REKLAMA

Coraz cięższa sytuacja żywnościowa w Iranie - czy to przyspieszy rozmowy nuklearne?

Połączenie
Data emisji:
2022-05-12 13:00
Audycja:
Połączenie
Prowadzący:
Jakub Janiszewski
W studio:
dr hab. Łukasz Fyderek
Czas trwania:
20:16 min.
Udostępnij:

Inflacja w Iranie osiągnęła już 50%, ogromnym problemem jest gigantyczny wzrost cen żywności. Kraj drastycznie potrzebuje więcej pieniędzy, a przecież ma zasoby ropy. Czy pogarszająca się sytuacja przyspieszy rozmowy nuklearne? Pytamy dr hab. Łukasza Fyderka z Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Korea Południowa: kolejny prezydent, kolejna próba denuklearyzacji Korei Północnej Embargo na rosyjską ropę - "Orban wyczuł że to jest ostatnia okazja do ugrania czegoś"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
trzynasta 8 Jakub Janiszewski przy mikrofonie z nami jest prof. Łukasz Fyderek z Instytutu bliskiego dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego dzień dobry dzień dobry będziemy rozmawiali o tym jak też pogarszająca się sytuacja w Iranie sytuacja finansowa tego kraju może albo nie może przełożyć się na porozumienie ze Stanami Zjednoczonymi wydawałoby się na to porozumienie atomowe oczywiście stany są tutaj głównym głównym rozgrywającym jeszcze można tak powiedzieć ja Rozwiń » bym jednak zaczął od morza od tego portretu irańskiej gospodarki obecnie w czasach kryzysu przed 2 dniami pojawiła się taka wieść, że Ibrahim realizacji, czyli obecnie urzędujący prezydent chce cięć w dotacjach na chleb i to jest myślę informacja, która może zmrozić bardzo wielu Irańczyków, a także uchodźców afgańskich, którzy w Iranie przebywają tylko pytanie właśnie, jaka jest skala tych części, jaka jest skala tej biedy, która zależy właśnie od takiego państwa, które dotuje rozmaite dobra tak to inni może zacznijmy od tej reakcji prawda na te posunięcia rządu, bo to reakcja jest dość gwałtowna i nasze rozgrywała, że tak byłem na naszych oczach w czasie rzeczywistym, ponieważ w szczególnie w zachodniej prowincji ze stanu Irańczycy dość tłumnie wyszli na ulice bardzo mocno, protestując przeciwko polityce rządu w ogóle przeciwko rządowi, wykrzykując hasła przynajmniej, sądząc z tych relacji, które na ubiegają internet bardzo mocno sprzeciwiający się nie tylko prezydentowi, iż jemu, ale także Najwyższemu przywódcy Muammarowi, ale łamane MO te podwyżki wygląda na to, że zaowocowały by już w tym momencie na sklepach takim podniesieniem cen produktów opartych na mączce chleba makaronów od 2 do 3 dwu do dwu trzykrotnie, czyli to jest dość takie dość dość duży wstrząs dla budżetów domowych, a te rząd zamierza i rząd deklaruje rząd stara się jak będą działać proaktywnie na czele nagle jest w stanie z 1 strony deklarował dopłaty dla potrzebujących, ale założenie jest takie, że to ma objąć prawie 90% ludności, a z drugiej strony no rzecz, która jest niespotykana od czasu wojny iracko-irańskiej, czyli kartki na żywność, które mają umożliwić tej ludności na uniknięcie widma widma głodu no ale to nie są sygnały, które świadczą o zdrowiu gospodarki prawda, jeżeli mówimy o racjonalnie żywności no i radykalną podwyżkę cen mamy ludzi na ulicach oczywiście jeszcze to też mieli świadomość ten na jak na razie ten ruch protestu jest zlokalizowany już szkół zostanie przede wszystkim w miastach zostaną, ale na potencjał rozwoju protestu jest jest jest jest duży ani i przy tak skokowych i skokowych podwyżkach cen życia, tak więc tak wygląda, jakby taka, że szybko odpowiedź na pytanie, jaki jest jak reakcja na NATO co co robi rząd, a jeżeli chodzi o portret w pomijamy może warto czasem wejdę słowa warto tutaj przywołać, że cięcia w subsydia bądź podwyżki rozmaitych pan pod podwyżki rozmaitych dóbr to jest coś co wywołuje protesty w Iranie bardzo często i protesty często mają charakter bardzo gwałtowny, więc to to też jest takie to jest zawsze ryzykowna gra ze strony rządzących, żeby ogłosić takiej taki ruch oczywiście to nie jest pierwszy raz kiedy, kiedy w przeciągu ostatnich no myślę 4 lat tak należało to oszacować takie protesty wybuchają i one wybuchają w różnych miejscach niekoniecznie są protestami stołecznym nie każdy wybuchają w Teheranie jest to w pewnym sensie wpisał się jako ten stały element te krajobrazu polityczno ekonomicznego Iranu ostatnich lat natomiast istnieją przesłanki, żeby sądzić, że tym razem będzie trudniej władzom poradzić sobie z tym problemem, ale na to wpływają czynniki makro czynniki związane z z podwyżką cen żywności w szczególności zbóż na rynkach światowych w ponad to no pytał pan redaktor portret irańskiej gospodarki Otóż irańska gospodarka jest z 1 strony jesteśmy gospodarką NATO mamy tu licznie państwo rentierskie przez ostatnie mniej więcej 1,5 do 2 lat pomimo obowiązywania sankcji USA Irańczykom coraz większym zakresie udawało się dopasować do tego krajobrazu sankcji to znaczy znajdywali sposoby pozyskiwania na rynkach międzynarodowych potrzebnych technologii opierali się omijali niemożliwość korzystania z transakcji bankowych międzynarodowej się poprzez kryptowaluty Coco wykopywali dość masowo kryptowaluty, korzystając z taniego prądu z kolei spowodowało reakcję rządu, ale przede wszystkim nauczyli się czy też te kompanie naftowe i jakby te służby bezpieczeństwa wokół nich funkcjonujące nauczyły się omijać sankcje sprzedając, sprzedając ropę w szczególności do Azji wschodniej różnymi kanałami, więc z 1 strony mieli do czynienia ostatnimi przez ostatnie 1,5 roku do 2 lat z takim procesem dopasowywania się natomiast w tym momencie no nadchodzi niewątpliwie pewien te na horyzoncie jest sączą czarne chmury jest, iż jest jest w perspektywie bardzo duża podwyżka cen żywności bardzo duża podwyżka cen nawozów natomiast Iran nie do końca będą ciągle pod sankcjami nie do końca jest beneficjentem podwyżek cen ropy czy gazu i z tego punktu widzenia oczywiście też myślimy czy zachód myśli, że Irańczycy będą bardziej skłonny do negocjacji do objęcia do przyjęcia warunków stawianych przez stany Zjednoczone też i zaakceptowania tych warunków, jaki jest dokładny charakter tego porozumienia nuklearnego szczegółów nie znamy mamy przecieki wygląda na to, że jednym z tematów, które jest tematem bardzo spornym to jest en jest kwestia tego w jakimś stopniu na listach organizacji terrorystycznych pozostaną organy takie jak pewne brygada ku korpusu strażników rewolucji islamskiej chociażby cały korpus strażników rewolucji islamskiej i z 1 strony można wypowiedzieć no przecież to jest jakby takie co ma wspólnego z gospodarką to jest jakby taka czysto polityczna kwestia, ale z drugiej to bardzo duże znaczenie właśnie gospodarcze, ponieważ strażnicy rewolucji islamskiej są bardzo mocno uwikłani w rozmaite kluczowe przedsięwzięcia w gospodarce irańskiej i ja odczytuje to obawy irańską też dążenie irańskie, żeby usunąć czy to konkretnych dowódców czy konkretne instytucje związane z establishmentem bezpieczeństwa irańskiego z tych list sankcyjnych amerykańskich jako walkę o to kto będzie beneficjentem tego potencjalnego otwarcia gospodarczego, który już na horyzoncie o Jerzy mam wrażenie, że Irańczycy czy irańscy pretorianie irańscy członkowie establishmentu bezpieczeństwa zorientowali się, że w kształcie, który już jest szkicował Anny rzeczywiście dojdzie do otwarcia jest by gospodarczego zasadniczo z Iranem będzie można robić interesy w świetle prawa amerykańskiego, ale nie z przedsiębiorstwami, w których zasiadają, w których właścicielami są ludzie zmierza związani z korpusem staram to w prawdopodobnie jednym z czynników, które w tym momencie hamują entuzjazm irańskiego establishmentu do podpisywania porozumienia w takim kształcie za chwilę wrócimy do rozmowy jest 1317 łączenie ich kupić kurtki trzynasta 23 Jakub Janiszewski przy mikrofonie z nami jest prof. Łukasz Fyderek Instytut bliskiego dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego rozmawiamy o tym jak też Iran negocjuje ze Stanami Zjednoczonymi w takiej sytuacji wewnętrznej zaczyna się znajdować powiedzieliśmy o cięciu w subsydiów na żywność co niewątpliwie uderzy w sporą grupę najuboższych Irańczyków, ale też uchodźców afgańskich powiedzieliśmy także o tym my co tutaj jest głównym przedmiotem sporu to znaczy w pewnym sensie uznanie przez stany Zjednoczone korpusu strażników rewolucji islamskiej niejako organizację terrorystyczną wykreślenie z listy organizacji terrorystycznej terrorystycznych może powiedzmy więcej to jest za siła ten korpus strażników rewolucji islamskiej w samym islamie, jakie oni mają umocowanie, jakie mają uprawnienia co to jest właściwy no to jest taka, a te od pytania, na które odpowiedź musi być obszerna, bo jest to w pewnym sensie równoległa siła zbrojna tak to się zdarza często reżimy autorytarne realizują takie strategie, które nazywamy strategiami zamachu odporności czy przygotowują się przeciwko zamachowi stanu wściekły wątki tworzą struktury o to, żeby być odporne na zamach stanu tworzą równoległą siły zbrojne no taką, jaką chociażby było korpus jest w nazistowskich Niemczech było SS i Waffen-SS, czyli zarówno PiS policja polityczna jak i jednostki liniowe jednostki, które były na równoległą armią i korpus strażników rewolucji jest taką właśnie równoległą siłą zbrojną, a zarazem masło i struktura też elementy policji politycznej jest to bardzo mocno zakorzeniona w ziemi z i irańskich strukturach instytucja, która wywodzi się z rewolucyjnego stosu rewolucyjny jest przejście przez rewolucyjnych po prostu mówiąc w dużym skrócie i gdy ne rewolucja irańska przekształciła się w reż rewolucję islamską Najda istniała konieczność, jakby zabezpieczenia przed zamachem stanu ze strony zawodowych wojskowych, którzy mieli opinię bycia na potencjalnie niezbyt entuzjastyczny do ideałów islamskich stąd stworzono ten korpus i specyfika też tutaj drugi błąd specyfika chińskiego systemu ulicznego jest taka, że mamy jego część jest powiedzmy republikańską demokratyczna mamy wybory mamy na władzę, która spoczywa w rękach parlamentu mecz Wisły i ustawodawczą prezydenta, ale mamy ten drugi pion władzy, który inne jest zależny od Najwyższego przywódcy brak Barra, który już od 30 lat Ali Chamenei i korpus strażników rewolucji właśnie podlega bezpośrednio temu no długoletnią rządzącemu niepoddane Emu Demokratycznej jakimkolwiek weryfikacji na przywódcy to umacnia jego pozycję na innych struktur w tym dane armii czy względami my jednostek podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych zatem mamy Alego Chameneiego mamy mułłów mamy establishment religii na miarę staliśmy and Military tak nie jedyny to nie jest główna armia jest armia zapasowa armia armia równoległa i równoległe siły bezpieczeństwa nadzwyczaj potężne bardzo dobrze dofinansowane i ich obecność nie jest bardzo mocno też widoczna w gospodarce zarówno albo bezpośrednio ludzie, którzy panie pełnią funkcję w korpus strażników rewolucji albo ich bracia synowie są zarządzający bankami i irańskiej albo stanowi, że funkcjonują jako zarządzający bądź właściciele takich specyficznych dla Iranu struktur ne nazwalibyśmy koncernami czemu one pomiędzy koncernem, a fundacją, czyli podjazdów na obiady są taką, a taką taką specyficzną irańską instytucją, która jest jest jest właśnie tego rodzaju formalnie jest organizacja non profit, ale w praktyce właśnie ludzie ze służb ludzie korpus strażników rewolucji UE i ludzie establishmentu religijnego kontrolują te niekiedy bardzo liczne bardzo potężne firmy które, które są często firmami produkcyjnymi mają fabryki mają zakłady usługowe bardzo często wprowadzają rozmaite dobra mają monopol na wprowadzenie określonych dóbr z zewnątrz kontrolują wiele takich łańcuchów dostaw UE na tu właśnie poprzez tę strukturę powiatów przede wszystkim, ale także struktura instytucji finansowych w irańskiej gospodarce te wpływy korpusu strażników rewolucji islamskiej na dziś sięgają bardzo dużego zakresu irańskiej gospodarki jak dużego tutaj bardzo różne wskazówki niektórzy mówią, że to jest 20% inni mówią, że to jest 30% pojawią się jeszcze szybkości ale, ale trudno tu tu znaleźć w i rzeczywiście takie wiarygodne dane jak wielkie są to jak wielki jest udział jest niewątpliwie są to przedsiębiorstwa czy właśnie takie fundacje kluczową rozmieszczone w strategicznych sektorach chińskiej gospodarki kontrolowane poprzez poprzez ten korpus i może jeszcze ta specyficzna uwaga, ponieważ my możemy tak postrzegać, że mamy pewną taką dychotomii znaczy mamy albo ludzi, którzy zajmują się bezpieczeństwem, ale ludzi, którzy zajmują się religią natomiast w przypadku i Iranu to są często związki rodzinne tak, ponieważ duchowni wreszcie oczywiście mogą mieć dzieci i często w tych rodzinach to wygląda w ten sposób, że niektórzy realizują karierę duchownego muły i choć LSA ma potem może nawet ajatollaha a, a inni bracia realizują karierę struktura chociażby właśnie korpusu strażników rewolucji dobrze teraz tak, bo strażnicy rewolucji zostali wpisani na listę organizacji terrorystycznych przez Donalda Trumpa, dlaczego staną tak trudno się wycofać z tej decyzji, a no to jest to jest z kolei tobym tych nic w stanach Zjednoczonych to jest więcej niż 1 tak to jest to jest to tu przechodzimy do wątku tego, o co chodzi, bo Departament obrony ma własną Departament skarbu ma własną listę i każda z nich oczywiście ustało umocowana też być na każdej z tych list jak ma swoje umocowanie wprawie już amerykańskimi dozwolone są określone interakcja niedozwolone takim z takim podmiotem, więc ja w tym momencie mieli nie jestem przekonany, że czy 3 czy skreślenie z tej z tego wpisu Donalda Trumpa, który piłkę, pod który który pojawia się też takie informacje, że ten wpis rzeczywiście jest, które zostały zrealizowane za prezydentury Donalda Trumpa jest czysto symboliczny, bo nawet jeżeliby się z niego wykreślić obok instytucję to i tak konkretnej jednostki kluczowe kluczowi dowódcy będą wpisani na na inne listy, które mają Amerykanie i tak czy tak niewiele zmieni, ale ale, ale czy tak rzeczywiście jeszcze tak rzeczywiście będzie ja w tym momencie nie mam wiedzy na temat tego, gdzie są te negocjacje, żeby powiedzieć w jakim momencie są te rozmowy irańską amerykańskie do jakiego poziomu szczegółowości wykreślania tych list się posuwają nim no może nie tyle w rozmowach co w korespondencji z tego co wiemy rozmowy nie toczą się w formule efektów rejsy tylko z tego co ostatnio irańscy oficjele przekazywali toczą się poprzez wymianę wiadomości wymianę korespondencji, ale równocześnie można sobie zadać pytanie jakby, gdzie tutaj jest gdzie ta jest największy spór sytuacji, kiedy obie strony tak bardzo potrzebują tego porozumienia w gruncie rzeczy na to wychodzi prawda to znaczy zarówno zachód w tej chwili bardzo dąży do tego, żeby znaleźć inne źródła dostaw ropy niż rosyjska i irańska byłaby tutaj idealna jak sam Iran bardzo potrzebuje już wsparcia finansowego, więc ta jest jak był mój sytuacja prawda tu nagle szok no tak tylko panie redaktorze to jak zwykle, gdy bierzemy takie duże kategorie Iran zachód to właściwie nie ma nad tym zastanawiać, ale jeżeli ten Iran rozłożymy sobie na poszczególne grupy interesu jak jak ja jak wspomniałem istotni dla graczy, bo pamiętajmy, że to właśnie przecież Reiss no i my rządzący Iranem aktualnie już 100% to jest ta frakcja Jastrzębia przecież ten co do Rajskiego pojawiają się ciągle inne wyzwania do tego, żeby osądzić go, żeby wezwać, żeby go osądzić podmiot przed międzynarodowym Trybunałem za jego wyroki czy też jego działania prokuratora, które naraziły na śmierć w latach osiemdziesiątych czy doprowadziły do śmierci aż pojawiają się cyfry tak wysokie 30 000 protestujących, tak więc jeszcze w tym otwarciu, jakby tutaj diabeł tkwi szczegółach tak, bo Iran na pewno by zyskał, ale pytanie czy beneficjentami tego otwarcia będzie aktualnie kluczowa rządząca frakcja w Iranie czy przypadkiem nie dojdzie do sytuacji, w której inne no my ci jastrzębi nazwijmy to w uproszczeniu politycy irańscy podpiszą porozumienie, a potem okaże się, że będą hitami w wymiarze ekonomicznym są ludzie, którzy są zdystansowani od właśnie ich polityki są bardziej chętni do rozmowy z Zachodem i też per saldo pozycja pozycja właśnie Raisiego ulegnie osłabieniu zamiast wzmocnieniu, a pamiętajmy, że w perspektywie no miesięcy lub lat prawdopodobnie biorąc pod uwagę wiek stan zdrowia Iran będzie stało czy też elita irańska będzie stała przed bardzo poważnym wyzwaniem, czyli wyboru na jej no po prawdopodobnym Dei śmierci czy wystąpieniu już bardzo starego schorowanego Alego Chameneiego wyboru następnego raz bar, a zatem tutaj tutaj bardzo wysokie stawki już wewnątrz samego i wewnątrz samego i Iranu też w tych negocjacjach tak, bo otwarcie gospodarcze jak pokazał rok poprzedni poprzedniej zbiórki 2015 doprowadziło do bardzo dużych przesunięć w przepływie bogactwa w ramach samego Iranu czy też w potencjale rok wzroście potencjału poszczególnych przemysł sektor przemysłu poszczególnych oligarchów poszczególnych też frakcji politycznych i o to toczy się w dużym stopniu rozgrywka teraz w dziękuję bardzo, prof. Łukasz Fyderek Instytut bliskiego dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego był państwa moim gościem 1335 za chwilę informacje Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: POŁĄCZENIE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA