Żydowska społeczność Odessy. Babel (Isaac) ale nie tylko

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

badali, czyli Rzeczpospolita multikulti cykliczny podcast dzień dobry mówią Adam Balcer i Paweł Sulik, o czym dziś dzisiaj jeszcze zostaniemy w Desie żydowskiej odejście, o których pamiętać też sama właśnie od nich bardzo ważna rola historii Żydów w tym polskich Żydów, ale też bardzo duży wkład Żydów z terenów pierwszej Rzeczypospolitej w rozwój miasta i oni właśnie opowiemy, gdy ktoś chciał to to druga część drugi dzień naszego pobytu wodę trzeba tydzień temu Rozwiń » byliśmy także proszę na wwwtokfmkropkepl, bo w systemie pod staną się po prostu odnaleźć to co słuchać, ale nie powiedzieliśmy tego tydzień temu Adam mówił, że Odessa mama, ale no też jeśli ktoś pojedzie do desy jak już spokojniejsze czasy stanu to co druga trzecia osoba będzie mówiła, że Odessa to miasto kotów okazuje się gotowi tam bardzo dużo są z tego powodu jakieś breloczki gadżety sprzedawane tak dalej także Odessa też miasto kotów nie zapominajmy o tym może być kociaków była opinia, że są niesamowite przepraszam za ten seksizm, ale tak właśnie widzisz kupiono rzeczy przynależy wszechobecne Kanty są aktualnie jest, że są bardzo atrakcyjne i generalnie miasto burz kojarzone test każde portowe, które może jest lek. Gianna orze chronią przed odzyskiem Holta sami takie było powiedzenie Holta Słuchajcie co różne oczywiście teoria lingwistów, że jedna z języka perskiego druga, że rumuńskiego Holtę i kawaler mało jest bezwzględny jakoś istotnie przyszedł on do Polski od strony Ukrainy Podola, gdzie w kraju osiedlających się dopiero najwięcej było ludzi niezwiązanych jeszcze z pracą ani rolą Koza ciąg tych bez rzędów, w czym się zajmą zamieszka zaczęło jestem bez żadnych nie zajmuje się ani pracą ani rolą, a takie chodzenie na na schadzki Czajką itd. jest bardzo ciężka robota taka kozacka, więc Hull tai Słuchajcie oprócz tego było powiedzenie, że 7 min wokół Odessy płoną ognie piekielne, a czy piekło miasto grzechu, a z drugiej strony, że można żyć rzeczy się jak Bóg odejście po prostu czy miasto chce naprawdę żyje się Super Babel Rzeczpospolita multikulti podcast historyczny tokfm zapraszają Adam Balcer i Paweł usług, dlaczego mówimy tak bardzo o dzisiaj właśnie żydowskie deszcze, bo Żydzi Słuchajcie stanowili przed pierwszą wojną o około 35% mieszkańców miasta i byli po ludności rosyjskiej w najliczniejsza grupą nie było ich naprawdę niewiele mniej, a i to było drugie miasto w żydowskie pod względem populacji w Rosji carskiej po Warszawie pierwsze w Ukrainie w takim razie znacznie więcej niż inne miasta potem się dopiero w okresie międzywojennym bardzo Kijów wyskoczy no i w takim razie jak po Warszawie drugie to w Europie czwarte trzecie, a na świecie czwarte Warszawa Słuchajcie była po przed pierwszą wojną światową drugim największym skupiskiem Żydów na świecie po Nowym Jorku za nami był Budapeszt, ale w Budapeszcie stanowili mniej niż 25 proc mieszkańców osoby pochodzenia żydowskiego i na czwartym exe quo, ale wyprzedzała leciutko Odessa Wiedeń, gdzie Żydzi stanowili mniej niż 15% mamy naprawdę bardzo ważne miasto jak zaraz zobaczycie nieraz pojawi się w tle Warszawa i trochę Kraków też im wok miasto się rozwija pięknie na początku piętnastego wieku handel z Persją Indiami Turcją naprawdę wielką skalę potem handel karawany rzekami Dniestrem bohemy tak dalej w głąb Ukrainy, więc jak, gdzie nie tylko Polski magnat spławia jak to czym się ma znacie Polski zajmujesz zboże spławiano zboże drewno, którego powstanie wota i wszyscy wszystko odkryją ja będę swoją piersią bronił Europy przedmurzem nie Słuchajcie handel też idzie w drugą stronę Odessa Lwów potem do Lipska przez Niemcy i aż do Anglii, bo nie ma jeszcze przecież moi drodzy pamiętajcie kanału Sueskiego na porządku jedenastego wieku ze względu na różne wojny tak dalej okazuje się, że często można tak najszybciej bardzo ważną rolę w tym, ale odgrywają Karaimi tak mówiliśmy sporo religia monoteistyczna mówiąc najprościej judaizm zmieszane z islamem podcina wpływem islamu język ukraiński podobne do tatarskiej krymskiego, ale też Żydzi oczywiście Grecy no imamy też kupcy kupców muzułmanów, którzy przybywają, więc naprawdę może być Odessa mama Babel o NBA tak byśmy powiedzieli i ci, że dziwo deszcze no jak to Paweł powiedział port to jak port to liberał liberał mści ktoś nastrzelał mówi lewacy postępowcy reformatorzy jak też zobaczycie nacjonaliści tacy nawet tutaj, ocierając się faszyzm, ale chodzi, a nad można by spokojnie zobaczycie zaraz chodzi o nowoczesność miast jest bardzo nowoczesny bardzo dynamiczna bardzo szybko rozwija i w efekcie też olbrzymia rola w rozwoju nowoczesnego żydowskiego nacjonalizmu, którym All kluczowe miejsce zajmowała, a prawda renesans języka hebrajskiego i tutaj zobaczyć zobaczcie miasto nad morzem czarnym odwołujący się do tradycji greckiej, gdzie mamy też Włochów Francuzów Hiszpanów tak Albańczyków, więc oczywiście miasto połączone z morzem Śródziemnym bliskim Wschodem na hebrajski to już od razu wchodzimy w cały świat staro Żytno, więc chyba nie przypadkiem Odessa oczywiście przyciąga bardzo dużo Żydów spieszy Rzeczypospolitej nie przypadkiem stać w tym ważnym miejscem chodzi o rozwój języka hebrajskiego Regle odegra kluczową rolę symbolem tych związków jest synagoga Brocka od miejscowości Brody Brody Słuchajcie są w Galicji wschodniej nie w tzw. zaborze rosyjskim albo w zaborze rosyjskim, żeby nikt teraz nic nie nie przyczepił się do mnie, czyli w Galicji Austrii ja szewskiej tak tam Brody rozwijają się pięknie synagoga jest wspominana bardzo ważna jednak największa na południu imperium rosyjskiego w szkole, ale i hemo, którym opowiemy ze żaba Tymiński tak właśnie żydowski by wiedzieć faszysta nacjonalista i za Babel oni wszyscy związani z Odessą opisywali tą synagogę, a i Szolema Alejchema akurat krótko krótko związany bardzo ODS, ale by, kto to co to za pan no to jest pan, którego bardzo dobrze znacie, ale oni pewnie nie wiecie tego znacie no Skrzypek na dachu na jego podstawie powstał ten musical właśnie jego opowiadań taki ten prawda pewien czas tak dalej tak on sam pochodził z Ukrainy tylko z tej Ukrainy tuż przed dniem przelewu Brzeźno koło Kijowa tak kooperacja sława, a Brody Słuchajcie to było przed pierwszą wojną miasteczko, które było miasteczka z największą populacją żydowską w Galicji wchodzi ponad 70% mieszkańców to byli żyć pan, a na początku dziewiętnastego wieku 90 prawie procent by żyć miasto się oczywiście stare założone jeszcze przez Stanisława rozwinęło się w szesnastym wieku tutaj wielkie zasługi ojca Stanisława Żółkiewskiego też miał najmniej senior dzień też Stanisław ojca tego Hetmana, który sporo opowiadaliśmy bitwa pod Kłuszynem z Moskwą potem mamy oczywiście Koniecpolskiego, który nawet tam umarł i prawda tutaj główna rezydencja zbudował twierdze w stylu holenderskim mur w euro o ufortyfikowanych miast rozbudowa koło zbudował po Brodów pod w Podhorcach wspaniały pałac, który teraz znaczka teledysku, który występuje Dżamala o o tym jak Ukraina jest fajna, a możecie go kojarzy też dobrze z Warszawą pamiętajcie, że obecny pałac prezydencki to jest pałac, który zbudował koniec Polski tam też umarł człowiek też wybitny wielki dowódca wojskowy Hetman, tak więc historia jest cała byśmy chcieli Polska, ale pod koniec osiemnastego wieku jak Galicja wschodnia wchodzi w skład wyniku pierwszego zaboru Austrii no to cesarz Józef drugi uwielbiany przez Żydów stąd Józefów tak, bo bym bardzo poszerzył ich prawa i Józefa w Pradze dzielnica przyznał brodą status wolnego miasta handlowego względu na położenie blisko granicy z Rosją i w efekcie taki status miał Triest, którzy bardzo rozwinął 19 wieku i Rijeka albo naszej firmy po włosku, czyli miasto Chorwacji ochrona świat dla Węgier, który niedawno premier Orban żałował, że nie jest wnioskiem takim musiał być na dywanik wezwano, kto się fachowo mówi ambasador węgierski w Zagrzebiu stąd nazwa oczywiście jest na kontynencie tak się Brody tytułował albo galicyjskiej Jeruzal i Słuchajcie oczywiście wybitni ludzie stamtąd pochodzili VIP biografia możemy zobaczyć związki z Tesco tam urodziła się matka Zygmunta, a Floyda pani Amalia Natanson, że woda się w Brodach, ale trafiła z mamusią frajdą Pollini mam mamy mama była właśnie w Busha frajdę mieszkała odejść się ona trafia do Odessy i prawda mieszkało tam przez kilkanaście lat tam się można powiedzieć, że ukształtowała potem trafiła do Wiednia, a potem już na Morawach urodził się Zygmunt, ale rodzina Brodów poprzez Odessy co widzimy drogi Pawle, że to nie jest tak, że te granice między zaborami to co jakiś nieprzekraczalne żelazne kurtyny chińskie wielkie mury one też takie zresztą nie były tylko, że szczególnie np. Żydzi poruszają się przenoszą mieszkają w różnych miastach i tak jak mówiliśmy wam Polacy Ukraińcy idąc Północna południe zasiedlają Ukrainę południową to samo się dzieje z Żydami desce najlepszym przykładem związki cały czas też oczywiście z monarchią austro-węgierską, bo w Brodach urodził się Słuchajcie rot Józef wielki pisarz piewca marsz Radeckiego pie piewca apologeta monarchii austro węgierskiej Habsburgów oczywiście na tle tego co działo się w okresie międzywojennym taki realizował w jakim stopniu wielka akcja firma unijna wobec Habsburgów wielki pisarz zresztą dużo mamy go tłumaczyć na polskich, ale Odessa wielkimi pisarzami stoi to jest generalnie nasz pkt 1 pisarzami, którzy nie zawsze się w niej urodzili ale, którzy są symbolem tego, że życie nie przebywają tylko z Ukrainy, ale czasami Białoruś, czyli jak widzicie między może nawet po Unii lubelskiej trwa może powiedzieć wielkie Księstwo litewskie nie zniknęło tak jak np. też struktury religijne prawosławnych Gryko greckokatolickie nie były jednoznacznie tak wzdłuż granic między Litwą polską po Unii to tak samo życie nie jest także podjeżdżają pod granice Litwy z polską w ramach pierwszej Rzeczypospolitej nie dalej nie dali na południe niewolno nienormalnie Mendela z form najstarszy z klasyków nowoczesnej literatury i dziś jeden z pionierów nowożytnej literatury Hebrajskiej piękne co w co właśnie on nazywał się go nawet dziadkiem literatury-li tak nowoczesnej pochodził z okolic Mińska nie tego mazowieckiego kolei litewskich, czyli Białorusi przenieść do Kamieńca Podolskiego następnie Słuchajcie trafił do Berdyczowa potem Żytomierz i na końcu Odessa dziś będzie mieszkał przez prawda 30 tak czyści się 38 lat tam witam tam już umarł odejść jak widzicie jego biografia, żeby takie punkty zaznaczać na mapie popularyzator Haas skali, czyli oświecenia żydowskiego tak następna postać i za Babel tak no wielki wybitny tak rodził się odejście dzielnica morda Janka od Mołdawian tak z jego ojciec pochodził za to ze miasteczka dużej wioski ich skwerach koło Kijowa na południowy zachód od Kijowa, czyli no była pierwsza RP oczywiście kojarzymy go bardzo jeśli chodzi o Polski kontekst z kontekstu z armią konną wybitny zbiór opowiadań to są armia konna Siemiona Budionnego, która walczy z polskim wojskiem podczas wojny 1920, więc Odessa bezdyskusyjnie opowiadania też znakomite z Odessy tak jego autorstwa idziemy dalej Chaim Bialik co tutaj jeszcze widzieć Bialik np. tak, bo Babel to wiadomo to mu powiedzą, że po znajomości, że musieliśmy po prostu kryptoreklamę wcisnąć, ale Bialik no no wynajmie nie żadne i dziś germańskie nazwisko jak potem zaraz czy już był przy sza, bo chiński no też nasi żydowscy przyjaciele mają nazwiska słowiańskie Chaim Słuchajcie to jest gigant to jest giganty poezji hebrajskie jest jego nagroda literacka najważniejsza w Izraelu pochodził spod Żytomierza, czyli Ukraina to też te dzisiaj tam największa społeczność Polska mniejszości polskiej z może być taka nieformalna stolica ukraińskich Polaków tam się uczył, a im możecie go też spotkać po prostu jako Chaim źródłach pamiętajcie jak 15 lat to udało mu się naczytał się praca artykułów stwierdza, że chciałby do jesziwy koło Mińska trafić bardzo dobre no to dlatego wysłał, ale 3 lata tam wytrzymał jako osiemnastolatek mówi to muszę do ODS w no i wszyscy w wszystkie drogi prowadzą do Odessy zamieszka wodę się pomimo tych ogni, który się wokół decyzji palnie piekielnych musi sprzedać duszę diabłu no właśnie oświeceniowe oczywiście tak nie klaskali Czarnek Bialik możemy do niej wysłać najprostszy żart zrobić tak słuchu uchu taki sucha no ale słać mieszkał przez 3 lata też w Sosnowcu czerwony Sosnowiec tak dalej to przecież najbardziej ze świadczoną część Polski, więc można tam od pracował jako nauczyciel hebrajskiego też dorabiał, handlując węglem i potem wraca do desy na takie rozstania powroty z tym miastem i następnie wpierw jego debiut wydanie pierwszego zbioru wierszy w Warszawie i tam jest bardzo ceniony za nas zostanie nazwane poetą Narodowego renesansu przenosi się do Warszawy i tam będzie właśnie redaktorem bardzo ważnego magazynu hebrajskiego i tutaj pojawia się słuchacze taki motyw, że są poważni naukowcy, którzy mówiono on też nie był dla niego wielkim problemem Zając rosyjski, a że znał też co najmniej biernie Polski ukraiński, więc widać u niego wpływy Adama Mickiewicza, a i mieszkał przez kilka lat w Warszawie i znowu Doda jest, więc jak widzicie człowiek jest pan Bialik jest bardzo w ruchu, ale jako oczywiście przyjdą bolszewicy rewolucja to stwierdzenie dziękuję bardzo, będę poetą Radzieckim i opuściło desce w roku 1921, a ja chciałbym wam, żeby pokazać wam jak znakomity był poetą to jeden z jego wieś po moim zgonie żal ci się tak był człowiek paszcze Otóż go nie ma przed swoim czasem odszedł człowiek ten pieści go życia urwała się w środku ach, jaki żal pieści jeszcze miał 1 i 5 ta przypadła na zawsze na zawsze, ale Słuchajcie no rozumiem, że rozkleił śmie się trochę, ale wraca wracamy wracamy, bo mamy jeszcze kilku wielkich poetów, którzy co, żeby było jasne Paweł jako by się spotkali na tych prawda woda się w słynnych schodach nad wiedzieli świat jest mały tak, bo oczywiście każdy każdego jakość znał kolejny szału czernichowskiej z nią niezwykle germańskich nazwisko też wielki poeta hebrajski jak kiedyś sobie jak będziecie w Izraelu będziecie np. oglądać banknoty to wyjście sobie do ręki banknot 5050 szyki i jest właśnie czy Żarnowski tak siały Czerechowski od czternastego roku życia związany z Odessą cześć urodził się, gdzie Zaporoże troszeczkę na południe uczcić pogranicze byśmy powiedzieli pierwszej RP w stepie szerokim ich natur Kaczyńskiego jego przodkowie tam się przenieśli terenówki szczyt w oto macie widzieć to jest taki ruch cały czas mocno po północy na południe, a no i gdzie pierwszy jego okazja opublikowana Kraków, czyli zabór austriacki w roku 18001002. tam był debiut, a też był wybitnym tłumaczem na Słuchajcie hebrajskim przetłumaczyć jako pierwszy Iliady odyseję, ale też to jest stan prawda można powiedzieć Ukraińców w jakim stopniu też do Rosjan Białorusinów pomoc słowo pułku Igora przetłumaczyć tak z byśmy wzięli staro ruskiego na własny i hebrajski zauważy założył Stowarzyszenie działające na rzecz Odrodzenia języka hebrajskiego właśnie podeście i współpracował bardzo blisko z Józefem Klaus z Nerem wiozę Klaus ner Olkiem Niki gubernia Wileńska one stamtąd jeszcze dalej niż dotychczas nasi przyjaciele skoczyliśmy na północ tak mu życie ułożyło, że umarł już w Tel Awiwie i Słuchajcie co możemy nim o nim powiedzieć mieszkał przez parę lat w Warszawie właśnie był redaktorem tego wspomnianego przeze mnie znakomitego, gdzie magazynu w po hebrajsku potem redakcja przeniosła też do Krakowa też tam właśnie był jako główny redaktor oprócz tego współ redagowania te właśnie kilka numerów z Chaimem Bialik wiem oczywiście świat jest mały mamy Chaima, a tu mamy prawda Czerniachowskiego następnie ODS ca ta właśnie odejść już też projekt wydawały też ważny redagował czasopismo oprócz tego właśnie Stowarzyszenie itd. pamiętajcie o tym, że na pewno kojarzycie był nieraz były z nim wywiady są książki tłumaczone umarł 4 lata temu wielki pisarz izraelski Amos osób to jest jego potomek o świat jest naprawdę mało o tak ciekawe no Jozef Klaus znak no Słuchajcie teraz coś dla Polska to polityką żyje prawda przede wszystkim pisarze panie Balcer, skąd pan z tymi pisarzami dawaj pan jak i polityków, ale będą to też intelektualiści i też w jakim stopniu pisarza, więc w Odessa jest miejscem, gdzie spotykacie spotykają się 2 postacie o wielkim znaczeniu dla Żydów w Europie wschodniej środkowej też polskich 2 drogi 2 idee tak 1 Szymon dób nów znowu prastary i nazwisko, który pochodził z mści sław ja moher łowiska Agu moher łowiska gubernia, czyli dzisiejsza Białoruś Mohylew szybko chyba być MO Lewski cieszą będzie Polska w poszukiwania lew pochyla pochyla wskazał jak jesteśmy z 5 różnymi językami to wciąż los norm z tak to tu będzie moher lew ska ma rację Pavla bardzo dobrze mieliśmy przecież każdy ze spłatami z uchodźcami z Mohylewa byśmy zostali ZHP mają z to jeszcze z jakim hejtem na bok Lewskim Merkel ten, czyli urodził się na granicy z dzisiejszą Rosją Białorusi tereny Rzeczpospolitej pierwszej, które straciła Rzeczpospolita w wyniku pierwszego zaboru 1700 siedemdziesiąty drugi i oczywiście na wiadomo jak to on musiał w swoim życiu mieszkać przez kilkanaście lat odejście te to doświadczenie miało wielki na niego wpływ właśnie kontakty z tym, ale Alej Chem z MEN Dele moherem sfory itd. mieszkał kilka lat w Wilnie winie to były też ważne lata to określa w rewolucji 1500 piątego roku i rozwój też żydowskiego życia politycznego, a następnie przez kilkanaście lat w Petersburgu, skąd uciekł z Niechciał żyć pod władzą komunistów osiedlił się w Berlinie niestety dość Hitlera do władzy sprawiło, że opuścił Niemcy przeniósł się do Rygi stolicy Łotwy i tam został zamordowany w czterdziestym pierwszym roku w getcie jest ofiarą Holokaustu w okresie międzywojennym prowadził bardzo ważne badania też w Polsce historyczne, bo przed łódzkim historykiem, ale też teoretykiem nacjonalizm może być ideologię jest on zwolennikiem koncepcji duchowej narodowość żydowskiego autonomii mu, o co chodziło był przeciwnikiem asymilacji i sam był za samorządem, ale nie terytorialnym, bo Żydzi byli rozproszeni tylko na w mieli uzyskać oczywiście równe prawa 100% i następnie angażować w życie polityczne, ale na zasadzie, że nie mają czasu budować rozwijać kulturę szczególnie język jidysz ani go dziś uważniej niż hebrajski nie chciał, żeby to syjonizmu stosunek ambiwalentny nie chciał, żeby żyć migrowali, żeby dali się w Izraelu, żeby zostali i mieli autonomię w wymiarze kultury i wymiarze politycznym, ale taką właśnie, że nie terytorialną tylko jako na poziomie centralnym występują jako 1 blok sam właśnie zaangażował się tworzenie partii też żydowskich bardzo ważna rola oczywiście języka jidisz i co jest dla niego było punktem takim odniesienia źródeł inspiracji okres pierwszej Rzeczypospolitej autonomia żydowska Sejm prawda żydowski on pisał tak tutaj mamy oczywiście, że jak Sejm w czwartek, że ktoś tak dokładnie Pawle tutaj mamy wszystkiego właśnie opisuje co stawia za wzór, że to właśnie zachowanie autonomii odrębności tak dalej, a może być narodowej pełnej suwerenności, więc to jest to Daniego punkt odniesienia studiował też prowadzi badania nad kasy, gdy złem Saaba ta izbę frankizmu tych wszystkich fenomenalna, o których kulturowych odbywam już nieraz opowiadaliśmy pisała Polska noblistka tak Olga Tokarczuk no i mamy oczywiście taki wątek, że był związany z polskimi politykami żydowskimi i tutaj jego teść był Henryk Erlich, który był przy jednym z najważniejszych liderów przywódcą buntu tak czy socjalistycznej partii żydowskiej, który był też radnym Warszawy adwokatem dziennikarzem urodził się w Lublinie był związany bardziej z Warszawą po 3009. jak zaczęła się wojna to szczyt poparł walkę przeciwko Niemcom uciekł na wschód został aresztowany przez NKWD i rozstrzelany w 1942 roku miał zostać zwolniony nie został zwolniony była gigantyczna awantura protesty też właśnie lewicowców socjalistów na świecie i zamordowali go komuniści to właśnie też Szymona w lub nowo Czech widzicie Szymon zabity przez nazistów Niemców, a przy współpracy niestety łotewskich kolaborantów tutaj mamy ofiarę komunizmu, ale zobaczyć jak patrzymy na deser niesamowicie różne potrafiły być tożsamością, ale takie kulturowe wybory Żydów można było obcować z hebrajskim albo dziś można zatem symulacją wersje albo takiej konserwatywnej albo socjalistycznej bondowskiej albo nie zaś z relacji tylko wojsko za budowaniem państwa tam teraz powiemy tak takim panu co buduje tak państwo, że każdy kolejny dlatego Likud go kocha, czyli ostra prawica będzie Słuchajcie miłośnik Benito Mussoliniego, który trzeba było to salut dawał rzymską jak się patrzy, ale to jeszcze, żebyście widzieli to jest specyfika tego miasta, którą Paweł też dotkną jak spojrzycie na Warszawę gdzieś w więcej tak to w Warszawie praktycznie mamy 2 główne wielkiej grupy Polacy i żyć, a tutaj mamy o wiele większy miejskiej wspominaliśmy, że są Polacy i Żydzi i Rosjanie Ukraińcy te wszystkie małe grupy Grecy Bułgarzy itd. żyć, tak więc naprawdę niesamowity miks, ale wracamy, czyli teraz Żabotyńskiego ze Żak Gdańsk urodzony w Desie ojciec pochodził z Niko polu też dawna Sicz to tam właśnie mielnickiego wybrano w tej Niko polu w tej wsi wybrano na Hetmana i ogłoszono roku Pańskiego 1600 czterdziestego ósmego wielkie powstanie kozackie ukraińskie przeciwko Rzeczpospolitej, a mamusia po prostu ze znanego ma już nieraz Pisz pan na Berdyczów w najbardziej, gdyż Dziwisz miast w środkowej Ukrainie, a i, a Żabotyński w urodzone odejście tam wykształcony w elitarnym gimnazjum Ryś Lille od pamiętać jak opowiadać wam, że Rysiek lwie ktoś fachowo mówi po polsku z tych liczyli je właśnie miał wielki wkład w rozwój miasta też edukację w mieście okazało się, że jest ma naprawdę niesamowitą smykałkę do dziennikarstwa był świetnym mówcą jednocześnie ludzie mówili, żeby po prostu charyzmatyczny i w reż hipnotyzujący można powiedzieć żydowski Mussolini w tym przypadku i w wieku 16 piw opublikował słychać pierwsze artykuły w prasie odeskiej i potem nawet wysłanego korespondent do Schwarz i do Włoch we włoszech nawet krótki okres studiów i Perfect nauczył się włoskiego Włosi byli pod jego wielkim wrażeniem napisał powieść taką autobiograficzną właśnie po odejściu początku dwudziestego wieku rewolucji 1000902 000 piątego roku to jest uznawana za naprawdę dobrą książkę, więc nie tylko polityk, ale też dobry pisarz w swojej by życiu zamiast się dziennikarstwem często trafiał do takich miast, które są były bardzo bliskie naszemu sercu, bo jesteśmy motylem, który wcześniej był wspaniałym chrabąszcze jeśli użyje takiej prawda Graf omański porównania dzisiaj Babel wczoraj Lechistan, więc odwiedzamy Stambułu oczywiście mamy rewolucję 1908 roku młodych Turków u władzy rząd Tusk czasopismo wydawane właśnie w pro młodzi Turcy w Stambule przez nikogo innego tylko właśnie naszego sza, bo chińskie, który sam miasta nie lubił denerwowało go itd. ale Turka mówił, że są uczciwi tacy bardzo dumni honorowi gościnni tak dalej, więc tutaj by powiedział w Redzie tutaj Bay wybacza bądź to, bo jednak, zważywszy sam nie jest takim wielkim fanem Stambuł, chociaż w tam się urodził i takiego życie ułożyło, że jak wybucha pierwsza wojna światowa to stwierdził, że jednak ententa ją wygra i to była mówiąc mi się słuszna koncepcja i stwierdził trzymamy się Brytyjczyków pamiętać pierwsza wojna światowa Derek deklaracja Balfoura ministra spraw zagranicznych życia powinno powstać państwo żydowskie w nieco dołącza powstanie Legion żydowski on będzie w nim walczył właśnie z Turkami po stronie brytyjskiej władze w tym na terenie dzisiejszego Izraela i Jordanii w 1500 osiemnastym roku w okresie między wojennym widzi co się dzieje jest fascynacja Mussolinim no i Włosi też włoscy faszyści pomagają mu się rozwijać tak dalej ruch Żabotyńskiego itd. nie róbmy też wielkiego halo pamiętajmy o tym, że w wiadomo faszyzm autorytarne totalitarne nie demokratyczny to wszystko prawda nacjonalistyczne, ale akurat włoski długo był taki, że nie był antysemicki był nawet w był okres długi, żeby chwilę niemieckich Żydzi byli nad reprezentowani tak to nie był nazizm, więc nie ma co się dziwić, że pod Mińskiem odwiedza Polskę regularnie w Polsce ma naprawdę jest dużo Żydów największa prawda w Europie skupisko, więc wiadomo, że miejsce, gdzie można rozwijać działalność polityczną i przedstawia plan migracji właśnie władzom Polski spotkał się z brakiem premierem Sławoj Składkowski ten sławą jak przedstawia także, proszę bardzo, oprócz tego oczywiście poproszę pieniążki na zakup uzbrojenia i dostaje kasę na proszę szkolić wojskowo i wywalczy powstanie państwa żydowskiego, walcząc z Arabami Brytyjczykami wtedy do tego państwa w emigrują jak już tak ze w ostatni taki nurt odbył się wiosną 3009. uroczyste dziewiątej rocznicy omówiliśmy bardzo wielu pisarzy żydowskich do pochodzących albo mających kontakty z Odessą mówiliśmy o Oldze Tokarczuk Szczepan Twardoch 1 swojej książce ten wątek tak choruje Acta pytali no właśnie to je tutaj opisuje dokładnie liczą chłopaki nas przed wyjazdem do Polski ta młodzieżówka prawda Sejm o nich złe to jest fajne wszyscy oni rewizjonistycznych on też częste dzwony Wołodymir Sobociński, więc to słynny Beitar tak jak klub piłkarski wiara w Limie Beitar tron, który lubi skrajna prawica w składzie skrót od Brit Jozef trumpf Elle trumpf Fedor związek młodzieży hebrajski imienia Józefa trumpf el Dora powstał w Rydze w okresie międzywojennym właśnie Żabotyński założył, ale siedziba w Warszawie i tutaj było ich najwięcej kaczek gęsi zobaczyli to chłopaki normalnie można by spokojnie pomyśleć Falanga idzie albo włoscy faszyści piaskowe albo brunatne koszule czarne krawaty czasami białe guziczki zmianom pozbawianie salut rzymski ich było naprawdę dużo latać, bo u nas jest mit żydokomuny, ale radykalizacja młodzieży żydowskiej ma też charakter prawicowej nacjonalistycznej tak jak w innych regionach Europy tak to niestety to się działo ale kto by kim był pan Józef trumpf eldorado praw jak rząd czy, więc Słuchajcie on była taka historia, że urodził się w Kaukaz północny jego ojciec był zaangażowany wcześniej w był kantorem wojsko żydowskim rosyjskimi i zastęp mimo uzyskał zgodę, żeby tam właśnie osiedlić służył wojsku brał udział w podboju Kaukazu i pan trup el Dora jedno walczył w wojnie rosyjsko-japońskiej brał udział w bitwie port Arthur stracił lewą rękę czterokrotnie odznaczony za za odwagę odniesione rany był chyba najbardziej na jej bardziej najwięcej razy odznaczonym żołnierzem żydowskim historiami rosyjskiej został z tego co nam porucznikiem trafił do niewoli japońskiej, więc widzicie pan trąb Al Gore Żyd skał kasków i z tamtych walk w niewoli, a potem zostaje bohaterem dla Beitaru tak i a następnie dołącza do tego regionu żydowskiego tak samo jak zawód chiński, bo zaprzyjaźnieni walczy, ale nie w Palestynie Izraelu tylko wcześniej w bitwie pod gali woli tej słynnej bitwie co macie prawda film znakomity Petera Weira z Melem Gibsonem też oczywiście kariera się zaczyna wielka wojskowa atak Jurka tak od tej bitwy, bo Turcją wygrali to nie jest tak, że Winston Churchill tam też tak to wymyślił ten szalony pomysł dlatego przez wiele lat był traktowany jako osoba szalona tak jako po prostu mamy z nim startowania raz na tureckie karabiny dać tak tak tak wodze miał miał być element zaskoczenia mimo zniknięcia elementu zaskoczenia próbujemy i wtedy też zamienia wraz z Wicka boję i oczywiście potem trafił po wojnie do Palestyny i tam brał udział w organizacji tworzeniu prawda takich jednostek paramilitarnych, które miały bronić osad żydowskich, bo było widać jest konflikt między tą ludnością żydowską, która wywołuje napływ ludnością arabską no właśnie trup el Dora został dowódcą obrony jednej z takich osad no i tam zginął w trakcie potyczki zarabiam i dlatego został z tego powodu wybrany przez właśnie z bocheńskiego na patrona te młodzieżówki tej można powiedzieć wówczas faszystowskiej żydowskiej, czyli Beitar ta, która potem ewoluowała w ogóle stan Żabiński ważnym też punktem odniesienia był jasno dzisiaj dla prawicy w Izraelu, więc słuchać jak widzicie no byliśmy wszędzie tutejszy dodajmy, bo zapomnieliśmy powiedzieć, że Babel zrobił karierę w aparacie komunistycznym ani za radę i zagładę, a następnie no został przez niego w to często History lat na z rewolucją pożera własne dzieci to w sposób brutalny, więc jak widzisz mam żaba chińskiego Babla no cały można powiedzieć Odessa jak mały świat to żydowski, gdzie mamy Żydów z najważniejszych miejsc Europy wschodniej co ciekawe nawet teraz pod synagogą, które są olbrzymia przecież w deszcz funkcjonuje jakiś taki mały fast food, gdzie można kupić jakieś jedzenie zgodne z tymi zasadami religijnymi widać tam po prostu nawet normalny dzień grupy ludzi ubranych tak jak chasydzi, kiedy w związku z tym to jest kapitalne wszystko uspokoi państwo pojadą to jeszcze są słuchaczy jeszcze raz ANN podcast ten poprzedni pojadą do decyzji państwo zobaczą, że nikt nikogo nie dziwi to, że po prostu chodzą ludzie brali tak plus parę lat temu została zwrócona synagoga i te wszystkie rodzaje takie centrum, gdzie są wystawy, które też są właśnie w takim duchu, że pokazują kulturę żydowską całego regionu i właśnie też w takim kontekście szerszym można nawet powiedzieć światowy w Babel, czyli Rzeczpospolita multikulti jeśli państwo chcą zaproponować coś z skrytykować coś się po prostu podzielić się doświadczeniami emocjami zapraszam proszę do nas pisać Babel małpa TOK kropkę FM Babel małpa TOK kropkę FM do usłyszenia tym razem za 2 tygodnie mówią Adam Balcer Paweł Sulik Babel Rzeczpospolita multikulti podcast historyczny Adama Balcera i Pawła Sulika premiera każdy piątek na tokfm PL Zwiń «

Żydowska społeczność Odessy. Babel (Isaac) ale nie tylko

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: BABEL. RZECZPOSPOLITA MULTI-KULTI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 00:00

Najnowsze Podcasty

Trochę o cyfrowych renowacjach, trochę Chmielewskim, trochę o Tatim

Dziś Dzień Dziecka - gdybyś miał lub miała wehikuł czasu, co powiedziałbyś/powiedziałabyś młodszemu/młodszej sobie?

Test: Dacia Sandero i BMW M3

O trosce

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL