realu, ale się będzie zmieniało, bo dzisiejsze, bo dzisiaj młodzi już nie, zwłaszcza na mieszkania tak jak miało miejsce po transformacji, ale wychodzi z tego wniosek jest tak krótko, że w Polsce na razie podatek majątkowy w wersji, o który mówi Piketty on nie do końca przystaje znaczy ja z Instytutu badań strukturalnych zrealizowałem badanie takie właśnie oszacowanie jak wyglądałyby przychody z podatku majątkowego w Polsce tutaj oczywiście istotne ograniczenia są dane którymi dysponujemy wiadomo, że najbogatszy nie biorą udział w badaniach ankietowych dlatego dane ankietowe poziomie majątków koryguje o majątki najbogatszych na podstawie list majątku najbogatszych tutaj forsy w pracy w Polsce unika takie jest z tego pamiętam potencjalne wpływy z podatków majątkowych to jest bodajże 10 000 000 000zł te okolice na 2016 rok, bo takie były dane i faktycznie, jeżeli patrzymy, kto płaci ten podatek, jeżeli byśmy zdecydowali się na taki wariant z niskim progiem to bodajże 13 płatników to by wychodzili emeryci natomiast możemy zdecydować na wysoki próg np. 5 000 000zł wtedy pozbywamy się już tego problemu tych emerytek z Marszałkowskiej, które wynikają z biegu wydarzeń historycznych posiadają mieszkanie warte 1,51 000 000 więcej, ale 1500zł emerytury też czekały 100 żołnierzy, kiedy dyskutujemy o podatkach majątkowych co pojawia się argument, że najbogatsze mogą nie był w stanie zapłacić względne ograniczoną płynność czy mają wysokie majątki ze np. akcje firm, których nie mogą od tak wydaje, żeby zapłacić podatek z drugiej strony, kiedy Elon Musk ma kupić Twittera na jakość, ale zrobiony bardzo Narodowego jest jest w stanie trunku nas zmobilizować, więc też dzisiaj rynki finansowe są dużo bardziej rozwinięty niż były te z znaczenie problemów płynnościowych, na które w dużej mierze położyły ten podatek majątkowy drugiej Rzeczypospolitej jest istotnie mniejszy, więc pan patrząc na ewentualne wprowadzenie podatków majątkowych w Polsce SA to ich znaczenie byłaby mniejsza niż w Niemczech we Francji, ponieważ można pokoleń, ponieważ jest mniej zakumulowanego majątku, a poza tym ci polscy bogaci nie są tacy bogaci jak się wydaje nasze perspektywy np. ta lista najbogatszych Fort Sutter jest bodajże 8% polskiego PKB, a we Francji w Niemczech też listy 100 najbogatszych czy nawet na Ukrainie jest ponad 20% w sam po prostu jest więcej są astronomiczne już o tym, że ten argument, żeby pozwolili się bogaci sami wydaje się zresztą ostatnio, żeby się ratować nie znaczy tak jak było Putina oni zawrzeć z różnych perspektyw faktycznie, jeżeli chcemy dalsza kumulacja tych mających ograniczać tutaj istotną rolę podatek majątkowy i też duże znaczenie do transmisji mając ma podatek spadkowy, który chciał w programie nie istnieje właśnie to tylko chciałam wspomnieć, bo to zostawia słuchaczy, bo dziś wydaje się z bardzo taki ciekawy dla dylemat dla wielu osób, które mają bardziej poglądy powiedziałbym takie liberalne rodzinne strony jest opowieść o merytokracji, czyli o tym, że każdy powinien mieć równe w tej wersji liberalnej szansę no ale jeżeli pozwalamy na dziedziczenie to jest absolutnie sprzeczne zasady merytokracji wnieś, kto dziedziczy ktoś nie dziedziczy czy, jeżeli chcemy bronić systemu merytokracji czynnego, którzy w niego wierzy, że w ogóle on jest sprawiedliwy to powinien być absolutnie za podatkiem spadkowym, bo każdy bowiem mieć równą szansę to jest może w ogóle taki no sprzeczny wewnętrzne sprzeczności z systemów karty krytycznego tak powiedział też, ale ten problem ten system demokratyczny ma dużo więcej trwała fascynująca książka takiego zadbała artystka oddała rozmawialiśmy w środę w programie wieczorem od razu państwa określa tak przepraszam przerywam, bo i, żeby starczyło czasu jeszcze na koniec oczywiście trzecie fundamentalną kwestią są jego edukacja publiczna, czyli właśnie te równe szanse na każdym etapie szkoły podstawowej liceum i z uczelni wyższych Francja ma pewną specyfikę swoich problemów stany mają nosić największy problem, bo tamto oszustwo jest oszustwo merytoryczne w tym sensie największe, bo jednak pieniądze bardzo decydują o dostępie do edukacji, a wyższy już w sposób otwarty w Polsce też widzimy badania pokazują, że nam się rozjeżdża szczególnie na etapie studiów wyższych tam zdaje się dziedziczy w Polsce w zasadzie dziedziczy prawo już wykształcenie na tym etapie mamy taki system dziedziczenia merytokracji z tej perspektywy, ale chciałbym, żeby nam nie unikną umknęło pytanie w zasadzie ten podatek np. od majątku to ma mieć charakter Narodowy globalny, a czy tutaj Piketty jest oczywiście zwolennikiem rozwiązań międzynarodowych federacyjnych jak zauważyła przed chwilą, lecz ta elita tego zostały na właścicielskich go jest elitą globalną posiada majątki w różnych państwach z tego względu względu Piketty współ ze współpracownikami proponują powołanie globalnego rejestru aktywów to jest coś co 10 lat temu wydawało się niemożliwe, ale dziś już taki rejestr aktywów są w różnych krajach dla aktywów finansowych i teraz, kiedy nakładane są te sankcje na rosyjskich oligarchów otwarcie mówi o potrzebie tego z systemu, bo nałożenie wpisanie osób na listę sankcji to jest 1 etap, ale potem się po pytanie okej wiemy, że ten oligarcha jest na naszej liście sankcjami właściwie nie wiemy co ma, więc np. ten jacht, który stoi w porcie Hamburg to nie jest Putina czy nie jest Putina, więc jak Piketty jest oczywiście zwolennikiem rozwiązań federacyjnych i to jest w ogóle taki wątek, bo Francja miała taki krótki epizod, kiedy na stole był pomysł, żeby została federacją z tymi swoje by kolejami w Afryce to była 1 droga dekolonizacji niezależnych państw druga właśnie takiej federacji Francji w tamtym regionem, ale to oczywiście padło, bo tam mieszka więcej ludzi niż we Francji żaden paryżanie się nie zgodzi, żeby obywatele Senegalu przegłosowali to jest podstawowy problem z jakimiś rozwiązaniami globalnymi, że mogą one naruszać interes niektóre interesy wojny to jest paradoks moim zdaniem warto zwrócić uwagę, choć krótko, bo jest dyskusja o państwie Narodowym również wśród zwolenników takich Socjaldemokracji, którzy mówią, że potrzebna jest państwo narodowe właśnie, żeby bronić tych państwa dobrobytu tak naprawdę, a Piketty mówi odwrotnie to właśnie elity beneficjenci tego systemu właścicielskiego wielkich majątków i zależy na istnieniu państwa narodowe, dlatego że państwo narodowe już na tym poziomie globalizacji, ale już w latach siedemdziesiątych, kiedy lewica przegapiła ten moment już nie potrafi po prostu ujarzmić dla tych najbogatszych to znaczy państwo narodowe już niema możliwości my się z tymi problemami współczesnego kapitalizmu nierówności poradzić po prostu to jest czas przyjęć zacząć walczyć o instytucje globalne jak Ross faktycznie tak w tej z 1 strony może powie, że ta ma wychodzić przyszłość w przyszłości, że być może nie jest realne należy je strony widzimy właśnie jak rzeczy, które kiedyś były nierealne stało się realne znaczy jednak Unia europejska wyemitowała wspólny dług co prawda Polska przez pewnego ministra zwanego krów w kuluarach zerem nic tego jeszcze nie ma, ale może w końcu wpłyną te środki z Cup po Villas wspólnym długu dla Ukrainy na odbudowę naczyń mówiłem o krajowy plan jak dobra, ale chodzi o to, że teraz może będzie drugi tak jakby widzimy, że niemożliwe staje się możliwa też dyskutuje o minimalnych stawkach CIT w unii europejskiej, więc te ograniczenia polityk narodowych są coraz bardziej dostrzegane zgadzam się, że najbardziej na tym że, że nie ma w cudzysłowie rządu światowego, że nie ma jakiegoś rodzaju federacji korzysta się naj bogatsi, bo oni przez w niektórych wypadkach mogą przenosić swoje majątki pomiędzy krajami korzystają globalne korporacje, które rozgrywają państwa przeciwko sobie w wyścigu do dna, zwłaszcza jeszcze w unii europejskiej co się dzieje w sposób cywilizowany, ale jeżeli patrzymy na to co się dzieje w Afryce w Ameryce Łacińskiej to co robią korporacje zachodnie w tych krajach NATO już nazwane kolonializm nie jest przypadkowa, więc moim zdaniem przynajmniej w Europie będziemy widzieli straszniejsza integrację, bo też podatki majątkowe kiedyś były powszechnie pobierane to nie jest także podatek majątkowy to jest jakiś nierealny pomysł w ogóle historycznie podatki majątkowe pojawił się przed podatkami dochodowymi, bo mają tak jest łatwiej zmierzyć nawet w po drugiej wojnie światowej podatki majątkowe zarówno takie podatki nadzwyczajna sytuacja w powojennej to był taki nadzwyczajny podatek w Niemczech, ale jeszcze 20 lat temu podatki matkę pobieranych kilkunastu państwach w Europie tylko się stopniowo od nich odchodziła z 2 przyczyn po pierwsze, g bogacił się klasa średnia i coraz wie i im więcej było wyborców zagrożonych pod podatkiem czy 2 sezony działały tak dalece te to tym więcej głosów, żeby te progi ponieść jeszcze wyżej co zmniejszało liczbę opłacanych ten podatek przychody były oczywiście silny lobbing tych najbogatszych przeciwko podatkom, ale również wraz z postępującą globalizacją możliwości unikania tych po krajowych podatków majątkowych stawały się coraz wyższa tutaj i Toma też dużo pisze o edukacji, kiedy mówimy do pracy publicznej wydaje nam się, że ona zapewnia jakąś równość szans i z 1 strony faktycznie tak jest to, że można studiować na uczelni nie płacą za to zwiększa dostępność szkolnictwa wyższego, ale z drugiej strony badania dla Stanów zjednoczonych dla Francji pokazał, że z tych państwo wydatków na edukację i to nie tylko na szkolnictwo wyższe całą edukację przede wszystkim korzystają dzieci najbogatszych rodzin, bo to one edukują znajduje się wydaje, że w Polsce można wysoką teza przy zostałaby bowiem zweryfikować jest podobnie z wyższymi właśnie studia znaczy w Polsce miejscową problemem jest dostęp do danych administracyjnych to znaczy na Zachodzie administracja państwa zostały np. dane bezpośrednio systemu podatkowego naukowcom w Polsce tak się jeszcze nie dzieje, chociaż są jakieś pierwsze wskazać pierwsze przykłady, gdy tak zaczyna się dziać to co w jakiej sprawdzałem to to czy uczelnie prywatne uczelnie państwowe są większym motorem mobilności i faktycznie na uczelniach publicznych większy odsetek rodziców studentów posiada wyższe wykształcenie niż na uczelniach prywatnych faktycznie jest taki trop, że być może na studiach publicznych pracuje, więc studia więcej dzieci z rodzin uprzywilejowanych merytokracji 3 może również tak nazwać, a uczelnie prywatne, które przejście płaci zostają dla tych, którzy urodzili się rodzina z mniejszym kapitałem społecznym i dlatego muszą płacić za edukację tej frazy jesteś przykładem skrajnym, bo nie ma ten system Grand École listę 100 jak się załapie do setki najlepszy z rocznika to ty wybierasz, w którym urzędzie państwowym pracujesz nie rekrutuje wysłała jakiś tam cywili za przerażające badania, które pokazują, że jeżeli ojciec z mężczyzn w końcu grane call to jego syn ma bodajże stukrotnie większe szanse na pójście dograne call, więc trochę jest także w Polsce te nierówności jeszcze nie zdążyło się akumulować one dopiero się kumulują to znaczy moje pokolenie chyba pierwszym pokoleniem w Polsce, które istotnej skali co dziedziczy i te problemy Francji nie jest ona z 1 strony są przed nami, ale z drugiej strony są w naszym horyzoncie to już koniec, ale oczywiście Piketty ma też moim zdaniem bardzo ciekawą analizę porażki lewicy to znaczy co się stało, że Socjaldemokracja mną ponosi poniosła cały czas ponosi chyba porażkę i oczywiście jest odpowiedzi kilka to znaczy przede wszystkim skupiła się właśnie na merytokracji na tej wykształconej elity zresztą stąd teraz to jest ciekawy moment rekrutuje się duża część zwolenników lewicy w Europie, ale ten drugi wątek to może kiedyś na rozmowę, bo państwo czytacie właśnie o tym, że lewica przegapiła ten moment, w którym te wszystkiego rodzaju systemy podatkowe regulacyjne jak w zmianie tych nierówności, które rosną wg jego wzoru po prostu z natury swojej tego systemu ekonomiczne z natury systemu ekonomicznego, jeżeli nie da się tego robić na poziomie państwa Narodowego i trzeba szukać tak jakby zglobalizowanej system regulacyjny, a nie tylko pieniądze to znaczy, że wydaje się, że ten międzynarodowy wymiar myślę jest niezwykle ważne, bo no właśnie wprowadza nowe po nowe kierunki myślenia też o tym co dalej z tym wszystkim tak jest tutaj wymiar międzynarodowy jest bez znaczenia ważne zmiany profilu elektoraty, o których wspomniałaś również są ważne ciekawe, bo tutaj akurat mamy dane dla Polski np. 2001 roku prawo sprawiedliwość było partią inteligencka o zdecydowanie wyższe poparcie wśród, ale wyborcy z wyższym wykształceniem, a lewica była siłą ludową ze zdecydowanie wyższym po poparcie wśród osób z wykształceniem podstawowym zawodowym niższym wykształceniem wyższym dzisiaj profile się odwróciły lewica jest partia inteligencka, a PiS partią ludową, więc ten proces to, że wyborcy lewicy stają się stopniowo coraz bardziej wykształceni dzisiaj dobrze wykształceni głosują na lewicę, a słabiej wykształceni głosują na partie prawicowe to ma miejsce w kilkudziesięciu demokracjach nie jest jeszcze na ile następna książka Thomasa Piketty jego fascynujący człowiek książka 1000 stron co roku jeszcze parę mniejszych, ale rozumiem to oczywiście dodać tych skończymy ze swych on ciekawie opisuje elita się podzieliła to znaczy stare pieniądze to ciągle konserwatyści, a nowe pieniądze to już lewica, czyli byty spółki cała Dolina Krzemowa tak akt tej też partia demokratyczna w stanach co nie to samo lewica jest również to to, więc widzę mocne, choć dawniej bardzo bardzo dziękuję dr Marcin Wroński ze szkoły głównej handlowej był państwa gościem wieczorem, a rozmawialiśmy zainspirowani lekturą książki Thomasa Piketty jego kapitał i ideologii, którą wydało wydawnictwo krytyki politycznej miłego wieczoru dziękuję miłego wieczoru Zwiń «

Jak zatrzymać rosnącą potęgę globalnych miliarderów? Piketty ma konkretne propozycje [Kapitał i ideologia cz. 2.]

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZOREM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 21:00

Najnowsze Podcasty

Robisz przedświąteczne zakupy w sieci? Uważaj na pułapki cyberprzestępców [AUDIOPREZENTACJA]

Test: Toyoty - CH-R oraz Corolla

Nagroda

Algorytmy Traumy. Jak Facebook karmi się twoim lękiem

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL