REKLAMA

4 czerwca. Mity wokół transformacji

Poranek Radia TOK FM - Weekend
Data emisji:
2022-06-04 07:20
Prowadzący:
Czas trwania:
16:05 min.
Udostępnij:

Gościem Karoliny Głowackiej był dr Michał Przeperski - Instytut Historii Nauki PAN oraz Muzeum Historii Polski

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
, a teraz w TOK FM będzie historia transformacji 4czerwca o pokoleniach nauce i nagrodach te wszystkie tematy połączy pan dr Michał prze perska, które są na studia dzień dobry kłaniam się dzień dobry Instytut historii nauki Polskiej Akademii Nauk, a także muzeum historii Polski pan doktor jest jednym z zeszłorocznych laureatów nagród naukowych tygodnika polityka zostało przez nas poproszony zostanie niejako ambasadorem tych nagród w kolejnej edycji redakcja polityki do środy Rozwiń » 8czerwca uwaga zostało niewiele dni do środy 8czerwca przyjmuje zgłoszenia młodych naukowców co dokładnie znaczy to państwu powiem na koniec tej rozmowy do właśnie dwudziestej drugiej edycji nagród naukowych polityki to jest coś dostać nagrodę jak patrzę na osiągnięcia finalistów śledzę już od kilku lat nagrody to ja nigdy nie wiem, kto wygra na kategorie wszyscy są świetni gratulacje jeszcze raz dla pana co mogę powiedzieć bardzo dziękuję dla mnie rzeczywiście to była duża rzecz nagrody naukowe polityki śledzę to nie jest ściema tutaj na na użytek naszej rozmowy dzisiaj od momentu, kiedy się kiedyś pojawiły już 2020 kilka lat i rzeczywiście jak pani mówi ci, którzy dostali w poprzednich latach te nagrody choćby z dziedziny nauk humanistycznych to naprawdę osoby godne podziwu niejeden nie na nic z tych osób to co dzisiaj koleżanka czy kolega dla mnie to jest dla mnie dużym honorem sam muszę powiedzieć bardzo chciałem kiedyś tam, gdy marzyłem sobie ją o tym, że może mógłbym być wzięte pod uwagę dostać taką nagrodę ma realizować to w zeszłym roku to jest duży powód powód dumę i niewątpliwe motywacja do tego, żeby te badania, które zakreśliła swoje przyszłe jako plan swoją przyszłość oczywiście zrobić dobrze jest taki mechanizm psychologiczny, że się bardzo mocno publicznie coś zapowie to człowiek się potem wspina, że to z różnic czy to źle mogę tylko potwierdzić, że w moim przypadku tak to rzeczywiście działa stanę na na uszach, żeby swoje badania przeprowadzić jeszcze lepiej niż niż niezbędne w próbował je przeprowadzić, gdy wynagrodzenie dostał do 8czerwca przypominam są zgłoszenia do nagród naukowych polityki szczegóły jeszcze państwu powiem pod koniec, a teraz chciałbym porozmawiać o pana pracy przede wszystkim pan się zajmuje badaniem transformacji ustrojowej Europy Środkowej szczególnie, porównując doświadczy doświadczenia Polski i Węgier od lat osiemdziesiątych poczynając dzisiaj rozmawiamy w dniu 4czerwca na Polski data niezwykle symboliczna czy istnieje Narodowy 1 eksportowy mit 4czerwca 80 tego dziewiątego czy mamy 2 zwalczające się pozytywne bezkrwawej rewolucji negatywne o zdradzie elit no myślę, że to dosyć retoryczne pytanie odpowiedziałem, że mamy rozważań SN w wnioskował pan myślę ze myślę, że mamy, że mamy spokojnie 2 jak najwięcej takich takich nitów z powiedziałbym także, że w ogóle jako historyk jako historyk, który obraz przez publiczne, abym się bardzo cieszył, gdyby takimi eksportowy bo to by oznaczało, że jako wspólnota polityczna jako jako wspólnota też ludzi właśnie zamrożonych sprawy obywatelskie dogadaliśmy się do pewnego minimum minimorum tego, że zgadzamy się z 4czerwca stało się popiera coś ważnego po drugie, coś się coś dobrego po trzecie coś co jest wyjątkowo godny tak, żeby to, żeby upamiętnić, a po czwarte jeszcze warto, żeby powiedzieć o tym o tym światu i myślę, że pewna część polskich badaczy czy może właśnie osób aktywnych publicznie także polityków próbuje tak to i tak przez przekazywać 4czerwca 1009. roku, parafrazując czy, nawiązując Jan Stokowski skończył się w Polsce komunizm, czyli tego jak jest to taka próba wskazania, że to Polacy kartką wyborczą w pokazali komunistom, gdzie gdzie, gdzie mają, gdzie mają odejść i de facto wrzucili do śmietnika 45 lat rządów rządów komunistycznych i w jakim sensie patrzy NATO jako jako historyk to jest to jest to prawda z drugiej strony jest właśnie takimi, które by wskazywał na to, że może to nie Polacy w znaczeniu takim, że to nie nie jakaś taka sprawczość polskich obywateli, ale właśnie jak jakaś próba rośnie tak porozumienie elit, do którego niewątpliwie w ogóle doszło, ale że jedno i mam tutaj oczywiście okrągłe stoły i raz też rozmowy Magdalena Kowal ale, że to porozumienie elit tak naprawdę miało jakieś swoje drugie nawet trzecie dno, które na, które w, jaki sposób zmanipulowała co można ich układ to wielkie zwycięstwo z osiemdziesiątego dziewiątego roku gdzieś jest bardzo silne napięcie pomiędzy tymi 2 skrajnymi interpretacjami nie ukrywam, że jako jako historyk zajmujący polską, próbując też zajmować się Węgrami poznawać szerzej Europą środkową ktoś próbuje uporać się z tym wewnętrznym napięciem no bo z 1 strony można zrozumieć tych, którzy próbują właśnie takimi eksportowy stworzyć, ale też stara się zrozumieć tych którzy, którzy nasze hodują może każdemu drugiemu spojrzeniu, a Węgrzy np. też mają swoje negatywne mity dziś, kiedy negatywne właśnie odpowiedniki mitu Magdalenki mają wydaje się, że może nawet bardziej bardziej radykalna niż ten mit Magdalenki by to co można powiedzieć i taki mit może od razu powiedzmy nazywa się właśnie faktem złoża dąb roszadą to jedna z takich pięknych dzielnic różne wzgórza jednostek pięknej dzielnicy Budapesztu po stronie po stronie gdańskiej tam tam rzeczywiście są tak piękne wille i wg jednej z takich wypowiedziały teorii spiskowych miało dojść do do rozmów takich rozmów polityczną biznesowo geopolityczny może nawet gdzie to przez przedstawiciela jakiś taki nie do końca określonej finansjery można pewnie domniemywać, że żydowskiej dogadali się za pośrednictwem Amerykanów z Sowietami to jakoby miał otworzyć drogę do Dody do tej transformacji politycznej ustrojowej ekonomicznej na Węgrzech to jest to można powiedzieć śmiało czysta bzdura, chociaż oczywiście nosząca pewne drobne znamiona prawdopodobieństwa w tym sensie rzeczywiście bardzo bardzo ważną postacią nawet, że był George Soros oczywiście trasy czarny lód na Węgrzech i takie jak taka postać pokazywana jako niemalże no tak jako taki jak taki wielki wiele negatywnych elki znaczący tego wszystkiego co się dzieje co się dzieje na Węgrzech oczywiście no Sowieci ostatecznie wycofali się z Węgier mieli tam swoje wojska jak i Amerykanie oczywiście jakimś sensie też w tym w tym pośredniczyli, więc są to, jakie jakieś drobne opiłki elementy prawdy tak naprawdę jest taki sam fakt rozjadą jest najczęstszą Doroty ślą kiedyś powiedział kiedyś się w aplikacji właśnie do nagród naukowych polityki badania historyczne mogą być np. pana antidotum na teorie spiskowe Otóż uważam, że nie i no to może się spierać, dlaczego uważam, że tak przede wszystkim dlatego, że jeżeli ja się zajmuje badaniami historycznymi dostałam się patrzeć na nie szeroko i nie zajmuje nam tylko starą polityczną, ale staram się traktować ją absolutnie na równi nie nie nad Wisłą ze stroną społeczną i nie skupiać tylko można historii elit wydaje mi się, że takie książki takie znakomite książki książka Antoniego Dudka czy Pawła Kowala Jana Skórzyńskiego wszystko są są bardzo ważni inspirującym też też naukowcy, ale też Inspiro aspirującym do polemiki to są to są badaczek wszystko skupiali się nadzieja polityczne, którzy opisywali proces polityczne i moment, kiedy się skupiamy na procesie politycznym skupimy się siłą rzeczy na elitarne jednostki, które podejmowały decyzję natomiast ja chciałbym bardziej uwzględnić całościowo spojrzeniu na nad polską transformację również na przemiany polityczne, ale też polityczne społeczne ekonomiczne role role Polaków można powiedzieć tej figury zwykłego Polaka istniejącego zwykłego Polaka ale dlaczego dlatego właśnie by pokazać, że oka elity mogą otwierać nam drogę do różnych rozwiązań tworzy pewne generalne brzegowe warunki natomiast potem samą treścią wypełniają to już wypełniamy już w jakim sensie wszyscy to znaczy znaczy zachowania masowe w tym konkretnym wypadku rozmawia z 4czerwca choćby właśnie taki niewinny sposób poddane kartka wyborcza albo aby w ogóle frekwencja wyborcza itd. tak dalej przedsiębiorczość jak masowe zachowania protesty lub brak tak dalej tak również oczywiście podważać warsztatu czy jakości wysuwany wniosków natomiast raczej mój sceptycyzm pochodzi z komunikowania to znaczy jest pan w stanie np. wyniki swoich badanie przedstawić 3 minuty na YouTubie film z żółtymi napisami z odpowiednimi zdjęciami, bo to tak się rozchodzą teorie spiskowe jak tutaj naukowiec może przeciwdziałać oczywiście są pewne są pewne granice tego co komunikowane w oczywiście mogę próbować mogę starać się syntetyzować maksymalnie swoje swoje tezy prawdę powiedziawszy w tym co pani powiedział chętnie podejmę rękawicę do tej pory myślałem o tym, ale pewnie, ale pewnie warto jest świadomy tego że, że komunikowanie półprawd czy nieprawda, bo w ogóle jawnych takich, którzy będą dobrze nazwać historia bez tabu czy jakiś tam demaskowanie coś tam system no pewnie tak przy czym w tym z drugiej strony wydają się z jakiej takiej zupełnie elementarny szacunek do do własnego pomysłu do Dody jednak próby pokazania pokazania rzeczywistości bez właśnie demaskowania, bo albo za spisków czy właśnie pokazywania tego 0203. dna mówienia, jaki jest to nie jest do końca myślę to co leży w mojej naturze nie jest do końca coś się czym się czuje dobrze, ale oczywiście jestem świadom, że pewnie, że pewnie warto na pewno będą przed tym przed uciekał mogę w tym momencie tylko zadeklarować, że chętnie spróbuję oglądał, abym czy transformacja została zakończona historyk już postawił gdzieś datę w i tak nie, jeżeli chodzi o moje badania takie sobie wyobrażam to jak powiedział on mana żona już jest już jest za nami bocianami ta część rady mnie interesowała jest jest z nami taką spółkę z politycznego pewnie po dziewięćdziesiąty trzeci roku jest taką jest taką dobrą dobrą datą oczywiście powrót komunistów czy 3 też dojść postkomunistów do władzy już w demokratycznych wyborach z punktu widzenia ciężkiego moralnego to był szok dla, zwłaszcza dla opozycji Demokratycznej to jest jedna z możliwych dat przykładowo potem oczywiście rok w załóż 90 dziewiąty wstąpienie do wstąpienia Donato jest zupełnie zmian architektury bezpieczeństwa Polski całego regionu dzisiaj w kontekście haniebnej inwazji rosyjskiej na Ukrainę widzimy to tym lepiej jeszcze od 2004 roku miały wstąpienie do Unii Europejskiej są oczywiste daty mniej oczywistą, a to będzie np. rok 2008 wg badań socjologów ośrodka toruńskiego to jest taki moment, w którym właściwie liczba przestępstw popełnianych takich takich przestępstw kryminalnych popełnianych wyjątkowo zużyciem użyciem siły wraca do takiego poziomu z końcówki lat osiemdziesiątych pokazu jak taki mafii naraża się powoli kończą to to może nawet nie do końca to raczej chodzi raczej chodzi o takie takie generalne Quantum nastrojów społecznych to, że ono ono w jakim sensie w wraca do swojego pierwotnego do pierwotnych w pierwotnej równowagi w końcu 2015 rok jako taki taki moment w Polsce w pewnego końca pewnego języka politycznego, w którym w, którym no mówi się o jakieś potrzebie reform inna sprawa czy one w ogóle były wprowadzone czy nie od 2 do roku 2015 wydaje się, że w Polsce więcej mówimy już o tym, żeby konsumować owoce tego co zreformował liczmy no inna sprawa czy rzeczywiście to jest dobra droga do kraju 3 bycie historykiem młodszego pokolenia pan pozwoli zdradza pan rocznik osiemdziesiąty szósty ułatwia czy utrudnia badanie transformacji już się nie będę się do komentował tego, że już nie bardzo czuje się trikiem z młodego pokolenia, bo znam mam dużo rząd dopiero NATO została nagrodzona w woli w tym względzie młodych punktów mogę to właśnie w zeszłym roku byłem od naukowca, ale dzisiaj jest naukowcem średni wiek poważnie mówiąc dla mnie oczywiście to jest atut, bo i tak staram się tak tak staram się na to patrzeć, bo myślę, że mogę spojrzeć właściwie muszę spojrzeć krytycznie na to co napisali moi moi starsi koledzy moje moje moje starsze koleżanki jest niejako zobligowany do w ogóle większego krytycyzmu jestem też z drugiej strony ten wyda to tak odbieram naciskany, ale motywowane inspirowane właśnie moich młodszych kolegów koleżanki, którzy mają często znacznie bardziej radykalne spojrzenie na nas na pracę naszych wspólnych jeszcze starszych starszych kolegów koleżanek albo albo znacie radykalnie oceniają pewne procesy pewne procesy społeczne i co powoduje to powoduje sytuację pewnego napięcia sytuację pewnego pewny pod potrzeby dialogu intelektualnego się świetnie czy starsi koledzy nie mówią, że wypowiedź nie pamiętacie jak to było no pewnie mówią jasno, że mówiono tego są starsi koledzy, żeby troszeczkę drzewko kształtowali wyjaśnili, że tak naprawdę już pewnych badań nie trzeba nie trzeba prowadzić, bo już dawno przeprowadzono, ale to jest taka delikatna no śmiem twierdzić, że rzecz, że uprawniona bezczelność mojej strony, że ja jednak z tym innego zdania na jej mój rocznik osiemdziesiąty szósty zaznaczmy, że ja jeszcze pamięta jakieś zupełne skrawki roku osiemdziesiątego dziewiątego, więc można niemożliwe można po możliwe możliwe można powiedzieć, że wnętrza pamiętam 2405. 1009. roku jak wiemy jest to dzień, kiedy nazwisko został premierem, ale Joachim Halupczok został wtedy mistrzem świata kolarskiej Amber uczyli jak pan małym chłopcem jeszcze pan być strażakiem od początku historykiem myśli osiemdziesiątym dziewiątym roku chyba bardziej kolarzem, ale skończyło się w historii te którymi prze perski jest autorem bardzo dobrze przyjętej biografii Mieczysława Rakowskiego zdradzi pan nad czym pan teraz pracuje prawdę powiedziawszy na tym, o czym, o czym rozmawialiśmy myślę, że w w ciągu doby tak, żeby rosła trzydziestą piątą rocznicę 80 dziewiątego roku, czyli za chwilkę powinno się ukazać moja książka o transformacji transformacji w Polsce natomiast kolejnym krokiem jest ktoś będzie realizacja tego mamy mojego zapewnienia zeszłego roku, czyli nagród naukowych polityki, ale powstała taka książka, która będzie rzeczywiście porównawcza, która 4 polską i węgierską będę czytać jeszcze kanał na YouTubie wiedzę ten naturalnie jesteśmy umówieni pan, który Michał prze perska z Instytutu historii nauk Polskiej Akademii Nauk oraz muzeum historii Polski 1 zeszłorocznych laureatów nagród naukowych polityki, do których zachęcamy młodych naukowców zgłaszania się do 8czerwca jeszcze mają państwo czas wszystkie szczegóły na stronach polityki trzeba przesłać formularz zgłoszeniowy na stypendia mogą politykę kropkę PL, kto jest młody naukowiec do około 3005. roku życia mer kapituła bierze pod uwagę relację wieku i dorobku naukowego kandydata dlatego jeśli są państwo odrobinę rocznik owo tutaj przekraczający to nie dyskwalifikuje to pierwszym etapie Radia TOK FM jest patronem medialnym dumnym nagród naukowych po literki siódma 38 skrót informacji potem będzie z nami Włodzimierz Cimoszewicz Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: PORANEK RADIA TOK FM - WEEKEND - KAROLINA GŁOWACKA

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA