Wernher von Braun. O oficerze SS, bez którego Amerykanie nie wylądowaliby na Księżycu

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór w czwartek 12maja kłaniają się państwo także Małgorzata Łuczyńska wydawczyni Jacek Kozłowski organizator w czwartkowe spotkania koncentrują się na ciekawe wydarzenia w historii świata nie po raz pierwszy w wyborze tematu pomogło kalendarium, ale z tej podpowiedzi przypadkiem pojawił się dodatkowy wątek popularnej Wikipedii, którą jak wiemy trzeba traktować z pewną dozą nieufności pod datą 12 maja 1945 roku jest informacja, że tego dnia konstruktor Rozwiń » niemieckich pocisków rakietowych Werner von Braun poddał się wraz ze swymi współpracownikami wojskom amerykańskim fajny pretekst do ciekawej audycji pomyślałem poprosimy wydawczyni poszukamy ciekawych gości zarówno do przedstawienia historii tego człowieka w czasach hitlerowskich i tuż po, ale też do opisania amerykańskiego kosmicznego programu, z którym to nazwisko von Braun należy połączyć sam wziąłem się za dokumentację to okazało się, że w wielu źródłach podana jest inna data oddania się von Brauna w ręce Amerykanów stało się to 2maja, a nie dwunastego no cóż nie było oczywiście sensu zmieniać tematu, tak więc dzisiaj 12maja będzie o wydarzeniu z 2maja 1945 roku, a dokładniej to będzie tylko oczywiście wzmianka pretekst, bo przecież ważniejsza jest cała historia Wernera von Braun co mnie zaciekawiło sama postać z pewnością znakomitego naukowca wynalazcy marzyciela, choć też esesmana służącego Hitlerowi, ale też jego powojenne losy równie fascynujące jest bowiem miejsce na rozmowę o wartościach dylematach hipokryzji w polityce grze interesów i rozwoju się teraz zbyt długo sygnalizuje tylko jedno pytanie jak to się stało, że esesman jego ludzie z programu rakietowego trzeciej rzeczy na rzeź znakomicie odnaleźli się w stanach Zjednoczonych mają od początku dużą pomoc szanse na dostatnie życie i wymazanie win z przeszłości opowie nam o tym pan prezes Eugeniusz Cezary król historyk politolog tłumacz członek rady fundacji współpracy polsko Niemiec drugiej części będzie czas na przybliżenie programu kosmicznego Stanów zjednoczonych o tym jak bardzo ważną w nim rolę odegrał Verne Braun niech świadczą słowa dyrektora programu sama Phillipsa, który powiedział, że nie sądzi, aby stany Zjednoczone dotarły na księży tak szybko bez pomocy Brauna później po przedyskutowaniu tej tezy z kolegami poprawił się powiedział, że nie wierzy by stany Zjednoczone w ogóle dotarły na Księżyc bez pomocy pana Brauna o programie kosmicznym amerykańskim opowiada pan Waldemar zwierz klęski znawca lotów kosmicznych członek polskiego Towarzystwa miłośników stanowi przed z nami znakomita porcja fascynującej historii zaczynamy Maciej Zakrocki przedstawia zgodnie z zapowiedzią naszym pierwszym gościem jest pan prof. Eugeniusz Cezary król historyk politolog tłumacz członek rady fundacji współpracy polsko niemieckiej dobry wieczór dobry wieczór zwykle przynajmniej tak encyklopedyczny jak się zaczyna mówić o jakieś postaci to się mówi urodził się w tym wypadku będzie dwudziesty 3marca 1912 roku no niektórzy nawet mówią, że nie firm sic tylko w Wyrzysku koło piły w województwie Wielkopolskim wyłącza z prowincji Poznań poznański no właśnie, chociaż w Polsce to było dopiero po dziewiętnastym roku chyba bankowe to miasta nowy oczywiście wcześniej go kogo to było miejsce zaboru funta znaczy, że arystokrata tak rodzina arystokratyczna posiadał tytuł barona kraj, a i to właśnie jest także jak jak widzimy przy nazwisku Wontor to jest Baron to jest albo barona albo jest albo hrabia albo Książe znaczy, że on jest z z Brannu von Braun natomiast kraj to jest najstarszy tytuł właściwie Bond tłumaczeniu znaczy wolny pan arystokracja niemiecka zaś zaczęła się od ograniczonej bardzo grupy wolnych panów, który na Polski tłumaczy się trochę nie nieprecyzyjnie, ale jednak jako Baron oni albo baronowie ojciec to znakomita miejscowa postać Magnus natomiast mama mówi się z bram, badając jej, gdzie jest mniej korzenie sięgają aż średniowiecznych rodów Królewskich Francji Danii Szkocji Anglii ma tyle była ważna w życiu Wernera, ponieważ to podobno od niej dostał mały teleskop i i od tego momentu tak naszych firm na rzecz Infra test na konferencję protestancką jako prezent no właśnie, jaki moment pana zdaniem jest ważne czy ten teleskop, który przez ukształtował jego jego życie czy właśnie spowodowało, że stały się tym kim się stało przynajmniej jeśli chodzi o kwestię naukowo konstrukcyjną wynaleźć no jak znamy swoje życiorysy to wiemy, że zawsze jest jakiś pierwszy moment formacyjny jak podłóg jemy w naszej pamięci to zawsze ustalimy takie momenty, które wpływają potem na życie tych momentów formacyjnych jest potem kilka albo kilkanaście, ale bez wątpienia ten teleskop astronomiczny który, który von Braun dostał 1925 roku stawił stanowił taki pierwszy moment formacyjny i moment, kiedy no kilkunastoletni chłopak zafascynował się kosmosem mi no i połknął tę tę jak to się mówi Żyłka i tak połknął rozwinął pasję do strona jako kilkunastoletni chłopiec potem się potoczyło, bo były książki inny były takie różne eksperymenty swojej wers z fajerwerkami rakietowymi tak dali nam potem była elitarna szkoła zarówno w Berlinie jak i potem koło Weimaru i wreszcie bardzo staranne nauki na na studiach Politechnika berlińska potem i Uniwersytet berliński, bo von Braun za zapragnął też inny uzupełnić swoje studia teoretyczne, więc zapisał się na fizykę na Uniwersytecie berlińskim w międzyczasie uczył się w szybownictwie krótko mówiąc odebrał bardzo staranne zróżnicowane wykształcenie, które bardzo pomogło w pracy, którą potem podjął już przy zawodowo w 1932 roku, kiedy Reichswehra jeszcze jeszcze nie Wehrmacht Reich era zaczęła rozwijać biurze uzbrojenia wojska program rakietowy i on się tam 1932 roku znalazł, bo był już znany jako osoba, która ma kredy lekcje i do takich działań to podobno właśnie trochę też wykorzystał fakt, że po pierwszej wojnie światowej, kiedy Niemcy właśnie mają różnego rodzaju zakazy w posiadaniu takiej czy innej formacji wojskowej czy takie ani innej takiego rodzaju wojsk jak np. lotnictwo to z oczywistych powodów nie zapisano, że nie mogą mieć rakiet z skarży się hala akurat mógł się rozwiną tak, niemniej jednak w tym biurze uzbrojenia wojskowego była specjalna komórka, która się tym celowo zajmowała oczywiście to się tak oficjalnie nie nazywało po powstaniu Wehrmachtu pojawił się wojskowy Instytut badawczy niedaleko Berlina 30 km ile dobrze pamiętam na południe od Berlina, gdzie już mógł na terenie tego wojskowego Instytutu badawczego rozwijać swoje zainteresowania napisał nawet doktorat, która na, który doktorat był przez wiele lat tajne dopiero podobne pod koniec lat pięćdziesiątych została ta jego rozprawa ujawniona, o ile dobrze pamiętam to się nazywało one konstruktywny jak to się na Polski trochę kanciasta tłumaczy teoretycznej eksperymentalny skład problem rakiety na ciecz, czyli na paliwo one ciekłe to jest ten jego naukowy teoretyczny wstęp ta działań i już 2 w tym samym czasie projektuje coś co jest początkiem ne in rakiety, którą nazywamy rakietą VU 2, czyli agregat SW agregat 2 agregat 2 z poprzednich agregatu 4 agregat 4 to jest nic innego jak rakieta VU 2 rakieta proszę pamiętać, bo nie wszyscy się na tym znają, ale zawsze jestem mowa o fałsz 1 dni chwały 2 między tymi 21 rakietą nie w rakiety to nie jest właściwie latający pocisk Werner von Braun miał styczności do czynienia z rakietą z rakietą agregat 4, która potem została nazwana rakietę FAU 2 od słowa w GL punk, czyli odwet miał to być odwet za bombardowania Niemiec przez siły wrogie czyni alianckie w GL x swój od ferm rakiety odwetowe 22 połowa lat trzydziestych też poziom początek poza naukową czy właśnie taką konsul konstruktor, skąd karierą pewne formalne to również czas, w którym zaczyna wiązać z reżimem hitlerowskim najpierw przystępuje w szeregi partii NSDAP no, a już ci, wyprzedzając troszeczkę, bo w czas za za chwilę, bo czterdziestym roku wstępuje także do SS czy to jest dowód jego zaangażowanie w to wszystko co się dzieje w państwie niemieckim od strony politycznej jest to rodzaj akceptacji afirmacji tego my systemu czy to jest pewnego rodzaju konieczność, którą być może niektórzy kojarzą właśnie z państwami dyktatorskim i że tak jak w związku Radzieckim może jak częściowo w Polsce PRL-u, a ktoś nie należał do partii rządzącej to to jest kariera zawsze tylko, że rozwija panie redaktorze sprawa jest uniwersalna słusznie pan zauważył, że jak się chciało robić karierę w takich państwach o systemie totalitarnym to trzeba było one wiązać się z rządzącą partią względnie jakąś przybudówkę, ale i, gdyby one halę von Braun nie nie był dotknięty bakcylem oportunizmu to prawdopodobnie zrobiłby również karierę w tych swoich rak jednak nie, wstępując do partii musiał mieć w sobie jakąś formę akceptacji dla tego systemu jak zresztą jeden z bardzo wielu Niemców on podkreślał przy późniejszych tłumaczeniach, że musiał zrobić jeśli miał działać hymny w tym obszarze, któremu poświęcił no ja taki bardzo przekonany nie jestem, ale to już są kwestie sny bardzo osobiste jak ludzie z tym sobie radzili tu warto zwrócić uwagę, że jest jakaś zagadkowo związane z jego przynależnością do SS do partii należy od 3007. roku, ale w tym SS podobno był już jako kandydat w 1933 roku był nawet członkiem takiego klubu elitarnego Wrighta SS, czyli klubu Jeździeckiego 3003. roku, ale formalnie został tym członkiem tego czegoś co się nazywało Allgemeine SS i powszechne SS to taka szersza forma przynależne do SS od maja 1940 roku, jakby nie patrzeć na te jego daty wystąpienia to bez wątpienia bycie członkiem partii i no jak się potem okazało zbrodniczej organizacji, jaką była SS no jest czymś bardzo zobowiązującym oznacza, że cel Her pan Braun godził się świadomie na utożsamianie się z tym systemem politycznym w trzeciej rzeź tak, choć sam pan wspomina późniejszym czasie, kiedy tłumaczył się z tej decyzji rzeczywiście podkreślał odmowę wstąpienia dane z NSDAP znaczyłaby musiałbym porzucić pracę mojego życia moje członkostwo w partii nie oznaczało zaangażowanie się działalność polityczną, ale cóż miał mówić trochę znowu biegamy do przodu tu myślę, że warto przypomnieć już teraz to gdzie pracował, w czym się czymś zajmował wiemy, ale dalej jak praca przebiegała oczywiście mam na myśli ośrodek Peenemünde w znany znane miejsce, które zresztą no przez pewien czas tylko jest z tą centralą pracy nad rakietami no właśnie naloty alianckie między niską spowodowały, że później to miejsce zmieniono on jest tam najważniejszym znajdował ważnych no formalnie nosi tytuł dyrektora technicznego tego nowego wojskowego centrum badawczego Piny my ND od 3007. roku działa ten ten środek no bo okazało się, że ten środek pod berliński zaczął już przestać wystarczać na eksperymenty, kiedy trzeba było posiadać strefy testową taką ona o powierzchni kilkuset kilometrów kwadratowych na to trzeba było już wziąć pod uwagę biorąc pod uwagę także kwestię tajności obszar morza Bałtyckiego stąd ta zlokalizowanie tego nowego środka na wyspie Uznam i 3007. roku jestem jest tym dyrektorem i ten środek działa do sierpnia 3003. roku jak wiadomo po nalocie bombowym bardzo wycelowane w Peenemünde ta seryjna produkcja rakiet agregatu 4 została przeniesiona do innych miejsc w rzeszy niemieckiej, ale warto powiedzieć, że ten ten traktat była czymś wtedy wyjątkowym to jest wg obecnych standardów uznawane za pierwszy sztuczny obiekt w kosmosie, które osiągną one niebotyczną wysokość 100km nie był właściwie pierwszym takim pociskiem rakietowym ziemia ziemia na paliwo ciekłe, a zatem jeszcze 1 rzecz ta była tak bardzo istotna mianowicie był system żyroskopowy, który zezwalał na śledzenie trajektorii lotu tego tego urządzenia i nawet można było dzięki temu systemowi stabilizować lat tej rakiety, więc na cokolwiek to przepraszam za przeskok kary to przypomina trochę takie współczesne niestety używane dzień dzień teraz rakiety, które można można nimi manipulować można naprowadzać NACE na cel oczywiście to wtedy jeszcze było mocno prymitywne, ale te podstawy za pomocą systemu żyroskopu owego już wtedy zostały dane, czyli ten czterdziesty drugi rok wtedy on jako prototyp został wystrzelony już wtedy osiągną wysokość 80 km, a dalsze udoskonalenia spowodowały, że w czterdziestym piątym roku wczesną bardzo wczesną wiosną taka rakieta była w stanie osiągnąć 200 km to jak na owe czasy były rzeczywiście wydarzenia w wielkim znaczeniu nawet żałować tylko trzeba, że były to rakiety przeznaczane do niszczenia ludzi i one nie miały wielki celności w związku z tym przeznaczone były do siania terroru uderzenia, gdzie popadnie znam głównie ludności cywilną i 1 rzecz jeszcze panie dyrektorze dodam jak patrzymy na grozę tej rakiety to musimy powiedzieć, żeby ja je produkować używano robotników przymusowych, którzy pracowali w niezwykle ciężkich warunkach i z tego co wiadomo to liczba ofiar związanych z produkcją rakiet chwały 2 przewyższa liczbę ofiar ataków tych rakiet to bardzo ponury paradoks no to jest zresztą jeden z elementów właśnie taki może w terenie jednoznacznej oceny von Brauna, ale bardzo dużą sam pamiętam kiedyś widziałem ojciec muzeum w Monachium właśnie oglądałem te niezwykłe wynalazki daleko wyprzedzający późniejsze rozwiązania stosowane w nowoczesnych armiach świata no należało mimo wszystko no podziwiać mądrość zdolność wiedzę kompetencje tych tych twórców tej strasznej broni i tego na pewno von Braunowi odebrać jego zespołowi nie można natomiast do drugiej akcent, który pan powiedział szalenie ważny i ważne również do tych rozważań dotyczących jego historii powojennej no to jest właśnie to, że m.in. i jedną z chwili tego tego ośrodka produkcji rakiet po zbombardowaniu Peenemünde jest obóz koncentracyjny Mittelbau-Dora no właśnie, który zasłynął takim okrucieństwem wobec wobec więźniów, a też wiadomo, bo oczywiście takie dokumenty są, że von Braun tam bywał ze smoleńskiej mundurze na trudno potem tu tt wszystkiego tłumaczenia uważa za wiarygodne kiedy, kiedy widzą w ogóle nie wiedział, że produkcja jakichś elementów czy podzespołów tych rakiet odbywał się w takich warunkach kosztem kosztem życia tych ludzi co co było za miejsce no to była południowy skraj górek harców, a formalnie był to podobóz obozu Buchenwald, a z czasem ten podobno rozpocząć szkoły było 40 podobozów owego Mittelbau-Dora Mittelbau-Dora to był straszliwy pomysł, żeby budować pod zespoły do tego systemu rakietowego w tunelach wydrążonych tunelach w górach najpierw trzeba drążyć co było straszliwą robotę, a potem przebywać tam bardzo ciężkich warunkach stąd nic dziwnego, że było ogromnie wiele ofiar również polskich robotników przymusowych w 100 w czasie studiów miałem pewną styczność z takim zespołem osób weteranów które, którzy przeżyli ten obóz i ich opowieści o tym Boże no naprawdę były straszliwe no uchodzi obóz Mittelbau-Dora Dora za za jeden z najcięższych najbardziej śmiercionośnych obozów koncentracyjnych, gdzie niszczono ludzi przez niewolniczą no i zupełnie katorżniczej pracę tak jak pan słusznie zobaczył zauważył no Werner von Braun nie mógł tutaj zaprzeczyć, że bywał tam widział jak co się tam dzieje i no nie ma żadnego sygnału, z którego wynikałoby, że czynił cokolwiek, aby użyć tej doli nieszczęsnych więźniów w w tym obozie Mittelbau-Dora i podobozach w chodzie takie Bill, który może warto przywołać on na pewno nie wiąże się ze z jakąś otwartą nie wiem opozycją wobec tego co się coś to wyprawia reżim Hitlera, ale jest moment, kiedy on jest aresztowany nawet więziony więzieniu ów w Szczecinie no owszem jest też moment, ale w nie brało się ta tak jak słusznie zauważył z tego, że on np. chciał zademonstrować swoją opozycję brało się stąd, że on się po prostu nie chciał zgodzić na rodzaj protekcji, które którym, w którą protekcją chciał otoczyć się jego i jego badania rajd Führer SS Heinrich Himmler opór gry von Brauna spowodował, że wsadzono go rzeczywiście tego więzienia, ale długo tam nie przebywał na na wskutek interwencji inny w innego czołowego prominenta władz trzeciej rzeszy, czyli Alberta Szpera i pomocy Wilhelma von Kai plan no wypuszczane z tego obozu działo dalej także jeśli on sobie potem zapisywał się chcieli się, że był ofiarą ze strony ze strony Himmlera gestapo, bo to miasta klubu również w w grze NATO brało się to z innych przyczyn aniżeli z jakieś próby sny opozycji wobec tego co widział i przeciwko czemu powinien wystąpić myślę, że przy jego autorytecie można było coś zrobić w sprawie tych więźniów, ale on robi tylko jedno mianowicie prosił o kolejne kontyngenty robotników wiadomo było, że te kontyngenty wtedy mogły pochodzić wyłącznie z obozów koncentracyjnych, bo innych źródeł bezpłatnej siły roboczej potrzebnej do takich robót nie było no rozumiesz one rzeczywiście się szybko okazuje, że on jest jednak karierowiczem, a nie ich chyba idea chcemy go z chwilą, kiedy mimo rozwoju broni odwetowej jego pracy Niemcy przegrywają wojnę na samym początku maja 400 piątego roku, kiedy właśnie to wszystko jest już przesądzone dosyć łatwą w postanawia oddać w ręce Amerykanów chyba masz właśnie mając świadomość swojej wartości wiedzy, jaką dysponuje no nie połknął fiolki z Jankiem tylko miał nowy pomysł na życie no niewątpliwie tak zmówili się ze swoimi współpracownikami była to grupa osób po prostu oddali się w niewolę wojskom amerykańskim, które zajęły zakłady produkcyjne już w kwietniu 3005. roku i właściwie zaczyna się nowy ważny rozdział w życiu Wernera von Brauna i jego brata Magnusa mianowicie praca na rzecz 3 nowego pracodawcy, jakim jest są stany Zjednoczone wojska amerykańskie, które potem tworzą nowy rodzaj organizacji działań na obszarze badań mianowicie robi się z badań wojskowych również ośrodek badań kosmicznych, czyli NASA musiała trochę potrwać, bo dla nas to powstała trochę późno właściwie dopiero w 1950 ósmy roku przez jakiś czas trwały pewne przepychanki jeśli chodzi o organizację tych badań dopiero jak mi się zdaje fakt, że związek radziecki pięćdziesiątym siódmym roku wystrzelił pierwszego sztucznego satelitę ziemi Sputnika co pokazało propagandowo przynajmniej wyższość techniki radzieckiej nad amerykańskiego to było coś szokującego dla dla władz amerykańskich wtedy te różnego rodzaju walki konkurencyjne w na różnych szczeblach władz amerykańskich ustąpiły i w lipcu 1958 roku powstała taka agencja lotnictwa cywilnego połączona z agencją badania kosmosu, która musi tę nazwę skrótową NASA NASA przyjęła również dział von Brauna z racji tego, że miałam przecież doświadczenie w rozwoju rakiet był już autorem takiego projektu, który się nazywał najpierw rakieta ulec Town czerwony kamień, a potem po tym, Lec ton ten stał zresztą bazował na niemieckim posiłku boczek pocisku z Delectą potem wyłonił się nowy projekt czy pięćdziesiątym piątym roku mianowicie jupitery ten jupitery to już jest bardzo ważna nazwa dla badań kosmosu dla te jupitery w kierunku no tego co uważa się za największy największy osiągnięcie zespołu von Brauna czy budowę rakiety Saturn potem programu Merkury i ten program Merkury jak wiadomo już idzie dalej ku temu co jest co było największym marzeniem von Brauna pandą pan redaktor wiecem chciał on nie ukrywał ten pan Braun tego swojego marzenia, żeby nie tylko wylecieć w kosmos chamy dolecieć gdzieś w tym przypadku chodziło najpierw Księżyc no i materializacji tego marzenia nastąpiła byłyśmy świetnie pamiętamy w 1969 roku ja osobiście oglądałem lądowanie na Księżycu podczas wycieczki w Moskwie tak się jakoś dziwnie ułożyła studencka wyciągania m.in. do Moskwy siedzieliśmy pamiętam przed niezbyt dobrze działającym telewizorem z zaciśniętymi palcami strasznie podnieceni oglądając to co tam siedzi na tym ekranie pamiętamy ten świetny komentarz Radzieckiego KON komentatora mianowicie kładzenie nacisku na to, że to jest wielki na czym mały krok we właściwą stronę ludzkości ludzkości nie było tam mowy, że tata zrobił tylko ludźmi i była tam głównym sprawcą tego co się stało, ale pokazano w Moskwie ten ten moment panie profesorze to jeszcze taki komentarz końcowy Amerykanie, a wracając na sekundę jeszcze do końca wojny to już prawdopodobnie przeczuwając, że może dojść i to szybko do jeśli nie zbrojnego konfliktu to na pewno ideologicznego konfliktu między światem zachodnim związkiem Radzieckim potężnym po drugiej wojnie światowej właśnie rozpoczął się wyścig obu mocarstw, żeby nie wyłapać na jej cenniejszych naukowców trzeciej rzeszy dla swoich celów operacja po pro League czyli, czyli wspinać chyba tak należy tłumaczyć słynna operacja amerykańska m.in. właśnie powiat związane z tym przechwytywanie MO przed Rosjanami takich ludzi czy jest i można było usprawiedliwić właśnie biorąc pod uwagę ten nieuchronny konflikt świata demokratycznego ze związkiem Radzieckim czy jednak pobłażliwość dla przyszłości Wernera von Brauna łącznie z jego przynależnością właśnie do SS no jednak nie nawet biorąc pod uwagę cele no i nie jest usprawiedliwieniem panie redaktorze to zależy, jaką się przykłada miarę do tych zjawisk jeśli się kierujemy takim aspektem moralnym to bez wątpienia tego rodzaju działania jakich dopuściły się stany Zjednoczone no zasługują na ne na krytykę nie mówiąc potępienie, bo można to wszystko zrozumieć estetycznie, ale niewątpliwie jest to sytuacja dwuznaczna warto pamiętać, że to nie tylko chodziło o o badaczy kosmosu, ale np. o agentów wysokich wysokiej rangi wywiadu np. inna osoba prominentny na z obszaru wywiad, czyli Gehlen, który znalazł się w Stanach Zjednoczonych ze swoją wiedzę na temat tego co się działo w wywiadzie kontrwywiadzie niemieckim, ale z drugiej strony wiadomo, że związek radziecki postępował tak samo dla przykładu niektórzy ze współpracowników von Brauna w Peenemünde jak np. taka osoba mało znana, ale bardzo istotne z punktu widzenia badań kosmosu Helmut gród trup on znalazł siły w Radzieckim programie rakietowym i niewątpliwie był takim Sachy lustrzanego odbicia tych samych zjawisk, które miały miejsce w odniesieniu do Stanów zjednoczonych zaczęła się zimna wojna od czterdziestego szóstego 3007. roku i trzeba było stosować bardzo jednoznaczne posunięcia jest taki też bardzo istotny element, który bierzemy pod uwagę mianowicie to, że np. o ile stany Zjednoczone były bardzo stanowcze radykalne jeśli chodzi o ściganie zbrodniarzy hitlerowskich w w latach 454738 za sprawą tych tego ścigania przecież wielu zbrodniarzy stanęło przed sądami nie tylko na przeciwko przed tym głównym Trybunałem norymberskim i dostał zasłużoną karę śmierci o tyle ten program pod koniec lat czterdziestych słabnie Amerykanie przed przesuwają punkt ciężkości zwalczania Narodowego socjalizmu na samych Niemców tam zaczynają działać te ne sądy denazyfikacji inny, który inaczej zachowują w stosunku do często ewidentnych zbrodniarzy na stany Zjednoczone już mają potężne strategiczne zmartwienie mianowicie dochodzi do konfrontacji globalnej ze stanem związkiem Radzieckim, który ma ciągle nienasycony apetyt nie wystarczyły mu porozumienia ja tutaj Ińsko pod damskie wyciąga rękę po dalsze ewentualne zdobycze np. na terenie remizy czy też ma też ochotę na zrobienie coś z problemem niemieckim słowem koniec czterdziestych pokazuje, że pewne wymogi moralne muszą ustąpić wobec sytuacji, która robi się krytyczna stand np. obecność von Brauna w stanach Zjednoczonych jego tam użyteczność i fakt, że o jego przeszłości narodowosocjalistycznej dowiadujemy się właściwie bardzo późno atak tak naprawdę dopiero po jego śmierci w 1900, o ile dobrze znało czytamy w siedemdziesiątym drugim roku zmarł zmarł na chorobę nowotworową, która mu się tam przedłużyła i osiągną wiek no tak sobie średnio dojrzały czy też sędziwy 75 lat, czyli można powiedzieć był beneficjentem konfliktu 2 mocarstw no, a przy okazji udało mu się właśnie nie tylko spełnić swoje dziecinne czy dziecięcy marzenia, ale po prostu mimo wszystko zdarzyć szczęśliwej starości Marta dziękuję jeszcze tego przewidzieć 1 rzecz jeśli chce paradoksalnie zakończyć naszą naszą audycję to rzeczywiście tak było to jest beneficjent zimnej wody w jakimś sensie bardzo dziękuję pan prezes bronił Cezary król historyk politolog tłumacz członek rady fundacji współpracy polsko niemieckiej w naszym pierwszym dać ją jeszcze kiedy ja też dziękuję Maciej Zakrocki przedstawia, a teraz się z nami zapowiadany pan Waldemar zwierz chleb iński znawca lotów kosmicznych członek polskiego Towarzystwa miłośników astronomii oddział częstochowski dobry wieczór dobry mecz w pan prezes Cezary król, z którym rozmawiałem przed chwilą troszeczkę bardzo skrótowo powiedział o tym programie amerykańskim robionym bez współpracy Wernera Forbet von Brauna może od ogólnego pytania znaczne czy podziela pan taki pogląd który, gdzie znalazłem czy bez Wernera von Brauna Amerykanie być może w ogóle nie polecieli na Księżyc to jest bardzo prawdopodobne i oczywiście nie da się tego jednoznacznie udowodnić natomiast cała historia wyścigu kosmicznego pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, a związkiem Radzieckim opierała się na przewadze technologicznej, którą niewątpliwie Amerykanie zdobyli można powiedzieć 100% dzięki Wernerowi funta no ale właśnie czy czy to znaczy, że to jednak rzeczywiście był geniusz zawsze w historii i lubimy podkreślać znaczenie jednostek no i czy to akurat właśnie mamy do czynienia z takim przypadki to można powiedzieć na pewno taktu, gdy człowiek niezwykły i przyszłość oczywiście różnych czeka tych negatywnych powiedzmy potrafił i przeforsować swojej willi, a wizja rzeczywiście były na ów czas zdecydowanie najlepsze na świecie, jeżeli chodzi o nas na dotyk miał pomysł na rakiety ciekłym napędem silnikami na ciekły napęd i nie bał się przez szkalowanie ich do takiej wielkości, która umożliwiła zdobycie Księżyca przez ludzi w tym wypadku Amerykanów to powiedzmy 2 słowa, bo oczywiście poza samym von Braunem Amerykanie przechwytują przewożą do Stanów zjednoczonych około 100 osobowy jego zespół no i tak się rozpoczyna pierwszy projekt nie wiem czy można nazwać właśnie takim taki projekt protoplasta programu nasze rakiety, która w, którą Amerykanie polecieli na Księżyc rakieta receptą to znaczy rakieta ręczną była w zasadzie dziełem armii amerykańskiej czy komitetu do spraw technologii kosmicznej natomiast czy opierała się na doświadczeniach wyniesionych przez von Brauna i rozwoju rakiety A4, czyli zwane znanej bardzo jako bardziej, jaką wjechał w 2 fakt jako broń odwetu, ale przypominam, że raczej nowa rada nazywała się agregat 4 w skrócie na 4 i nie miała ona wiele wspólnego z tym co powstało potem była w zasadzie oparta o technologię, a 4 natomiast rakiety Saturn, które powstawały później to były już zupełnie inne modele rakiet nie chodzi tu już tylko samą wielkość i gdzie rzeczywiście mieliśmy ciąg silników i setki razy większy, ale zastosowane były inne rodzaje paliw bardziej energetyczne rozwiązania o dużo większych ciśnienia w komorze spalania no zupełnie zupełnie coś innego także ręczną, owszem, było jego dzieckiem przypomnijmy też zresztą po to, troszeczkę podrasowanie dodaniu 3 niewielkich stopni na paliwo stałe była rakietą, która umieściła na orbicie pierwszego amerykańskiego satelitę, które 1 i została opracowana tak naprawdę w ciągu zaledwie 4 tysięcy w nowo to jest pięćdziesiąty ósmy rok, czyli właśnie zaraz po tym, jak Rosjanie przestraszyli Amerykanów, kiedy nie widząc, że przynajmniej zwyżkowy okiem nad amerykańskim nie wiem tylko wiedzieli, że coś tam im IKEA tak, jakbyśmy Cook interwencje gołym okiem widziano ostatni stopień rakiety i to było chyba nawet gorsza od samego satelity, bo ten stopień był bardzo duże i Amerykanie rzeczywiście się wówczas poważnie wystraszyli, bo wydawało się, że konstrukcja będzie mniej więcej tak jak amerykańska, że 1 duży stopień, który nie wchodzi na orbitę kilka mniejszych, które dotykają jakieś tam ładunek tymczasem Rosjanie zastosowali zupełnie inną technologię 1 dużego centralnego stopnia, wokół którego była wiązka mniejszych, które z kolei one nie wchodzi Energi także to było poważne znaczenie Amerykanów co do możliwości Mimi Sowietów w tej dziedzinie natomiast chciał pan warto powiedzieć oto, oddając głos był, bo ten wyścig z 1 strony mówimy, że to jest wyścig o panowanie kosmosu, ale z drugiej strony w tamtym momencie to jest przede wszystkim wyścig o o posiadanie rakiet zdolnych do przenoszenia głowic nuklearnych, bo to głównie w wiadomo już było, że jedni drudzy mają bombę atomową tak natomiast najważniejsze oczywiście z punktu widzenia wojskowego było czy mają zdolność przeniesienia takiej bomby na terytorium wroga no właśnie te de rakiety jak rozumiem przede wszystkim są rozwijane ość z tego powodu loty kosmiczne i później zdobycie w tym sensie zdobycz, że postawienie stopy Księżyca jest czymś co się dzieje nie wiem równolegle czy czy to jest coś co się dzieje trochę obok właśnie tego programu budowy rakiet międzykontynentalnych o oznaczeniu typowo wojskowy, zwłaszcza czeka sprawa, bo mamy z 1 strony Amerykanów, którzy jak najbardziej rozwijają środki przenoszenia arsenału jądrowego bo owszem, samoloty dalekiego zasięgu jest to rzecz dobra, ale wrażliwa na takiej broni przeciw samolotowe prawda to samo się dzieje po drugiej stronie radziecka rakieta 7, który dalekim prawnukiem powiedzmy współczesne Sojusz jest rozwijana dokładnie, jaką środek przenoszenia broni jądrowej tylko, że mamy to obu stronach konfliktu 2 wybitne postacie 1 jest nowe wnętrze Ziobrę, który cały czas marzy już w kosmosie i zdobyciu nie tylko księży, ale marsza, a po drugiej stronie mamy serii rekord Love, który dokładnie to samo opracowuje jednocześnie równolegle zastosowanie tych rakiet do lotów kosmicznych w tym załogowych i obudź się to można powiedzieć w pewnym sensie udało, aczkolwiek w różny sposób nie no właśnie to mamy akurat jeszcze trochę czasu, żeby powiedzieć o tym najważniejszym celu von Brauna oczywiście co również Amerykanów, bo to to jest kwestia przecież prestiżowi pokazania właśnie tej przewagi technologicznej nad przeciwnikiem jak wygląda jego praca jego udział w tym że, że w sześćdziesiątym dziewiątym roku pan chcą stawiać stopę przy ulica takim momentem co umowy, w którym Amerykanie zdecydowali o tym, że w ogóle będą lecieć na Księżyc był rok sześćdziesiąty pierwszy przypomnijmy, że w kwietniu ma od IT, lecz Jurij Gagarin to jest kolejny szok, bo nieprzewidywalny, że tak szybko będą w stanie umieścić człowieka na orbicie i dość szybko ówczesny prezydent do energii podejmuje decyzję, że jedyną rzeczą, która może spowodować to, że świat uwierzy, że przewaga technologiczna Stanów zjednoczonych jest co najmniej znacząca, jeżeli nie miażdżąca będzie i lot człowieka na książeczki bezpieczny jego powrót tutaj Sobieskiego sprawę, że Rosjanie mają dużą i takich chwytliwych tematów pierwszy satelita pierwszy człowiek wkrótce potem będzie to pierwsza kobieta wejście w kosmos, ale w tym momencie zaczyna się ten wyścig, bo daje ten, na które trzeba będzie przeznaczyć potężne środki przypomnijmy, że ten program kosztował blisko 25 000 000 000 ówczesnych dolarów na współczesne przeliczniki po uwzględnieniu inflacji jest kwota blisko dziesięciokrotnie większa, a także to jest naprawdę program mądrymi i natężeń i do takiego celu trzeba oczywiście zbudować dużą makietę to wiemy rakiety, która nie ma żadnego odpowiednika i w tym czasie i von Braun obejmuje kierownictwo nad projektem rozbudowy rakiet rzeczy oczywiście nieco mniejszych, ale jego celem jest zbudowanie rakiety, która miała się nazywać nowa no i Hyper rakietę tak można byłoby to współcześnie nie więcej nazwać 5000 ton masy startowej ponad 5000 i projekt zostaje potem przeskalowane dumnie chcą z tego względu, że i ścierają się na początku 2 opinii jednak nakaże wysyłamy olbrzymią rakiety o nią Orli Bobrze istotę, który w całości ląduje na Księżycu następnie po wykonaniu określonych badań załoga powraca na jego pokład i znowu cały statek startuje w muzyce wraca na ziemi Masza olbrzymia musimy to ma dostarczyć najpierw w rejon Księżyca potem na jego powierzchni potem wynieść większość już szóstą makiety z powrotem w stronę ziemi pojawię się do klubu, który stwierdza, że można zrobić dużo łatwiej można zrobić w ten sposób podzielić statek kosmiczny na 2 części 1, która będzie tylko służyła do lotu ku księżycowi powrotowi na ziemię i drugą niewielki lądownik, który tylko z orbity księżycowej wejdzie na jego powierzchni, a potem powróci również tylko z powierzchni na orbitę z zewnątrz i początkowo jest przeciwnikiem takiego rozwiązania on, że strony i gigantycznej rakiety, ale okazuje się, że zaczynają w tym momencie działać i hamulce Hiszpanem, bo koszt takiej rakiety i znacząco bym chciał przekroczyć budżet, który był potężny, ale jednak mały takie coś to za tym problemy technologiczne, dlaczego nie widzi zbyt duże największym byłoby lądowanie potężnej wysokiej rakiety na nie przygotowanym miejscu na Księżycu prawdopodobnie bardzo nierównym jak się okazuje i byłby problem ze stabilnością ich w trakcie lądowania tak to mniej więcej wygląda no właśnie to jest coś co chyba my w końcowej części dzisiejszej audycji powinno się jeszcze pojawić już pytałem o to pana profesora króla czy pan baśnie no, zajmując się fascynują się latami z kosmicznymi i widząc wiedząc, jaki był wkład von Brauna w rozwój tej dziedziny nauki, a przy okazji no właśnie jednak w postawieniu Amerykanów przynajmniej tamtym okresie na pierwszym miejscu w tej konfrontacji ze związkiem Radzieckim co być może miało też znaczenie dla ogólnego układu sił może m.in. też z tych powodu w obawie właśnie przed tą potęgą amerykańską Rosjanie nigdy nie zrealizowali swoich marzeń rozszerzenia strefy wpływów, jaką zdobyli po drugiej wojnie światowej czy pan czy pan za umieścił w Wernera von Brauna w gronie k nie tylko geniusz rakietowych czy naukowców ale, ale ludzi, którym do w jakim sensie coś pozytywnego zachodni świat demokratyczny świat zawdzięcza czy jednak te pierwsze takiego życia, który poświęcił dla trzeciej rzeszy łącznie z tym wszystkim właśnie są też dziś już powiedziane w kontekście chociażby pracy właśnie robotników przymusowych przy produkcji rakiet trwał 2 czy jednak nie powinniśmy zapominać to jego przy przyszłości i w jakim sensie tego nie wiem no i na koniec ocenić negatywnie znaczy wydaje mi się, że on się wymyka jednoznacznej ocenie tytuł dobry zły tutaj nie zapominamy nikt nie zapomina o tym co było kim był w latach czterdziestych na początku, ale drugi, który musimy też pamiętać, że i prawdopodobnie gdyby je on o Amerykaninie zdołaliby wylądować na Księżycu przed Rosjanami, a czy to był ważny impuls dla świata poza tym wydaje mi się bardzo istotny, bo tu porażka była na najwyższym najgorsze z punktu widzenia systemów totalitarnych poziomie to znaczy na poziomie prestiżu i nie ma nic gorszego niż tracić prestiż w przypadku komunizmu czy innego tego takiego typu systemu Amerykanie swoją metodę, że tak powiem drobnych środków prawdopodobnie nie zdobyliby często w ogóle, bo małe rakiety czy zostały takich małych rakiet nie byłyby rozwiązaniem, które by umożliwiło im w ogóle chyba dotarcie na Księżyc, a jeżeli nawet tą to na pewno dużo dużo później, że Rosjanie Rosjanie przypominam rozwijali cały czas w programach nawet kilka programów księżycowych i to właśnie największy problem, że było ich kilka i mieszkań centrowa niesie na 1 spowodował takie rozproszenie środków krótko oczywiście były swoją drogą sporo mniejsze niż Amerykanie, bo można przeliczyć na około 6 000 000 000USD wydanych wówczas też oczywiście trudno porównywać siłę nabywczą dolara w związku Radzieckim w latach sześćdziesiątych siedemdziesiątych z tą samą planach na abstrahując od tego i gdyby Rosjanom się to udało i służby to wtedy oznaczało ono dla wielu wielu krajów byłoby to ewidentne ewidentny dowód na triumf komunizmu na przewagę nad nad resztą wydaje mi się, że jest tą bardzo bardzo ważny element nie możemy zapominać także BOŚ von Brauna i tego by nie był był właśnie trudna historia to już od siebie tylko może dodam, że jeszcze w siedemdziesiątym dziewiątym roku jedno gimnazjów takich właśnie technicznych w erę w Liberii w Bawarii postanowiła nadać imię szkole właśnie von Braunowi należy jednak pojawiło się dużo krytyki z różnych środowisk z tą nazwą przez wiele lat tam tam był kłopot no, a le można też na to zareagować tak jak pewien amerykańskich z satyryków właśnie NATO w sensie na postać von Brauna, kiedy ukazał film biograficzny o nim pt. celuje w gwiazdy to było dawno sześćdziesiątym roku to właśnie ten satyryk mord sal miał powiedzieć celuje w gwiazdy, ale czasem trafią Londyn Londyn, przypominając przypominając, zwłaszcza w rolę von Brauna w czasie drugiej wojny światowej tak to jest historia czasami pewne rzeczy jak pan powiedział nie dają się sprowadzić do jednoznacznej oceny plus mieli już bardzo dziękuję za dzisiejsze spotkanie z nami pan Waldemar Zwierzyński członek polskiego Towarzystwa miłośników astronomii oddział często dziękuję dziękuję podziękowała też Małgorzaty Kuciński, który audycji wydawało Jacka Kozłowskiego, który ją realizował Maciej Zakrocki dobrej nocy słyszymy się jutro wieczorem na koniec 13maja w piątek Zwiń «

Wernher von Braun. O oficerze SS, bez którego Amerykanie nie wylądowaliby na Księżycu

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 11:00

Najnowsze Podcasty

Jak napisać scenę seksu?

Książki. Magazyn do słuchania: Bartek Sabela "Wędrówka tusz"

Baba Jaga powraca - czwarta część ”Johna Wicka” w kinach

Najlepszym co może zrobić opozycja, to przestać rozmawiać o jednej liście - P. Bejda, R. Kropiwnicki, M. Kubiak, M. Suchoń, K. Śmiszek

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL